Παρασκευή 29 Αυγούστου 2014

Για το νόμισμα και τον πόλεμο



του Κώστα Καλλωνιάτη

«Η στρατηγική αποκλιμάκωσης με τη Μόσχα απέτυχε» προειδοποιεί ο Γερμανός Joachim Krause, διευθυντής του Ινστιτούτου Μελετών για την Ασφάλεια, ο οποίος συμπεραίνει πως «ένας πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Δύσης... αποτελεί πραγματική πιθανότητα». Οπως η εφημερίδα «Handelsblatt» αναφέρει, ο Krause λέει «δεν πρέπει να αρνούμαστε πλέον αυτή την πραγματικότητα».
Κι ενώ είναι ευτύχημα που η Μέρκελ έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο πολέμου με τη Ρωσία, γεγονός είναι πως όσο εντείνονται οι εθνικιστικές πολιτικές και τάσεις στην Ευρώπη κι όσο επικρατεί η λογική τού «ο καθένας για τον εαυτό του» σαν αντίδραση στην αποτυχημένη πολιτική της νεοφιλελεύθερης δημοσιονομικής λιτότητας, τόσο ο πόλεμος θα πλησιάζει κοντύτερα στην πόρτα μας.
Σήμερα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις χρηματοδοτούνται μέσω της διόγκωσης των χρεών τους, την ίδια ώρα που οι πολιτικές της εισοδηματικής και δημοσιονομικής λιτότητας επιχειρούν αντισταθμιστικά να συγκρατήσουν τα ελλείμματα... βυθίζοντας τις οικονομίες τους στην ύφεση. Για να πουλήσουν τα νέα χρέη στους επενδυτές αναγκάζονται να ευνοήσουν τους εισοδηματίες έναντι των επιχειρηματιών, προσφέροντας αποδόσεις υψηλότερες της αύξησης των επιχειρηματικών κερδών. Ομως έτσι εξωθούν τις οικονομίες στη στασιμότητα (βλ. Ιαπωνία) και στην ύφεση (ιδίως σε περίπτωση χρηματοπιστωτικού ατυχήματος). Κανένα λοιπόν success story δεν υπάρχει για να κομπορρημονεί ο Σόιμπλε ή ο Σαμαράς.
Από την άλλη, οι πολιτικές εκτύπωσης χρήματος ή νομισματικής υποτίμησης, που πρακτικά καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα, προσφέρουν μία βραχυχρόνια ώθηση στις χρηματιστηριακές αγορές (ενδεχομένως και τις εξαγωγές) παραμορφώνοντας την πραγματική οικονομία, χωρίς όμως να δημιουργούν νέα παραγωγική δραστηριότητα και απασχόληση, που είναι το πραγματικό κριτήριο της ανάπτυξης μιας οικονομίας. Από τη στιγμή, δε, που θα γενικευθούν με την υιοθέτηση αντίστοιχων πρακτικών απ' όλες τις μεγάλες οικονομίες, τότε οδηγούμαστε σε ανταγωνιστικές υποτιμήσεις, νομισματικούς κι εμπορικούς πολέμους και τελικά σε ανοιχτή στρατιωτική αναμέτρηση.
Όταν λοιπόν κάποιοι στην Αριστερά κυρίως συνεχίζουν να αποδίδουν την οικονομική κρίση της Ευρώπης στην πράγματι εσφαλμένη αρχιτεκτονική της (εσφαλμένη σήμερα πλέον που υπάρχει ανάγκη ομοσπονδιακής και πολιτικής ένωσης με κεντρική, ενιαία δημοσιονομική παρέμβαση και αμοιβαιοποίηση των χρεών) θεωρώντας πως η έξοδος από το ευρώ και η υποτίμηση του νομίσματος συνιστά μαγική λύση οικονομικής ανάπτυξης, δεν αντιλαμβάνονται πως σήμερα η κρίση είναι δομική κι όχι νομισματική, πως το ζητούμενο δεν είναι η επιστροφή στις αποτυχημένες εθνικές υποτιμήσεις του παρελθόντος αλλά η αποφυγή του πολέμου με μία συνδυασμένη και καλά σχεδιασμένη ανάπτυξη πανευρωπαϊκά. Κι όσοι συγκρίνουν αδόκιμα τις νομισματικές υποτιμήσεις και καθεστώτα της δεκαετίας του '30 με τη σημερινή πορεία της Ευρωζώνης για να χρεώσουν στο ευρώ όλη την κρίση, δεν λένε την αλήθεια, ή μάλλον λένε τη μισή. Γιατί αποκρύπτουν το γεγονός ότι ήταν ακριβώς ο έντονος νομισματικός ανταγωνισμός με τον καταιγισμό υποτιμήσεων της δεκαετίας του '30 που ακολουθήθηκε από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στη διάρκεια του οποίου (1939-1946) οι περισσότερες δυτικές οικονομίες (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Αυστρία, Ιαπωνία) γνώρισαν κάμψη του ΑΕΠ τους κατά 50%!
Η Ευρώπη πρέπει και μπορεί να αλλάξει πολιτικές, ενώ χρειάζεται να μείνει ενωμένη για να μην άγεται και φέρεται από την υπερδύναμη. Γιατί μόνον έτσι θα αποτρέψει έναν πόλεμο Δύσης-Ρωσίας, στον οποίο οι ΗΠΑ θα είναι οι λιγότερο ζημιωμένες. Αν επικρατήσει το μοντέλο τού «ο καθένας για τον εαυτό του», τότε η μόνη ανάπτυξη που θα δούμε θα είναι αυτή... του πολέμου.

Πηγή: Ελευθεροτυπία
Σκίτσο: Βαγγέλης Παπαβασιλείου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου