Δευτέρα 25 Μαΐου 2015

Η αύρα της παλιάς πόλης του Βερολίνου




Κι ενώ περιμένει κανείς να εντυπωσιαστεί με τη δυτική πλευρά του Βερολίνου, τελικά ερωτεύεται την ανατολική, το παλιό κομμάτι της πόλης το οποίο ξεκινάει από την πύλη του Βραδεμβούργου και χάνεται στα ανατολικά προάστια. Από εκεί θα ξεκινήσει και η βόλτα μας λοιπόν προς τις γειτονιές της παλιάς πόλης του Βερολίνου.
Η πύλη του Βραδεμβούργου (00:07-00:34) είναι το πιο γνωστό σύμβολο της πόλης. Κάποτε στεκόταν μόνη της κι επιβλητική στην Pariser Platz αλλά σήμερα βρίσκεται περιστοιχισμένη από πρεσβείες κι από το ανακαινισμένο ιστορικό ξενοδοχείο Adlon. Η πύλη χτίστηκε το 1789-91 έχοντας πρότυπο τις προσόψεις ναών της αρχαίας Αθήνας. Αν και μικρότερη σε διαστάσεις απ' όσο την περίμενα, παρέμεινε ένα μνημείο άκρως συγκινητικό για μένα διότι το έχω συνδυάσει με αρκετά ιστορικά γεγονότα που μ' έχουν συγκλονίσει, μ' αποκορύφωμα εκείνη τη μαγική βραδιά του Νοέμβρη όπου Γερμανοί κι από τις δύο πλευρές της πόλης, ανέβηκαν πάνω στο Τείχος για να πανηγυρίσουν την πτώση του.
Από την πύλη του Βραδεμβούργου ξεκινάει η περίφημη λεωφόρος Unter den Linden (00:35-00:41). Σήμερα έχει χάσει την αίγλη της από τα έργα μετρό που γίνονται κατά μήκος της λεωφόρου. Όμως βλέποντας τα αρχοντικά κτίρια που ακόμα στέκουν περήφανα στην γύρω περιοχή, διαπιστώνω πως άξια τραγουδήθηκε από την Marlene Dietrich. Στη λεωφόρο αυτή βρίσκεται ο Καθεδρικός του St. Hedwigs ο οποίος χτίστηκε στα πρότυπα του Πάνθεον της Ρώμης και το παλιότερο και πιο αξιοσέβαστο πανεπιστήμιο του Βερολίνου, στο οποίο είχαν εκπαιδευτεί εικοσιεννιά νομπελίστες!
Η λεωφόρος Unter den Linden, μ' έβγαλε στην φημισμένη Bebelplatz (00:42-00:50). Μία όμορφη πλατεία με ιδιαίτερη αίγλη, η οποία αμαυρώθηκε τον Μάιο του 1933 όταν ναζί φοιτητές έκαψαν στο κέντρο της όσα βιβλία θεωρούσαν επικίνδυνα για το ναζιστικό καθεστώς. Σήμερα πέρα από το μνημείο αυτού του ιδιαίτερου Ολοκαυτώματος των βιβλίων, έχει στήσει και μία υπαίθρια βιβλιοθήκη με καναπέδες κι αιώρες προσπαθώντας έτσι οι Βερολινέζοι να επουλώσουν τις πληγές του παρελθόντος και να εντυπωσιάσουν τους σύγχρονους επισκέπτες της πόλης. Έξυπνη και πετυχημένη πρωτοβουλία.
Λίγο πιο κάτω από την Bebelplatz συναντάμε την πιο όμορφη πλατεία της πόλης, την Gendarmenmarkt (00:51-01:20). Το σχεδιάγραμμα αυτής της πλατείας θυμίζει έντονα πλατεία Ιταλικής Αναγέννησης. Στα αριστερά και δεξιά της πλατείας στέκονται οι δίδυμοι πύργοι των Deutscher και Franzosischer Dom, δηλαδή του γερμανικού και του γαλλικού καθεδρικού. Στη μέση των δύο καθεδρικών βρίσκεται το Schauspielhaus, το οποίο λειτούργησε ως θέατρο μέχρι το 1945. Μετά την καταστροφή του από τον πόλεμο, ανακαινίστηκε και σήμερα χρησιμοποιείται ως αίθουσα συναυλιών.
Αφήνω την υπέροχη πλατεία πίσω μου και κατευθύνομαι ανατολικά. Ο δρόμος με βγάζει στην πιο γραφική γειτονιά του Βερολίνου. Αναφέρομαι στην Nikolaiviertel (01:25-02:20). Στη μέση της συνοικίας στέκεται ο μεσαιωνικός ναός Nikolaikorche. Περιμετρικά του προαύλιο χώρου της εκκλησίας ξεχύνονται μικρά σοκάκια που οδηγούν τον επισκέπτη σε διάφορα εστιατόρια και μπυραρίες που κρατάνε την ατμόσφαιρα μίας άλλη εποχής. Ένα μεγάλο κομμάτι αυτής της συνοικίας ισοπεδώθηκε από τους βομβαρδισμούς αλλά οι αρχές της Ανατολικής Γερμανίας το αναστήλωσαν ξανά.
Αυτήν την τύχη δεν την είχαν όμως οι περισσότερες γειτονιές. Για παράδειγμα η συνοικία που υπήρχε μπροστά από το διάσημο κόκκινο δημαρχείο του Βερολίνου (02:20-02:32), ισοπεδώθηκε και μετατράπηκε σε μία τεράστια πλατεία. Το μόνο που απέμεινε όρθιο είναι η εκκλησία Marienkirche, η οποία χτίστηκε αρχικά το 1270 ενώ ο μπαρόκ της πύργος προστέθηκε το 1790 και το πράσινο νεο-μπαρόκ συντριβάνι που χρονολογείται από το 1895 (02:33-02:48).
Σ' αυτήν την πλατεία όμως στέκεται το πιο εντυπωσιακό οικοδόμημα της πόλης, το Berliner Fernsehturm (02:49-03:08). Αυτός ο πύργος ύψους 368 μέτρων, ανεγέρθηκε το 1965-9 από την κυβέρνηση της Ανατολικής Γερμανίας για να σηματοδοτήσει τον θρίαμβο του Ανατολικού Βερολίνου. Μέχρι σήμερα εντυπωσιάζει η όψη του. Για αρκετές ώρες στάθηκα από κάτω του, κοιτώντας εκστασιασμένος την σφαίρα που βρίσκεται στα 203 μέτρα. Μέσα στη σφαίρα αυτή λειτουργεί εστιατόρια το οποίο περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του κάθε 30 λεπτά. Από εκεί ψηλά μπορείς να απολαύσεις θέα σαράντα χιλιομέτρων αρκεί ο καιρός να είναι καλός. Τελικά προτίμησα να θαυμάσω για ώρες το θεόρατο οικοδόμημα από χαμηλά...
Ακριβώς πίσω από τον πανύψηλο πύργο του Βερολίνου απλώνεται η θρυλική Alexanderplatz (03:09-03:20). Η τεράστια αυτή πλατεία ήταν πριν τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, το πιο ζωντανό σημείο της πόλης. Σήμερα είναι σκιά του παλιού της εαυτού, παρ' όλο που κρατάει ζωντανή τη μνήμη του ανατολικού μπλοκ. Η μεγαλύτερη ατραξιόν της πλατείας είναι το Weltzeituhr, το ρολόι παγκόσμιας ώρας.
Παρ' όλα αυτά, το βλέμμα μου παραμένει καρφωμένο πάνω στον πύργο του Βερολίνου. Όπου και να κινηθείς σ' αυτήν την πόλη, κρατάς σαν σημείο αναφοράς την κορυφή του η οποία φαίνεται από παντού. Ξεπροβάλλει πάνω από στέγες, καθρεφτίζεται σε προσόψεις πολυκαταστημάτων και πολλές φορές τον συναντάει κανείς ως γκράφιτι σε τυφλούς τοίχους κτιρίων (03:21-03:28).
Η βόλτα ολοκληρώνεται στην Scheunenviertel, στη "συνοικία των σιταποθηκών" (03:30-04:40). Εκεί βρίσκεται το σπίτι του Μπρέχτ (03:32) αλλά και η παλιά συνοικία των Εβραίων η οποία κρατάει μέχρι σήμερα τα σημάδια του πολέμου. Οι τοίχοι γαζωμένοι με σφαίρες (03:45), οι ανακαινισμένες εβραϊκές γειτονιές (03:49), η αναστηλωμένη Sophienstrabe με την προτεσταντική ενοριακή εκκλησία της (03:53), οι τετράγωνες μπρούτζινες πλάκες που είναι σφηνωμένες στα πλακόστρωτα, με σκοπό να ενημερώνουν τους επισκέπτες πως σ' εκείνον τον δρόμο κατοικούσαν Εβραίοι που εξοντώθηκαν στο Άουσβιτς και στα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης (04:01), τα μνημεία όπως αυτό της Grobe Hamburger Strasse (04:05-04:16) και η αναστηλωμένη Neue Synagoge (04:17-04:25), η οποία υπήρξε κάποτε η μεγαλύτερη της Ευρώπης. Κατάφερε να σωθεί το 1938 αλλά καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Η βόλτα καταλήγει στην νοτιοανατολική πλευρά της πόλης. Εκεί βρίσκεται η East-Side Gallery (έχω δείξει τμήματα του Τείχους στο άλλο βίντεο εδώ) και η πιο όμορφη γέφυρα του Βερολίνου (04:42-04:52). Τέλος διαδρομής στον προαύλιο καταπράσινο χώρο μίας εκκλησίας που βρισκόταν κοντά στο ξενοδοχείο μου (04:53).
Το Βερολίνο ξεχωρίζει στα μέχρι τώρα ταξίδια μου ως μία πόλη πρότυπο για όσες θέλουν να διαφυλάξουν τη μνήμη τους, Ένα πετυχημένο πείραμα κι ένα ιδιαίτερο παράδειγμα για όλους αυτούς που δεν έχουν κόμπλεξ ούτε επιδιώκουν να κρύψουν τις σκοτεινές σελίδες του παρελθόντος τους προσβλέποντας σε ένα μέλλον καλύτερο και λαμπρότερο.
Το Βερολίνο μου χάρισε πέντε υπέροχες και συγκινητικές μέρες.
Γι' αυτό και το Βερολίνο θα μου μείνει αξέχαστο...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου