Πέμπτη 13 Αυγούστου 2015

Η Τουρκία λίγο πριν τη «συνολική κρίση»;



του Νίκου Μούδουρου

Στις 23 Αυγούστου 2015 λήγει το χρονικό περιθώριο των 45 ημερών για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού σύμφωνα με το Σύνταγμα της Τουρκίας. Εάν δεν υπάρξει σχηματισμός κυβέρνησης, ο Πρόεδρος της χώρας μπορεί να προχωρήσει στην προκήρυξη πρόωρων γενικών εκλογών, οι οποίες θα πρέπει να πραγματοποιηθούν την πρώτη Κυριακή μετά από 90 μέρες.
Πέραν της επιλογής της προεδρικής απόφασης, πρόωρες εκλογές μπορούν να γίνουν επίσης με το σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας, αλλά και διαμέσου συγκεκριμένης απόφασης της Εθνοσυνέλευσης που θα καθορίζει πλειοψηφικά την ημέρα διεξαγωγής τους. Σύμφωνα με τα πιο πάνω χρονοδιαγράμματα εάν δεν υπάρξει σχηματισμός κυβέρνησης και ο Πρόεδρος της χώρας αποφασίσει να προκηρύξει πρόωρες γενικές εκλογές, τότε αυτές τοποθετούνται στο δεύτερο μισό του ερχόμενου Νοεμβρίου.
Όπως είναι γνωστό, στο προσκήνιο αυτή τη στιγμή βρίσκονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ ΑΚΡ-CHP για σχηματισμό κυβέρνησης. Στις 10 Αυγούστου 2015 έγινε η συνάντηση μεταξύ των δύο προέδρων των κομμάτων και παράλληλα αποφασίστηκε ότι στις 13 Αυγούστου θα γίνει ακόμα μια προσπάθεια. Η γενική εκτίμηση που επικρατεί είναι ότι τα δύο κόμματα δεν κατάφεραν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους, χωρίς ωστόσο να προχωρούν δημόσια τουλάχιστον στην παραδοχή ότι η χώρα οδεύει σε πρόωρες εκλογές. Συνεπώς, η προσπάθεια για συνασπισμό – αν και πιο δύσκολη από προηγουμένως – θα συνεχιστεί.

Οι βασικές θέσεις του ΑΚΡ:

Το ΑΚΡ διεκδικεί το σχηματισμό μιας κυβέρνησης σύντομης χρονικής διάρκειας (12-24 μήνες) με περιορισμένο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, όπως η συμφωνία για μείωση του εκλογικού ορίου και συμφωνία σε κάποια θέματα της συνταγματικής μεταρρύθμισης και της οικονομίας. Θεωρεί ότι μια κυβέρνηση «αντίθετων κομμάτων» δεν μπορεί να είναι βιώσιμη και θα φθείρει ταυτόχρονα τους πρωταγωνιστές. Αντίθετα μια κυβέρνησης περιορισμένης θητείας, μπορεί να βοηθήσει στην αποκλιμάκωση της έντασης που βιώνει η χώρα, να εμποδίσει τα σημάδια μιας ευρύτερης αποσταθεροποίησης που φαίνεται να θρέφεται από το κουρδικό και την οικονομική στασιμότητα και ακολούθως να προχωρήσει σε ένα καλύτερο κλίμα σε ανανέωση της λαϊκής εντολής. Παράλληλα το ΑΚΡ δεν επιθυμεί καμιά αλλαγή στο καθεστώς του Προέδρου της χώρας, αλλά ούτε και στον τρόπο που ο Erdoğan ερμηνεύει και πρακτικά υλοποιεί τις εξουσίες του προεδρικού αξιώματος. Οι πληροφορίες από την τελευταία συνάντηση των ηγετών των δύο κομμάτων, υπογραμμίζουν ακόμα ότι το ΑΚΡ δε δείχνει πρόθυμο να αποδεχτεί μεγάλης κλίμακας αλλαγές στους προσανατολισμούς της εξωτερικής πολιτικής και πιο συγκεκριμένα στα ζητήματα παρεμβάσεων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Οι βασικές θέσεις του CHP:

Το CHP αντίθετα επιθυμεί μια κυβέρνησης «πλήρους θητείας» με υψηλό πολιτικό προφίλ, η οποία θα έχει το περιεχόμενο της «αποκατάστασης» και όχι απλώς της μεταρρύθμισης. Στο σημείο αυτό η θέση του κόμματος παραπέμπει σαφώς σε δραστικές αλλαγές που θα έχουν ως στόχο τον περιορισμό και σε μερικές περιπτώσεις την ακύρωση βασικών ζητημάτων των τελευταίων 12 χρόνων. Σε αυτό το πλαίσιο το CHP έθεσε ζητήματα αλλαγής του εκπαιδευτικού συστήματος με τρόπο που να περιορίζεται η επιρροή των ιεροδιδασκαλείων, αλλά και η θρησκευτική εκπαίδευση στα «συμβατικά» σχολεία. Κατέθεσε πρόταση για επαναφορά της εκλογής του Προέδρου της χώρας από την Εθνοσυνέλευση και μια συνολική συνταγματική μεταρρύθμιση που να οδηγεί στην ενίσχυση του κοινοβουλευτικού συστήματος. Στην εξωτερική πολιτική έθεσε ζήτημα επαναφοράς των παραδοσιακών «κρατικών προσανατολισμών», δηλαδή της έμφασης της κοσμικότητας, της «στροφής» προς τη Δύση (Ε.Ε και ΝΑΤΟ), καθώς και της αλλαγής του παρεμβατικού ρόλου στη Μέση Ανατολή στις γραμμές που θα συμφωνούνται με τις ΗΠΑ.

Άλλα βασικά θέματα που επηρεάζουν:

Οι αντικειμενικές συνθήκες στην Τουρκία αυτή τη στιγμή συγκροτούν μια «ανομολόγητη» εσωτερική αποσταθεροποίηση. Τα διάφορα ανοιχτά μέτωπα φέρουν δυναμικές, οι οποίες δημιουργούν «διασυνδέσεις» μεταξύ τους με τρόπο που να επηρεάζουν το σύνολο της κοινωνικής και πολιτικής δραστηριότητας της χώρας. Η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης μεταξύ τουρκικού κράτους και PKK, η έναρξη επιθέσεων της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, αλλά και η οικονομική στασιμότητα, είναι παράγοντες που θέτουν τις βάσεις αλλαγής του κοινωνικού χάρτη της Τουρκίας μακροπρόθεσμα. Κοινή εκτίμηση ερευνητών και δημοσκόπων είναι ότι μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών δύσκολα μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό μονοκομματικής κυβέρνησης του ΑΚΡ, θα κλιμακώσει περαιτέρω την ένταση, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία. Κοινή πεποίθηση είναι επίσης η σταθεροποίηση του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) σε ποσοστά άνω του 10%, κάτι που σημαίνει ότι διασφαλίζει την παρουσία του στην Εθνοσυνέλευση. Ακόμα και σε περίπτωση επικράτησης του ΑΚΡ με τρόπο που να σχηματίζει μονοκομματική κυβέρνηση, αυτή δε φαίνεται στο παρόν στάδιο ότι θα διαθέτει μια ευρεία πλειοψηφία κατά τα πρότυπα των προηγούμενων χρόνων και θα εξαρτάται εν πολλής από τις λεπτές εσωκομματικές ισορροπίες. Φαίνεται ότι οι αναποφάσιστοι, αλλά και οι Κούρδοι, θα αποτελέσουν καθοριστικούς άξονες σε ενδεχόμενες πρόωρες γενικές εκλογές. Πάντως οι επόμενες μέρες μέχρι και το τέλος Αυγούστου θα είναι καθοριστικές τόσο για την Τουρκία, όσο και για την περιφέρεια συνολικά.

Πηγή: https://anatolikotera.wordpress.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου