Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015

Ανεκπλήρωτες ουγγρικές προσδοκίες...


Περίμενα μήνες για να δω την νέα ουγγρική ταινία "Ο Γιος του Σαούλ" μιας και διαφημιζόταν έντονα από την περασμένη άνοιξη. Γι' αυτό κι αποφάσισα να τη δω την πρώτη μέρα που βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες. Για την προβολή επέλεξα το ιστορικό Πτι Παλαί στο Παγκράτι.
Οι κριτικές, τα πολλά αστέρια και το δυνατό τρέιλερ με είχαν κάνει αρκετά απαιτητικό απέναντι στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του Λάζλο Νέμες. Από την αρχή όμως η ταινία με απογοητεύει. 
Πρώτα απ' όλα ήταν αποτυχημένος ο συνδυασμός του πλαισίου 4:3 με τις ανορθόδοξες κουνημένες λήψεις, οι οποίες εστίαζαν στον ώμο του πρωταγωνιστή, αφήνοντας το υπόλοιπο φόντο θολό. Η ζαλάδα είναι αναπόφευκτη και το αποτέλεσμα ανεπαρκές. 
Παρ' όλα αυτά, μέσα στη θολούρα, ο σκηνοθέτης παίζει εξαιρετικά με τους ήχους. Οι κραυγές των Εβραίων μέσα στους θαλάμους αερίων προκαλούν μία ανεξέλεγκτη ανατριχίλα σε όλο μου το σώμα. Πιθανόν ο Νέμες να ήθελε να παίξει με τις αισθήσεις μας, αποφεύγοντας να μας παρουσιάσει τη φρίκη. Προτιμούσε να τη "ζήσουμε". Ίσως η κούραση να ήταν εσκεμμένη για να μας οδηγήσει σ' αυτήν την κατάσταση σε μονοπάτια και συναισθήματα κλειστοφοβικά, κάτι το οποίο τελικά το πετυχαίνει μέσα από τα σκοτεινά πλάνα, τους κλειστούς χώρους και τις κοντινές λήψεις στα πρόσωπα. Η τοποθέτηση της κάμερας πίσω από τον πρωταγωνιστή (την περισσότερη ώρα) μας μετατρέπει από θεατές σε ακόλουθους. Μαζί μ' αυτόν ψαχουλεύουμε τα ρούχα των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, Μαζί μ' αυτόν ψάχνουμε να βρούμε έναν ραβίνο. Μαζί μ' αυτόν ερχόμαστε αντιμέτωποι απέναντι στα ψυχρά και θανατηφόρα βλέμματα των ναζί και τα απελπισμένα μάτια των συντρόφων του.
Η ταινία δε θέλει να μας δείξει την φρικαλεότητα, κάτι που έχει γίνει άπειρες φορές από άλλους σκηνοθέτες. Σκοπός της είναι να μας αναδείξει άγνωστες πτυχές του Ολοκαυτώματος, όπως την δράση των Sonderkommandos στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τον τρόπο με τον οποίον προσπαθούσαν να διατηρήσουν στοιχεία για τις φρικαλεότητες που συνέβαιναν εκεί και τις σθεναρές αντιστάσεις τους απέναντι στους ναζί (αντίστοιχες μαρτυρίες έχουμε διαβάσει το εκπληκτικό Μαουντχάουζεν του Ιάκωβου Καμπανέλλη). Η ταινία είναι πλούσια σε μαρτυρίες κι αυτό δείχνει πως ο σκηνοθέτης δημιούργησε μετά από αρκετή μελέτη σε ντοκουμέντα. 
Παρ' όλα αυτά μου άφησε κάποια κενά. Η ύπαρξη αρκετών προσώπων προκαλεί ένα μπέρδεμα. Η αινιγματική τους εμφάνιση μικρής διάρκειας περιπλέκει λίγο παραπάνω την κατάσταση. Οι διάλογοι σε αρκετά σημεία είναι δυσνόητοι, ενώ οι λήψεις όπως ανέφερα και παραπάνω προκαλούσαν έντονη ζαλάδα και κούραση, ενώ οι τίτλοι τέλους μας βρίσκουν με αρκετά ερωτήματα αναπάντητα. 
Θα ήμουν ευχαριστημένος από την ταινία αν η προώθησή της δεν μας γέμιζε με τόσες πολλές προσδοκίες. 
Θα κρατήσω μόνο τις δυνατές της στιγμές και το ιδιαίτερο χαμόγελο του πρωταγωνιστή στο συγκλονιστικό φινάλε. 
Βαθμολογία: 6/10

6 σχόλια:

  1. Πιο δυνατή στιγμή για μένα στην αρχή, όπου (spoiler alert) ο Σαούλ βλέπει να πνίγουν το παιδί και δεν μπορεί να κάνει κάτι -για να μη χάσει και το πόστο στα κρεματόρια που του εξασφαλίζει την επιβίωση- παρά να του εξασφαλίσει έναν θρησκευτικό αποχαιρετισμό, για να γλυτώσει κάτι από τη χαμένη συνείδησή του. Το παιδί εκείνο, όπως διάβασα, δεν είναι γιος του, αποφασίζει εκείνη τη στιγμή να το υιοθετήσει για να εξιλεωθεί.

    Μια ιδέα-δυναμίτης, το Χόλυγουντ θα την πλήρωνε σε πλατίνα. Όμως στην εκτέλεση όλα πάνε στραβά. Ωραίοι οι πειραματισμοί, αρκεί να έχει υπόψη ο σκηνοθέτης ότι αφού πρόκειται για πείραμα, δεν είναι υποχρεωτικό να δουλέψει. Είμαι μεταξύ 6 και 7/10.

    Σπύρος Β.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Όντως ναι. Αυτό που λες το διάβασα κι εγώ, κάτι που κάνει ακόμα πιο υπερβολική την συμπεριφορά του πρωταγωνιστή στην εξέλιξη της ιστορίας. Αλλά ναι, ήταν μία εξαιρετική ιστορία η οποία όμως κάηκε στον πειραματισμό του σκηνοθέτη. Κρίμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κρατα αυτα που ειπες και ξαναδες την ταινια για να πιασεις τα υπολοιπα. Κριμα ειναι, οχι τιποτε αλλο. Για να μην παρεξηγηθώ, να πιασεις δεν εννοω να αντιληφθεις αλλα να ασχοληθεις οπως τους αξιζει. Κατι εχεις χασει εκει και για ενα τετοιο αριστούργημα ειναι κριμα

    Πάνος Τ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Η ταινία χρειάζεται μία δεύτερη ανάγνωση, είναι γεγονός. Όπως αναφέρω όμως στην άποψή μου και στον παραπάνω διάλογο, η θεματολογία της και οι μαρτυρίες της είναι συγκλονιστικές και δυνατές. Όμως ο πειραματισμός του σκηνοθέτη δεν απέδωσε για μένα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ποιος πειραματισμος;

    Πάνος Τ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Των λήψεων. Η επιλογή να έχει κάδρο 4:3 και το θολό φόντο, πετύχαινε το συναίσθημα της κλειστοφοβίας και του τρόμου απέναντι στο θάνατο και τον αδίστακτο εχθρό (ναζί) αλλά παράλληλα προκαλούσε έναν έντονο πονοκέφαλο που περισσότερο κούραζε παρά ωφελούσε προς το επιθυμητό αποτέλεσμα. Παρ' όλα αυτά, δεν υποτιμώ την ταινία. Ο σκηνοθέτης ήταν πολύ καλά ενημερωμένος για τους Sonderkommandos κι αυτό φάνηκε μέσα από τη δουλειά του και του το α αναγνωρίζω. Όπως επίσης και το φινάλε ήταν εξαιρετικό με εκείνο το αινιγματικό χαμόγελο του πρωταγωνιστή. Τώρα θα μου πεις γιατί ήμουν τόσο αυστηρός στη βαθμολογία. Πιθανόν να φταίνε οι μεγάλες προσδοκίες που μου προκάλεσε η προώθηση της ταινίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή