Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2023

Godland (2022)

 



Η νέα κινηματογραφική χρονιά ξεκίνησε με ένα ξεχωριστό κινηματογραφικό διαμάντι, το οποίο θυμίζει αρκετά τη σπουδαία σκανδιναβική σχολή. Η "Χώρα του Θεού" του Ισλανδού σκηνοθέτη Χίλνουρ Πάλμασον, είναι ένα υπέροχο πάντρεμα ονειρικών πλάνων βγαλμένων από τις ταινίες του Τέρενς Μάλικ κι υπαρξιακών διλημμάτων αντίστοιχων μ' αυτά που έχουμε παρακολουθήσει μέσα από τη φιλμογραφία του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και του Βέρνερ Χέρτζογκ, παρουσιάζοντας συνάμα μεγαλοπρεπώς τα απόκοσμα ισλανδικά τοπία όπου το παγωμένο νερό της βροχής και των ποταμών συνυπάρχει αρμονικά με την καυτή λάβα των ηφαιστείων. 
Η ταινία μας επιστρέφει στα τέλη του 19ου αιώνα, όπου η Ισλανδία θεωρείτο αποικία της Δανίας. Εκείνη την περίοδο, η δανέζικη λουθηριανή εκκλησία στέλνει έναν νεαρό πάστορα, τον Λούκας, για να χτίσει μια εκκλησία σε ένα ισλανδικό χωριό, το οποίο κατοικείται από Δανούς εποίκους. Παράλληλα, ο νεαρός πάστορας προσπαθεί να αφουγκραστεί τις άγνωστες συνήθειες και τα ήθη των Ισλανδών, ενώ ταυτοχρόνως φωτογραφίζει τα τοπία και τους ανθρώπους της αποστολής αλλά κι αυτούς που συναντάει στο διάβα του. Παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούν στη νησιωτική χώρα, ο Λούκας θα επιμείνει στην ολοκλήρωση της αποστολής παίρνοντας πάνω του κάθε ρίσκο, χάνοντας απρόσμενα τον μοναδικό έμπιστο συνοδοιπόρο του και φτάνοντας ακόμη κι ο ίδιος σε τραγική κατάσταση από την οποία θα επιζήσει χάρη στις φροντίδες του Ράγκναρ, του αρχηγού της ομάδας. 
Ο νεαρός πάστορας θα καταφέρει να φτάσει σε ημιθανή κατάσταση στον τελικό του προορισμό και θα φιλοξενηθεί στο σπίτι ενός Δανού αγρότη μέχρι να γίνει καλά. Μετά την περιπέτειά του αυτή, ο πάστορας θα νιώσει τελείως χαμένος τόσο με την αποστολή που έχει αναλάβει όσο και με τον ίδιο του τον εαυτό και την πίστη του προς τον θεό. Βυθισμένος σε αυτή τη δίνη της αμφιβολίας, θα ερωτευτεί τη μεγάλη κόρη του αγρότη, δίνοντας νέο νόημα στην παραμονή του εκεί. Ωστόσο, η εκκλησία χτίζεται κι οι κάτοικοι του χωριού αρχίζουν να προσηλυτίζονται στη νέα θρησκεία. Μέσα σ' αυτούς κι ο Ράγκναρ, τον οποίον ο πάστορας αντιπαθεί θανάσιμα. Όμως, όταν φτάνει η στιγμή που όλα είναι έτοιμα, θα βρει τον Λούκας σε μια επικίνδυνη και μη αναστρέψιμη αμφισβήτηση.




Για το παραπάνω θέμα, ο Χίλνουρ Πάλμασον εμπνεύστηκε από κάποιες φωτογραφίες ενός Δανού πάστορα, οι οποίες θεωρούνται πως είναι οι πρώτες που τραβήχτηκαν στην Ισλανδία. Πατώντας πάνω σ' αυτές και χρησιμοποιώντας μια λιτή περιγραφή, ο Ισλανδός σκηνοθέτης Χίλνουρ Πάλμασον επιλέγει τα παλαιομοδίτικα τετράγωνα κάδρα, προσπαθώντας μέσα σ' αυτά τα χωρέσει το απέραντο μεγαλείο της ισλανδικής φύσης και να συμπυκνώσει τόσο τον αχαλιναγώγητο ανθρώπινο εγωισμό που προσπαθεί να δαμάσει τα πάντα γύρω του όσο και τον φανατισμό των θρησκευτικών δογμάτων που επιδιώκουν να ριζώσουν σε παρθένα κι αμόλυντα εδάφη. Με διακριτικό τρόπο, ο δημιουργός παρουσιάζει την αλαζονεία των αποικιοκρατών, οι οποίοι αρνούνταν να δουν ισότιμα τους πληθυσμούς των περιοχών που κατέχουν, δημιουργώντας συνεχώς έριδες και διχασμούς. Κατά κάποιον τρόπο, η ταινία είναι ένα λυρικό κατηγορώ απέναντι στο όχι και τόσο γνωστό αποικιοκρατικό καθεστώς που υπέστη η Ισλανδία.
Οι χαρακτήρες των πρωταγωνιστών χτίζονται σταδιακά. Όμως η αδυναμία που υπάρχει στη μεταξύ τους επικοινωνίας καθώς μιλούν διαφορετικές γλώσσες, δημιουργεί παράλληλα κι ένα χάσμα με το κοινό. Οι θεατές απολαμβάνουν μαγεμένοι τα υπέροχα τοπία της Ισλανδίας αλλά παραμένουν αμέτοχοι απέναντι στην εξέλιξη της ιστορίας και στα φονικά που σημειώνονται. 
Η κορύφωση της ταινίας έρχεται στην τελευταία πράξη, στην οποία ο ιερέας αδυνατεί να λειτουργήσει στην εκκλησία που χτίστηκε γι' αυτόν τον σκοπό, φανερώνοντας μ' αυτόν τον τρόπο την αδυναμία της ανθρώπινης υπεροψίας που επιθυμεί να δαμάσει κάθε τι το διαφορετικό. Το επίμονο γάβγισμα του σκύλου θα του θυμίζει το φονικό που ο ίδιος διέπραξε ενώ το κλάμα του μωρού μέσα στον ναό θα του τονίζει το ατόπημα του να συνευρεθεί σεξουαλικά με την μεγάλη κόρη του αγρότη. Όλες αυτές οι συγκυρίες θα οδηγήσουν στο τελευταίο φονικό που θα ακολουθήσει, το οποίο θα είναι λυτρωτικό για όλα τα πρόσωπα. Ακόμη και για τον φονευμένο, το κουφάρι του οποίου θα κείτεται αιωνίως στην άγρια ύπαιθρο της Ισλανδίας, θέλοντας μ' αυτόν τον τρόπο να τονιστεί πως ό,τι κι αν κάνει το ανθρώπινο είδος, η φύση είναι αυτή που θα κυριαρχήσει πάνω του στο τέλος.  
Η "Χώρα του Θεού" είναι από τα σπάνια υπαρξιακά κινηματογραφικά διαμάντια που μπορούν να γίνουν αφορμή για να γεμίσουν οι σκοτεινές αίθουσες. Η ταινία είναι ένα μυσταγωγικό ταξίδι τόσο στα άγρια τοπία της Ισλανδίας όσο και στα αχαρτογράφητα ύδατα του νου. Είναι μια δοκιμασία πάνω στην πίστη προς τον άνθρωπο, τη φύση και τον θεό αλλά και μια προσπάθεια στο να κατανοήσουμε καλύτερα τόσο τον ίδιο μας τον εαυτό όσο και τις δυνατότητες που έχουμε ως άνθρωποι. 


Βαθμολογία: 8/10

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου