Ο Νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι

Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενυσχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του. Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται. 

Ενώ τα πουλιά… Για τα πουλιά, μόνον οι δολοφόνοι, οι άθλιοι κυνηγοί αρμόζουν, με τις «ευγενικές παντός έθνους παραδόσεις». Κι είναι φορές που το κτήνος πολλαπλασιαζόμενο κάτω από συγκυρίες και με τη μορφή «λαϊκών αιτημάτων και διεκδικήσεων» σχηματίζει φαινόμενα λοιμώδους νόσου που προσβάλλει μεγάλες ανθρώπινες μάζες και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες. 

Πρόσφατη περίπτωση ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μόνο που ο πόλεμος αυτός μας δημιούργησε για ένα διάστημα μιαν αρκετά μεγάλη πλάνη, μιαν ψευδαίσθηση. Πιστέψαμε όλοι μας πως σ’ αυτό τον πόλεμο η Δημοκρατία πολέμησε το φασισμό και τον νίκησε. Σκεφθείτε: η «Δημοκρατία», εμείς με τον Μεταξά κυβερνήτη και σύμμαχο τον Στάλιν, πολεμήσαμε το ναζισμό, σαν ιδεολογία άσχετη από μας τους ίδιους. Και τον… νικήσαμε. Τι ουτοπία και τι θράσος. Αγνοώντας πως απαλλασσόμενοι από την ευθύνη του κτηνώδους μέρους του εαυτού μας και τοποθετώντας το σε μια άλλη εθνότητα υποταγμένη ολοκληρωτικά σ’ αυτό, δεν νικούσαμε κανένα φασισμό αλλά απλώς μιαν άλλη εθνότητα επικίνδυνη που επιθυμούσε να μας υποτάξει. 

Ένας πόλεμος σαν τόσους άλλους από επικίνδυνους ανόητους σε άλλους ανόητους, περιστασιακά ακίνδυνους. Και φυσικά όλα τα περί «Ελευθερίας», «Δημοκρατίας», και «λίκνων πνευματικών και μη», για τις απαίδευτες στήλες των εφημερίδων και τους αφελείς αναγνώστες. Ποτέ δεν θα νικήσει η Ελευθερία, αφού τη στηρίζουν και τη μεταφέρουν άνθρωποι, που εννοούν να μεταβιβάζουν τις δικές τους ευθύνες στους άλλους. (Κάτι σαν την ηθική των γερόντων χριστιανών. Το καλό και το κακό έξω από μας. Στον Χριστό και τον διάβολο. Κι ένας Θεός που συγχωρεί τις αδυναμίες μας εφόσον κι όταν τον θυμηθούμε μες στην ανευθυνότητα του βίου μας. Επιδιώκοντας πάντα να εξασφαλίσουμε τη μετά θάνατον εξακολουθητική παρουσία μας. Αδυνατώντας να συλλάβουμε την έννοια της απουσίας μας. Το ότι μπορεί να υπάρχει ο κόσμος δίχως εμάς και δίχως τον Καντιώτη τον Φλωρίνης). 

Δεν θέλω να επεκταθώ. Φοβάμαι πως δεν έχω τα εφόδια για μια θεωρητική ανάπτυξη, ούτε την κατάλληλη γλώσσα για τις απαιτήσεις του όλου θέματος. Όμως το θέμα με καίει. Και πριν πολλά χρόνια επιχείρησα να το αποσαφηνίσω μέσα μου. Σήμερα ξέρω πως διέβλεπα με την ευαισθησία μου τις εξελίξεις και την επανεμφάνιση του τέρατος. Και δεν εννοούσα να συνηθίσω την ολοένα αυξανόμενη παρουσία του. Πάντα εννοώ να τρομάζω. 

Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. (Τελευταία διάβασα πως στην Πάτρα, απέναντι στο αστυνομικό τμήμα άνοιξε τα γραφεία του ένα νεοναζιστικό κόμμα. Καμιά ανησυχία ούτε για τους φασίστες, ούτε για τους αστυνομικούς. Ούτε φυσικά για τους περιοίκους). 

Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. Δικόν τους ή των άλλων. Η εμπειρία μου διδάσκει πως η αληθινή σκέψη, ο προβληματισμός οφείλει κάπου να σταματά. Δεν συμφέρει. Γι’ αυτό και σταματώ. Ο ερασιτεχνισμός μου στην επικέντρωση κι ανάπτυξη του θέματος κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος από τους εχθρούς. Όμως οφείλω να διακηρύξω το πάθος μου για μια πραγματική κι απρόσκοπτη ανθρώπινη ελευθερία. 

Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε. 

Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το marketing. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. Κι όπως η εμπορία ναρκωτικών ευνοεί τη διάδοσή τους στους νέους, έτσι και η μουσική, οι ιδέες, ο χορός και όσα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους έχουν δημιουργήσει βιομηχανία και τεράστια κι αφάνταστα οικονομικά ενδιαφέρονται. 

Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους. Προσέξτε το χορό τους με τις ομοιόμορφες στρατιωτικές κινήσεις, μακρά από κάθε διάθεση επαφής και επικοινωνίας. Το τραγούδι τους με τις συνθηματικές επαναλαμβανόμενες λέξεις, η απουσία του βιβλίου και της σκέψης από τη συμπεριφορά τους και ο στόχος για μια άνετη σταδιοδρομία κέρδους και εύκολης επιτυχίας. 

Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ‘ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια. 

Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος. 

*Κείμενο που έγραψε τον Φεβρουάριο του 1993, λίγους μήνες πριν τον θάνατό του, το οποίο είχε δημοσιευτεί στο πρόγραμμα αντιναζιστικής συναυλίας που είχε δώσει η Ορχήστρα των Χρωμάτων με έργα Βάιλ, Λίστ και Μπάρτον. Το ίδιο κείμενο παράλληλα είχε δημοσιευτεί και στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία

Θέλουν να μετακινήσουν τα αρχαία - Ξεφτιλιζόμαστε διεθνώς

του Αργύρης Μπακιρτζής

Γεννήθηκα στο ρωσικό μαιευτήριο. Τότε μέναμε στη Μακεδονικής Αμύνης 7. Λίγο παρακάτω ένα στενό, η Καρμπολά οδηγεί στα παλιατζίδικα. Αλλάξαμε πέντε σπίτια. Όλα ανάμεσα στον Άγιο Δημήτριο, τα παλιατζίδικα και το Διοικητήριο.
Στην πλατεία παίζαμε μπάλα και πετροπόλεμο. Εκεί κοντά ήταν και τα λουτρά ΟΛΥΜΠΙΑ. Θυμάμαι, μωρό ακόμη, στο χαμάμ, τα γυμνά σώματα των γυναικών μες στους αχνούς. Αυτή ήταν η γειτονιά μου.
Για μπάνιο παίρναμε το πλοίο και πηγαίναμε στο Μπαξέ Τσιφλίκι. Η γιαγιά έμενε στον μπαξέ, κοντά στον Παλιό Σταθμό, δίπλα στις γραμμές. Ο θείος μου μας ανέβαζε στο κάρο, ένα σωρό πιτσιρικάδες και μας πήγαινε για μπάνιο κάτω απ’ του Χατζή Μπαξέ. Έμπαινε και το άλογο.
Σχολείο πήγα δημοτικό στο 56ο, στο συγκρότημα του 4ου με τα πιο ζωηρά παιδιά της πόλης και γυμνάσιο στο Πειραματικό κι αυτό κοντά στη γειτονιά. Μετά Πανεπιστήμιο. Στη συνέχεια έρχομαι και φεύγω. Φαντάρος, εξωτερικό, Καβάλα για δουλειά, Θάσος. Το πατρικό όμως Αγίου Δημητρίου και Δημητρίου Γούναρη, είναι πάντα η βάση μου. Τώρα μένει ο μικρός μας γιος, που με αντικατέστησε στα παλιατζίδικα, κι εμείς όταν κατεβαίνουμε.
Στη Θεσσαλονίκη ζουν οι περισσότεροι φίλοι μου. Συμμαθητές και συμφοιτητές, οι Χειμερινοί Κολυμβητές. Ο μεσαίος αδελφός μου, η ανεψιά μου Όλγα κι ένα σωρό συγγενείς.
Είναι η πόλη μου. Που όμως σήμερα με πληγώνει. Θέλουν να μετακινήσουν τα σπουδαία ευρήματα του Μετρό. Δηλ. να τα καταστρέψουν. Ξεφτιλιζόμαστε διεθνώς.
Το ΒΒC έγραψε: «Ανίκανοι οι Έλληνες να εκμεταλλευτούν τα αρχαιολογικά ευρήματα του μετρό Θεσσαλονίκης». Και υπάρχουν συμπολίτες που το υποστηρίζουν, κι ο δήμαρχος. Και το κακό είναι ότι πολιτικοποιούν το θέμα για να περάσουν την καταστροφή. Ντροπή. Αυτό κι αν θέλει συλλαλητήριο. Η εκκλησία κωφεύει κι ας είναι βυζαντινά τα ευρήματα.
Όταν γκρέμισαν την εκκλησία της Παναγίας του 16ου αι. στην Καβάλα το 1960, στην ερώτησή μου, λίγα χρόνια μετά, πώς το επέτρεψαν, μου είπαν «μα ήταν τουρκική». Επειδή κτίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Φυσικά τα έργα του Παρθένη εξαφανίστηκαν.
Δυστυχώς, αυτοί είμαστε: φωνάζουμε χωρίς να ξέρουμε, ξέρουμε και αδιαφορούμε.

Πηγή: parallaxi

Oresteia Reversed

Μια πρωτοποριακή έκθεση θα φιλοξενηθεί από την Τρίτη 10 έως Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, καθώς θα συναντήσουμε τη μόνη αρχαία σωζόμενη τριλογία Ορέστεια του Αισχύλου σε μορφή κόμικς.
Στο Oresteia Reversed συμμετέχουν 22 σύγχρονοι καλλιτέχνες που δημιουργούν πρωτότυπες ιστορίες από την τριλογία με έμφαση στις Ευμενίδες. Καλλιτέχνες από τον χώρο των κόμικς και καλλιτέχνες με αφετηρία τις εικαστικές τέχνες, επανεξετάζουν έννοιες όπως Δίκαιο, Δικαιοσύνη, Πόλις, Πολίτης, Αυτοδικία, Νέμεσις, Ύβρις, Δημοκρατία, Ισονομία και Ισοτιμία, Προσωπική και Συλλογική Ευθύνη. 
Για τη συγκεκριμένη έκθεση, η ιστορικός τέχνης Νικόλ Λεβέντη αναφέρει: “Οι συμμετέχοντες δημιουργοί πειραματίζονται με χρώματα, έντονες φωτοσκιάσεις, ρεαλιστικό και υπερρεαλιστικό σχέδιο, αποδομούν την τραγωδία και εντοπίζουν σε αυτή διαχρονικά ζητήματα, τα οποία μεταφέρουν στο σήμερα και στο φανταστικό μέλλον μέσα από τις δικές τους ιστορίες. Οι νέες ιστορίες συχνά καθρεφτίζουν το σύγχρονο Ορέστη και υπενθυμίζουν ότι οι προβληματισμοί αυτοί είναι αέναοι μέσα στην κοινωνία και σε πολλές περιπτώσεις τη δομούν.”
Για τη συγκεκριμένη έκθεση είχα την τιμή να συνομιλήσω με τρεις από τους δημιουργούς που θα συμμετάσχουν.

Η Δέσποινα Μανώλαρου, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1988. Είναι τελειόφοιτη της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Κάποια άλλα ενδιαφέροντά της είναι η εικονογράφηση εντύπων και το comic, ενώ τελευταία πειραματίζεται με το animation. Οι επιρροές της πηγάζουν από το κόσμο της ποίησης, της ψυχολογίας, της βιολογίας και τη θρησκείας . Την ενδιαφέρει ιδιαίτερα η σύνθεση ποικίλων εικαστικών στοιχείων ώστε να δημιουργεί φανταστικούς κόσμους που εξερευνούν τα όνειρα, το υποσυνείδητο και τις διαφορετικές εκφάνσεις της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης.


1. Με ποια ιδέα της Ορέστειας εμπνευστήκατε για τη δημιουργία της ιστορία σας; 

Με απασχόλησε περισσότερο η έννοια της απόδοσης του δικαίου, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από το συμβολισμό των χθόνιων θεοτήτων Ερηνύων και τη μετατροπή τους σε Ευμενίδες. Η ιστορία μου δεν είναι κάτι περισσότερο από τη σουρεαλιστική μεταφορά μιας περιπέτειας του υποσυνείδητου που προσεγγίζει το ζήτημα της ύπαρξης ή μη προσωπικής ηθικής, και πως βάση αυτής αποτιμώνται από εμάς τους ίδιους οι συνέπειες συμπεριφορών που έχουν θεσπιστεί κοινωνικά ως παραβατικές ή άνομες. 

2. Τι αποκομίσατε από τη μελέτη της τραγωδίας και πόσο επίκαιρη είναι σήμερα;

Μελετώντας κανείς την Ορέστεια μπορεί να ανακαλύψει πολιτικούς, κοινωνικούς και φιλοσοφικούς προβληματισμούς διαχρονικού χαρακτήρα, εκπληκτικά επίκαιρους. Σημαντική κρίνω από μέρους μου τη αίσθηση ύπαρξης κοινού πυρήνα ανάμεσα σε ανθρώπινες δομές που ανήκουν σε διαφορετικό χρονικό και πολιτισμικό πλαίσιο. Έργα όπως η Ορέστεια, φαίνεται να καταργούν για λίγο το χώρο και το χρόνο, κρατώντας μόνο τον ανθρώπινο παράγοντα και ότι τον αφορά, θυμίζοντάς μας πως μόνο η τέχνη μπορεί να καταφέρει κάτι τέτοιο. 

3. Μέσα απ’ το έργο σας παρατηρούμε την μεταμόρφωση του εφιάλτη στη μορφή εντόμου. Ενώ έχει τη μορφή πεταλούδας που προϊδεάζει σε κάτι αθώο κι όμορφο ξεπετάγεται σαν ένα απροσδιόριστο αιμοβόρο τέρας. Εν μέρει δημιουργείται ένας κύκλος. Αυτός ο κύκλος έχει θετικό πρόσημο στο ότι όλα θα οδηγηθούν σε μια έκβαση της δικαιοσύνης είτε αυτή έρθει πρακτικά είτε ηθικά ή θα βιώνουμε ξανά την επανάληψη βίαιων κι άδικων πράξεων; 

Σκοπός μου ήταν να φωτίσω αυτό το ερώτημα, που με συνοδεύει και την ίδια από τη στιγμή που ξεκίνησα να δουλεύω πάνω στην Ορέστεια, αφήνοντας την απάντηση να τη δώσει ο καθένας όπως κρίνει καταλληλότερο. Τα ζητήματα ηθικής και δικαίου είναι εξάλλου σύνθετα και θα χρειαζόμασταν πολλές παραπάνω αφορμές για να προβληματιστούμε σχετικά, πόσο μάλλον για να τα απαντήσουμε. Ωστόσο, με μια δόση ρομαντισμού, θα ήθελα να επενδύσω στη διαδικασία της κάθαρσης. Μια πορεία από το σκοτάδι προς το φως, προωθούμενη περισσότερο από την αίσθηση ηθικού αυτοπεριοριορισμού, πάρα από την επιβολή βίαιου σωφρονισμού, που στη σύγχρονη μορφή του μάλλον τροφοδοτεί εντονότερα το κύκλο της βίας.

Η Αυγή Κανάκη γεννήθηκε το 1985, και σπούδασε φιλοσοφία της επιστήμης. Αρκετό καιρό μετά, αποφάσισε ότι προτιμάει να κάνει αυτό που πάντα ονειρευόταν: comics. Κάπως έτσι συμμετείχε ως inker στο WOMANTHOLOGY: HEROIC της IDW και ξεκίνησε την περιπέτειά της στον χώρο. Από τότε, λαμβάνει μέρος σε εκθέσεις όσο συχνά μπορεί και εργάζεται ως εικονογράφος και δημιουργός comics, σε συνεργασία με εκδοτικές, μουσικές και διαφημιστικές εταιρίες, από την Ελλάδα, την Ευρώπη και την Αμερική. Το 2017, σχεδίασε το πρώτο της graphic novel, το ΓΡΙΜΟΡΙΟ ΤΗΣ ΓΚΡΕΤΑ, ΒΙΒΛΙΟ 1: ΜΥΗΣΗ, το οποίο εκδόθηκε από την Jemma Press.



1. Με ποια ιδέα της Ορέστειας εμπνευστήκατε για τη δημιουργία της ιστορία σας; Τι αποκομίσατε από τη μελέτη της τραγωδίας και πόσο επίκαιρη είναι σήμερα;

Ποια ιδέα της Ορέστειας ενέπνευσε την δική μου ιστορία; Δικαιοσύνη, σωστά; Νομίζω περί αυτής της ιδέας πρόκειται. Διαβάζοντας την Ορέστεια ξανά τώρα για την έκθεση, είδα πράγματα που δεν έβλεπα μικρότερο. Η δικαιοσύνη είναι η εφαρμογή κάποιων διυποκειμενικα και μέσα από κάποιες διαδικασίες συμφωνημένων νόμων. Αλλά πάντα εφαρμόζεται υπό όρους οι οποίοι δεν έχουν αναγκαστικά να κάνουν με τους όποιους νόμους. Οι νόμοι δεν ισχύουν το ίδιο για όλους στην Ορέστεια. Και δεν ισχύουν το ίδιο για όλους και σήμερα. Από αυτή την άποψη είναι εξαιρετικά επίκαιρη σήμερα, μάλλον περισσότερο από ποτέ. Και μάλλον ήδη απέτυχα στο να απαντήσω ξεχωριστά τις πρώτες δυο ερωτήσεις.

2. Στο έργο σας οι Ερινύες ξεπετάγονται από τη θάλασσα με γυναικείες μορφές. Με έναν εύστοχο τρόπο συνδυάζεται την οικολογική καταστροφή με τις αμέτρητες άγριες επιθέσεις και δολοφονίες γυναικών κι ομοφυλόφιλων. Πιστεύετε πως η δικαιοσύνη θα μπορούσε να επικρατήσει μόνο μέσα από ριζικές δράσεις συνειδητοποιημένων γυναικών;

Τείνω να είμαι από αυτούς που νιώθουν ότι οι αλλαγές χρειάζονται μακρόχρονη προετοιμασία και όλων των ειδών τις δράσεις, των ριζικών συμπεριλαμβανομένων, πριν εδραιωθούν με νόμους η μπουν στο κοινωνικό συμβόλαιο. Όπως και να έχει όμως, όχι, δεν πιστεύω ότι η δικαιοσύνη θα μπορούσε να επικρατήσει μόνο στα χέρια γυναικών. Αν θέλουμε δικαιοσύνη, σε αυτό το κομμάτι της ιστορίας μας, απαιτείται βαθύς συλλογισμός από όλους σχετικά με τον ρόλο μας ως άτομα. Αυτόν που νιώθουμε ότι έχουμε αναλάβει επειδή έτσι έλεγε το σενάριο, σε αντιδιαστολή με αυτόν που επιθυμούμε. Στην προσωπική μας ζωή, στην κοινωνία μας και στον κόσμο ως φυσικό τόπο μέσα στον οποίο υπάρχουμε. Και μετά από αυτό, την αντιπαραβολή με την φυσική πραγματικότητα ενός πλανήτη και μιας ανθρωπότητας που είναι και οι δυο γεμάτοι ποικιλία και μυστήριο, και τους οποίους στην προσπάθεια μας να ελέγξουμε και να εκμεταλλευτούμε, τους καταστρέφουμε, αφού πρώτα τους έχουμε κατηγοριοποιήσει ως Άλλους στην συνείδηση μας. Χρειάζεται την κατανόηση των συνεπειών των πράξεων μας και την ανάληψη της ευθύνης για το τι μας συμβαίνει ως άνθρωποι, πολίτες, είδος. Είναι μεγάλο το θέμα και είναι πολύ γενική η απάντηση μου αλλά δεν θέλω να κουράσω περαιτέρω. Σε μια προσπάθεια να είμαι λιγότερο ασαφής, τονίζω το «ως άτομα». Γυναίκες, άντρες και όλοι όσοι βρισκόμαστε στο ενδιάμεσο, είμαστε χρήσιμες και αναντικατάστατες φωνές αν είναι να γίνει αυτή η δύσκολη κι επίπονη διεργασία. Δεν αρκεί μόνο αυτή βέβαια, αλλά νομίζω ότι είναι απαραίτητη προϋπόθεση.

Ο Γιώργος Μικάλεφ γεννήθηκε στην Κέρκυρα Δεκέμβρη του 1985. Οι ρίζες του κρατάνε από το Γκόζο της Μάλτας. Μεγάλωσε στη Γαρίτσα, δίπλα στο κλειστό εργοστάσιο «Καννάβεως, Λίνου και Ιούτης». Το 2003 μετακόμισε στην Πάτρα για σπουδές. Το 2004 παράτησε  τις σπουδές και τα δημοσιοϋπαλληλικά όνειρα της γενιάς του μετά από ένα άσχημο ατύχημα κι επέστρεψε στο “νησί του Πάσχα”. Ολικός αρνητής ενηλικίωσης, καθόταν στο δωμάτιο του και μουτζούρωνε σκηνές απ' την αυριανή ευτυχία του κόσμου. Ήρθε η ανάγκη για οπτικοακουστική έκφραση και με μια φτηνή βιντεοκάμερα στο χέρι «έκαιγε» φιλμ για δυο χρόνια. Αργότερα γεννήθηκαν λέξεις και οι underground εκδόσεις «Το Κόλο» αποκλειστικά σε ψηφιακό χαρτί. Από το 2010 άρχισε να ζωγραφίζει εντατικά και σύντομα ήρθα σε επαφή με την Εικαστική Κερκυραϊκή Ένωση η οποία τον αγκάλιασε. Απ’ τους ζωγράφους του νησιού δεν θα μπορούσε να μην αναφέρει τον Σπύρο Φρόνιμο που μας άφησε νωρίς και τον καλό του φίλο Ps Mavro που τον στήριξε και τον βοήθησε απ’ την αρχή. Αυτά τα χρόνια εργάστηκε λίγο ή πολύ ως τεχνικός τηλεοράσεων, ξενοδοχοϋπάλληλος, καφετζής, delivery και βοηθός τοπογράφου μέχρι τα 28 του χρόνια που η επιβαρυμένη υγεία του καθώς και η γυναίκα του, τον ώθησαν να τα παρατήσει και να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη ζωγραφική. Το Καλοκαίρι του 2014 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και από τότε ζωγραφίζει ακατάπαυστα. Ως τώρα έχει λάβει μέρος σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις και έχει πραγματοποιήσει 6 ατομικές σε Κέρκυρα, Σπέτσες, Αθήνα και Πάτρα. Το Γενάρη του 2017 ξεκίνησε συνεργασία με τον Κώστα Εφήμερο και το The Press Project με αφορμή το “ημερολόγιο της Μυρτώς”. Kατά κάποιο τρόπο, έγινε σκιτσογράφος χωρίς να το καταλάβει. Απ’ το Γενάρη του 2018 συνεργάζεται με το μηνιαίο περιοδικό Πεζοδρόμιο Free Press με έδρα την Καρδίτσα, με δισέλιδη εικονογράφηση. Το 2018 κυκλοφόρησε και το πρώτο underground κόμικ του απ’ τις Εκδόσεις του Κάμπου με τίτλο “Ευγονική για Αρχάριους”.

1. Με ποια ιδέα της Ορέστειας εμπνευστήκατε για τη δημιουργία της ιστορία σας; 

Η γενικότερη ιδέα της κληρονομικής αράς που διαπνέει τους μυθολογικούς κύκλους απ’ όπου αντλεί η αρχαία τραγωδία το υλικό της, ήταν πάντα κάτι που μου κινούσε το ενδιαφέρον και «κούμπωσε» με την αληθινή ιστορία που διάλεξα να φέρω στο φως, καθώς πράγματι η «γενάρχης» εκστόμισε μια κατάρα κατά του απογόνου της λίγο πριν πεθάνει. Ειδικότερα όμως η έννοια της ενοχής που στην Ορέστεια αναπτύσσεται στο γιο εξαιτίας της μητέρας του και όσων αυτή τον ώθησε να κάνει ήταν αυτό που αναδύθηκε ως κυρίαρχη ιδέα και στη δική μου ιστορία όπου ο ήρωας εμφορείται από ενοχικά συμπλέγματα εξαιτίας των πράξεων της μητέρας του και καταδιώκεται από τις τύψεις - Ερινύες, όπως και ο Ορέστης. Ακόμα, η αντιφατική συνύπαρξη της αθωότητας και της ενοχής στον ίδιο άνθρωπο, όπως ο νεαρός που θέλει να απαλλάξει από τα δεινά τον ήρωα μου, σκοτώνοντας τον - «όσια πανουργών» παραφράζοντας τον στίχο της Αντιγόνης- και βρίσκεται αντιμέτωπος με τις δικές του Ερινύες. Η ιδέα, τέλος, της επερχόμενης θεϊκής δικαιοσύνης – η οποία ενσαρκώνεται με τρόπο άτεγκτο αλλά και με κάποια τρυφερότητα προς τον βασανιζόμενο γιο, με συγκίνησε βαθιά. Στη δική μου ιστορία ο θάνατος θα ήταν βέβαια μια σκληρή κατάληξη για τον ήρωα αλλά είναι παράλληλα και η μόνη λύτρωση, κι είναι κι αυτό μια ιδιόμορφη δικαιοσύνη, πέρα από τα ανθρώπινα. 

2. Τι αποκομίσατε από τη μελέτη της τραγωδίας και πόσο επίκαιρη είναι σήμερα; 

Η τριλογία υπενθυμίζει διαρκώς τη θνητότητα, τον περιορισμό του ανθρώπινου όντος κι αυτό είναι ένα δίδαγμα για τον σύγχρονο άνθρωπο που είτε θεωρεί τον εαυτό του αιώνιο και υπερδύναμο είτε αναλώνεται σε ένα κυνήγι επιβίωσης ή υλικών απολαύσεων ξεχνώντας να ζει. Παράλληλα όμως γοητεύει το γεγονός ότι ο Ορέστης που, ως τραγικός ήρωας, είναι τόσο ένοχος όσο και αθώος μαζί, στην πράξη δεν εκλέγει πώς θα ενεργήσει, η ίδια του η ύπαρξη –που είναι η μια μείξη του εγγενή χαρακτήρα του και των αξιών μέσα στις οποίες ανδρώθηκε- του υπαγορεύει τι θα κάνει : και το έγκλημα και την επιζήτηση της τιμωρίας του. Γι’ αυτόν και τα δύο είναι αναπόδραστα. Είναι ένα ζήτημα λοιπόν στη σύγχρονη κοινωνία των διαπρύσιων ηθικολόγων που ωστόσο συχνά αποδεικνύονται αήθεις, αυτή η ισχυρή πίστη στην ουσιαστική δικαιοσύνη που δεν υποδουλώνεται σε συμφέροντα και ωφελιμισμό. 

3. Στην απελπισία του ήρωα με την επικαιρότητα των ημερών του/μας παρατηρούμε και το ενοχικό σύμπλεγμα που κουβαλάει από τη μητέρα του. Μέσα από το έργο σας, παρουσιάζεται ένας επικίνδυνος δεσμός μάνας-γιου που δύσκολα σπάει στη χώρα μας. Κατά τη γνώμη σας πόσο και πως επηρεάζει ο ευνουχισμός που υφίσταντο τα παιδιά από τους γονείς τους με την κοινωνική και ηθική παρακμή των ημερών μας; 

Η Ελληνίδα μάνα στην παρούσα ιστορία αποδεικνύεται χειρότερη και από τον καρκίνο που τρώει τον πρωταγωνιστή καθώς η αρρώστια κράτησε μονάχα δυο χρόνια ενώ η τυραννική επιβολή της μητέρας πάνω στον γιο κράτησε σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Αυτός ο ιδιότυπος -αλλά συνήθης στις σχέσεις των ανθρώπων- δεσμός όντως τον ευνούχισε, δεν μπόρεσε να προστατεύσει τον εαυτό του από την τυραννία της ούτε όταν ακόμα αυτή φεύγει από τη ζωή: δεν ελευθερώνεται, αντίθετα σκλαβώνεται με ακόμα πιο μαρτυρικό τρόπο. Κι ενώ ο ίδιος μάλιστα όλη του τη ζωή –αυτό, μόνο υπονοείται στο σκίτσο- αγωνίστηκε για την ελευθερία του συνόλου, αυτό ήταν και το παράδειγμα του πατέρα του, δεν πέτυχε την προσωπική ελευθερία. Αυτή η μαρτυρική ανελευθερία εντός των οικογενειακών τειχών δεν μπορεί παρά να έχει αντίκτυπο και στη σκέψη και στη δράση του ατόμου και εκτός αυτών. Οι δούλοι αυτού του τύπου, επειδή ακριβώς νοσούν στην ψυχή, συχνά σκέφτονται χαιρέκακα, εκδικητικά, πράττουν σπασμωδικά, συμφεροντολογικά, σιωπούν με εγκληματική αδιαφορία ή ανοχή και διαιωνίζουν την ιδέα της σκλαβιάς δηλητηριάζοντας με αυτή κάθε υγιή θεσμό που πάει να γεννηθεί. Ο ήρωάς μου ωστόσο διαφέρει ως προς αυτό, ήταν ένας ξεχωριστός άνθρωπος που παρά την δουλεία του, διαπότισε την κοινωνική δράση του με ειλικρίνεια και άγιες προθέσεις.



Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Ρενέ Αγγελίδου (Fokshee), Δήμητρα Αδαμοπούλου, Δημήτρης Αναστασίου, Θωμάς Βαλιανάτος, BLEΣΣΕD, Γιάννης Γαλαίος, Γεωργία Ζάχαρη, Αυγή Κανάκη, Βάλια Καπάδαη, Θανάσης Καραμπάλιος, Θωμάς Κεφαλάς, Kristanz, Δέσποινα Μανώλαρου, Γιώργος Μικάλεφ, Mekl, Μάριος Μπόρας, No Budget Epics, Αλκυόνη Παπακωνσταντοπούλου (Poisoner), Μιχάλης Σιγάλας, Στέλλα Στεργίου, Νίκος Τσουκνίδας - Μαρία Καραζάνου, Ρομπέρτα Γιαϊτζόγλου Watkinson.

Επιμέλεια: Καλλιόπη Λιαδή, Εικαστικός, Καλλιτεχνική Σύμβουλος του Προγράμματος.

Εγκαίνια: Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου στις 20:00.

Ώρες λειτουργίας: καθημερινά και Σαββατοκύριακα 18:00-22:00.

Είσοδος Ελεύθερη

Η έκθεση αποτελεί μέρος των δράσεων του ερευνητικού και καλλιτεχνικού προγράμματος Μεγάλες Αφηγήσεις_ Η Επιστροφή το οποίο διερευνά τη συνάντηση της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας με τις Πολιτικές Επιστήμες.

Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα www.ancientdrama.gr

Ενισχύοντας την ιστορική μας μνήμη

Την περασμένη βδομάδα γιορτάστηκε με ένα πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων, εκθέσεων και προβολών η επέτειος της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς. Βρίσκω άκρως συγκινητική τη προσπάθεια ενός μέρους της κοινωνίας, στο να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στην 12η Οκτωβρίου. Αυτή τη φορά όμως εκδηλώθηκε κι ένα παράπονο για την έλλειψη χώρων μνήμης και θεματικών μουσείων για ένα τόσο σημαντικό γεγονός, τη συντριβή του φασισμού.
Σε κάποια άρθρα διάβασα για τη δύσκολη προσβασιμότητα του κοινού στα απάνθρωπα υπόγεια κρατητήρια της Κομαντατούρ στη πλατεία Κοραή τα οποία υποτίθεται πως έχουν μετατραπεί σε μουσείο (το οποίο επιβλέπεται από την Εθνική Ασφαλιστική) ενώ κάποιοι άλλοι αναφέρθηκαν στη μη αξιοποίηση των παλιών εγκαταστάσεων της ΔΕΗ, στο Φάληρο, όπου οι αντάρτες απέτρεψαν την ανατίναξή τους από τα εκρηκτικά που είχαν τοποθετήσει οι Γερμανοί. Κάποιοι μάλιστα ενοχλήθηκαν που η 12η Οκτωβρίου έχει συσχετιστεί με την Αθήνα, αγνοώντας πως κάθε περιοχή έχει ξεχωριστή ημερομηνία απελευθέρωσης. Εικάζεται μάλιστα πως η Χίος ήταν η πρώτη πόλη της Ελλάδος απ’ την οποία αποχώρησαν οι Γερμανοί.
Παρατηρώντας τις ελλείψεις στην Αθήνα, διαπίστωσα πως κι η Χίος υστερεί στο συγκεκριμένο πολιτιστικό κομμάτι. Η απουσία αυτών των χώρων έγινε πιο εμφανής μετά τις πρόσφατες επισκέψεις μου στην Πολωνία. Στη ανανεωτική ανοικοδόμηση που συντελείται στις πολωνικές πόλεις, συγκαταλέγονται κι αρκετά μουσείου. Κάποια στήθηκαν σε παλιές εγκαταστάσεις όπως το Εργοστάσιο του Σίντλερ στην Κρακοβία κι άλλα στεγάζονται σε εντυπωσιακά μοντέρνα κτήρια όπως το νεόδμητο μουσείο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στο Γκντανσκ, το Cricoteca στην Κρακοβία και το Μουσείο Ιστορίας των Εβραίων στην Βαρσοβία.
Το κοινό στοιχείο στα παραπάνω μουσεία είναι πως μπορεί να στερούνται από εκθέματα αλλά υπερέχουν σε πληροφορίες και γνώσεις. Οι χώροι είναι κατάλληλα διαρρυθμισμένοι ώστε να προσφέρουν στους επισκέπτες έντονες βιωματικές εμπειρίες και να κρατάνε το ενδιαφέρον τους αμείωτο κατά τη διάρκεια παραμονής τους στον εκθεσιακό χώρο. Τα μουσεία αυτά δε λειτουργούν μόνο ως φύλακες μνήμης αλλά κι ως φορείς προβληματισμού και διαλόγου.
Η Χίος έχοντας ένα πλούσιο ιστορικό παρελθόν, θα μπορούσε κάλλιστα να αναδείξει σημαντικά ιστορικά γεγονότα με τη βοήθεια αντίστοιχων μουσειακών χώρων. Πόσο ενδιαφέρον θα ήταν το ενδεχόμενο να μετατρεπόταν σε Μουσείο Μικρασιατικής Καταστροφής το κτήριο απ’ όπου ξεκίνησε το Κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου του 1922; Επίσης μεγάλη συγκίνηση θα προκαλούσε ένα μουσείο για την προσφυγιά μέσα στο κάστρο της πόλης, γεμάτο φωτογραφίες, μαρτυρίες και κειμήλια. Επίσης θεωρώ αναγκαία την ύπαρξη ενός μουσείου για την ιστορία της πόλης του νησιού, για την οποία όλοι μας έχουμε αρκετά γνωστικά κενά.
Ο διάλογος με το παρελθόν κι η διατήρηση της μνήμης είναι ένας σημαντικός παράγοντας στη βελτίωση της παιδείας μας και του πολιτισμού μας. Συνάμα οι ιστορικοί επέτειοι θα αποκτήσουν μια άλλη δυναμική.
Ίσως ήρθε ο καιρός να κάνουμε ένα βήμα μπροστά ως κοινωνία.

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Μια «μικρή Δήλος» έρχεται στο φως

της Βασιλικής Τζεβελέκου

Σπουδαία ευρήματα, όπως το νέο κτίριο με τα δύο δωμάτια, γραπτή κεραμική που χρονολογείται στο α΄ μισό/μέσα του 6ου αι. π.Χ., θραύσματα από κεφάλι αρχαϊκού κούρου και από τον αστράγαλο ποδιού κούρου, θραύσματα δύο πίθων με ανάγλυφη διακόσμηση, το ένα με παράσταση πολεμιστή και το άλλο με παράσταση χορού, πληθώρα κεραμικής αρχαϊκών και κλασικών χρόνων διαφόρων τύπων αγγείων (λεκάνες, φιάλες, σκύφοι, λύχνοι, αμφορείς), θραύσματα «μηλιακών» αμφορέων και μελαμβαφών κυλίκων ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών ερευνών στο ιερό του Απόλλωνα στη θέση Μάντρα στο ακατοίκητο νησί Δεσποτικό, δυτικά της Αντιπάρου.
Στη «μικρή Δήλο», όπως έχει χαρακτηρίσει ο Μανώλης Κορρές το Δεσποτικό «όσον αφορά τους ναούς του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος, τα μάρμαρα και το στιλ», λειτουργούσε από τον 7ο αι. π.Χ. μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια το αρχαϊκό ιερό αφιερωμένο στον Απόλλωνα, με πανελλήνια ακτινοβολία. Η συστηματική ανασκαφή ξεκίνησε το 1997 υπό τη διεύθυνση του αρχαιολόγου της ΕΦΑ Κυκλάδων, Γιάννου Κουράγιου, ο οποίος εξακολουθεί να τη διευθύνει και έχει φέρει στο φως πλήθος σπουδαίων ευρημάτων. Η φετινή έρευνα (28/5-6/7) επικεντρώθηκε στις περιοχές γύρω από το τέμενος, τα κτίρια Ζ & Ρ και «τα αποτελέσματά της ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστικά για την τοπογραφία και οργάνωση του αρχαϊκού ιερού», σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.
Μέχρι το 2017 είχαν έρθει στο φως δώδεκα χώροι συνολικής έκτασης 180 τ.μ., ενώ φέτος αποκαλύφθηκε ένας ακόμη (διαστάσεων 12x3 μ.) με δάπεδο από μεγάλου μεγέθους σχιστόπλακες που πιθανότατα χρησίμευε για αυλή. Σημαντικά ήταν τα αποτελέσματα από τη διερεύνηση των διαφορετικών φάσεων κατασκευής του συγκροτήματος. Κάτω από τα δυτικότερα δωμάτιά του ήρθε στο φως ένα πρωιμότερο δίχωρο κτίσμα που με βάση τα ευρήματα χρονολογείται στο α΄ μισό του 6ου αι. π.Χ. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν -στην αρχική θέση τους- τετράπλευρη εσχάρα και μαγειρικό αγγείο. Επίσης έγινε σαφές ότι και σε αυτή την περιοχή του ιερού είχαν λειτουργήσει κτίρια πριν από την ανέγερση του αρχαϊκού ναού στα μέσα του 6ου α.π.Χ.
Απρόσμενη ήταν η εξέλιξη της έρευνας στην περιοχή βόρεια της Βόρειας Στοάς και του Κτιρίου Ε, αφού σε απόσταση μόλις 2 μ. από αυτό αποκαλύφθηκε ένα νέο κτίριο (το Τ με διαστάσεις: 7,80x7,45 μ.). Αποτελείται από δύο δωμάτια με ανεξάρτητες εισόδους και δύο αίθριους χώρους μπροστά από κάθε δωμάτιο. Κατά την ανασκαφή του κτιρίου ήρθαν στο φως πολλά μεταλλικά αντικείμενα και γραπτή κεραμική από το α΄ μισό/μέσα του 6ου αι. π.Χ.
Ανάμεσα στα πλούσια και ποικίλα φετινά ευρήματα είναι κεραμική αρχαϊκών και κλασικών χρόνων από διαφόρων τύπων αγγεία (λεκάνες, φιάλες, σκύφοι, λύχνοι, αμφορείς), περισσότεροι από 15 μελαμβαφείς λύχνοι και 15 θραύσματα αγγείων με εγχάρακτες επιγραφές, θραύσματα «μηλιακών» αμφορέων και μελαμβαφών κυλίκων, θραύσματα ερυθρόμορφων κρατήρων, καθημερινής χρήσης (αγγεία, αλατοδοχεία, φιάλες κ.ά.) και πολλά μεταλλικά αντικείμενα (χάλκινη λόγχη, αγκίστρια κ.ά.). Ξεχωρίζουν θραύσμα κεφαλιού αρχαϊκού κούρου, θραύσμα από τον αστράγαλο ποδιού κούρου και θραύσματα δύο πίθων με ανάγλυφη διακόσμηση.
Παράλληλα συνεχίστηκαν οι εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης. Διήρκεσαν 4 εβδομάδες και πραγματοποιήθηκαν με απόλυτη επιτυχία, αφού μετά την τοποθέτηση και του τρίτου κίονα του ναού και του επιστυλίου πάνω από αυτόν, το μνημείο έχει αποκτήσει ξανά την τρίτη διάστασή του και ο επισκέπτης μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος και το μεγαλείο του ακόμα και από την απέναντι ακτή της Αντιπάρου. Οι ανασκαφικές εργασίες πραγματοποιήθηκαν με τις ευγενικές χορηγίες των Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, των Ιδρυμάτων Α.Γ. Λεβέντη, Π.&A. Κανελλοπούλου και Ι. Λάτση και του ΔΙΚΕΜΕΣ/CYA. Συμμετείχαν, εκτός από τα μέλη της επιστημονικής ομάδας, πολλοί φοιτητές και αρχαιολόγοι από πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Το «μυστήριο» του Δεσποτικού ξεδιπλώθηκε από τα τέλη του 19ου αι. από τον Αγγλο περιηγητή Theodore Bent που έφερε στο φως θεμέλια αρχαίου ναού κοντά στη θέση Μάντρα. Αργότερα ο αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας ανέσκαψε δύο πρωτοκυκλαδικά νεκροταφεία της 3ης χιλιετίας π.Χ., ενώ ακολούθησαν κι άλλες αποστολές μέχρι το 1997, οπότε ξεκίνησε η συστηματική ανασκαφή υπό τη διεύθυνση του αρχαιολόγου Γιάννου Κουράγιου.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Αρχαιοελληνική σκέψη: συμβολή και αποκλεισμός

του Ι.Ν. Μαρκόπουλου

Είναι αλήθεια ότι δεν είναι λίγες οι φορές που αναφέρομαι, στην αρθρογραφία μου, στην αρχαιοελληνική φιλοσοφία.
Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλοί σκεπτόμενοι άνθρωποι, πανεπιστημιακοί και μη, που αισθάνονται μια δυσανεξία με την αρχαιοελληνική σκέψη, την οποία λανθασμένα, πιστεύω, συνδέουν με βαθιά συντηρητικές, αντιδημοκρατικές έως και φασιστικές αντιλήψεις και πρακτικές, δίχως ωστόσο να τους λείπουν ιστορικά, γνωσιολογικά και κοινωνικο-πολιτικά κυρίως δεδομένα, που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν, σε μια πρώτη προσέγγιση, τη θέση τους αυτή.
Θέλετε η δικαιολογία αυτή να σχετίζεται με το γλωσσικό ζήτημα και με τη συνακόλουθη, πολιτικοποιημένη διαμάχη δημοτικισμού-καθαρεύουσας, που ταλάνισε για μεγάλο χρονικό διάστημα τη χώρα;
Θέλετε να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία η χουντική, επιφανειακή προσέγγιση και γελοιοποίηση –με τις κιτς φιέστες και τις μεγαλοστομίες– της ελληνικής αρχαιότητας (και της φιλοσοφίας της), που και στις μέρες μας ακόμη συνεχίζεται, με την πλήρη και συχνή εκμετάλλευση και την επίσης γελοιοποίησή της;
Θέλετε η δικαιολογία αυτή να στηρίζεται σε κάποιες απόψεις, που αν τις δει κανείς αποκομμένες από τον όλο αρχαιοελληνικό λόγο δεν μπορεί να αναγνωρίσει –είτε για τον Πλάτωνα πρόκειται είτε για τον Αριστοτέλη– ότι η φιλοσοφική τους σκέψη περιέχει σημαντικές ωστόσο πολιτικές και ηθικές αρχές, που μακριά από τον ατομικισμό, αφορούν ολόκληρη την πόλη-κράτος, με σκοπό την ισονομία και τη δίκαιη πολιτική διακυβέρνηση, από φρόνιμους, σώφρονες και προπαντός αδιάφθορους πολιτειακούς άρχοντες;
Θέλετε, τέλος, ως δικαιολογία για τη δυσανεξία προς την αρχαιοελληνική φιλοσοφία να επικαλείται κανείς τη διεθνιστική αντίληψη, που συχνά άθελά της ρίχνει νερό στον μύλο της παγκοσμιοποίησης, και καταστατικά υποβαθμίζει, μέχρι σχεδόν την εκμηδένισή του, το οτιδήποτε συμβάλλει στην ενίσχυση της τοπικότητας και του εθνικού στοιχείου, που σίγουρα βέβαια δεν θα πρέπει να οδηγεί στον απάνθρωπο και καταστροφικό εθνικισμό;
Ολες αυτές οι πιθανές ιστορικές, γνωσιολογικές και κοινωνικο-πολιτικές δικαιολογίες παρέχουν πράγματι, αν αναγνωριστούν ως προκείμενες, ένα πρόσφορο έδαφος, πάνω στο οποίο θα μπορούσε να στηρίξει κανείς την αδιαφορία του ή ακόμη και την αποστροφή του όσον αφορά την αρχαιοελληνική σκέψη.
Και αυτό συμβαίνει δυστυχώς με ένα μεγάλο κομμάτι του προοδευτικού μας χώρου, που αντιμετωπίζει την αρχαιοελληνική φιλοσοφία με ανυποληψία και αποκλεισμό.
Δεν θα κουράσω εδώ, αναφέροντας σχετικές απόψεις μεγάλων διανοητών, φιλοσόφων, επιστημόνων και δημιουργών, που διαχρονικά παρουσιάζουν έναν υπερασπιστικό λόγο για τη σημασία αλλά και την επικαιρότητα της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας και τη συμβολή της στη γονιμοποίηση της σύγχρονης σκέψης και την αναζήτηση της χαμένης σήμερα ενότητας.
Με τη βασική διασάφηση ότι η αναφορά μας στην αρχαιοελληνική φιλοσοφία δεν θα πρέπει να εκκινεί από έναν ιδιότυπο ελληνοκεντρισμό, ούτε ασφαλώς να είναι το αποτέλεσμα μιας παραλυτικής προγονοπληξίας, που υπηρετεί μια αντιπαραγωγική συντήρηση, και ούτε βέβαια να δρα πολεμικά, ελιτίστικα και ρατσιστικά, ας μου επιτραπεί, συμπληρωματικά, να προσθέσω τα εξής.
Δεν υπάρχει πράγματι σοβαρό πανεπιστημιακό ίδρυμα, τμήμα ή τομέας στη φιλοσοφία (και όχι μόνο), σε Βορρά και Νότο, Ανατολή και Δύση, σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, που δεν σκύβει με ερευνητικό και κριτικό σεβασμό πάνω στην ιδιαιτερότητα του αρχαιοελληνικού λόγου.
Το πλατωνικό και αριστοτελικό κυρίως έργο (όπως, σε δεύτερη αλλά το ίδιο σημαντική θέση οι Προσωκρατικοί, ο Θουκυδίδης και η ελληνιστική φιλοσοφία) ανήκει διαχρονικά στα πλέον πολυδιαβασμένα συγγράμματα, σε όλα τα μεγάλα Πανεπιστήμια της υφηλίου.
Μια πολύ σύντομη διαδικτυακή αναζήτηση των προσεχών συνεδρίων πάνω στην αρχαιοελληνική φιλοσοφία μάς εμφανίζει (για τα συνέδρια στην αρχαιοελληνική και τη ρωμαϊκή φιλοσοφία), στο χρονικό διάστημα από τις 25 Ιουνίου του 2018 έως και τις 24 Μαΐου του 2019, είκοσι διεθνή συνέδρια, σε Γερμανία (5), ΗΠΑ (5), Μεγάλη Βρετανία (5, κυρίως σε Κέμπριτζ, Οξφόρδη, σε πρόγραμμα μαζί με το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, και Κινγκς Κόλετζ του Λονδίνου), σε Καναδά (1) και Ελλάδα (4).
Οσον αφορά, για παράδειγμα, τη συμβολή της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας στον αμερικανικό νατουραλισμό, εντελώς χαρακτηριστικά αναφέρεται εδώ το σημαντικό σύγγραμμα του διάσημου αριστοτελιστή και διακεκριμένου καθηγητή στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλώριδας J. P. Anton (Ιωάννη Π. Αντωνόπουλου, 1920-2014), «American Naturalism and Greek Philosophy», που είχα τη μεγάλη τιμή και χαρά να το παρουσιάσω –ύστερα από δική του προτροπή– στην ελληνική φιλοσοφική κοινότητα.
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι όλα αυτά τα Πανεπιστήμια της υφηλίου διακατέχονται από έναν περίεργο ελληνοκεντρισμό και από συντηρητικά, αντιδημοκρατικά ή και φασιστικά ακόμη ιδεώδη ή ότι η φεμινιστική ηθική σχολή σκέψης και πράξης, που επίσημα εντάσσει τον εαυτό της στην κατεύθυνση της αρετολογικής –αριστοτελικής στη βάση της– ηθικής, αγνοεί τις θέσεις του Αριστοτέλη για τις γυναίκες στην εποχή του.
Ωστόσο, κανείς δεν σκέφτεται ότι θα έπρεπε ή ότι θα μπορούσε «να πετάξει το μωρό, από τη σκάφη, μαζί με τα απόνερα».

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Οι πρόσφυγες της Μεσογείου και ο Αισχύλος

του Παντελή Μπουκάλα

Σ​​την «Ιλιάδα» και την «Οδύσσεια» οι Ελληνες δεν έχουν ακόμα αυτό το όνομα. Ο Ομηρος, αν είναι όντως ένας ο ποιητής των δύο επών, για να δώσει την ταυτότητα του στρατού που κίνησε από την Ελλάδα και σήκωσε πόλεμο για την Ελένη, χρησιμοποιεί τα εθνώνυμα Αχαιοί, Αργείοι και Δαναοί, με τη συχνότητα χρήσης μειούμενη από το πρώτο στο τρίτο. Το όνομα «Ελληνες» απαντά μόνο μία φορά στα έπη, και συγκεκριμένα στην «Ιλιάδα» (ραψωδία Β, στίχος 684), για να προσδιορίσει όσους κατοικούσαν στην πόλη Ελλάδα, που βρισκόταν στη Φθία, είχε δε ηγεμόνα της τον Αχιλλέα: «Οι τ’ είχον Φθίην ηδ’ Ελλάδα καλλιγύναικα, / Μυρμιδόνες δε καλεύντο και Ελληνες και Αχαιοί». Στη μετάφραση του Δ. Ν. Μαρωνίτη (εκδ. Αγρα, 2011): «Κι όσους δική τους είχανε τη Φθία, και την Ελλάδα με τις όμορφες γυναίκες· όσοι αποκαλούνταν Μυρμιδόνες, Ελληνες και Αχαιοί, / σ’ αυτούς ο Αχιλλέας ήταν αρχηγός».
Τριπλή λοιπόν η γενικευτική ονομασία των αρχαίων Ελλήνων στα έπη, πριν αυτοαναγνωριστούν ως Ελληνες, τριπλή και των νεότερων: Ελληνες - Ρωμιοί - Γραικοί. Κάθε όνομα με το δικό του πλούσιο φορτίο ιστορίας, όπως οφείλουμε πια να αναγνωρίσουμε ελεύθεροι από κάθε είδους εμμονές ή συμπλέγματα, τώρα που αυτός τουλάχιστον ο ονοματολογικός πόλεμος φαίνεται πως έχει κοπάσει. Και λέω «φαίνεται», γιατί όλο και κάποια αναζωπύρωσή του παρακολουθούμε από καιρού εις καιρόν, αλλά με το όνομα της χώρας στο επίκεντρο, αν δηλαδή «πρέπει» να ονομαζόμαστε διεθνώς Hellas ή Greece (Grecia, Griechenland κ.ο.κ.). Προσθέτοντας το Yunanistan, πέφτουμε πάλι στην τριπλή ονομασία.
Τα ονόματα Αργείοι και Αχαιοί δεν μας ξενίζουν· οι συναφείς ονομασίες πόλεων και περιοχών, το Αργος και η Αχαΐα, μάς εξοικειώνουν αμέσως. Το όνομα Δαναοί από την άλλη, αν δεν εμπιστευτούμε το τρύπιο πιθάρι των Δαναΐδων, που δεν οδηγεί σε αυτόματες αναγωγές, πιθανότατα επισκέπτεται το μάτι ή το αυτί μας αποκλειστικά με όχημα τη φράση «φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας». Ετσι, αρχαιοπρεπώς, αποδόθηκαν σε μορφή παροιμίας όσα είπε ο ιερέας Λαοκόων στους Τρώες, για να τους προειδοποιήσει να μην εμπιστευτούν τον Δούρειο Ιππο που είχαν αφήσει πίσω τους οι πολιορκητές τους, όταν προσποιήθηκαν πως έφυγαν για την πατρίδα τους, καθοδηγημένοι από τον Οδυσσέα. Πηγή της φράσης είναι η «Αινειάδα» του Βιργίλιου (Βιβλίο 2, στ. 49): «Timeo Danaos et dona ferentes». Ιδού η προειδοποίηση στην πρόσφατη έμμετρη μετάφραση του Θεόδωρου Παπαγγελή (Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2018), μια σπουδαία εργασία-προσφορά: «Τον ίππο, Τεύκροι, μην εμπιστευθείτε. / Ο,τι κι αν είναι, εγώ τους Δαναούς και δώρα όταν φέρνουν τους φοβάμαι».
Οι Τρώες ονομάζονται και Τεύκροι, από το όνομα του μυθικού προγόνου των βασιλέων τους, που μετανάστευσε στην Τρωάδα από την κρητική Ιδη, αν και οι Αττικοί μυθογράφοι ισχυρίζονταν πως ήταν συμπατριώτης τους· άλλη μυθική παραλλαγή ωστόσο γενεαλογεί τον Τεύκρο ως γιο του φρυγικού θεού-ποταμού Σκάμανδρου και της νύμφης Ιδαίας. Μύλος; Το ’χει αυτό ο μύθος, που και έτσι όμως παραμένει διδακτικός, όσον αφορά τα εναλλακτικά εθνωνύμια αλλά και την προαιώνια και ατελεύτητη μετακίνηση των λαών και τη σύμμειξή τους.
Το κουβάρι είναι πυκνότερο στην περίπτωση του Δαναού, όπου σμίγουν ελληνικοί και αιγυπτιακοί μύθοι. Αν είχε σωθεί ακέραιη η «Δαναΐδα», ποίημα 6.500 στίχων άγνωστου δημιουργού, του 6ου αιώνα π.Χ., θα γνωρίζαμε μια πρώτη απόπειρα τακτοποίησης των σκόρπιων μυθικών στοιχείων. Τώρα για την ποιητική ανασύνταξη των μυθολογικών αφηγήσεων πηγή μας, υψηλότατης αξίας, είναι οι «Ικέτιδες» του Αισχύλου. Ο μέγας τραγωδός –όπως και οι άλλοι δύο κορυφαίοι ομότεχνοί του– δεν είναι ουδέτερος κληρονόμος της προφορικής και γραπτής μυθολογικής παράδοσης. Αποφασίζει τι θα προκρίνει και τι θα αφήσει στο περιθώριο. Αποφασίζει δηλαδή με ποιον τρόπο θα εκμεταλλευτεί το υπάρχον μυθολογικό υλικό, ώστε να το θέσει στην υπηρεσία των δικών του ιδεών, κοινωνικών, πολιτειακών ή θεολογικών. Αν ο μύθος ονομάζει Γελάνορα τον βασιλιά του Αργους, ο Αισχύλος επιλέγει το όνομα Πελασγός, ορίζει μάλιστα τη βασιλική εξουσία σχετική και όχι απόλυτη, υποχρεωμένη να αναζητεί τη λαϊκή επικύρωσή της.
Στις «Ικέτιδες», την αρχαιότερη από τις εφτά σωζόμενες τραγωδίες του Αισχύλου, το πυρηνικό θέμα είναι απλό: το δίκαιο των προσφύγων, όπως το ορίζει το σέβας στον παντοδύναμο Δία, τον «αφίκτορα», τον προστάτη των ικετών. Σε αυτόν προσεύχονται οι πενήντα κόρες του Δαναού, μόλις το καράβι τους αγκυροβολεί στο Αργος. Εχουν φτάσει μαζί με τον πατέρα τους τον Δαναό, βασιλιά της Αιγύπτου, που έφυγε από τη χώρα του γιατί δεν ήθελε να παντρέψει τις κόρες του με τους πενήντα γιους του αδελφού του τού Αίγυπτου· το ταμπού της αιμομιξίας είναι ένα μόνο από τα στοιχεία που θίγει το αισχυλικό δράμα. Ο πατέρας, γνώστης των ανθρωπίνων, δασκαλεύει τις κόρες πώς να φερθούν μπροστά στον Πελασγό, τον βασιλιά του Αργους. Οι συμβουλές του στη μετάφραση του Ιωάννη Γρυπάρη, η οποία, έστω με την ηλικία της δημοτικής της, δεν αυθαιρετεί σε σχέση με το πρωτότυπο και κατορθώνει την έμμετρη χάρη της:
«Λοιπόν βιαστείτε, και στ’ αριστερά σας χέρια / σεμνά κρατώντας τα κλαδιά της ικεσίας / –του Δία καμάρι– ν’ αποκρίνεστε στους ξένους / ταπεινά και κλαυτά κι όπως το θέλ’ η ανάγκη / σαν πρόσφυγες όπου είμαστε, και να τους πείτε / να μάθουν καθαρά πως καθαρός από αίμα / είν’ ο ερχομός μας· και θυμάστε πρώτ’ απ΄ όλα / όχι πολύ ξεθαρρετή να ’ναι η φωνή σας, / μα η όψη σεμνοπρόσωπη με ήσυχο βλέμμα / την άδολή σας να μηνά την ειλικρίνεια·/ κι ούτε ας προτρέχει η γλώσσα σου κι ούτε του μάκρου / να ξεσέρνεις τα λόγια σου, γιατ’ είναι, μάθε, / πάρα πολύ του τόπου εδώ δύσκολοι οι ανθρώποι· / θύμας να υποχωρείς, αφού είσαι της ανάγκης, / ξένη κι αποδιωγμένη. Και ποτές δεν πρέπει / να ’χουν οι πιο μικροί τη γλώσσα τους μεγάλη».
Οι Δαναΐδες, για να αποσπάσουν την προστασία του Αργους, αυτογενεαλογούνται σαν Αργείες. Είναι βέβαια «ξένες φυγάδες», από τη χώρα του Νείλου που «συνορεύει με τη Συρία». Το σπέρμα τους όμως κρατάει από την Ιώ, την ιέρεια του ναού της Ηρας στο Αργος, που την αγάπησε ο Δίας. Κεντρισμένη η Ιώ από τον Οίστρο που έστειλε καταπάνω της η ζηλιάρα η Ηρα, κατέληξε στην Αίγυπτο. Εκεί γέννησε τον Επαφο, που χρωστάει το όνομά του στο άγγιγμα του χεριού του πατρός Δία στην κοιλιά της μάνας του. Επαφος δε εγέννησε Λιβύαν, Λιβύα δε εγέννησε Βήλον, Βήλος δε εγέννησε τον Δαναό και τον Αίγυπτο.
Εισάκουσε τις ικεσίες των Δαναΐδων ο δήμος του Αργους και καλοδέχτηκε τις προσφυγεμένες. Οι δικοί μας πρόσφυγες θαλασσοδέρνονται στη Μεσόγειο ανεπιθύμητοι, με σωσίβιο το τρύπιο πιθάρι της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Γι’ αυτά όμως την άλλη Κυριακή.

Πηγή: Καθημερινή

Σε κίνδυνο το έργο της ψηφιοποίησης των κινητών αρχαιολογικών μνημείων, απειλή απόλυσης για τους 58 εργαζόμενους

Την απειλή της απόλυσης και του οριστικού τερματισμού του έργου της Ψηφιοποίησης των Κινητών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, που υλοποιείται από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων, αντιμετωπίζουν για ακόμη μια φορά οι 58 εργαζόμενοι αρχαιολόγοι, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση τους.
Γι' αυτό το λόγο, ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων (Σ.ΕΚ.Α.) προκηρύσσει 24ωρες επαναλαμβανόμενες απεργίες από αύριο, Τρίτη 26-06-2018 και μέχρι να διασφαλιστεί η συνέχιση της εργασίας για το σύνολο του προσωπικού. Στο κάλεσμά του, ο ΣΕΚΑ καλεί τους αρχαιολόγους να δώσουν βροντερό παρών έξω από το κτήριο του ΥΠΠΟΑ (Μπουμπουλίνας 20-22) στην παράσταση διαμαρτυρίας που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 26 Ιουνίου, στις 12:00.

Τι αναφέρει η ανακοίνωση των εργαζομένων στο έργο της ψηφιοποίησης κινητών μνημείων

Την απειλή της απόλυσης και του οριστικού τερματισμού του έργου της Ψηφιοποίησης των Κινητών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, που υλοποιείται από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων, αντιμετωπίζουν για ακόμη μια φορά οι 58 εργαζόμενοι αρχαιολόγοι.
Η σύμβασή τους λήγει στις 30 Ιουνίου και παρότι έγιναν εγκαίρως αυτή τη φορά οι απαραίτητες ενέργειες για την παράταση των συμβάσεων του συνόλου του προσωπικού από το Υπουργείο Πολιτισμού και είχε μέχρι προσφάτως επιβεβαιωθεί η συναίνεση του Υπουργείου Ανάπτυξης και Οικονομίας, η Διαχειριστική Αρχή του τελευταίου απέρριψε το αίτημα προκρίνοντας την παραμονή ελάχιστων εργαζόμενων για περιορισμένο χρονικό διάστημα και την εσπευσμένη ολοκλήρωση του έργου, χωρίς καμία προειδοποίηση ή προγραμματισμό.
Η ενέργεια αυτή θέτει σε κίνδυνο το ίδιο το έργο και την επιτυχή του έκβαση, καθώς δε θα είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί η επιτυχής, έγκυρη και ποιοτική μεταφορά των καταγραφών των κινητών μνημείων από την Ενδιάμεση Βάση Δεδομένων στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) -600.000 κινητά μνημεία θα μεταπέσουν στο ΟΠΣ εκ των οποίων τα 243.000 καταγράφηκαν πρωτογενώς και ψηφιοποιήθηκαν τα τρία τελευταία χρόνια-, το οποίο θα επιτρέψει τη διάχυση του πληροφοριακού και επιστημονικού έργου στο ευρύ ή και εξειδικευμένο κοινό.
Οι συμβασιούχοι αρχαιολόγοι που εργάζονται στο έργο από το Δεκέμβριο του 2012 με σταδιακές προσλήψεις, βάσει κριτηρίων ΑΣΕΠ, συνεχίζουν με ολιγόμηνες παρατάσεις, στην πλειοψηφία τους μηνιαίες, το σημαντικό έργο της ψηφιοποίησης και της τεκμηρίωσης χιλιάδων κινητών μνημείων, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό τη διάσωση και την προβολή τους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Έχοντας ήδη παράξει σημαντικό έργο στον τομέα του πολιτισμού καταγράφοντας και ψηφιοποιώντας συστηματικά το πολιτιστικό απόθεμα της χώρας σε πανελλαδικό επίπεδο (, τα τελευταία δύο χρόνια οι υψηλά εξειδικευμένοι αρχαιολόγοι της Ψηφιοποίησης βιώνουν την επανειλημμένη ασφυκτική πίεση των λήξεων των συμβάσεων τους.
Με δεδομένο τον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό των ακατάγραφων μνημείων που συσσωρεύεται σε αποθήκες και Μουσεία της χώρας και την αποδεδειγμένη πίεση των υποστελεχωμένων Εφορειών Αρχαιοτήτων να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες σε καταγραφές, ώστε να αποτρέψουν τον ορατό κίνδυνο της αρχαιοκαπηλίας, το έργο της τεκμηρίωσης και ψηφιοποίησης έχει αποδειχτεί το σημαντικότερο εργαλείο για τη συστηματική καταγραφή των κινητών ευρημάτων με κοινό κώδικα σε εθνικό επίπεδο με σκοπό τη διασφάλιση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Οι εργαζόμενοι της Ψηφιοποίησης, συμμετέχοντας ενεργά σε αυτό το κομβικής σημασίας έργο και καλύπτοντας πάγιες και διαρκείς ανάγκες στον τομέα του πολιτισμού, ζητούν από την πολιτική ηγεσία και τα άμεσα εμπλεκόμενα και συναρμόδια Υπουργεία να εγκύψουν στο πρόβλημα με ευαισθησία και υπευθυνότητα. Ζητούν να εξασφαλιστεί η συνέχιση ενός τόσο καίριου για το μέλλον και τη διεθνή προβολή της χώρας έργου και να ανανεωθούν άμεσα οι συμβάσεις εργασίας του συνόλου των εργαζομένων στο έργο της Ψηφιοποίησης. Το δικαίωμα στη σταθερή και μόνιμη εργασία είναι αναντίρρητο και αναφαίρετο για όλους.

Η ανακοίνωση του Συλλόγου Έκτακτων Αρχαιολόγων: 24ωρες επαναλαμβανόμενες απεργίες από τις 26-06-2018 για τους εργαζόμενους στο έργο της ψηφιοποίησης της ΔΔΕΑΜ

Ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων (Σ.ΕΚ.Α.) καλύπτοντας τους εργαζόμενους συναδέλφους στο έργο της ψηφιοποίησης της ΔΔΕΑΜ, προκηρύσσει 24ωρες επαναλαμβανόμενες απεργίες από τις 26-06-2018 και μέχρι να διασφαλιστεί η συνέχιση της εργασίας για το σύνολο του προσωπικού. 
Καλούμε τους συναδέλφους στο έργο αυτό να δώσουν βροντερό παρών έξω από το κτήριο του ΥΠΠΟΑ (Μπουμπουλίνας 20-22) στην παράσταση διαμαρτυρίας που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 26 Ιουνίου, στις 12:00.
Ο ΣΕΚΑ στέκεται στο πλευρό των συναδέλφων στην ψηφιοποίηση και διεκδικεί
 · Καμία απόλυση εργαζομένου
 · Απρόσκοπτη συνέχιση της εργασίας για το σύνολο του προσωπικού
 · Να αναλάβει το ΥΠΠΟΑ τις ευθύνες του και να μη γίνονται οι εργαζόμενοι μπαλάκι ανάμεσα στα υπουργεία
 · Άμεσα μαζικές προσλήψεις όλων των ειδικοτήτων στο ΥΠΠΟΑ για την αντιμετώπιση της γιγαντωμένης υποστελέχωσής του
 · Μόνιμη και σταθερή εργασία για όλους

1968: όταν ο Μάης ακύρωσε τις Κάνες

του Άρη Χατζηστεφάνου

Δεν θα έβλεπα ποτέ μια καλή ταινία για πρώτη φορά στην τηλεόραση. 

Ζαν-Λικ Γκοντάρ 

Πριν από μισό αιώνα ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ πρωτοστάτησε στην ακύρωση του Φεστιβάλ των Κανών στέλνοντας μήνυμα αλληλεγγύης στους φοιτητές και τους εργάτες του Γαλλικού Μάη. Φέτος, η γαλλική γιορτή του κινηματογράφου απειλήθηκε από τις «αυτοκρατορικές» ορέξεις του Netflix. Και ο Γκοντάρ έκανε… την Κινέζα.
Στάρλετ και ηθοποιοί φλέρταραν ακόμη με τους φακούς των φωτογράφων στο κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ των Κανών, όταν ορισμένα από τα ιερά τέρατα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου μπήκαν ήσυχα σε μια από τις μικρότερες αίθουσες προβολής.
«Θα σας διαβάσω μια ανακοίνωση που συντάχθηκε χτες το βράδυ», είπε ο Φρανσουά Τριφό στους δημοσιογράφους που είχαν συγκεντρωθεί:
«Η Συνέλευση Πληροφόρησης και Δράσης του Γαλλικού Κινηματογράφου… με την εξουσία που της παρέχουν οι φοιτητές από τις 15 Μαΐου του 1968, ζητά από όλους τους σκηνοθέτες, παραγωγούς, διανομείς, ηθοποιούς, δημοσιογράφους και τα μέλη της κριτικής επιτροπής που βρίσκονται στις Κάνες να αντιταχθούν, μαζί με τους ξένους ομολόγους τους και με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, στη συνέχιση του φεστιβάλ. Να δείξουν αλληλεγγύη στους απεργούς εργάτες και φοιτητές. Να καταγγείλουν την αστυνομική καταπίεση και να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους απέναντι στη γαλλική κυβέρνηση και τη βιομηχανία του κινηματογράφου».
Στις σκηνές χάους που ακολούθησαν, καθώς όλοι προσπαθούσαν να φτάσουν το μικρόφωνο, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ έκλεψε την παράσταση.
«Δεν υπάρχει ούτε μια ταινία που να δείχνει τα προβλήματα των εργατών και των φοιτητών» είπε και συνέχισε: «Ούτε η ταινία του Φόρμαν, ούτε η δική μου, ούτε του Πολάνσκι ή του Φρανσουά (Τριφό). Βρισκόμαστε πίσω από την εποχή μας».
Καθώς πλέον οι παρευρισκόμενοι συγκρατούνταν με δυσκολία από το να πιαστούν στα χέρια, ο Γκοντάρ έχασε για μερικά δευτερόλεπτα τη στωική ψυχραιμία του και άρχισε να φωνάζει: «Εμείς μιλάμε για αλληλεγγύη στους φοιτητές και τους εργάτες κι εσείς μου μιλάτε για το πώς πρέπει να κινείται η κάμερα και για close-up. Είστε μαλάκες».
Μερικές ώρες αργότερα ο σκηνοθέτης του «Αλφαβίλ», της «Κινέζας» και του «Τρελού Πιερό» κρεμόταν σχεδόν κυριολεκτικά από τις κουρτίνες ενός κινηματογράφου για να διακόψει την προβολή, ενώ στη συμπλοκή που ακολούθησε έχασε (όπως συνήθιζε σε κάθε μεγάλη ιστορική στιγμή) τα γυαλιά του. Τελικά όμως τα κατάφερε. Χάρη κυρίως σε αυτόν και τον Τριφό, το 21ο Φεστιβάλ των Κανών διέκοψε τη λειτουργία του.
Μισό αιώνα αργότερα, στο 71ο Φεστιβάλ των Κανών, απουσιάζουν και πάλι οι ταινίες για τα προβλήματα των φοιτητών και των εργατών – παρά το γεγονός ότι οι πρώτοι καταλαμβάνουν τα ίδια πανεπιστήμια του Παρισιού από τα οποία ξεκίνησε ο Μάης του ’68.
Για άλλη μια φορά κάποιος αποφάσισε να πει στους διοργανωτές ότι βρίσκονται πίσω από την εποχή τους. Δεν το έκανε όμως με τη μαοϊκή, επαναστατική θέρμη του Γκοντάρ, αλλά με την αυτοκρατορική αλαζονεία μιας αμερικανικής εταιρείας που κυριαρχεί στην παραγωγή και διανομή ταινιών - του Netflix.
«Εάν οι Κάνες θέλουν να ξεχαστούν στην ιστορία του κινηματογράφου, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα» δήλωσε ο -ελληνικής καταγωγής- διευθυντής προγράμματος Τεντ Σαράντος.
Οι θέσεις του απηχούσαν την έπαρση του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας, Ριντ Χάστινγκ, που σημείωνε ότι το μόνο που βελτιώθηκε στη διανομή ταινιών τα τελευταία τριάντα χρόνια είναι η γεύση του ποπ κορν στις αίθουσες.
Η διαμάχη με το Netflix ξεκίνησε όταν ο διευθυντής του Φεστιβάλ των Κανών, ακολουθώντας κατά γράμμα τη γαλλική νομοθεσία, ανακοίνωσε ότι δεν θα δεχθεί πρωτότυπες παραγωγές του Netflix στο διαγωνιστικό τμήμα, εάν αυτές προβληθούν στην τηλεόραση και το ίντερνετ πριν περάσουν από τις γαλλικές αίθουσες – και μάλιστα με χρονική απόσταση 36 μηνών.
Κλιμακώνοντας την αντιπαράθεση, το Netflix ανακοίνωσε ότι θα αποσύρει όλες τις ταινίες του από το φεστιβάλ.
«Είναι προφανές» έγραφε τo αμερικανικό, ηλεκτρονικό περιοδικό Salon «ότι το Netflix δεν επιθυμεί απλώς να αλλάξει τη βιομηχανία των κινηματογραφικών προβολών, θέλει να την καταστρέψει».
Οι Κάνες βέβαια φαίνεται να δίνουν μια χαμένη μάχη, καθώς ο νόμος που προβλέπει διάστημα 36 μηνών μεταξύ της κινηματογραφικής προβολής και της μετάδοσης από την τηλεόραση ή το ίντερνετ αδιαφορεί για το σύγχρονο μοντέλο παραγωγής και διανομής ταινιών στο οποίο το Netflix γίνεται ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού.
Οι κινηματογράφοι και τα φεστιβάλ όμως δεν έχουν πει την τελευταία τους λέξη.
Και ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ; Αν και ο ίδιος προτίμησε να κάνει… την Κινέζα, άφησε την εταιρεία διανομής της τελευταίας του ταινίας (The Image Book) να δείξει ότι η καρδιά του βρίσκεται πιο κοντά στο Netflix παρά στις Κάνες.
«Το όνειρό μου θα ήταν να πουλήσω την ταινία στο Netflix παράλληλα με την προβολή στις Κάνες, αλλά πριν από τις κινηματογραφικές αίθουσες» δήλωσε ο διευθυντής της εταιρείας που εκπροσωπεί τις ταινίες του Γκοντάρ στα τέσσερα τελευταία Φεστιβάλ των Κανών.
Ή, όπως θα έλεγε σήμερα εκείνο το σύνθημα του Μάη του ’68: Τρέχα, σύντροφε, ο καινούργιος κόσμος σε κυνηγά.

Διαβάστε
► Μάης 1968: Ρωγμή από το μέλλον (εκδόσεις ΚΨΜ)- Με αφορμή τη συμπλήρωση μισού αιώνα από τον Γαλλικό Μάη, ο Βασίλης Μηνακάκης διηγείται και πάλι την ιστορία του 1968 μακριά από τα τετριμμένα μονοπάτια.
► Le Redoutable (2017)- Ο σκηνοθέτης Μισέλ Χαζαναβίσιους περιγράφει με χιούμορ τη ζωή του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, θυμίζοντάς μας ότι ήταν δύσκολο να τον συμπαθήσεις και αδύνατο να τον αγνοήσεις.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Κάτι ναρκωμένο έχει αρχίσει να ξυπνάει…

Χρόνια κινηματογραφόφιλος, έχω περάσει άπειρες ώρες σε διάφορες σκοτεινές αίθουσες. Το μεγάλο μου παράπονο που έχει προκύψει απ’ αυτήν μου τη συνήθεια, είναι πως ο ελληνικός κινηματογράφος δεν έχει ποτέ εισχωρήσει με σοβαρότητα σε κομμάτια της ιστορίας μας αλλά και στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική κρίση της τελευταίας δεκαετίες, κάτι που χει δώσει την εντύπωση πως οι εγχώριοι κινηματογραφιστές απέχουν πολύ από τον παλμό της κοινωνίας.
Όμως τα τελευταία χρόνια σαν κάτι να άλλαξε κι η κοινωνική ανάγκη για ιστορική και πολιτική ανάλυση βρήκε έναν άλλο τρόπο έκφρασης. Το ντοκιμαντέρ μπήκε δυναμικά στους κινηματογράφους. Αν κι η αρχή έγινε το 2000 με την Αγέλαστος Πέτρα του Φίλιππου Κουτσαφτή, χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια για να δούμε κι άλλες δημιουργίες. Από τα αφιερώματα για την οικονομική κρίση και τον φασισμό του Άρη Χατζηστεφάνου στην αγωνιστική επιβίωση των εργαζομένων της ΒΙΟ.ΜΕ. κι από τους διεθνείς προβληματισμούς του Γιώργου Αυγερόπουλου στα ντοκουμέντα για τα ενδότερα της Χρυσής Αυγής. Η ποικιλία είναι μεγάλη κάτι που δίνει όλο και περισσότερη τροφή για σκέψη.
Υπάρχει όμως και μια τάση που προσπαθεί να προσδιορίσει ξανά την πρόσφατη ιστορία μας, καθώς ασχολείται με την Εθνική Αντίσταση και τον Εμφύλιο. Πέρσι είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε τις «Μνήμες» και φέτος τους «Παρτιζάνους των Αθηνών». Μπορεί η θεματολογία να είναι η ίδια αλλά οι προσωπικές μαρτυρίες των ηρώων είναι που προσθέτουν ένα επιπλέον λιθαράκι στις γνώσεις μας, εμπλουτίζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο την εικόνα που έχουμε για το πρόσφατο παρελθόν μας. Παρατηρώντας με περισσότερη προσοχή το παρελθόν, μπορούμε να ερμηνεύσουμε με μεγαλύτερη επιτυχία το παρόν, χτίζοντας καλύτερες βάσεις για το μέλλον.
Αυτό όμως που με γεμίζει αισιοδοξία είναι πως όλο και περισσότερος κόσμος επιλέγει αυτού του είδους τις προβολές. Έμεινα έκπληκτος από την ουρά που συνάντησα έξω από τον κινηματογράφο «Μικρόκοσμο» όταν πήγα να δω τους «Παρτιζάνους των Αθηνών». Και δεν ήταν μόνο αυτό. Το κλίμα μέσα στην αίθουσα είχε κάτι οικείο που συνήθως το συναντά κανείς σε αγαπημένα στέκια ενώ εντύπωση μου έκανε η φορτισμένη ατμόσφαιρα γεμάτη συναισθήματα συγκίνησης και περηφάνιας, που επικράτησε κατά τη διάρκεια της προβολής.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν πως όλο και πληθαίνουν τα ντοκιμαντέρ στις σκοτεινές αίθουσες, αποδεικνύοντας πως κάτι ναρκωμένο έχει αρχίσει να ξυπνάει στη κοινωνία μας. Ευτυχώς η νέα γενιά κινηματογραφιστών προσπαθεί να μας το αφυπνίσει αλλά κι εμείς οφείλουμε να στηρίξουμε αυτή τη προσπάθεια. Καλό είναι λοιπόν να επιδιώξουμε την προβολή αρκετών ντοκιμαντέρ στο νησί μας. Μ’ αυτόν τον τρόπο τους δίνουμε κουράγιο να συνεχίσουν το έργο τους, αποκτώντας παράλληλα περισσότερες γνώσεις και προβληματισμούς.

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Financial Times: «Ο λόρδος Μπάιρον είχε δίκιο - Τα γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν στην Αθήνα»

του Φίλιπ Στίβενς

«Είναι απολύτως προφανές ότι ο Λόρδος Μπάιρον είχε δίκιο και ότι τα γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν στην Αθήνα, ανεξάρτητα από τη συμφωνία που έκανε ο Έλγιν με τις τότε οθωμανικές αρχές στην Ελλάδα» γράφει ο επικεφαλής πολιτικός αναλυτής των Financial Times, Φίλιπ Στίβενς σε άρθρο του με τίτλο «Τα μεγάλα μουσεία της Δύσης θα πρέπει να επιστρέψουν τους λεηλατημένους θησαυρούς τους».
Οι επιμελητές όλων των μεγάλων μουσείων του κόσμου βρίσκονται σε μια κατάσταση αναταραχής. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θέλει να επιστρέψει τους λεηλατημένους θησαυρούς στις πρώην αφρικανικές αποικίες της Γαλλίας. Οι τεράστιες συλλογές που συγκεντρώθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο, το Λούβρο, το Μουσείο του Βερολίνου και, εκτός αυτού, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, αποτελούν εδώ και πολλά χρόνια πηγή διαμάχης και διεκδικήσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση πολέμησε για δεκαετίες για την επιστροφή της ζωοφόρου του Παρθενώνα και η αιγυπτιακή κυβέρνηση για την προτομή του Νεφερτίτης... Η ιστορία, όπως φαίνεται, επιδέχεται διπλή ανάγνωση. Κανείς δεν θα μπορούσε να αντιταχθεί στην αποκατάσταση της κλοπής ιδιοκτησίας, για παράδειγμα, από το γερμανικό στρατό στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου. Αλλά τι ισχύει για τους θησαυρούς που κατασχέθηκαν στην Αφρική σχεδόν έναν αιώνα νωρίτερα; Το σχέδιο του Μακρόν φαίνεται ότι έχει διαβαθμίσεις για να αντιμετωπίσει τέτοιες περιπτώσεις.
Η αφρικανική κληρονομιά, υποστηρίζει, «δεν μπορεί να είναι φυλακισμένη στα ευρωπαϊκά μουσεία». Έχει επιλέξει δύο εμπειρογνώμονες για να καταλήξουν σε ένα σχέδιο. Τουλάχιστον, η πρωτοβουλία του θα ασκήσει ηθική πίεση στα εν λόγω μεγάλα μουσεία για να εξετάσουν προσεκτικότερα τις συλλογές τους. Τα επιχειρήματα των μεγάλων μουσείων είναι ισχυρά. Υπάρχει τεράστια αξία σε μεγάλα μουσεία όπου η κληρονομιά της ανθρωπότητας συναρμολογείται, μελετάται και θαυμάζεται διαχρονικά.
Οι πολιτισμοί βρίσκονται δίπλα-δίπλα, οι πολιτισμοί της Ινδίας και της Περσίας μαζί με αυτούς της αρχαίας Ελλάδας και τα βασίλεια της δυτικής Αφρικής. ..Σε πολλές περιπτώσεις, οι συλλογές των μεγάλων μουσείων μπορούν να θεωρηθούν ότι έχουν αποκτηθεί νόμιμα.
Ήταν συνηθισμένη πρακτική για τις αρχαιολογικές ανασκαφές να μοιράζονται τα «ευρήματα» με τις τοπικές αρχές... Κανείς, τουλάχιστον, ούτε ο κ. Mακρόν, δεν προτείνει οτι οι αίθουσες του Λούβρου και του Βρετανικού Μουσείου θα πρέπει να εκκενωθούν και κάθε αντικείμενο να επιστραφεί στον τόπο καταγωγής του. Ότι κάθε αρχαιότητα μπορεί να επιστραφεί στην πατρίδα της. Το σημαντικό είναι ότι οι ισχυρισμοί των μεγάλων μουσείων θα πρέπει να σταθμιστούν ενάντια στα δικαιώματα των λαών των οποίων η κληρονομιά έχει λεηλατηθεί...
Κατά τη γνώμη μου, φαίνεται επίσης απολύτως προφανές ότι ο Λόρδος Μπάιρον είχε δίκιο και ότι τα γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν στην Αθήνα, ανεξάρτητα από τη συμφωνία που έκανε ο Λόρδος Ελγιν με τις τότε οθωμανικές αρχές στην Ελλάδα» καταλήγει το άρθρο του Φίλιπ Στίβενς στους Financial Times.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η τέχνη ως βελτίωση και συνοχή στη σημερινή κοινωνία

Ανδρέας Μαράτος

Πριν λίγες μέρες επισκέφτηκα την έκθεση «Πόλις – ροές – εντάσεις – ‘Ωσμωση» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, καθώς ο τίτλος αλλά και η πλειάδα των ονομάτων των συμμετεχόντων κίνησαν το ενδιαφέρον μου.
Η έκθεση ξεκινά με οικία αστικά τοπία: τον κοινόχρηστο ενός τεράστιου συγκροτήματος πολυκατοικιών (Ανδρέας Μαράτος), με εσωτερικά διαμερισμάτων (Κατερίνα Ασλανίδου), με μια πιο ονειρική αλλά και εφιαλτική εικόνα της πόλης (Μάρθα Τσιάρα). Καταλήγει στη μορφή της Σύριας – σύγχρονης Τρωάδας (Utonom), στο μικρό περιπλανώμενο κορίτσι - Ικέτη (Ισμήνη Μπονάτσου) στη ένταση και τη βία μιας συμπλοκής αλλά και τη λύτρωση και την Κάθαρση μέσα από το λουτρό ενός άλλου παιδιού, σε δύο αντίθετα στοιχεία, τη φωτιά και το νερό (Μάρω Κουρή).
Οι καλλιτέχνες έχουν κυρίως επικεντρωθεί στη σύγχρονη Αθήνα, αν και οι αναφορές τους θα μπορούσαν να επεκταθούν σε αρκετές σύγχρονες μεγαλουπόλεις του Δυτικού κόσμου του σήμερα, που μοιράζονται τη ρητορία αλλά και τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης, το προσφυγικό, την αποξένωση, αλλά και σε ουτοπικές ή κατεστραμμένες πόλεις του μέλλοντος.
Μειδίασα με τον Καραγκιόζη της Μαρίας Πάστρα και στάθηκα στις φωτογραφίες και το κείμενο της Ελένης Μουζακίτη που σχολιάζει τον εκτοπισμό της ιστορικής μνήμης και στο γλυπτό – εγκατάσταση του Θοδωρή Χρυσικού που αναφέρεται σε μια αρχαιολογία του μέλλοντος.
Ήρθα σε επαφή με τέσσερις από τους καλλιτέχνες και σας μεταφέρω τις σκέψεις τους.

Κατερίνα Ασλανίδου

Τι θεωρείτε είναι αυτό που ο μελετητής ή ο αρχαιολόγος του μέλλοντος θα συμπεράνει για τη μεγαλούπολη των αρχών του 21ου αιώνα; 

Φοίβος Σοφικίτης: Μάλλον θα μπερδευόταν αρκετά. Σίγουρα θα εντόπιζε μια έντονη κρίση ταυτότητας, ανθρωποδίκτυα σε αδυναμία συντονισμού και επιβολή της ιδιωτικότητας στον δημόσιο χώρο. 
Αγγελική Σβορώνου: Ίσως ότι η κυριαρχία του αυτοκινήτου είναι τεράστια και δυσανάλογη με τον πληθυσμό και τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων. Είναι κάτι που έμμεσα θίγω και στο έργο μου που παρουσιάζεται στην έκθεση.
Αλεξάνδρα Στραβοράβδη: Θα ρωτήσω έναν αρχαιολόγο για αυτό. Θα έλεγα ότι η σκοπιά του παρατηρητή καθορίζει αποφασιστικά το συμπέρασμά του. Η σύγκριση του δικού μας «σήμερα», δηλαδή του δικού του «τότε» με το αστικό τοπίο του μέλλοντος που θα αποτελεί το δικό του «σήμερα» θα είναι αναπόφευκτη. Ο μελετητής του μέλλοντος το πιο πιθανό είναι ότι θα σχηματίσει μια άποψη ανάλογη με αυτή που έχουμε εμείς για τα αστικά κέντρα της αρχαιότητας ή για το Λονδίνο της βιομηχανικής επανάστασης. 

Μαρία Πάστρα

Κατά τη γνώμη σας, πώς οι διαφορετικές προσεγγίσεις του θέματος της έκθεσης συνδιαλέγονται μεταξύ τους; 

Αγγελική Σβορώνου: Διαφορετικοί καλλιτέχνες με διαφορετικά μέσα έκφρασης ασχολούνται με εκείνο που απασχολεί σε μόνιμη βάση την τέχνη: το ανθρώπινο δράμα, την ανθρώπινη κωμωδία/τραγωδία. Αυτό είναι το υπόβαθρο της έκθεσης, αν προκύπτει κάποιος διάλογος, αυτό έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με το πως έχουν τοποθετηθεί τα έργα στο χώρο, το οποίο όπως γνωρίζουμε είναι η δουλειά του επιμελητή. Ρίχνω λοιπόν το “μπαλάκι” στην επιμελήτρια Καλλιόπη Λιαδή επί του συγκεκριμένου θέματος! 
Αλεξάνδρα Στραβοράβδη: Υπάρχει μια σφαιρική προσέγγιση του θέματος στην παρούσα έκθεση. Υπάρχουν σημεία τομής και σημεία αντίστιξης στα έργα που επιτρέπουν την δημιουργία διαλόγου μεταξύ τους με την προϋπόθεση της σωστής διαχείρισης της δυναμικής τους. Πιστεύω ότι έχει γίνει καλή δουλειά σε αυτόν τον τομέα. 
Φοίβος Σοφικίτης: Έχει δημιουργηθεί ένα ενδιαφέρον πέρασμα, από υλικό σε υλικό, φόρμα του έργου και προσωπική μυθολογία του καλλιτέχνη, που αναλόγως την πορεία του επισκέπτη στο χώρο, ανανοηματοδοτούν τα έργα και τους προσφέρουν νέες οπτικές θεάσεις. 

Φοίβος Σοφικίτης

Πώς ξεκίνησε η ιδέα να χρησιμοποιήσετε τα υλικά που αφήνουν οι μαθητές όταν ολοκληρώνουν τα έργα τους; 

Φοίβος Σοφικίτης: Κατά τη διαδικασία επεξεργασίας των ατομικών έργων των μαθητών μου, για την ετήσια έκθεση εικαστικών του σχολείου, τα στοιβαγμένα περιθώρια των χαρτιών τους και τα σπιράλ των μπλοκ τους, μεταμορφώθηκαν σε μια πρώτη ύλη πολύτιμη. Άλλαξε η εικόνα τους στη συνείδησή μου και οδηγήθηκα αρχικά να τα συλλέγω και στη συνέχεια να τα επεξεργάζομαι εννοιολογικά. 

Ποιες στιγμές (περι)συλλογής προσφέρουν το σχολείο και η σύγχρονη μεγαλούπολη στα παιδιά;

Φοίβος Σοφικίτης: Δυστυχώς, ο ρυθμός της ζωής του σύγχρονου νεοέλληνα, έχει επιβληθεί και στα παιδιά του. Το σχολείο έχει εντατικοποιηθεί και οι απογευματινές δραστηριότητες-φροντιστήρια, κάνουν τη ζωή των παιδιών ασφυκτική. Παρ' όλα αυτά, στις μεταβάσεις, από μάθημα σε μάθημα, εντός κι εκτός σχολείου και κυρίως στα δίκτυα του δημόσιου χώρου, τα παιδιά πάντα βρίσκουν την ευκαιρία να προεκτείνουν το χρόνο και να αφεθούν σε μια αφηρημένη διαδικασία (περι)συλλογής. 

Ποιά είναι η "ατομική και συλλογική μας ευθύνη, για τα παιδιά που δεν καταφέραμε να σώσουμε, παρά μόνο να αποθηκεύσουμε";

Φοίβος Σοφικίτης: Η ατομική και συλλογική μας ευθύνη είναι μια κατάσταση δυναμική, χωρίς στατικό αποτέλεσμα. Εμπεριέχει σίγουρα τις στιγμές περισυλλογής που δεν επιτρέπουμε να υπάρξουν, τους αποκλεισμούς, την καταστρατηγηση των δικαιωμάτων του, τον αποκλεισμό του παιδιού ως συμμέτοχου στον δημόσιο χώρο. Δυστυχώς στις μέρες μας η ατομική και συλλογική μας ευθύνη, φτάνει μέχρι την εξαθλίωση και το θάνατο των παιδιών, σε συνθήκες ενός σύγχρονου μεσαίωνα. 

Αγγελική Σβορώνου

Μοιραστείτε μαζί μας ένα στιγμιότυπο από τις νυχτερινές καταγραφές σας που θα σας μείνει αξέχαστο. 

Αγγελική Σβορώνου: Κάποτε πριν από χρόνια φωτογράφιζα στην περιοχή του Κεραμεικού, γειτονιά απλή και ήσυχη τότε. Πριν ανοίξουν όλα αυτά τα «συνεταιριστικού τύπου» καφενεία. Κάποια στιγμή με πλησίασε ένας νεαρός, όχι πάνω από 17 χρονών. Εγώ πήρα αμέσως την αμυντική μου στάση, καθώς σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να προβλέπει κανείς το χειρότερο. Τελικά ο νεαρός ήταν ένας κάτοικος της περιοχής, μάλλον Ρομά, ο οποίος ήθελε να δει τί κάνω και να μιλήσει για τον εαυτό του και τα όνειρά του για το μέλλον. Η κουβέντα κράτησε όσο η λήψη, 5-10 λεπτά περίπου, αλλά το θυμάμαι ακόμα ως μια συγκινητική και αναπάντεχη συνάντηση ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που ήταν μάλλον αδύνατον να συναντηθούν υπό κανονικές συνθήκες. 

Αν θα επιλέγατε να αναδείξετε ένα ανοιχτό χώρο της Αθήνας, ποιος θα ήταν αυτός και πώς θα επεμβαίνατε;

Αγγελική Σβορώνου: Από που να αρχίσω... οι περισσότεροι ανοιχτοί χώροι της Αθήνας θέλουν εκ βάθρων ανακαίνιση, και μια γερή καθαριότητα. Το γράφω μήπως κατά τύχη το διαβάσει ο δήμαρχος κ. Καμίνης που μάλλον ζει σε άλλη πόλη, τέτοια αδιαφορία για την Αθήνα δεν εξηγείται διαφορετικά. Θα επέλεγα μάλλον το παρκάκι του Αγίου Νικολάου Πευκακίων στη γειτονιά μου, το οποίο εξελίσσεται σε μια άγονη αστική ζούγκλα. Η επέμβασή μου θα ήταν σε αρμονία με το περιβάλλον. 

Ποιες ωσμώσεις πραγματοποιούνται τη νύχτα στους ανοιχτούς χώρους της πόλης; 

Αγγελική Σβορώνου: Η νύχτα είναι συχνά πιο φιλική από τη μέρα, οι ρυθμοί είναι πιο αργοί, ο χρόνος διαστέλλεται και η αλληλεπίδραση των ανθρώπων μεταξύ τους γίνεται πιο έντονη. Κυριαρχεί το συναίσθημα, το ένστικτο, κάθε τι είναι πιθανό. Θα έλεγα ότι κάθε είδους ώσμωση είναι πιθανή τη νύχτα. Το θέμα είναι κατά πόσον θα συνεχιστεί μόλις ανατείλει ο ήλιος...

Κέλλυ Βαρδάκα

Ποιος ο συμβολισμός του νερού στα θέματα σας και ιδιαίτερα του νερού που ίπταται μπροστά από μπαλκόνια και πολυκατοικίες;

Κέλλυ Βαρδάκα: Στην δουλειά μου κατέχουν κυρίαρχο ρόλο τα ομιχλώδη και υδάτινα περιβάλλοντα, τα οποία λειτουργούν, όχι τόσο ως ονειρικές καταστάσεις, αλλά ως περάσματα σε ένα παράλληλο σύμπαν που στοχεύει να ενεργοποιήσει την παρατήρηση του θεατή και να του φανερώσει μια νέα-απρόσμενη-οπτική γωνία με έντονο το στοιχείο της έκπληξης και μετέπειτα του προβληματισμού, θέτοντας ερωτήματα όπως "τι συμβολίζει το νερό;" 

Γιατί επιλέξατε την απουσία ήχου στα τρία από τα τέσσερα video έργα που παρουσιάζετε;

Κέλλυ Βαρδάκα: Στη συγκεκριμένη δουλειά ο ήχος απουσιάζει από το μεγαλύτερο μέρος της. Αφαιρέθηκε από τις περισσότερες βίντεο-προβολές εσκεμμένα, προκειμένου αφενός να υπογραμμιστεί μία κατάσταση κενού και μοναξιάς την οποία δύναται να βιώσει προσωπικά ο κάθε άνθρωπος ως επακόλουθο αποξένωσης από το κοινωνικό ή φυσικό περιβάλλον, αφετέρου προς αποφυγή αποδυνάμωσης της εικόνας. 

Ποια είναι για εσάς η Αλήθεια της πόλης;

Κέλλυ Βαρδάκα: Είμαι της άποψης ότι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της κάθε πόλης το "δίνουν" οι άνθρωποι που κατοικούν μέσα σ'αυτή. Γι'αυτό και κάθε πόλη είναι ξεχωριστή-γιατί και οι άνθρωποι που ζουν μέσα σ'αυτή είναι ξεχωριστοί και φέρουν μέσα τους τη δική τους ξεχωριστή Αλήθεια. 
Ζώντας λοιπόν μέσα στο δυτικό μοντέλο μιας κοινωνίας, όπου ο χρόνος βιώνεται ως χρήμα, ως κατανάλωση, ως αγχωτική πηγή εν τέλει, εγώ επέλεξα ασυνείδητα να δημιουργήσω το δικό μου προσωπικό καθεστώς χρόνου. Αυτό της ήρεμης και νηφάλιας ενατένισης, όπου τα πράγματα δεν «βιάζονται» παρά αφήνονται να «ωριμάσουν στην ώρα τους» και είτε να παραχθεί το στοιχείο του σοκ είτε όχι. Αφέθηκα λοιπόν να «βυθιστώ» σε αυτήν την επιφανειακά υπνωτική, κυριολεκτικά όμως α-φυπνιστική διαδικασία η οποία ενεργοποίησε την α-λήθεια μου, και με την ετυμολογική σημασία της λέξης, που σημαίνει αυτό που μας εμποδίζει να ξεχάσουμε.

Αλεξάνδρα Στραβοράβδη

Ποιος είναι ο χορογράφος στις αστικές χορογραφίες;

Αλεξάνδρα Στραβοράβδη: Η ζωή. Μπορούμε να πούμε ότι η έννοια του ατομικού χώρου, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί από την κουλτούρα ενός κοινωνικού συνόλου, παίζει καθοριστικό ρόλο. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν επίσης η πολεοδομία, η ανθρωπογεωγραφία, η χρήση του αστικού χώρου και η τύχη. 

Με ποια συχνότητα αποτυπώνετε τις χορογραφίες σας;

Αλεξάνδρα Στραβοράβδη: Όχι όσο συχνά θα ήθελα. Θέλω να πιστεύω ότι αυτή η έκθεση θα λειτουργήσει ως ώθηση, ψυχολογική κυρίως, για μια συχνότερη ενασχόληση. Δεν έχω πάντως εγκαταλείψει πότε την επιθυμία να συνεργαστώ με άλλους καλλιτέχνες και επιστήμονες διάφορων πεδίων στα πλαίσια αυτής της θεματικής. 

Γιατί επιλέξατε να επέμβετε σχεδιάζοντας με μολύβι και να συνδυάσετε τη στατικότητα της φωτογραφίας με την εναλλαγή των εικόνων στην οθόνη;

Αλεξάνδρα Στραβοράβδη: Στην πρώτη περίπτωση, πειραματιζόμουν. Ήθελα να καθοδηγήσω το βλέμμα του θεατή με επεμβατικό τρόπο, για να δει αυτό που βλέπω εγώ. Έχω τις αμφιβολίες μου για την συγκεκριμένη επιλογή, όμως είχα την ανάγκη να δείξω με απλό και σαφή τρόπο τι εννοώ. Στην δεύτερη περίπτωση, η απάντηση είναι ότι η εναλλαγή εικόνων δίνει μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο για επεξεργασία και ανάλυση της κίνησης από τον θεατή σε σχέση με την αλληλουχία των frames σε βίντεο. Κάθε εικόνα είναι μέρος ενός συνόλου, αρκετές όμως από αυτές μπορούν να απομονωθούν ως αυτόνομα ενσταντανέ της κίνησης των περαστικών. 

Sonke

Κατά τη γνώμη σας, πώς οι τέχνες μπορούν να επέμβουν στη βελτίωση και τη συνοχή της κοινωνίας του σήμερα;

Αλεξάνδρα Στραβοράβδη: Με το να αντιμετωπίζονται ως (και να αποτελούν έμπρακτα) ένα σημαντικό κομμάτι της παιδείας, της ζωής και της οικονομίας ενός κοινωνικού συνόλου. 
Κέλλυ Βαρδάκα: Κατά την γνώμη μου, η ομορφιά βρίσκεται στην αλήθεια της ζωής και ρόλος του καλλιτέχνη είναι να την μοιραστεί με το κοινό. Γι’αυτόν τον λόγο, δεν αναζητά ποτέ μεθόδους για τη μέθοδο, για χάρη της αισθητικής͘ είναι δηλαδή οδυνηρά αναγκασμένος να τις μηχανευτεί, προκειμένου να δώσει πιστά την άποψή του για την πραγματικότητα. Κάτι ακόμη που κάνει ο καλλιτέχνης είναι να εκτείνει τα όριά του για να εμβαθύνει την επικοινωνία, να μπορέσουν οι άνθρωποι να κατανοήσουν ο ένας τον άλλο σε ύψιστο διανοητικό, συναισθηματικό, ψυχολογικό και φιλοσοφικό επίπεδο. Οι προσπάθειες δηλαδή του καλλιτέχνη αποσκοπούν να βελτιώσουν και να τελειοποιήσουν τη ζωή, διευκολύνοντας την αλληλοκατανόηση των ανθρώπων. 
Αγγελική Σβορώνου: Είναι σίγουρο πως οι τέχνες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στα πάθη της κοινωνίας: στην αμορφωσιά, τη χυδαιότητα, τον άκρατο καταναλωτισμό και άλλα πολλά. Ποιες τέχνες όμως; Αυτή είναι η κρίσιμη ερώτηση. Η τέχνη της ασχήμιας; Η τέχνη της προχειρότητας και του μιμητισμού;. Η τέχνη των ελίτ του χρήματος; Αν απαντήσουμε σ΄αυτή την κρίσιμη ερώτηση, ίσως τότε να μπορέσουμε να απαντήσουμε και στην ερώτησή σας. 
Φοίβος Σοφικίτης: Οι τέχνες, σαν άχρονες καταστάσεις που συνδέουν το συλλογικό μας ασυνείδητο, οφείλουν να επεμβαίνουν πάντα στην κοινωνία, θέτοντας τα κρίσιμα ερωτήματα, εμμέσως προειδοποιώντας και προβλέποντας τις προβληματικές. Για να συμβεί αυτό, οι καλλιτέχνες ως ανθρώπινοι φορείς τους, πρέπει να απεμπλακούν από τις σύγχρονες εξαρτήσεις των μηχανισμών της κοινωνίας, για να μπορέσουν να τους αφομοιώσουν στο έργο τους. Δύσκολα πράγματα...

Έκθεση «Πόλις – ροές – εντάσεις – ‘Ωσμωση» ,
14 - 30 Σεπτεμβρίου 2017.
Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, Ταύρος, τηλ. 210 34 18550
Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα - Παρασκευή 18:00 - 22:00
Σάββατο - Κυριακή 11:00 - 14:00 και 18:00 - 22:00

link: http://www.mcf.gr/el/events/?ev=ekthesi_eikastikon_polis_roes_entaseis_osmosi

Μήπως οδεύουμε στη βαλκανιοποίηση της ιβηρικής χερσονήσου;

Τα τελευταία γεγονότα στην Καταλονία δημιουργούν περίεργα σενάρια τόσο για τη συνοχή της Ισπανίας όσο και για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έπειτα, το πάθος των Καταλανών για ανεξαρτησία κι η πραξικοπηματική στάση της Μαδρίτης, φέρνουν στη θύμησή μου γεγονότα που έχουμε ξαναδεί πριν μερικές δεκαετίες, όπως για παράδειγμα τα δημοψηφίσματα ανεξαρτησίας σε Σλοβενία και Κροατία λίγο πριν τον μεγάλο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας.
Η αντιδημοκρατική αντίδραση της Μαδρίτης απέναντι στο δημοψήφισμα της Καταλονίας, φανερώνει το φόβο των Ισπανών πως το επερχόμενο αποτέλεσμα είναι ήδη καθορισμένο, μιας κι είναι κοινώς αποδεκτό πως δεν υπάρχει κάτι που ενώνει τους δυο συγκεκριμένους λαούς της Ιβηρικής χερσονήσου. Αντιθέτως υπάρχουν πολλά στοιχεία που τους χωρίζουν.
Για τον παραπάνω λόγο, η Μαδρίτη επικαλείται τον οικονομικό παράγοντα, απειλώντας την Καταλονία με τα ίδια επιχειρήματα (π.χ. κατακόρυφη πτώση ΑΕΠ, φυγή επενδυτών, έξοδος από την ευρωζώνη κι υποτίμηση τοπικού νομίσματος) που βομβάρδιζαν και μας τα εγχώρια συστημικά μέσα μαζικής ενημέρωσης όταν είχαμε το δικό μας δημοψήφισμα πριν από δύο χρόνια. Τα επιχειρήματα όμως αυτά έριξαν περισσότερο λάδι στη φωτιά μιας κι η Καταλονία θεωρείται ως ένα από τα πλουσιότερα μέρη της Ισπανίας.
Οι χθεσινές όμως εξελίξεις δείχνουν πως η Ισπανία, μες στον πανικό της, κατρακυλάει σε έναν πολιτικό και κοινωνικό σκοταδισμό, δημιουργώντας ανησυχητικά σενάρια για το μέλλον. Αναφέρομαι στην απόφαση του υπουργείου εσωτερικών, το οποίο ανέστειλε την εθνοφυλακή της Καταλονίας και την αντικατέστησε με δυνάμεις της ισπανικής αστυνομίας. Μάλιστα οι Ισπανοί προέβησαν άμεσα σε συλλήψεις, όπως αυτή του γενικού γραμματέα του συμβουλίου οικονομίας της Καταλονίας, Τζουζέπε Μαρία Τζοβέ Λιαδό και στην κατάληψη του κτιρίου όπου στεγάζεται το υπουργείο οικονομίας της Καταλονίας.
Όπως φαίνεται το ποτάμι δύσκολα θα γυρίσει πίσω, μιας και γίνεται όλο και περισσότερο αντιληπτό ότι οδεύουμε σε μία περίοδο ισχυρών κλυδωνισμών που θα επιφέρουν νέες χαράξεις στα σύνορα της Ιβηρικής χερσονήσου, κάτι που θα εντείνει τις αποσχιστικές τάσεις και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης.
Παρακολουθώντας όμως τα χθεσινά γεγονότα στην Καταλονία, άρχισα να αναρωτιέμαι μήπως γινόμαστε θεατές σε μία νέα Γιουγκοσλαβία.

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Στο φως τα ευρήματα του Εμπορειούς

Εμπορειός από το… εμπόριο, γράφεται και εμπόρειο και βρισκόμαστε τουλάχιστον στον 5ο αιώνα, π.χ. όπου από το λιμάνι του Εμπορειούς, στη θέση που είναι σήμερα ταξίδευε σίγουρα η μαστίχα στον τότε γνωστό κόσμο.
Δεξιά όπως πάμε στην παραλία, μετά τις ταβέρνες, στο οικόπεδο Βασίλη, σήμερα των κληρονόμων του, η Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή βρίσκει έναν Χριστιανικό Ναό, που όμως όπως σχεδόν κλασσικά συμβαίνει είναι κτισμένος στα ερείπια ενός άλλου Ναού.
Από τότε και με δικές μας ανασκαφικές εργασίες, με την επίβλεψη τότε της Αρχαιολόγου Κοκόνας Ρούγγου, βρέθηκαν εκπληκτικά ευρήματα, που πιστοποιούν μεταξύ άλλων ότι έχουμε να κάνουμε με Ναό της Αρτέμιδος, που τότε πήγαινε ”πακέτο” με τον Θεό Απόλλωνα.
Η Αρχαιολόγος Δέσποινα Τσαρδάκα, του τμήματος Προϊστορικών και κλασσικών αρχαιοτήτων της Αρχαιολογικής υπηρεσίας Χίου μιλά και μας συναρπάζει.
Μας συναρπάζει η ίδια η ιστορία αφού από την αρχαία εποχή, στην περίπτωση μας μιλάμε για τον 5ο ¨χρυσό αιώνα” μαζί με την Αθήνα ακμάζουν και οι Πόλεις στην σφαίρα επιρροής της, συνεπώς και η Χίος.
Κοντά στο λιμάνι του Εμπορειούς, οι ναυτικοί, ταξιδευτές και έμποροι έχουν την ανάγκη θρησκευτικής λατρείας, ευχαριστούν τους Θεούς για το δύσκολο ταξίδι, ελπίζουν να έχουν και την ίδια επιστροφή. Προσφέρουν λοιπόν το τάμα τους, άλλος πλούσιος ολόκληρο… Κούρο, άλλοι φτωχότεροι ένα πήλινο ειδώλιο.
Ολα αυτά και όσα έφερε στο φώς η Αρχαιολογική σκαπάνη και όσα ”φώτισαν” οι συντηρητές παρουσιάζονται στην περιοδική έκθεση της Αρχαιολογικής υπηρεσίας.

Σ' αυτήν σε σχετικό φυλλάδιο διαβάζομε:

Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής στις αρχές της δεκαετίας του 1950,στους πρόποδες του λόφου της προϊστορικής ακρόπολης του Εμποριού, εντοπίσθηκαν τα λείψανα ενός ιερούπου, λόγω της θέση του κοντά στο φυσικό λιμάνι τηςπεριοχής, έμεινε γνωστό ως «Ιερό του Λιμανιού».
Οι παλαιότερες ενδείξεις για τη λατρευτική χρήση του χώρου ανάγονται στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Στιςαρχές του 7ου αι. π.Χ. κατασκευάσθηκαν τρεις αναλημματικοί τοίχοι δίπλα σε ένα δρόμο που οδηγούσε στολιμάνι. Στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. ανοικοδομήθηκε ο πρώτοςναός, που πιθανώς ήταν αψιδωτός ή κυκλικός και απότον οποίο ελάχιστα στοιχεία έχουν σωθεί. Όπως προκύπτει από τα αρχαιολογικά δεδομένα, ο αρχαϊκός αυτός ναός καταστράφηκε από τους Πέρσες. Στο β΄τέταρτο του 5ου π.Χ. αιώνα ξανακτίστηκε λαμπρότερος ναός, τμήμα της κρηπίδας του οποίου βρέθηκε θεμελιωμένη πάνω στον πρωιμότερο, αρχαϊκό ναό.
Βάσει των ανασκαφικών δεδομένων και των αρχιτεκτονικών μελών που χρησιμοποιήθηκαν σε μεταγενέστερα κτίσματα στην ευρύτερη περιοχή, ο ανασκαφέας JohnBoardman προχώρησε στην αναπαράσταση του κλασικού ναού ως αψιδωτού οικοδομήματος με είσοδο στα ανατολικά, πλάτους 6μ., με πρόστυλο αποτελούμενο από τέσσερις ιωνικούς κίονες, χωρίς ραβδώσεις, ύψους4,5μ. Περίτεχνο ιωνικό κυμάτιο, διακοσμημένο με ανθέμια, έλικες και κάλυκες λωτού, κοσμούσε το μνημείο στηθέση της ζωφόρου, ενώ οι βάσεις των παραστάδων είχαν τη μορφή λεοντοπόδαρου.
Μεγάλος αριθμός λατρευτικών αντικειμένων και αναθημάτων βρέθηκαν στις ανασκαφές. Τμήματα απόμαρμάρινα αγάλματα, ειδώλια, αγγεία, σφραγιδόλιθοι,κοσμήματα, εργαλεία, ειδώλια από φαγεντιανή, αιγυπτιακοί σκαραβαίοι, αγγεία από την Εύβοια, τις Κυκλάδες,το νοτιοανατολικό Αιγαίο, την Κύπρο, την Κόρινθο και την Αττική και αναθήματα από άλλες περιοχές, δείχνουν όχι μόνο την εμβέλεια του ιερού, αλλά και την επικοινωνία της Χίου με άλλες περιοχές του αρχαίου κόσμου.
Εντυπωσιακά σε αριθμό ευρήματα υπήρξαν οι χάλκινες γυναικείες ζώνες, «αι παρθενικαί ζώναι», που συνήθιζαν οι κοπέλες να αφιερώνουν πριν από το γάμο τους στη θεά Αρτέμιδα. Ένα όστρακο κύλικας του ζωγράφου Νικήσερμου, που χρονολογείται στα τέλη του 7ου π.Χ.αιώνα, φέρει αναθηματική επιγραφή στη θεά Αρτέμιδα,ενώ πολλά είναι τα ενεπίγραφα όστρακα που τεκμηριώνουν λατρεία του Απόλλωνα. of 5th c. B.C. after J. Boardman

Η ανασκαφή στο οικόπεδο Βασίλη

Η ανασκαφική έρευνα που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των ετών 2002-2006 στο οικόπεδο ιδιοκτησίας Βασίλη που βρίσκεται στους πρόποδες της προϊστορικής ακρόπολης και σε απόσταση περίπου 60μ. ΝΑ της θέσης του ιερού, έφερε στο φως οικοδομικά λείψανα που ανήκουν σε τρεις διαδοχικές οικοδομικές φάσεις, από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού έως τον πρώιμο 5ο αι. π.Χ.
Στην τελευταία οικοδομική φάση ανήκουν ισχυροί αναλημματικοί τοίχοι που πιθανώςανήκαν σε περιβόλους του ιερού. Μεταξύ αυτών εντοπίσθηκε στρώμα καταστροφής του β΄μισού του 6ου αι. π.Χ. που προήλθε από εκτεταμένο καθαρισμό του αρχαϊκού ναού που καταστράφηκε το 493 π.Χ. Τα σημαντικότερα ευρήματα αποτελούν δύο μαρμάρινοι κούροι και τμήμα από τον αριστερό λυγισμένο βραχίονακόρης. Τον αναθηματικό χαρακτήρα των γλυπτών επιβεβαιώνει η εύρεση στο ίδιο στρώμα τμήματος μελαμβαφούς κύλικας τύπου Droop, που φέρει στο χείλος εγχάρακτη επιγραφή με το όνομα θεού ΙΕΡΗ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ, καθώς και πλήθος ενεπίγραφων οστράκων. Ο Κούρος ΑΜΧ 14213, από λευκόφαιο χονδρόκοκκο μάρμαρο,έχει σωζόμενο ύψος 1,18μ. και είναι ημίεργος, καθώς δεν έχει υποστεί τελική λείανση. Το άγαλμα που χαρακτηρίζεται από συντηρητισμό και δυσκαμψία αποτελεί προϊόν ενός επαρχιακού εργαστηρίου, πιθανότατα χιακού. Χρονολογείται στο τέλος του β΄ τετάρτου του 6ου αι. π.Χ. Ο Κούρος ΑΜΧ 15456 είναι από λευκό, λεπτόκοκκο μάρμαρο και σώζεται σε ύψος 0,35μ. Ήταν λίγο μικρότερος του φυσικού μεγέθους. Η λεπτοκαμωμένη κατασκευή και το μαλακό πλάσιμο του κορμού, η απλότητα στη σύνθεση της μορφήςκαι η τάση για διακοσμητικότητα στην καμπύλη απόληξη τωνακτινωτά διατεταγμένων πλοκάμων της κόμης παραπέμπουνστους ακέφαλους κορμούς των δύο Κορών του Αρχαιολογι-κού Μουσείου Χίου. Το άγαλμα χρονολογείται περί το 560 π.Χ.και αποτελεί έργο του χιακού εργαστηρίου με έντονες επιρροές από το παριανό εργαστήριο. Το θραύσμα από τον αριστερό λυγισμένο βραχίονα ΚόρηςΑΜΧ 14214 είναι από λευκό, διαυγές μάρμαρο και από τις διαστάσεις του προκύπτει ότι το άγαλμα ήταν μικρότερο του φυσικού μεγέθους. Η Κόρη που ήταν ανάθημα στη λατρευόμενηθεότητα, στυλιστικά παρουσιάζει ομοιότητες με την κόρη τηςΦρασίκλειας και τη Νίκη της Δήλου, που φέρουν έντονες τιςεπιρροές των εργαστηρίων της Πάρου, όπου είναι γνωστό ότι κατά την περίοδο αυτή εργάζονται καλλιτέχνες από τη Χίο, μεταξύ των οποίων και ο γλύπτης Άρχερμος. Το θραύσμα τηςΧίου χρονολογείται μετά τα μέσα του 6ου αι. π.Χ.
Από τα υπόλοιπα αφιερώματα ξεχωρίζουν οι χάλκινες πόρπες από ζώνες και τα χάλκινα κοσμήματα, όπως βραχιόλιακαι δακτυλίδια, ένας σφραγιδόλιθος από υαλόμαζα με παράσταση αετού που επιτίθεται σε αίγαγρο, τμήματα από μελανόμορφα αττικά αγγεία, μικρογραφικά χιακά αγγεία, όπως πτηνόμορφο αγγείο, φιάλες και όλπες, πήλινα και λίθινα υφαντικά βάρη και μεγάλος αριθμός πήλινων ειδωλίων. Τα ειδώλια είναι στην πλειονότητά τους κατασκευασμένα με μήτρα και αναπαριστούν γυμνές ανδρικές μορφές, καθιστές γυναικείες μορφές που φέρουν το αριστερό χέρι στο στήθος κρατώντας άνθος ως προσφορά στη θεότητα, ειδώλια αυλητών και ερμαφρόδιτων μορφών, ειδώλια ζώων κ.ά.

Χαρούμενη γιατί θα μπορεί το κοινό να θαυμάσει τα αρχαιολογικά ευρήματα του Εμπορειούς είναι η Ολγα Βάσση Προϊσταμένη Αρχαιολογικής υπηρεσίας, αφού από σήμερα στην μόνιμη περιοδική έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου εκτίθενται τα ευρήματα του Ιερού, που βρέθηκε αρχικά στην Εμπορειό από την Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή και στην συνέχεια ολοκληρώθηκε από την Αρχαιολογική υπηρεσία της χώρας μας το 2004-2006 Τα ευρήματα αυτά μας είπε δεν θα μπορούσαν να έχουν αυτή την παρουσίαση χωρίς την βοήθεια του Προέδρου του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου της Ακροπόλεως Δημ. Πατερμαλή και των συντηρητών Γιώργου Χατζελένη Χιακής καταγωγής και Δημήτρη Κιλκή.

Πηγή: Αλήθεια