Την περασμένη βδομάδα γιορτάστηκε με ένα πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων, εκθέσεων και προβολών η επέτειος της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς. Βρίσκω άκρως συγκινητική τη προσπάθεια ενός μέρους της κοινωνίας, στο να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στην 12η Οκτωβρίου. Αυτή τη φορά όμως εκδηλώθηκε κι ένα παράπονο για την έλλειψη χώρων μνήμης και θεματικών μουσείων για ένα τόσο σημαντικό γεγονός, τη συντριβή του φασισμού.
Σε κάποια άρθρα διάβασα για τη δύσκολη προσβασιμότητα του κοινού στα απάνθρωπα υπόγεια κρατητήρια της Κομαντατούρ στη πλατεία Κοραή τα οποία υποτίθεται πως έχουν μετατραπεί σε μουσείο (το οποίο επιβλέπεται από την Εθνική Ασφαλιστική) ενώ κάποιοι άλλοι αναφέρθηκαν στη μη αξιοποίηση των παλιών εγκαταστάσεων της ΔΕΗ, στο Φάληρο, όπου οι αντάρτες απέτρεψαν την ανατίναξή τους από τα εκρηκτικά που είχαν τοποθετήσει οι Γερμανοί. Κάποιοι μάλιστα ενοχλήθηκαν που η 12η Οκτωβρίου έχει συσχετιστεί με την Αθήνα, αγνοώντας πως κάθε περιοχή έχει ξεχωριστή ημερομηνία απελευθέρωσης. Εικάζεται μάλιστα πως η Χίος ήταν η πρώτη πόλη της Ελλάδος απ’ την οποία αποχώρησαν οι Γερμανοί.
Παρατηρώντας τις ελλείψεις στην Αθήνα, διαπίστωσα πως κι η Χίος υστερεί στο συγκεκριμένο πολιτιστικό κομμάτι. Η απουσία αυτών των χώρων έγινε πιο εμφανής μετά τις πρόσφατες επισκέψεις μου στην Πολωνία. Στη ανανεωτική ανοικοδόμηση που συντελείται στις πολωνικές πόλεις, συγκαταλέγονται κι αρκετά μουσείου. Κάποια στήθηκαν σε παλιές εγκαταστάσεις όπως το Εργοστάσιο του Σίντλερ στην Κρακοβία κι άλλα στεγάζονται σε εντυπωσιακά μοντέρνα κτήρια όπως το νεόδμητο μουσείο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στο Γκντανσκ, το Cricoteca στην Κρακοβία και το Μουσείο Ιστορίας των Εβραίων στην Βαρσοβία.
Το κοινό στοιχείο στα παραπάνω μουσεία είναι πως μπορεί να στερούνται από εκθέματα αλλά υπερέχουν σε πληροφορίες και γνώσεις. Οι χώροι είναι κατάλληλα διαρρυθμισμένοι ώστε να προσφέρουν στους επισκέπτες έντονες βιωματικές εμπειρίες και να κρατάνε το ενδιαφέρον τους αμείωτο κατά τη διάρκεια παραμονής τους στον εκθεσιακό χώρο. Τα μουσεία αυτά δε λειτουργούν μόνο ως φύλακες μνήμης αλλά κι ως φορείς προβληματισμού και διαλόγου.
Η Χίος έχοντας ένα πλούσιο ιστορικό παρελθόν, θα μπορούσε κάλλιστα να αναδείξει σημαντικά ιστορικά γεγονότα με τη βοήθεια αντίστοιχων μουσειακών χώρων. Πόσο ενδιαφέρον θα ήταν το ενδεχόμενο να μετατρεπόταν σε Μουσείο Μικρασιατικής Καταστροφής το κτήριο απ’ όπου ξεκίνησε το Κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου του 1922; Επίσης μεγάλη συγκίνηση θα προκαλούσε ένα μουσείο για την προσφυγιά μέσα στο κάστρο της πόλης, γεμάτο φωτογραφίες, μαρτυρίες και κειμήλια. Επίσης θεωρώ αναγκαία την ύπαρξη ενός μουσείου για την ιστορία της πόλης του νησιού, για την οποία όλοι μας έχουμε αρκετά γνωστικά κενά.
Ο διάλογος με το παρελθόν κι η διατήρηση της μνήμης είναι ένας σημαντικός παράγοντας στη βελτίωση της παιδείας μας και του πολιτισμού μας. Συνάμα οι ιστορικοί επέτειοι θα αποκτήσουν μια άλλη δυναμική.
Ίσως ήρθε ο καιρός να κάνουμε ένα βήμα μπροστά ως κοινωνία.
Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου