Για μια νέα άνοιξη

 

Η μαζικότητα του δημοκρατικού ξεσηκωμού που συντελείται στη χώρα μας τις τελευταίες μέρες, δε μπορεί να χωρέσει σε καμιά οθόνη, όσο μεγάλη κι αν είναι αυτή. Για μια ακόμη φορά, η ιστορία μέσω ενός άθλιου σκοταδιστικού καθεστώτος, μας δίνει τη δυνατότητα να ζήσουμε την πολυπόθητη άνοιξή μας. Στο χέρι μας είναι να την κερδίσουμε, έχοντας ακόμη ζωντανές τις μνήμες του 2012. 

Σ' αυτές τις πρωτόγνωρες στιγμές που ζούμε ξανά, θα ήθελα να σταθώ στην ευγενική όψη του συγκεκριμένου κυρίου, που στάθηκε στην οδό Τσιμισκή κι αφού πρώτα ακούμπησε το μπαστούνι του στον τοίχο, ύψωσε γεμάτος ελπίδα και δυναμισμό τη γροθιά του, παρακολουθώντας τους νέους που πλημμύρισαν τους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Μ' αυτήν του την πράξη, η εμπειρία του παρελθόντος ενώνεται με την οργή του παρόντος και το δυναμικό πάθος για ένα καλύτερο μέλλον. 

Το μόνο σίγουρο είναι πως μέρα με τη μέρα, το ποτάμι γίνεται όλο και πιο ορμητικό.

Είναι πλέον ζήτημα δημοκρατίας

 

Τα χθεσινά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στους στενούς δρόμους της Νέας Σμύρνης δεν ήταν ούτε απρόοπτα, ούτε μεμονωμένα αλλά ούτε και το λεγόμενο "κερασάκι στην τούρτα". Τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης είναι η αρχή μιας νέας κοινωνικής κατάστασης για την οποία ευθύνεται το καθεστώς που ήρθε κι εδραιώθηκε "δημοκρατικά" μέσα από τις εκλογές του 2019. Κι ομολογώ πως κατάφεραν με πολύ έξυπνο κι αποτελεσματικό τρόπο όχι μόνο να κερδίσουν την εξουσία αλλά και στο να έχουν τη δυνατότητα να την διαχειριστούν μόνοι τους καθώς δεν προέκυψε κάποια συγκυβέρνηση, όπως συνέβαινε τα τελευταία χρόνια. Όμως το επίτευγμά τους αυτό δε σημαίνει πως είναι άξιοι για τις θέσεις που κατέχουν. Εξάλλου, όπως είχε δηλώσει ο σπουδαίος Ιταλός φιλόσοφος Ουμπέρτο Έκο, "μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, από τη στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση".  

Αυτό ακριβώς εφαρμόστηκε και στη χώρα μας. Οι αυτοαποκαλούμενοι "άριστοι" με τα ανύπαρκτα πτυχία, οι οποίοι φέρουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την δεκαετή οικονομική καταστροφή της Ελλάδος, επανήλθαν στην εξουσία μέσα από ψέματα, λαϊκισμούς, επάρσεις και κυρίως έχοντας όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης με το μέρος τους. Επίσης μετά την καταδίκη της νεοναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης Χρυσής Αυγής, το κομμάτι των ακροδεξιών και νεοναζί ψηφοφόρων επέστρεψε στην αγκαλιά της αυτοαποκαλούμενης δεξιάς πολυκατοικίας, η οποία μόνο δεξιά δεν θεωρείται πλέον.

Ωστόσο, το σημερινό καθεστώς είχε δείξει τις προθέσεις του προτού αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησης. Οι αντιδημοκρατικές του απόψεις αλλά κι οι λυσσαλέες τάσεις του για αρπαγές κρατικού χρήματος, ήταν πέρα για πέρα εμφανείς αλλά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σφύριζαν αδιάκοπα ή κουνούσαν με χυδαίο τρόπο το δάχτυλο στην προηγούμενη κυβέρνηση, σπέρνοντας ένα επικίνδυνο δηλητήριο διχασμού και παραπληροφορίας. 

Από τον Ιούλιο του 2019, είχα την αίσθηση πως η χώρα μας σαλπάρει προς τις επικίνδυνες θάλασσες των ελαττωματικών δημοκρατιών. Όμως δεν περίμενα πως η κατρακύλα αυτή θα ήταν τόσο γρήγορη κι απότομη, προκαλώντας ένα πρωτοφανές μούδιασμα σοκ και πανικού, όχι μόνο στους συνειδητοποιημένους πολίτες αυτής της χώρας αλλά και στους περίφημους "νοικοκυραίους-ισαποστάκηδες" και φυσικά σε ένα σεβαστό κομμάτι της δεξιάς που παρά τις ιδεολογικές μας διαφορές, έχει ειλικρινή δημοκρατικά πιστεύω. Μόνο όσοι εθελοτυφλούν λόγω προσωπικών συμφερόντων ή χουντικών ιδεολογιών, εξακολουθούν να χειροκροτούν αυτό το ζοφερό καθεστώς. 

Τα γεγονότα-αφορμές που οδήγησαν στα χθεσινά συμβάντα της Νέας Σμύρνης είναι πολλά και κραυγάζουν. Εξάλλου, η ασύδοτη κρατική βία ξέφυγε από τα όρια των Εξαρχείων κι απλώθηκε στις γειτονιές και τα σπίτια των νοικοκυραίων (περίπτωση Ινδαρέ, πλατεία Αγίας Παρασκευής και Παγκρατίου, Νέα Σμύρνη κι αλλού) αλλά και στις ως πρόσφατα γαλάζιες κι άκρως συντηρητικές περιοχές της χώρας όπως είναι η Χίος. Περιστατικά ανταρτοπόλεμου που παρακολουθήσαμε πριν χρόνια σε Ιερισσό και Κερατέα, τα ξαναείδαμε σε Τήνο, Χίο και Λέσβο. 

Πέρα απ' αυτό, το καθεστώς προέβη σε αισχρά λάθη και σε εγκληματικές πρακτικές για τις οποίες ούτε αναζήτησε ευθύνες στους αυτουργούς, ούτε όμως ζήτησε συγγνώμη στους πολίτες. Πρώτα απ' όλα με τις χειρισμούς της, άρχισε την καταστροφή της ελληνικής οικονομίας προτού ξεσπάσει η πανδημία. Επίσης δεν πήρε κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Η υγειονομική επιτυχία του Μάη ήταν ξεκάθαρα κατόρθωμα μόνο των γιατρών και νοσηλευτών των δημοσίων νοσοκομείων και των πολιτών που κλειστήκαν σπίτια τους πιστεύοντας πως με αυτήν τους τη θυσία, έδιναν χρόνο στο καθεστώς να ενισχύσει το ΕΣΥ, προετοιμάζοντάς το για το δεύτερο κύμα, του οποίου τον ερχομό προβλέπαμε αρκετούς μήνες πριν. 

Παρ' όλα αυτά, δεν έγινε τίποτα απολύτως. Ένα μεγάλο ποσό πήγε στα ιδιωτικά κανάλια για να συνεχίσουν τις προπαγανδιστικές υπηρεσίες τους, αποπροσανατολίζοντας κι άλλο έναν λαό που τα 'χει εδώ και καιρό χαμένα. Ένα άλλο ποσό πήγε σε "φίλους" επιχειρηματίες, προσφέροντας στιγμές γέλιου κι οργής με τα "σκόιλ ελικίκου", τις μάσκες-αερόστατα, τα μικροσκοπικά παγουρίνα κι άλλα πολλά. Επίσης μετέτρεψαν τη χώρα μας σε ξέφραγο αμπέλι, αφήνοντας να 'ρθουν τουρίστες χωρίς ιατρικό έλεγχο. Αντιθέτως, δεν αποφόρτισαν τη συγκοινωνία των πόλεων, αγοράζοντας νέα λεωφορεία, δεν έφτιαξαν νέες ΜΕΘ για να προετοιμαστούν για το δεύτερο κύμα κι ούτε προσέλαβαν γιατρούς και νοσηλευτές καθώς υπάρχουν απίστευτες ελλείψεις προσωπικού στα ελληνικά νοσοκομεία. 

Δυστυχώς ο Μητσοτάκης όπως ο ίδιος είχε δηλώσει στη Βουλή, δε μπόρεσε να τα γεννήσει όλα αυτά. Και δε μπόρεσε καθώς είχε αρχίσει να ξερνοβολάει περιπολικά, μηχανές άμεσης δράσης και πολεμικά αεροπλάνα ενώ παράλληλα άρχισε να γεμίζει τους δρόμους με ένστολους χουλιγκάνους, οι οποίοι εισέρχονταν στο αστυνομικό σώμα εκτός πανελλαδικών εξετάσεων και χωρίς εκπαίδευση. Κι αυτό ήταν το πιο συνειδητοποιημένο έγκλημα του καθεστώτος, δίνοντας σε ανεγκέφαλα δίποδα από ένα όπλο για να σπείρουν τον τρόμο σε μια κοινωνία που ασφυκτιά λόγω καραντίνας κι απελπίζεται βλέποντας μια νέα οικονομική κρίση να έρχεται με ακόμη πιο απειλητικές διαθέσεις.

Αυτός ο σοκαρισμένος λαός, έχοντας κουραστεί από τη δεκαετή οικονομική κρίση και την καραντίνα κι έχοντας αρχίσει να πανικοβάλλεται με την νέα οικονομική κρίση, όχι μόνο παρακολουθεί τους καθεστωτικούς να κατασπαταλούν κρατικό χρήμα και να τους κοροϊδεύουν κατάμουτρα συγκαλύπτοντας οικονομικά σκάνδαλα και παιδεραστές αλλά και να ανέχονται την "νόμιμη" κρατική βία πάνω στο κορμί τους. 

Το καθεστώς θεωρώντας πως είναι πανίσχυρο με τα προπαγανδιστικά του Μ.Μ.Ε. και τα λυσσασμένα ένστολα δίποδά του να σπέρνουν τον τρόμο σε κάθε γειτονιά, συνέχισε την έπαρσή του ανοίγοντας πολλά μέτωπα. Καταστροφική πολιτική για την αντιμετώπιση της πανδημίας, συνεχόμενα σκάνδαλα παντού, ανέμελα λάθη του πρωθυπουργού, κατάλυση της δημόσιας παιδείας, τσιμεντοποίηση της Ακρόπολης, πυρκαγιά στις Μυκήνες, καταστροφή των αρχαίων της Θεσσαλονίκης, άθλιες αντιδημοκρατικές και σκοταδιστικές δηλώσεις κυβερνόντων, ρουφιανιλίκια πολιτών από βουλευτές του κυβερνόντος κόμματος, συγκάλυψη του παιδεραστή Λιγνάδη, ακραίες εισβολές στο ΑΠΘ, προαποφασισμένος θάνατος του Κουφοντίνα κι άλλα πολλά. 

Είναι αδύνατο για ένα καθεστώς, πόσο μάλλον το εγχώριο που δεν αποτελείται κι από έξυπνα μυαλά, να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα παραπάνω ανοιχτά μέτωπα. Η σπίθα άναψε στην Νέα Σμύρνη και θα συνεχιστεί κι αλλού. Είμαι βέβαιος πως ο πρωθυπουργός αντιλήφθηκε χθες την αρχή ενός αναμενόμενου παλλαϊκού ξεσηκωμού και γι' αυτό το λόγο βγήκε αγχωμένος για να κάνει διάγγελμα με απειλητικές διαθέσεις. Όμως είναι πλέον αργά. Με έναν τελείως ανορθόδοξο τρόπο, ο πρωθυπουργός κατάφερε κι ένωσε τον ελληνικό λαό, στρέφοντάς τον με οργή εναντίον του. Είναι θέμα ημερών πια να πέσει αυτό το καθεστώς και είναι στο χέρι του λαού να δώσει ένα τέλος σ' αυτήν την κατρακύλα. Διότι η επικίνδυνη κατάσταση που κυριαρχεί πια στην Ελλάδα δεν έχει πολιτικό χαρακτήρα. Δεν είναι ένα ζήτημα δύο ή τριών κομμάτων που διεκδικούν την εξουσία. Είναι ένα ζήτημα ξεκάθαρα δημοκρατικό. 

Ως πότε θα ανεχόμαστε αυτόν τον εφιάλτη;

 

Σε μια περίοδο που έχουμε γεμίσει με πρόσωπα βιαστών και παιδεραστών αλλά και χυδαίων δημοσιογράφων, σιχαμένων δικηγόρων κι άθλιων πολιτικών που προσπαθούν με κάθε τρόπο να καλύψουν τα τέρατα, θα ήθελα να μνημονεύσω το λαμπρό πρόσωπο της κ.Κωνσταντίνας Ριτσάτου, καθηγήτριας του τμήματος θεάτρου στο ΑΠΘ, μιας ηρωίδας που στάθηκε αγέρωχη απέναντι στους ένστολους εισβολείς, σε μια ύστατη προσπάθεια να σώσει τόσο τον φοιτητή όσο και την ιδέα του πανεπιστημιακού ασύλου. Στο πρόσωπο της γυναίκας αυτής αλλά και στα μετέπειτα λεγόμενά της, θα μπορούσα να διακρίνω συνειρμικά τα σαστισμένα πρόσωπα των γονιών μας, οι οποίοι ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία που υπήρξε η μεγαλύτερη δεξαμενή ψήφων στη χειρότερη και πιο απάνθρωπη κυβέρνηση από εποχής Κωλέττη. 

Μέσα σε λιγότερο από δυο χρόνια οι "άριστοι" κατάφεραν να ρίξουν σε κώμα την ασθενική αστική δημοκρατία της χώρας, καταργώντας κάθε δομή κοινωνικής αλληλεγγύης, εμποδίζοντας με κάθε τρόπο τις ελεύθερες φωνές, γονατίζοντας την ήδη ρημαγμένη κοινωνία με περισσότερη αστυνομοκρατία, καταστρέφοντας μνημεία (Ακρόπολη, Μυκήνες, αρχαία στο σταθμό μετρό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη) είτε από αδιαφορία είτε προς όφελος μεγαλοεργολάβων, τρομοκρατώντας ξανά φιλήσυχους κατοίκους (Χίο, Λέσβο, Τήνο) όπως έκαναν κάποτε σε Κερατέα και Χαλκιδική και περιμένοντας με σαρδόνιο χαμόγελο τον θάνατο του απεργού πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα. 

Μέσα σε είκοσι μήνες, οι κυβερνώντες γέμισαν τις σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδος με μια ατελείωτη λίστα ντροπιαστικών αποφάσεων και πράξεων, φουντώνοντας μέρα με την μέρα ένα ασφυκτικό ερώτημα πάνω από την αγανακτισμένη κοινωνία. "Ως πότε θα ανεχόμαστε αυτόν τον εφιάλτη;".

Το μόνο που ήθελε η Helin Bolek ήταν να τραγουδά ελεύθερα

Μετά από 288 μέρες απεργίας πείνας, πέθανε σήμερα 3 Απρίλη, στα 28 της χρόνια, η κομμουνίστρια Χελίν Μπολέκ (Helin Bolek), μέλος του τουρκικού συγκροτήματος Grup Yorum.
Η νεαρή τραγουδίστρια από την Τουρκία μαζί με τον άλλο μουσικό του συγκροτήματος, Ιμπραχίμ Γκιοκσέκ (Ibrahim Gökçek), είχαν ξεκινήσει απεργία πείνας διαμαρτυρόμενοι για στις διώξεις του καθεστώτος Ερντογάν, τις απαγωγές και φυλακίσεις συνεργατών τους και μελών του συγκροτήματος Grup Yorum.
Το Grup Yorum (Ομάδα «Ερμηνεία») που είναι μια από τις πιο γνωστές αριστερές πολιτικές ομάδες μουσικών στην Τουρκία, δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του καταπιεστικού πολιτικού κλίματος μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980. Έχει παράγει είκοσι τρία άλμπουμ και μία ταινία από το 1985. Τα μέλη του συγκροτήματος δέχονται συνεχώς πιέσεις και παρενοχλήσεις από την κυβέρνηση του Ερντογάν. Ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιούλη 2016. Οι μουσικοί του Grup Yorum αντιμετωπίζουν συνεχώς κρατήσεις, συλλήψεις και απαγορεύσεις, για τις πολιτικές ιδέες τους. Πολλές συναυλίες και άλμπουμ του συγκροτήματος απαγορεύτηκαν, ενώ πολλά μέλη της μπάντας συνελήφθησαν και ακόμη και βασανίστηκαν. Τα μέλη του συγκροτήματος κατέβηκαν, πέρσι, σε απεργία πείνας για 261 μέρες για να διαμαρτυρηθούν για τις παράνομες πιέσεις και διώξεις. Παρά την καταπίεση αυτή, η μπάντα εξακολουθεί να είναι πολύ δημοφιλής τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Τον Γενάρη η Helin Bolek και ο Ibrahim Gökçek, μετέτρεψαν την απεργία πείνας σε απεργία πείνας μέχρι θανάτου.
Τα τελευταία τρία χρόνια η αστυνομία πραγματοποίησε τουλάχιστον οκτώ επιδρομές στο Πολιτιστικό Κέντρο της İdil στην Κωνσταντινούπολη, όπου η μπάντα δραστηριοποιείται. Κατά τη διάρκεια των επιδρομών, τα μουσικά όργανα της μπάντας είτε σπάστηκαν είτε κατασχέθηκαν και τα μουσικά βιβλία τους καταστράφηκαν. Σύμφωνα με δήλωση του συγκροτήματος, η αστυνομία συνέλαβε συνολικά 30 άτομα σε αυτές τις επιδρομές. Τα μέλη της μπάντας ξεκίνησαν απεργία πείνας τον Ιούνιο του 2019 καταγγέλλοντας αυτές τις επιθέσεις. Η μπάντα ζητά την απελευθέρωση των συλληφθέντων μελών της, την κατάργηση των ενταλμάτων σύλληψης εναντίον ορισμένων άλλων μελών, τον τερματισμό των συνεχών αστυνομικών επιδρομών στο Πολιτιστικό Κέντρο İdil και το τερματισμό των αυθαίρετων απαγορεύσεων στις συναυλίες και την πολιτιστική τους δραστηριότητα.
Η Helin Bölek και ο Ibrahim Gökçek συνελήφθησαν πριν από περίπου ένα χρόνο κατά τη διάρκεια έρευνας στο πολιτιστικό κέντρο Idil της Κωνσταντινούπολης, μαζί με άλλους αγωνιστές – κομμουνιστές του συγκροτήματος. Κατηγορήθηκαν ότι είναι μέλη του παράνομου Επαναστατικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Κόμματος-Μετώπου (DHKP-C).
Η Bölek απελευθερώθηκε τον Νοέμβρη του 2019 και ο Gökçek στις 24 Φλεβάρη 2020. Και οι δυο μουσικοί συνέχισαν την απεργία πείνας ζητώντας τον τερματισμό των επεμβάσεων και διώξεων εναντίον του λαϊκού αριστερού μουσικού σχηματισμού.
Στις 11 Μάρτη η αστυνομία, μετά από επιδρομή στο «Σπίτι της Αντίστασης» (Küçük Armutlu) όπου οι δύο μουσικοί συνέχιζαν την απεργία πείνας, του απήγαγαν και παρά τη θέλησή τους, τους μετέφεραν σε Νοσοκομείο, προκειμένου να υποβληθούν σε αναγκαστική βίαιη σίτιση.
Μετά από έξι ημέρες και αφού αρνήθηκαν τις ιατρικές παρεμβάσεις, επέστρεψαν στο «Σπίτι της Αντίστασης», όπου συνέχισαν την απεργία πείνας.
Η Helin Bölek έφτασε να είναι κάτω από 40 κιλά και συνέχιζε αδιάκοπα τον αγώνα της για να αποφυλακιστούν τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος και να σταματήσουν οι διώξεις από το τουρκικό κράτος. Την είδηση του θανάτου της, την 288η μέρα της απεργίας πείνας, έκανε γνωστή το συγκρότημα μέσα από τις επίσημες σελίδες τους στα social media. Σε μήνυμα της στο twitter η Επιτροπή Αλληλεγγύης στο Grup Yorum, έγραψε:
«Το μόνο που ήθελε η Helin ήταν να τραγουδά ελεύθερα τα τραγούδια της. Ο φασισμός του AKP είναι υπεύθυνος για το θάνατο της. Τα αιτήματα ήταν πολύ εύκολο να ικανοποιηθούν»

Πηγή: Ημεροδρόμος

Η «κανονικότητα» στην πόρτα σου

Eπιδεικνύοντας πρωτοφανή αλαζονεία, «ποντάροντας» στη μιντιακή υπεροπλία, η κυβέρνηση φαίνεται ότι έχει χάσει το μέτρο της καταστολής, δημιουργώντας πλέον πολύ οριακές καταστάσεις, αν δεν έχουν ήδη ξεφύγει από τον έλεγχο.
Η υπέρμετρη κρατική βία ξεκίνησε από τους ήδη στοχοποιημένους του συντηρητικού αφηγήματος, αλλά πλέον αγγίζει και τους «νοικοκυραίους», όπως τους αποκαλούσαν χαρακτηριστικά. Είναι το κοινό που «κατανάλωσε» ήδη αρκετό «νόμο και τάξη» από τη ΝΔ: Προσλήψεις «γαλάζιων» ειδικών φρουρών, ανελέητο ξύλο και καθημερινά επικοινωνιακά σόου στα Εξάρχεια, χωρίς κανένα αποτέλεσμα, εισβολές σε Πανεπιστήμια, ξυλοδαρμοί και συλλήψεις φοιτητών και πολιτών στο σορό και με «συνοπτικές διαδικασίες», εκκενώσεις καταλήψεων και ξενώνων προσφύγων για τα κανάλια, διαπομπεύσεις πολιτών, βασανισμούς ακόμη και ΑμΕΑ, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, βασανισμούς μέχρι και ΑμεΑ, βία, αυθαιρεσία, αυταρχικότητα… Μια καθεστωτική στρατηγική, μια «κανονικότητα» για την εδραίωση του φόβου και την ψευδαίσθηση της «τάξης» ενώ στην πραγματικότητα το έγκλημα «αλωνίζει».
Η επικοινωνία όμως καταρρέει υπό το βάρος της πραγματικότητας, όπως και το δόγμα του «νόμος και τάξη». Τη Δευτέρα, η ΕΛΑΣ επιχείρησε με ψευδείς ανακοινώσεις να συγκαλύψει το σοκαριστικό περιστατικό του αστυνομικού που εισέβαλε στην ΑΣΟΕΕ και σημάδευε φοιτητές με το όπλο του ενώ την Τρίτη συνέχισε τη «βεντέτα» με εισβολές των ΜΑΤ, υπό την κατακραυγή της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Κι αν μέχρι σήμερα τα κυβερνητικά στελέχη επικαλούνταν υποκριτικά τους «νοικοκυραίούς», ήρθε και η σειρά τους… Με την στρατιωτικού τύπου απόβαση στα νησιά, οι κάτοικοι της Χίου και της Λέσβου ένιωσαν τι σημαίνει καταστολή. Για την ακρίβεια ένα μέρος αυτής. Γιατί το «ξύλο», όπως είχε ενημερώσει ο Βορίδης, είναι «στοιχείο αναγκαστικότητας» στην «κανονικότητα» της ΝΔ. Όλο και περισσότεροι βιώνουν και αντιλαμβάνονται πλέον αυτή την «αναγκαστικότητα».
Αφού επί μήνες εμπαίζει τις τοπικές κοινωνίες με τον δήθεν «διάλογο» για το προσφυγικό και αφού εγκλωβίστηκε στην καταστροφική της πολιτική που ήρθε σε απόλυτη αντιδιαστολή με την ξενοφοβική της δημαγωγία ως αντιπολίτευση και τον ακραία καταγγελτικό της λόγο για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ στέλνει τις δυνάμεις καταστολής. «Η εντολή ήταν «βαράτε στο ψαχνό»», είπαν κάτοικοι Χίου και Λέσβου στο Tvxs.gr… Ξύλο, τρομοκρατία και χημικά για όλους ανεξαιρέτως.
Η κυβέρνηση εφαρμόζοντας ένα «εσωτερικό Δουβλίνο» έχει αποφασίσει να «κάψει» τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου και ποντάρει στην ιδιοτέλεια όσων θέλουν το πρόβλημα μακριά από την πόρτα τους, «εγκλωβισμένο» στα νησιά, όπως ακριβώς η Ευρώπη χρησιμοποιεί την Ελλάδα ως «αποθήκη». Για να επιβάλει την πολιτική της, που πέρασε πραξικοπηματικά παρακάμπτοντας τη Βουλή, δεν διστάζει να μεταχειριστεί την σκληρή καταστολή της «κανονικότητας» που ευαγγελίστηκε.
«Εμείς φταίμε που τους ψηφίσαμε. Αυτό είναι Χούντα». «θέλουμε πίσω την ψήφο μας», φώναζαν οι κάτοικοι των δύο νησιών, καταγγέλλοντας την εξαπάτηση της ΝΔ. Κι αν κάποιοι, όλο και λιγότεροι πια, συνεχίζουν να ανέχονται αυτή τη βία, πιστεύοντας πως έτσι το πρόβλημα θα διατηρηθεί μακριά τους, να είναι σίγουροι ότι αργά η γρήγορα θα χτυπήσει και η δική τους πόρτα. Κανείς δεν γλιτώνει από την… «κανονικότητα».

Πηγή: Τα Μπλόκια

Χίος: Η δημοκρατία τετέλεσται;

Όσοι κατοικούμε στη Χίο (και στη Λέσβο, και στη Σάμο) ζούμε από χτες πρωτοφανείς στιγμές περιφρόνησης κάθε έννοιας δημοκρατίας.
Η κυβέρνηση, σε ένα κρεσέντο τσαμπουκά, πλήρους αυταρχισμού, σε μετωπική σύγκρουση με τη βούληση του λαού δύο ολόκληρων νησιών (την οποία γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της), αποβίβασε τη μεγαλύτερη δύναμη των ΜΑΤ που έκανε ποτέ την εμφάνισή της στα μέρη μας (με τη συνδρομή και του στρατού), για να επιβάλει με το “έτσι θέλω” τη δημιουργία της γιγάντιας φυλακής – αποθήκης ψυχών πάνω στο Αίπος.
Ο δρόμος προς το 17 “καθαρίστηκε” με κάθε τρόπο: πολίτες εισέπραξαν τόνους δακρυγόνων και χημικών, κάμποσοι χρειάστηκαν νοσηλευτική περίθαλψη, ενώ μπλοκαρίστηκαν ολόκληρες περιοχές του νησιού από τα ΜΑΤ, που συμπεριφέρονται με κάθε τρόπο κι από την πρώτη στιγμή ως “στρατός σε ζώνη κατοχής”! Κι όλη αυτή η επίδειξη τυφλής κι ασύστολης βίας, όλη αυτή η θρασύτατη περιφρόνηση του λαϊκού αισθήματος για τον...”ιερό” σκοπό της δομής στο Αίπος- για την μονιμοποίηση του εγκλεισμού των προσφύγων στο νησί, για την περαιτέρω επιδείνωση των ήδη άθλιων και οριακών συνθηκών διαβίωσής τους στη ΒΙΑΛ (αν η κατάσταση στη ΒΙΑΛ είναι ήδη τέτοια, ας φανταστεί ο καθείς τι θα υποστούν πεταμένοι σε μια “τρύπα στο χάρτη”, για μια εξέλιξη εντέλει που θα διογκώσει το πρόβλημα, κηλιδώνοντας παντοτινά το νησί και μετατρέποντάς το σε σύγχρονο Νταχάου. Τέλος, η συγκεκριμένη πολιτική ξαναδυναμώνει επικίνδυνα τις ακροδεξιές, υστερικές και μισαλλόδοξες φωνές, που βρήκαν χρυσή ευκαιρία να ξεπεταχτούν από τις τρύπες τους κραδαίνοντας επιχειρήματα όπως “Δείρτε τους πρόσφυγες κι όχι εμάς τους Έλληνες”! Ενώ το μόνο που έγινε ολοφάνερο είναι πως η αστυνομική βία και τρομοκρατία, σε όποιους κι αν ασκείται – πρόσφυγες ή ντόπιους – έχει πάντα το ίδιο αποτρόπαιο πρόσωπο της κρατικής αυθαιρεσίας και της καταπάτησης θεμελιωδών δικαιωμάτων. Έστω κι αν η κυβέρνηση, μες στην αχαλίνωτη αλαζονεία της, πανηγυρίζει για το ότι “κέρδισε” τον πρώτο γύρο, ο αγώνας αυτός θα είναι μακρύς.
Από εμάς εξαρτάται να μη λουφάξουμε, να μη σωπάσουμε, να συνεχίσουμε την πάλη για την αντιστροφή αυτού του αίσχους!

Χιακή Συμπολιτεία

Εκτιμώ βαθύτατα ένα παιδί που εξεγείρεται...

Τον Ιανουάριο του 1990 ήμαστε καλεσμένοι κάποιο βράδυ στο σπίτι του Δημήτρη Χορν, στην οδό Βασιλέως Γεωργίου. Παρόντες άλλοι δέκα φίλοι του, προερχόμενοι κυρίως από καλλιτεχνικούς χώρους. Στη διάρκεια του δείπνου, κύριο θέμα συζήτησης ήταν η δίκη του αστυνομικού Αθανάσιου Μελίστα, που είχε πυροβολήσει και σκοτώσει τον δεκαπεντάχρονο Μιχάλη Καλτεζά, κατά τη διάρκεια επεισοδίων στα Εξάρχεια.
Το Εφετείο, δικάζοντας σε δεύτερο βαθμό, τον είχε αθωώσει καθώς είχε δεχθεί ότι τελούσε σε κατάσταση άμυνας, δεδομένου ότι ο νεαρός είχε πετάξει εναντίον του βόμβα μολότωφ.
Οι συνδαιτυμόνες του Χορν επαινούσαν την απόφαση του δικαστηρίου και πρόσθεταν ότι λογικά και σωστά ένας αστυνομικός πυροβολεί όταν κινδυνεύει να καεί ο ίδιος από τις μολότωφ.
Το δείπνο συνεχιζόταν όπως και η συζήτηση˙χτύπησε το κουδούνι και μπήκε καθυστερημένος, ως συνήθως, ο Μάνος Χατζιδάκις. Παρακολούθησε για λίγο τα λεγόμενα. Και πήρε το λόγο, με έντονο ύφος:
«Θεωρώ τραγικό λάθος την αθώωση του αστυνομικού. Και πολύ κακό μήνυμα, που στέλνουμε στα νέα αυτά παιδιά, το υγιέστερο κομμάτι της κοινωνίας μας, που δεν έχει ακόμη διαφθαρεί, όπως εμείς. Όταν έχω να κρίνω ανάμεσα σ’ ένα παιδί 15 χρόνων, που πετάει μολότωφ, κι έναν τριαντάρη εκπαιδευμένο αστυνομικό, που κρατάει πιστόλι, εγώ είμαι με το μέρος του παιδιού και όχι του αστυνομικού. Εκτιμώ βαθύτατα ένα παιδί που εξεγείρεται και βγαίνει στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί, έστω κι αν υπερβάλλει, έστω και αν κρατάει μολότωφ. Και δεν εκτιμώ καθόλου έναν αστυνομικό που το πυροβολεί. Ό,τι και άν έχει γίνει, όπως και αν έχουν τα πράγματα, θεωρώ τραγικό λάθος την αθώωση του αστυνομικού. Και πολύ κακό μήνυμα, που στέλνουμε στα νέα αυτά παιδιά, το υγιέστερο κομμάτι της κοινωνίας μας, που δεν έχει ακόμη διαφθαρεί, όπως εμείς.»
Σώπασαν όλοι. Κανείς δεν απάντησε. Και ο Χορν άλλαξε αμέσως θέμα συζήτησης. Λίγο αργότερα ο Μάνος Χατζιδάκις έφυγε, δείχνοντας με τον τρόπο του ότι δεν τον ενδιέφερε ιδιαιτέρως η συγκεκριμένη παρέα και οι συζητήσεις της.

Απόσπασμα από το βιβλίο «Η Αθέατη Όψη» του Πάνου Λουκάκου. 

Πιο επίκαιρο από ποτέ...

Ωραία παιδιά,
με τα μεγάλα μάτια σαν εκκλησίες χωρίς στασίδια,
ωραία παιδιά,
δικά μας, με τη μεγάλη θλίψη των αντρείων,
αψήφιστοι, όρθιοι στα προπύλαια,
στον πέτρινο αέρα, έτοιμο χέρι, έτοιμο μάτι,
πώς μεγαλώνει το μπόι,
το βήμα και η παλάμη του ανθρώπου; 

Γιάννης Ρίτσος 

Απο το "Ημερολόγιο μιας εβδομάδας"

Αθήνα 16 Νοεμβρίου 1973 

Κι όμως κάτι έχει αρχίσει να κινείται...

Τα εκλογικά αποτελέσματα του Ιουλίου με βρήκαν σε μια απόμερη παραλία βορειοδυτικά της Χίου. Η απόγνωσή μου για την αρχή μιας νέας σκοταδιστικής εποχής, με κράτησαν μακριά από τα πανηγύρια των συντηρητικών συμπατριωτών μου και των συστημικών μέσων μαζικής ενημέρωσης. Ήθελα να ατενίσω με ηρεμία το ηλιοβασίλεμα προσπαθώντας να αποφύγω τα πρώτα φαρμάκια που θα δηλητηρίαζαν ξανά τη χρόνια ασθενική ελληνική κοινωνία. Στις τότε σκέψεις μου υπολόγιζα πως θα υπήρχε μια περίοδος στασιμότητας μέχρι να εδραιωθεί η νέα κυβέρνηση κι αμέσως μετά θα ξεκινούσε η λυσσαλέα διακυβέρνηση της περιβόητης Δεξιάς που δεκαετίες τώρα έχει ρημάξει τούτο εδώ τον τόπο. 

Τελικά η όλη κατάσταση εξελίχθηκε αλλιώς. Μεμιάς η Δεξιά επιτέθηκε χωρίς προσχήματα στον ελληνικό λαό. Τα πρώτα μέτρα του καλοκαιριού μας βρήκαν μουδιασμένους κι απροετοίμαστους. Αυτό όμως κράτησε για λίγο διότι ο λαός ξύπνησε την ώρα που άρχισε να μας καλύπτει το απόλυτο σκοτάδι του νεοφιλελευθερισμού, της ακροδεξιάς, της ξενοφοβίας. Του νεοφερμένου γραβατωμένο φασισμού. 

Μέρα με τη μέρα, σε κάθε ακροδεξιά επιβολή, η αντίδραση κι η αλληλεγγύη γίνονταν πιο αισθητές και δυναμικές. Και να που σήμερα, λίγους μόνο μήνες ακροδεξιάς διακυβέρνησης, ο λαός είναι όχι μόνο συνειδητοποιημένος αλλά και πανέτοιμος. Τα παραδείγματα πολλά και σίγουρα μου ξεφεύγουν αρκετά.

Φασίστες μαχαιρώνουν Ιρανό μαθητή απειλώντας τον να μη ξαναπατήσει στο σχολείο. Με μιας ολόκληρη η Νεάπολη Θεσσαλονίκης σείεται από ένα αντιφασιστικό κίνημα πολιτών. 

Ακροδεξιοί τρομοκρατούν πρόσφυγες κι εμποδίζουν τη μεταφορά τους στα μέρη τους. Η ντροπιαστική λίστα γέμιζε μέρα με την μέρα. Βρασνά, Γιαννιτσά, Κιλκίς, Νάουσα, Σκύδρα κ.α. Η αντίδραση κι εδώ ήταν άμεση. Δύο μέρες τώρα, το λιμάνι γεμίζει από προοδευτικούς ανθρώπους, οι οποίοι συγκεντρώνονται στις προβλήτες για να καλωσορίσουν τους πρόσφυγες που κατέφθαναν από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Γραφικοί ακροδεξιοί οργάνωσαν μπάρμπεκιου-καρναβάλι (καθώς τους τίμησε ο διάσημος ζορό) για να προκαλέσουν τους πρόσφυγες στα Διαβατά. Αμέσως, Ολλανδοί εθελοντές πήραν την πρωτοβουλία να μετατρέψουν μια τουλάχιστον «μη φιλική αντίδραση», όπως τη χαρακτήρισαν, σε μια καλή πράξη υπέρ των προσφύγων. Με το σκεπτικό αυτό, δημιούργησαν το BBQ Sponsor Tour, μια εκστρατεία χρηματοδότησης όπου πολίτες προσφέρουν χρήματα ανάλογα με τον αριθμό των διαδηλωτών που θα συγκεντρωθούν, τα κομμάτια κρέατος που θα καταναλωθούν ή την ώρα που θα διαρκέσει το event. Τελικά μαζεύτηκαν καμιά δεκαριά ακροδεξιοί που απέδειξαν πως δεν διαθέτουν ίχνος πολιτισμού που είναι υποχρεωμένοι να διαφυλάξουν. Μάλιστα η γραφικότητά τους μετατράπηκε σε παράδειγμα προς αποφυγήν για τους ομοϊδεάτες τους. 

Τέλος, έχουμε την κατάργηση του ακαδημαϊκού ασύλου το οποίο ήδη έχει προκαλέσει έντονο μένος φοιτητών και πολιτών απέναντι στην ακροδεξιά κυβέρνηση. Τα γεγονότα που παρακολουθήσαμε στην ΑΣΟΕΕ, μας γύρισαν δεκαετίες πίσω καθώς παρακολουθήσαμε δυστοπικές σκηνές που απευχόμασταν να δούμε στην Ελλάδα. Κι όμως ακόμη κι εκεί ο κόσμος αντέδρασε την ίδια στιγμή γεμίζοντας την Πατησίων, απαιτώντας την αποχώρηση των δυνάμεων καταστολής. Κι εκεί ο λαός νίκησε ξανά. 

Μπορεί η ακροδεξιά κυβέρνηση με πρόσχημα την περιβόητη "κανονικότητα" να άνοιξε πρόωρα το χορό αλλά αυτόν το χορό θα τον σύρουμε εμείς, με τον δικό μας ρυθμό και το δικό μας πάθος. Κι αυτός ο χορός θα ναι το τέλος του σκοταδισμού που προσπαθεί με νύχια και με δόντια όχι μόνο να κυριαρχήσει αλλά να ριζώσει διαπαντός σ' αυτόν εδώ τον τόπο. 

Δεν πρόκειται να το επιτρέψουμε. 

2019: η διαρκής επέτειος των επαναστάσεων

του Άρη Χατζηστεφάνου

Οι λάτρεις των στρογγυλών αριθμών θα τιμήσουν το 2019 τις επετείους μεγάλων επαναστάσεων και εξεγέρσεων που άφησαν το στίγμα τους στον 20ό αιώνα. Κάποιες πραγματοποιήθηκαν στο όνομα μιας μεγάλης «αφήγησης» και κάποιες εναντίον της.

"Επανάσταση είναι η μάχη, μέχρι θανάτου, ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον"

Φιντέλ Κάστρο 

«Λέτε ότι “η τάξη βασιλεύει στο Βερολίνο!” Ηλίθιοι δήμιοι! Η “τάξη” σας είναι χτισμένη πάνω στην άμμο. Αύριο η επανάσταση θα υψωθεί ξανά και βροντώντας τα όπλα της με τις σάλπιγγες να αντηχούν θα αναγγείλει προκαλώντας σας τρόμο: ήμουν, είμαι, θα είμαι». Η Ρόζα Λούξεμπουργκ, λίγο μετά την ήττα της εξέγερσης των Σπαρτακιστών στο Βερολίνο, τον Ιανουάριο του 1919, και μερικά μόλις 24ωρα πριν από την εκτέλεσή της, με απόφαση των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, προβλέπει την έλευση της επανάστασης.
Το όνειρό της δεν θα γίνει πραγματικότητα για τη Γερμανία. Ο 20ός αιώνας, όμως, θα φέρει αρκετές επιτυχημένες και λιγότερο επιτυχημένες επαναστάσεις, που φέτος θα γιορταστούν με επετείους για τα 40, τα 60 ή τα 70 χρόνια τους.
Η Κουβανική Επανάσταση, που συμπληρώνει 60 χρόνια από την ημέρα που ο δικτάτορας Μπατίστα εγκατέλειψε το νησί, γιορτάστηκε ήδη στην Αβάνα. Εξίσου δυνατά φώτα δημοσιότητας θα διεκδικήσει φυσικά και η Κινεζική Επανάσταση, για τα 70 της. Δύο επαναστάσεις που αμφισβήτησαν το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο της Δύσης, αλλά αντιμετωπίστηκαν με εντελώς διαφορετικό τρόπο από την Ουάσινγκτον στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου: η Κίνα, μετά τη διπλωματία του πινγκ πονγκ από το δίδυμο Νίξον - Κίσινγκερ, αντιμετωπίστηκε κυρίως σαν ανάχωμα απέναντι στην επιρροή της Σοβιετικής Ενωσης.
Αντίθετα, η Κούβα τιμωρήθηκε με ένα από τα πιο σκληρά και μακροχρόνια εμπάργκο στην ανθρώπινη ιστορία, ακριβώς λόγω της συμμαχίας της με την πρώην ΕΣΣΔ. Στην πρώτη περίπτωση, το σταδιακό άνοιγμα του Ντενγκ Χσιαοπίνγκ στην οικονομία της αγοράς θα δημιουργήσει, ύστερα από μερικές δεκαετίες, μια οικονομική υπερδύναμη που στηρίζεται όμως σε τρομακτικές ανισότητες και μεσαιωνικού τύπου εκμετάλλευση εργαζομένων από ξένες πολυεθνικές. Αντίθετα, στην αποκλεισμένη Κούβα τα πρώτα σημάδια ανισότητας θα κάνουν την εμφάνισή τους μόλις τα τελευταία χρόνια, μετά το μετριοπαθές άνοιγμα του Ραούλ Κάστρο στην οικονομία της αγοράς.
Το έτος 1979 θα έχει επίσης την τιμητική του φέτος, καθώς συμπληρώνονται σαράντα χρόνια από την Επανάσταση του Ιράν, της Νικαράγουας αλλά και της Γρενάδας. Και τα τρία γεγονότα, που σημειώθηκαν στη δεύτερη κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου, ανέτρεψαν αυταρχικά, δικτατορικά καθεστώτα τα οποία είτε επιβίωναν με τη στήριξη των ΗΠΑ ή είχαν τοποθετηθεί απευθείας από την Ουάσινγκτον (όπως στην περίπτωση του σάχη της Περσίας, που ανέλαβε την εξουσία μετά την ανατροπή του Μοσαντέκ με το αμερικανο-βρετανικό πραξικόπημα του 1953).
Ενώ όμως οι επαναστάσεις στη Νικαράγουα και τη Γρενάδα, που καθοδηγούνταν από αριστερά και μαρξιστικά κινήματα, έφεραν άμεσα κοινωνικές αλλαγές, στο Ιράν οι ισλαμιστές απομόνωσαν από την πρώτη στιγμή τις πιο προοδευτικές δυνάμεις, μετατρέποντας μια γνήσια κοινωνική επανάσταση σε θρησκευτική.
Η αντίδραση των ΗΠΑ πάντως ήταν λυσσαλέα και στις τρεις περιπτώσεις: Προκειμένου να απομονώσουν το Ιράν, πυροδότησαν και στήριξαν τον πόλεμο με το Ιράκ αλλά και το πραξικόπημα στη γειτονική Τουρκία. Στη Νικαράγουα ο Ρέιγκαν χρηματοδότησε και εκπαίδευσε τα τάγματα θανάτου των Κόντρας απέναντι στην επαναστατική κυβέρνηση των Σαντινίστας, ενώ το σοσιαλιστικό εγχείρημα της Γρενάδας τερματίστηκε ολοκληρωτικά με την αμερικανική στρατιωτική εισβολή του 1983.
Οπως παρατηρούσε μερικά χρόνια αργότερα ο Νόαμ Τσόμσκι, «όσο φτωχότερη και πιο αδύναμη είναι η χώρα […] στην οποία πραγματοποιείται έστω και η μικρότερη κοινωνική επανάσταση, τόσο πιο υστερική είναι η αντίδραση της Ουάσινγκτον. Αποκορύφωμα αποτέλεσε η μικροσκοπική Γρενάδα των 100.000 κατοίκων, η οποία, σύμφωνα με τον επιτελάρχη των ΗΠΑ, “σε περίπτωση σοβιετικής επίθεσης, θα παρεμπόδιζε τη μεταφορά πετρελαίου στη δυτική Ευρώπη, αφήνοντας τους συμμάχους των ΗΠΑ ανυπεράσπιστους”!».
Το 2019, όμως, φέρνει και τις επετείους εξεγέρσεων (που έλαβαν καταχρηστικά τον τίτλο της επανάστασης), οι οποίες θα τερματίσουν προηγούμενες επαναστάσεις. Σε αυτή την περίπτωση οι ΗΠΑ δεν είναι ο εχθρός αλλά πολύ συχνά υποκινητής και συνοδοιπόρος. Φέτος, συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τις «επαναστάσεις» του 1989 στην Ανατολική Ευρώπη που ξεκίνησαν από το αναίμακτο ντόμινο της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Ανατολικής Γερμανίας, της Βουλγαρίας και της Τσεχοσλοβακίας και κατέληξαν στις βίαιες συγκρούσεις και την εκτέλεση του ζεύγους Τσαουσέσκου στη Ρουμανία, τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς.
Είναι, λοιπόν, το 2019 μια χρονιά με επετείους κερδισμένων ή χαμένων και αλλοιωμένων επαναστάσεων; Ισως το ίδιο το ερώτημα να χρειάζεται επαναδιατύπωση. «Οι μάχες της επανάστασης ξεχωριστά η κάθε μία καταλήγουν στην τυπική ήττα» έγραφε στο ίδιο κείμενο η Ρόζα Λούξεμπουργκ και συνέχιζε: «Η επανάσταση όμως είναι η μόνη μορφή “πολέμου” –κι αυτός είναι ένας αξιοπερίεργος νόμος της ιστορίας– στην οποία η τελική νίκη μπορεί να προετοιμαστεί μόνο με μια σειρά από “ήττες”».

Διαβάστε Ρόζα (εκδόσεις Πόλις) Ο Τζόναθαν Ραμπ μετατρέπει την επανάσταση της Γερμανίας και την εξέγερση των Σπαρτακιστών σε αστυνομικό μυθιστόρημα.

Πηγή: info-war.gr

Κίτρινοι προβληματισμοί

Το κίνημα των κίτρινων γιλέκων είναι ένα γεγονός ξαφνικό αλλά αναμενόμενο ενώ η κορύφωσή του υπήρξε απότομη κι εκρηκτική. Ποιος περίμενε πως θα γινόμασταν αποδέκτες εικόνων από τους φλεγόμενους δρόμους του Παρισιού και της βίαιης καταστολής από τις γαλλικές αρχές που προσπάθησαν ανεπιτυχώς να το καταστείλουν. Κι ενώ ένα μεγάλο μέρος του κοινού τασσόταν υπέρ των κίτρινων γιλέκων, προσωπικά προσπάθησα να κρατήσω μια ουδέτερη στάση φοβούμενος την παρείσφρηση και καθοδήγηση της ακροδεξιάς στους κόλπους των εξεγερθέντων.
Οι ανησυχίες μου βασίστηκαν στις καταλήξεις των προηγούμενων πρόσφατων γαλλικών ξεσηκωμών, οι οποίοι ενώ είχαν παλμό και πάθος, τους έλειπε η καθοδήγηση κι η ηγετική μορφή που θα μπορούσε να σταθεί μπροστάρης του πλήθους κι εκφραστής των διεκδικήσεών του. Η χρόνια απουσία αυτών των ηγετών έδωσε ζωτικό χώρο στις ακροδεξιές τάσεις που έχουν αρχίσει να κυριαρχούν πανευρωπαϊκά. Μάλιστα γίναμε μάρτυρες της προσπάθειας που κατέβαλλε η γαλλική ακροδεξιά στο να αγκαλιάσει τα κίτρινα γιλέκα, στο οποίο τελικώς απέτυχε. Υπήρξαν αρκετά πλάνα όπου διαδηλωτές διώχνουν ακροδεξιά στοιχεία που προσπάθησαν να εισχωρήσουν στα μπλοκ τους ενώ σε άλλα παρακολουθήσαμε την δράση παρακρατικών κουκουλοφόρων που προσπάθησαν να αμαυρώσουν το κίνημα βαρώντας διαδηλωτές και σπάζοντας βιτρίνες. Εν τέλει το παρακράτος όχι μόνο δεν κατάφερε να καταστρέψει το κίνημα των κίτρινων γιλέκων, αλλά δυνάμωσε τη συμπάθεια των Γάλλων και λοιπών Ευρωπαίων απέναντι στους κινηματίες.
Ως αφορμή της εξέγερσης υπήρξε ο άδικος φόρος που είχε παρουσιαστεί με οικολογικό περιτύλιγμα, ο οποίος δεν ήταν τίποτα παραπάνω από ένα ακόμη ταξικό χτύπημα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής του Εμμανουέλ Μακρόν προς τα αδύναμα λαϊκά στρώματα. Ο Γάλλος πρόεδρος που κέρδισε τις εκλογές με εκβιαστικό τρόπο καθώς παρουσιάστηκε από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης ως η μοναδική επιλογή έναντι της ακροδεξιάς Λεπέν, δεν έπαψε στιγμή να στηρίζει τα συμφέροντα των πλουσίων και των κυρίαρχων καπιταλιστικών ελίτ, εκφράζοντας παράλληλα την αποστροφή του απέναντι στους φτωχούς. Από την πρώτη στιγμή της κυβέρνησής του υπηρετεί πιστά την νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφαρμόστηκε δια πυρός και σιδήρου στην Ελλάδα κι οδηγεί στη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τι είναι όμως αυτό που πέτυχαν τα κίτρινα γιλέκα, αναπτερώνοντας ξανά τις ελπίδες μιας κοινωνικής άνοιξης στην Ευρώπη; Η επικράτηση των διεκδικήσεων τους είναι μια σημαντική νίκη μες στη κυρίαρχη μιζέρια της Γηραιάς Ηπείρου που χει βυθιστεί στη λιτότητα, τη φτώχεια, την λαϊκίστική κι αντιευρωπαϊκή ακροδεξιά. Τα κίτρινα γιλέκα άνοιξαν το δρόμο του κοινού αγώνα σε μια περίοδο που οι εκφραστές της νεοφιλελεύθερης πολιτικής δηλώνουν επίμονα πως οι εξεγέρσεις του πεζοδρομίου κι οι ταξικές αντιθέσεις των κοινωνικών στρωμάτων είναι ξεπερασμένες χαρακτηρίζοντας τις διαδηλώσεις και τις συγκρούσεις ως γραφικότητες των μαζών.
Τα κίτρινα γιλέκα αποστρεφόμενα την ακροδεξιά κατάφεραν τα ξεγυμνώσουν τον εκλεκτό των τραπεζών. Όχι μονάχα τον νίκησαν αλλά αποφάσισαν να συνεχίσουν τους αγώνες ως την τελική του πτώση. Η δολοφονική επίθεση στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Στρασβούργου ίσως εντείνει τα ήδη αυστηρά μέτρα καταστολής αλλά όπως φαίνεται η όλη κατάσταση οδηγείται πλέον στα άκρα. Κι εδώ δημιουργείται το εξής ερώτημα. Σε περίπτωση που τα Κίτρινα Γιλέκα καταφέρουν να ρίξουν τον Μακρόν κι οδηγηθεί η Γαλλία σ’ εκλογές, ποιος είναι αυτός που θα πάρει τη θέση του;

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Εφιάλτης ή όνειρο; Από μας εξαρτάται

του Νίκου Γραικού

Τις νύχτες ξυπνούσαμε κάποιες φορές με τις εικόνες από την επίθεση στο Μπατακλάν που είναι στη γειτονιά μας. Νομίζαμε ότι ζήσαμε ό,τι φρικτότερο θα ζούσαμε στη ζωή μας. Κι όμως κάναμε λάθος. Τουλάχιστον λέγαμε ότι πρόκειται για φανατισμένους, για φονταμενταλιστές που δεν έχουν θέση σε δημοκρατικές χώρες.
Τώρα θα ξυπνάμε με τους γονατισμένους μαθητές με τα χέρια στο κεφάλι. Με το σπασμένο άγαλμα της Μαριάννας, σύμβολο της Δημοκρατίας, στην Αψίδα του Θριάμβου. Το ένα μάτι «βγαλμένο». Ενα ολόκληρο σύμβολο για τη μονόφθαλμη Γαλλία. Που βλέπει μόνο με το ένα μάτι. Προς τους πλούσιους.
Μένουμε στη Γαλλία, στο Παρίσι. Πολλά χρόνια. Νιώθουμε πια Ελληνογάλλοι. Ηρθαμε γεμάτοι όνειρα κι αυταπάτες. Τα όνειρα τα κρατάμε, είναι δικά μας, και παλεύουμε για αυτά. Ελευθερωθήκαμε όμως από τις αυταπάτες. Πολλοί νομίζαμε ότι στη Γαλλία τον τόνο τον δίνει η κληρονομιά του διαφωτισμού, της γαλλικής επανάστασης, της κομμούνας, του λαϊκού μετώπου, της αντίστασης, του Μάη του ’68.
Κι όμως γνωρίσαμε την αντίδραση, τα γαλλικά ΜΑΤ, γευτήκαμε δακρυγόνα, είδαμε νεοπλουτισμό, τον Σαρκοζί σε πολιτιστική έξοδο στην Ντίσνεϊλαντ. Είδαμε κυρίως πόσο διαστρωματωμένη είναι αυτή η κοινωνία. Πόσο χωριστές είναι οι συνοικίες. «Να μην μπλέκουμε τα ποτηρόπανα με τις πετσέτες», όπως ευγενικά λένε οι Γάλλοι. Είδαμε το μίσος των αστών στη συγκέντρωσή τους κατά της απόφασης του Δήμου Παρισιού να δημιουργήσει και σε καλές γειτονιές Εστίες για φτωχούς κι αστέγους.
Είδαμε την κατασκευή ενός προέδρου από τα ΜΜΕ και το μεγάλο κεφάλαιο ενός, ουσιαστικά, διευθυντή επιχειρήσεων που νομίζει ότι απευθύνεται σε υπάκουους υπαλλήλους κι όχι σε πολίτες. Και που ένα από τα πρώτα μέτρα που πήρε ήταν η κατάργηση του φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας.
Ενός προέδρου που τόλμησε να δηλώσει ότι «όταν πας σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό βλέπεις αυτούς που πέτυχαν κι αυτούς που είναι ένα τίποτα». Κι εμείς πιστεύαμε ότι είμαστε στη χώρα των φώτων και των ανθρωπιστικών σπουδών! Και τον άφησαν στην Ελλάδα να κάνει το νουμεράκι του μιλώντας στην Πνύκα και παριστάνοντας τον νέο Μαλρό!
Τελικά βεβαιωθήκαμε ότι υπάρχουν δύο κόσμοι που αντιπαρατίθενται. Οτι η πάλη των τάξεων ζει και βασιλεύει. Κι ότι αν ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός αντικατέστησε τον παραγωγικό καπιταλισμό, η τεχνοκρατική σκέψη αντικατέστησε επίσης τη μόρφωση των συντηρητικών αστών. Ο Πομπιντού εξέδωσε την ανθολογία της γαλλικής ποίησης και ίδρυσε το ομώνυμο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ο Σιράκ, το Μουσείο Μπρανλί. Δύο παραδείγματα αρκούν. Η κυρία Μακρόν αλλάζει τις κουρτίνες και τις μοκέτες στο Προεδρικό Μέγαρο. Την ώρα της μεγάλης κοινωνικής κρίσης.
Οι εξεγέρσεις, οι επαναστάσεις δεν αποφασίζονται από κομματικά επιτελεία. Τις εξεγέρσεις δεν τις κάνουν πάντα οι «διαβασμένοι», όπως πολύ σωστά έγραψε φίλος δημοσιογράφος. Τις κάνουν συχνά απελπισμένοι που δεν αντέχουν άλλο τον εμπαιγμό. Κι αυτός ο κόσμος, που είναι πλήθος κι όχι όχλος, δεν έχει ξεκάθαρες πολιτικές σκέψεις και προτάσεις. Εχει αιτήματα, συχνά σωστά, αλλά δεν έχει σαφές πολιτικό πρόγραμμα. Δεν αντέχει να του λένε ότι πρέπει να πληρώσει ξαφνικά μεγάλους φόρους για το αυτοκίνητό του που καίει πετρέλαιο με ψευτο-οικολογικές δικαιολογίες.
Ας πληρώσουν οι βιομηχανίες που μολύνουν, τα κρουαζιερόπλοια που καταστρέφουν τα πάντα. Και ξαφνικά λοιπόν ο κόσμος αυτός φορά το κίτρινο γιλέκο του, το υποχρεωτικό γιλέκο για το αυτοκίνητο που είναι αναγκασμένος να έχει στο παλιό του αυτοκίνητο. Γιατί για να πάει από το ένα χωριό στο άλλο, στην ερειπωμένη από δημόσιες υπηρεσίες επαρχία, έχει ανάγκη το αυτοκίνητο.
Και γιατί δεν καταλαβαίνει τι κάνει η Αριστερά με τα πολλά κόμματα-κομμάτια που δεν ενώνεται για να δώσει μια προοπτική. Που μπερδεύει μερικές φορές τον λόγο της Λεπέν με τον λόγο κάποιων αριστερών που έχουν ως σύνθημα: «Να φύγουν όλοι».
Οι γραμμές αυτές γράφονται ενώ το κίνημα είναι στους δρόμους. Δεν ξέρουμε μέχρι πού θα πάει. Βλέπουμε ότι ξαφνικά όλοι το υποστηρίζουν. Κάποιοι θέλουν να το κατευθύνουν. Πολλοί είχαν ήδη βρεθεί μαζί στους δρόμους, όπως τα κόκκινα γιλέκα των συνδικαλιστών που ενώθηκαν με τα κίτρινα γιλέκα το προηγούμενο Σάββατο. Μια στιγμή μεγάλης συγκίνησης. Κάτι που δεν έγινε τυχαία. Ερχεται από μακριά.
Μήπως σε όλα αυτά τα επεισόδια είναι αναμεμειγμένοι και προβοκάτορες και άλλοι ύποπτοι; Πιθανόν. Το κίνημα της Λεπέν κι άλλες ακραίες συντηρητικές δυνάμεις θα ωφεληθούν; Πιθανόν. Και μήπως αυτή η επιρροή εκφραστεί στις ευρωεκλογές τον Μάιο; Και λοιπόν; Να τους ζητήσουμε να σιωπήσουν;
Επειδή όμως δεν είμαστε οπαδοί αλλά ενεργοί πολίτες, ούτε είμαστε υπέρ της ποδοσφαιροποίησης της πολιτικής ζωής, δεν θα έπρεπε να κοιτάμε μόνο τα ποσοστά. Η πάλη είναι ιδεολογική και μορφωτική και πρέπει να βλέπουμε μακριά. Πολύ νερό βάλαμε στο κρασί μας. Και το καλό γαλλικό κρασί δεν νερώνεται. Υπάρχουν υγιείς αριστερές δυνάμεις, κι όχι συνήθως αυτές που φωνάζουν τα εύκολα συνθήματα, που ή ήδη έχουν πάρει ή θα ξαναπάρουν την ανηφόρα.
Δεν έχουμε πια ψευδαισθήσεις. Αλλά οι ουτοπίες είναι εδώ. Προχωράμε με «λογισμό και όνειρο», όπως λέει ο Σολωμός, γιατί είμαστε σίγουροι ότι «θα πλατύνει ο ουρανός», όπως λέει ο Ελιάρ. Γιατί είμαστε διεθνιστές εργαζόμενοι κι όχι κοσμοπολίτες κεφαλαιοκράτες.

*Καθηγητής της ελληνικής ως ξένης γλώσσας, μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Κοινότητας Παρισιού

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Επέτειοι κι επαίτες κινημάτων

Μπαίνοντας πάλι στο τριήμερο εκδηλώσεων για την Εξέγερση του Πολυτεχνείου, συνειδητοποιώ πως εξακολουθεί να υφίσταται η συγκρουσιακή τάση μεταξύ των φοιτητικών παρατάξεων για το ποιος δικαιούται να είναι ο πραγματικός κληρονόμος και συνεχιστής του φοιτητικού αγωνιστικού κινήματος.
Επίσης ο τριήμερος εορτασμός κι η μεγάλη πορεία που ακολουθεί προς την αμερικανική πρεσβεία, αποδεικνύει τη διάσπαση του αριστερού χώρου σε πολλές συνιστώσες. Ο αριστερός ιδεασμός, μπορεί να βασίζεται στους δημιουργικούς προβληματισμούς και στις υγιείς αναζητήσεις των νέων αλλά και να πηγάζει μέσα από τις εμπειρίες και τις γνώσεις των μεγαλυτέρων, αλλά έχει ως συνέπεια ο καθένας να αισθάνεται ως ο μοναδικός εκφραστής της εκάστοτε αλήθειας. Έτσι δημιουργείται ένας πολυεπίπεδος διαχωρισμός που δεν εξυπηρετεί κανέναν.
Μ’ αυτές τις συγκρούσεις, έπαψε η Εξέγερση του Πολυτεχνείου να μας εμπνέει κι οι εκδηλώσεις του Νοέμβρη έχουν πια μετατραπεί ως μια ακόμη επέτειος, στην οποία οφείλουμε να εκπληρώσουμε το χρέος μας με ένα γαρύφαλλο στο μνημείο και με την παρουσία μας στην πορεία που ακολουθεί. Κι όμως, το Πολυτεχνείο πρέπει να ξαναγίνει ένας φάρος αντίστασης, ελευθερίας κι αξιοπρέπειας που να μας υπενθυμίζει πως μόνο ενωμένος ένας λαός μπορεί να διεκδικήσει επιτυχώς τα δικαιώματά του και να γονατίσει κάθε δυνάστη.
Η επαναξιολόγηση του νοήματος για την Εξέγερση του Πολυτεχνείου μπορεί να είναι δύσκολη καθώς τόσο η δικιά μου γενιά όσο κι οι επόμενες μεγαλώσαμε χωρίς την έννοια της αγωνιστικότητας στη ζωή καθώς τα είχα όλα έτοιμα, αλλά είναι αναγκαία. Ειδικά στις μέρες μας που ο νεοφασισμός επανέρχεται ύπουλα, κρυμμένος πίσω από γραβάτες και κοστούμια. Αρκεί να αναλογιστούμε τη θέση στην οποία βρίσκεται σήμερα ο άνθρωπος, ο οποίος επιλέχτηκε το 1984 από τον έγκλειστο δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο να γίνει γραμματέας της χουντικής νεολαίας ΕΠΕΝ. Δεν αναφέρομαι στον χρυσαυγίτη Νίκο Μιχαλολιάκο αλλά σ’ αυτόν που τον αντικατέστησε.
Υπάρχει ελπίδα; Ίσως αν βρούμε ξανά την έμπνευση και την αγωνιστική σπίθα επικεντρωμένοι στα διδάγματα του παρελθόντος αφήνοντας στην άκρη τις παραπάνω συγκρούσεις περί κληρονομιάς του Πολυτεχνείου. Ίσως τότε...

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Επαναχαράσοντας τα σύνορα στα Βαλκάνια

του Γιώργου Στάμκου

Πρέπει να θυμόμαστε ότι η γεωγραφία είναι γεγονός και όχι μοίρα. Δεν μπορούμε ν’ αλλάξουμε τη γεωγραφία, μπορούμε όμως, και πρέπει, ν’ αλλάξουμε τη μοίρα”. Κρίστοφερ Πάτεν, πρώην Επίτροπος για τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ.
Τα δυτικά Βαλκάνια, βρισκόμενα ανάμεσα στους “γεωπολιτικούς οδοστρωτήρες” της Δύσης (ΗΠΑ και Ε.Ε.) και της Ανατολής (Ρωσία, Τουρκία, Κίνα κ.ά.), εισέρχονται εκ νέου σε μια “ζώνη αναταράξεων”, η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει τους πολιτικούς γεωγράφους να ξαναπιάσουν δουλειά επανασχεδιάζοντας τους χάρτες της περιοχής ή, από μία άλλη άποψη, να τους “οριστικοποιήσουν”.
Το γκρίζο καθεστώς, που επέβαλε το ΝΑΤΟ από τον Ιούνιο του 1999 στο Κόσοβο, δημιούργησε στους Αλβανούς αυτής της πρώην σερβικής επαρχίας την ελπίδα ότι η ανεξαρτησία, την οποία και ανακήρυξαν το 2008, θα ήταν το επόμενο και τελικό βήμα -με τις ευλογίες μάλιστα της Δύσης και ιδιαίτερα της Ουάσιγκτον. Για να εμποδίσουν μάλιστα την μελλοντική επιστροφή του Γιουγκοσλαβικού/Σερβικού Στρατού, οι Αλβανοί εξτρεμιστές προχώρησαν, αμέσως μετά την κατάπαυση του πυρός τον Ιούνιο του 1999, στη βίαιη εκδίωξη του σέρβικου εθνικού στοιχείου και στην καταστροφή ιστορικών και καλλιτεχνικών μνημείων του σέρβικου πολιτισμού. Χωρίς ανθρώπους και μνημεία, οι Σέρβοι δεν θα είχαν πλέον ερείσματα για να επιστρέψουν στο Κόσοβο... 
Από τους 220.000 Σέρβους και Μαυροβούνιους που ζούσαν στο Κόσοβο (κατοικημένο τότε κατά 80-85% από Αλβανούς) στις αρχές του 1999 απέμειναν λιγότεροι από τους μισούς. Οι εναπομείναντες Σέρβοι του Κοσόβου (περίπου 100.000) συνεχίζουν να έχουν υπό τον έλεγχο τους, εκτός από κάποιους μικρούς και διάσπαρτους θύλακες στο κεντρικό και ανατολικό Κόσοβο, όλο το βορειοανατολικό τμήμα της περιοχής (πάνω από το 10% της συνολικής της έκτασης), συμπεριλαμβανομένου και του βορείου τομέα της στρατηγικής σημασίας πόλης Κόσοβσκα Μίτροβιτσα, όπου κατοικούν 20.000 Σέρβοι, Βοσνιάκοι (Μουσουλμάνοι) και Ρομά (Τσιγγάνοι).
Η Κόσοφσκα Μίτροβιτσα (η πόλη ονομάζεται στα αλβανικά Mitrovica ή Mitrovicë και στα Σερβικά Косовска Митровица ή Kosovska Mitrovica) αποτελεί τη χαρακτηριστική περίπτωση μιας αυστηρά διαιρεμένης/διχοτομημένης πόλης των δυτικών Βαλκανίων. Στο βορρά ζουν κυρίως Σέρβοι, ορθόδοξοι στο θρήσκευμα, και στο νότο οι Αλβανοί, που είναι κυρίως μουσουλμάνοι. Ανάμεσα τους ο ποταμός Ίμπαρ, που ρέει ορμητικά, προσπαθεί να ξεπλύνει το μίσος μεταξύ τους. Η επικοινωνία μεταξύ των δύο τομέων είναι ελάχιστη, καθώς οι γέφυρες ελέγχονταν αυστηρά από τους Γάλλους στρατιώτες της KFOR και τα τελευταίαχρόνια από μία ευρωπαϊκή δύναμη αστυνόμευσης, ενώ τα επεισόδια και οι αιματηρές ταραχές είναι συχνό φαινόμενο. Το Μάρτιο του 2004 οι συγκρούσεις στη διηρημένη πόλη του Κοσσυφοπεδίου, Μιτρόβιτσα κράτησαν πολλές μέρες...
Η έλλειψη ειρηνικής συμβίωσης ανάμεσα στις δύο κοινότητες στο Κόσοβο, παρ’ όλη την παρότρυνση της διεθνούς κοινότητας προς αυτή την κατεύθυνση, έχει δημιουργήσει μια ρευστή ατμόσφαιρα, όπου ευδοκιμούν πολλά σενάρια για καντονοποίηση ακόμη και διαίρεση της επαρχίας. Τα σενάρια αυτά είναι παλιά και επανέρχονται κατά καιρούς στο προσκήνιο. Το Μάιο του 2001 ο πρώην πρωθυπουργός της Σερβίας Νεμπόισα Κόβιτς πρότεινε τη διαίρεση του Κοσόβου σε δύο τομείς (αλβανικό και σέρβικο), επειδή «ούτε οι Σέρβοι ούτε οι αλβανόφωνοι έχουν το χρονικό περιθώριο να περιμένουν την προσέγγιση με την Ευρώπη, ενώ η δημιουργία δύο τομέων θα μπορούσε να οδηγήσει στη συμφιλίωση των ιστορικών δικαιωμάτων των Σέρβων και των εθνικών δικαιωμάτων των Αλβανών».
Σύμφωνα με την πρόταση του Κόβιτς η περιοχή των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου θα προστατεύεται από τον στρατό και την αστυνομία του Βελιγραδίου, ενώ οι αλβανοκοσοβάροι, έχοντας πλέον το ανεξάρτητο κράτος τους, θα παραμείνουν υπό την προστασία της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης. Μ’ αυτόν τον τρόπο οι δύο πλευρές θα εγκαταλείψουν την ψευδαίσθηση ότι το Κόσοβο τους ανήκει ολοκληρωτικά και θα αποφύγουν την εμπλοκή τους σ’ έναν νέο πόλεμο από τον θα βγουν και οι δύο χαμένοι. Οι Αλβανοί ωστόσο δεν συμβιβάστηκαν με τίποτε λιγότερο από την ολοκληρωτική ανεξαρτησία, χωρίς απώλεια κανενός τμήματος του Κοσόβου. Ανακήρυξαν τελικά την ανεξαρτησία το 2008, η οποία αναγνωρίστηκε από σχεδόν 100 κράτη μέλη του ΟΗΕ, αλλά δεν μπόρεσαν να ανακτήσουν τον έλεγχο όλου του Κοσόβου και ειδικά του βορειοανατολικού σερβοκρατούμενου τομέα. Μάλιστα η οικονομική κατάσταση στο Κόσοβο είναι μονίμως τόσο άθλια ώστε το χειμώνα του 2014-15 περίπου 100.000 Αλβανοκοσοβάροι (ή το 7% του πληθυσμού της χώρας) εγκατέλειψαν την πατρίδα τους μέσα σε λίγες βδομάδες, περνώντας μέσα από τη Σερβία, και ζητώντας “άσυλο” σε ευρωπαϊκές χώρες. Σχεδόν κανείς τους δεν επέστρεψε στο Κόσοβο, ο συνολικός πληθυσμός του οποίου μειώθηκε από περίπου 2 εκατομμύρια. κάτοικοι το 1998 σε 1,5 εκατομμύριο σήμερα. 
Σύμφωνα με τη σέρβικη γεωπολιτική άποψη η κοιλάδα του ποταμού Ίμπαρ, που ξεκινά από το βορειοανατολικό Κόσοβο, αποτελεί τον βασικό δρόμο εισβολής προς την κεντρική Σερβία και γι’ αυτό το λόγο η διχοτομημένη πόλη Κόσοβσκα Μίτροβιτσα παίζει για τους Σέρβους το ρόλο των «Θερμοπυλών», που εμποδίζει την γεωπολιτική προώθηση προς την καρδιά της Σερβίας...
Στη γειτονική πΓΔΜ οι ένοπλες συγκρούσεις του 2001 μεταξύ Αλβανόφωνων και Σλαβομακεδόνων, που απείλησαν να βυθίσουν τη χώρα σ’ έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, οδήγησαν δύο Σλαβομακεδόνες πανεπιστημιακούς να προτείνουν ένα τολμηρό σχέδιο για την «ειρηνική επίλυση» της τότε κρίσης. Οι δύο πανεπιστημιακοί, μέλη της Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών των Σκοπίων, πρότειναν μια επικίνδυνη ανταλλαγή: Οι Αλβανοί μπορούν να αποσχίσουν τα εδάφη τους στα δυτικά της χώρας, γύρω από τις πόλεις Τέτοβο, το Γκόστιβαρ και να ενωθούν με την Αλβανία. Σε αντάλλαγμα θα πρέπει η Αλβανία να παραχωρήσει στην ΠΓΔΜ την δυτική όχθη της Οχρίδας με την πόλη Πόγραδετς και την δυτική όχθη της Μεγάλης Πρέσπας, όπου κατοικεί μια σλαβομακεδονική και μια βλαχική μειονότητα. Επίσης οι Αλβανοί θα έπρεπε να εκκενώσουν την πρωτεύουσα και τις περιοχές γύρω από το Κουμάνοβο.
Ωστόσο και οι δυο πλευρές ξέχασαν ότι, εκτός από τους Σλαβομακεδόνες και τους Αλβανούς, ζουν και άνθρωποι άλλων εθνικοτήτων στην ίδια περιοχή. Εκτός από τους Τούρκους, τους Σέρβους και τους Βλάχους, στην πΓΔΜ διαβιεί και μια μεγάλη «μικρή» μειονότητα, αυτή των Ρομά (Τσιγγάνων), που υπολογίζεται σε 250.000-300.000 (!), αν και δεν υπάρχουν ακριβείς στατιστικές. Ο μεγάλος αυτός αριθμός εξηγείται από το γεγονός ότι σ’ αυτή τη χώρα συγκεντρώθηκαν οι εκδιωγμένοι Τσιγγάνοι από τις άλλες εμπόλεμες περιοχές της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας. Για παράδειγμα στη Βοσνία ζούσαν πριν απ' τον πόλεμο 300.000 Ρομά, ενώ σήμερα δεν ξεπερνούν τις 15.000. Στο Κόσοβο ζούσαν πριν απ' τον πόλεμο 200.000 Ρομά, ενώ σήμερα παρέμειναν εκβιαστικά ούτε 8.000. Οι περισσότεροι Ρομά πρόσφυγες συγκεντρώθηκαν στη πΓΔΜ, στην πρωτεύουσα της οποίας διοικούν μια ολόκληρη γειτονιά. Όπως και στις άλλες περιοχές, δεν γίνεται και στα Σκόπια κανένας λόγος γι’ αυτούς, που θα είναι από τα πρώτα θύματα κάθε σεναρίου ανταλλαγής πληθυσμών. 
Ευτυχώς όμως ούτε οι Σλάβοι, ούτε και οι Αλβανοί υποδέχθηκαν θερμά τότε το σχέδιο ανταλλαγής εδαφών και πληθυσμών, που πρότειναν οι δύο Σλαβομακεδόνες πανεπιστημιακοί. Ο πρώην Πρόεδρος της χώρας Κίρο Γκλιγκόροφ είχε δηλώσει χαρακτηριστικά πως «πρόκειται για την πιο επικίνδυνη εναλλακτική λύση για τη χώρα μας, καθώς απειλείται η εδαφική της ακεραιότητα και το δικαίωμα των κατοίκων της, αλλά και των κατοίκων των γειτονικών χωρών, να ζουν εντός των συνόρων των δικών τους χωρών... Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνον με νέο Βαλκανικό Πόλεμο». 
Αλλά και οι Αλβανοί απέρριψαν την πρόταση μέσω της απάντησης του τότε πρόεδρου της Ακαδημίας Επιστημών της Αλβανίας, Ιλι Πόπα, πως οι Αλβανοί που ζουν στα Σκόπια δεν επιθυμούν την επαναχάραξη των κρατικών συνόρων, δεν επιθυμούν να δουν τη χώρα να κατακερματίζεται, αλλά επιθυμούν την ενίσχυση της ως κοινό κράτος Αλβανών και Σλάβων. «Οι Αλβανοί ζητούν να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματά τους και δεν θέλουν την καταστροφή της χώρας στην οποία ζουν», είπε χαρακτηριστικά.
Υπάρχουν όμως και πιο απαιτητικές φωνές στην Αλβανία, που όχι μόνον υποστηρίζουν την αλλαγή των συνόρων, αλλά ζητούν και τη συνολική «γεωπολιτική διευθέτηση» του αλβανικού ζητήματος στα Βαλκάνια, με τη δημιουργία μιας Μεγάλης Αλβανίας. Δύο πρώην διπλωματικοί αξιωματούχοι του αλβανικού υπουργείου Εξωτερικών είχαν στείλει στις 20 Ιουνίου του 2001 στον τότε επικεφαλής της Ε.Ε. για Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Χαβιέ Σολάνα, μια πολυσέλιδη επιστολή, όπου ζητούσαν διόρθωση των «ιστορικών λαθών» της Ευρώπης με αλλαγές στο γεωπολιτικό χάρτη της περιοχής, έτσι ώστε να περιέλθουν κάτω από μια κοινή κρατική «στέγη», όλοι οι Αλβανοί των Βαλκανίων. Οι δύο Αλβανοί πρώην διπλωμάτες ισχυρίζονται πως «κατά μήκος των συνόρων της Δημοκρατίας της Αλβανίας υπάρχουν εδάφη κατοικούμενα μόνον από Αλβανούς... Οι γείτονες των Αλβανών είναι Αλβανοί, άνθρωποι που μιλούν την ίδια γλώσσα και έχουν τον ίδιο πολιτισμό και αίμα. Κατά περίπτωση, τα εδάφη όπου ζουν συνιστούν την αυθεντική Αλβανία. Ενωμένα, αυτά τα εδάφη δε θα συνιστούσαν τη Μεγάλη Αλβανία, γιατί εντός των συνόρων της δε θα υπήρχε κανένα έδαφος, καμία περιοχή, που να ανήκει σε άλλους λαούς»…
Οι Αλβανοί, που αναμφίβολα βρίσκονται στην «καρδία» του βαλκανικού προβλήματος, αποτελούν την πιο αναθεωρητική εθνική ομάδα στα Βαλκάνια, η οποία υποστηρίζει θερμά την αλλαγή των σημερινών «πλασματικών» συνόρων στην περιοχή. Και δεν είναι οι μόνοι αυτοί.
Το Μάρτιο του 2001 είχαν συναντηθεί στην Ουάσιγκτον εκπρόσωποι του Πενταγώνου, του Λευκού Οίκου, της CIA, του Φόρεϊν Όφις, μαζί με τον Λόρδο Ντ. Όουεν, τον Χ. Κίσινγκερ κ.α. για συζητήσουν προτάσεις γεωπολιτικής «ανακατασκευής» των Βαλκανίων προς την κατεύθυνση δημιουργίας εθνικά καθαρών κρατών. Η εφημερίδα του Βελιγραδίου Γκλας δημοσίευσε στις 7 Ιουνίου του 2001 έναν σχετικό χάρτη με τα «νέα Βαλκάνια». Σύμφωνα μ’ αυτόν το βόρειο Κόσοβο θα ενωθεί με τη Σερβία και το υπόλοιπο τμήμα του, μαζί με το δυτικό τμήμα της πΓΔΜ θα ενωθεί με την Αλβανία, η οποία θα μετατραπεί έτσι σε μια «Ένωση Αλβανικών Χωρών».
Το υπόλοιπο σλαβομακεδονικό τμήμα της πΓΔΜ θα αποτελούσε μια κουτσουρεμένη, αλλά εθνικά πιο ομοιογενή, «Μακεδονία» (Βόρεια Μακεδονία, μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών). Η Σερβία (μαζί με το βόρειο Κόσοβο) και το Μαυροβούνιο (μαζί με την επίμαχη χερσόνησο Πρέβλακα), θα ενωθούν με τη Σέρβικη Δημοκρατία της Βοσνίας και θα σχηματίσουν μια «Ένωση Σερβικών Χωρών» με πληθυσμό γύρω στα 10 εκατομμύρια.
Η Ερζεγοβίνη, που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Κροατοβόσνιων, θα ενωθεί με την Κροατία κι έτσι η Μουσουλμανική Βοσνία θα γίνει ένα ανεξάρτητο μεν αλλά κράτος-τσέπης! Για να «τετραγωνιστεί ο κύκλος» του βαλκανικού προβλήματος το σχέδιο περιλάμβανε και αλλαγές εκτός πρώην Γιουγκοσλαβίας: παραχώρηση της Τρανσυλβανίας, που κατοικείται από 1,5 εκατομμύριο Ούγγρους, στην Ουγγαρία και της νοτιοανατολικής Βουλγαρίας, που κατοικείται από Τούρκους, στην Τουρκία. Ευτυχώς το σχέδιο αυτό για τα “Νέα Βαλκάνια”, που εκπονήθηκε την ίδια εποχή με το αμερικανικό σχέδιο για τη “Μεγάλη Μέση Ανατολή”, έμεινε μόνο στα χαρτιά και στις φαντασιώσεις των Βαλκάνιων εθνικιστών.
Έτσι τουλάχιστον νομίζαμε, ώσπου πρόσφατα αποκαλύφθηκε πως Αμερική (Τραμπ) και Ρωσία (Πούτιν) συζήτησαν ανοικτά το ζήτημα της επαναχάραξης και “διορθώσεις” των συνόρων στο Κόσοβο με την ανταλλαγή εδαφών μεταξύ Σερβίας και (αλβανικού) Κοσόβου ως οριστικού τρόπου επίλυσης ενός χρόνιου προβλήματος. Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάντερ Βούτσιτς, έχοντας πλέον Ερντογανικού τύπου υπερεξουσίες στο εσωτερικό της Σερβίας, φέρεται πως συζήτησε παρασκηνιακά αυτό το ενδεχόμενο με τον πρωθυπουργό του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι -πρώην ηγέτη του UCK και “μαύρο πανί” για τους Σέρβους εθνικιστές. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διέρρευσαν στον Τύπο, Βούτσιτς και Θάτσι, συζήτησαν το ενδεχόμενο να ενσωματωθεί επίσημα το σερβοκρατούμενο βορειοανατολικό Κόσοβο στη Σερβία, ως αντάλλαγμα την επίσημη αναγνώριση του υπόλοιπου Κοσόβου από τη Σερβία, ως απαραίτητη προϋπόθεση για να διευκολυνθούν οι διαπραγματεύσεις Βελιγραδίου και Πρίστινας με την Ουάσιγκτον (ΝΑΤΟ) και τις Βρυξέλλες (Ε.Ε.). Στα πλαίσια αυτής της “διευθέτησης” η συνοριακή πόλη του Πρέσεβο, στη νοτιοδυτική Σερβία, που κατοικείται κατά 95% από Αλβανούς θα ενσωματώνονταν στο Κόσοβο.
Όχι όμως και η πλειονότητα των γύρω αλβανικών χωριών της στρατηγικής σημασίας κοιλάδας του Πρέσεβο, στη νότια Σερβία, που θα παρέμεναν ως μειονοτικά χωριά στο εσωτερικό της Σερβίας, όπως θα παρέμεναν ως μειονότητα και οι περίπου 40.000 Αλβανοί του Μπουγιάνοβατς και της Μέντβετζα. Ειδικά η κοιλάδα του Πρέσεβο, που συνδέει τον ποταμό Μοράβα με τον Βαρδάρη/Αξιό, και κατεπέκταση το Βελιγράδι με τη Θεσσαλονίκη, θεωρείται από τους Σέρβους ύψιστης γεωστρατηγικής σημασίας για να εγκαταλειφθεί ή να παραχωρηθεί. Σε αντιστάθμισμα της μικρής αλβανικής μειονότητας στη νότια Σερβία, οι Σέρβοι και οι σέρβικες κοινότητες του κεντρικού και νότιου Κοσόβου, ειδικά στις περιοχές Γκρατσάνιτσα, Νόβο Μπρντο, Γκνίλανε και Στρέπτσε, θα παρέμειναν πολίτες του Κοσόβου απολαμβάνοντας πλήρως τα μειονοτικά τους δικαιώματα που θα προστατεύονταν κι από την Ε.Ε.
Ειδικό καθεστώς αυτοδιοίκησης θα είχαν και τα μεσαιωνικά σέρβικά ορθόδοξα μοναστήρια του Κοσόβου. Το όλο σενάριο εδαφικού διαχωρισμού δεν είναι τόσο απλό όπως φαίνεται εκ πρώτης όψεως, αλλά παρουσιάζει πολυπλοκότητα “Κυπριακού” έχοντας πολλές παραμέτρους. Οι δε αντιδράσεις στο εσωτερικό και των δύο πλευρών, ειδικά μεταξύ των πιο εθνικιστών, υπήρξαν ιδιαίτερα έντονες κάνοντας λόγο για “προδοσία”, ακόμη και για “αφορμή έναρξης ενός νέου πολέμου” στα Βαλκάνια. Ορισμένοι μίλησαν για μια ακόμη “πρόταση του αέρα” που ρίχτηκε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας μόνο και μόνο για να “καεί”.
Σε κάθε περίπτωση στο ζήτημα του Κοσόβου παρατηρείται τελευταία έντονη κινητικότητα, που οφείλεται εν μέρει και στη Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Αθήνας-Σκοπίων, ως τμήμα μιας διαδικασίας οριστικής διευθέτησης, σταθεροποίησης και ένταξης των δυτικών Βαλκανίων στο Ευρωατλαντικό σύστημα. Σημαντική “λεπτομέρεια”: Η σκοτεινή δολοφονία του μετριοπαθούς Σέρβου πολιτικού Όλιβερ Ιβάνοβιτς στις 16 Ιανουαρίου του 2018 στη βόρεια Μητροβίτσα, δεν είναι καθόλου άσχετη με τα παραπάνω. Ο Ιβάνοβιτς, Σέρβος του Κοσόβου και ηγέτης του μικρού σερβικού κόμματος SDP (Srbija, demokratija, pravda, δηλαδή Σερβία, Δημοκρατία, Δικαιοσύνη), ήταν υπέρ του διαλόγου με την Πρίστινα, κατά του εθνικισμού κι από τις δύο πλευρές, και υπέρ της ειρηνικής συμβίωσης Αλβανών και Σέρβων του Κοσόβου. Αν ζούσε και δεν είχε δολοφονηθεί, πιθανώς από σέρβικη παραστρατιωτική ομάδα, θα ήταν από τους πρώτους που θα αντιδρούσε και θα αντιστέκονταν δυναμικά σε όποιο σχέδιο διχοτόμησης του Κοσόβου και επαναχάραξης των συνόρων. Εκείνοι που επέλεξαν να τον “βγάλουν από τη μέση” σίγουρα δε θα το ήθελαν αυτό. 
Τελειώνοντας το όλο σχέδιο για την επαναχάραξη των συνόρων στα δυτικά Βαλκάνια, ξεκινώντας από το Κόσοβο, και την κατασκεύη «εθνικά καθαρών» κρατών, είναι χωρίς δεύτερη σκέψη άκρως επικίνδυνο και δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί παρά μόνον έπειτα από έναν νέο Βαλκανικό Πόλεμο. Το σχέδιο αυτό, που προβλέπει ανταλλαγές πληθυσμών και οι μοιρασιές εδαφών, δεν αποτελεί λύση. Αντίθετα καθιστά ανεξέλεγκτο το βαλκανικό πρόβλημα. Οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και γενικώς η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αναζητήσουν άλλες λύσεις για την περιοχή. Κλειδί για την ειρήνη στα σημερινά Βαλκάνια είναι ο σεβασμός απέναντι στις μειονότητες και παροχή ίσων ευκαιριών σ’ αυτές, και ταυτόχρονα ο σεβασμός των υπαρχόντων συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας των χωρών της περιοχής. Η λύση δεν είναι η αλλαγή των συνόρων, αλλά η αλλαγή της συμπεριφοράς των βαλκανικών λαών.

* Ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com) είναι συγγραφέας, δημοσιογράφος, ειδικός για τα Βαλκάνια, και δημιουργός του Ζενίθ

Πηγή: tvxs.gr

Ουκρανία: Το πρώτο φασιστικό κράτος του 21ου αιώνα;

του Άγη Παπαγεωργάκη

Εδώ και και πέντε χρόνια σχεδόν (Νοέμβρης 2013) στην Ουκρανία κυριαρχεί ο φόβος και το μαύρο σκοτάδι.
Το πραξικόπημα στο Μαϊντάν έδιωξε κακήν κακώς την νόμιμη και εκλεγμένη κυβέρνηση Γιανουκόβιτς, λόγω της φιλορωσικής κατεύθυνσης που ακολουθούσε, και έφερε στην εξουσία τον μεγαλοβιομήχανο Ποροσένκο. Κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος καθοριστικό και πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξαν στα οδοφράγματα του Κιέβου το ακροδεξιό – νεοφασιστικό κόμμα “Σβόμποντα” και η νεοναζιστική παραστρατιωτική οργάνωση “Δεξιός Τομέας”.
Οι σχέσεις, οι συχνές επαφές αλλά και η χρηματοδότηση των παραπάνω ακροδεξιών και ναζιστικών στοιχείων από εκπροσώπους του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ (πρωταγωνίστησαν ο πρόσφατα εκλιπών γερουσιαστής Μακέιν και η υφυπουργός εξωτερικής πολιτικής Βικτόρια Νούλαντ), της Ε.Ε. και του Ισραήλ (και όμως! Το Ισραήλ δε δίστασε να εξοπλίζει με πυρομαχικά την Ουκρανική κυβέρνηση και τα στρατιωτικά ναζιστικά της παρακλάδια όπως το “Τάγμα Αζόφ”). Όλα αυτά έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εκπαραθύρωση της κυβέρνησης Γιανουκόβιτς και τη μετέπειτα εγκαθίδρυση ενός ανοιχτά φασιστικού καθεστώτος.
Εδώ και πέντε περίπου χρόνια λοιπόν στην Ουκρανία οι νεοναζιστικές συμμορίες έχουν ενσωματωθεί στον κρατικό μηχανισμό (ο αρχηγός του “Δεξιού Τομέα” Ντμίτρι Γιάρος διετέλεσε μάλιστα και υφυπουργός στην μεταβατική κυβέρνηση μετά το πραξικόπημα) και δρουν ανενόχλητοι άλλοτε επιτιθέμενοι σε καταυλισμούς Τσιγγάνων στο Κίεβο, άλλοτε δολοφονώντας συνδικαλιστές και μέλη αριστερών οργανώσεων (ποιος μπορεί να ξεχάσει τη φρικτή δολοφονία 48 ανθρώπων στην Οδησσό που στραγγαλίστηκαν, άλλοι βιάστηκαν και όλοι κάηκαν ζωντανοί;).
Ακόμη, τα τελευταία χρόνια στην Ουκρανία μαφιόζοι, άνθρωποι της νύχτας όπως ο πρώην πρόεδρος της Γεωργίας, Μιχαήλ Σαακασβίλι, ανέλαβαν τη διοίκηση δήμων και νομών της χώρας, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας τέθηκε εκτός νόμου, μέλη και στελέχη του φυλακίστηκαν ενώ πρώην φυλακισμένοι πρωθυπουργοί για οικονομικές απάτες όπως η κ. Τιμοσένκο αθωώθηκαν… 
Μέσα σ’ αυτό το ζοφερό πολιτικό σκηνικό υπήρξε και υπάρχει ακόμη και σήμερα ένας κόσμος που αντιστέκεται. Στην Ανατολική Ουκρανία λοιπόν, απλοί καθημερινοί άνθρωποι, που μπορεί ποτέ έως τότε να είχαν ασχοληθεί με τα κοινά, αντέδρασαν. Οι άνθρωποι αυτοί θεώρησαν αδιανόητο να βρίσκονται κάτω από το φασιστικό καθεστώς του Κιέβου την ώρα που οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους πολεμούσαν στον μεγάλο πατριωτικό πόλεμο τους Ναζί. Μη ξεχνάμε πως και η Ουκρανία υπήρξε κομμάτι της Σοβιετικής Ένωσης, της χώρας που έχασε 20 εκατομμύρια ανθρώπους στον αντιφασιστικό αγώνα!
Χιλιάδες προοδευτικοί, δημοκράτες, αντιφασίστες και κομμουνιστές στην Ανατολική Ουκρανία στην ευρύτερη περιφέρεια του Ντονμπάς , σε πόλεις όπως η Μαριούπολη, το Λουγκάνσκ και το Ντονέτσκ, αντιστέκονται καθημερινά στο φασισμό μέχρι και σήμερα. Η ουκρανική κυβέρνηση και οι ναζιστές πολεμούν ανηλεώς και καθημερινά εκείνες τις περιοχές της Αν. Ουκρανίας με συνεχείς βομβαρδισμούς. Φυσικά και τα δυτικά Μ.Μ.Ε δεν κάνουν λόγο γι’ αυτό τον ακήρυχτο πόλεμο που συντελείται σε βάρος των λεγόμενων “αυτονομιστών” της Αν. Ουκρανίας.
Xθες (31/8), δολοφονήθηκε από έκρηξη σε καφέ στην περιοχή του Ντονέτσκ ο πρωθυπουργός της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Αλεξάντερ Ζαχαρτσένκο. Ο τέως πρωθυπουργός είναι ένα από τα χιλιάδες θύματα αυτού του εμφυλίου. Του εμφυλίου που το φασιστικό καθεστώς του Κιέβου διεξάγει με τις ευλογίες, τη χρηματοδότηση και πάνω απ’ όλα τη σιωπή του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε…

Πηγή: brigada.gr

Η ανολοκλήρωτη Ανοιξη της Πράγας

του Θανάση Γιαλκέτση

Πριν από 50 χρόνια, τη νύχτα της 20ής προς την 21η Αυγούστου του 1968, εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες από χώρες που ανήκαν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας (από την ΕΣΣΔ, την Ανατολική Γερμανία, την Πολωνία, τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία) εισέβαλαν στην Τσεχοσλοβακία, για να καταστείλουν την «Ανοιξη της Πράγας».
Οι κομμουνιστές ηγέτες των χωρών αυτών φοβούνταν ότι το πολιτικό πείραμα εκδημοκρατισμού και οι μεταρρυθμίσεις που γίνονταν στην Τσεχοσλοβακία θα μπορούσαν να «μολύνουν» και τις δικές τους κοινωνίες, κλονίζοντας το μονοπώλιο της απόλυτης και αυταρχικής εξουσίας τους. Η απόπειρα οικοδόμησης ενός «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο» καταδικάστηκε ως «αντεπανάσταση» και η εισβολή ξένων στρατών στην Τσεχοσλοβακία βαφτίστηκε «αδελφική βοήθεια».
Η «Ανοιξη της Πράγας» αποτέλεσε την κορύφωση μιας μακράς διαδικασίας, η αφετηρία της οποίας τοποθετείται στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Στην Τσεχοσλοβακία, η «αποσταλινοποίηση» περιορίστηκε στην απελευθέρωση και αποκατάσταση των θυμάτων των σταλινικών δικών, χωρίς να συνοδευτεί από αλλαγή της σταλινικής ηγετικής ομάδας ή αμφισβήτηση του ολικού και ασφυκτικού ελέγχου που αυτή συνέχιζε να ασκεί στη δημόσια ζωή. Στη δεκαετία του 1960, η κριτική διανόηση άρχισε πρώτη να θέτει «ενοχλητικά» ερωτήματα στον δημόσιο διάλογο, να ερευνά το παρελθόν και να θίγει θέματα-ταμπού, ασκώντας διαρκή πίεση στην εξουσία.
Το 4ο Συνέδριο της Ενωσης συγγραφέων, που έγινε στην Πράγα τον Ιούνιο του 1967, μετατράπηκε σε ανοιχτή σύγκρουση των διανοουμένων με το καθεστώς Νοβότνι. Με τις ομιλίες τους, οι Μίλαν Κούντερα, Πάβελ Κόχουτ, Κάρελ Κόσικ, Αντονίν Λίεμ, Ιβάν Κλίμα, Βάτσλαβ Χάβελ και άλλοι, κατήγγειλαν το καθεστώς της προληπτικής λογοκρισίας και υπερασπίστηκαν τις αξίες της πνευματικής ελευθερίας.
Πιο τολμηρός και αιχμηρός απ’ όλους, ο Λούντβικ Βάκουλικ καυτηρίασε τον γενικευμένο κομφορμισμό και τη δουλοπρέπεια που επικρατούσαν στην τσεχοσλοβακική κοινωνία, επιτρέποντας την άνοδο στην κοινωνική και πολιτική ιεραρχία μόνον σε μέτρια και δουλικά πειθήνια πρόσωπα ή σε καιροσκόπους και τυχοδιώκτες χωρίς ηθικούς φραγμούς.
«Κατά βάθος», είπε ο Βάκουλικ, «μια χούφτα άνθρωποι θέλουν να αποφασίζουν για τα πάντα, για το τι πρέπει να κάνουμε, να σκεφτόμαστε, να αισθανόμαστε… Δεν ταυτίζω αυτή την εξουσία με την έννοια σοσιαλισμός, όπως η ίδια θέλει να ταυτίζεται μαζί του. Και η τύχη τους δεν χρειάζεται να είναι ταυτόσημη».
Η αντίδραση της κομματικής ηγεσίας σε αυτήν την εξέγερση της κριτικής διανόησης εκδηλώθηκε αμέσως, με δημόσια καταδίκη του Συνεδρίου ως έκφρασης των αντισοσιαλιστικών δυνάμεων και πρόκλησης οργανωμένης από τον ξένο ιμπεριαλισμό.
Η καταδίκη αυτή συνοδεύτηκε από διαγραφές, διοικητικά μέτρα και επίταση του λογοκριτικού ελέγχου. Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα, η ηγετική ομάδα του Αντονίν Νοβότνι βρέθηκε αντιμέτωπη με μια ισχυρή αντιπολίτευση στο εσωτερικό του ίδιου του κόμματος. Στις 5 Ιανουαρίου 1968, η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος εξέλεξε νέο γενικό γραμματέα τον Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ, που ανήκε στη μεταρρυθμιστική πτέρυγα του κόμματος. Τον Απρίλιο του 1968, εγκρίθηκε το νέο «Πρόγραμμα δράσης», που μπορεί να θεωρηθεί το μανιφέστο του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο». Επρόκειτο για ένα ιδιαίτερα μετριοπαθές κείμενο, που δήλωνε πίστη στον μαρξισμό-λενινισμό, στους δεσμούς ενότητας και συνεργασίας με τη Σοβιετική Ενωση, στον καθοδηγητικό ρόλο του κόμματος.
Ταυτόχρονα, ωστόσο, εξέφραζε τη βούληση της νέας ηγεσίας να αποκαταστήσει τη σοσιαλιστική δημοκρατία, που είχε καταπνιγεί στο παρελθόν. Και ο τρόπος με τον οποίο περιέγραφε τη λειτουργία του κόμματος, τον ρόλο του στην κοινωνία, τις αναγκαίες πολιτικο-θεσμικές αλλαγές, διέφερε ουσιαστικά από την προηγούμενη μορφή εξουσίας, από εκείνο δηλαδή τον ολικό, συγκεντρωτικό-γραφειοκρατικό έλεγχο, που απέβλεπε στην καθυπόταξη της κοινωνίας. Η πιο μεγάλη ρήξη με το παρελθόν ήταν η κατάργηση της λογοκρισίας και η απελευθέρωση της διανοητικής δραστηριότητας και της πνευματικής δημιουργίας από την κομματική κηδεμονία.
Η ελεύθερη πολιτική συζήτηση που άρχισε συνέβαλε στην αφύπνιση και την κινητοποίηση της κοινωνίας. Ενα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού υποστήριζε με ενθουσιασμό το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, ενώ ακούγονταν και φωνές που αμφισβητούσαν το πολιτικό μονοπώλιο του Κομμουνιστικού Κόμματος. Στις 27 Ιουνίου, δημοσιεύτηκε ένα μανιφέστο με τίτλο «Δυο χιλιάδες λέξεις», που το είχε συντάξει ο Λούντβικ Βάκουλικ. Αυτός ζητούσε να επανιδρυθούν πολιτικά κόμματα, να συγκροτηθούν επιτροπές πολιτών για να υπερασπιστούν τις μεταρρυθμίσεις και να αναλάβουν πρωτοβουλίες για έναν πιο ριζικό εκδημοκρατισμό, για αλλαγές έξω από τον έλεγχο του κόμματος.
Από τις ζωηρές συζητήσεις εκείνης της περιόδου ξεχωρίζει η αντιπαράθεση ανάμεσα σε δύο γνωστούς μαρξιστές φιλοσόφους, τον Κάρελ Κόσικ και τον Ιβάν Σβίτακ.
Σε μια σειρά άρθρων του με τίτλο «Η τωρινή μας κρίση», ο Κόσικ, που ήταν μέλος της Κ.Ε. του Κομμουνιστικού Κόμματος και θεωρητικός της νέας πορείας, αφού σημείωνε ότι επί Νοβότνι ο τσεχοσλοβακικός σοσιαλισμός είχε εκφυλιστεί σε ένα είδος «γραφειοκρατικής δικτατορίας», πρότεινε τη θεμελίωση ενός δημοκρατικού σοσιαλιστικού συστήματος, που θα δίνει κεντρικό ρόλο στους εργαζομένους, με τη δημιουργία οργάνων άμεσης δημοκρατίας, όπως είναι τα εργατικά συμβούλια. Ο Σβίτακ, που είχε αποχωρήσει από το κόμμα στη δεκαετία του 1960, απάντησε στον Κόσικ σε άρθρο του με τίτλο «Η δική σας τωρινή κρίση».
Ο Σβίτακ τόνιζε ότι στην Τσεχοσλοβακία του 1968 είχε απλώς υιοθετηθεί ένα πρόγραμμα εσωτερικού εκδημοκρατισμού του Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο ωστόσο συνέχιζε να περιθωριοποιεί τη μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού. Χωρίς να αμφισβητεί τις καλές προθέσεις των μεταρρυθμιστών κομμουνιστών, ο σοσιαλιστής Σβίτακ θεωρούσε ότι το πιο σοβαρό ελάττωμα του προγράμματός τους ήταν το ότι συνέχιζε να αποκλείει την ύπαρξη πολιτικών κομμάτων διαφορετικών από το Κομμουνιστικό, όχι κατ’ ανάγκην αντίθετων σε αυτό, αλλά τουλάχιστον αυτόνομων από αυτό. Η βίαιη συντριβή της «Ανοιξης της Πράγας», τον Αύγουστο του 1968, δεν έθεσε αμέσως τέρμα στις συζητήσεις και τις πολεμικές.
Τον Δεκέμβριο του 1968, ο Κούντερα δημοσίευσε ένα κείμενο, στο οποίο υποστήριζε ότι, παρά την ήττα, η «Ανοιξη της Πράγας» ήταν μια εμπειρία με οικουμενική σημασία, γιατί αντιπροσώπευε την πρώτη απόπειρα να συμφιλιωθεί ο σοσιαλισμός με τη δημοκρατία, να οικοδομηθεί μια κοινωνία νέου τύπου, ανώτερη από τα αντίπαλα συστήματα που υπήρχαν σε Ανατολή και Δύση.
Ο Χάβελ τού απάντησε, τον Φεβρουάριο του 1969, υποστηρίζοντας ότι οι μεγάλες κατακτήσεις της «Ανοιξης της Πράγας» (η κατάργηση της λογοκρισίας, ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων κ.λπ.) δεν ήταν παρά η αποκατάσταση ελευθεριών που υπήρχαν τριάντα χρόνια νωρίτερα στην Τσεχοσλοβακία και που ίσχυαν σε όλες τις άλλες δημοκρατικές χώρες.
Στον νεαρό θεατρικό συγγραφέα, ο λόγος του Κούντερα φαινόταν σαν μια απόπειρα να παρουσιάσει μια καταστροφή σαν ηθική νίκη, σαν μια φυγή από τη σκληρή και δυσάρεστη πραγματικότητα. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, ο Κούντερα εμπόδιζε τους συμπατριώτες του να εκτιμήσουν αντικειμενικά την κατάσταση και να υποβάλουν σε κριτική «τα ιδεολογικά τους δόγματα, τις προκαταλήψεις και τις αυταπάτες τους».
Στην πολεμική παρενέβη και ο Κόσικ, υποστηρίζοντας ότι η «Ανοιξη της Πράγας» δεν αποσκοπούσε σε μιαν απλή επιστροφή στην κανονικότητα των κοινοβουλευτικών δημοκρατιών. Η σημασία της για την παγκόσμια ιστορία προέκυπτε ακριβώς από τον φιλόδοξο στόχο της δημοκρατικής αναγέννησης του σοσιαλισμού.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Ο τύπος του ακροδεξιού διαδηλωτή

του Νίκου Παρασκευόπουλου

Το ερώτημα, με διάφορες εκδοχές, κοντεύει να γίνει μια σταθερά της εποχής: Είναι ακροδεξιοί όλοι όσοι μετέχουν σε διαδηλώσεις για τη Μακεδονία; Πόσοι ήταν οι ακροδεξιοί που μετείχαν στο κίνημα των «αγανακτισμένων»; Η Αθήνα απαντούσε άλλο οι συγκεντρώσεις στην άνω και άλλο στην κάτω πλευρά της πλατείας Συντάγματος. Στις άλλες πόλεις, όμως, πώς τους ξεχωρίζουμε στο μέτρημα; Πρακτικά αδύνατο.
Η σοβαρότερη εκδοχή του ερωτήματος, μάλιστα, δεν είναι η πολιτική (ένα μέτρημα των δυνάμει ψηφοφόρων). Πολύ περισσότερο βαραίνουν η κοινωνική, η ιστορική και η πολιτιστική διάσταση, ιδίως όταν γνωρίζουμε ότι ένα μέρος της Ακροδεξιάς φτάνει να είναι φιλοναζιστικό. Τονίζω, πάντως, μια εξωστρεφή διάσταση: Η κοινωνική εμβέλεια μιας στάσης που ενέχει στοιχεία φυλετικής ανωτερότητας απέναντι στους άλλους λαούς (…«εσείς τρώγατε βαλανίδια») προφανώς θα αντανακλά στην υπόληψη των άλλων πολιτισμών της Γης για μας. Αφορά την παγκόσμια φήμη του νεότερου ελληνισμού, ή αλλιώς τη συλλογική τιμή μας.
Κατά τη γνώμη μου, όσοι σήμερα συμπορεύονται σε διαδηλώσεις με σύνθημα «Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική» εντάσσονται από την άποψη της κοινωνικής φυσιογνωμίας τους σε τρεις ομόκεντρους κύκλους.
Στον πρώτο κύκλο συναντούμε τους «πατριδοκάπηλους». Πρόκειται για κυνικούς, υποκινητές όχι λόγω ιδεολογίας αλλά λόγω συμφερόντων. Οπωσδήποτε είναι λίγοι, αλλά πολύ επιδραστικοί. Εχουν περίγυρους και προσβάσεις σε φιλικά προς αυτούς ΜΜΕ, ενώ η πραγματική τους δύναμη είναι πολλαπλάσια του περιορισμένου αριθμού τους.
Ο δεύτερος κύκλος περιλαμβάνει ακριβώς τους ακροδεξιούς. Κάποιοι φτάνουν να εκφράζονται με τον ναζισμό, κάποιοι άλλοι όχι. Αυτό όμως που κυρίως τους ορίζει και τους διαφοροποιεί στο ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο της Δεξιάς είναι η πρόταξη της βίας ως μοναδικού εργαλείου «δουλειάς» και πανάκειας.
Αν η εκάστοτε κυβέρνηση είναι γι' αυτούς φιλική ή ανεκτική, τότε εκθειάζουν την κρατική - κατασταλτική βία. Τα πάντα λύνονται μεμιάς, με την τιμωρία. Ξεκινούμε από το σχολείο (βρεμένη σανίδα!) και φτάνουμε σε ώριμες ηλικίες (θαυμάζονται κρεμάλες, ρίψεις προσφύγων στη θάλασσα, φυλακές χωρίς αποφυλάκιση κ.λπ.). Ισοδύναμη εξάλλου είναι η εμπιστοσύνη της Ακροδεξιάς και στους βίαιους παρακρατικούς μηχανισμούς. Στο τρίκυκλο.
Στον δεύτερο αυτό κύκλο υπάγεται πολύ περισσότερος κόσμος. Η περίμετρός του περικλείει όλους τους ψηφοφόρους της Χ.Α.
Υπάρχει όμως κι ένας τρίτος, πολύ ευρύτερος κύκλος. Περιλαμβάνει όλους όσοι, ανεξάρτητα από την πρόταξη πρακτικών και ιδεολογιών βίας, πιστεύουν ότι την κοινωνική – εθνική ταυτότητα (και κατά συνέπεια και την εξουσία και την περιουσία) στον άνθρωπο την παρέχει η καταγωγή, το «κοινό αίμα».
Αυτοί είναι πολλοί. Οι ιδέες τους, ακόμη και αν δεν εκθειάζουν τη βία, ευνοούν πολιτικές ξενοφοβίας και ρατσισμού. Σε μια διαδήλωση π.χ. εθνικιστών δεν διστάζουν να σταθούν δίπλα σε δυναμικούς ακροδεξιούς. Να κρατούν πανό ή να στέκονται δίπλα σε επιγραφές που καταδικάζουν στο σύνολό τους πολιτικούς, ή σε διαδηλωτές με σύμβολα της Χρυσής Αυγής ή κάποτε και με σβάστικες. Αντίθετα, δεν θέλουν να συμπαρατάσσονται με αριστερούς, «συριζαίους» ή πολιτικούς γενικώς. Αισθάνονται πως ανήκουν σε άλλη «φυλή», σε άλλο σύμπαν.
Ακριβώς εξαιτίας αυτού του τρίτου εξωτερικού κύκλου δεν ευσταθεί ο συλλήβδην χαρακτηρισμός των εθνικιστών διαδηλωτών ως ακροδεξιών. Ομως η ιδεολογική συγγένεια και η προσήλωσή τους στο κοινό αίμα («αίμα – τιμή») δεν είναι καθόλου αμελητέα από ιστορική, κοινωνική και πολιτική άποψη. Χωρίς άλλο, τους απομακρύνει από την πεμπτουσία της δημοκρατίας.
Η τελευταία δομείται με βάση το κοινωνικό κριτήριο του κοινού τόπου, σε αντιδιαστολή με εκείνο του κοινού αίματος. Αυτό που εικαστικά είναι ολοφάνερο (η εικόνα της συμπαράταξης σε μια πορεία με τους ακροδεξιούς) είναι επίσης και ουσιαστικό. Οι οπαδοί των γονιδίων δεν διστάζουν, ευκαιρίας δοθείσης, να σχολιάζουν τη δημοκρατία απαξιωτικά («αυτά κάνει η πολλή δημοκρατία»). Δεν ενδιαφέρονται ή δεν γνωρίζουν την παρρησία ή την ισηγορία ως θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος. Αποδοκιμάζουν με κραυγαλέο τρόπο («προδότες» κ.λπ.) την αντίθετη άποψη, καλλιεργούν διχασμούς.
Δεν αποτελεί ελληνική ιδιομορφία η πρόταξη του κοινωνικού επί του πολιτικού. Πρόσφατα και πολύ καθαρά περιέγραψε ο (Αρμένιος) Ο. Kilicdagi (Βλ. «Αυγή», 1/7/2018) την αδυναμία για πολιτική παράκαμψη του κοινωνικού συντηρητισμού στην Τουρκία. Ενας τρόπος ζωής «όπου ο καθένας αρνείται να δεχτεί τον διαφορετικό έστω ως γείτονα» δεν μπορεί να στηρίζει μια προοδευτική διακυβέρνηση. Θα ευνοεί, πάντα, εθνικιστικές και ξενοφοβικές φωνές.
Απλή απάντηση στο ερώτημα για το (ακροδεξιό ή μη) στερεότυπο του εθνικιστή διαδηλωτή δεν υπάρχει. Ανοίγεται, ωστόσο, μια δυνατότητα αυτογνωσίας: να καταλάβουμε τη βαθιά τομή μεταξύ του δημοκράτη και του (οπαδού) του κοινού αίματος. Υστερα ίσως προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Υπέρ της δημοκρατίας εννοείται.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Η διακριτική διαιώνιση του ρατσισμού

Πριν από ένα χρόνο γίναμε όλοι μάρτυρες μίας τραγωδίας στο Μενίδι. Ένα εντεκάχρονο παιδί έπεσε νεκρό στο προαύλιο χώρο του σχολείου του από αδέσποτη σφαίρα. Εκείνες τις μέρες ακολούθησε ένας καταιγισμός ανταποκρίσεων από το Μενίδι όπου οι κάτοικοι είχαν ξεσηκωθεί ενάντια στους Ρομά. Παράλληλα ακολουθούσουν, μεγάλης διάρκειας αναλύσεις για την εγκληματική δράση των τσιγγάνων και την απροθυμία τους να ενταχθούν στην υπόλοιπη ελληνική κοινωνία.
Μετά από ένα χρόνο ζούμε την ίδια ιστορία αντίστροφα και με διαφορετική αντιμετώπιση. Ένα κοριτσάκι 13 χρονών ενώ παίζει αμέριμνο, πέφτει νεκρό από το όπλο ενός Έλληνα. Η είδηση κάνει αμέσως το γύρο του διαδικτύου αλλά και των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Αυτό που μου έκανε αμέσως εντύπωση είναι πως στα κανάλια τονίστηκε αμέσως η καταγωγή του. Νεκρό ένα κοριτσάκι Ρομά παρ’ όλο που έχει κι εκείνο την ελληνική ιθαγένεια όπως όλοι μας. Η συγκεκριμένη στάση των μέσων ενημέρωσης δεν είναι τυχαία καθώς έτσι ενεργοποιούνται αυτόματα τα ρατσιστικά αντανακλαστικά του μέσου Έλληνα κι η θλίψη μετριάζεται. Το θύμα περνάει σε μία κατώτερη βαθμίδα φυλετικά μ’ αποτέλεσμα η συνείδηση της κοινής ευθύνης πάνω στο έγκλημα να ελαχιστοποιείται αρκετά, σε σημείο να ανακουφιζόμαστε με τη γνωστή ρήση «η κακιά στιγμή».
Από την άλλη έχουμε και την αντιμετώπιση του θύτη. Τα κανάλια τον παρουσιάζουν ως Έλληνα επιχειρηματία. Το όνομα δεν ακούγεται καθόλου (αν και η Άμφισσα είναι μικρός τόπος και τα ονόματα στην περιοχή διαδίδονται πιο γρήγορα κι από την ταχύτητα του φωτός). Αυτό όμως δε σημαίνει πως δεν υπάρχει μία ανήθικη συγκάλυψη από το κατεστημένο των μέσων ενημέρωσης, από το οποίο έχουμε μάθει να «δικαιολογεί» τους Έλληνες εγκληματίες, με συνηθέστερη λύση ο χαρακτηρισμός τους ως μεμονωμένα περιστατικά ψυχικά πασχόντων. Μόνο που αυτά τα μεμονωμένα περιστατικά έχουν πληθύνει επικίνδυνα.
Ας αναλογιστούμε πως ο δολοφόνος δεν ήταν Έλληνας. Σίγουρα θα δεχόμασταν μία δεύτερη ανάλυση της φυλετικής, εθνικής και θρησκευτικής του καταγωγής , όπου όλα αυτά θα συσχετιζόντουσαν ως επιχειρήματα που αποδεικνύουν την εγκληματική φύση των ξένων.
Αν αναλύσουμε προσεκτικά τις δύο διαφορετικές προσεγγίσεις σε ένα παρόμοιο έγκλημα (σε Μενίδι κι Άμφισσα), θα δούμε ξεκάθαρα τον υποχθόνιο τρόπο με τον οποίον το όλο σύστημα «φυτεύει» και συντηρεί τον ρατσισμό στα μυαλά των Ελλήνων. Μία χρόνια κατάσταση που δύσκολα μπορεί να ανατραπεί.

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Εμπειρίες του '68 από Μιλάνο και Δυτικό Βερολίνο

της Άννα Φιλίνη

Ο Μάης του ’68 στο Παρίσι: μια εξέγερση που αμφισβήτησε την εξουσία παντού, που τελικά δεν πρόβαλε συγκεκριμένη πολιτική, αλλά ανατρεπτικές ιδέες και ποίηση για όλους. Ένα αποκορύφωμα αγώνων σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, που ξεκίνησαν από φοιτητές και στη συνέχεια ενώθηκαν με εργατικές κινητοποιήσεις. Ταυτόχρονα ήταν σημείο εκκίνησης νέων αγώνων σε άλλες χώρες και πόλεις, όπου ο Μάης του Παρισιού έπαιζε πάντα σημαντικό ρόλο, όμως ταυτόχρονα η Άνοιξη της Πράγας και, μετά, η στρατιωτική εισβολή του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία, έδωσαν νέα χαρακτηριστικά στο κίνημα της αμφισβήτησης τόσο του καπιταλιστικού κόσμου της Δυτικής Ευρώπης, όσο και του υπαρκτού σοσιαλισμού της Ανατολικής. Καθοριστικά στοιχεία μέσα σε όλη αυτή την κοσμογονία: ο πόλεμος του Βιετνάμ, ο αγώνας μέχρι θανάτου του Τσε Γκεβάρα, η ρήξη της Κίνας με την ΕΣΣΔ και η Πολιτιστική Επανάσταση. Μέσα στο όλο κίνημα σημαντική συμβολή είχε ο αγώνας κατά της Χούντας στην Ελλάδα - το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης.
Η ισχυρή παρουσία εμιγκρέδων στο Παρίσι από τον Ισπανικό Εμφύλιο, αλλά και των ελλήνων αριστερών του πλοίου Ματαρόα μετά το ’45, και ξανά μετά τη Χούντα το ’67, δυνάμωνε τους δεσμούς με τους αντιφασιστικούς και αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες των λαών της νότιας Ευρώπης, που είχαν ακόμη φασιστικές δικτατορίες (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία).
Δύο συνθήματα του Μάη του ’68 ηχούν πάντα στα αυτιά μου: «Είναι μοναχά μια αρχή. Ας συνεχίσουμε τον αγώνα!» και το «Αφήστε εκατό λουλούδια να ανθίσουν», από τη γνωστή ρήση του Μάο, που αφορά τη ζωή και την τέχνη. Τον Μάη του ’68 βρισκόμουν στο Μιλάνο. Το φοιτητικό κίνημα εκεί ήταν σε άνοδο ήδη πριν πάω, από το 1963· στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου του Μιλάνου έγινε η πρώτη κατάληψη σχολής σε ολόκληρη την Ιταλία. Ακολούθησαν άλλες δύο καταλήψεις στην Αρχιτεκτονική, με τελευταία και πιο μακρόχρονη εκείνην της άνοιξης του 1967, που υπήρξε τελικά νικηφόρα. Τα αιτήματα αφορούσαν αρχικά την ανάγκη εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, τα προγράμματα σπουδών, τη σχέση της διδασκαλίας με την κοινωνική πραγματικότητα και την παραγωγή, τη σχέση της αρχιτεκτονικής με την κοινωνία. Το ΚΚΙ είχε το γενικό σύνθημα Παιδεία για όλους, όμως το φοιτητικό κίνημα προωθούσε μια γενικότερη ανατροπή στις σπουδές, να μπει το πανεπιστήμιο ενεργά στην έρευνα, να θεσμοθετηθούν οι ομαδικές εργασίες, να προσεγγιστούν τα πρωτοποριακά κινήματα στην κοινωνία και στις τέχνες. Πολλοί από τους καθηγητές και τους επιμελητές μας μπήκανε στο πλευρό του κινήματος, πήρανε ενεργά μέρος. Αρκετοί από αυτούς είχαν συμμετάσχει ήδη πριν τον πόλεμο στο κίνημα του ρασιοναλισμού, είχαν πάρει μέρος στην Αντίσταση στη συνέχεια. Η πολεοδομία και η χωροταξία ήταν προνομιακά πεδία για την σύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας με την κοινωνική πολιτική και την μαρξιστική ανάλυση. Στην ιστορία της τέχνης, γινόταν προσέγγιση της ιστορίας της αρχιτεκτονικής, αλλά και των πρωτοποριών στις εικαστικές τέχνες.
Μετά τη νίκη του φοιτητικού κινήματος το ’67 εντατικοποιήθηκε η τάση αναζήτησης επαφών με το εργατικό κίνημα και η αμφισβήτηση στο καπιταλιστικό κίνημα γενικότερα. Ήταν η εποχή όπου υπήρχε κυβέρνηση centro-sinistra με συμμαχία χριστιανοδημοκρατών-σοσιαλιστών κυρίως, και τους κομμουνιστές απ’ έξω. Η κριτική στάση του κινήματος προς το ΚΚΙ αφορούσε την πολιτική του στο συνδικαλιστικό κίνημα της μεγάλης βιομηχανίας, αλλά και την πολιτική του στο αντιιμπεριαλιστικό κίνημα.. Π.χ. σχετικά με τον πόλεμο στο Βιετνάμ το ΚΚΙ προωθούσε κυρίως το σύνθημα για ειρήνη στο Βιετνάμ, υποβαθμίζοντας το σύνθημα της νίκης των Βιετκόγκ απέναντι στον Αμερικάνικο Ιμπεριαλισμό. Αντίστοιχα σχετικά με την Ελλάδα μιλούσε για τον αγώνα κατά της Χούντας ανεξάρτητα από τους λόγους που είχαν οδηγήσει σε αυτήν και χωρίς τις προϋποθέσεις ενός προγράμματος μετά την πτώση της. Γενικά , η αίσθησή μου ήταν ότι ενώ στην Ιταλία υπήρχε ένα ψηλό αντιφασιστικό φρόνημα, ήταν πολύ πιο χαμηλά οι εκτιμήσεις για τις παγκόσμιες αντιθέσεις. Σχετικά με την ΕΣΣΔ, ενώ το ΚΚΙ έλεγε πως διαφωνούσε με μια γραμμή ακολουθητισμού, από την άλλη αρνιόταν να καταδικάσει ανοικτά την ηγεμονιστική και επεκτατική της πολιτική, που είχε οδηγήσει και στην εισβολή στην Τσεχοσλοβακία.
Ο Μάης του Παρισιού έφερε κινητοποιήσεις συμπαράστασης στην Ιταλία. Στη διεθνή έκθεση «Τριενάλε» του Μιλάνου, οι φοιτητές της σχολής Καλών Τεχνών της Ακαδημίας της Μπρέρα κάνουν κατάληψη του κτιρίου της έκθεσης, σέβονται τα εκθέματα, αλλά βάφουν εσωτερικά όλους τους τοίχους. Η κινητοποίηση των καλλιτεχνών ξαπλώνεται στη Μπιενάλε της Βενετίας, όπου η επιτροπή υπέρ του μποϋκοταρίσματος της Μπιενάλε λέει, σε ανακοίνωσή της, ότι η διεθνής έκθεση της Βενετίας «είναι όργανο οργάνωσης και ελέγχου της κουλτούρας που προορίζεται για την κυρίαρχη τάξη» και στιγμή όπου «η κουλτούρα του κεφαλαίου μετατρέπεται σε αγορά». Οι νέοι καλλιτέχνες έδειξαν να δέχονται πιο άμεση επίδραση από τις κινητοποιήσεις του Παρισιού. Ήταν η περίοδος, όπου στην Ιταλία βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη η Άρτε Πόβερα, μετά την πρώτη έκθεση του Κουνέλλη με αυτόν τον τίτλο το 1967.
Το φθινόπωρο του 1969, αφού τέλειωσα την Αρχιτεκτονική, μετακόμισα στο Δυτικό Βερολίνο. Ήταν η εποχή που δουλεύαμε για την ίδρυση του ΕΚΚΕ, ο Μάης του ’68 είχε τελειώσει, ήταν όμως ακόμη πολύ έντονο το κλίμα από τις κινητοποιήσεις της προηγούμενης χρονιάς, όπου, πριν από την εξέγερση του Μάη στο Παρίσι, στο Βερολίνο είχε θεριέψει ένα τεράστιο αντιιμπεριαλιστικό κίνημα με την πλατιά συμμετοχή του SDS, Σοσιαλιστική Γερμανική Φοιτητική Ένωση. Η απόπειρα δολοφονίας του ηγέτη του SDS Ρούντι Ντουτσκε στις 11 Απριλίου του 1968 -είχε προηγηθεί η επίσκεψη του Σάχη στη Δυτική Γερμανία- οδήγησε σε τεράστιες και αλλεπάλληλες διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις σε ολόκληρη τη χώρα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν εγώ έφτασα, το κλίμα αυτό είχε πια κοπάσει και στην ατμόσφαιρα υπήρχε ένα πνεύμα αναζήτησης δρόμων πολιτικής οργάνωσης πέρα από τα πανεπιστήμια. Μέσα στο Δυτικό Βερολίνο η φιλοσοβιετική και φιλοανατολική οργάνωση του SEW (Σοσιαλιστική Ένωση Δυτικού Βερολίνου) ήταν απομονωμένη από το ευρύτερο κίνημα. Οι σοσιαλδημοκράτες ήταν στην κυβέρνηση και κυρίαρχοι στα συνδικάτα.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα ήταν πάντα σε έξαρση. Ο αγώνας του Βιετνάμ κινητοποιούσε όλες τις αριστερές και προοδευτικές οργανώσεις. Θυμάμαι την μεγάλη διαδήλωση στο κέντρο του Δυτικού Βερολίνου, όταν οι Αμερικάνοι κάνανε την εισβολή στην Καμπότζη. Η γερμανική αστυνομία ήρθε για να μας αντιμετωπίσει έφιππη στο κέντρο της πόλης, έβγαλε τα γκλομπς και κτυπούσε από τα άλογα, ψηλά, τα κεφάλια κάτω των διαδηλωτών. Αυτό αρχικά τρόμαξε τον κόσμο, όμως η αντίδραση υπήρξε γρήγορη, λόγω προηγούμενης πείρας: εκατοντάδες βόλοι χύθηκαν στο οδόστρωμα ανάμεσα στις οπλές των αλόγων, τα ψηλά τους πόδια γλιστρούσαν και λύγισαν, η έφιππη επιχείρηση αναχαιτίστηκε και ήρθε η υποχώρηση. Αντίστοιχα, ο αγώνας κατά της ελληνικής Χούντας είχε μεγάλες συμπάθειες το γερμανικό κίνημα. Γίνονταν πολλές εκδηλώσεις συμπαράστασης στο ελληνικό αντιφασιστικό κίνημα κι οι γερμανοί σύντροφοι ήταν πάντα έτοιμοι να βοηθήσουν ακόμα και συνοδεύοντας συντρόφους που κατέβαιναν με παράνομα χαρτιά στην Ελλάδα. Αλλά και οι έλληνες, εργάτες και φοιτητές, συμμετείχαν ενεργά στις διαδηλώσεις για το Βιετνάμ, στην Πρωτομαγιά, και βέβαια στις αντιχουντικές εκδηλώσεις. Πολύ δραστήριοι εκείνη την εποχή ήταν και οι Πέρσες φοιτητές εναντίον του Σάχη. Από αυτούς μάθαμε τον τρόπο να διαδηλώνουν με πάνινες κουκούλες και αγωνιστές «όχι καμμένοι», που δεν έπρεπε να αναγνωρίσουν οι πράκτορες του προξενείου, ώστε να μπορούν να ταξιδεύουν στην Ελλάδα, να μεταφέρουν υλικά και να συμμετέχουν στην παράνομη οργάνωση.
Η ατμόσφαιρα ήταν βαριά σε αυτή την πόλη, την μοιρασμένη στα δύο. Όμως είχες την αίσθηση, ότι βρισκόσουν στο κέντρο των εξελίξεων, πως είχες συνείδηση πού πάει ο κόσμος από τη μια μεριά και την άλλη, και ότι μπορούσες να σταθμίσεις όλους τους παράγοντες χωρίς άγνοια. Οι δύο Υπερδυνάμεις, που εναντίον τους φωνάζαμε στις διαδηλώσεις, δεν ήταν κάτι αφηρημένο, μια δογματική επινόηση, αλλά κάτι απτό στην καθημερινότητα.
Δεν είναι τυχαίο ότι η θεωρία δεν αναπτύχθηκε εκεί, όπως στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης. Υπήρξανε όμως έντονες διεργασίες στην πράξη. Τελικά, ο Γιόζεφ Μπόις από εκεί ξεκίνησε το δικό του κίνημα στην τέχνη, κάνοντας πράξη, στις αρχές του ’70, το εξαιρετικά ανθρώπινο και απτό σύνθημά του: «Η επανάσταση είμαστε εμείς».

Πηγή: Αυγή