Αίπος: Το άγνωστο βουνό της Χίου αποκαλύπτεται

της Έφης Αλεβίζου

«Το Αίπος, ένας ιδιαίτερος, άγνωστος τόπος, ένα μνημείο του ανθρώπινου μόχθου, αναζητά το μέλλον του. Απ' τη μια έχουμε τις πιέσεις για αλλαγή του χαρακτήρα της περιοχής και απ' την άλλη ψάχνουμε μια βιώσιμη προοπτική ανάδειξης» λέει ο Γιώργος Κάκαρης, γεωγράφος, πεζοπόρος και μόνιμος κάτοικος της Χίου. 

«Χίος δεν είναι μόνο τα Μαστιχοχώρια και τα μεσαιωνικά χωριά» μου λέει η Εβίτα, η οποία ζει στο νησί έχοντας αφήσει συνειδητά πίσω της την Αθήνα. Άλλωστε είναι ο τόπος της, όσο ευωδιαστός, άγριος, ηλιόλουστος, αριστοκρατικός, ναυτικός κι αν είναι. Κουβέντα στην κουβέντα φτάσαμε στο Αίπος, το μαγικό βουνό. 

Γιατί είναι η πρώτη φορά που το ακούω, άραγε; 

Η σύσταση με τον Γιώργο Κάκαρη, έγινε αυτόματα. Ο Χιώτης γεωγράφος και πεζοπόρος ξέρει καλά το άγνωστο σε όλους εμάς βουνό. 

«Καταρχάς να πούμε ότι το “Οροπέδιο του Αίπους”, στην πραγματικότητα δεν είναι οροπέδιο με την αυστηρή επιστημονική ερμηνεία του όρου. Είναι ένας αχανής ορεινός όγκος χαμηλών κυρτωμάτων και ρηχών κοιλωμάτων. Απλά έτσι το μάθαμε, έτσι το λέμε και εμείς, χάριν ευκολίας» μου εξηγεί ο Γιώργος και συνεχίζει: «Μην ξεχνάμε ότι επειδή η περιοχή αυτή είναι άγνωστη στον περισσότερο κόσμο πλην των τσοπάνηδων και των κυνηγών, πρακτικά δεν έχει νόημα η αναφορά σε άλλα τοπωνύμια της περιοχής και γι’ αυτό έχει καθιερωθεί η ονομασία “Οροπέδιο του Αίπους”. Οι 9/10 Χιώτες γνωρίζουν μόνο το βουνό Αίπος και το Φλώρι. Όλα τα υπόλοιπα μέρη είναι λίγο – πολύ άγνωστα». 

Γιατί ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για το Αίπος; 

«Αυτήν την περίοδο βρίσκεται σε διαβούλευση η πρόταση μιας εταιρείας με έδρα την Κρήτη για την εγκατάσταση ενός υβριδικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (φωτοβολταϊκά και μπαταρία) σε μία θέση και έπεται συνέχεια σε άλλες 2 θέσεις και σε δεύτερο χρόνο σε άλλες 5 θέσεις από την ίδια εταιρεία. Στην ίδια περιοχή έχει ήδη πάρει άδεια παραγωγής μια πολυεθνική εταιρεία για την εγκατάσταση 65 μεγάλων ανεμογεννητριών. Δεν έχει προχωρήσει ακόμα το έργο αυτό, αλλά είναι στην ευχέρειά της να το πράξει όταν γίνει η ηλεκτρική διασύνδεση της Χίου με την ηπειρωτική Ελλάδα, οπότε θα μπορεί να εξάγει το ρεύμα εκτός νησιού» εξηγεί ο Γιώργος Κάκαρης. 

«Γενικά δηλαδή η περιοχή έχει μπει στο στόχαστρο των εταιρειών ΑΠΕ λόγω της γεωγραφία της, των χαμηλών κλίσεών της, του γεγονότος ότι επί του οροπεδίου δεν υπάρχει κανένας οικισμός (κατοικείται περιστασιακά από 4-5 τσοπάνηδες) και του περιορισμένου οικονομικού αποτυπώματος στην οικονομία του νησιού. Την ίδια στιγμή επειδή ο κόσμος δεν γνωρίζει τον φυσικό και πολιτιστικό πλούτο του, δεν το εκτιμά, το θεωρεί έναν άσχημο βραχότοπο και πατάει το γκάζι για να φθάσει στον προορισμό του καθώς το διασχίζει με το αυτοκίνητό του. Το Αίπος, χωρίς υπερβολή, είναι η πιο αδικημένη και υποτιμημένη περιοχή της Χίου για την πλειονότητα των κατοίκων της, με συνέπεια οι αντιστάσεις στην προοπτική μετατροπής του Αίπους σε χώρο μαζικής εγκατάστασης ΑΠΕ και λατομείων να είναι χαλαρές. Παλαιότερα είχαν κατατεθεί επίσημες προτάσεις για κατασκευή στην περιοχή αεροδρομίου, σκουπιδότοπου, λατομείων, φυλακής, δομής μεταναστών… Αυτά δεν προχώρησαν. Για τις ΑΠΕ δεν είμαι σίγουρος» ολοκληρώνει τη σκέψη του. 

Δείτε το βίντεο με εικόνες από το Αίπος 

 

Η μεγάλη ιστορία του βουνού Αίπος και ο Όμηρος 

Το βραχώδες και άγονο οροπέδιο μπορεί στις μέρες μας να είναι έρημο και εγκαταλελειμμένο, ωστόσο στην αρχαιότητα αποτελούσε ένα χώρο με έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα. Η μέχρι σήμερα αρχαιολογική έρευνα στο οροπέδιο δεν είναι εκτεταμένη, εντούτοις λόγω της εικόνας και της θέσης του, σε συνδυασμό με ιστορικές αναφορές, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι στο Αίπος βρισκόταν η Χιακή πολίχνη του Ηροδότου. Μεγάλο τμήμα του ανατολικού οροπεδίου με επίκεντρο τη θέση «Ρημόκαστρο», όπου εντοπίζονται υπολείμματα αρχαίου ισχυρού υποστατικού, έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος «για την προστασία και διάσωση των σημαντικών αρχαίων λειψάνων της κλασσικής περιόδου». 

Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιοχή του «Αστυφιδόλακκου» στο ανατολικό Αίπος, όπου υπάρχουν διάσπαρτοι δεκάδες ογκώδεις λιθοσωροί, που αποκαλούνται «χουβέλες» από τους ντόπιους ποιμένες και είναι ευρύτερα γνωστοί ως «Σωροί της Γριάς». Πρόκειται για εντυπωσιακούς κωνικούς σωρούς από πέτρες, οι οποίοι στέκουν εκεί από την αρχαιότητα, και μάλλον είναι αποτέλεσμα επίπονου ξεχαλικώματος για τη δημιουργία καλλιεργήσιμης γης. 

Η εκτεταμένη εκχέρσωση στον αφιλόξενο και οριακά παραγωγικό τόπο πιθανολογείται από ερευνητές ότι είναι αποτέλεσμα καταναγκαστικών έργων. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την μαρτυρία του Αθηναίου Ναυκρατίτη ότι δούλοι «αποδιδράσκουσιν και, εις τα όρη ορμώμενοι, τας αγροικίας αυτών (δηλαδή των κυρίων τους) κακοποιούσι, πολλοί συναθροισθέντες», ενισχύει την άποψη ότι στο Οροπέδιο του Αίπους βρισκόταν το ορμητήριο του Δρίμακου, του αρχηγού των εξεγερμένων σκλάβων, που θεωρείται ο πρώτος κοινωνικός επαναστάτης της ανθρωπότητας. 

«Αξίζει εδώ να σημειωθεί η θρυλούμενη σχέση του Αίπους με τον Όμηρο. Σύμφωνα με την παράδοση, ο τυφλός ποιητής δίδαξε στη “Δασκαλόπετρα”, παραθαλάσσια περιοχή στα νοτιοανατολικά ριζά του οροπεδίου, καθώς επίσης και στη ομώνυμη θέση ή κατά άλλους “Σχολειόπετρα” στα Κοίλα επί του οροπεδίου. Επίσης, στη θέση “Ομήρικα” του χωριού Πιτυός, που γειτνιάζει με τα βορειοδυτικά όρια του Αίπους υπάρχει μικροτοπωνύμιο “Του δασκάλου οι ελιές” με αιωνόβια λιόδεντρα, που η παράδοση θέλει να συνδέονται με την παρουσία του Ομήρου στο ορεινό χωριό» λέει ο Γιώργος Κάκαρης συνεχίζοντας: 

«Η περιπλάνηση του Ομήρου στο οροπέδιο περιγράφεται από τον «Ηρόδοτο από την Αλικαρνασσό», στο σύγγραμμα του “Περί Ομήρου γενέσιος και βιοτής”, που χρονολογείται μεταξύ του 1ου και 2ου αιώνα μ.Χ.. Σύμφωνα με αυτήν, ο Όμηρος αποβιβάστηκε από ψαράδες της Ερυθραίας σε παραλία της ανατολικής Χίου όπου και διανυκτέρευσε. Την επομένη περιπλανήθηκε (πιθανολογείται στο Αίπος, χωρίς αυτό να κατονομάζεται) και κατέληξε στο χωριό Πιτυός (Πίτυς κατά την αρχαιότητα). Πριν φθάσει στο Πιτυός, ο Όμηρος αναπαύτηκε στη σκιά ενός πεύκου και όταν έπεσε στο κεφάλι μια κουκουνάρα ξύπνησε τρομαγμένος και κοιτώντας τα όρη γύρω του αναφώνησε “Ω, φίλια όρη και σεις με καταδιώκετε;”. Λέγεται ότι από την παράφραση των λέξεων “φίλια όρη”, ονομάστηκε η συγκεκριμένη θέση “Φλώρι”». 

Φωτογραφία: Γιώργος Κάκαρης

Ξεχωριστό ενδιαφέρον για τους περιπατητές έχουν και κάποιοι θρύλοι της περιοχής

Το «Φλώρι», είναι η μόνη περιοχή του οροπεδίου στην οποία διατηρούνται μέχρι και σήμερα δεκάδες υπεραιωνόβιοι δρύες (πουρνάρια), οι οποίοι γλίτωσαν από την εκτεταμένη ξύλευση που έλαβε χώρα κατά το παρελθόν, επειδή τα δέντρα αυτά θεωρούνται ότι ανήκουν στον Άγιο Γιώργη το Φλωριανό, οποίος τα προστατεύει και «αν κάποιος τα πειράξει, θα πάθει κακό». Η παράδοση αυτή, παραμένει ακόμα και σήμερα ζωντανή ανάμεσα στους ηλικιωμένοι βρονταδούσους που αναφέρουν ιστορίες για ανθρώπους που έκοψαν ένα δέντρο για καυσόξυλα και λίγο μετά το μουλάρι τους «έσκασε» ή για βοσκούς που έκοψαν ένα κλαδί για να ταΐσουν τις αίγες τους, οι οποίες την επόμενη μέρα πέθαναν.

Για την περιοχή του «Αστυφιδόλακκου» με τους μεγάλους λιθοσωρούς υπάρχουν δύο θρύλοι με ξεχωριστό ενδιαφέρον. Στον «Αστυφιδόλακκο» λέει, ζούσε μια αντρειωμένη γριά που ξεχαλίκωνε τη γη για να φτιάξει βουνοχώραφα. Γέμιζε την ποδιά της με πέτρες και την άδειαζε σε μέρος που δεν προσφέρονταν για καλλιέργεια. Με κάθε άδειασμα της ποδιάς της, σχηματίζονταν και ένας σωρός, γι’ αυτό οι χουβέλες έχουν κωνικό, συμμετρικό σχήμα. Στους σωρούς αυτούς πιστεύεται επίσης ότι υπάρχει κρυμμένος θησαυρός, καθώς στη λαϊκή παράδοση έχει διατηρηθεί η αινιγματική φράση «Ο μπροστινοπίσινος σωρός κρύβει της γριάς το βιός» που εξάπτει την φαντασία των επίδοξων αρχαιοκάπηλων μέχρι και σήμερα. 

Στη νεότερη ιστορία τώρα, στο Αίπος έλαβαν χώρα οι μάχες Ελλήνων και Τούρκων κατά την απελευθέρωση το 1912. Υπάρχουν διάσπαρτα ελληνικά και τουρκικά ταμπούρια στην περιοχή. 

Εκτός από ιστορικό, το Αίπος είναι και τόπος με γεωφυσικό ενδιαφέρον. Όλος ο ορεινός όγκος αποτελείται από ανθρακικά πετρώματα με έντονη καρστικοποίηση που έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλών καρστικών δομών (σπηλαιοβάραθρα, ξηρές κοιλάδες, δολίνες κτλ). Το Αίπος είναι το ενδιαίτημα σπάνιων φυτικών και πανιδικών ειδών και γι’ αυτό ένα μεγάλο τμήμα του είναι ενταγμένο στο οικολογικό δίκτυο Natura 2000. Επίσης είναι κηρυγμένο ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά και χαρακτηρισμένο από το ΥΠΕΝ ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλους. 

Φωτογραφία: Γιώργος Κάκαρης

Η ιστορία του βουνού πρέπει να ειπωθεί 

«Ποια είναι η δική σας ιστορία και πώς φτάσατε στην παραγωγή του μοναδικού βίντεο που παρουσιάσει τη φυσιογνωμία του βουνού;» ρωτάω τον Γιώργο Κάκαρη. 

«Μ’ αρέσει πολύ η πεζοπορία και αγαπάω τα βουνά και τα εξωαστικά τοπία. Όλα αυτά τα χρόνια που περπατάω μ’ αρέσει να συλλέγω μικρές ιστορίες και να καταγράφω τα ανθρώπινα ίχνη στην ύπαιθρο, όχι απαραιτήτως τα παλαιά, τα αρχαία, αλλά και τα νεότερα. Κάπως έτσι συνειδητοποίησα ότι ο πολιτιστικός πλούτος του οροπεδίου είναι ξεχωριστός, καθώς το Αίπος είναι γεμάτο από διάσπαρτες παλαιές αγροτοποιμενικές κατασκευές και εντυπωσιακά έργα οργάνωσης της γης με εκτεταμένες εκχερσώσεις για να μπορέσει ο άνθρωπος να δαμάσει το βουνό και να επιβιώσει πάνω σε αυτό. Το Αίπος είναι ένα μνημείο του ανθρώπινου μόχθου».

«Πριν 3 χρόνια, αποφάσισα να κάνω ένα μεταπτυχιακό στη Γεωγραφία. Ήταν μια κίνηση καθαρά για μένα και γι’ αυτά που με ενδιαφέρουν και δεν σχετίζεται με τη δουλειά μου. Όταν έφθασε η στιγμή να επιλέξω διπλωματική εργασία, υπήρξε πρόταση από την καθηγήτρια κα Πετανίδου να χαρτογραφίσουμε τις αναβαθμίδες της Χίου. Γνωρίζοντας το πλήθος και την ποικιλία των ξεροτρόχαλων κατασκευών του οροπεδίου, αλλά και τις πιέσεις που δέχεται το οροπέδιο, αντιπρότεινα να μελετήσουμε όλων των ειδών τα ξερολιθικά στοιχεία (λιθόκτιστους δρόμους, πηγάδια, καμίνια, αλώνια, καλύβια, ντουβάρια, τσοπάνικες μάντρες, “γυρίσματα”, όπως ονομάζονται στην ντοπιολαλιά της Χίου τα περιτριγυρισμένα με πέτρες χωράφια και βέβαια τις χουβέλες). Η κα Πετανίδου μου ζήτησε να δει φωτογραφίες για να καταλάβει περί τίνος πρόκειται και όταν τις είδε, κατάλαβε την ιδιαιτερότητα της περιοχής και δέχθηκε με ενθουσιασμό. Η εργασία, παρά κάποια τεχνικά ζητήματα που δεν επέτρεψαν την αποτύπωση της περιοχής με 100% ακρίβεια, ολοκληρώθηκε επιτυχώς και κάπως έτσι φτάσαμε και στο video, το οποίο γυρίστηκε με την άδεια της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Χίου και του φίλου Κώστα Αναγνώστου, τους οποίους ευχαριστώ πολύ. Νομίζω ότι αξίζει να σημειωθεί ότι ο στόχος του video ήταν να παρουσιαστεί το ανθρωπογενές τοπίο και γι’ αυτό δεν εστιάσαμε στις φυσικές ομορφιές της περιοχής και δεν έχουμε πλάνα από σπήλαια, σπηλαιοβάραθρα, λαγκαδιές, εντυπωσιακές ορθοπλαγιές κ.λπ» απαντάει ο κ. Κάκαρης. 

Γιατί δε γνωρίζαμε τίποτα μέχρι τώρα για το Αίπος; 

Είναι αλήθεια ότι το βουνό δεν έχει μελετηθεί σε βάθος. Έχουν γίνει κάποιες περιορισμένες αρχαιολογικές έρευνες τη δεκαετία του ’80, αλλά άλλες πτυχές του φυσικού και ανθρωπογενούς αποθέματος του οροπεδίου δεν έχουν μελετηθεί καθόλου, γι’ αυτό και η σχετική βιβλιογραφία είναι πάρα πολύ φτωχή. Τα περιθώρια επιστημονικής έρευνας για την τεκμηρίωση της περιοχής είναι πολύ μεγάλα. 

Γιατί είναι άγνωστο το Αίπος; Μην ξεχνάμε ότι είναι κακοτράχαλο και αφιλόξενο. Αποτελείται από σκληρά ασβεστολιθικά και δολομιτικά πετρώματα και ακόμα και η πεζοπορία σε μονοπάτια με ήπιες κλίσεις είναι κουραστική. Επιπλέον, το χειμώνα έχει πάρα πολύ κρύο και το καλοκαίρι λιώνεις από τη ζέστη. Θεωρώ επίσης, ότι το περιορισμένο οδικό δίκτυο που δεν επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση σε όλες τις θέσεις του οροπεδίου έχει επιτρέψει το βουνό να παραμείνει άγνωστο, αλλά και ανέγγιχτο από τον άνθρωπο. 

Πιθανώς να έχει παίξει ρόλο ότι το οροπέδιο του Αίπους δεν χαίρει εκτίμησης από την πλειονότητα των κατοίκων, ενώ το αγροτοποιμενικό παρελθόν μας είναι κάτι που μόλις πρόσφατα άρχισε να αναδεικνύεται στη Χίο χωρίς συμπλέγματα. 

Τέλος, κακά τα ψέματα, αν δεν υπήρχε η τεχνολογική πρόοδος που επιτρέπει την μελέτη μιας περιοχής τηλεπισκοπικά, ούτε η εργασία θα είχε γίνει, ούτε το video θα είχε γυριστεί. 

Φωτογραφία: Γιώργος Κάκαρης

Ποιες κινήσεις γίνονται από την πλευρά σας ώστε να διατηρηθεί αναλλοίωτη η εικόνα του βουνού; 

Μπορεί οι περισσότεροι στη Χίο να μην το έχουν σε ιδιαίτερη εκτίμηση, αλλά είμαστε και εμείς οι λίγοι που το αγαπάμε πολύ. Δυστυχώς όμως μέχρι τώρα δεν έχουμε κάνει όλα όσα θα έπρεπε για να αναδείξουμε τη σπουδαιότητα και την ιδιαιτερότητά του. 

Σκέψου το εξής, η εταιρεία που επιθυμεί να εγκαταστήσει τα φωτοβολταϊκά επικαλείται έγγραφο της Εφορείας Νεοτέρων Αρχαιοτήτων με έδρα τη Μυτιλήνη που βεβαιώνει ότι στην περιοχή δεν υπάρχει κάποιο κηρυγμένο μνημείο αρμοδιότητάς της και πράγματι έτσι είναι. Ωστόσο ακριβώς δίπλα στην περίφραξη των φωτοβολταϊκών υπάρχει η αφετηρία ενός τμήματος του λεγόμενου «Τούρκικου δρόμου», ενός εντυπωσιακού καλοδιατηρημένου λιθόκτιστου δρόμου από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Το γεγονός ότι δεν έχει κηρυχθεί ως μνημείο δείχνει τη δική μας ανεπάρκεια και η τυχόν χωροθέτηση των φωτοβολταϊκών ακριβώς δίπλα του, θα αλλοιώσει το τοπίο της περιοχής και θα απαξιώσει τον «Τούρκικο Δρόμο», που συν τοις άλλοις είναι μία από τις πιο γνωστές και ιστορικές πεζοπορικές διαδρομές του νησιού. 

Είναι πολλά δηλαδή που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε για την τεκμηρίωση και την ανάδειξη της περιοχής. Μέχρι τώρα, για να απαντήσω στο ερώτημά σου, κάναμε που και που μία πεζοπορία στην περιοχή, γράφαμε κάποιο κείμενο για το Αίπος, αλλά από την όλη προσπάθεια έλειπε η τεκμηρίωση και η αντιπρόταση. 

Με αυτό το σκεπτικό και με στόχο τη βιώσιμη διαχείριση και αξιοποίηση της περιοχής έχει κατατεθεί μια πρόταση για το μέλλον του οροπεδίου, που περιλαμβάνει τόσο ενέργειες τεκμηρίωσης, όσο και δράσεις «κοινωνικοποίησης» του οροπεδίου και βιώσιμης αξιοποίησης. Η πρόταση αυτή έχει τύχει αποδοχής από κάποιους φορείς και είμαστε σε αναζήτηση χρηματοδότησης για την διοργάνωση κάποιων εκδηλώσεων με πρώτο στόχο οι Χιώτες να μάθουν τι κρύβει αυτό το βουνό. 

Θεωρώ ότι βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής. Ή θα αναδειχθεί η σπουδαιότητα και η ιδιαιτερότητα του οροπεδίου και θα αναζητηθούν οι τρόποι να καταστεί επισκέψιμο ως ένα ανοικτό, υπαίθριο πάρκο φύσης, πολιτισμού, ιστορίας/μυθολογίας, που θα μπορεί να προσελκύει 365 μέρες το χρόνο οικοτουρίστες, ανθρώπους που ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό και την ιστορία, αγροτουρίστες που θα μπορούν να συμμετέχουν σε παραδοσιακές αγροτοποιμενικές εργασίες, ερευνητές, επιστήμονες και μαθητές, ορειβάτες και ταξιδιώτες περιπέτειας ή σιγά σιγά θα μετατραπεί σε χώρο μαζικής εγκατάστασης ΑΠΕ και νταμάρια απαξιώνοντας το τοπίο και τον χαρακτήρα αυτού του τόπου. Αυτό είναι το μεγάλο διακύβευμα για το Αίπος. Ή ανάδειξη ή απαξίωση. 

Μετά από αυτή τη κουβέντα δεν υπάρχει περίπτωση να μην επισκεφθώ το Αίπος εάν και εφόσον ο δρόμος μου με βγάλει στο αγαπημένο νησί της Χίου. 

Μπορείτε να πάρετε κάπoιες έξτρα πληροφορίες από το site του Γιώργου Κάκαρη chioshiking.gr

Κεντρική φωτογραφία δημοσίευσης: Ο Γιώργος Κάκαρης «μαζί με μία τσοπάνισσα, από την οποία έπαιρνα πληροφορίες, πάνω σε μία χουβέλα» όπως λέει. 

Πηγή: in.gr

Προβολή του ντοκιμαντέρ "Σε μια Στιγμή Κινδύνου"

 

Νιώθω μεγάλη ικανοποίηση που βρίσκω τον τόπο μου γεμάτο εκδηλώσεις και δρώμενα, παρόλο που βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα. Όμως χαίρομαι ιδιαίτερα για την αυριανή προβολή του βραβευμένου ντοκιμαντέρ «Σε μια στιγμή κινδύνου» (μια κοινωνία που ταλαντεύεται ανάμεσα στον εκφασισμό της και την αλληλεγγύη), η οποία θα πραγματοποιηθεί στο φιλόξενο χώρο του Αντίβαρου (Καλοπλύτου 44), καθώς γνωρίζω το εξαιρετικό έργο του Ιάσονα Μπάντιου, της Σταυρούλας Πουλημένη και του Θεόφιλου Καλαϊτζίδη. 

Οι συντελεστές της ταινίας πατάνε πάνω στη μνήμη και στη λήθη αλλά και στις προσπάθειες που γίνονται για να καταγραφεί η «επίσημη» ιστορία μιας χώρας, αποσιωπώντας δυσάρεστα συμβάντα κι εγκληματικές πράξεις. Όμως κάποια από τα πρόσφατα γεγονότα ήταν τόσο έντονα, που δυστυχώς φανέρωσαν το κεκαλυμμένο σκοτεινό προσωπείο της ελληνικής κοινωνίας. Ένα προσωπείο που δυστυχώς δύσκολα μπορεί να κρυφτεί ξανά. Τόσο με την προσφυγική κρίση όσο και με τα συλλαλητήρια για το όνομα της Βορείου Μακεδονίας, γίναμε μάρτυρες μιας κοινωνίας που ταλαντεύεται επικίνδυνα ανάμεσα στον εκφασισμό και την αλληλεγγύη. 

Η ταινία επιχειρεί να αναδείξει το νήμα του υπόγειου αυτού «πολέμου» και της διάχυσης της ρητορικής του μίσους προς τον άλλον, τον ξένο, τον γείτονα, τον πρόσφυγα και το καθετί διαφορετικό. Επίσης, η ταινία αποτελεί μια προσπάθεια σύνδεσης των γεγονότων, μέσα από τα μάτια της αλληλεγγύης. Πάνω σ’ αυτό το κομμάτι, δίνεται χώρος σε ανθρώπους που βίωσαν έντονα την περίοδο αυτή να παρουσιάσουν τις δικές τους μαρτυρίες. Παράλληλα, ερευνά το πώς οι κρατικές πολιτικές και τα Μ.Μ.Ε. ενίσχυσαν το κλίμα του φόβου, της βίας και του ρατσισμού, αντί να προστατεύουν τους φτωχούς και τους αδύναμους. 

Μέσα από το μωσαϊκό των παραπάνω αφηγήσεων, γίνεται μια προσπάθεια εντοπισμού διεξόδων από αυτή την κατάσταση, μέσω του αγώνα για μια κοινωνία που η αλληλεγγύη θα αποτελεί καθημερινή πράξη και οδηγό μιας διαφορετικής ζωής, που θα συμπεριλαμβάνει όλους και όλες. 

Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό, ειδικά στον τόπο μας που βίωσε έντονα αρκετά απ’ τα παραπάνω γεγονότα, να συναντηθούμε στο Αντίβαρο και να συζητήσουμε τόσο με τους συντελεστές όσο και μεταξύ μας μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ. 

Συντελεστές: 

Σενάριο – σκηνοθεσία – παραγωγή: Θεόφιλος Καλαϊτζίδης, Ιάσων Μπάντιος, Σταυρούλα Πουλημένη 

Έρευνα: Ιάσων Μπάντιος, Σταυρούλα Πουλημένη 

Φωτογραφία – μοντάζ: Θεόφιλος Καλαϊτζίδης 

Μουσική: Σταμάτης Πασόπουλος 

Ηχοληψία: Σίμος Λαζαρίδης, Ενές Αχμέτ Κεχαγιά 

Μίξη Ήχου: Σίμος Λαζαρίδης 

Επιστημονικός συνεργάτης: Δημοσθένης Παπαδάτος Αναγνωστόπουλος 

Αφήγηση: Φούλης Μπουντούρογλου, Δώρα Νεστορίδου 

Με την υποστήριξη του ελληνικού παραρτήματος του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ

Θέλουν να μετακινήσουν τα αρχαία - Ξεφτιλιζόμαστε διεθνώς

του Αργύρης Μπακιρτζής

Γεννήθηκα στο ρωσικό μαιευτήριο. Τότε μέναμε στη Μακεδονικής Αμύνης 7. Λίγο παρακάτω ένα στενό, η Καρμπολά οδηγεί στα παλιατζίδικα. Αλλάξαμε πέντε σπίτια. Όλα ανάμεσα στον Άγιο Δημήτριο, τα παλιατζίδικα και το Διοικητήριο.
Στην πλατεία παίζαμε μπάλα και πετροπόλεμο. Εκεί κοντά ήταν και τα λουτρά ΟΛΥΜΠΙΑ. Θυμάμαι, μωρό ακόμη, στο χαμάμ, τα γυμνά σώματα των γυναικών μες στους αχνούς. Αυτή ήταν η γειτονιά μου.
Για μπάνιο παίρναμε το πλοίο και πηγαίναμε στο Μπαξέ Τσιφλίκι. Η γιαγιά έμενε στον μπαξέ, κοντά στον Παλιό Σταθμό, δίπλα στις γραμμές. Ο θείος μου μας ανέβαζε στο κάρο, ένα σωρό πιτσιρικάδες και μας πήγαινε για μπάνιο κάτω απ’ του Χατζή Μπαξέ. Έμπαινε και το άλογο.
Σχολείο πήγα δημοτικό στο 56ο, στο συγκρότημα του 4ου με τα πιο ζωηρά παιδιά της πόλης και γυμνάσιο στο Πειραματικό κι αυτό κοντά στη γειτονιά. Μετά Πανεπιστήμιο. Στη συνέχεια έρχομαι και φεύγω. Φαντάρος, εξωτερικό, Καβάλα για δουλειά, Θάσος. Το πατρικό όμως Αγίου Δημητρίου και Δημητρίου Γούναρη, είναι πάντα η βάση μου. Τώρα μένει ο μικρός μας γιος, που με αντικατέστησε στα παλιατζίδικα, κι εμείς όταν κατεβαίνουμε.
Στη Θεσσαλονίκη ζουν οι περισσότεροι φίλοι μου. Συμμαθητές και συμφοιτητές, οι Χειμερινοί Κολυμβητές. Ο μεσαίος αδελφός μου, η ανεψιά μου Όλγα κι ένα σωρό συγγενείς.
Είναι η πόλη μου. Που όμως σήμερα με πληγώνει. Θέλουν να μετακινήσουν τα σπουδαία ευρήματα του Μετρό. Δηλ. να τα καταστρέψουν. Ξεφτιλιζόμαστε διεθνώς.
Το ΒΒC έγραψε: «Ανίκανοι οι Έλληνες να εκμεταλλευτούν τα αρχαιολογικά ευρήματα του μετρό Θεσσαλονίκης». Και υπάρχουν συμπολίτες που το υποστηρίζουν, κι ο δήμαρχος. Και το κακό είναι ότι πολιτικοποιούν το θέμα για να περάσουν την καταστροφή. Ντροπή. Αυτό κι αν θέλει συλλαλητήριο. Η εκκλησία κωφεύει κι ας είναι βυζαντινά τα ευρήματα.
Όταν γκρέμισαν την εκκλησία της Παναγίας του 16ου αι. στην Καβάλα το 1960, στην ερώτησή μου, λίγα χρόνια μετά, πώς το επέτρεψαν, μου είπαν «μα ήταν τουρκική». Επειδή κτίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Φυσικά τα έργα του Παρθένη εξαφανίστηκαν.
Δυστυχώς, αυτοί είμαστε: φωνάζουμε χωρίς να ξέρουμε, ξέρουμε και αδιαφορούμε.

Πηγή: parallaxi

Κι όμως κάτι έχει αρχίσει να κινείται...

Τα εκλογικά αποτελέσματα του Ιουλίου με βρήκαν σε μια απόμερη παραλία βορειοδυτικά της Χίου. Η απόγνωσή μου για την αρχή μιας νέας σκοταδιστικής εποχής, με κράτησαν μακριά από τα πανηγύρια των συντηρητικών συμπατριωτών μου και των συστημικών μέσων μαζικής ενημέρωσης. Ήθελα να ατενίσω με ηρεμία το ηλιοβασίλεμα προσπαθώντας να αποφύγω τα πρώτα φαρμάκια που θα δηλητηρίαζαν ξανά τη χρόνια ασθενική ελληνική κοινωνία. Στις τότε σκέψεις μου υπολόγιζα πως θα υπήρχε μια περίοδος στασιμότητας μέχρι να εδραιωθεί η νέα κυβέρνηση κι αμέσως μετά θα ξεκινούσε η λυσσαλέα διακυβέρνηση της περιβόητης Δεξιάς που δεκαετίες τώρα έχει ρημάξει τούτο εδώ τον τόπο. 

Τελικά η όλη κατάσταση εξελίχθηκε αλλιώς. Μεμιάς η Δεξιά επιτέθηκε χωρίς προσχήματα στον ελληνικό λαό. Τα πρώτα μέτρα του καλοκαιριού μας βρήκαν μουδιασμένους κι απροετοίμαστους. Αυτό όμως κράτησε για λίγο διότι ο λαός ξύπνησε την ώρα που άρχισε να μας καλύπτει το απόλυτο σκοτάδι του νεοφιλελευθερισμού, της ακροδεξιάς, της ξενοφοβίας. Του νεοφερμένου γραβατωμένο φασισμού. 

Μέρα με τη μέρα, σε κάθε ακροδεξιά επιβολή, η αντίδραση κι η αλληλεγγύη γίνονταν πιο αισθητές και δυναμικές. Και να που σήμερα, λίγους μόνο μήνες ακροδεξιάς διακυβέρνησης, ο λαός είναι όχι μόνο συνειδητοποιημένος αλλά και πανέτοιμος. Τα παραδείγματα πολλά και σίγουρα μου ξεφεύγουν αρκετά.

Φασίστες μαχαιρώνουν Ιρανό μαθητή απειλώντας τον να μη ξαναπατήσει στο σχολείο. Με μιας ολόκληρη η Νεάπολη Θεσσαλονίκης σείεται από ένα αντιφασιστικό κίνημα πολιτών. 

Ακροδεξιοί τρομοκρατούν πρόσφυγες κι εμποδίζουν τη μεταφορά τους στα μέρη τους. Η ντροπιαστική λίστα γέμιζε μέρα με την μέρα. Βρασνά, Γιαννιτσά, Κιλκίς, Νάουσα, Σκύδρα κ.α. Η αντίδραση κι εδώ ήταν άμεση. Δύο μέρες τώρα, το λιμάνι γεμίζει από προοδευτικούς ανθρώπους, οι οποίοι συγκεντρώνονται στις προβλήτες για να καλωσορίσουν τους πρόσφυγες που κατέφθαναν από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Γραφικοί ακροδεξιοί οργάνωσαν μπάρμπεκιου-καρναβάλι (καθώς τους τίμησε ο διάσημος ζορό) για να προκαλέσουν τους πρόσφυγες στα Διαβατά. Αμέσως, Ολλανδοί εθελοντές πήραν την πρωτοβουλία να μετατρέψουν μια τουλάχιστον «μη φιλική αντίδραση», όπως τη χαρακτήρισαν, σε μια καλή πράξη υπέρ των προσφύγων. Με το σκεπτικό αυτό, δημιούργησαν το BBQ Sponsor Tour, μια εκστρατεία χρηματοδότησης όπου πολίτες προσφέρουν χρήματα ανάλογα με τον αριθμό των διαδηλωτών που θα συγκεντρωθούν, τα κομμάτια κρέατος που θα καταναλωθούν ή την ώρα που θα διαρκέσει το event. Τελικά μαζεύτηκαν καμιά δεκαριά ακροδεξιοί που απέδειξαν πως δεν διαθέτουν ίχνος πολιτισμού που είναι υποχρεωμένοι να διαφυλάξουν. Μάλιστα η γραφικότητά τους μετατράπηκε σε παράδειγμα προς αποφυγήν για τους ομοϊδεάτες τους. 

Τέλος, έχουμε την κατάργηση του ακαδημαϊκού ασύλου το οποίο ήδη έχει προκαλέσει έντονο μένος φοιτητών και πολιτών απέναντι στην ακροδεξιά κυβέρνηση. Τα γεγονότα που παρακολουθήσαμε στην ΑΣΟΕΕ, μας γύρισαν δεκαετίες πίσω καθώς παρακολουθήσαμε δυστοπικές σκηνές που απευχόμασταν να δούμε στην Ελλάδα. Κι όμως ακόμη κι εκεί ο κόσμος αντέδρασε την ίδια στιγμή γεμίζοντας την Πατησίων, απαιτώντας την αποχώρηση των δυνάμεων καταστολής. Κι εκεί ο λαός νίκησε ξανά. 

Μπορεί η ακροδεξιά κυβέρνηση με πρόσχημα την περιβόητη "κανονικότητα" να άνοιξε πρόωρα το χορό αλλά αυτόν το χορό θα τον σύρουμε εμείς, με τον δικό μας ρυθμό και το δικό μας πάθος. Κι αυτός ο χορός θα ναι το τέλος του σκοταδισμού που προσπαθεί με νύχια και με δόντια όχι μόνο να κυριαρχήσει αλλά να ριζώσει διαπαντός σ' αυτόν εδώ τον τόπο. 

Δεν πρόκειται να το επιτρέψουμε. 

Μία Ευρώπη με δύο πρόσωπα

του Απόστολου Σερέτη

Ένα θέμα που έχει κατακλύσει τα social media και έχει γίνει αντικείμενο συζήτησης στην Ευρώπη, είναι η σύλληψη της νεαρής Carola Rachete. Η νεαρή καπετάνισσα του Sea Watch 3, προέβη σε μία πράξη η οποία σίγουρα μπορεί να χαρακτηριστεί ηρωική αλλά πάνω από όλα ανθρώπινη. Αυτό όμως που παρατηρείται αφού κάνουμε μία αναφορά στα γεγονότα, είναι ότι διαμορφώνεται στη δημόσια ζωή της Ευρώπης μία κατάσταση με δύο διαφορετικά ”πρόσωπα”.
Η Carola Rackete, γερμανικής καταγωγής, είναι η καπετάνισσα του πλοίου «Sea Watch 3», του ομώνυμου γερμανικού Μη Κερδοσκοπικού Οργανισμού που διασώζει πρόσφυγες στις θάλασσες της Μεσογείου. Το «Sea Watch» είχε περισυλλέξει 53 πρόσφυγες στις 12 Ιουνίου στις ακτές της Λιβύης. Οι 13 απομακρύνθηκαν από την ιταλική ακτοφυλακή για λόγους υγείας και αποβιβάστηκαν στην Λαμπεντούζα, ενώ οι υπόλοιποι 40 παρέμειναν σε αυτό για 14 ολόκληρες ημέρες, αφού το ιταλικό λιμενικό δεν έδινε την απαραίτητη άδεια ώστε το σκάφος να δέσει σε λιμάνι.
Οι δεκάδες πρόσφυγες του πολέμου και της διάλυσης της Λιβύης που διέσωσε η Rackete, προκλήθηκαν από την επέμβαση των ΗΠΑ, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και άλλων κρατών της Δυτικής Συμμαχίας, προκειμένου να ρίξουν τον Καντάφι και να πάρουν τον έλεγχο των πετρελαίων της χώρας. Παράλληλα η άνοδος φασιστών εξτρεμιστών του Ισλάμ στη Λιβύη, εξάπλωσαν ένα ασύλληπτο πέλαγος σκλαβοπάζαρων στην άλλοτε κραταιά χώρα. Πολιτική αστάθεια, σκλαβοπάζαρα, πόλεμος, φτώχεια, διάλυση και ανέχεια. Κάτω από αυτό το πλαίσιο δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι ανεβαίνουν σε βάρκες για να διασχίσουν τη Μεσόγειο και να φτάσουν στην Ευρώπη για να σωθούν. Η κυβέρνηση Σαλβίνι, εξέδωσε ότι θα συλλαμβάνεται όποιος βοηθήσει τους πρόσφυγες και όποια βάρκα πλησιάσει την Ιταλία θα βυθίζεται.

Η καπετάνισσα Carola Rachete μαζί με το πλήρωμα της, αψήφισε τον Σαλβίνι και το πλήρωμα του πλοίου αρνήθηκε να επιστρέψει τους ναυαγούς στην Λιβύη και έβαλε πλώρη για το πλησιέστερο “ασφαλές” λιμάνι, την Λαμπεντούζα. Η Κυβέρνηση του ακροδεξιού Ματέο Σαλβίνι τότε αρνήθηκε να δώσει άδεια στο ιστορικό πλέον πλοίο, Sea-Watch 3, για να μην προσεγγίσει κανένα ιταλικό λιμάνι αποκλείοντας το εκτός χώρας. Ουσιαστικά η νεαρή καπετάνισσα, έσπασε τον αποκλεισμό των ιταλικών αρχών σε πλοία που μεταφέρουν πρόσφυγες και έδεσε στο λιμάνι της Λαμπεντούζα,σώζοντας 40 ανθρώπους. Χθες το βράδυ, η Carola Rachete αποφάσισε να αψηφήσει τις απειλές του Σαλβίνι και να μπει στο λιμάνι της Λαμπεντούζα. Όταν το πλοίο της προσάραξε στο λιμάνι, κατεβαίνοντας συνελήφθη από δυνάμεις της αστυνομίας που είχαν σπεύσει στο σημείο. 
Καταρχάς το πρώτο που πρέπει να επισημανθεί είναι η πράξη της νεαρής κοπέλας διότι γνωρίζοντας ότι διακυβεύεται η ελευθερία της και παρά τον αποκλεισμό που είχε κηρύξει ο Ματέο Σαλβίνι, η 31χρονη καπετάνισσα πήρε την απόφαση να μπει στο λιμάνι της Λαμπεντούζα. «Αποφάσισα να μπω στο λιμάνι. Γνωρίζω τι ρισκάρω, όμως οι ναυαγοί που έχω στο πλοίο μου είναι εξαντλημένοι κι εγώ θα τους μεταφέρω κάπου με ασφάλεια», δήλωσε χαρακτηριστικά η ίδια. Της απαγγέλθηκαν κατηγορίες και πλέον αντιμετωπίζει την ποινή της δεκαετούς φυλάκισης.
Μετά και από αυτό προκύπτει κάτι ακόμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποδεικνύεται ότι είναι η ελευθερία στη διακίνηση κεφαλαίων και καταναλωτικών αγαθών,ταυτόχρονα όμως και η φυλακή των ανθρώπων και των λαών της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ουσιαστικά έχει δύο πρόσωπα. Το ένα πρόσωπο είναι ο Σαλβίνι και το άλλο η Rachete. Το ένα πρόσωπο συμμετέχει σε υπερεθνικούς οργανισμούς που μέσω των πολέμων που κάνουν για να εξασφαλίσουν νέες αγορές στην επιχειρηματική τους ελίτ, προκαλούν προσφυγικά ρεύματα, μετανάστευση, πολιτική αστάθεια, κατεστραμμένες υποδομές. Από την άλλη μεριά, έχουμε το πρόσωπο της Rachete, όπου συνοψίζει το σύνολο των ανθρώπων αυτής της ηπείρου όπου αγωνίζονται για να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους, όπου πιστεύουν σε ένα άλλο κόσμο, δικαιότερο, πιο ανθρώπινο, δίχως εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, όπου πιστεύουν σε ένα καλύτερο αύριο, όπου βάζουν το συλλογικό πάνω από το ατομικό και η αλληλεγγύη και η στήριξη στους κολασμένους της γης είναι τρόπος ζωής. Τελικά από αυτά τα δύο πρόσωπα ποιο πρέπει να αποτελέσει πρότυπο με τις πράξεις του οποίου πρέπει να διδαχθούμε. Το πρόσωπο του ρατσισμού, του εθνικισμού, του νεοφιλελευθερισμού, της λιτότητας, της απανθρωπιάς που είναι το πρόσωπο της ΕΕ και των ηγετών της ή των λαών της; Το πρόσωπο του μίσους ή της αγάπης; Το πρόσωπο της απανθρωπιάς ή το πρόσωπο της αλληλεγγύης; Σίγουρο είναι πως τέτοιες πράξεις δείχνουν ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που το πρόσωπο του κάθε Σαλβίνι της Ευρώπης το έχουν πετάξει.

Τα δύο πρόσωπα επίσης της Ευρώπης που βλέπουμε, παρουσιάζουν και ξεγυμνώνουν μέσω της σύγκρουσης τους ακόμα ένα γεγονός. Το γεγονός ότι ζούμε την εποχή που κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συλλαμβάνουν ανθρώπους που διασώζουν άλλους ανθρώπους από πνιγμούς στη Μεσόγειο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι θεσμοί της και οι Σαλβίνι που η ίδια γεννά, μέσω των θεσμικών της οργάνων και της απάνθρωπης λιτότητας που αυτά εφαρμόζουν προς όφελος μίας χούφτας ανθρώπων, αποτελεί ένα ναζιστικό μόρφωμα όπου πρέπει να διαλυθεί καθώς είναι απόλυτα κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγκληματεί κατά όχι μόνο λαών άλλων ηπείρων αλλά και κατά των ίδιων των λαών της και των πιο υπέροχων ανθρώπων της. Λευτεριά στην ηρωίδα Carola Rackete.
Όπως η ίδια η Rachete είπε με αφοπλιστική ειλικρίνεια….«Η ζωή μου ήταν εύκολη, μπόρεσα να φοιτήσω σε τρία πανεπιστήμια και στα 23 μου ήμουν απόφοιτη. Είμαι λευκή, Γερμανίδα, γεννήθηκα σε μια χώρα πλούσια με ένα διαβατήριο “σωστό”. Όταν τα συνειδητοποίησα όλα αυτά, ένιωσα ότι έχω ηθική υποχρέωση να βοηθήσω όσους δεν είχαν τις ίδιες ευκαιρίες με εμένα».

Πηγή: solidaritywebradio

Στην υπόθεση των Σκουριών η δικαιοσύνη απεδόθη

της Κατερίνας Ιγγλέζη

Η 30ή Νοεμβρίου σηματοδότησε μια πολύ σημαντική νίκη του κινήματος ενάντια στην εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές Χαλκιδικής. Με τη δικαστική απόφαση που αθωώνει όλους τους κατηγορούμενους από τις βαρύτατες κατηγορίες που τους αποδόθηκαν το 2013 για τον εμπρησμό του εργοταξίου της Eldorado Gold, δικαιώνονται όχι μόνο οι ίδιοι οι κατηγορούμενοι και οι οικογένειες τους που επωμίστηκαν όλα αυτά τα χρόνια το βάρος των διώξεων, αλλά και ολόκληρη η τοπική κοινωνία που συστηματικά στιγματίστηκε ως η γενεσιουργός αιτία των «εγκληματικών οργανώσεων» της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής.
Η απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων έγινε, λοιπόν, δεκτή με ενθουσιασμό από τους κατοίκους της Χαλκιδικής και τα δάκρυα χαράς και ανακούφισης του κόσμου που βρέθηκε εκείνη την ημέρα στο πλευρό των διωκόμενων δείχνουν με τον πιο γλαφυρό τρόπο την πίεση που ασκήθηκε στην τοπική κοινωνία για περισσότερα από πέντε χρόνια, με μοναδικό σκοπό να καμφθεί η αντίσταση στη σχεδιαζόμενη «επένδυση» της εξορυκτικής βιομηχανίας στην περιοχή.
Ήταν όμως οι διώξεις φρονηματικού χαρακτήρα, όπως υποστηρίζαμε από την πρώτη στιγμή όλοι οι εμπλεκόμενοι σε αυτή τη δικαστική περιπέτεια; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δόθηκε, και δόθηκε μέσα στη δικαστική αίθουσα, καθώς οι αστυνομικές αρχές που κλήθηκαν να μας διαφωτίσουν σχετικά με τον τρόπο επιλογής των κατηγορουμένων παραδέχτηκαν ευθαρσώς ότι το να είναι κανείς «αντιδρών, κάτοικος Ιερισσού, υλοτόμος ή κυνηγός» ήταν επαρκές ώστε να θεωρηθεί τουλάχιστον ύποπτος. Μάλιστα, όπως αποδείχτηκε, τα δύο πρώτα γενικά χαρακτηριστικά (αντιδρών και κάτοικος Ιερισσού ή εν πάση περιπτώσει κάτοικος του Δήμου Αριστοτέλη) αρκούσαν από μόνα τους για να καταστήσουν κάποιον κατηγορούμενο, καθώς οι περισσότεροι διωκόμενοι δεν ήταν ούτε υλοτόμοι αλλά ούτε και κυνηγοί. Δηλαδή για να συνοψίσουμε, κάθε κάτοικος της ΒΑ Χαλκιδικής που αντιδρούσε και αντιδρά στην επέκταση των μεταλλείων θα μπορούσε εν δυνάμει να βρίσκεται στη θέση των κατηγορουμένων!

Κατάσταση ιδιότυπης ομηρίας

Η διαπίστωση λοιπόν ότι η κοινωνία της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής βρέθηκε από το 2013 και μετά σε κατάσταση ιδιότυπης ομηρίας επιβεβαιώθηκε με κάθε τρόπο. Η δικογραφία των Σκουριών, όπως και η δικογραφία που αφορούσε την υπόθεση του δημαρχείου, καθώς και πλήθος άλλων δικογραφιών που έχουν καταρρεύσει ως χάρτινοι πύργοι μέσα στις δικαστικές αίθουσες τα τελευταία χρόνια, εξυπηρέτησαν έναν και μοναδικό σκοπό, αυτόν της φίμωσης του κινήματος ενάντια στην εξόρυξη χρυσού και της τρομοκράτησης της τοπικής κοινωνίας ώστε να πάψει να αντιδρά.
Αυτή ήταν άλλωστε η πολιτική κατεύθυνση που δόθηκε εκείνη την εποχή από την κυβέρνηση Σαμαρά. Η γνωστή πλέον δήλωση του τότε πρωθυπουργού, ότι η επένδυση θα πραγματοποιηθεί «με κάθε κόστος», πήρε σάρκα και οστά με τη μορφή άγριας καταστολής σε ειρηνικές διαδηλώσεις, με δακρυγόνα και πλαστικές σφαίρες, με άσκηση ψυχολογικής βίας, με συλλήψεις γυναικών και ηλικιωμένων, με προσαγωγές ανηλίκων, με «απαγωγές» πολιτών, με παράνομες λήψεις γενετικού υλικού, με εισβολή ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας και έρευνες σε σπίτια κατοίκων της περιοχής και με αποκορύφωμα την κατασκευή αβάσιμων, ανυπόστατων και τεχνητά διογκωμένων δικογραφιών που οδήγησαν στη Δικαιοσύνη περισσότερους από 450 κατοίκους της περιοχής.

Ως ένα βαθμό ο σκοπός επετεύχθη

Το κόστος, λοιπόν, ήταν πραγματικά πολύ μεγάλο και κλήθηκε να το επωμιστεί η τοπική κοινωνία. Ήταν τόσο ψυχολογικό όσο και οικονομικό. Το κίνημα ενάντια στην εξόρυξη χρυσού χτυπήθηκε πολύπλευρα και συκοφαντήθηκε. Επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί στο πανελλήνιο ως μια καλά οργανωμένη τρομοκρατική οργάνωση. Αφαιμάχθηκε οικονομικά, καθώς ο αγώνας για την προστασία του περιβάλλοντος μετατράπηκε σιγά σιγά σε αγώνα για την υπεράσπιση των συμπολιτών μας από τις άδικες κατηγορίες μέσα στις δικαστικές αίθουσες. Επιχειρήθηκε να καμφθεί το ηθικό των μελών του με κάθε δυνατό τρόπο, και ως ένα βαθμό ο σκοπός επετεύχθη. Μέσα από τις διώξεις, τις προφυλακίσεις, τη σωματική και ψυχολογική βία προς τον απλό πολίτη που ενδιαφέρεται για το περιβάλλον και τον τόπο του, καλλιεργήθηκε συστηματικά ο φόβος με σκοπό να εμπεδώσουν τα μέλη του κινήματος ότι η τότε κυβέρνηση και οι μηχανισμοί του κράτους που κατευθύνονταν από αυτή, δεν είχαν κανέναν ενδοιασμό να ποινικοποιήσουν ένα κοινωνικό – περιβαλλοντικό, μη βίαιο κίνημα.
Γίνεται φανερό ότι οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια στην Χαλκιδική δεν αρμόζουν σε μία δημοκρατική και ευνομούμενη πολιτεία του 21ου αιώνα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη, όπως έχω επαναλάβει και σε προηγούμενη δήλωσή μου, είναι άκρως ανησυχητικές. Εν τέλει, η πολιτική ατζέντα με την οποία διεκδικεί τη διακυβέρνηση της χώρας εμπερικλείει την συνέχιση του δόγματος της κυβέρνησης Σαμαρά; Δηλαδή παραχώρηση αδειών για τη λειτουργία του εργοστασίου των Σκουριών, χωρίς περιβαλλοντικό έλεγχο, χωρίς τήρηση των συμφωνημένων όρων και καταστολή της τοπικής κοινωνίας;
Προφανώς και η ερώτησή μου είναι ρητορική, καθώς τόσο ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης όσο και στενοί του συνεργάτες έχουν υπάρξει το τελευταίο διάστημα ξεκάθαροι ως προς τις προθέσεις τους. Μάλιστα, χωρίς να έχουν καμία γνώση του τι έλαβε χώρα κατά την εκδίκαση της υπόθεσης των Σκουριών, φρόντισαν να κατηγορήσουν τη Δικαιοσύνη ως μη ανεξάρτητη!

Η συμπαράσταση είναι δεδομένη

Στην υπόθεση των Σκουριών όμως η Δικαιοσύνη απεδόθη. Το δικαστήριο έκρινε ότι κανένα από τα σενάρια που παρουσιάστηκαν κατά την ακροαματική διαδικασία δεν βασιζόταν σε πραγματικά στοιχεία ικανά να αποδείξουν ενοχή. Η Δικαιοσύνη λειτούργησε, όπως όφειλε, σαν θεματοφύλακας του δημοκρατικού πολιτεύματος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Φυσικά, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπάρξει ψυχική και υλική αποζημίωση των διωκόμενων και των οικογενειών τους, υπήρξε όμως τουλάχιστον ηθική δικαίωση τόσο για τους ίδιους όσο και για το κίνημα συνολικά.
Στις 19 Δεκέμβρη αναμένεται να ξεκινήσει η εκδίκαση της επόμενης μεγάλης υπόθεσης, αυτής του Λάκκου Καρατζά, που αφορά 25 μέλη του κινήματος κατά της εξόρυξης χρυσού. Η συμπαράσταση μου είναι πάντα δεδομένη. Ελπίζω και προσδοκώ να δικαιωθούν για ακόμη μία φορά οι συμπολίτες μας, που δεν έκαναν τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από το να διεκδικούν με ειρηνικό και μη βίαιο τρόπο το δικαίωμα στη ζωή, την υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος.

Πηγή: Εποχή

Μια ιστορική νίκη για τη Χαλκιδική

Η υπόθεση με την εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές και την προσπάθεια καταστολής του τοπικού κινήματος αντίστασης είναι μια ιστορία που δεν ταιριάζει σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος με περιβαλλοντική νομοθεσία. Ταιριάζει περισσότερο σε αποικιοκρατούμενες χώρες ή σε χωριά Ινδιάνων της Λατινικής Αμερικής, όπου νόμος είναι το δίκαιο της επένδυσης.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κανένας από τους τοπικούς βουλευτές των τότε κυρίαρχων κομμάτων, δηλαδή της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, δεν μίλησε ποτέ υπέρ της επένδυσης. Ενώ, σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας επιχειρήθηκε να επεκταθούν οι δραστηριότητες της εταιρείας, οι αντίστοιχοι συνάδελφοί τους συμμετείχαν ανοιχτά στις τοπικές αντιδράσεις. Πουθενά δεν ήταν ευπρόσδεκτη η εξόρυξη. Στην Χαλκιδική επιχειρήθηκε να επιβληθεί ως τετελεσμένο. 
Θυμόμαστε ότι η γραμμή Σαμαρά ήταν “επένδυση με κάθε κόστος”. Ότι τη στήριξη της επένδυσης είχε αναλάβει από εδώ με εξαιρετική προθυμία ο ακροδεξιός Άδωνις Γεωργιάδης, αφού οι τοπικοί σιωπούσαν. Ότι τα κατεστημένα ΜΜΕ απέκρυπταν τις μαζικότατες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και παρουσίαζαν το κίνημα κατά της εξόρυξης ως απειλή κάποιων περιθωριακών ενάντια στην κανονικότητα και την ανάπτυξη της χώρας.
Θυμόμαστε τις αστυνομικές επιχειρήσεις, τα δακρυγόνα, τη βία, τις εισβολές σε σπίτια, τους ιδιωτικούς στρατούς με τα ρόπαλα. Και δίπλα σε αυτά κρατάμε τη δέσμευση του Κ. Μητσοτάκη ότι η εξόρυξη θα πάρει άδεια μέσα στον πρώτο μήνα διακυβέρνησης της Ν.Δ.
Η εμπρηστική επίθεση της 16.2.2013 στο εργοτάξιο της Ελληνικός Χρυσός χρησιμοποιήθηκε για να ξεριζωθεί το κίνημα, να εξουδετερωθούν οι εκπρόσωποί του και να τρομοκρατηθούν όλοι οι υπόλοιποι. Εχθές στο δικαστήριο η απόπειρα αυτή κατέρρευσε. Είναι μια ιστορική νίκη.

Πηγή: Αυγή

Οι αυτοοργανωμένες πλατφόρμες πολιτών αναλαμβάνουν τη διοίκηση των πόλεων

της Δώρα Κοτσακά

- Ανάπτυξη συνεταιρισμών, κοινωνικών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων ενταγμένων στο οικονομικό σχέδιο εξυπηρέτησης των τοπικών αναγκών, όπως στη Βαρκελώνη και στο Πρίνστον, στο Κλίβλαντ και στο Τζάκσον (ΗΠΑ).
- Μαζικό κύμα επαναδημοτικοποίησης των δημοσίων υπηρεσιών κυρίως στους τομείς της ενέργειας, του νερού και των κοινωνικών υπηρεσιών, στο οποίο έχει προχωρήσει πολύ μεγάλος αριθμός δήμων και περιφερειών κυρίως σε Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία και Νορβηγία.
- Θέσμιση κοινοτικών κοινοπραξιών γης με σκοπό την προστασία από το gentrification, όπως συμβαίνει στο Λιντζ και το Όκλαντ (ΗΠΑ). Το κίνημα της νέας αυτοδιοίκησης ή, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, new municipalism αποτελεί το νέο αγαπημένο όρο όταν γίνεται κουβέντα για τον εκδημοκρατισμό της πολιτικής, τα κοινά αγαθά ή τα κινήματα πόλης. Οι σχετικές συζητήσεις, τα εφαρμοσμένα παραδείγματα και οι εκλογικές νίκες, ενώ πληθαίνουν ταχύτατα σε αριθμό, συνεχίζουν να αφορούν μικρές κλίμακες. Στις ΗΠΑ το κίνημα είναι περισσότερο συνδεδεμένο με τον M. Bookchin, θεωρητικό της κοινωνικής οικολογίας, ο οποίος ήταν και ο πρώτος που εισήγαγε τον όρο municipalism, ενώ στην Ευρώπη οι αναφορές του έχουν να κάνουν περισσότερο με τα Κοινά, την κοινωνική οικονομία, τις πρακτικές P2P. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την πολιτική παράδοση του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος και τα κινήματα των πλατειών, συνιστούν κοινό τόπο για το κίνημα της νέας αυτοδιοίκησης, από τη Βαρκελώνη και τη Νάπολη έως το Μόντρεαλ και τη Νέα Υόρκη, όπου τον Αύγουστο έγινε και η τελευταία συνάντηση των fearless cities, όπως ονομάζεται η διεθνής “ομπρέλα συντονισμού” τους.
Κινούμενοι μέσα σε αυτό το πολιτικό πλαίσιο, άνθρωποι ενεργοί στα κινήματα των πλατειών πριν από μερικά χρόνια, μοιράστηκαν ως κοινή αφετηρία την παραδοχή ότι η κεντρική πολιτική σκηνή ήταν εξαιρετικά διαπλεκόμενη και περίπλοκη, εγκλωβισμένη στους όρους εξυπηρέτησης της κερδοσκοπίας των διεθνών χρηματοπιστωτικών κολοσσών, αλυσοδεμένη με συμβάσεις και μνημόνια. Η προσπάθεια που απαιτούνταν για να εμπλακούν σε αυτό το παιχνίδι ήταν τεράστια, τα αποτελέσματα αμφίβολα και, κυρίως, οι συμβιβασμοί που συνιστούσαν προϋπόθεση ήταν τέτοιοι και τόσοι που εξαρχής κατέστη σαφές ότι οι εθνικές εκλογές δεν ήταν μία μάχη που επέλεγαν να δώσουν. Αντίθετα, η αυτοδιοίκηση γινόταν αντιληπτή ως περισσότερο οικεία, λιγότερο εγκλωβισμένη σε “μεγάλα κόλπα” που τους υπερέβαιναν και καταλληλότερη προκειμένου να εφαρμοστούν πειραματικά οι πολιτικές και οι αρχές που πρέσβευαν μέσα από θεσμικά κανάλια. Ακόμα και η εκλογική αναμέτρηση σε αυτό το επίπεδο φαινόταν ως μία μάχη που μπορούσε να κερδηθεί, όταν π.χ. στον τομέα της ενημέρωσης μπορούσαν να δουλέψουν τις πόλεις τους γειτονία - γειτονιά, ενώ δεν μπορούσαν να επηρεάσουν ούτε κατ' ελάχιστο τα ΜΜΕ εθνικής εμβέλειας.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά και σε εκλογικό επίπεδο. Από το 2015 μεγάλες πόλεις πέρασαν στα χέρια των κινημάτων που πλέον έπρεπε να γειωθούν και να αναμετρηθούν με τους όρους της διοίκησης και των θεσμικών εργαλείων. Τον Ιούνιο του 2017, το διεθνές κίνημα της νέας αυτοδιοίκησης συναντήθηκε για πρώτη φορά υπό την ομπρέλα του Fearless Cities σε ένα μεγάλο συνέδριο στη Βαρκελώνη, που οργανώθηκε από την πλατφόρμα πολιτών Barcelona En Comú. Σε αυτό συμμετείχαν περισσότεροι από 700 δήμαρχοι, αιρετοί στην αυτοδιοίκηση και ακτιβιστές από όλες τις ηπείρους με σκοπό τη συγκρότηση ενός παγκόσμιου δικτύου. Από την πρώτη στιγμή αποτέλεσε κοινό τόπο ότι το ζητούμενο δεν ήταν η εμπλοκή στην πολιτική εκπροσώπηση, αλλά ένα πείραμα για την αλλαγή των αυτοδιοικητικών θεσμών. Στόχος είναι η αξιοποίησή τους όχι στη θέση των οργανωτικών δομών των κινημάτων, αλλά προκειμένου να υποστηρίξουν, διευρύνουν και μαζικοποιήσουν το κίνημα.
Μετρώντας ήδη κάποια χρόνια στη διοίκηση, οι πλατφόρμες πολιτών μπορούν πλέον να αποτιμηθούν όχι μόνο ως ιδέα, αλλά και ως προς τα αποτελέσματα που φέρουν. Παρόλο που τα ονόματα και η σύνθεσή τους διαφέρουν από πόλη σε πόλη, έχουν όλες μία κοινή φιλοσοφία και τρόπο εργασίας. Χρησιμοποιούν ως βασικό εργαλείο τις λαϊκές συνελεύσεις και τα ψηφιακά εργαλεία συμμετοχής, προκειμένου να λάβουν αποφάσεις από την πολιτική τους ατζέντα έως την οργανωτική τους δομή.
Στην Ευρώπη το εν λόγω κίνημα έχει κυρίως συνδεθεί με τις πόλεις της Ισπανίας που ήταν και οι πρώτες που πέρασαν υπό τον έλεγχό του, όπως η Βαρκελώνη και η Μαδρίτη, ως συνέχεια του κινήματος 15Μ των πλατειών. Μέσα σε λίγους μήνες πολλοί εκ των υποψηφίων βρέθηκαν μέσω της θεσμικής οδού στα γραφεία των δημαρχείων να κοιτάζουν τις πλατείες στις οποίες διαδήλωναν και καταλάμβαναν τα προηγούμενα χρόνια. Σήμερα εργάζονται για το συστηματικό άνοιγμα της πολιτικής σφαίρας στα κοινωνικά κινήματα και τις συνελεύσεις γειτονιάς που στην πόλη είναι ενεργές και παίζουν μεγάλο ρόλο τόσο στη λήψη αποφάσεων όσο και στην υλοποίησή τους. Μετράνε ήδη πολλές νίκες ενάντια στις εξώσεις και την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, ενώ ταυτόχρονα έχουν αυξήσει σημαντικά τις δημόσιες επενδύσεις στην κοινωνική πρόνοια.
Στη Βαρκελώνη ξεκίνησαν δημιουργώντας έναν “ηθικό κανονισμό” σχεδιασμένο με τρόπο που να θέτει τις κινήσεις των αιρετών υπό διαρκή λαϊκό έλεγχο με στόχο την αποφυγή της “θεσμοποίησής τους”, όπως αναφέρουν. Το πρόγραμμα συνδιοίκησής τους περιλαμβάνει δράσεις έκτακτης ανάγκης, όπως μέτρα για την παύση των εξώσεων, πρόστιμα στις τράπεζες που αφήνουν άδεια ακίνητα διαφορετικών χρήσεων, και επιδότηση για το κόστος σε ενέργεια και μετακινήσεις των ανέργων και όσων έχουν απολαβές χαμηλότερες του κατώτατου μισθού. Παράλληλα, πειραματίζονται με νέες μορφές συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων, όπως στην περίπτωση επαναχάραξης της στρατηγικής της πόλης για τον τουρισμό, μέσα από ένα συμμετοχικό σχέδιο που έχει ως βάση τις λαϊκές συνελεύσεις στις γειτονιές. Στη Μαδρίτη δημιούργησαν τη “θέση του πολίτη” στα δημοτικά συμβούλια, όπου για πρώτη φορά μπορούν να συμμετέχουν ισότιμα οι δημότες και να λαμβάνουν το λόγο.
Προφανώς πολλοί από τους στόχους του κινήματος της νέας αυτοδιοίκησης, από την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών έως την συντεταγμένη υποστήριξη στην κοινωνική οικονομία ως εναλλακτική στον εκ χρηματισμένο καπιταλισμό, περιορίζονται σε πλαίσια που στην πραγματικότητα τίθενται σε εθνικό, ευρωπαϊκό ή και παγκόσμιο επίπεδο. Προσπαθώντας να απαντήσουν σε αυτούς τους περιορισμούς οι πλατφόρμες πολιτών ενώνουν τις δυνάμεις τους και δημιουργούν δίκτυα όπως το “refuge cities” στην Ισπανία ή το δίκτυο των καταλανικών πόλεων που προωθεί την κοινωνική οικονομία με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Αυτού του τύπου τα δίκτυα επιτρέπουν την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και πόρων σε οριζόντιο επίπεδο και τη δημιουργία εναλλακτικών κοινωνικό-οικονομικών μοντέλων από τα κάτω. Την ίδια στιγμή η δημιουργία δικτύων τους επιτρέπει να υπερβούν τις πεπερασμένες δυνατότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης και να μπορέσουν να εισάγουν ζητήματα στην πολιτική ατζέντα που σκοπίμως παραμένουν στην αφάνεια, όπως έγινε στην περίπτωση της πρωτοβουλίας των TTIP free zones, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 2000 δήμοι και περιφέρειες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και πόλεις της Ιταλίας, όπως η Νάπολη όπου η πλατφόρμα πολιτών Mass Critica έλαβε το 65% των ψήφων. Μία από τις πρώτες της κινήσεις ήταν η δημιουργία του θεσμικού πλαισίου και νομικού πλαισίου προκειμένου “σημαντικοί αστικοί τομείς και λειτουργίες να ενταχθούν στην κατηγορία των κοινών”. Στη συνέχεια, δημιούργησαν την πρώτη υπηρεσία του δήμου αποκλειστικά υπεύθυνη για τα κοινά.
Δύο καίρια σημεία διαφοροποιούν το κίνημα της νέας αυτοδιοίκησης από παλαιότερες ριζοσπαστικές προσεγγίσεις αστικής διαχείρισης. Το τοπικό κράτος γίνεται αντιληπτό ως το θεσμικό εργαλείο για την ενδυνάμωση, το συντονισμό και την ανάπτυξη της κοινωνικής καινοτομίας από τις πρωτοβουλίες πολιτών, τις οργανώσεις και τις επιχειρήσεις της ίδιας της κοινότητας. Αυτή η αντίληψη - που πολλοί σήμερα αποδίδουν και με τον όρο partner state - εδράζεται στην παραδοχή ότι οι κοινότητες μπορούν να είναι πολύ αποτελεσματικές στην κάλυψη με ίδιους πόρους και εργασία μεγάλου μέρους των αναγκών τους. Το κίνημα της νέας αυτοδιοίκησης δεν αντιλαμβάνεται το ρόλο του τοπικού κράτους αποκλειστικά ως πάροχου υπηρεσιών. Επιδιώκει τη δημιουργία εκείνων των συνθηκών που θα επιτρέψουν στις πρωτοβουλίες πολιτών της κοινότητας να λειτουργήσουν και αναπτυχθούν ενδυναμώνοντας τις δυνατότητες αυτοοργάνωσης της κοινότητας.
Ωστόσο, δεν πρόκειται για μία διαδικασία που έχει ως στόχο να αποψιλώσει τις αρμοδιότητες της αυτοδιοίκησης. Συνιστά εμπεδωμένη παραδοχή ότι θεμελιακά αγαθά και υπηρεσίες όπως η ενέργεια, η παροχή νερού και αποχέτευσης, οι δημοτικές συγκοινωνίες και οι σχολικές μονάδες, ξεπερνούν τις τοπικές πρωτοβουλίες πολιτών εξαιτίας της κλίμακάς τους. Είναι η αυτοδιοίκηση με την θεσμική της ιδιότητα που εγγυάται ότι αυτού του τύπου τα αγαθά και οι υπηρεσίες τιμολογούνται δίκαια και είναι προσβάσιμα από όλους τους πολίτες.
Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει με μία ριζοσπαστική προσέγγιση σχετικά με το τί συνιστά τοπική οικονομική ανάπτυξη. Σε αυτό το νέο όραμα για τα δημοτικά πράγματα στόχο αποτελεί η δημιουργία μίας τοπικής οικονομίας που θα είναι αποκεντρωμένη, δίκαιη και δημοκρατική. Έρχεται σε ρήξη στην πράξη με την εμπεδωμένη αντίληψη που αντιλαμβάνεται την οικονομική πολιτική των δήμων ως κάτι που συνίσταται σε αναζήτηση επενδύσεων από μεγάλες εταιρείες και ανάθεση προμηθειών πάλι σε αυτές, αναπτυξιακά σχέδια real estate μεγάλης κλίμακας και μεγάλες πανάκριβες εκδηλώσεις εντυπωσιασμού. Αντίθετα, εστιάζει στη διεύρυνση του δημοσίου και κοινωνικού τομέα της οικονομίας, σε οικονομικές δραστηριότητες με δικαιότερους μισθούς, με μεγαλύτερο εργατικό έλεγχο και αυξημένη περιβαλλοντική και κοινωνική μέριμνα. Στόχος είναι η δημιουργία πλούτου στην κοινότητα κατά τη διάρκεια της πραγματικής λειτουργίας της οικονομίας και όχι μίας εκ των υστέρων ανακατανομής με αμφίβολους όρους. Ορισμένα από τα εργαλεία που εφαρμόζουν προκειμένου να πετύχουν τα παραπάνω έχουν να κάνουν με:
- Τη δημιουργία “συμφώνων συνεργασίας” και θερμοκοιτίδων συνεργατικής οικονομίας, όπως στη Μπολόνια και τη Γάνδη.
- Την ανάπτυξη συνεταιρισμών, κοινωνικών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων ενταγμένων στο οικονομικό σχέδιο εξυπηρέτησης των τοπικών αναγκών, όπως στη Βαρκελώνη και στο Πρίνστον, στο Κλίβλαντ και στο Τζάκσον (ΗΠΑ).
- Το μαζικό κύμα επαναδημοτικοποίησης των δημοσίων υπηρεσιών κυρίως στους τομείς της ενέργειας, του νερού και των κοινωνικών υπηρεσιών, στο οποίο έχει προχωρήσει πολύ μεγάλος αριθμός δήμων και περιφερειών κυρίως σε Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία και Νορβηγία.
- Την προώθηση και ενίσχυση των αυτοδιαχειριζόμενων κοινωνικών κέντρων, όπως στη Νάπολη.
- Τη θέσμιση κοινοτικών κοινοπραξιών γης με σκοπό την προστασία από το gentrification, όπως συμβαίνει στο Λιντζ και το Όκλαντ (ΗΠΑ).

Πηγή: Ενθέματα

Αντί πένθους (για τον καπετάνιο Κυριάκο Παπαδόπουλο)

του Βασίλη Ρόγγα

Ο λιμενικός Κυριάκος Παπαδόπουλος που πέθανε χθες, είχε σώσει πάνω από πέντε χιλιάδες πρόσφυγες στο Αιγαίο. Ο Παπαδόπουλος είναι ο «πρωταγωνιστής» του σπουδαίου ντοκιμαντέρ «4.1 miles» της Δάφνης Ματζιαράκη.
Σε συνέντευξη της στο Al jazeera το 2017 η σκηνοθέτης έλεγε για τον Παπαδόπουλο:
«Είναι δυσβάσταχτος και συγκλονιστικός ο εφιάλτης που περνάει ο καπετάνιος […] Το βάρος είναι περισσότερο από αυτό που μπορεί να αντέξει και δεν προέρχεται από την ένταση αλλά από το αίσθημα του καθήκοντος.
Είναι ένας πραγματικά έντιμος άνθρωπος με αληθινή την αίσθηση της ευθύνης πως δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει ούτε ένα άτομο… και οι άνθρωποι και τα παιδιά που όντως χάνει πραγματικά τον στοιχειώνουν».
Ο Παπαδόπουλος, μιλώντας κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ, λέει:
«Στα μάτια τους βλέπω ότι υπάρχουν εικόνες από τον πόλεμο τον οποίο ζούνε. Έρχονται από τον πόλεμο. Γλιτώνουν από τις βόμβες που πέφτουν στα σπίτια τους και βλέπουμε οικογένειες να χάνουν τους ανθρώπους τους μέσα στα ελληνικά ύδατα, λόγω της θάλασσας που διασχίζουν».
«Δεν υπάρχουν λόγια…αν δεν το νιώσεις αυτό δεν…δεν υπάρχει. Εφιάλτης. Αυτή η αγωνία…όπου πηγαίναμε βρίσκαμε ανθρώπους στη θάλασσα και εύχομαι να μην υπάρχει κανένας αγνοούμενος».

Πηγή: commonality.gr

Ρότζερ Γουότερς: Η προπαγάνδα των νεοφιλελεύθερων κρατά τους ψηφοφόρους κοιμισμένους

Μια πολιτική και αιχμηρή συνέντευξη παραχώρησε στο πρακτορείο RT ο θρύλος των Pink Floyd Ρότζερ Γουότερς.
Ο συνιδρυτής του θρυλικού ροκ συγκροτήματος μίλησε για την επίδραση του νεοφιλελευθερισμού τις τελευταίες δεκαετίες στη Δύση και υπογράμμισε ότι η κυβερνητική προπαγάνδα που αναπαράγεται από τα ΜΜΕ «αποκοιμίζει» τους πολίτες και δεν τους επιτρέπει «να δουν κάτι πραγματικό».
Επεσήμανε ότι όσοι τον συμβούλευσαν να μείνει προσηλωμένος στη μουσική του, «υπνοβατούσαν» όταν ξέσπασαν οι συγκρούσεις στη Συρίας, το κίνημα για μποϊκοτάζ και οι κυρώσεις κατά του Ισραήλ. «Και αυτό επειδή κοιμούνται. Επειδή είναι τα θύματα του νεοφιλελευθερισμού που προήγαγαν ο Ρόναλντ Ρέιγκαν και η Μάργκαρετ Θάτσερ» ανέφερε ο Γουότερς.
«Μία από τις μεθόδους με τις οποίες επιδρά ο νεοφιλελευθερισμός είναι να "αναισθητοποιεί" τους ανθρώπους και να καθιστά "άβολο" το να δουν κάτι στην πραγματική του διάσταση» υποστήριξε. Ως προς την πηγή του κακού, ο Γουότερς εστιάζει -τουλάχιστον για τις ΗΠΑ - στο ανεπαρκώς χρηματοδοτούμενο εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο παράγει αγνώμονα πληθυσμό που μπορεί να «συμμορφωθεί» εύκολα στις κυβερνητικές επιταγές.
«Θέλουν να κρατήσουν το εκλογικό σώμα αδαές, ανόητο, εύπλαστο και ανοιχτό στη χρήση του καταναλωτισμού και της προπαγάνδας, ώστε να μπορεί να το κρατήσει υπό έλεγχο» πρόσθεσε.
Ο συνιδρυτής των Pink Floyd έστρεψε τα βέλη του και κατά των μέσων ενημέρωσης και αναφέρθηκε στην επίθεση με χημικά όπλα στην Ντούμα της Συρίας τον περασμένο Απρίλιο: «Είναι προφανές ότι όλα τα δίκτυα λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, από το CNN μέχρι το MSNBC και το Fox. Το αφήγημά τους είναι ότι υπήρξε μια χημική επίθεση και ότι η οργάνωση "Λευκά Κράνη" είναι υπέροχη» είπε και τόνισε ότι κανένα δυτικό δίκτυο δεν αναφέρθηκε στο πόρισμα του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, στο οποίο αναφέρεται ότι δεν βρέθηκαν αποδείξεις ότι έγινε χρήση νευροπαραλυτικού αερίου στην Ντούμα.

Πηγή: RT

Μόνη μας ελπίδα οι Άνθρωποι

του Πέτρου Κατσάκου

Μόνη μας ελπίδα εκείνος ο Νίκος που με τους Αιγύπτιους συντρόφους του ανέβαζαν κόσμο όλη νύχτα στο καΐκι. Μόνη μας ελπίδα αυτοί που άνοιξαν τα σπίτια τους στους χαροκαμένους. Μόνη μας ελπίδα όσοι έδωσαν ένα μπουκάλι νερό στους διψασμένους. Μόνη μας ελπίδα όσοι έδωσαν μια φιάλη αίμα στους λαβωμένους. Μόνη μας ελπίδα αυτοί που είχαν τον νου και την καρδιά να μαζέψουν και τα ζώα μέσα από το κακό. Μόνη μας ελπίδα όσοι ίδρωσαν, όσοι μάτωσαν, όσοι ρίσκαραν, όσοι πάλεψαν, όσοι βούτηξαν στα βαθιά με το χέρι απλωμένο. Μόνη μας ελπίδα όσοι τίμησαν αυτό που αντιπροσωπεύουν. Μόνη μας ελπίδα οι άνθρωποι. Αυτοί που σου δίνουν την ελπίδα πως δεν έχουν όλα χαθεί. Αυτοί που σου δίνουν ελπίδα πως υπάρχει σωτηρία ακόμα και μέσα στην καταστροφή, τον χαμό και το θανατικό. Αυτοί που, άλλος λίγο άλλος πολύ, δίνουν άλλη αξία στη λέξη άνθρωπος.
Αυτοί είναι το αποκούμπι την ώρα της ανάγκης. Αυτοί είναι το χέρι που θα σε σηκώσει την ώρα που λυγίζεις. Αυτοί είναι που θα μοιραστούν το είναι τους για να σε κρατήσουν στο ύψος σου. Αυτοί είναι που θες να έχεις δίπλα σου τη δύσκολη στιγμή. Αυτοί οι άγνωστοι συνάνθρωποι που κάνουν τον κόσμο μας να δείχνει έστω και λίγο καλύτερος, ακόμα και μέσα στη στάχτη. Αυτοί που, ανώνυμοι, θα φύγουν και θα χαθούν μέσα στο πλήθος της επόμενης μέρας χωρίς να προλάβεις να μάθεις το όνομά τους. Χωρίς να προλάβεις να τους πεις ακόμη κι ένα ευχαριστώ για τη μικρή ή τη μεγάλη βοήθεια που σου πρόσφεραν την ώρα της ανάγκης.
Μόνη μας ελπίδα είναι αυτοί. Άλλους τους λένε επαγγελματίες, άλλους τους λένε εθελοντές, άλλους τους λένε αλληλέγγυους και όλους μαζί τους λένε ανθρώπους με το άλφα κεφαλαίο όπως τους αξίζει, καθώς ξεχωρίζουν μέσα στο πλήθος της αδιαφορίας, του ωχαδερφισμού, της γκρίνιας, της ανέξοδης κριτικής, της εκ του ασφαλούς μεγαλοστομίας και της μικροπολιτικής σκατοψυχιάς. Μόνη μας ελπίδα είναι αυτοί που λειτουργούν ως αντίδοτο στον ιό της κοινωνικής αδράνειας, της αποχής και της απόστασης από την ανάγκη του συνανθρώπου. Αντίδοτο στον ιό του κάθε παντογνώστη πολυλογά που στη δύσκολη στιγμή θα απουσιάζει, μα θα δίνει πάντα το παρών σε κάθε λιθοβολισμό επί δικαίους και αδίκους.

Πηγή: Αυγή

1968: όταν ο Μάης ακύρωσε τις Κάνες

του Άρη Χατζηστεφάνου

Δεν θα έβλεπα ποτέ μια καλή ταινία για πρώτη φορά στην τηλεόραση. 

Ζαν-Λικ Γκοντάρ 

Πριν από μισό αιώνα ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ πρωτοστάτησε στην ακύρωση του Φεστιβάλ των Κανών στέλνοντας μήνυμα αλληλεγγύης στους φοιτητές και τους εργάτες του Γαλλικού Μάη. Φέτος, η γαλλική γιορτή του κινηματογράφου απειλήθηκε από τις «αυτοκρατορικές» ορέξεις του Netflix. Και ο Γκοντάρ έκανε… την Κινέζα.
Στάρλετ και ηθοποιοί φλέρταραν ακόμη με τους φακούς των φωτογράφων στο κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ των Κανών, όταν ορισμένα από τα ιερά τέρατα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου μπήκαν ήσυχα σε μια από τις μικρότερες αίθουσες προβολής.
«Θα σας διαβάσω μια ανακοίνωση που συντάχθηκε χτες το βράδυ», είπε ο Φρανσουά Τριφό στους δημοσιογράφους που είχαν συγκεντρωθεί:
«Η Συνέλευση Πληροφόρησης και Δράσης του Γαλλικού Κινηματογράφου… με την εξουσία που της παρέχουν οι φοιτητές από τις 15 Μαΐου του 1968, ζητά από όλους τους σκηνοθέτες, παραγωγούς, διανομείς, ηθοποιούς, δημοσιογράφους και τα μέλη της κριτικής επιτροπής που βρίσκονται στις Κάνες να αντιταχθούν, μαζί με τους ξένους ομολόγους τους και με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, στη συνέχιση του φεστιβάλ. Να δείξουν αλληλεγγύη στους απεργούς εργάτες και φοιτητές. Να καταγγείλουν την αστυνομική καταπίεση και να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους απέναντι στη γαλλική κυβέρνηση και τη βιομηχανία του κινηματογράφου».
Στις σκηνές χάους που ακολούθησαν, καθώς όλοι προσπαθούσαν να φτάσουν το μικρόφωνο, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ έκλεψε την παράσταση.
«Δεν υπάρχει ούτε μια ταινία που να δείχνει τα προβλήματα των εργατών και των φοιτητών» είπε και συνέχισε: «Ούτε η ταινία του Φόρμαν, ούτε η δική μου, ούτε του Πολάνσκι ή του Φρανσουά (Τριφό). Βρισκόμαστε πίσω από την εποχή μας».
Καθώς πλέον οι παρευρισκόμενοι συγκρατούνταν με δυσκολία από το να πιαστούν στα χέρια, ο Γκοντάρ έχασε για μερικά δευτερόλεπτα τη στωική ψυχραιμία του και άρχισε να φωνάζει: «Εμείς μιλάμε για αλληλεγγύη στους φοιτητές και τους εργάτες κι εσείς μου μιλάτε για το πώς πρέπει να κινείται η κάμερα και για close-up. Είστε μαλάκες».
Μερικές ώρες αργότερα ο σκηνοθέτης του «Αλφαβίλ», της «Κινέζας» και του «Τρελού Πιερό» κρεμόταν σχεδόν κυριολεκτικά από τις κουρτίνες ενός κινηματογράφου για να διακόψει την προβολή, ενώ στη συμπλοκή που ακολούθησε έχασε (όπως συνήθιζε σε κάθε μεγάλη ιστορική στιγμή) τα γυαλιά του. Τελικά όμως τα κατάφερε. Χάρη κυρίως σε αυτόν και τον Τριφό, το 21ο Φεστιβάλ των Κανών διέκοψε τη λειτουργία του.
Μισό αιώνα αργότερα, στο 71ο Φεστιβάλ των Κανών, απουσιάζουν και πάλι οι ταινίες για τα προβλήματα των φοιτητών και των εργατών – παρά το γεγονός ότι οι πρώτοι καταλαμβάνουν τα ίδια πανεπιστήμια του Παρισιού από τα οποία ξεκίνησε ο Μάης του ’68.
Για άλλη μια φορά κάποιος αποφάσισε να πει στους διοργανωτές ότι βρίσκονται πίσω από την εποχή τους. Δεν το έκανε όμως με τη μαοϊκή, επαναστατική θέρμη του Γκοντάρ, αλλά με την αυτοκρατορική αλαζονεία μιας αμερικανικής εταιρείας που κυριαρχεί στην παραγωγή και διανομή ταινιών - του Netflix.
«Εάν οι Κάνες θέλουν να ξεχαστούν στην ιστορία του κινηματογράφου, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα» δήλωσε ο -ελληνικής καταγωγής- διευθυντής προγράμματος Τεντ Σαράντος.
Οι θέσεις του απηχούσαν την έπαρση του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας, Ριντ Χάστινγκ, που σημείωνε ότι το μόνο που βελτιώθηκε στη διανομή ταινιών τα τελευταία τριάντα χρόνια είναι η γεύση του ποπ κορν στις αίθουσες.
Η διαμάχη με το Netflix ξεκίνησε όταν ο διευθυντής του Φεστιβάλ των Κανών, ακολουθώντας κατά γράμμα τη γαλλική νομοθεσία, ανακοίνωσε ότι δεν θα δεχθεί πρωτότυπες παραγωγές του Netflix στο διαγωνιστικό τμήμα, εάν αυτές προβληθούν στην τηλεόραση και το ίντερνετ πριν περάσουν από τις γαλλικές αίθουσες – και μάλιστα με χρονική απόσταση 36 μηνών.
Κλιμακώνοντας την αντιπαράθεση, το Netflix ανακοίνωσε ότι θα αποσύρει όλες τις ταινίες του από το φεστιβάλ.
«Είναι προφανές» έγραφε τo αμερικανικό, ηλεκτρονικό περιοδικό Salon «ότι το Netflix δεν επιθυμεί απλώς να αλλάξει τη βιομηχανία των κινηματογραφικών προβολών, θέλει να την καταστρέψει».
Οι Κάνες βέβαια φαίνεται να δίνουν μια χαμένη μάχη, καθώς ο νόμος που προβλέπει διάστημα 36 μηνών μεταξύ της κινηματογραφικής προβολής και της μετάδοσης από την τηλεόραση ή το ίντερνετ αδιαφορεί για το σύγχρονο μοντέλο παραγωγής και διανομής ταινιών στο οποίο το Netflix γίνεται ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού.
Οι κινηματογράφοι και τα φεστιβάλ όμως δεν έχουν πει την τελευταία τους λέξη.
Και ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ; Αν και ο ίδιος προτίμησε να κάνει… την Κινέζα, άφησε την εταιρεία διανομής της τελευταίας του ταινίας (The Image Book) να δείξει ότι η καρδιά του βρίσκεται πιο κοντά στο Netflix παρά στις Κάνες.
«Το όνειρό μου θα ήταν να πουλήσω την ταινία στο Netflix παράλληλα με την προβολή στις Κάνες, αλλά πριν από τις κινηματογραφικές αίθουσες» δήλωσε ο διευθυντής της εταιρείας που εκπροσωπεί τις ταινίες του Γκοντάρ στα τέσσερα τελευταία Φεστιβάλ των Κανών.
Ή, όπως θα έλεγε σήμερα εκείνο το σύνθημα του Μάη του ’68: Τρέχα, σύντροφε, ο καινούργιος κόσμος σε κυνηγά.

Διαβάστε
► Μάης 1968: Ρωγμή από το μέλλον (εκδόσεις ΚΨΜ)- Με αφορμή τη συμπλήρωση μισού αιώνα από τον Γαλλικό Μάη, ο Βασίλης Μηνακάκης διηγείται και πάλι την ιστορία του 1968 μακριά από τα τετριμμένα μονοπάτια.
► Le Redoutable (2017)- Ο σκηνοθέτης Μισέλ Χαζαναβίσιους περιγράφει με χιούμορ τη ζωή του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, θυμίζοντάς μας ότι ήταν δύσκολο να τον συμπαθήσεις και αδύνατο να τον αγνοήσεις.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Φωτογραφική έκθεση "No Direction Home" στον κοινωνικό χώρο Αντίβαρο

Από σήμερα και μέχρι τις 19 Μαΐου, στον κοινωνικό χώρο Αντίβαρο ξεκινάει μία ενδιαφέρουσα φωτογραφική έκθεση από τη συλλογή του ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ .
Έχοντας στη κατοχή μου το φωτογραφικό λεύκωμα του No Direction Home, μπορώ να πω πως οι φωτογραφίες της έκθεσης έχουν αποτυπώσει απίστευτα την ένταση και το δράμα του προσφυγικού. 235 φωτογραφίες 30 Ελλήνων φωτογράφων αποτυπώνουν το προσφυγικό, την οδύσσεια των εκπατρισμένων από τις εμπόλεμες ζώνες στη Συρία και στο Κομπάνι μέχρι το προσφυγικό στρατόπεδο στο Καλαί και την πορεία τους μέσω της Ελλάδας και της βαλκανικής οδού προς τη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη.
Οι περισσότερες από τις εικόνες του No Direction Home είναι φωτογραφίες έχουν συμπεριληφθεί σε ρεπορτάζ για το προσφυγικό. Ρεπορτάζ, από το λατινικό ρήμα reportare που θα πει «να φέρω πίσω» «να μεταφέρω κάτι στο σπίτι» και ο στόχος του βιβλίου είναι ακριβώς αυτός: να μεταφέρει στο «σπίτι», με ό,τι σημαίνει αυτό για τον καθένα από μας, αυτό που συνέβη, συμβαίνει και θα συμβαίνει όσο τα ευρωπαϊκά κράτη αρνούνται να επιτρέψουν την ελεύθερη μετακίνηση χιλιάδων ανθρώπων που επιβίωσαν από τον πόλεμο, την πείνα και τον θάνατο για να φτάσουν στα ευρωπαϊκά εδάφη και να έρθουν αντιμέτωποι με τους φράχτες που εμποδίζουν το πέρασμα στην ελευθερία και με τις ευρωπαϊκές πολιτικές του αργού ασύλου, της ανύπαρκτης μετεγκατάστασης, του γεωγραφικού περιορισμού και της βίαιης ή εκβιαστικής επαναπροώθησης στην «ασφαλή Τρίτη χώρα» Τουρκία.
Πέρα όμως από την έκθεση, μεγάλο ενδιαφέρον έχει κι η σημερινή ομιλία της Ελίνας Σαράντου, υπεύθυνης Προγραμματισμού HIAS Ελλάδας και της Ηλέκτρα Αλεξανδροπούλου από το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Η συμμετοχή του κόσμου μπορεί να αποτελέσει αφορμή για την έναρξη μιας σειράς γόνιμων προβληματισμών.

La Zad: Μια διαφορετική ζωή είναι εφικτή και δεν αρέσει στον Μακρόν

της Κατερίνα Καραβιά

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η κυβέρνηση του Εμμανουέλ Μακρόν, με μια τεράστια αστυνομική επιχείρηση, προσπαθεί εδώ και τρεις ημέρες να εκκενώσει την για 9 χρόνια αυτόνομη κατειλλημμένη περιοχή ZAD, βόρεια της Νάντης, από τους ακτιβιστές κατοίκους της. Παρόλο που η ίδια κυβέρνηση ακύρωσε το σχέδιο δημιουργίας αεροδρομίου στην περιοχή, αιτία που γέννησε και το κίνημα του ZAD, φαίνεται πως δεν είναι διατεθειμένη να ανεκτεί τις ιδέες τους για έναν διαφορετικό τρόπο ζωής. Προς το παρόν, οι ζαντίστες μάχονται και συγκρούονται με την αστυνομία, ενώ δεκάδες συγκεντρώσεις ανακοινώνονται σε αλληλεγγύη.

50 χρόνια αγώνα

Όλα ξεκίνησαν την δεκαετία του 1960 όπου η τάση της αστικοποίησης και της συγκέντρωσης του πληθυσμού στην πρωτεύουσα ήταν ιδιαίτερα αυξημένη. Σε μια προσπάθεια αποκέντρωσης, η γαλλική κυβέρνηση αποφασίζει την δημιουργία ενός μεγάλου αεροδρομίου εκτός Παρισιού και συγκεκριμένα στη Notre-Dame-Des-Landes, μια περιοχή 25 χιλιόμετρα βόρεια της πόλης Νάντη. Θα αντικαθιστούσε το αεροδρόμιο της πόλης και θα προσέλκυε το ενδιαφέρον των επενδυτών, ενώ θα βοηθούσε στην περιφερειακή ανάπτυξη.
Φυσικά το αναπτυξιακό σχέδιο δεν υπολόγιζε ούτε τους αγρότες που ζούσαν στην περιοχή και καλλιεργούσαν εκεί ούτε το φυσικό πλούτο της περιοχής.
Έτσι οι πρώτοι που αντιστάθηκαν στο σχέδιο ανάπτυξης με κάθε κόστος ήταν οι αγρότες της περιοχής, οι οποίοι οργανώνονται ήδη από το 1972.
Τελικά, το σχέδιο αναβάλλεται για κάποιες δεκαετίες λόγω της πετρελαϊκής κρίσης, αλλά και της δημιουργίας ταχείας σιδηροδρομικής γραμμής στην περιοχή.
Το 2000 η κυβέρνηση του σοσιαλιστή Λιονέλ Ζοσπέν επαναφέρει το ζήτημα. Το σχέδιο ήταν άλλωστε ήδη έτοιμο και χαρακτηρίζεται υψίστης σημασίας για το δημόσιο συμφέρον. Αποφασίζεται η ταχύτερη δυνατή διεκπεραίωσή του και τότε είναι που ακτιβιστές και οικολόγοι ξεκινούν μια καμπάνια ενημέρωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που είχαν αφεθεί στην άκρη από την κυβέρνηση, ώστε να επιταχυνθεί το έργο, αλλά και στοιχείων για την μη αναγκαιότητα της δημιουργίας ενός ακόμη αεροδρομίου στη Γαλλία.

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις

Οι ακτιβιστές υποστήριζαν ότι ένα αεροδρόμιο στην περιοχή θα είχε ως αποτέλεσμα: την καταστροφή 2.000 στρεμμάτων αρχαίγονου δάσους και των υγρότοπων. Το έργο θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στην χλωρίδα και πανίδα της περιοχής, αλλά και στην βιοποικιλότητά της.
Επιπλεόν θα κατέστρεφε καλλιεργήσιμες εκτάσεις μειώνοντας το εισοδημα των αγροτών της περιοχής, ενώ θα εκτόπιζε τους κατοίκους της περιοχής όπου έμεναν εκεί. Επίσης θα είχε επιπτώσεις στην υγεία και ποιότητα ζωής των κατοίκων που θα έμεναν κοντά στο αεροδρόμιο αλλά και στην κλιματική αλλαγή.
Τέλος, οι ακτιβιστές τόνιζαν ότι ένα ακόμη αεροδρόμιο ήταν αχρείαστο, όπως φυσικά και η σπατάλη εκατομμυρίων για τη δημιουργία τους ενώ θα μπορούσε να γινόταν η ανακαίνιση των ήδη υπάρχοντων αεροδρομίων στην περιοχή με πολύ λιγότερα λεφτά.

Η ZAD: Η μεγαλύτερη κατάληψη γης στην Ευρώπη

Το 2009 οργανώνεται ένα καμπ στην περιοχή που θα δημιουργούνταν το αεροδρόμιο, όπου εκατοντάδες ακτιβιστές συζητούν για το ζήτημα. Κατά τη διάρκεια του καμπ αποφασίζεται και η πρώτη κατάληψη της περιοχής. Στήνονται κατοικίες αλλά και φάρμες. Η ZAD (Zone a Defender δηλαδή Ζώνη υπεράσπισης) μόλις είχε γεννηθεί.
Το 2010 ολοένα και περισσότεροι ακτιβιστές συμμετέχουν στην ZAD με στόχο τη δημιουργία μιας αυτόνομης κοινότητας που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη και την αυτάρκεια. Τα αγροτεμάχια μετατράπηκαν σε συλλογικά καλλιεργημένους κήπους, δημιουργήθηκαν συλλογικοί χώροι καθώς και αρτοποιεία και μύλοι κλπ.
Μια ολόκληρη κοινότητα χτιζόταν σιγά σιγά παρά την ανακοίνωση της εταιρείας που θα κατασκευάσει και θα σχεδιάσει το νέο αεροδρόμιο (η εταιρεία που ανέλαβε ήταν η VINCI) ότι το αεροδρόμιο θα είναι έτοιμο το 2017.
Η ZAD προοδευτικά έγινε ένα είδος αυτόνομης κοινότητας, που περιλάμβανε από αγρότες και αναρχικούς μέχρι ακτιβιστές κατά της παγκοσμιοποίησης, φιλελεύθερους και αριστερούς. Οι ίδιοι οι ζαντίστες έδιναν έμφαση σε αυτό ακριβώς: στην διαφορετικότητα που περιέκλειε η ZAD.
Η ZAD μεγάλωσε τόσο που το πρότζεκτ για τη δημιουργία αεροδρομίου κατέστη αδύνατο. Ο Φρανσουά Ολάντ μετά την εκλογή του στον προεδρικό θώκο υποσχέθηκε ότι δεν θα επέμβει στην περιοχή, αλλά θα προσπαθήσει να εξαντλήσει όλα τα άλλα μέσα. Παρόλα αυτά, και με τα περιθώρια να στενεύουν για το πρότζεκτ, τον Οκτώβριο του 12 και με εντολή του τότε πρωθυπουργού η «επιχείρηση Καίσαρας» είχε στόχο να εκκενώσει πλήρως τη ZAD. Η επιχείρηση τελείωσε αποτυχημένα μετά την σθεναρή αντίσταση των ζαντιστών και των αλληλέγγυων.
Μετά την λήξη της επιχείρησης οι ζαντίστες γύρισαν στην περιοχή και ξαναέχτισαν όσα είχαν γκρεμιστεί.
Οι ζαντίστες συμμετείχαν σε κάθε τι κινηματικό από τις διαμαρτυρίες για τον αντιτρομοκρατικό νόμο μέχρι το Loi Travail(το κίνημα ενάντια στην εργασιακή μεταρρύθμιση).
Άλλωστε, η ZAD δεν ήταν μόνο ένα κίνημα ενάντια στη δημιουργία αεροδρομίου, αλλά και ενάντια στον καπιταλισμό και τον καταναλωτικό τρόπο ζωής, ήταν ένα πείραμα αυτονομίας, ενός διαφορετικού τρόπου ζωής ενάντια στην εκμετάλλευση και το κέρδος, όπου η διαφορετικότητα και η αλληλεγγύη κυριαρχούν. Η ZAD ενοχλούσε και ενοχλεί.

Πληροφορίες: zad.org, crimethinc, liberation,

Με επιμονή κερδίζονται οι αγώνες

Το 1972 είχε αποφασιστεί από την γαλλική κυβέρνηση η κατασκευή ενός αεροδρομίου στα περίχωρα της πόλης Νάντης. Κανείς τότε δε περίμενε πως με την απόφαση αυτή θα ξεκινούσε μία περίοδος αγώνων, καταλήψεων, διαδηλώσεων, συγκρούσεων αλλά κι εμπρησμών στα εργοτάξια των κατασκευαστικών που θα διαρκούσε πενήντα χρόνια!
Εδώ και πέντε δεκαετίες, στην ευρύτερη περιοχή της Νάντης συγκεντρώθηκαν κι ένωσαν τις δυνάμεις τους ντόπιοι αγρότες, χωρικοί, αστοί, φυσιολάτρες, συνδικαλιστές, πρόσφυγες, καταληψίες και διεθνείς ριζοσπάστες. Για τους κυβερνητικούς αξιωματικούς, η περιοχή αυτή χαρακτηρίστηκε ως «χαμένη από την δημοκρατία» αλλά από τους καταληψίες ονομάστηκε La ZAD (Zone À Défendre) “προστατευόμενη ζώνη”.
Το γαλλικό κράτος προσπάθησε πολλές φορές να εκκενώσει την περιοχή με τελευταία την «Επιχείρηση Καίσαρας» που σημειώθηκε το 2012 ενώ η πιο πρόσφατη κυβερνητική απειλή ακούστηκε το φθινόπωρο του 2016 από τον πρωθυπουργό Valls, ο οποίος έδωσε «Rendez Vous» τον Οκτώβριο για την εκδίωξη όλων όσων ζουν, εργάζονται, χτίζουν και καλλιεργούν στη ZAD.
Δεν ήταν μόνο η κατάληψη που ενοχλούσε το κράτος και τις εταιρίες. Ήταν η ιδέα που ξεπήδησε μέσα απ’ αυτήν την κινητοποίηση. Όλα αυτά τα χρόνια γεννήθηκε κι εδραιώθηκε ένα αυτόνομο κίνημα όπου ντόπιοι και καταληψίες οργανώθηκαν κι εφάρμοσαν ριζοσπαστικές ιδέες στην αξιοποίηση και καλλιέργεια της απαλλοτριωμένης γης.
Με πείσμα και πάθος ο αγώνας ολοκληρώθηκε το μεσημέρι της Τετάρτης 17 Ιανουαρίου 2018 με τη γαλλική κυβέρνηση να δηλώνει πως εγκαταλείπει την κατασκευή αεροδρομίου στην Notre-Dame-des-Landes (βρίσκοντας ως εναλλακτική λύση την επέκταση του ήδη υπάρχοντος αεροδρομίου της Νάντης και τον εκσυγχρονισμό του αεροδρομίου της Ρενς). Οι δηλώσεις που ακολούθησαν από διάφορα πολιτικά πρόσωπα ήταν πολυποίκιλες κι αντιφατικές αλλά σε όλες υπάρχει η παραδοχή της νίκης των κατοίκων της περιοχής. Το μόνο που απαιτεί πλέον η γαλλική κυβέρνηση είναι η απομάκρυνση των καταληψιών μέχρι την άνοιξη.
Η συγκεκριμένη ιστορική νίκη αποκτά μεγάλη αξία και στέλνει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα προς όλες τις γωνιές του κόσμου που δοκιμάζονται και καταστρέφονται από τις πολυεθνικές. Η υποχώρηση της γαλλικής κυβέρνησης απέδειξε πως τελικά κερδίζονται οι αγώνες αρκεί να υπάρχει επιμονή, όραμα και φαντασία.
Μακάρι οι ζητωκραυγές της Νάντης να ακουστούν κάποια στιγμή και στις Σκουριές Χαλκιδικής αλλά και στα νησιά του Αιγαίου που κινδυνεύουν από τα "αιολικά πάρκα".

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Οι εξόριστες της Χίου

Υπήρξα μαθητής του 7ου Δημοτικού Σχολείου Χίου την περίοδο 1990-1996. Πάντα ένιωθα ένα απροσδιόριστο συναισθηματισμό για το κτίριο αυτό. Ίσως έπαιζε ρόλο το ότι το πατρικό μου βρίσκεται απέναντί του, κι έτσι μεγάλωσα έχοντάς το σχολείο ως φόντο της παιδικής μου καθημερινότητας. Ο κόσμος μου τότε ήταν περιορισμένος και το σχολείο δέσποζε μέσα σ' αυτόν.
Θυμάμαι ένα απόγευμα που καθόμουν στο μπαλκόνι του σπιτιού και το χάζευα. Η γιαγιά μου παρατήρησε το βλέμμα μου που περιεργαζόταν τις λεπτομέρειες του κτιρίου, τις ψηλές κολώνες του προαυλίου, τα τεράστια παράθυρα και την ασυνήθιστη αρχιτεκτονική του για τα δεδομένα του νησιού και μου 'πιασε την κουβέντα.
- Φοίτησα κι εγώ κάποτε σ' αυτό το σχολείο.
- Μα πόσο παλιό είναι βρε γιαγιά; αναρωτήθηκα με παιδική αφέλεια.
- Πολύ παλιό. Όταν ήμουν παιδί κι εγώ, θυμάμαι που είχε φιλοξενήσει κάποιες κοπέλες από την Αθήνα.
- Από την Αθήνα; Και τι δουλειά είχαν εδώ;
- Ήταν κάποιες γυναίκες του θεάτρου και των γραμμάτων.
- Κάνατε παρέα;
- Όχι. Ήταν κλεισμένες εκεί μέσα κι εμείς τις κοιτούσαμε όποτε περνούσαμε από δω.
Μεγαλώνοντας έμαθα πως οι γυναίκες του θεάτρου και των γραμμάτων ήταν εξόριστες, θύματα ενός χυδαίου παρακρατικού καθεστώτος που ρίζωνε στη χώρα με τις ευλογίες των τότε Συμμάχων. Μία ανατριχίλα με διαπέρασε στη πρώτη μου συνειδητοποίηση πως το σχολείο που φοίτησα υπήρξε στρατόπεδο συγκέντρωσης βασανισμένων ψυχών.
Τρεις σχεδόν δεκαετίες μετά, η όψη του κτιρίου έχει αλλάξει αρκετά. Μία νέα πτέρυγα προστέθηκε όσο ήμουν ακόμα μαθητής, καλύπτοντας ένα μεγάλο κομμάτι της πίσω αυλής, κι ένα νηπιαγωγείο γέμισε τον ήδη περιορισμένο προαύλιο χώρο. Παρ' όλα αυτά ακόμα θυμάμαι τα μαγειρεία που αναφέρονται στο παραπάνω ντοκιμαντέρ και μία συστοιχία δέντρων που ξεριζώθηκε για να πέσουν τα νέα θεμέλια.
Οι μαντρότοιχοι που διέκοπταν την επικοινωνία των εξόριστων γυναικών με τον έξω κόσμο, για μένα ήταν ένα μέρος να βγάζω το άχτι μου. Με πεσμένα ξυλάκια που μάζευα από χάμω, αποκολλούσα τα σαθρά δομικά υλικά που ήταν σφηνωμένα ανάμεσα στις πέτρες, λες και γνώριζε η παιδική μου ψυχή την απάνθρωπη λειτουργικότητα του συγκεκριμένου εμποδίου. Και το αξιοπερίεργο της υπόθεσης είναι πως δεν το έκανα μόνο εγώ αλλά κι άλλοι συμμαθητές μου. Σαν να αισθανόμασταν την κακή αύρα και προσπαθούσαμε να γκρεμίσουμε τον αρρωστημένο κόσμο που μας είχε προσφερθεί από τις προηγούμενες γενιές.
Μερικές δεκαετίες μετά μία άλλη ομάδα νέων, αποφάσισε να γκρεμίσει τα υπολείμματα που άφησε το δικό μας "γκρέμισμα", με το να μας παρουσιάσουν τις μαρτυρίες αυτών των γυναικών. Κι η κίνηση αυτή δεν είναι μόνο συγκινητική αλλά κι ελπιδοφόρα.
Σε μία από τις μαρτυρίες που ακούστηκαν, μία εξόριστος περιγράφει τις πρώτες της εικόνες από το δημοτικό σχολείο το οποίο πριν λίγες μέρες είχε κλείσει για τις καλοκαιρινές διακοπές. Στους πίνακες ήταν ακόμα γραμμένες με κιμωλία οι ευχές μικρών παιδιών για καλό καλοκαίρι. Ένα μειδίαμα ξεπήδησε στα χείλη μου με τη σκέψη πως ίσως ένα απ' αυτά τα παιδιά να ήταν κι η δική μου γιαγιά.
Χαιρετίζω λοιπόν όλους τους συντελεστές του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ, Παναγιώτης Παυλιδάκης, Σοφία Σκουφάλου, Ματίνα Ζήσιμου, Αρετή Παληού, Μαρκέλλα Αλιφιέρη, Αγγελίνα Σκουφάλου, Μάκης Γεωργακάκης, Νάγια και Τάνια Νομικού για το συγκινητικό τους δημιούργημα αλλά και τον διευθυντή του 7ου δημοτικού σχολείου κ. Γιάννη Τσιροπινά που παραχώρησε το κτίριο για τα γυρίσματα.

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Οι φασίστες και τα καράβια τους είναι ανεπιθύμητοι στην Κρήτη!

Με πορεία διαμαρτυρήθηκαν δεκάδες άτομα χθες το βράδυ στην Ιεράπετρα για την πιθανότητα που υπήρξε το πλοίο C-Star να προσεγγίσει το λιμάνι της περιοχής. (δείτε εδώ)
Το πλοίο που ανήκει σε ακροδεξιά οργάνωση βρίσκεται σε διεθνή ύδατα και σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-MΠΕ όπως δηλώθηκε από το λιμεναρχείο της Ιεράπετρας, βρίσκεται ακόμη στα 12 μίλια νότια από το Κουφονήσι.
Οι επιβαίνοντες στο πλοίο δεν έχουν ενημερώσει μέχρι αυτή την ώρα για τις προθέσεις τους αλλά μετά και τις χθεσινοβραδυνές αντιδράσεις η προσέγγιση μάλλον θα αποφευχθεί. Ο δήμαρχος Ιεράπετρας Θεοδόσιος Καλαντζάκης είπε ότι η Ιεράπετρα λέει ένα μεγάλο ΟΧΙ σε κάθε μορφή Φασισμού και δεν επιθυμεί καμία φιλοξενία στο λιμάνι της για το συγκεκριμένο πλοίο: «Δεν βλέπω να υπάρχει πρόθεση ούτε από τους ίδιους τους επιβαίνοντες να θέλουν να έρθουν πλέον στην περιοχή μας, στον τόπο όπου έχουμε δείξει ότι ο φασισμός δεν περνάει, έχουμε δείξει την αλληλεγγύη μας και τη φιλοξενία μας στους 700 μετανάστες που βοηθήσαμε να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια για τις μέρες που βρέθηκαν στην Ιεράπετρα πριν από καιρό. Η επικοινωνία μου με τις αρχές και το υπουργείο ήταν άμεση και η Ιεράπετρα απάντησε και με τις διαδηλώσεις χθες αλλά και με το μήνυμα που έστειλα μέσω των αρχών στο συγκεκριμένο πλοίο».
Όλοι όσοι επιβαίνουν στο C-STAR συμμετέχουν στην πρωτοβουλία Defend Europe, δηλαδή «Υπερασπιζόμαστε την Ευρώπη», με στόχο διασχίζοντας τα νερά της Μεσογείου να διαμαρτυρηθούν για τη θαλάσσια μεταναστευτική οδό που χρησιμοποιούν όλοι όσοι αποχωρίζονται την πατρίδα τους για να βρουν ασφάλεια σε άλλες χώρες είτε ως πρόσφυγες είτε ως μετανάστες. Οι επιβαίνοντες στο πλοίο ζητούν να παρεμποδίζεται η διέλευση των πλοίων με πρόσφυγες και να απωθούνται πίσω εκεί από όπου ξεκίνησαν.

Ανακοίνωση της Ανυπόταχτης Κρήτης για το πλοίο C Star

Οι φασίστες και τα καράβια τους είναι ανεπιθύμητοι στην Κρήτη
Όπως έχει ήδη γίνει γνωστό, το πλοίο C Star βρίσκεται στα νότια της Κρήτης έξω από το λιμάνι της Ιεράπετρας. Πρόκειται όμως για ένα ακόμα πλοίο ή είναι μία ιδιαίτερη περίπτωση; Στις 29 Ιουλίου στο λιμάνι της πόλης Κατάνια της Σικελίας πραγματοποιήθηκε κινητοποίηση από πλεούμενα με σκοπό τον συμβολικό αποκλεισμό του λιμανιού και σύνθημα: “Closed for Racists” (κλειστό για ρατσιστές). Αιτία αποτελούσε η επικείμενη άφιξη στο λιμάνι του πλοίου C Star. Πρόκειται για ένα πλοίο που ναυλώθηκε από ακροδεξιό ευρωπαϊκό δίκτυο Generation Identity (GI) στα πλαίσια της επιχείρησης “Defend Europe” και έχει σκοπό την να εμποδίσει τη διάσωση μεταναστών και προσφύγων που διασχίζουν την Μεσόγειο, από τις ακτές της Λιβύης προς την Ιταλία. Προφανώς οι εικόνες που εμφανίζονται συνεχώς με πνιγμένους ή αποστεωμένους πρόσφυγες από την Αφρική δεν είναι αρκετές και οι διάφορες φασιστικές και ακροδεξιές οργανώσεις του Generation Identity ναύλωσαν ακόμα και πλοίο ώστε να γίνουν περισσότερες!
Όπως ήταν αναμενόμενο η μέχρι τώρα ιστορία του πλοίου κάθε άλλο παρά αγνά κίνητρα για την «προστασία της Ευρώπης» δεν διαθέτει. Πρόκειται για πλοίο που ναυλώθηκε από εταιρεία ένοπλης φύλαξης πλοίων από «Σομαλούς πειρατές», ενώ στο πρώτο λιμάνι του ταξιδιού του -στην κατεχόμενη Αμμόχωστο- πλοίαρχος και υποπλοίαρχος συνελήφθησαν με την κατηγορία ότι έφερναν παράνομα στην Ευρώπη μετανάστες από την Σρι Λάνκα, οι οποίοι δηλώνονταν ως πλήρωμα του πλοίου. Χαρακτηριστικότερο όμως είναι το γεγονός ότι το πλοίο που έχει σκοπό να «προστατέψει την Ευρώπη» έχει σημαία... Μογγολίας! Πέρα από το γεγονός ότι η χώρα επιλογής δεν έχει καν θάλασσα, απ’ ότι φαίνεται, οι Έλληνες εφοπλιστές αποδεικνύονται πρωτοπόροι καθώς η επιλογή «φθηνής» σημαίας αποτελεί παράδειγμα για τους Ευρωπαίους συναδέλφους ακόμα και για τις ρατσιστικές «δράσεις» τους.
Όλα τα παραπάνω φυσικά δεν αποτελούν αιτία ανησυχίας τόσο για την κυβέρνηση όσο και για την ΕΕ, οι οποίες ουσιαστικά νομιμοποιούν τέτοιες κινήσεις με την πολιτική της Ευρώπης-φρούριο που ασκούν καταπατώντας τα δικαιώματα των προσφύγων. Τη στιγμή που πρόσφυγες και μετανάστες προσπαθούν να ξεφύγουν από την κόλαση των χωρών που ζουν, η ΕΕ μέσω της Frontex και των κυβερνήσεων των κρατών-μελών κλείνει τα εσωτερικά σύνορα εγκλωβίζοντας τους στις χώρες υποδοχής ενώ εντείνει τις επαναπροωθήσεις και τις απωθήσεις προσφύγων.
Ο δήμαρχος της Κατάνια έχει δηλώσει ότι το σκάφος είναι ανεπιθύμητο στο λιμάνι της πόλης και έχει ενημερώσει σχετικά τις λιμενικές αρχές. Η Περιφέρεια Κρήτης θα το ανεχτεί; Οι διάφοροι «αγανακτισμένοι» φορείς του νησιού, όπως οι ενώσεις ξενοδόχων, που κόπτονται για την εικόνα που θα χαλούσαν μερικοί πρόσφυγες θα το ανεχθούν; Δεν αποτελεί δυσφήμιση του νησιού ο ελλιμενισμός ενός πλοίου που έχει σκοπό να πνίγει ανθρώπους;
Ο αγώνας ενάντια στον ρατσισμό, τη φτώχεια και τον πόλεμο είναι κοινός για όλους τους λαούς.
Πρόσφυγες και μετανάστες είναι καλοδεχούμενοι στην Κρήτη!
Ανεπιθύμητοι είναι οι φασίστες. Είτε έρχονται με αλεξίπτωτα, όπως παλιά, είτε με καράβια όπως σήμερα!

Πηγή: candianews.gr