Πουλώντας την ιστορία μας...

Κάθε πόλη στον κόσμο προσπαθεί να διαφυλάξει κάθε τι ιστορικό που έχει διατηρηθεί στο πέρασμα των χρόνων. Νιώθω περίεργα κάθε φορά που επισκέπτομαι πόλεις του εξωτερικού και διαπιστώνω πως διαθέτουν μουσεία μνήμης ιστορικών γεγονότων και προσώπων. Το ενδιαφέρον είναι πως αυτά τα μουσεία τραβάνε την προσοχή των επισκεπτών καθώς εμπλουτίζουν το ταξίδι τους με επιπλέον γνώσεις. Είναι βέβαιο πως όσο μεγαλύτερη ιστορία έχει μία πόλη τόσο περισσότερα μνημεία, μουσεία κι αξιόλογα σημεία μπορεί να αναδείξει και να παρουσιάσει στον κόσμο. 

Αντιθέτως η Αθήνα, η οποία είναι μία πόλη με μεγάλη πορεία και με αρκετές ιστορικές μνήμες, μειονεκτεί όσον αφορά τα μουσεία αλλά και τους ιστορικούς τόπους. Έχει αρκεστεί στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης κι αδιαφορεί για αρκετά σημεία της πόλης που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. 

Έχω αναφερθεί παλιότερα στο σπίτι που πέθανε ο μεγάλος ποιητής Κωστής Παλαμάς, το οποίο το κράτος το έχει αφήσει να γκρεμίζεται στα στενά της Πλάκας. Όταν μία ομάδα κατοίκων της περιοχής πήρε πρωτοβουλία να το αναδείξει, ο δήμος απάντησε με λαμαρίνες και λουκέτα καταστρέφοντας κι άλλο την πρόσοψη του κτιρίου. Την ίδια μοίρα με το σπίτι του ποιητή έχουν και τα προσφυγικά της λεωφόρου Αλεξάνδρας. 

Το συγκρότημα των προσφυγικών πολυκατοικιών της λεωφόρου Αλεξάνδρας οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1933-1935, βάσει σχεδίων των αρχιτεκτόνων Κίμωνα Λάσκαρι (1905-1978) και Δημήτριου Κυριακού (1881-1971), υπαλλήλων τότε της Τεχνικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Προνοίας (Τ.Υ.Υ.Π.). Πρόκειται για το αποτέλεσμα της δράσης ενός κρατικού μηχανισμού οργανωμένης δόμησης, που συστάθηκε για πρώτη φορά, στο πλαίσιο ενός ευρυτέρου σχεδίου προκειμένου να στεγαστούν οι μυριάδες προσφύγων από τη Μικρά Ασία, που είχαν κατακλύσει το λεκανοπέδιο της Αθήνας (αλλά και όλη την Ελλάδα). Στη συγκεκριμένη περίπτωση προκρίθηκε η ανέγερση 228 συνολικά διαμερισμάτων, κατανεμημένων σε οκτώ πολυκατοικίες που διατάσσονταν επάλληλα μεταξύ τους και παράλληλα προς τον άξονα της λεωφόρου. Αυστηρά ωφελιμιστικά κτίρια, στη γραμμή του γερμανικού φονξιοναλισμού, απλά παραλληλεπίπεδα κατασκευασμένα με πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος και επιχρισμένη λιθοδομή, "χωρίς ίχνος διακόσμησης ή άλλης παραχώρησης σε πλαστικές αναζητήσεις".

Όμως αυτές οι λιτές προσόψεις έχουν διατηρήσει μέχρι σήμερα την νεότερη ιστορία αυτού του τόπου. Πρώτα απ' όλα είναι η προσφυγιά που έζησε ο Ελληνισμός μετά την καταστροφή της Σμύρνης. Επίσης πάνω στους τοίχους των κτιρίων υπάρχουν ακόμα οι σφαίρες από τα Δεκεμβριανά του ΄44 (στην οδό Φαλήρου στο Κουκάκι υπάρχει ένα υπέροχο νεοκλασικό που φέρει τρύπες από σφαίρες των Δεκεμβριανών, το οποίο κι αυτό έχει αφεθεί στη φθορά του χρόνου). 

Αυτό το ιστορικό κτιριακό συγκρότημα έχει εγκαταλειφθεί από το κράτος. Η τελευταία επέμβαση που του έγινε ήταν στους Ολυμπιακούς Αγώνες που κρύφτηκε πίσω από ένα μεγάλο πανό λες και γνώριζε το κράτος τη ντροπή αλλά και την ευθύνη που φέρει απέναντι στην ιστορία και ήθελε να τη καλύψει πίσω από τα έντονα χρώματα και τα φώτα της γιορτής.  

Αν δεν ήμασταν λαός της τσαπατσουλιάς θα μπορούσαμε εύκολα να μετατρέψουμε όλο αυτό το κτιριακό συγκρότημα σε μουσείο που να αναφέρεται στην προσφυγιά αλλά και στον εμφύλιο πόλεμο της Ελλάδος. Ο χώρος βοηθάει στην ανάπτυξη και την οργάνωση ενός μουσειακού χώρου. Υπάρχει ένα μεγάλο πεζοδρόμιο μεταξύ της λεωφόρου και των προσφυγικών κτιρίων, υπάρχουν αρκετοί χώροι και διαφορετικά κτίρια που θα μπορούσαν να στεγάσουν διαφορετικές θεματολογίες όσον αφορά την προσφυγιά και τον εμφύλιο και φυσικά εξυπηρετεί και το μετρό που είναι δίπλα. Εκτός απ' όλα αυτά τα πλεονεκτήματα που αναφέρω παραπάνω, έχουμε σαν λαός χρέος να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε τα γεγονότα αυτά που η προπαγανδιστική εκπαίδευση των ελληνικών σχολείων κρύβει εδώ και δεκαετίες. 

Αντιθέτως η κυβέρνηση αποφάσισε να μεταβιβαστούν τα προσφυγικά στο ΤΑΙΠΕΔ για ιδιωτικοποίηση, αποδεικνύοντας για μία ακόμη φορά την έλλειψη παιδείας αυτών των ανθρώπων που εκτός από την οικονομία καταστρέφουν και την πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά αυτού του τόπου. Όπως κάποτε ο γέρος Καραμανλής και η Χούντα γκρέμιζαν τα νεοκλασικά για να χτίσουν "μοντέρνα" τσιμεντένια κι απρόσωπα κτίρια, έτσι και το σημερινό καθεστώς δείχνει την ασέβειά του προς την ιστορία του τόπου χαράζοντας νέες πληγές στην ήδη ταλαιπωρημένη μας πόλη. 

Η παρουσία αυτών των κτιρίων (όπως και τα μεσοπολεμικά κτίρια της λεωφόρου Αμαλίας) είναι η αφορμή για τον κάθε σκεπτόμενο πολίτη, κάτοικο ή επισκέπτη της πόλης, να αναρωτηθεί για την προέλευση των σημαδιών και να ανατρέξει στην ιστορία. Αν σβηστούν αυτά τα ίχνη τότε θα αποκοπεί και ο άνθρωπος με το παρελθόν του.

Είναι αναγκαίο λοιπόν να ενημερωθεί ο Σαμαράς και το επιτελείο του πως η Ελλάδα δεν είναι μόνο η Ακρόπολη, το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Ελλάδα είναι και τα Δεκεμβριανά, είναι η δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα, είναι η χούντα των συνταγματαρχών, είναι η εξορία στα ξερονήσια, είναι τα εναπομείναντα νεοκλασικά που προσπαθούν να ανασάνουν στριμωγμένα σε τσιμεντένιους γίγαντες, είναι οι πλατείες, είναι τα χαμένα όνειρα της γενιάς μου. 

Αν σβηστεί η νεότερη ιστορία της Ελλάδος, για την οποία η Δεξιά νιώθει μεγάλη ντροπή για το ρόλο που διαδραμάτισε, τότε σαν λαός θα καταδικαστούμε να ζήσουμε ξανά τα ίδια πέτρινα χρόνια. Από την μία νιώθω τυχερός που πρόλαβα και είδα αυτά τα ιστορικά κτίρια αλλά από την άλλη θα φέρω ευθύνη σε περίπτωση που δεν κάνω κάτι για να διατηρηθούν και για τις επόμενες γενιές.