Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου 2015

Συριακή κρίση: Ποια θα μπορούσε να είναι η επόμενη μέρα;



της Βιβή Κεφαλά

«Η πολιτική μετάβαση στη Συρία είναι αναμφίβολα ένα δύσκολο εγχείρημα, τόσο διότι όσο αναγκαίος και εάν είναι ο εθνικός διάλογος μετά από έναν εμφύλιο παραμένει οδυνηρός, όσο και διότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος προβολής υπερβολικών απαιτήσεων ή αδιαλλαξίας από κάποιες από τις εμπλεκόμενες πλευρές».
Περισσότερα από πέντε χρόνια έχουν περάσει από την έναρξη της συριακής κρίσης, και στο διάστημα αυτό το καθεστώς Άσαντ κατάφερε να παραμείνει στην εξουσία. Οι λόγοι που εξηγούν την ανθεκτικότητα του καθεστώτος είναι πολλοί. Κατ΄ αρχήν η ταύτιση του συριακού στρατού με το κυβερνών κόμμα Μπάθ επέτρεψε στον Μπασάρ Αλ Άσαντ να παραμείνει στην εξουσία, ενώ η σταθερή υποστήριξη της Ρωσίας αλλά και του Ιράν, καθώς και της λιβανέζικης Χεζμπολλά, αν και με διαφορετικούς τρόπους, ήταν ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση του συριακού καθεστώς. Ένας δεύτερος λόγος ήταν το γεγονός ότι η σύγκρουση στην Συρία θεωρήθηκε από τη Δύση, τουλάχιστον στην αρχή, ως μία ευκαιρία για την ανατροπή ενός ενοχλητικού αντιπάλου και μάλιστα χωρίς κόστος, μια εκτίμηση που διαψεύστηκε από τα γεγονότα. Ένας ακόμα πολύ σημαντικός λόγος ήταν η πολυδιάσπαση των αντιπάλων του καθεστώτος σε δεκάδες μικρότερες ή μεγαλύτερες ένοπλες ομάδες, πράγμα που επέτρεπε σε χώρες της περιοχής να τις ενισχύουν εξασφαλίζοντας έτσι τοπικούς συμμάχους, προετοιμαζόμενες για την μετά -Άσαντ εποχή. 

Ενώ το ΙΚΙΛ απειλεί τη Δαμασκό

Όμως, καθώς η σύγκρουση συνεχιζόταν, οι ενδο-συριακές αντιθέσεις παγιώνονταν και η χώρα βυθιζόταν στο χάος, άρχισαν να δρουν –και μάλιστα με επιτυχία- ισλαμικές τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως η Άλ Νούσρα και η Αλ Κάιντα του Ιράκ, η οποία κατάφερε να κατακτήσει στρατηγικής σημασίας εδάφη τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία. Αποτυπώνοντας τις στρατιωτικές της επιτυχίες, η τελευταία μετονομάσθηκε σε Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε και συμπεριφέρθηκε στους κατακτημένους πληθυσμούς με ανατριχιαστική βαρβαρότητα.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η δημιουργία δύο αποτυχημένων κρατών, η προσθήκη ενός ακόμα μετώπου στη συριακή σύγκρουση, αλλά και ένα κύμα εκατοντάδων χιλιάδων απελπισμένων ανθρώπων προς τις μεσογειακές ακτές της Ευρώπης, που πίστευαν ότι παρά τους κινδύνους, εάν έφθαναν εκεί θα έσωζαν την ζωή τους. Η διάψευση των ελπίδων τους ήταν οδυνηρή, καθώς η Ευρώπη μετατρέπεται σε φρούριο, ώστε να προφυλαχθεί από τις ορδές της «αναγκαστικής μετανάστευσης».
Αντιμέτωπη με μία ανεξέλεγκτη, πλέον, κρίση οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοι τους προσπάθησαν να αντιδράσουν, αλλά χωρίς να εμπλακούν άμεσα οι ίδιοι και περιορίστηκαν σε αεροπορικούς βομβαρδισμούς, στην παροχή βοήθειας και σε επιμελητειακή υποστήριξη στις δυνάμεις, κυρίως Κούρδους, που πολεμούσαν εναντίον του ΙΚΙΛ. Ωστόσο, παρά τις συμβολικές του νίκες των Κούρδων, όπως αυτή στο Κομπάνι, η δράση του ΙΚΙΛ συνεχίζεται και μάλιστα έχει φθάσει να απειλεί την ίδια τη Δαμασκό, ενώ οι απειλές για τα συμφέροντα της Δύσης πληθαίνουν, πράγμα που αναγκάζει τις δυτικές χώρες να επαναπροσδιορίσουν την πολιτική τους στη συριακή κρίση.
Ένα εύγλωττο παράδειγμα αυτής της αλλαγής αποτελεί η Γαλλία, η οποία συμμετείχε μεν στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον του ΙΚΙΛ στο Ιράκ αλλά όχι στη Συρία, θεωρώντας ότι η τρομοκρατική αυτή οργάνωση και το καθεστώς Άσαντ δεν διέφεραν σε τίποτα. Τις τελευταίες ημέρες, όμως, η γαλλική στάση άλλαξε και όπως όλα δείχνουν θα υπάρξει γαλλική συμμετοχή στους βομβαρδισμούς εναντίον του ΙΚΙΛ και στην Συρία.

Η Ρωσία αναλαμβάνει πρωτοβουλίες

Η σημαντικότερη αλλαγή που σημειώνεται, πάντως, αφορά τις κινήσεις της Ρωσίας στη συριακή κρίση, μια και η Μόσχα φαίνεται αποφασισμένη να ανακόψει την πορεία του ΙΚΙΛ προς τη Δαμασκό και να κάνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε να διαφυλάξει την επιρροή της στη Συρία, η οποία εξασφαλίζεται μέσω της υποστήριξής της στο καθεστώς. Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, η Ρωσία πρόκειται πολύ σύντομα να εφοδιάσει το συριακό καθεστώς με υπερσύγχρονα πολεμικά αεροσκάφη, πράγμα που σημαίνει ότι οι σύροι πιλότοι θα πρέπει να εκπαιδευθούν, πράγμα που με την σειρά του σημαίνει ότι θα φθάσουν στη συριακή πρωτεύουσα ρώσοι σύμβουλοι. Επίσης, σύμφωνα με άλλες πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν, υπάρχουν ήδη ρώσοι στρατιώτες στη ρωσική βάση της Ταρτούς στη Συρία και ο αριθμός τους πρόκειται να αυξηθεί, ώστε να ενισχυθούν οι συριακές δυνάμεις και να αντιμετωπιστεί η ισλαμική απειλή. Επισήμως, η Ρωσία αρνείται ότι υπάρχουν ρώσοι στρατιώτες στη Συρία και πολύ περισσότερο ότι πρόκειται να αποστείλει σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις στη χώρα.
Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι η Ρωσία ανέλαβε πρωτοβουλίες ώστε να αρθεί το αδιέξοδο της συριακής κρίσης, διαφυλάσσοντας παράλληλα και σημαντικά στρατηγικά της συμφέροντα. Οι πρωτοβουλίες αυτές δημιουργούν μια νέα δυναμική, αναγκάζοντας του δυτικούς να αναθεωρήσουν τις θέσεις τους και να επαναπροσδιορίσουν τους στόχους τους. Έτσι, μοιάζει να δημιουργείται συναίνεση σχετικά με δύο βασικά και αλληλένδετα θέματα. Το πρώτο θέμα είναι ότι το ΙΚΙΛ θα πρέπει να καταπολεμηθεί πάση θυσία, δεδομένου ότι αποτελεί μείζονα απειλή τόσο για τους περιφερειακούς δρώντες όσο και για τους διεθνείς. Για να αποφευχθεί όμως η επανάληψη καταστροφικών πολιτικών, όπως η εισβολή και κατοχή του Ιράκ, που εξέθρεψε και γιγάντωσε την ισλαμική τρομοκρατία, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί έξυπνη ισχύς, δηλαδή ένας συνδυασμός στρατιωτικών και πολιτικών μέσων. Για να υπάρξουν, όμως, αποτελέσματα θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία όσον αφορά τις διαδικασίες και τον τρόπο με τον οποίο θα επέλθει η πολιτική αλλαγή στη Συρία, ώστε να σταματήσουν επιτέλους οι συγκρούσεις ανάμεσα στις καθεστωτικές δυνάμεις και τις ένοπλες οργανώσεις και να υπάρξει μέτωπο εναντίον του ΙΚΙΛ. 

Η επόμενη μέρα στη Συρία

Ερχόμαστε έτσι στο δεύτερο θέμα, δηλαδή στο ποια θα είναι η «επόμενη μέρα» στη Συρία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποκλείουν, προφανώς, την παραμονή του καθεστώτος Άσαντ στην εξουσία, ενώ η Γαλλία δεν θέτει πλέον ως προϋπόθεση την πτώση του καθεστώτος για την έναρξη εθνικού διαλόγου. Προτείνει, μάλιστα, το σχηματισμό εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή στελεχών του Μπάαθ, χωρίς όμως τη συμμετοχή του Μπασάρ αλ Άσαντ. Η γαλλική πρόταση απηχεί τις προτάσεις του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ στη Συρία, ο οποίος στοχεύει στην έναρξη μιας πολιτικής διαδικασίας, που θα φέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τις αντιτιθέμενες πλευρές, ώστε να υπάρξει συμφωνία σε σημαντικά θέματα, όπως αυτά διατυπώθηκαν στις συνομιλίες του Μαΐου στη Γενεύη, μεταξύ των οποίων κυρίαρχη θέση κατέχει η «ασφάλεια για όλους. Ζωτικής σημασίας, όμως, είναι και το θέμα της διευθέτησης της πολιτικής μετάβασης, με τη δημιουργία κυβέρνησης εθνικής ενότητας, τα μέλη της οποίας θα δεσμεύονται στην εφαρμογή των συμφωνημένων. Δηλαδή, η πολιτική μετάβαση στη Συρία θα πρέπει να είναι σταδιακή και η διαχείρισή της θα πρέπει να γίνει με πολύ μεγάλη προσοχή, ώστε να αποφευχθούν καταστροφικά προηγούμενα όπως αυτό του Ιράκ και της Λιβύης.

Δύσκολο εγχείρημα

Πρόκειται αναμφίβολα για ένα δύσκολο εγχείρημα, τόσο διότι όσο αναγκαίος και εάν είναι ο εθνικός διάλογος μετά από έναν εμφύλιο παραμένει οδυνηρός, όσο και διότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος προβολής υπερβολικών απαιτήσεων ή αδιαλλαξίας από κάποιες από τις εμπλεκόμενες πλευρές. Οι δυσκολίες πολλαπλασιάζονται εξ αιτίας των περίπλοκων σχέσεων, που έχουν αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ των κρατών της περιοχής και των διαφόρων ένοπλων ομάδων και μπορεί να δημιουργηθούν σοβαρά εμπόδια στην επίτευξη εθνικής συνεννόησης. Τέλος, εμπόδια μπορεί να προέλθουν και από τις αντιδράσεις ορισμένων κρατών της περιοχής, τα οποία ενδέχεται να θεωρήσουν ότι αποκλείονται από διαδικασίες, που θα επαναπροσδιορίσουν τις περιφερειακές ισορροπίες και κρίνουν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να αποβεί εις βάρος τους.
Σε κάθε περίπτωση, τα εμπόδια για τη λήξη της συριακής κρίσης είναι πολλά και μεγάλα και είναι πολύ νωρίς για να εκτιμήσει κανείς το πού θα οδηγήσει η κινητικότητα, που έχει αναπτυχθεί τον τελευταίο καιρό, με επίκεντρο την Συρία. Μπορεί, όμως, και να πλησιάζει η αρχή του τέλους του ατελείωτου συριακού δράματος.

(το κείμενο δημοσιεύτηκε στην Εποχή την περασμένη Κυριακή 27/9/2015)

Πηγή: left.gr

Τρίτη 29 Σεπτεμβρίου 2015

Οι σιχαμένοι της Ιστορίας...



Για μία ακόμη φορά έκαναν την εμφάνισή τους, οι σιχαμένοι της Ιστορίας. Αναφέρομαι στους ανθρώπους που έχουν πρωταγωνιστήσει στις μελανές στιγμές της ανθρωπότητας. Προδότες, δολοφόνοι, δοσίλογοι, μαυραγορίτες, νεοναζί κι άλλα αποβράσματα της κοινωνίας...
Η Ιστορία όμως κάνει κύκλους. Από την πράξη περνάει στη λήθη και μέσα από την άγνοια επανέρχονται οι άσχημες στιγμές του παρελθόντος. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν πως παρ' όλα τα παραδείγματα της νεώτερης Ιστορίας μας, υπάρχουν σήμερα συμπολίτες μας που αποφάσισαν να πλουτίσουν εκμεταλλευόμενοι τον πόνο των προσφύγων.
Τον τελευταίο καιρό έχω ακούσει γεγονότα που με εξόργισαν. Ελληνάρες με κάθε τρόπο προσπαθούν να κλέψουν όσα περισσότερα χρήματα μπορούν από τους Σύριους. Μη παραξενεύεστε με το ρήμα που χρησιμοποιώ. Εξάλλου ο τρόπος δράσης τους είναι καθαρά ληστρικός.
Δε χρειάζεται να επαναλάβω από αυτήν την ανάρτηση τις απαράδεκτες πράξεις τους. Σκοπός του κειμένου μου είναι να θίξω ένα άλλο θέμα, την δικιά μας συμπεριφορά απέναντι σ' αυτά τα καθάρματα.
Στο νησί μου ξέρουμε πολύ καλά ποιοι εκμεταλλεύονται τους Σύριους. Πιθανόν το ίδιο να ισχύει και στα υπόλοιπα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Επίσης γνωρίζουμε πως η πολιτεία είτε αδιαφορεί είτε είναι ανίκανη στο να αντιμετωπίσει την κατάσταση αυτή. Από την άλλη ο χλευασμός απέναντι σ' αυτά τα αποβράσματα είναι όχι μόνο αναποτελεσματικός αλλά κι επικίνδυνος. Εξάλλου αυτοί οι άνθρωποι είναι τόσο χοντρόπετσοι που δε μπορεί να τους αγγίξει καμία προσβολή. Το φιλότιμο και η αξιοπρέπεια είναι στοιχεία ανύπαρκτα μέσα στην αρρωστημένη τους συνείδηση.
Μπορούμε όμως να αντιδράσουμε με αξιοπρέπεια εκεί που τους πονάει. Στο χρήμα. Με το να σταματήσουμε να πατάμε στα μαγαζιά τους. Με το να αποφεύγουμε συναναστροφές μαζί τους και να αρνιόμαστε υπηρεσίες κι εξυπηρετήσεις απ' αυτούς. Τους γυρνάμε τη πλάτη και τους πετάμε στο περιθώριο της τοπικής κοινωνίας. Δε χρειάζεται να περιμένουμε τη λήθη να κάνει τη δουλειά της. Δεν είναι δικό της χρέος αλλά δικό μας, της δικιάς μας συνείδησης. Ένα πολύ δυνατό κι όμορφο παράδειγμα για τις επόμενες γενιές...
Εξάλλου η σιωπή μίας κοινωνίας απέναντι σε ένα έγκλημα υποδηλώνει συνενοχή.
Πέρα όμως απ' αυτά τα καθάρματα, υπάρχουν αρκετοί συμπολίτες μου οι οποίοι μέσα στην οικονομική κρίση, συνεχίζουν να βοηθούν τους πρόσφυγες κι αυτό πρέπει να μας γεμίζει περηφάνια, τη στιγμή μάλιστα που σε άλλες χώρες, όπως την Τσεχία, διοργανώνονται διαδηλώσεις κατά των προσφύγων...

Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2015

Παράξενη πολιτεία



του Κώστα Κάβουρα

«Δεν υπάρχει πιο σοκαριστική εικόνα από παιδικές ζωγραφιές που απεικονίζουν τανκς, γκρεμισμένα κτίρια, μπόμπες και όπλα. Δεν υπάρχει όμως και πιο μαγευτική εικόνα απ' τη χαρά στο πρόσωπο ενός προσφυγόπουλου την ώρα που του δίνεις μαρκαδόρους και μπλοκ ζωγραφικής για να μπορεί να ζωγραφίζει αυτά που έχει στο μυαλό του»
Τάε κβο ντο. Το προσωρινό σπίτι των απόκληρων αυτού το κόσμου. Αυτών που άφησαν τα σπίτια τους, γιατί έμειναν μισογκρεμισμένα από τα πυρά του εχθρού. Το καταφύγιο όσων τα έβγαλαν πέρα με τα κύματα και κατάφεραν να προσεγγίσουν την “ειρηνική” Δύση.
Τη Δύση που τους περίμενε με ξενοφοβία, φράχτες, συνοριόμπατσους και χωρίς τις στοιχειώδεις υποδομές για να τους υποδεχτεί. Τη Δύση που τους άφησε να θαλασσοπνίγονται στα σύνορά της. Τη Δύση, που μόνο όταν η κατάσταση άρχισε να γίνεται ανεξέλεγκτη, έβαλε το θέμα στο τραπέζι της συζήτησης και προσπάθησε να αναζητήσει λύσεις.
Αυτοί οι γελαστοί σκούροι τύποι και τύπισσες, πέρασαν από σημεία και τέρατα αλλά δεν το βάζουν κάτω. Άφησαν πίσω δουλειές, κόπους μια ζωής, ίσως και μέλη από τις οικογένειες τους, για να φύγουν μακριά από το πόλεμο. Για να βρουν ένα κομμάτι γης απ' όπου θα μπορούν να κοιτάνε τον ήλιο χωρίς να τους σκιάζουν τα βομβαρδιστικά και να ακούν τους ήχους της φύσης χωρίς να παρεμβάλλονται οι εκκωφαντικοί ήχοι από τις μπόμπες που πέφτουν τριγύρω.
Μεταξύ τους μικρά παιδιά. Παιδιά που από τα πρώτα χρόνια της ηλικίας τους θα έχουν στο μυαλό τους βαθιά χαραγμένη την ανάμνηση της υγρής αγκαλιάς της μάνας μέσα στο πλοιάριο, το φοβισμένο βλέμμα του πατέρα για το τι τους ξημερώνει και τον ήχο από το μικρότερο αδερφάκι που κλαίει γιατί πεινάει ή κρυώνει.
Τουλάχιστον τώρα η θάλασσα και η πλατεία αποτελούν παρελθόν. Βρέθηκε ένα γήπεδο που τουλάχιστον θα τους προστατεύει από τη βροχή και το κρύο. Αν στοιβάξουν προσεκτικά τις σκηνές και τα πρόχειρα καταλύματά τους θα καταφέρουν να μπουν όλοι εκεί μέσα. Είναι πολλοί βλέπεις. Αν μετρηθούν αγγίζουν τους χίλιους επτακόσιους.
Σ' αυτή τη νέα παράξενη πολιτεία έκαναν και κάποιους φίλους. Μια χούφτα από εθελοντές που τους νοιάζονται και τους βοηθάνε. Μια χούφτα ανθρώπους που τους νιώθουν και με αυτοθυσία κάνουν ότι μπορούν για να τους ανακουφίσουν. Κάποιους που δεν τους κοιτάνε με τρόμο ή απαξίωση. Είναι και κάποιοι που πηγαινοέρχονται συνεχώς και φέρνουν ρούχα, κουβέρτες, φάρμακα και φαγητό. Τα απαραίτητα για να βγει κι αυτή η νύχτα και αύριο βλέπουμε.
Υ.Γ. Δεν υπάρχει πιο σοκαριστική εικόνα από παιδικές ζωγραφιές που απεικονίζουν τανκς, γκρεμισμένα κτίρια, μπόμπες και όπλα. Δεν υπάρχει όμως και πιο μαγευτική εικόνα απ' τη χαρά στο πρόσωπο ενός προσφυγόπουλου την ώρα που του δίνεις μαρκαδόρους και μπλοκ ζωγραφικής για να μπορεί να ζωγραφίζει αυτά που έχει στο μυαλό του.

Πηγή: https://barikat.gr/content/paraxeni-politeia

Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2015

Η αλήθεια βρίσκεται στους Pink Floyd!


Ποιους Sex Pistols; Στους Sex Pistols κρύβεται η επανάσταση. Ήταν αυτοί που έκαναν release το ‘God Save the Queen’ στην επέτειο 25 χρόνων από την άνοδο της Βασίλισσας Ελισσάβετ ΙΙ στο θρόνο, η οποία γιορτάστηκε με μεγάλα πάρτυ και παρελάσεις. Ήταν αυτοί που έπαιζαν ‘Anarchy In the U.K.’ ενώ η Σιδηρά Κυρία (aka Margaret Thatcher) βρισκόταν στο “τιμόνι” της Αγγλίας. Εν πάσει περιπτώσει, ήταν αυτοί που συνέδεσαν μια για πάντα την επανάσταση με τη ροκ, και έδωσαν σώμα και ψυχή στο θυμό, τη σύγχυση και την ανησυχία που είχε προκαλέσει η οικονομική δυσχέρεια και η κοινωνική αποξένωση στα μισά περίπου των ’70s.

Εισαγωγή

Η τέχνη είναι η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να εκφραστεί και να δημιουργήσει. Και μια από τις σημαντικότερες εκφάνσεις της, είναι η μουσική. Η τέχνη είναι για να υπηρετεί τον άνθρωπο, αρκεί να υπάρχουν κάποιοι να την υπηρετήσουν. Όπως ο Michelangelo υπηρέτησε την τέχνη (πολλές τέχνες για την ακρίβεια) και η τέχνη του υπηρετεί τώρα εμάς, κάτι αντίστοιχο για τη μουσική, υπήρξαν οι Pink Floyd.
Και αφού ξεκαθαρίσαμε πού βρίσκεται η επανάσταση, ας προχωρήσουμε στην αλήθεια.
Ένα από τα στοιχεία που έχουν τοποθετήσει τους Pink Floyd στο θρόνο της παγκόσμιας μουσικής σκηνής, είναι οι στίχοι των τραγουδιών τους. Εκτός από το αδιαμφισβήτητα τεράστιο και μάλλον εξωπραγματικό μουσικοσυνθετικό ταλέντο τους, έγραψαν στίχους που μιλούν όχι μόνο για έρωτες, αγάπες και ξεχασμένες αναμνήσεις, αλλά και για θέματα που μας αγγίζουν επειδή τα βιώνουμε, επειδή τα αντιμετωπίζουμε κι επειδή πρέπει να τα δούμε με άλλη οπτική γωνία.
Οι Pink Floyd δεν είναι μπάντα, είναι ιδέα. Και είναι γνωστό ότι βρισκόντουσαν αιώνες μπροστά. Από το ντεμπούτο τους με το ‘The Piper At The Gates Of Dawn’ και την εποχή που ο Syd Barrett μεγαλουργούσε όντας η ψυχή και το σώμα της μπάντας, οι Pink Floyd ήταν κάτι εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι είχε συναντήσει ο κόσμος μέχρι τότε. Στο δεύτερο δίσκο, ‘A Saucerful of Secrets’, με τον Syd Barrett να βρίσκεται σε άλλο κόσμο εξαιτίας της επίδρασης του LSD στη συμπεριφορά και το μυαλό του, τα συνθετικά καθήκοντα βάρυναν τις πλάτες των Roger Waters και Richard Wright και μόνο το τελευταίο κομμάτι του δίσκου, ‘Jugband Blues’, έμελλε να είναι δικό του. Μάλλον γνώριζε την αλήθεια, το ότι σύντομα θα δει την πόρτα της εξόδου δηλαδή:

It’s awfully considerate of you to think of me here 
And I’m much obliged to you for making it clear that I’m not here. 

Η αλήθεια είναι, ότι η μπάντα άρχισε να μεγαλουργεί μετά την εποχή Syd Barrett, όσο “ύβρις” κι αν θεωρείται κάτι τέτοιο. Βέβαια, δεν έπαψε σχεδόν ποτέ να τους επηρεάζει, όπως θα δούμε παρακάτω. Χωρίς αυτόν πια, έρχεται το ‘Ummagumma’ του 1969, για να δώσει ορισμό στον όρο avant-garde αλλά και ένα στίγμα του τι πρόκειται να ακολουθήσει. ‘Atom Heart Mother’ (1970) στη συνέχεια, τραγούδια-έπη, και το σπάνιας ιδιαιτερότητας ‘Alan’s Psychedelic Breakfast’ στο τέλος του δίσκου, ένα 14λεπτο τραγούδι, στο οποίο τον πρώτο λόγο έχουν οι αληθινοί ήχοι ενός ανθρώπου που ετοιμάζει και τρώει το πρωινό του, ενώ παράλληλα, οι Pink Floyd παίζουν διάφορους ήχους.

Η αλήθεια βρίσκεται στους Pink Floyd

Σε αυτό το σημείο, τα πράγματα αλλάζουν λίγο και η μπάντα μεγαλώνει απότομα. Οι πειραματισμοί συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό και φτάνουμε στο άλμπουμ ‘Meddle’ που είχε τα κομμάτια ‘One Of These Days’ και ‘Echoes’. Το πρώτο είναι ένα από τα καλύτερα ορχηστρικά τους κομμάτια, ενώ το δεύτερο είναι πρακτικά το μπάσιμό μας στο αφιέρωμα. Το ‘Echoes’, λοιπόν, θέτει σοβαρή υποψηφιότητα για το καλύτερο τραγούδι της μπάντας (αν και δεν είναι όπως θα δούμε παρακάτω) και είναι ένα έπος περίπου 24 λεπτών που κάποια στιγμή λέει αυτό: 

And no one called us to the land 
And no one knows the wheres or whys 
Something stirs and something tries 
Starts to climb toward the light 

Strangers passing in the street 
By chance two separate glances meet 
And I am you and what I see is me 
And do I take you by the hand 
And lead you through the land 
And help me understand 
The best I can 

And no one called us to the land 
And no one crosses there alive 
No one speaks and no one tries 
No one flies around the sun… 

Το απολαμβάνουμε, ίσως στο κορυφαίο live των Pink Floyd, στο άδειο θέατρο της Πομπηίας (δείτε εδώ). ‘

The Dark Side Of The Moon (1973)



Και κάπως έτσι, αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά ο τίτλος του άρθρου. Το ‘The Dark Side Of The Moon’ του 1973, έρχεται για να αποτελέσει το πρώτο concept album της μπάντας και να πραγματευτεί έννοιες όπως η διαμάχη, τα χρήματα, ο χρόνος, η απληστία και οι πνευματικές διαταραχές, με το τελευταίο στοιχείο να είναι εμπνευσμένο από τον Syd Barrett. Απλές αλήθειες δηλαδή.
Η ιδέα για ένα δίσκο με κεντρικό θέμα ήρθε από τον Roger Waters και τα υπόλοιπα μέλη της μπάντας συμφώνησαν μαζί του, για να συνθέσουν τελικά έναν από τους καλύτερους δίσκους όλων των εποχών και να “παντρέψουν” τις εξαιρετικές τους συνθέσεις μαζί με μια κατάθεση σκέψεων και φιλοσοφικών αναζητήσεων, μέσω απλών και “κοφτερών” στίχων. Ο δίσκος χωρίζεται σε δύο μέρη (τραγούδια No.1-No.5 και No.6-No.10) τα οποία αποτελούν συνεχόμενα κομμάτια μουσικής και αρχίζουν και τελειώνουν με τον ήχο του παλμού της καρδιάς.
Αποτέλεσε τον “καθρέφτη” των σκέψεων των Pink Floyd και κατέστησε σαφές και αδιαπραγμάτευτο, ξεκινώντας από τον “πνιγμένο” στην αντίθεση τίτλο του και συνεχίζοντας με όλα τα τραγούδια του, το γεγονός ότι στους Pink Floyd κρύβεται πολλή αλήθεια.
Τα εναρκτήρια ‘Speak To Me’ και ‘Breathe’ τονίζουν τα εγκόσμια και μάταια στοιχεία της ζωής που συνοδεύουν την απανταχού παρούσα απειλή της τρέλας που μπορεί να προκύψει απ’ αυτά.

Don’t be afraid to care. 

Τα ηλεκτρονικά στοιχεία του ‘On The Run’, οι ζοφεροί, αληθινοί και γρήγορα εναλλασσόμενοι ήχοι του, μεταδίδουν στον ακροατή το άγχος και την αγωνία των σύγχρονων ανθρώπων που ταξιδεύουν συνεχώς, και στην ουσία αντικατοπτρίζουν το φόβο του Richard Wright για τις πτήσεις. Ακολουθεί το αριστουργηματικό ‘Time’. Δεν μπορώ να βρω λέξεις για να περιγράψω αυτό το συνθετικό επίτευγμα, μουσικά και στιχουργικά, που μας χάρισαν οι Pink Floyd, για να το ακούμε όταν καθόμαστε νωχελικοί, μην κάνοντας τίποτα, και να καταλαβαίνουμε με τον πιο πειστικό τρόπο ότι ο χρόνος δεν είναι για πέταμα.

Tired of lying in the sunshine staying home to watch the rain 
You are young and life is long and there is time to kill today 
And then one day you find ten years have got behind you 
No one told you when to run, you missed the starting gun 

And you run and you run to catch up with the sun but it’s sinking 
Racing around to come up behind you again 
The sun is the same in a relative way, but you’re older 
Shorter of breath and one day closer to death 

Τα φωνητικά της Clare Torry στο ‘The Great Gig in the Sky’ που ακολουθεί, είναι κάτι το συγκλονιστικό. Το τραγούδι δεν έχει λόγια, γιατί δε χρειάστηκαν λόγια. «Της είπαμε να σκεφτεί το θάνατο, τον τρόμο, το οποίο και έκανε. Έτσι, προέκυψαν αυτά τα υπέροχα φωνητικά.» Ναι, καλά καταλάβατε. Τα φωνητικά αυτά, ήταν απροβάριστα. Και ναι, δεν μπορούσαν αυτά τα συναισθήματα να αντικατοπτριστούν καλύτερα.
Το ‘Money’ που ακολουθεί, εκτός από το πρώτο τραγούδι που παίχτηκε σε ταμειακή μηχανή (αστείο ήταν, γελάστε), είναι και μια γλαφυρή απεικόνιση της σχέσης του σύγχρονου ανθρώπου με τα χρήματα, της εξάρτησής του από αυτά, της ματαιοδοξίας του. Χλευάζει τον καταναλωτισμό και την απληστία που -καλώς ή κακώς- διακατέχει σχεδόν όλους μας.

Money, get back 
I’m all right, Jack, keep your hands off of my stack. 
Money, it’s a hit 
Don’t give me that do goody good bullshit 
I’m in the hi-fidelity first class traveling set 
And I think I need a Lear jet 

Money, it’s a crime 
Share it fairly but don’t take a slice of my pie 
Money, so they say 
Is the root of all evil today 
But if you ask for a rise it’s no surprise that they’re giving none away 

Η ειρωνεία είναι το γεγονός ότι το ‘Money’ ήταν τελικά το πιο εμπορικά επιτυχημένο κομμάτι του δίσκου! Το ανεπανάληπτο ταξίδι μουσικής πανδαισίας συνεχίζεται, λίγο πιο μοναχικό όμως, αφού το ‘Us And Them’ ασχολείται με την απομόνωση των καταθλιπτικών, χρησιμοποιώντας αντιθέσεις για να περιγράψει τις ανθρώπινες σχέσεις.
Με το ‘Any Colour You Like’ που ακολουθεί, οι Pink Floyd αναφέρονται στην έλλειψη επιλογών που έχουν οι άνθρωποι στη σημερινή κοινωνία, ενώ το προτελευταίο κομμάτι του δίσκου, το ‘Brain Damage’, είναι εμπνευσμένο από τον Syd Barrett και την πνευματική κατάσταση στην οποία βρισκόταν έπειτα από την απότομη έκρηξη δημοσιότητας, αλλά και της χρήσης ναρκωτικών. Αλήθεια, υπάρχει κανείς που να μη νιώθει παρανοϊκός ορισμένες στιγμές;

The lunatic is in my head 
The lunatic is in my head 
You raise the blade, you make the change 
You re-arrange me ’till I’m sane 
You lock the door 
And throw away the key 
There’s someone in my head but it’s not me.
And if the cloud bursts, thunder in your ear 
You shout and no one seems to hear 
And if the band you’re in starts playing different tunes 
I’ll see you on the dark side of the moon 

Ο δίσκος κλείνει με το ανεπανάληπτο ‘Eclipse’, με τα υπέροχα φωνητικά του Roger Waters να μας μιλούν για τις έννοιες της ετερότητας και της ενότητας, δίνοντας σε όλους να καταλάβουν πόσα πολλά είναι τα κοινά που μοιράζονται όλοι οι άνθρωποι.
Το πόση αλήθεια κρύβεται σε αυτό το άλμπουμ θα σας το αποδείξω ακόμη πιο “χειροπιαστά”. Κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων ο Waters, έκανε μια πολύ “εμπνευσμένη” κίνηση. Έγραψε σε χαρτάκια διάφορες ερωτήσεις, όπως “Ποια ήταν η τελευταία φορά που χρησιμοποίησες βία;”, “Είχες δίκιο;”, “Τι σημαίνει ‘The Dark Side Of The Moon’ για ‘σένα;” κλπ, και αυτά δόθηκαν στο προσωπικό του studio, σε φίλους της μπάντας κλπ., με σκοπό οι απαντήσεις τους να ηχογραφηθούν και να μπουν στο album. Κάπως έτσι, δημιουργήθηκαν μερικοί από τους στίχους που ακούμε στο The Dark Side Of The Moon:

– I’ve been mad for fucking years, absolutely years, been over the edge for yonks, been working me buns off for bands… I’ve always been mad, I know I’ve been mad, like the most of us are… Very hard to explain why you’re mad, even if you’re not mad… 
– Live for today, gone tomorrow, that’s me, hahaha! 
– And I am not frightened of dying, any time will do, I don’t mind. Why should I be frightened of dying? There’s no reason for it, you’ve gotta go sometime. 
– I can’t think of anything to say except… Hahahahaha… I think it’s marvellous! Hahaha! 

Και ήταν όντως “marvellous”. Για να να ακολουθήσει ένα ακόμη αριστούργημα. ‘

Wish You Were Here (1975)


Σε αυτό το άλμπουμ, οι Pink Floyd μας χάρισαν το καλύτερο τραγούδι που έχει γραφτεί ποτέ. Είναι το ‘Shine On You Crazy Diamond’, έχει διάρκεια περίπου 26 λεπτά (αν και είναι σπασμένο στα Μέρη 1-5 στην αρχή του δίσκου και Μέρη 6-9 στο No.3 του δεύτερου μέρους του δίσκου), και είναι αφιερωμένο -όπως και ολόκληρος ο δίσκος- στον Syd Barrett και γενικότερα στη φήμη και τη δημοσιότητα, που μπορούν να αλλοτροιώσουν ένα μουσικό. Μια υπέροχη ευχή, να λάμψει, όπως παλιά, το πάλαι ποτέ ιδρυτικό μέλος της μπάντας, αστείρευτη έμπνευση και έντονα βιώματα, ήταν οι παράγοντες που συντέλεσαν στη σύνθεση αυτού του αριστουργήματος. Κάνοντας ένα γρήγορο παραλληλισμό, το ‘Shine On You Crazy Diamond’ έχει ενδεχομένως την ένταση, την οξύτητα και την πειστικότητα των μηνυμάτων της ταινίας Requiem for a Dream, όντας εν μέρει γραμμένο για την καταστροφή στην οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια η χρήση ναρκωτικών. Ποιος δε θα το αφιέρωνε σε ένα φίλο του που έχει… “παρεκτραπεί”;

Shine on you crazy diamond. 
Now there’s a look in your eyes, like black holes in the sky. 
Shine on you crazy diamond. 
You were caught on the cross fire of childhood and stardom, 
Blown on the steel breeze. 
Come on you target for faraway laughter, come on you stranger, 
You legend, you martyr, and shine! 

Παρένθεση για μια ιστοριούλα:
Το 1975 οι Pink Floyd έκαναν ηχογραφήσεις για το επερχόμενο άλμπουμ τους, ‘Wish You Were Here’, όταν εμφανίστηκε στο στούντιο ένας μεγαλόσωμος άνδρας με ξυρισμένο κεφάλι και φρύδια. Οι Nick Mason και David Gilmour έχουν επιβεβαιώσει την ιστορία χωρίς να είναι σίγουροι αν η εμφάνιση του Barrett έγινε κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του συγκεκριμένου τραγουδιού. Τα μέλη της μπάντας δεν μπορούσαν αρχικά να διακρίνουν ποιος ήταν αυτός, αλλά λίγο αργότερα συνειδητοποίησαν πως ήταν ο Syd Barrett. Όταν, βέβαια, τον κατάλαβαν, μέσα στο στούντιο επικράτησε συγκίνηση και ο αρχηγός του συγκροτήματος, Roger Waters, ξέσπασε σε ελαφριά κλάματα. Όπως ήταν φυσικό, η ηχογράφηση διακόπηκε.
“Ο Barrett σηκώθηκε και είπε, «Ωραία, πότε να φορέσω την κιθάρα μου;»” υπενθύμισε ο Richard Wright. “και φυσικά, δεν είχε κιθάρα μαζί του”, συνέχισε. “Και είπαμε, «Συγγνώμη, Syd, το κομμάτι της κιθάρας έχει ολοκληρωθεί»”. Όταν ρωτήθηκε τί πίστευε για το ‘Wish You Were Here’, ο Barrett δήλωσε ότι ακουγόταν “λίγο παλιό”. Στη συνέχεια… “γλίστρησε” μακριά, κατά τη διάρκεια εορτασμών για το γάμο του Gilmour με τη Ginger Hasenbein που είχε πραγματοποιηθεί νωρίτερα την ίδια μέρα. Αυτή ήταν η τελευταία τους “συνεργασία” αλλά και η τελευταία φορά που το συγκρότημα θα τον έβλεπε πριν πεθάνει, τον Ιούλιο του 2006.
Κλείνει η παρένθεση και ανοίγουμε πάλι το κεφάλαιο της αλήθειας που κρύβεται στους Pink Floyd. Τα διαπιστευτήρια έρχονται στο αμέσως επόμενο κομμάτι, το ‘Welcome To The Machine’. Ένας ύμνος κατά του σύγχρονου τρόπου ζωής, που μας μετατρέπει όλους σε μάζα, σαν να είμαστε προϊόντα μηχανής. Μια κραυγή διαμαρτυρίας ενάντια στην κατευθυνόμενη σκέψη του σημερινού ανθρώπου, τα κατευθυνόμενα όνειρα μιας μεγάλης ζωής, όσο κι αν αυτός νομίζει το αντίθετο. Μια έκφραση απόγνωσης για το γεγονός ότι είμαστε υπό καθεστώς παρακολούθησης. Ένα ξυπνητήρι. “ΜΟΡΦΩΣΟΥ! Γιατί αλλιώς θα είσαι υποχείριο του καθενός!” (“And you didn’t like school, and you/Know you’re nobody’s fool”).

Welcome my son, welcome to the machine. 
Where have you been? 
It’s alright we know where you’ve been. 
You’ve been in the pipeline, filling in time, 
Provided with toys and ‘Scouting for Boys’. 
You brought a guitar to punish your ma, 
And you didn’t like school, and you 
Know you’re nobody’s fool, 
So welcome to the machine. 

Welcome my son, welcome to the machine. 
What did you dream? 
It’s alright we told you what to dream. 
You dreamed of a big star, 
He played a mean guitar, 
He always ate in the Steak Bar. 
He loved to drive in his Jaguar. 
So welcome to the Machine. 

Το ‘Have A Cigar’ , ένα κομμάτι στο οποίο είναι έκδηλη και σαφής η ειρωνική διάθεση του Roger Waters, ακολουθεί για να συνεχίσει να στηλιτεύει τη μουσική βιομηχανία, προβάλλοντας αρκετά κλισέ και συνεχίζοντας νοηματικά το ‘Welcome To The Machine’.
Πριν ολοκληρωθεί το ‘Shine On You Crazy Diamond’ με τα Μέρη 6-9, βρίσκουμε το ‘Wish You Were Here’. Εδώ θα μου επιτρέψετε να κάνω μια παρέμβαση στη σύγχρονη ποπ κουλτούρα που θέλει την/τον κάθε ερωτευμένη/ερωτευμένο να το αναρτά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Με μία, λοιπόν, αιφνιδιαστική κίνηση κυνικότητας, παραθέτω μερικούς από τους στίχους:

So, so you think you can tell 
Heaven from Hell, 
blue skies from pain. 
Can you tell a green field 
from a cold steel rail? 
A smile from a veil? 
Do you think you can tell? 
Did they get you to trade 
your heroes for ghosts? 
Hot ashes for trees? 
Hot air for a cool breeze? 
Cold comfort for change? 
Did you exchange 
a walk on part in the war 
for a lead role in a cage? 

Δε σας έκαναν να σκεφτείτε την καψούρα σας, το ξέρω. Γι’ αυτό μην το ξαναδώ στο Facebook. Οι αντιθέσεις, οι συγκρίσεις, οι απογοητεύσεις που βιώνουμε όλοι, το ψέμα και η εξαπάτηση, είναι τα κύρια στοιχεία που πραγματεύεται αυτή η μπαλάντα, κάνοντάς μας να κοιτάξουμε πολλά ζητήματα με άλλη ματιά.
Ο δίσκος αυτός είναι η πεμπτουσία της ροκ. Από τα progressive ροκ στοιχεία του ‘Shine On You Crazy Diamond’, τα σκληρά και industrial στοιχεία του ‘Welcome To The Machine’, το καθαρό ροκ του ‘Have A Cigar’, μέχρι την μπαλάντα ‘Wish You Were Here’, οι Pink Floyd κατάφεραν μέσα σε 4 τραγούδια να παίξουν ένα τεράστιο εύρος μουσικών στοιχείων και ειδών, αλλά και να προσφέρουν άφθονη τροφή για σκέψη και προβληματισμό.
Γιατί, ας μην ξεχνάμε ότι η ροκ δεν είναι μόνο κιθάρες, μπάσο και ντραμς, αλλά και φωνή. Και όχι η φωνή του “βολεμένου” και απροβλημάτιστου που σφυρίζει αδιάφορα στο δρόμο αγνοώντας -εκούσια ή όχι- όσα συμβαίνουν γύρω του.

Animals (1977)



Τα ’70s έφταναν προς το τέλος τους, η οικονομική κατάσταση στη Βρετανία ήταν άθλια, και αφού στα προηγούμενα άλμπουμ είχαν ασχοληθεί κυρίως με πιο προσωπικά θέματα, προβλήματα και εσωτερικές αναταραχές, ανέβασαν στα ράφια το ‘Animals’, που ήρθε να ασκήσει δριμεία κριτική στις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της χώρας εκείνη την περίοδο. Ελαφρώς βασισμένο στη νουβέλα Animals Farm του George Orwell, το άλμπουμ περιγράφει τις διάφορες κοινωνικές τάξεις, παραλληλίζοντάς τις με τρία διαφορετικά είδη ζώων: τα μάχιμα/ανταγωνιστικά σκυλιά (ανερχόμενοι), τους δεσποτικούς αδίστακτους χοίρους (εξουσία) και την «τυφλή και άκριτη αγέλη» των προβάτων (υπόλοιποι πολίτες).
Όλα αυτά σε μια εποχή που μεσουρανούσε η punk, βίαιη, εκρηκτική και “ποτισμένη” με θυμό κατά του κατεστημένου, κι ενώ οι Pink Floyd, ήταν ακριβώς το αντίθετο μουσικά, αλλά και στιχουργικά, αφού οι στίχοι τους δεν είχαν αυτήν την οργή και την ένταση.
Ο δίσκος, όμως, αποτελεί μια “κραυγή” κατά του καπιταλισμού, κάτι που γίνεται αντιληπτό από τους πρώτους του στίχους, στο ‘Pigs On The Wing (Part One)’:

If you didn’’t care what happened to me, 
And I didn’’t care for you, 
We would zig zag our way through the boredom and pain, 
Occasionally glancing up through the rain, 
Wondering which of the buggers to blame 
And watching for pigs on the wing. 

Ο αφηγητής του αλληλεπιδρά άμεσα με τον ακροατή, ενώ τελικά αποδεικνύεται ότι είναι ένα άσωτο “σκυλί”, που περίμενε πως θα αναδυθεί στην κοινωνία, χρησιμοποιώντας κάθε δυνατό μέσο. Ο αφηγητής λέει πως ο μόνος τρόπος να ξεφύγει η κοινωνία απ’ αυτό, είναι η ευαισθητοποίηση του κόσμου, ενώ το γεγονός ότι μόνο περιστασιακά κοιτάει ψηλά, δηλώνει πως πλέον έχει μειωθεί το ενδιαφέρον του να συμμετάσχει και να προσπαθήσει να ανέβει στην κοινωνική ιεραρχία.
Το επόμενο τραγούδι ονομάζεται ‘Dogs’ και ξεκινάει κάπως έτσι:

You gotta be crazy, you gotta have a real need. 
You gotta sleep on your toes, and when you’re on the street, 
You gotta be able to pick out the easy meat with your eyes closed. 
And then moving in silently, down wind and out of sight, 
You gotta strike when the moment is right without thinking. 

And after a while, you can work on points for style. 
Like the club tie, and the firm handshake, 
A certain look in the eye and an easy smile. 
You have to be trusted by the people that you lie to, 
So that when they turn their backs on you, 
You’ll get the chance to put the knife in. 

Ένα σκυλί που επιδιώκει να φτάσει στο επίπεδο του γουρουνιού, δίνει συμβουλές σε ένα ανερχόμενο σκυλί. Δηλώνει πως μόνο όσοι έχουν τεράστια ανάγκη ή αδιάκοπη θέληση είναι αυτοί που θα φτάσουν πολύ ψηλά. Για να είσαι πολύ επιτυχημένος, πρέπει να ‘χεις αστείρευτη δίψα για δύναμη. Το επιτυχημένο σκυλί πρέπει να είναι σε διαρκή επαγρύπνηση, όπως και το θύμα αλλά και ο θύτης. Σας θυμίζει κάτι μήπως;

You gotta keep one eye looking over your shoulder. 
You know it’s going to get harder, and harder, and harder as you get older. 

Η ηθική τους περιγράφεται από μία απλή αρχή: Όλα είναι δίκαια και αποδεκτά, αρκεί να επιτυγχάνεται ο βασικός στόχος, ο οποίος δεν είναι άλλος από τη δύναμη και τη δόξα. Το μεγάλο σκυλί αντιλαμβάνεται, όσο περιγράφει όλο και περισσότερα, ότι περιγράφει την ίδια του τη ζωή: 

And when you loose control, you’ll reap the harvest you have sown. 
And as the fear grows, the bad blood slows and turns to stone. 
And it’s too late to lose the weight you used to need to throw around. 
So have a good drown, as you go down, all alone, 
Dragged down by the stone. 

Έπειτα από όλα αυτά, ο πρωταγωνιστής φαίνεται να προσπαθεί να απελευθερώσει τον εαυτό του από τις ιδεολογικές δομές που του επιβάλλουν ποιος είναι και πώς λειτουργεί, βλέποντας πέρα από τα οφέλη που του προσφέρει ο καπιταλισμός, δηλαδή την οικονομική ευημερία και το κοινωνικό status. Αρχίζει να αμφιβάλλει, να νιώθει μπερδεμένος, να έχει τις αμφιβολίες και τις επιφυλάξεις του, να συνειδητοποιεί ότι οι σχέσεις δεν είναι αληθινές έτσι, ότι όλοι είναι εν δυνάμει εχθροί.

I gotta admit that I’m a little bit confused. 
Sometimes it seems to me as if I’m just being used. 
Gotta stay awake, gotta try and shake off this creeping malaise. 
If I don’t stand my own ground, how can I find my way out of this maze? 

Deaf, dumb, and blind, you just keep on pretending 
That everyone’s expendable and no-one has a real friend. 
And it seems to you the thing to do would be to isolate the winner 
And everything’s done under the sun, 
And you believe at heart, everyone’s a killer. 

Τα δύο επόμενα τραγούδια είναι τα ‘Pigs (Three Different Ones)’ και ‘Sheep’, που περιγράφουν τους καπιταλιστές και τους πολίτες αντιστοίχως. Τα γουρούνια, εμφανίζονται ως λαίμαργα και ανήθικα, υποφέροντας από αυτά τα ελαττώματα του χαρακτήρα τους, παρότι είναι στην κορυφή της κοινωνικής ιεραρχίας, ενώ τα πρόβατα εμφανίζονται ως ανόητα και πλήρως ελεγχόμενα από ιδεολογικά κατασκευάσματα.

Harmlessly passing your time in the grassland away; 
Only dimly aware of a certain unease in the air. 
You better watch out, 
Τhere may be dogs about 
I’ve looked over Jordan, and I have seen 
Things are not what they seem. 

What do you get for pretending the danger’s not real. 
Meek and obedient you follow the leader 
Down well trodden corridors into the valley of steel. 
What a surprise! 
A look of terminal shock in your eyes. 
Now things are really what they seem. 
No, this is no bad dream. 

Το ‘Animals’ είναι ένας δίσκος που παρουσιάζει τη σύγχρονη δομή της κοινωνίας ως απάνθρωπη, σχεδόν σαδιστική. Και οι τρεις τάξεις ανθρώπων, είναι δυστυχισμένες, ανεξαρτήτως της θέσης τους. Σε αντίθεση με το βιβλίο του George Orwell, τα πρόβατα κυριαρχούν. Το σύστημα φαντάζει αδιαπέραστο, αλλά φαίνεται πως ο καθένας ξεχωριστά μπορεί να ξεφύγει απ’ αυτό, μέσω των διαπροσωπικών σχέσεων.

The Wall (1979)



Το ‘The Wall’ είναι ο ορισμός του concept album. Εξερευνά την απομόνωση και τη μοναξιά, οι οποίες συμβολίζονται από ένα μεταφορικό τοίχο. Τα γεγονότα που περιγράφονται, αποτελούν τη ζωή ενός φανταστικού χαρακτήρα, του Pink, ενός χαρακτήρα που έχει στοιχεία από τον Syd Barrett και τον Roger Waters, με τον δεύτερο να έχει χάσει τον πατέρα του κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Pink, λοιπόν, έχοντας χάσει τον πατέρα του και όντας μεγαλωμένος από την υπερπροστατευτική μητέρα του (‘Mother’), βασανίζεται στο σχολείο από τον αυταρχικό και καταχρηστικό καθηγητή, ο οποίος διαβάζει τους στίχους που γράφει (παρεμπιπτόντως είναι οι στίχοι του ‘Money’) και τον ρεζιλεύει. Όλα αυτά τα τραύματα αποτελούν τα “τούβλα του τοίχου” (bricks in the wall) που περιγράψαμε παραπάνω.

We don’t need no education 
We don’t need no thought control 
No dark sarcasm in the classroom 
Teachers leave them kids alone 
Hey! Teachers! Leave them kids alone! 
All in all it’s just another brick in the wall. 
All in all you’re just another brick in the wall. 

Τελικά, εξελίσσεται σε ροκ σταρ, ενώ οι σχέσεις του χαρακτηρίζονται από την αβεβαιότητα, τη χρήση ναρκωτικών και τις εκρήξεις βίας. Γνωρίζει μία γυναίκα, την οποία παντρεύεται, αλλά σύντομα αρχίζει να εκδηλώνεται ο αυτοκαταστροφικός χαρακτήρας του (‘One Of My Turns’), απόρροια των ψυχολογικών τραυμάτων που του άφησε η παιδική του ηλικία, αλλά και των προβλημάτων αλκοολισμού και ναρκωτικών. Φυσικά ο γάμος του δεν “αντέχει” (‘Don’t Leave Me Now’) και όταν “καταστρέφεται”, το “χτίσιμο” του τοίχου τελειώνει, ολοκληρώνοντας την απομόνωσή του (‘Goodbye Cruel World’) και απομακρύνοντάς τον από κάθε έννοια ανθρώπινης επαφής.
Η κρίση κλιμακώνεται, με αποκορύφωμα μια παραίσθηση του Pink ότι είναι δικτάτορας και εμφανίζεται σε συναυλία παρόμοια με συλλαλητήριο Νεο-Ναζί. Πλημμυρισμένος από τύψεις, οριοθετεί τον εαυτό του (‘Stop’) και τον βάζει σε μια εσωτερική δίκη (‘Trial’), με τον εσωτερικό του κόσμο να του επιτάσσει να γκρεμίσει τον τοίχο (‘Outside The Wall’). Αυτή η ιστορία μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο, 3 χρόνια αργότερα και σίγουρα θα μπορούσαμε να πούμε πως το μήνυμά της ήταν ισχυρό και άμεσο.
Από το άλμπουμ δε λείπουν οι αναφορές στον Syd Barrett, με το ‘Nobody Home’ να περιγράφει την κατάστασή του κατά τη διάρκεια ενός αποτυχημένου tour της μπάντας το 1967.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κομμάτια του δίσκου, με εξίσου δυνατή σκηνή στην ταινία, ήταν το ‘Comfortably Numb’, εμπνευσμένο από μια μυοχαλαρωτική ένεση που είχε κάνει ο Roger Waters κατά τη διάρκεια του In the Flesh Tour για να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα της υπατίτιδας. Από την ταινία απουσιάζει το ‘Hey You’, το οποίο, ωστόσο, περιέχει μερικούς από τους πιο χαρακτηριστικούς στίχους των Pink Floyd:

Hey you, out there on the road 
Always doing what you’re told, 
Can you help me? 
Hey you, out there beyond the wall, 
Breaking bottles in the hall, 
Can you help me? 
Hey you, don’t tell me there’s no hope at all 
Together we stand, divided we fall. 

Ένας ακόμη δίσκος, λοιπόν, από τους Pink Floyd, οι οποίοι επιχείρησαν ξανά να εξερευνήσουν τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου και το πώς συνδέονται τα βιώματα στην παιδική ηλικία με την υπόλοιπη ζωή του ανθρώπου. Ένα από τα πιο ισχυρά βιώματα, ήταν ο χαμός του πατέρα του Roger Waters στο πόλεμο, και κάπως έτσι έρχεται εντελώς φυσικά, να “δέσει” με την υπόλοιπη δισκογραφία τους, ο επόμενος δίσκος, The Final Cut.

The Final Cut’ (1983)



Το αντιπολεμικό μήνυμα είναι αυτό που χαρακτηρίζει τον εν λόγω δίσκο. Η ειρήνη μετά τον πόλεμο, ήταν ένα όραμα των στρατιωτών που πολέμησαν πιστεύοντας ότι έπειτα από τη νίκη τους, οι ηγέτες δε θα ήθελαν πια να λύνουν τις διαφορές τους με πολεμικές συρράξεις. Ένας απ’ όσους θυσιάστηκαν γι’ αυτό το όραμα, ήταν και ο πατέρας του Roger Waters, κάτι που τον είχε επηρέασει βαθύτατα. Ωστόσο, είχαν αρχίσει να εμφανίζονται πολλά “σύννεφα” στις σχέσεις των μελών, με το album (στίχοι, μουσική, artwork) να είναι αποκλειστική δουλειά του Roger Waters και να αποτελεί -μοιραία- έναν από τους χειρότερους δίσκους της μπάντας, αφού ήταν περισσότερο ένα προσωπικό project παρά μια ομαδική δουλειά.
Όμως, οι σκέψεις και ο προβληματισμός, δε λείπουν σε κανένα σημείο του δίσκου, ο οποίος είναι πάλι γεμάτος μηνύματα. Στα ‘One of the Few’ και ‘The Hero’s Return’ ο δάσκαλος του ‘The Wall’ παρουσιάζεται ως ένας ήρωας πολέμου, που δυσκολεύεται να προσαρμοστεί και πάλι στην κανονική ζωή, ενώ βασανίζεται από τύψεις για το χαμένο του πλήρωμα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Σειρά έχει το ‘The Gunner’s Dream’, που περιγράφει τη μεταπολεμική ελπίδα για έναν κόσμο χωρίς τυράννους και φόβο τρομοκρατικών επιθέσεων.

Floating down through the clouds 
Memories come rushing up to meet me now. 
In the space between the heavens 
and in the corner of some foreign field 
I had a dream. 
I had a dream. 
Good-bye Max. 
Good-bye Ma. 

Ακολουθεί ο “ξεπεσμός” του δασκάλου, που γίνεται αλκοολικός ‘Paranoid Eyes’, ενώ η συνέχεια του δίσκου είναι γεμάτη μηνύματα σχετικά με τον πόλεμο, όπως την επιστροφή των στρατιωτών από το πεδίο της μάχης. Η ελπίδα του Roger Waters για ολοκαύτωμα στους Leonid Brezhnev, Menachem Begin και Margaret Thatcher (ηγέτες της εποχής) εκφράζεται στο ‘The Fletcher Memorial Home’ και ο δίσκος κλείνει με το ‘Two Suns in the Sunset’, που περιγράφει ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα, δηλαδή το τελικό αποτέλεσμα ενός κόσμου “εθισμένου” στον πόλεμο και στην επιθυμία να ελέγχει τα πάντα. Τα είπαν όλα.
Η μόνη λύση για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, είναι η ανθρώπινη επικοινωνία. Κάτι που μας οδηγεί στο τελευταίο concept album της μπάντας, που δεν είναι άλλο από το ‘The Division Bell’, αν και απ’ αυτό απουσίαζε ο Roger Waters.

The Division Bell’ (1994)



Μεταξύ του ‘The Final Cut’ και του ‘The Division Bell’, μεσολάβησε το ‘A Momentary Lapse Of Reason’, κάτι σαν μεταβατικό στάδιο για την μετά-Waters εποχή και εξίσου απογοητευτικό -αν και με ορισμένα καλά σημεία- με το ‘The Final Cut’. Το 1994, όμως, ήρθε άλλο ένα concept album από τους Pink Floyd, αντάξιο της φήμης και της αξίας τους. Αν και οι στίχοι ήταν σαφώς πιο “ρηχοί” (το ταλέντο του Waters στη στιχουργική είναι κάτι αδιαμφησβήτητο και αδιαπραγμάτευτο), ο δίσκος καταφέρνει να αγγίξει τον ακροατή, έχοντας ως κύριο θέμα την επικοινωνία και το πώς μπορεί να λύσει τα ανθρώπινα προβλήματα.
Με έντονες επιρροές στους στίχους από τη γυναίκα του David Gilmour, Polly Sampson, το αποτέλεσμα ήταν σίγουρα πιο άρτιο από την προηγούμενή δουλειά τους. Ο τίτλος, ‘The Division Bell’, είναι εμπνευσμένος από το καμπανάκι που χτυπάει στη βρετανική Βουλή και καλεί τους βουλευτές σε ψηφοφορία. Ο ντράμερ, Nick Mason, είχε πει: «Σαφώς και έχει νόημα. Είναι για τους ανθρώπους που κάνουν τις επιλογές τους, τα ναι και τα όχι.»
Το στιχουργικό highlight του δίσκου δεν είναι άλλο από τα λόγια του Stephen Hawking στην ανατριχιαστική έναρξη του ‘Keep Talking’. Σε μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά λόγια που έχουν ειπωθεί ποτέ σε τραγούδια των Pink Floyd, ο μεγάλος θεωρητικός φυσικός εξυμνεί την ομιλία, ισχυριζόμενος ότι είναι “υπεύθυνη” για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Ποιος μπορεί να το αμφισβητήσει;

For millions of years mankind lived just like the animals 
Then something happened which unleashed the power of our imagination 
We learned to talk 

Και… τι πρέπει να γίνεται όταν δε μιλάμε; Όταν καθόμαστε μόνοι στη γωνία για να μη μας ενοχλήσει κανείς και χάνεται η επικοινωνία;

It doesn’t have to be like this 
All we need to do is make sure we keep talking 

Το τέλος του δίσκου έρχεται να μας αφήσει άναυδους. Το ‘High Hopes’, ένα από τα καλύτερα τραγούδια της μπάντας, είναι η αυτοβιογραφική ματιά του David Gilmour σχετικά με το τι μπορεί κανείς να κερδίσει και να χάσει στη ζωή του. Ανακαλώντας στη μνήμη του την παιδική του ηλικία, ο Gilmour κάνει μια σύντομη περίληψη της ζωή του και καταλήγει σε διδάγματα όπως αυτό: 

Encumbered forever by desire and ambition 
There’s a hunger still unsatisfied 
Our weary eyes still stray to the horizon 
Though down this road we’ve been so many times 

The grass was greener 
The light was brighter 
The taste was sweeter 
The nights of wonder 
With friends surrounded 
The dawn mist glowing 
The water flowing 
The endless river 

Με αυτόν τον τρόπο τελειώνει και η δισκογραφία των Pink Floyd, πριν μας εκπλήξουν με την κυκλοφορία του ‘The Endless River’ το 2014, το οποίο ωστόσο δεν είχε στίχους, παρά μόνο σε ένα τραγούδι.
Η αλήθεια είναι ότι το αφιέρωμα βγήκε τεράστιο, αλλά αλήθεια είναι και το γεγονός ότι στους Pink Floyd, εκπτώσεις δεν γίνονται. Η αναζήτηση της αλήθειας είναι το αιώνιο ερώτημα και το μεγαλύτερο όλων, γι’ αυτό και η απάντησή του έπρεπε να ήταν εξίσου μεγάλη. Φυσικά, η τελευταία πρόταση είναι μεταξύ σοβαρού κι αστείου, μιας και παρόλο που πιστεύω ότι η αλήθεια είναι κάτι απόλυτο, με την καλή έννοια της λέξης, δεν μπορεί να αποτυπωθεί από το έργο μιας μόνο μπάντας, πόσο μάλλον ενός ανθρώπου (του Roger Waters, αυτός ήταν υπεύθυνος για σχεδόν όλους στίχους των concept album των Pink Floyd εκτός του ‘The Division Bell’).
Ωστόσο, οι Pink Floyd κατάφεραν να την προσεγγίσουν με τον καλύτερο τρόπο. Ναι, οι στίχοι είναι “ξυράφι”, άλλοτε έχοντας σαν αφορμή προσωπικά βιώματα και καταστάσεις και άλλοτε όντας απλοί, καθημερινοί, αποτέλεσμα αληθινών και αυθόρμητων φράσεων ανθρώπων που συνεργάστηκαν με την μπάντα.
Η αλήθεια, όμως, δε βρίσκεται μόνο στους στίχους τους. Βρίσκεται στις γεμάτες νοσταλγία και συναίσθημα νότες της κιθάρας του David Gilmour, στα έντονα πλήκτρα του Richard Wright, στα ατμοσφαιρικά ντραμς του Nick Mason, στο πάθος του Roger Waters που τραγουδούσε με όλη του την ψυχή τους στίχους που ο ίδιος έγραφε, στα φωνητικά της Clare Torry που φαντάστηκε το θάνατο στο ‘The Great Gig In The Sky’, στους ήχους της φύσης (‘Echoes’), της ταμειακής μηχανής (‘Money’), ακόμα και των μαχαιροπίρουνων (‘Alan’s Psychedelic Breakfast’), που χρησιμοποίησαν οι Pink Floyd στα τραγούδια τους, στα 20λεπτα έπη τους, που ακόμα κι αν δεν έχουν πολλά λόγια, σου δίνουν τροφή για σκέψη και σου αφήνουν αρκετό χρόνο για να την “καταναλώσεις” ακούγοντας τις απαλές, ταξιδευτικές και ψυχεδελικές μελωδίες τους.
Εκεί, φίλοι μου, βρίσκεται η αλήθεια...

του Γιώργου Κορμπάκη
Πηγή: http://straightonmusic.com/h-alhtheia-vrisketai-stoys-pink-floyd/

Ψηφίζω την οργή της νέας γενιάς...


Δυο διαφορετικοί κοινωνικά και ηλικιακά κόσμοι, καιρό τώρα, βρίσκονται στα πρόθυρα σύγκρουσης. Αναφέρομαι στους πενηντάρηδες και στην δικιά μου γενιά, τους τριαντάρηδες. Και οι δυο έχουν τα δίκια τους και τα επιχειρήματά τους έχουν κάποιες βάσεις. Τα συμφέροντα της μιας ομάδας θίγουν τα συμφέροντα της άλλης. Οι μεν θέλουν να προστατεύσουν τα δεδουλευμένα τους, από μία περίοδο σκοτεινή και διεφθαρμένη και οι δε θέλουν επιτέλους να ανασάνουν και να υλοποιήσουν τα όνειρά τους. Να ζήσουν τη ζωή που κάποιοι άλλοι τους στερούν. Ποτέ όμως δε θα συγκρουστούν οι δυο αυτές γενιές διότι βρίσκονται σε μία εσκεμμένη και πλήρης υπαρξιακή αλληλοεξάρτηση. Μία σχέση που έχει οδηγήσει και τις δύο πλευρές στη στασιμότητα και στη καταστροφή. 
Είμαι βέβαιος πως η ελπίδα δεν θα έρθει από τη δικιά μου γενιά. 
Η δικιά μου γενιά είναι αποβλακωμένη, κακομαθημένη κι απαίδευτη. 
Η δικιά μου γενιά θα σβηστεί από το χάρτη με την πάροδο του χρόνου. 
Οι εκλογές που μας πλασάρει το σύστημα είναι απλά μία πολιτική συνουσία χωρίς νόημα κι αξία, η οποία παρατείνει τη προχωρημένη μας κοινωνική σήψη. Όμως αυτή η θνήσκουσα κατάσταση έχει αρχίσει να ζέχνει απαίσια. Κρύβουμε τα αρρωστημένα βλέμματά μας πίσω από τα φλας σκηνοθετημένων selfies. Καλύπτουμε το εσωτερικό μας κενό με υλιστικά αγαθά και καταπολεμούμε την ανασφάλειά μας με την υπερκατανάλωση. Είμαστε μία γενιά τελειωμένη, πολύ πριν μπει στη δημιουργική και παραγωγική της φάση. Οι πολιτικοί λόγοι στις καθημερινές κουβέντες και η ανέλπιστη αφύπνιση του καλοκαιριού είναι σημάδια προόδου αλλά το τραίνο για μας έχει πια περάσει.
Είναι φανερό πως η αλλαγή θα ρθει από τη νέα γενιά. Τα πιτσιρίκια του σήμερα, φτωχά από τις ανέσεις της δικιάς μας παιδικότητας θα ισοπεδώσουν τη σάπια κοινωνία μας. Εκείνα είναι που θα μηδενίσουν το κοντέρ και θα ξεκινήσουν να χτίζουν έναν νέο θαυμάσιο κόσμο από την αρχή.
Αυτό όμως δε σημαίνει πως εμείς πρέπει να επαναπαυθούμε στην ήττα μας. Υπάρχει ακόμα ένας ρόλος που οφείλουμε να παίξουμε.
Το μόνο που μας μένει είναι να κάνουμε στην άκρη τις γενιές της χούντας και της μεταπολίτευσης και να ετοιμάσουμε το δρόμο για τη επόμενη γενιά. Μοναδικός μας σκοπός είναι να μη γίνουμε εμπόδια στους νέους που αρχίζουν σιγά σιγά να πατούν με θράσος στα πόδια τους. Ούτε να τους καθοδηγήσουμε, είμαι βέβαιος πως θα βρουν το δρόμο τους, αλλά να τους εφοδιάσουμε με εμπειρίες και εικόνες που συλλέξαμε από την οικονομική κι ανθρωπιστική κρίση και να τους παρουσιάσουμε τα λάθη τα δικά μας και των προηγουμένων για να μην επαναληφθούν. Ας γίνουμε το παράδειγμα προς αποφυγήν...
Στις ερχόμενες γελοίες εκλογές, η δικιά μου ψήφος θα πάει σ' αυτή τη γενιά... 

Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2015

Στα 25 καλύτερα του κόσμου το Μουσείο Ακρόπολης



Στα 25 καλύτερα μουσεία παγκοσμίως συγκαταλέγεται το Μουσείο της Ακρόπολης, σύμφωνα με τη λίστα που έδωσε την Τρίτη στη δημοσιότητα το Tripadvisor.
Η λίστα αυτή δημιουργείται βάσει ενός αλγορίθμου που μετρά την ποιότητα και την ποσότητα των αξιολογήσεων για μία χρονική περίοδο ενός έτους.
Εξαιρετικές κριτικές για τον περασμένο χρόνο έλαβε το Ινσιτούτο Τέχνης του Σικάγο, που καταλαμβάνει την πρώτη θέση της λίστας, ενώ το δικό μας Μουσείο Ακρόπολης βρίσκεται στην 8η. 
Τα αποτελέσματα όμως έχουν και εκπλήξεις. Το μουσείο Λούβρου στο Παρίσι, που δέχεται τους περισσότερους επισκέπτες παγκοσμίως, βρίσκεται στη 19η θέση της κατάταξης, πίσω από λιγότερο γνωστά μουσεία, όπως το Vasa της Στοκχόλμης (13η θέση) και το Instituto Ricardo Brennand στη Βραζιλία (17η).

Η λίστα
1. Art Institute of Chicago (Σικάγο)
2. Museo Nacional de Antropologia (Μεξικό)
3. Ερμιτάζ (Ρωσία)
4. The Getty Center (Λος Άντζελες)
5. Galleria dell’Accademia/Statue of David (Ιταλία)
6. Musee d’Orsay (Παρίσι)
7. The Metropolitan Museum of Art (Νέα Υόρκη)
8. Μουσείο Ακρόπολης (Αθήνα)
9. Πράδο (Μαδρίτη)
10.Yad Vashem Μνημείο Ολοκαυτώματος (Ιερουσαλήμ)
11. The National WWII Museum (Λουιζιάνα)
12. Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου (Λονδίνο)
13. Vasa Museum (Στοκχόλμη)
14. National Gallery of Art (ΗΠΑ)
15. Βρετανικό Μουσείο (Λονδίνο)
16. Μουσείο Αγιάς Σοφιάς/Ναός Αγιάς Σοφιάς (Κωνσταντινούπολη)
17. Instituto Ricardo Brennand (Βραζιλία)
18. Borghese Gallery (Ρώμη)
19. Μουσείο Λούβρου (Παρίσι)
20. The Rijksmuseum (National Museum) (Αμστερνταμ)
21. Smithsonian National Air and Space Museum (ΗΠΑ)
22. The Museum of Qin Terra-cotta Warriors and Horses (Κίνα)
23. Ιnhotim (Βραζιλία)
24. Μουσείο της Νέας Ζηλανδίας (Te Papa Tongarewa)
25. Museo del Oro (Μπογκοτά)

Καινοτομίες και πρωτότυπες εκθέσεις έχει εντάξει στην ατζέντα του το Μουσείο της Ακρόπολης δίνοντας «βήμα» στο διαδραστικό στοιχείο.
Το 2013 η βρετανική εφημερίδα Sunday Times κατέταξε το μουσείο στην τρίτη θέση στη λίστα με τα 50 καλύτερα μουσεία του κόσμου, ενώ το νέο κτήριο του μουσείου βρέθηκε ανάμεσα στις έξι επικρατέστερες υποψηφιότητες για το βραβείο σύγχρονης αρχιτεκτονικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Mies van der Rohe».
Το 2010 ψηφίσθηκε ως το Καλύτερο Μουσείο του Κόσμου σε διαγωνισμό της Ένωσης Δημοσιογράφων Τουριστικών Συντακτών Μεγάλης Βρετανία, και το 2009 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, παρουσία πολλών ξένων ηγετών.
Το χρονικό διάστημα από το Μάιο του 2014 μέχρι και το Μάιο του 2015 το Μουσείο της Ακρόπολης επισκέφθηκαν 1.460.135 άτομα. Από αυτούς οι 170.764 ήταν έλληνες και ξένοι μαθητές.
Να σημειωθεί ότι αρθρογράφος του Guardian είχε δηλώσει, σε μια συζήτηση για τα Ελγίνεια Μάρμαρα, πως η Ελλάδα διαθέτει ένα «μοντέρνο μουσείο, ιδανικό για να τα προβάλλει. Συγκριτικό πλεονέκτημα έχει η Αθήνα σε σχέση με το Λονδίνο όσον αφορά στη θέαση του Παρθενώνα μέσα από τον γυάλινο τοίχο του μουσείου της Ακρόπολης. Η τέχνη συνδέεται αισθησιακά με την αρχιτεκτονική της ''οικείας'' της».

Πηγή: Έθνος

Ευρώπη και προσφυγικό ζήτημα



του Θεόδωρου Γεωργίου
(καθηγητή πολιτικής φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης)

Ήδη από τον Απρίλιο του 2015 το προσφυγικό ζήτημα έχει εξελιχθεί σε μείζον και σε φλέγον πολιτικό ζήτημα όχι μόνον για τα επιμέρους κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής ένωσης όπως είναι η Ελλάδα και η Ιταλία τα οποία υποδέχονται τους πρόσφυγες, αλλά και για την ίδια την Ευρώπη όπως αυτή αυτοπροσδιορίζεται σε γραφειοκρατικό επίπεδο στις Βρυξέλλες. Τα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας και Ιταλίας-Λιβύης δεν αποδείχθηκαν φιλόξενοι τόποι για τους πρόσφυγες, αλλά τελικά μετατράπηκαν σε σύγχρονες «Γκουέρνικες» όπως εύστοχα εικονογράφησε στο σκίτσο του ο Γιάννης Καλαϊτζής που δημοσίευσε στο πρωτοσέλιδό της η «Εφημερίδα των Συντακτών» στο φύλλο της 14ης Σεπτεμβρίου 2015.
Το ερώτημα που διατυπώνεται δεν είναι άλλο παρά το εξής: μπορεί η Ευρώπη ως πολιτική οντότητα να αντιμετωπίσει το προσφυγικό ζήτημα; Πρόκειται για ζήτημα, το οποίο δεν επιλύεται με γραφειοκρατικά, διοικητικά και νομοθετικά μέτρα. Η πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη με αφορμή το προσφυγικό ζήτημα αναφέρεται στην ίδια την υπαρξιακή υπόστασή της. Η λύση στο προσφυγικό πρόβλημα μόνον πολιτική μπορεί να είναι και συνδέεται άρρηκτα με τον ριζικό επανασχεδιασμό της ίδιας της Ευρώπης ως πολιτικής οντότητας. Η ιστορική στιγμή είναι μοναδική και ως τέτοια θα πρέπει να τη στοχαστούμε όλοι μας, πολίτες και πολιτικοί.
Πριν από 25 χρόνια χάθηκε η ιστορική ευκαιρία πολιτικού αναστοχασμού της Ευρώπης με αφορμή την «πτώση του τείχους». Τότε η Ευρώπη αντί να προχωρήσει σε μία ριζική αναδιάρθρωση και δομικό ανασχεδιασμό της πολιτικής της οντότητας, επέλεξε να οργανωθεί γραφειοκρατικά και διοικητικά με την ένταξη και την ενσωμάτωση των κρατών της πρώην Ανατολικής Ευρώπης. Με τους όρους του γερμανού φιλοσόφου Έντμουντ Χούσερλ η Ευρώπη τότε (το 1989) ως πραγματικότητα δεν ανταποκρίθηκε στην ιδέα της, η οποία δεν είναι παρά «ιστορική αλληλουχία ελλόγων στόχων».
Στην τωρινή συγκυρία οι άνθρωποι τους οποίους ονομάζουμε: πρόσφυγες θα πρέπει να βρουν κατά κάποιο τρόπο έναν τόπο εντός της Ευρώπης να ζήσουν. Αυτό είναι το πρόβλημα. Αυτό είναι το μείζον ζητούμενο. Το υφιστάμενο νομικό καθεστώς είναι απηρχαιωμένο. Όπως και να ονομάζεται αυτό το καθεστώς δεν μπορεί πια σήμερα να ισχύει και να εφαρμόζεται. Πολύ περισσότερο είναι αδιανόητο να κατασκευάζονται τείχη και φράχτες όπως γίνεται στον Έβρο ή στη μεθόριο Ουγγαρίας – Σερβίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλ. οι Βρυξέλλες ως γραφειοκρατική Ευρώπη μπροστά στο προσφυγικό ζήτημα είναι αμήχανη. Τα μέτρα που προτείνει είναι διοικητικά και γραφειοκρατικά. Δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα. Αντιπροσωπεύουν μία ιδέα για την Ευρώπη, σύμφωνα με την οποία η ίδια η ανθρώπινη ζωή είναι ένα πράγμα (με τη φιλοσοφική έννοια του όρου), το οποίο είναι μετρήσιμο, έχει έκταση, έχει μέγεθος, έχει ποσότητα, εντάσσεται σε αιτιακές σχέσεις, τελικά μπορεί να το διαχειριζόμαστε όπως κάνουμε με τη φύση.
Πρόκειται, εννοείται, για μία αυταπάτη και για μία ψευδαίσθηση, γιατί και οι ίδιες οι φυσικές επιστήμες μας διδάσκουν ότι η φύση δεν είναι αδρανής ύλη. Ωστόσο η γραφειοκρατική Ευρώπη επιμένει να μεταχειρίζεται την ανθρώπινη ζωή στην περίπτωση των προσφύγων κατά το πρότυπο του πράγματος που ονομάζεται φύση. Ο πρόσφυγας που επιβιβάζεται στην πλαστική βάρκα για να φθάσει στο Αγαθονήσι δεν είναι πολιτική ύπαρξη, αλλά επιβεβαιώνει τη «γυμνή ζωή» του για την γραφειοκρατική Ευρώπη. Κουβαλάει από τη Συρία, την πατρίδα του, την ιδιότητα του πολίτη, την οποία στα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας την παραδίδει σε κάποιους ευρωπαίους γραφειοκράτες, επειδή πιστεύει ότι στην Ευρώπη θα βρει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια που έχασε στην πατρίδα του. Στο δρόμο προς την προσφυγιά χάνει όμως τη ζωή του. Και εμείς οι ευρωπαίοι πολίτες ακόμη εκπονούμε σχέδια, προγράμματα και μελέτες για να ενσωματώσουμε στις πολιτικές κοινωνίες μας τους πρόσφυγες.
Μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση των πραγμάτων εύλογο είναι το ερώτημα που διατυπώνεται: τί μπορεί να κάνει η γραφειοκρατική Ευρώπη για το προσφυγικό ζήτημα; Για να απαντήσουμε σ’ αυτό το ερώτημα, θα πρέπει προηγουμένως να ορίσουμε κατά αναλυτικό τρόπο τα δύο ζητήματα τα οποία συνδέονται μεταξύ τους: το ζήτημα της Ευρώπης και των εθνικών κρατών τα οποία αποτελούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ζήτημα των προσφύγων, δηλ. των ατόμων, τα οποία εγκαθίστανται στα εδάφη (;), στις πολιτικές κοινωνίες (;), στις χώρες (;) των ευρωπαϊκών κρατών. Εάν δεχθούμε τη θέση, σύμφωνα με την οποία η Ευρώπη θα λύσει το προσφυγικό ζήτημα μόνον εάν η ίδια επαναπροσδιορισθεί σε πολιτικό επίπεδο, τότε μπορούμε να κάνουμε κάποιες περαιτέρω σκέψεις. 
Πρώτον, εάν επιχειρηθεί αυτό που αρχικώς έκανε η καγκελάριος της Γερμανίας να υποδέχεται χωρίς προγραμματισμό και σχέδιο χιλιάδες πρόσφυγες θα οδηγηθούμε ως γραφειοκρατική Ευρώπη στην αυτοκαταστροφή.
Δεύτερον, είναι φανερό, ότι η ιστορική επινόηση του εθνικού κράτους δεν μπορεί να ισοδυναμεί με τη «φυσική ιστορία». Όταν σε μία πολιτική κοινωνία, εκ των πραγμάτων, ο πληθυσμός δεν εντάσσεται στο εθνοτικό σχήμα, τότε ο δρόμος προς την πολυπολιτισμικότητα είναι ανοικτός. 
Τρίτον, διανύουμε τη δεύτερη δεκαετία του εικοστού πρώτου αιώνα και πολλές κοινωνίες στον ευρωπαϊκό χώρο βρίσκονται ακόμη στη φάση του πρώιμου εθνικισμού, όπως π.χ. συμβαίνει στην ουγγρική κοινωνία με πρωθυπουργό τον Ορμπάν.
Τέταρτον, όλα αυτά τα πραγματικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι η πολιτική βούληση για να λυθεί το κατεξοχήν πολιτικό ζήτημα της προσφυγιάς απουσιάζει, επειδή σε πολιτισμικό επίπεδο οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν έχουν και δεν πρόκειται να αποκτήσουν κοινή στάση. Στην περίπτωση αυτή ισχύει η πρόταση: ο πολιτισμός προηγείται της πολιτικής. Στη ρωγμή που δημιουργείται φυτρώνει η τεχνοκρατία και η γραφειοκρατία.
Όσον αφορά, τέλος, στα άτομα που ονομάζουμε: πρόσφυγες, θα πρέπει να τονίσουμε, ότι οι ίδιοι αδιαφορούν για τις «ετικέτες» που οι ευρωπαίοι πολίτες χρησιμοποιούν για να τους αναγνωρίσουν. Εκείνο που τους ενδιαφέρει είναι ο δικός τους προσωπικός ανεξαργύρωτος, ενδεχομένως, άφατος αγώνας αναγνώρισης σε μία Ευρώπη, η οποία βρίσκεται σε κρίση. Σε μία Ευρώπη, η οποία είναι φυσιοκρατική όσον αφορά στην ανθρώπινη ζωή και γραφειοκρατική όσον αφορά στην οργάνωση και λειτουργία της. Η Ευρώπη δε θα λύσει το προσφυγικό εάν η ίδια δεν αλλάξει ως πολιτική οντότητα: αυτό είναι το συμπέρασμά μας.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2015

Η Ευρώπη της απανθρωπιάς...


Η ανθρωπιά σταμάτησε στην Ουγγαρία... 
Η σημερινή Ευρώπη δε παύει να μας απογοητεύει μέρα με την μέρα. 
Η Γερμανία έπαιξε το παιχνίδι προπαγάνδας της. Η Μέρκελ βγήκε φωτογραφία με τους πρώτους πρόσφυγες κι αμέσως έκλεισε τα σύνορά της. Μονομερώς αποφάσισε να καταργήσει τη συνθήκη Σένγκεν. Η χώρα που κατηγορούσε την Ελλάδα για μονομερείς ενέργειες, αποφάσισε μόνη της να κλείσει τα σύνορα με την Αυστρία.
Και δεν έφτανε μόνο αυτό. Η Ουγγαρία βάζει το κερασάκι στην τούρτα της απάνθρωπης νεοφιλελεύθερης Ευρώπης, με το να κυνηγάει ποινικά τους πρόσφυγες. 
Η σημερινή φωτογραφία της μητέρας που έχει συλληφθεί αλλά κρατάει σφιχτά το παιδί της, θα μείνει στις μνήμες μας για να μας επισημάνει πως δε διδαχτήκαμε τίποτα από την Ιστορία μας...

Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου 2015

Φεύγοντας από τη δικιά τους Αιολική Γη...


Καθημερινά ενημερώνομαι για τους πρόσφυγες. Έχω παραμερίσει τις κωμικοτραγικές εκλογές μας, προσπαθώντας να διακρίνω τη δύναμη που κρύβουν τα μάτια αυτών των κυνηγημένων ανθρώπων και την ελπίδα που έχει σβήσει χρόνια τώρα από τα δικά μας.
Μου κάνει εντύπωση πως αρκετοί συμπολίτες μου τους θεωρούν ξένους κι απόμακρους, τη στιγμή που η νεώτερη ιστορία μας είναι πλούσια με αντίστοιχες στιγμές προσφυγιάς και μετανάστευσης. Γι' αυτό και είναι τόσο έντονη η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη όσων συνανθρώπων μου στέκονται στο πλευρό τους.
Για μένα, οι περιγραφές της προγιαγιάς μου απέκτησαν πλέον υπόσταση. Στο βλέμμα κάθε μικρού παιδιού αναγνωρίζω τη μορφή της, μιας κι εκείνη ήταν παιδί όταν έφυγε από την Σμύρνη. 
Αλλά ακόμα κι αν δεν έχουμε προσφυγικές ρίζες, ο νεοελληνικός πολιτισμός μας έχει προσφέρει απλόχερα την πικρή γεύση του ξεριζωμού. Στο Θίασο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπου ένας πρόσφυγας μας εξιστορεί τη ζωή του μέσα σε ένα βαγόνι τραίνου. Στο Μεγάλο μας Τσίρκο, του Ιάκωβου Καμπανέλλη, όπου ο Νίκος Ξυλούρης με την εξαιρετική Τζένη Καρέζη, ερμηνεύουν σπαρακτικά τον Ξεριζωμό. Επίσης η Φιλιώ Χαϊδεμένου μας έχει προσφέρει συγκινητικές και ζωντανές περιγραφές της Καταστροφής της Σμύρνης. Και φυσικά οι συγγραφείς της γενιάς του '30 που μας κληρονόμησαν υπέροχα κείμενα, όπως ο Ηλίας Βενέζης με την Αιολική Γη. 
Κάθε φορά που βλέπω τα προσωπάκια των παιδιών, καθώς φτάνουν στα νησιά μας, θυμάμαι τον Πέτρο, την Αγάπη, την Λένα, την Άρτεμη και την πρόγιαγιά μου την Στέλλα...
Κάθε φορά που μαθαίνω πως μία νέα βάρκα έφτασε στα ελληνικά νησιά, μου 'ρχεται στο μυαλό ένα απόσπασμα της Αιολικής Γης. Ένα κομμάτι του κειμένου που φανερώνει το πείσμα για τα όνειρα και την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο αυτών των ψυχών. Σας το προσφέρω...

...Τα άστρα όλα έχουν βγει. Ταξιδεύουν στο Αιγαίο τα παιδικά όνειρά μας. Το κύμα χτυπά τη μάσκα του καϊκιού μας και τα κοιμίζει. Κοιμηθείτε όνειρά μας. Στην ξένη χώρα που πάμε, πρόσφυγες, τι άραγες να μας περιμένει, τι μέρες να είναι ν' ανατείλουν;...

Ας είναι καλοτάξιδα τα όνειρα αυτών των ανθρώπων σε μία άκρως απάνθρωπη κι αφιλόξενη Ευρώπη...

Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2015

«Αν με βρείτε νεκρό, καλέστε αυτό το νούμερο, είναι της μάνας μου...»



«Μαμά να ξέρεις ότι σ' αγαπώ». Το συγκινητικό αυτό μήνυμα βρέθηκε γραμμένο επάνω σε ένα από τα σωσίβια που χρησιμοποιούν πρόσφυγες και μετανάστες για να περάσουν διαμέσου της Μεσογείου στην Ευρώπη.
Κάθε σωσίβιο φέρει το βάρος της διάσωσης των ανθρώπων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον εφιάλτη του πολέμου και αναζητούν μια καλύτερη ζωή. Κουβαλάει ωστόσο και μια σύντομη ανθρώπινη ιστορία. Ευχές και προσευχές των προσφύγων για ένα ασφαλές ταξίδι ή τα τηλέφωνα συγγενών και φίλων μαζί με ένα μήνυμα για να ενημερωθούν σε περίπτωση που ο άνθρωπος που φοράει το σωσίβιο δεν καταφέρει να φτάσει ζωντανός.
«Το όνομά μου είναι Αμπτιραχμάν Αλί Γιουσούφ. Αν με βρείτε, καλέστε αυτό το νούμερο. Αυτή είναι η μάνα μου» σημειώνεται χαρακτηριστικά σε ένα από τα σωσίβια αυτά.
«Τα περισσότερα σωσίβια που έχουν βρει οι ομάδες των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» έχουν πάνω γραμμένο ένα τηλέφωνο μελών της οικογένειας των προσφύγων μαζί με ένα μήνυμα. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι τα σωσίβια είναι πολλές φορές ένας τρόπος γι' αυτούς τους ανθρώπους να διασωθούν παρά το γεγονός ότι δεν είναι της καλύτερης ποιότητας» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής προγραμμάτων του ελληνικού τμήματος των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα», Απόστολος Βεΐζης.
«Ορισμένες φορές, όσοι δεν φορούν σωσίβια, γράφουν τηλέφωνα και μηνύματα στην μπλούζα τους. «Κάποιες φορές βρίσκουμε τις μπλούζες χωρίς να βρούμε τον άνθρωπο. Και εκεί έχουμε το δίλημμα, να πάρουμε τηλέφωνο να ενημερώσουμε τους δικούς του ή μπορεί να βρεθεί ζωντανός;» υπογραμμίζει ο κ. Βεΐζης.
Όπως προσθέτει ο ίδιος, τα μηνύματα αυτά αποτελούν μια επιβεβαίωση του γεγονότος ότι οι πρόσφυγες γνωρίζουν τους κινδύνους του ταξιδιού που επιχειρούν: «Όπως μου έλεγε μια μητέρα από τη Συρία, όταν είμαστε στη Συρία είναι σίγουρο ότι θα πεθάνουμε είτε από μια βόμβα είτε από τις δυνάμεις του Άσαντ είτε από το Ισλαμικό Κράτος. Το να μπω με τα παιδιά μου σε μια βάρκα για να φύγω προς την Ευρώπη είναι για μένα μια επιλογή που έχει το ρίσκο να πεθάνουμε. Έχουμε όμως μια πιθανότητα να επιβιώσουμε από αυτό το ταξίδι και να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο αύριο».
Από τις αρχές Μαΐου οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» έχουν διασώσει περισσότερα από 15.000 άτομα στη Μεσόγειο και από τον Ιούνιο πάνω από 60 άτομα στο Αιγαίο. Ωστόσο, από τις αρχές του έτους ο αριθμός των νεκρών και των αγνοούμενων στη Μεσόγειο ξεπερνάει τις 3.000.
«Είμαστε παρόντες σε 60 χώρες. Ωστόσο, για πρώτη φορά τις εικόνες που βλέπουμε δεν χρειάζεται να τις περιγράψουμε, γιατί ως κοινωνία τις έχουμε δει αυτές τις εικόνες. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν ένα πρόσωπο, για παράδειγμα το πρόσωπο του μικρού Αϊλάν. Όμως, χτες στο Φαρμακονήσι χάθηκαν 34 άνθρωποι, ανάμεσά τους και 15 παιδιά. Γι' αυτούς τους ανθρώπους θα μιλήσει κανείς;».

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Η εκπομπή στο ad hoc (11/09/15)





Την Παρασκευή 11.9.15, ο Αριστοτέλης Τσαγκαρογιάννης φιλοξένησε ad hoc στο ID Radio πέντε δημιουργικούς νέους, σε μια συζήτηση προσέγγισης της οπτικής τους για τη σύγχρονη πραγματικότητα. Στο στούντιο βρέθηκαν Τo Skouliki Tom, o Γιώργος Χατζελένης και ο Γιάννης Καραμαγκάλης, και σε σύνδεση οι Γιώργης Σαράτσης και Άρης Τσολογιάννης, εκπροσωπώντας την περιφέρεια.
Ο Γιώργης Σαράτσης γράφει, διαβάζει και βολτάρει με τον σκύλο του. Ασκεί και ασκείται ως γυμναστής. Αγαπά το καλό ραδιόφωνο, τις ιδιαίτερες μουσικές και τους συνηθισμένους ανθρώπους. Κείμενά του δημοσιεύονται κατά καιρούς στον τύπο και το διαδίκτυο. Το 2012 κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Θα φύγεις Νύχτα«. Έχει τρία ιστολόγια: Αποτύπωμα, Αθώες Συνήθειες, Θα φύγεις νύχτα.
Τo Skouliki Tom, από τους The Three Mooges, είναι γνωστός και αγαπημένος blogger.
Ο δεκαοχτάχρονος Άρης Τσολογιάννης διαβάζει, αναλύει και γράφει για το Νόστιμον ἦμαρ. Θα ασχοληθεί με τις Πολιτικές Επιστήμες.
Ο Γιώργος Χατζελένης σπούδασε συντήρηση αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, αρθρογραφεί στην ευρωπαϊκή διαδικτυακή πλατφόρμα OneEurope και έχει εκδώσει δύο βιβλία, το Βαλκανεύοντας και την Καθημερανοητότητα. 

Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2015

Η αρχόντισσα των Κυκλάδων...




Χρόνια άκουγα για την ομορφιά αυτής της πόλης. Η Ερμούπολη με είχε γοητεύσει χρόνια πριν την επισκεφθώ. Και η αλήθεια είναι πως όχι μόνο επιβεβαίωσε τη φήμη της αλλά μου πρόσφερε ακόμα περισσότερες ομορφιές απ' αυτές που πρόσμενα,  μ' αποτέλεσμα να φύγω όχι μόνο ικανοποιημένος αλλά κι ερωτευμένος με τον τόπο αυτό.
Κάθε συνοικία της Ερμούπολης έχει την δικιά της ομορφιά και μπορεί να θεωρηθεί ως μία διαφορετική οντότητα μέσα στην αφήγηση των περιπλανήσεών μου. Αν κάτσεις στο λιμενοβραχίονα της πόλης μπορείς να δεις από την μία μεριά την αριστοκρατική γειτονιά "Στα βαπόρια" (00:04) κι από την άλλη την πανοραμική όψη της Ερμούπολης με την Άνω Σύρο για κορώνα (00:08-0:14). Νότια της πόλης βρίσκονται τα ναυπηγία (00:16-00:22), πηγή πλούτου για το νησί. Όπως ήταν οι ναυτικοί με τους εφοπλιστές. Οπότε δεν είναι τυχαίο πως μερικά σπίτια διακοσμούν τις εισόδους τους με μοντέλα φορτηγών πλοίων (00:24).
Σε κάθε μητροπολιτική πόλη, όπως ήταν η Ερμούπολη, μπορεί να συναντήσει κανείς αρκετά αρχιτεκτονικά είδη. Εξάλλου οι συναλλαγές δεν έφερναν μόνο χρήμα αλλά και ύφος. Αυτό προσφέρει μία ακόμη απόλαυση στις βόλτες. Οι αρχιτεκτονικές εναλλαγές (00:27-00:54). Μαρμάρινες προσόψεις με επιγραφές, πετρόχτιστα αρχοντικά σπίτια, προσφυγικά οικήματα, όλα μαζί αρμονικά δεμένα σε μία πόλη.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχεία της Σύρου είναι ο μεγάλος πληθυσμός γατών (00:56-01:08). Τις συναντάς παντού. Να κοιμούνται πάνω σε μαντρότοιχους ή σε παράθυρα, να χαλαρώνουν στα σκαλοπάτια, να περπατάνε αμέριμνες δίπλα σου, μα πάνω απ' όλα να νιώθουν κυρίαρχοι του νησιού. Από το νησί μου γνωρίζω πως τα χωριά μεταξύ τους ανταγωνίζονταν στον αριθμό των γατιών. Όσο πιο πλούσιος είναι ένας τόπος τόσο περισσότερες γάτες έχει, με το σκεπτικό πως υπάρχει τόσο φαΐ για να χορτάσουν και τα ζωντανά πολυτελείας. Στη Σύρο έμαθα πως οι κάτοικοι τιμούν και προσέχουν τις γάτες επειδή τους γλίτωσαν από τα ποντίκια.
Όσο κατηφορίζεις προς την κεντρική πλατεία της Ερμούπολης παρατηρείς πως πέρα από την ομορφιά, ο τόπος σφύζει από ζωή κι όμορφα στέκια (01:09-01:14). Ένας τόπος που δεν ερημώνει όταν φεύγει το καλοκαίρι, κάτι που δυστυχώς συμβαίνει στα υπόλοιπα νησιά.
Θα ξεκινήσω τις περιπλανήσεις μου από την περιοχή της πανέμορφης εκκλησίας του Αγίου Νικολάου (01:17-02:15). Εκεί βρίσκεται η αριστοκρατική περιοχή "Στα βαπόρια" και ο χιώτικος Βροντάδος. Η περιοχή αυτή είχε ερημώσει για αρκετά χρόνια. Τα αρχοντικά είχαν αφεθεί στην φθορά του χρόνου. Τα τελευταία χρόνια όμως έχει πάρει πάλι τα πάνω της. Αρκετά αρχοντικά έχουν ανακαινιστεί και κάποια λειτουργούν ως πολυτελή ξενοδοχεία. Η ομορφιά του τοπίου συνοδεύεται πέρα από τα κομψά οικήματα και με την άγρια ομορφιά των ακτογραμμών. Απότομα βράχια καταλήγουν σχεδόν κάθετα στα τυρκουάζ νερά του Αιγαίου.
Σύνορο της συνοικίας αυτής με την υπόλοιπη πόλη είναι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Σπάνια με γοητεύει τόσο πολύ μία εκκλησία. Για την συγκεκριμένη είχε ενδιαφερθεί ο βασιλιάς Όθωνας. Ο ναός θεμελιώθηκε το 1848 κι εγκαινιάστηκε το 1870. Ευεργέτες του ναού ήταν η βασίλισσα Όλγα, ο τσάρος Νικόλαος, ο βαρόνος Σίνας, ο τότε δήμαρχος της Σύρου Δ. Βαφιαδάκης και διάφοροι πλοιοκτήτες. Η πανύψηλη αυλή στην οποία βρίσκεται ο τεράστιος ναός, του προσθέτει ακόμη μεγαλύτερο ύψος. Ειδικά όταν στέκεσαι στην κάτω πλευρά μιας μικρής πλατείας που βρίσκεται μπροστά του, νιώθεις πως τα καμπαναριά ακουμπάνε στον ουρανό. Για τον συγκεκριμένο ναό άκουσα μία όμορφη ιστορία ενός γεροντάκου Συριανού που συνάντησα στην Πελοπόννησο το περασμένο σαββατοκύριακο. Μου είπε πως στην Κατοχή, οι Γερμανοί είχαν τρία αντιτορπιλικά στο λιμάνι της Ερμούπολης. Κάθε μέρα γύρω στις 4 με 5 το απόγευμα, ερχόταν ένα συμμαχικό αεροπλάνο και χτυπούσε βιαστικά τα καράβια. Άλλες φορές τα πετύχαινε κι άλλες όχι. Πιο πολύ το ένοιαζε να εκνευρίζει τους Γερμανούς παρά να τους προκαλεί ζημιά. Ο ευγενικός γεροντάκος μου είπε πως παιδάκι τότε ανέβαινε με φίλους του σε μία πλαγιά κάθε μέρα και περίμεναν αυτό το υπερθέαμα. Συμπλήρωσε πως το αεροπλάνο έκανε συνήθως τρεις κύκλους πάνω από την πόλη και πάντα περνούσε ανάμεσα από τα καμπαναριά της εκκλησιάς του Αγίου Νικολάου. Τον είχαν θαυμάζει πολύ τον πιλότο. Όχι μόνο επειδή ήταν τότε σύμμαχος (διότι αργότερα η Αγγλία μας πούλησε) αλλά κι επειδή τους πρόσφερε το θέαμα αυτό.
Λίγο πιο κάτω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, βρίσκεται το θέατρο Απόλλων (02:16-02:26). Η ύπαρξη του βασίστηκε στην θεατρική άνθηση της πόλης την τριακονταετία 1830-1860. Το θέατρο Απόλλων θεμελιώθηκε το 1862 κι εγκαινιάστηκε το 1864. Έτσι ένα όνειρο των κατοίκων του νησιού πραγματοποιήθηκε, οπότε οι παραστάσεις που μέχρι τότε παίζονταν σε ξύλινες αποθήκες και καφενεία, κατάφεραν να αποκτήσουν την δικιά τους εκλεπτυσμένη στέγη. Μετά τον πόλεμο, το θέατρο υπέστη μεγάλες καταστροφές. Έγιναν αρκετές επεμβάσεις οι οποίες επέφεραν αρκετές αλλοιώσεις στο εσωτερικό του. Για πολλά χρόνια έμεινε αναξιοποίητο. Όμως την δεκαετία του '90 ξεκίνησε ένας νέος κύκλος ανακαινίσεων και το θέατρο παραδόθηκε ξανά στο κοινό του το 2000. Σήμερα προσφέρει στους κατοίκους της πόλης πέρα από παραστάσεις και συναυλίες, και προβολές ταινιών. Το κτίριο αυτό έχει δεχτεί αρκετές επιρροές από τη φημισμένη Σκάλα του Μιλάνου, το ακαδημαϊκό θέατρο στο Καστελφράνκο και το Τεάτρο ντελα Πέργκολα της Φλωρεντίας.
Κομψοτεχνήματα δε συναντάς μόνο στους εσωτερικούς χώρους τον κτιρίων αλλά και τις προσόψεις τους. Υπέροχες τοιχογραφίες μορφών μέσα σε θόλους και πίσω από παράθυρα, όμορφα αρχιτεκτονικά στοιχεία, πέτρα και μάρμαρο μαζί. Μέσα στα σοκάκια της Ερμούπολης μπορείς να συναντήσεις χαρακτηριστικές λεπτομέρειες αρκετών ευρωπαϊκών πόλεων. Από τα στενά της μεσαιωνικής Σιένα, βγαίνεις σε κεντρικούς δρόμους της αριστοκρατικής Βιέννης για να συναντήσεις κομψά κτίρια της Αθήνας του Τσίλερ.
Και μιας κι αναφέρθηκα στο Τσίλερ κι αφού όλοι δρόμοι της πόλης κατηφορίζουν προς την κεντρική πλατεία Μιαούλη, ήρθε η στιγμή να μιλήσω και για το πανέμορφο Δημαρχείο της Ερμούπολης (03:44-04:10). Χρειάστηκε 22 χρόνια για να χτιστεί. Θεμελιώθηκε το 1876 και εγκαινιάστηκε το 1898. Αρχιτέκτονας αυτού του διαμαντιού ήταν ο Ερνέστος Τσίλερ κι ολοκληρώθηκε επί δημαρχίας Δ. Βαφιαδάκη. Το κτίριο αυτό πέρα του ότι ομορφαίνει την πόλη, είναι κι ανοιχτό για το κοινό. Ελεύθερα κινούνται άνθρωποι στο εσωτερικό του για να θαυμάσουν τους υπέροχους χώρους του, την ιδιαίτερη σκάλα που ανεβαίνει στον πάνω όροφο και τις αίθουσες συνεδριάσεων που σε ταξιδεύουν σε άλλες εποχές. Μάλιστα διαθέτει καφετέρια. Ένα ζωντανό κτίριο αξιοζήλευτο για άλλα όμοιά του στις διάφορες πόλεις της Ελλάδος και της Ευρώπης.
Η Ερμούπολη μου πρόσφερε όμορφες στιγμές και ζεστή φιλοξενία και μου απέδειξε πως είναι πιο εύκολο να βρούμε υψηλό μορφωτικό και κοινωνικό επίπεδο σ' αυτές τις γωνιές της Ελλάδος παρά στις μεγάλες πόλεις της. Όμως περισσότερο με ερέθισε η αρχοντιά της. Μία αρχοντιά που έχει λείψει όχι μόνο από την Αθήνα αλλά κι από την Χίο. Κι όταν αναφέρομαι στην αρχοντιά δεν εννοώ μόνο τα κτίρια αλλά και τη συμπεριφορά των ανθρώπων.
Υπέροχη η Σύρος.
Αρχόντισσα η Ερμούπολη.
Άξιοι χαρακτηρισμοί...

Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2015

"Μη φοβάστε τους φόβους τους!"



Μη φοβάστε τους φόβους τους...
Μη φοβάστε τους φόβους τους!
ΜΗ ΦΟΒΑΣΤΕ ΤΟΥΣ ΦΟΒΟΥΣ ΤΟΥΣ!
Ο καρκίνος δεν είναι ασθένεια....

Ατελείωτη συναυλία. Και ποιος ήθελε να τελειώσει. Όρθιοι, μαγεμένοι, μεθυσμένοι, εκστασιασμένοι, με υγρά μάτια τραγουδούσαμε δυνατά τους υπέροχους στίχους των εφηβικών μας χρόνων για ώρες πολλές.
Κύματα αγάπης, πάθους και ζωής ξεχύνονταν από τη σκηνή προς όλες τις μεριές του χώρου της Τεχνόπολις, κι εμείς σηκωνόμασταν στις μύτες των ποδιών μας για να τα αγκαλιάσουμε.
Εξάλλου τι είναι αυτό που θέλουμε;
Την παλιά μας ζωή να ζήσουμε ξανά...
Ένα τόσο απλό αλλά συνάμα τόσο σημαντικό αγαθό. Ένα αγαθό που κανένα πολιτικός δε θα κατανοήσει και κανένας υπάνθρωπος Ευρωπαίος τεχνοκράτης δε θα μπορέσει ποτέ να αφουγκραστεί. Γι' αυτό και μας φέρονται με μίσος και φθόνο τη στιγμή που εμείς τραγουδάμε με αγάπη και πάθος. Συναισθήματα που μπορεί να βιώσει κάποιος έντονα σε ροκ συναυλίες. Πόσο μάλλον στις χθεσινές.
Τα δυο προηγούμενα βράδια ο Θάνος Ανεστόπουλος φώναξε δυνατά την πιο πολιτική λέξη που δεν έχει ακουστεί και δεν πρόκειται να ακουστεί στα συστημικά μέσα μαζικής ενημέρωσης κι από κανενός πολιτικού το στόμα. Μία τόσο απλή λέξη που πολλοί από μας έχουμε ξεχάσει. "Ζωή!".
Κι εκεί ο χρόνος σταμάτησε. Ονειροπόλοι, αιώνιοι έφηβοι, αμετανόητοι επαναστάτες μιας δίκαιης ζωής, κυνηγοί ουτοπικών κοινωνιών ακούγαμε τους στίχους και τραγουδούσαμε δυνατά,

Τα περασμένα σβήσανε, το τώρα δε θα μείνει. 
Τροφή των χοίρων έγιναν και οι πιο λευκοί μας κρίνοι. 
Μα τάχα πρέπει τους νεκρούς αιώνια να θρηνούμε;

Κάποιοι αλήτες έφαγαν και τα πιο αγνά μας όνειρα. Ήρθε όμως ο καιρός να τελειώσουν οι θρήνοι. Η ζωή κυλάει μέσα από τα χέρια μας κι ο βαρκάρης περιμένει. Τι μας απομένει; Το θράσος...


Άκουσε δε βιαζόμαστε να φύγουμε βαρκάρη. 
Μα σαν είναι ώρα γνέψε μας, δε σου ζητούμε χάρη. 
Μα όσο να φύγεις πρόσμενε κι αν θέλεις σε κερνούμε

Δύσκολα συγκρατείς τα δάκρυα στα μάτια. Ειδικά όταν ακούς αυτούς τους στίχους να τους τραγουδάει με δυναμισμό ένας άνθρωπος που κοιτάει τον θάνατο στα μάτια και τον πολεμάει καθημερινά. Μα το κυριότερα, πως μέσα σ' αυτήν την άνιση μάχη δεν έχει γονατίσει ούτε μία φορά. Ένας ουμανιστής ήρωας που έχουμε τόσο πολύ ανάγκη στις σκοτεινές μέρες που διανύουμε. 
Ο Θάνος θα βγει νικητής. Είναι ήδη νικητής. Η αγάπη που μας πρόσφερε όλα αυτά τα χρόνια των εφηβικών μας στιγμών την εισέπραξε διπλά τις τελευταίες δύο μέρες. 
Το ένιωσε.
Το κατάλαβε.
Γι' αυτό έπαιζε πολλές ώρες κι όταν κουραζόταν απλά καθόταν για να συνεχίσει από κει να μας προσφέρει την αγάπη του. Την αγάπη για ζωή. 
Εξάλλου όπως κι ο ίδιος είπε: "Ζούμε, όση ζωή θελήσουμε να ζήσουμε!"

Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2015

Ζητείται θράσος...



Μήνες τώρα οι τηλεοράσεις μας είναι κλειστές. Προτιμάμε τις λαθραίες αναγνώσεις σε επιλεγμένα πρωτοσέλιδα εφημερίδων που βρίσκονται κρεμασμένες στα περίπτερα ή περιοριζόμαστε στις διαδικτυακές μας περιηγήσεις. Έχουμε γυρίσει τις πλάτες μας σε ένα συστημικό κατεστημένο μαζικής ενημέρωσης, υπεύθυνο για την κοινή μας αποβλάκωση.
Η οικονομική κρίση και οι πολιτικές εξελίξεις της χρονιάς, έχουν φέρει ξανά τον πολιτικό λόγο στις παρέες και στα στέκια. Μόνο που αυτά που λέγονται στους δρόμους και στα τραπεζάκια, δεν ακούγονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κι από τους πολιτικούς μας εκπροσώπους. Ένα χάσμα ύπουλο κι αδικαιολόγητο. Ένα χάσμα που μας έχει αποξενώσει από τις δουλικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών.
Παράλληλα έχουμε βαρεθεί τις στημένες συνεντεύξεις πολιτικών προσώπων και τις ανούσιες αναλύσεις των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών καταστάσεων από τα τηλεοπτικά πηγαδάκια. Γι' αυτό και οι τηλεοράσεις είναι σβηστές και τα ραδιόφωνα αποσυντονισμένα...
Από την άλλη ο γραπτός λόγος της δικιάς μας άποψης δεν είναι τόσο αποτελεσματικός στο σύγχρονο κόσμο της εικόνας και του ήχου.
Πρέπει να ακουστεί και η δική μας φωνή.
Είναι πλέον αναγκαίο το θράσος κι από την δικιά μας πλευρά.
Το βήμα για μία ξεχωριστή κουβέντα πολιτικού περιεχόμενου με μεγάλη απούσα την ίδια την πολιτική, το δίνει ο ραδιοφωνικός παραγωγός Αριστοτέλης Τσαγκαρογιάννης μέσα από την εκπομπή του ad hoc στο διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό ID radio.
Καλεσμένοι στην σημερινή εκπομπή (και πρώτη για τη φετινή σεζόν) είναι ο αγαπητός μου φίλος και συγγραφέας-ποιητής Γιωργής Σαράτσης, ο ιδιαίτερος μπλόγκερ Skouliki Tom του The Three Mooges , ο αρθρογράφος του Νόστιμον Ημαρ Άρης Τσολογιάννης κι εγώ.
Συντονιστείτε το απόγευμα από τις 18:00 μέχρι τις 20:00 στο ID radio.
Καλή ακρόαση!

«…τούτο τον πικρό μήνα Σεπτέμβρη του 1973…»



«… τούτο τον πικρό μήνα Σεπτέμβρη του 1973… » Ο Πάμπλο Νερούδα, ο μεγάλος Χιλιανός ποιητής, στήριξε τον Αλιέντε και την κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας από την πρώτη στιγμή. Όταν ο Πινοτσέτ κατέλαβε την εξουσία μέσω του αμερικανοκίνητου πραξικοπήματος, ο Νερούδα «απάντησε» με το ποίημα Σατράπες, που έμελλε να είναι και το τελευταίο του καθώς πέθανε μερικές ημέρες μετά, στις 23 Σεπτεμβρίου 1973:

Νίξον, Φρέϋ και Πινοτσέτ
ως τώρα, ως τούτο τον πικρό
μήνα Σεπτέμβρη του 1973,
με τον Μπορνταμπέρι, τον Γκαρατσάτσου και τον Μπαντζέρ,
ύαινες αχόρταγες, τρωκτικά,
σιγοτρώνε τα λάβαρα,
τα καταχτημένα με τόσο αίμα, με τόση φωτιά,
στα τσιφλίκια ποδοπατημένα,
διαβολικοί δραγουμιστές,
σατράπες, μύριες φορές πουλημένοι,
ξεπουλητάδες βαλτοί
από τους λύκους της Νέας Υόρκης…

πεινασμένες για δολλάρια μηχανές,
σημαδεμένοι από τα θύματα
των λαών που θυσιάσατε,
εκπορνευμένοι μικροπωλητές
ψωμιού και αέρα αμερικάνικου,
εγκληματικοί βούρκοι, συμμορίες
από μαστρωπούς μπόσηδες
δίχως άλλο νόμο απ’τα βασανιστήρια
και την πείνα που μαστιγώνει τους λαούς…

Πηγή: http://www.press-gr.com/2015/09/1973.html