Στα σοκάκια της Φραγκοσυριανής...

Πριν ξεκινήσω να περιγράφω τις εικόνες μου από τις βόλτες στην Άνω Σύρο, θα ήθελα να μιλήσω λίγο για ένα υπέροχο βιβλίο που μου πρόσφερε ιδιαίτερη συντροφιά στο ταξίδι. Αναφέρομαι στην Μεγάλη Χίμαιρα του Καραγάτση. Καταπληκτική γραφή, ενδιαφέρουσα ανάλυση του εσωτερικού κόσμου των ηρώων (κυρίως της Μαρίνας και του Μηνά) αλλά κι άψογη περιγραφή στην κοινωνική ζωή της Ερμούπολη των μεγάλων εφοπλιστών και των λαϊκών ναυτικών της Άνω Σύρου. Έχοντας μπροστά μου τις εικόνες μίας πόλης που προσπαθεί με μεγάλη επιτυχία να αναστήσει το πρόσφατο κάλλος της, ζούσα την ιστορία του βιβλίου ανάμεσα σε αρχοντικά σπίτια και στενά σοκάκια.
Έτσι αποφάσισα να ξεκινήσω το βίντεο με το "Κοκκινόσπιτο" στο Επισκοπειό. Είναι το σπίτι από το οποίο εμπνεύστηκε την ιστορία ο Καραγάτσης για το συγκεκριμένο βιβλίο. Υπάρχουν πολλοί θρύλοι για την οικία αυτή, η οποία πλέον προκαλεί φόβο σε όποιον σκέφτεται να την κατοικήσει. Ο χρόνος και η φθορά έχουν αφήσει πίσω τους ένα λείψανο του ένδοξου παρελθόντος της. Σημάδια αριστοκρατίας στα ψηλοτάβανα δωμάτια και στις υπέροχες τοιχογραφίες καθώς και στα μεγάλα παράθυρα που κοιτούν στη θάλασσα. Με πόνο παρατηρούσα την οροφή του πάνω ορόφου καθώς κρεμόταν επικίνδυνα, φουσκωμένη από τα νερά και την υγρασία, λίγα μέτρα πάνω από το δάπεδο. Η αλλοίωση της επιφάνειάς της έχει ήδη καταστρέψει ένα μεγάλο κομμάτι των υπέροχων σχεδίων της. Ίσως να είμαστε τα τελευταία μάτια που θαυμάζουμε το κομψοτέχνημά της. Πιο δίπλα το μπαλκόνι που καθόταν η "λογοτεχνική" Μαρίνα και διάβαζε τους αρχαίους Έλληνες περιμένοντας τον Γιάννη να ξεμπαρκάρει. Ίσως στο διπλανό δωμάτιο να έμενε η μικρή Αννούλα. Στο ισόγειο συναντάμε την κουζίνα και σίγουρα το σκοτεινό δωμάτιο δίπλα στην κεντρική πόρτα, το οποίο πιθανόν να ήταν το υπνοδωμάτιο της Ρεϊζίνας, της μητέρας του Γιάννη και πεθεράς της Μαρίνας. Τώρα θα αναρωτηθείτε γιατί τα αναφέρω όλα αυτά. Ίσως όσοι έχουν διαβάσει το βιβλίο να μπορούν να κατανοήσουν τον ενθουσιασμό μου μετά την επίσκεψή μου σ' αυτό το σπίτι (00:04-00:44).
Μετά το Κοκκινόσπιτο, ακολουθεί η ανάβαση στην Άνω Σύρο. Στους πρόποδες της απότομης πλαγιάς βρίσκεται ένα εγκαταλελειμμένο χαμάμ (00:44), παραδομένο σε γκραφιτάδες. Άσχημη εικόνα για έναν τόπο με υψηλό επίπεδο.
Για να πάω Άνω Σύρο πήρα ταξί από την Ερμούπολη, το οποίο με άφησε κοντά στην καθολική εκκλησία του Άγιου Γιώργου, απ' όπου και κατηφόρισα, περπατώντας μέσα στα στενά σοκάκια της συνοικίας. Όμως στο φωτογραφικό βίντεο θα αρχίσω από τα χαμηλά προς τα πάνω.
Οι σκάλες (00:48-01:00) είναι μία αφορμή να σκεφτεί κανείς την ανάβαση (και την κατάβαση) παραπάνω από δύο φορές. Η θέα όμως που σου προσφέρει στη κορυφή είναι ανεκτίμητη. Κοιτώντας τα σκαλιά και τα πρώτα σπίτια, θυμήθηκα τον μεγάλο θρήνο των ναυτικών οικογενειών που έχασαν τους δικούς τους στο ναυάγιο της "Μαρίνας". Ίσως σ' αυτό το σημείο να στεκόταν και η ηρωίδα του βιβλίου ακούγοντας παγωμένη τα κλάματα των οικογενειών...
Η Άνω Σύρος (01:00-02:20) κρατάει τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα των Κυκλάδων, σε αντίθεση με την Ερμούπολη που είναι αρχοντική πόλη. Εκεί πάνω κυριαρχούν οι λευκοί ασβεστωμένοι τοίχοι με τα μπλε παράθυρα. Όμως οι κάτοικοι δεν αρκούνται στη συγκεκριμένη λιτή όψη, κι αυτό φαίνεται στις υπέροχες μπουκαμβίλιες με τα έντονα μωβ λουλούδια τους και σε διάφορες πολύχρωμες πινελιές (όπως η συλλογή με τα καπέλα) στα σοκάκια τους. Το τοπίο γεμίζει τους διαβάτες με συναισθήματα και χρώματα...
Η Άνω Σύρος αν και μικρή σαν πόλη έχει δύο μοναστήρια, ένα των καπουτσίνων κι ένα των ιησουιτών, ενώ στη κορυφή δεσπόζει ο Καθεδρικός του Αγίου Γεωργίου (02:20-02:28 και 02:52-03:06). Ο πρώτος ναός χτίστηκε το 1200 μ.Χ. ενώ ο σημερινός ναός χρονολογείται από το 1834. Η διακόσμηση μέσα είναι λιτή. Αυτός ήταν ένας λόγος παραπάνω να μου τραβήξει την προσοχή ένα καραβάκι κρεμασμένο στην οροφή του δυτικού κλίτους της εκκλησίας. Από το προαύλιο μπορεί κανείς να απολαύσει όλη την πόλη της Ερμούπολης με τα ναυπηγία και στο βάθος τα βουνά της Τήνου.
Η Άνω Σύρος αξίζει να περπατηθεί και τη νύχτα (02:28-02:52). Τότε είναι που τα στενά αποκτούν ένα μυστηριακό φως από τα μικρά γραφικά φαναράκια που στέκονται πάνω από τα κεφάλια των περαστικών, ενώ τα γήινα χρώματα των κτιρίων αποκτούν μία ιδιαίτερη ζεστασιά. Ακόμα και ο καθεδρικός του Αγίου Γεωργίου, αποκτά μία φλόγινη όψη.
Η μαγεία στα σοκάκια γίνεται ακόμα πιο όμορφη όταν στον ουρανό δεσπόζει η πανσέληνος, πόσο μάλλον η τελευταία του καλοκαιριού. Η θέα είναι απερίγραπτη, καθώς εμφανίζεται μία φωτεινή λεωφόρος πάνω στη θάλασσα, ακριβώς κάτω από το φεγγάρι, κάτι που ωθεί το μυαλό μας να ταξιδέψει προς τον ορίζοντα, διασχίζοντας το δρόμο που χαράζει η σελήνη.
Ενώ η Ερμούπολη αντιπροσώπευε την αριστοκρατική τάξη, η Άνω Σύρος ήταν η κοιτίδα των λαϊκών στρωμάτων και των ναυτικών. Μία αυθεντιά που υπάρχει μέχρι σήμερα στα βλέμματα των κατοίκων της. Ανθρώπων που ζουν αρμονικά με τη μοναξιά του τοπίου, έχοντας συνηθίσει το επίπονο καθημερινό ανέβοκατέβασμα από τις σκάλες της πόλης.
Η Άνω Σύρος είναι η μόνη περιοχή του νησιού που προσφέρει την κυκλαδίτικη αύρα σε όσους επιλέγουν να επισκεφθούν το νησί της Σύρου.Μπορεί μετά από μία πολύωρη βόλτα να επιστρέφεις στην Ερμούπολη με πρησμένες γάμπες κι εξαντλημένος, αλλά αποζημιωμένος και δροσερός με το αεράκι του κεντρικού Αιγαίου...