Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016

“Μάχαιραν έδωκες, μάχαιραν θα λάβεις"


Κάθε άποψη αμφισβήτησης της δυτικής «αθωότητας» γίνεται αμέσως αιρετική. Η τρομοκρατική επίθεση που σημειώθηκε στην καρδιά της Ευρώπης προκάλεσε στους περισσότερους ανθρώπους τρόμο. Σε κάποιους όμως δημιούργησε προβληματισμό για τα συνεχή τρομοκρατικά χτυπήματα. 
Κάθε έκρηξη που σημειώνεται σε ευρωπαϊκό έδαφος ενισχύει τις ακροδεξιές τάσεις στις δυτικές κοινωνίες ενώ η ξενοφοβία ενισχύεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αμέσως βγαίνει από το συρτάρι της προπαγάνδας η θεωρεία του Σάμουελ Χάντινγκτον για την «Σύγκρουση των Πολιτισμών». Με αυτόν τον τρόπο ο κόσμος πείθεται πως η Ευρώπη είναι η καρδιά του πολιτισμού, της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Μία καρδιά που απειλείται από τα μίσος και τον φθόνο των τζιχαντιστών που θέλουν να γυρίσουν την ανθρωπότητα σε έναν νέο Μεσαίωνα.
Με το παραπάνω σκεπτικό το μίσος διογκώνεται κι έτσι δυσκολεύεται ο κόσμος να δει καθαρά πως οι βόμβες με τα καρφιά που σκόρπισαν τον θάνατο στις Βρυξέλλες είναι το μπούμερανγκ όλων των δεινών που έχει προκαλέσει ο δυτικός ιμπεριαλισμός σε χώρες που σήμερα θεωρούνται ακόμα υπανάπτυκτες. Κανείς δεν περίμενε πως ο χρόνιος και συστηματικός διαμελισμός εθνών και κρατών από τον δυτικό κόσμο στο όνομα της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού, θα προκαλούσε τις σημερινές εκρήξεις. Με την εκμετάλλευση του πλούτου αυτών των λαών διατηρούταν μέχρι σήμερα υψηλό το βιωτικό επίπεδο της Δύσης, χωρίς όμως να αναλογιστεί κανείς πως κάποια στιγμή η βία θα χτυπούσε την πόρτα.
Κι όμως η δυτική κοινωνία εθελοτυφλεί. Μέσα στον πανικό των εκρήξεων υψώνονται νέοι φράχτες κι εξαπολύονται απειλές για πολέμους ενάντια σε πραγματικούς και υποτιθέμενους εχθρούς, τη στιγμή που η ελευθερία περιορίζεται για το καλό της ασφάλειάς μας.
Και δυστυχώς, οι παραπάνω αποφάσεις θα μας οδηγήσουν σε νέες εκρήξεις σε ευρωπαϊκά εδάφη…

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016

Ζει μες στις καρδιές μας...




"Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ’ αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω"

Απόσπασμα από την απολογία της πρώτης δίκης του Νίκου Μπελογιάννη 
τον Νοέμβριο του 1951

Τρίτη 29 Μαρτίου 2016

Συν δύο...



Πέρσι τέτοιο καιρό έμπαινα με αισιοδοξία στη τέταρτη δεκαετία της ζωής μου. Τότε αναφερόμουν στο πόσο σημαντικό θεωρώ τον παράγοντα της αισιοδοξίας για κάθε μου κίνηση κι απόφαση. Δεν υπολόγισα όμως έναν ακόμα σημαντικό παράγοντα. Των απρόοπτων εξελίξεων...
Τι θέλω να πω μ' αυτό.
Πολλές φορές τα σχέδια τα οποία κάνουμε, σκοντάφτουν σε απότομες αλλαγές της καθημερινότητάς μας και γενικά της ζωής μας. Τις πρώτες φορές που συμβαίνει αυτό, είναι βέβαιο πως προκαλεί έντονη απογοήτευση κι έτσι κλεινόμαστε στους εαυτούς μας, κυριευμένοι από έναν φόβο ανούσιο κι αβάσιμο. Τα σχέδια παύουν και ο καθημερινός ρυθμός σταματάει να κυλάει φυσιολογικά. Χρειάζεται θάρρος να δεχτούμε την κάθε αλλαγή και να καταπατήσουμε τον εγωισμό μας. Για να γίνει όμως αυτό ξοδεύεται αρκετός χρόνος, ο οποίος χάνεται άδοξα.
Σκοπός μας λοιπόν να μάθουμε να ελισσόμαστε στις ανατροπές που συναντάμε στη πορεία. Να μην αφήνουμε τον πολύτιμο χρόνο μας να χάνεται. Διότι ο χρόνος πρέπει να εμπλουτίζεται με στιγμές, στοχασμούς, προβληματισμούς, διαλόγους, ταξίδια, βόλτες, εμπειρίες και δημιουργικότητα.
Η πρώτη χρονιά της τέταρτης δεκαετίας μου δίδαξε το παραπάνω μάθημα και βγήκα πραγματικά κερδισμένος. Κι όντως η περίοδος αυτή μου πρόσφερε πολλά.
Νέους ορίζοντες.
Νέους προορισμούς.
Νέους ανθρώπους.
Νέα σχέδια.
Η μοναχικότητα λοιπόν για τους στοχασμούς και η συντροφικότητα για τα σχέδια.
Με αισιοδοξία κι εγρήγορση πατάω γερά στο συν δυο!

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2016

Βήματα όπισθεν προς μια Ευρώπη των εθνών



του Γιάννης Μπαλαμπανίδης

Στο μυθιστόρημα του Ζοζέ Σαραμάγκου «Η πέτρινη σχεδία», όταν μια ρωγμή εμφανίζεται στα Πυρηναία, η Ιβηρική χερσόνησος αποκολλάται από την ευρωπαϊκή ήπειρο και πλέει ακυβέρνητη στα νερά του Ατλαντικού. Θα έλεγε κανείς ότι σήμερα μοιάζει οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης να διαχωρίζονται, να απομακρύνονται η μία από την άλλη και να πλέουν η καθεμιά στον δικό της θαλάσσιο δρόμο σαν πέτρινες σχεδίες.
Η συνοχή του ευρωπαϊκού σχεδίου δεν μοιάζει πια καθόλου αυτονόητη. Δεν πρόλαβε να κλείσει (προσωρινά;) η συζήτηση περί Grexit και άνοιξε διάπλατα ο ορίζοντας ενός ενδεχόμενου, και πιο σοβαρού, Brexit –σαν καρικατούρα του οποίου ακούστηκε η δήλωση του Τσέχου πρωθυπουργού ότι την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε. δεν αποκλείεται να ακολουθήσει ένα Czexit.
Από την ασυνάρτητη διαχείριση της κρίσης χρέους περάσαμε, με την εκδήλωση της προσφυγικής κρίσης, σε μια παραλυτική για την Ενωση κατάσταση, όπου τα επιμέρους κράτη ή περιφερειακές συσπειρώσεις, όπως οι «χώρες του Βίζενγκραντ», έθεσαν τις εθνικές προτεραιότητες (και το «υγειονομικό» κλείσιμο των συνόρων) πάνω από τις συνομολογημένες ευρωπαϊκές αρχές.
Η αρχική πρόθεση της Γερμανίας να διαχειριστεί τις προσφυγικές ροές με τρόπο συμβατό με τα θεμελιώδη του νομικού μας πολιτισμού και της ανοιχτής κοινωνίας προσέκρουσε τελικά στο τέρας που η ίδια η γερμανική ηγεμονία εξέθρεψε τα τελευταία χρόνια: την με εθνικούς όρους διαχείριση των ευρωπαϊκών κρίσεων.
Η Ευρώπη ως χώρος όχι γεωγραφικός αλλά πολιτικός, ως σχέδιο ειρήνευσης των εθνικιστικών παθών της ηπείρου μας, έχει διαχρονικά επιδείξει μια εξαιρετική ικανότητα προσαρμογής: όταν η υπάρχουσα κατάσταση έφτανε στα όριά της, η απάντηση ήταν η εμβάθυνση της ολοκλήρωσης (Barry Eichengreen, The European Economy since 1945). Μέχρι που, στην κρίση του 2008, ο κανόνας αυτός γνώρισε μια μείζονα, και με πολλαπλές πια συνέπειες, εξαίρεση.
Θεσμικό υπόστρωμα αυτής της πολιτικής Ευρώπης ήταν η οικοδόμηση μιας υπερεθνικής δομής με όχημα τη λεγόμενη κοινοτική μέθοδο, δηλαδή την υπόθεση ότι η δυναμική της ολοκλήρωσης διαχέεται στα κράτη-μέλη (spillover) με βασικό μοχλό τις πολιτικές ελίτ και μια ισχυρή τεχνοκρατία προσδεδεμένη στην αδέσμευτη από εθνικά συμφέροντα, υπερεθνική Κομισιόν.
Σε αυτό το έδαφος, αναπτύχθηκαν περαιτέρω δύο ανταγωνιστικές λογικές: η διακυβερνητική, δηλαδή η προτεραιότητα της συνεργασίας ανάμεσα σε διακριτές εθνικές οντότητες-κυβερνήσεις, και η φεντεραλιστική, ήτοι υπερεθνικές οικονομικές-πολιτικές δομές ομοσπονδιακού τύπου.
Η ιστορία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης είναι η ιστορία αυτής της δοσολογίας: κοινοτική μέθοδος, διακυβερνητισμός, φεντεραλισμός. Η ολοκλήρωση συναρτήθηκε βέβαια κυρίως με τις εθνικές συγκλίσεις στις συνόδους κορυφής (ιδίως ανάμεσα στους ισχυρούς πόλους Γαλλία-Γερμανία), ωστόσο σε κρίσιμες συγκυρίες ενισχύονταν τα υπερεθνικά όργανα (όπως το Ευρωκοινοβούλιο με την άμεση εκλογή του το 1979) ή προωθούνταν ένας οιονεί φεντεραλισμός, λ.χ. με την ίδρυση των περιφερειακών ταμείων, σημαντικό βήμα προς μια ένωση μεταβιβάσεων.
Οταν λοιπόν ξέσπασε η μεγαλύτερη κρίση της ευρωπαϊκής ενοποίησης στον σκληρό πυρήνα της ατελούς νομισματικής ένωσης, το δίλημμα, όπως γράφει ο οικονομολόγος της Παρισινής Σχολής της Ρύθμισης Michel Aglietta, ήταν «διάλυση ή ομοσπονδοποίηση» (Zone euro. Eclatement ou fédération, 2012). Σε αυτή την περίπτωση, όμως, η Ευρώπη δεν βάθυνε μέσα από την κρίση της, αλλά αναδείχθηκε «πρωταθλήτρια των ημίμετρων».
Η κρίση χρέους σήμανε τη μετατόπιση του κέντρου βάρους από την κοινοτική στη διακυβερνητική μέθοδο (η ελληνική περίπτωση υπήρξε ως προς αυτό εμβληματική, αν και όχι μοναδική). Πολιτικές ομοσπονδοποίησης, όπως η αμοιβαιοποίηση του χρέους, απορρίφθηκαν μετ’ επαίνων, ενώ τα υπερεθνικά όργανα, η Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο, παραγκωνίστηκαν πλήρως υπέρ μιας διαδικασίας όπου στα θεσμικά «παζάρια» των συνόδων κορυφής οι εθνικοί παίκτες διαπραγματεύονταν τις μελλοντικές διευθετήσεις.
Εξάλλου, μεγάλο μέρος της διαχείρισης της κρίσης παίχτηκε στο άτυπο διακυβερνητικό όργανο του Eurogroup, που αποφάσιζε ανεχόμενο, αν όχι εργαλειοποιώντας, τα «σκληρά» εθνικά βέτο (της Φινλανδίας, της Λιθουανίας, της Σλοβενίας κ.ο.κ.).
Αυτή η επιλογή χάραξε ένα θεσμικό μονοπάτι στο οποίο έκτοτε βαδίζει η Ενωση και με κάθε βήμα βαθαίνει πιο πολύ. Μονοπάτι επιστροφής στην εθνική διαχείριση των κρίσεων αποδείχθηκε βασιλική οδός για τον ξενοφοβικό βηματισμό που αναπτύχθηκε σε πολλές χώρες με αφορμή την προσφυγική κρίση –όχι μόνο από τους συνήθεις ύποπτους, αλλά και από Χριστιανοδημοκράτες ή ακόμη Σοσιαλδημοκράτες (στη Σλοβακία και την Αυστρία), που θεωρούν, λανθασμένα, ότι έτσι θα μειωθεί η επιρροή των ακροδεξιών κομμάτων.
Από τη σκοπιά του ευρωπαϊσμού, δηλαδή της επιδίωξης για πολιτική εμβάθυνση, η προβληματική από άποψη νομιμότητας, πρακτικά δυσεφάρμοστη και τελικά αντιανθρωπιστική συμφωνία της 18ης Μαρτίου δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί ο πιο πρόσφατος σταθμός, αλλά όχι το τέρμα, ενός δρόμου που βάζει σε ριζική διακινδύνευση θεμελιώδη στοιχεία στα οποία βασίστηκε μεταπολεμικά το ευρωπαϊκό εγχείρημα.

ΥΓ. Το απεχθές χτύπημα στις Βρυξέλλες καθόλου δεν αναιρεί τα παραπάνω. Ο αναγκαίος πόλεμος κατά της φονταμενταλιστικής απειλής θα είναι αποτελεσματικός στο πλαίσιο όχι μιας φοβικής και εθνικά κατακερματισμένης, άρα ευάλωτης, Ευρώπης αλλά μιας πολιτικά ενοποιημένης και δημοκρατικής Ενωσης.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Κυριακή 27 Μαρτίου 2016

Αριστουργήματα του παρελθόντος: Οι Ονειροπόλοι (2003)



Αυτή τη φορά ανέτρεξα στο κινηματογραφικό παρελθόν χάρις στο δώρο που προσφέρει το περιοδικό Σινεμά. Οι "Ονειροπόλοι" ήταν μία από τις ταινίες που με στοίχειωναν τόσο για τα διφορούμενα σχόλια που προκάλεσε με την προβολή της το 2003 όσο και για την αγάπη που έχω για τα έργα του Μπερνάντο Μπερτολούτσι. Δεκατρία χρόνια μετά την πρώτη της προβολής, διαπίστωσα πως οι "Ονειροπόλοι" είναι περισσότερο επίκαιροι απ' ότι την εποχή που παίχτηκαν. 
Η ιστορία εξελίσσεται την Άνοιξη του 1968, σε την παριζιάνικη νεολαία έτοιμη να εκραγεί. Μέσα στους νέους που γέμιζαν τα αμφιθέατρα και τους κινηματογράφους, βρίσκεται κι ένας Αμερικανός φοιτητής, ο Μάθιου, ο οποίος γνωρίζεται με δύο σιαμαία αδέλφια, την Ιζαμπελ και τον Τεό. Σ' αυτήν την ταραχώδη περίοδο, οι τρεις νέοι θα μπουν σ' ένα μυστήριο παιχνίδι σεξουαλικής αφύπνισης και κοινωνικής δραστηριοποίησης. 
Μπορώ να γράψω πολλά όταν ενθουσιάζομαι για ένα έργο. Πόσο μάλλον για τους "Ονειροπόλους" όπου θίγονται αρκετά ζητήματα τα οποία μέχρι σήμερα παραμένουν άλυτα κι εξακολουθούν να μας προβληματίζουν. 
Πρώτα απ' όλα, η ταινία αναφέρεται στην αδράνεια της κάθε γενιάς, η οποία βασίζεται σε αβάσιμα ιδανικά κι αναζητάει λάθος διεξόδους διαφυγής. Αναζητάμε την πολυπόθητη αλλαγή αλλά φοβόμαστε να ρισκάρουμε, επαναπαυμένοι σε ανέσεις και καλοπεράσεις; 


Από την άλλη η ταινία παρουσιάζει τον βασικότερο παράγοντα της αδράνειας των νέων, την οικογένεια. Τα δυο σιαμαία αδέλφια μεγαλώνουν με έναν περίεργο τρόπο. Το οιδιπόδειο σύμπλεγμα είναι εμφανές στα μέλη της οικογένειας. Ο γιος νιώθει μειονεκτικά απέναντι στην ενδιαφέρουσα προσωπικότητα του πατέρα-ποιητή ενώ η κόρη χάνεται πίσω από τον δυναμισμό και τη γοητεία της μάνας. Δεν υπάρχουν πρότυπα παρά μόνο αντιδράσεις κι αρνητικά συναισθήματα. Αυτό θα οδηγήσει τα δυο αδέλφια να βρουν διαφυγή στον κινηματογράφο. Κι εδώ θα κάνουμε μια στάση...
Ένα υπέροχο χαρακτηριστικό της ταινίας είναι το ιδιαίτερο παιχνίδι του σκηνοθέτη, με τον ευφυές συνδυασμό πλάνων παλιών ταινιών με τους διαλόγους και τις δράσεις των τριών νεαρών. Αποσπάσματα από ταινίες του Γκονταρ, του Μπονιουέλ κι άλλων αξιόλογων σκηνοθετών, δένουν υπέροχα με την πλοκή της ταινίας. Η σκηνή που τρέχουν οι τρεις ήρωες μέσα στο μουσείο του Λούβρου είναι αξεπέραστη. Όπως και η εμφάνιση της Έβα Γκριν ως Αφροδίτη της Μήλου. 
Η ιστορία της ταινίας επικεντρώνεται στον μικρόκοσμο των τριών νεαρών, οι οποίοι τον φτιάχνουν μέσα σε ένα χλυδάτο διαμέρισμα μόλις οι γονείς των δύο σιαμαίων φεύγουν για μία εκδρομή. Μέσα σ' αυτό το αποστειρωμένο περιβάλλον θα αναζητήσουν την σεξουαλική απελευθέρωση αλλά και τον ρόλο τους σε μία κοινωνία η οποία βράζει. Προς στιγμή οι διαδηλώσεις στους δρόμους δεν τους αγγίζουν. Κλείνονται στο καβούκι των παιδικών τους χρόνων κι από εκεί προσπαθούν να επαναστατήσουν. Τα υπεράριθμα βιβλία που γεμίζουν τους τοίχους του σπιτιού δεν τους κεντρίζουν το ενδιαφέρον. Πέφτουν όμως στην λούμπα της κομμουνιστικής μόδας που επικρατεί εκείνα τα χρόνια στην Γαλλία. Προτομές κι αφίσες του Μάο καλύπτουν την εσωτερική τους κενότητα. Κι όταν τους δοθεί η ευκαιρία να ξεχυθούν στο δρόμο, δε θα ξέρουν πως να χειριστούν το πάθος τους για έναν καλύτερο κόσμο. Διότι όχι μόνο δεν έμαθαν ποτέ πως θα τον διεκδικήσουν αλλά κι επειδή ποτέ δεν τον αναζήτησαν και δυστυχώς δεν τον ανακάλυψαν...


Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι εξαιρετικές. Εκείνη που κλέβει τις εντυπώσεις είναι η Έβα Γκριν (πιθανότατα και πρώτη της ταινία). Το υπέροχο βλέμμα της και το θεσπέσιό της σώμα, το οποίο αποθεώνει την γυναικεία ομορφιά (δεν είναι τυχαίο που σε μία σκηνή ερμηνεύει την Αφροδίτη της Μήλου) προσφέρουν μία ιδιαίτερη αίγλη στο έργο. Το ίδιο και τα χρώματα που επικρατούν στα πλάνα, τα οποία παίζουν τον δικό τους ρόλο στις ψυχοσυνθέσεις των ηρώων. Δεν είναι τυχαία η επιλογή τους, όπως το ζεστό κόκκινο στα υπνοδωμάτια, το ψυχρό γαλάζιο στα λουτρά και το μουχλιασμένο πράσινο στο σαλόνι.  
Οι διάλογοι στην ταινία προσφέρονται γι' αρκετές εσωτερικές ενδοσκοπήσεις. Στα πρόσωπα των βολεμένων νεαρών που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο, συναντούμε το δικό μας είδωλο. Είναι φανερό πως η άνεση του καναπέ μας έχει αδρανοποιήσει. Όπως τότε έτσι και σήμερα η δηθενιά της υποκουλτούρας μας δίνει την ψευδαίσθηση πως ξέρουμε τα πάντα και μπορούμε να έχουμε άποψη για όλα. Θεωρούμε επανάσταση την ευαισθησία μας για την αδικία που κυριαρχεί εκεί έξω πίνοντας ένα παλαιωμένο κρασί στο σαλόνι. Κι όταν βρεθούμε στο δρόμο δε ξέρουμε πως να ελέγξουμε μία οργή που πάντα υπήρχε μέσα μας. Μία οργή που προήλθε από άλλα αίτια που δεν έχουμε αντιμετωπίσει και φοβόμαστε να επιλύσουμε. 
Η ταινία είναι ένα δυνατό κατηγορώ για τις οικογένειες που προσφέρουν στη κοινωνία άβουλα παιδιά. Παιδιά που δε ξέρουν να αγωνίζονται διότι φοβούνται να ρισκάρουν. Αποφεύγουν να αλλάξουν τον εαυτό τους αλλά και τη ζωή τους διότι έχουν τυφλωθεί από μία αρρωστημένη θαλπωρή. Παιδιά που δε θα ωριμάσουν ποτέ και δυστυχώς θα συνειδητοποιήσουν τη φθορά του χρόνου όταν θα είναι πλέον αργά. 
Οι "Ονειροπόλοι" είναι μία κινηματογραφική "Βίβλος". 

Βαθμολογία: 10/10

Σάββατο 26 Μαρτίου 2016

Εμείς στη Δύση και η ηθική τύφλωση



του Ντόναλντ Σασούν
Μετάφραση-επιμέλεια: Τάσος Τσακίρογλου

Οταν μιλάμε σήμερα για βαρβαρότητα, εμείς στη Δύση, στο μυαλό μας έρχονται οι ισλαμιστές φονταμενταλιστές του είδους της Αλ Κάιντα ή του «Ισλαμικού κράτους».
Σκεφτόμαστε νέους τρομοκράτες που κόβουν τον λαιμό των ανθρώπων προκλητικά μπροστά στην κάμερα με σαδιστική χαρά, καταστρέφουν αρχαία μνημεία με εικονοκλαστική μανία και αναπολούν ένα κατασκευασμένο παρελθόν, δηλαδή ένα αρχαίο χαλιφάτο. Σκεφτόμαστε κάποιους φανατικούς που ρίχνουν τα αεροπλάνα στους Δίδυμους Πύργους στη Νέα Υόρκη. Σκεφτόμαστε βιασμούς και δολοφονίες.
Το «Ισλαμικό κράτος» δολοφονεί πολύ περισσότερους μουσουλμάνους απ’ ό,τι χριστιανούς, αλλά εμείς, βολεμένοι με ασφάλεια στον πολιτισμό μας, συγκινούμαστε πολύ περισσότερο όταν σκοτώνουν ανθρώπους σαν εμάς, παρά όταν σκοτώνουν κάποιους σαν αυτούς.
Μία μέρα πριν από τη σφαγή στο Παρίσι της 13ης Νοεμβρίου του 2015, δύο βομβιστές αυτοκτονίας του «Ισλαμικού κράτους» δολοφόνησαν 43 ανθρώπους στη Βηρυτό. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι υπήρξε ελάχιστη κάλυψη αυτού του γεγονότος.
Της σφαγής στο Βέλγιο προηγήθηκαν οι φοβερές τρομοκρατικές επιθέσεις στην Τουρκία, χωρίς, αναμφίβολα, η κάλυψή τους να φτάσει την κάλυψη της θηριωδίας στις Βρυξέλλες.
Οι νεκροί στην Τουρκία και στη Βηρυτό δεν προκάλεσαν στη Δύση την ενδοσκόπηση, την αναταραχή, τον σάλο και την οργή που προκάλεσαν τα γεγονότα στο Παρίσι και τώρα στις Βρυξέλλες. Αυτή η ηθική τύφλωση έχει επισημανθεί από τον Ντέιβιντ Χιουμ.
Στην «Πραγματεία για την ανθρώπινη φύση» σημειώνει: «Συμπονάμε περισσότερο τους όμοιούς μας [τους κοντινούς μας], παρά όσους βρίσκονται μακριά μας. Οσους είναι γνώριμοί μας, παρά τους ξένους». Ωστόσο, προσθέτει αμέσως ότι η ηθική κρίση δεν θα πρέπει να βασίζεται σε τέτοια μη ορθολογικά αισθήματα. Εάν κάτι είναι ηθικό στην Αγγλία, είναι επίσης ηθικό και στην Κίνα.
Με έναν παράδοξο τρόπο, εμείς στη Δύση θα έπρεπε να αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη για το «Ισλαμικό κράτος», επειδή ενισχύει το αίσθημα της ανωτερότητάς μας και μας κάνει να νιώθουμε περισσότερο πολιτισμένοι απ’ ό,τι στην πραγματικότητα είμαστε. Το «Ισλαμικό κράτος» μάς κάνει να ξεχνάμε το Αουσβιτς, δύο Παγκόσμιους Πολέμους, τα γκουλάγκ, τη σκλαβιά και την αποικιοκρατία.
Μας κάνει να ξεχνάμε (στην πραγματικότητα το έχουμε ήδη ξεχάσει και ούτε οι μαθητές του σχολείου δεν το θυμούνται) τον τεράστιο αριθμό θανάτων στο Κονγκό, την ιδιωτική ιδιοκτησία του βασιλιά Λεοπόλδου του Βελγίου, όπου δέκα εκατομμύρια πέθαναν ανάμεσα στο 1885 και το 1905 κατά τη συλλογή του καουτσούκ που προοριζόταν για τον πολιτισμένο κόσμο.
Αυτή η ιστορία έχει στοιχειοθετηθεί επαρκώς στο βιβλίο του Ανταμ Χότσιλντ «Το φάντασμα του βασιλιά Λεοπόλδου». Πολλοί δολοφονήθηκαν, πέθαναν, βιάστηκαν και βασανίστηκαν, ενώ χωριά πυρπολήθηκαν από αποσπάσματα θανάτου που στάλθηκαν για να αναγκάσουν τους χωρικούς να παράγουν περισσότερο καουτσούκ.
Ενας ιεραπόστολος ανέφερε ότι είδε τα πτώματα να επιπλέουν στη λίμνη «...με κομμένο το δεξί τους χέρι». Τα σπαρτά τους κάηκαν, τα ζώα τους σκοτώθηκαν και ακολούθησε ο λιμός.
Το «Ισλαμικό κράτος» κατέστρεψε αγάλματα και το μεγαλύτερο μέρος του αρχαιολογικού χώρου και Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, της Παλμύρας, ενώ κρεμασμένο ανάμεσα στα ερείπια βρέθηκε το αποκεφαλισμένο και βασανισμένο σώμα του Khaled al-Asaad, του γενναίου αρχαιολόγου που πέρασε τη ζωή του φροντίζοντας την Παλμύρα. Μια άσπρη πινακίδα με κόκκινα γράμματα κρεμόταν από τη μέση του, γράφοντας «αποστάτης».
Μια τέτοια εικονοκλαστική μανία είναι βάρβαρη, ιδιαίτερα με την τρομερή μορφή που έχει πάρει. Ωστόσο, είναι τόσο ξένη στη δυτική Ιστορία; «Εμείς» εφηύραμε αυτή τη μανία, όταν, στη βάση της Δεύτερης Εντολής ενάντια στις «ανάγλυφες εικόνες» (Εξοδος.20), οι Βυζαντινοί εικονοκλάστες κατά τη διάρκεια του 8ου και του 9ου αιώνα κατέστρεφαν τις εικόνες σε εκκλησίες και δημόσια κτίρια. 
Αργότερα, κάποια προτεστάντες μεταρρυθμιστές, όπως ο Καλβίνος, έβγαλαν τις εικόνες από τις εκκλησίες.
Οι οπαδοί του «Ισλαμικού κράτους» ονειρεύονται, επίσης, να ξαναφτιάξουν το λεγόμενο χαλιφάτο της Εγγύς Ανατολής (της Ανατολικής Μεσογείου). Θα πρόκειται για ένα ισλαμικό κράτος που θα διοικείται από θρησκευτικές αρχές, υπό τον ανώτατο ηγέτη (χαλίφη), ως διάδοχο του Προφήτη Μωάμεθ. Ακούγεται τρελό, αλλά είναι, επίσης, και πολύ σύγχρονο, πολύ δυτικό.
Ο εθνικισμός του 19ου αιώνα βασιζόταν σε μια «στροφή» προς ένα φανταστικό ή σχεδόν φανταστικό παρελθόν, στο οποίο «ο λαός», οριζόμενος ως ο αληθινός και πραγματικός λαός (αποκλείοντας τους «άλλους»), θα γινόταν τελικά κυρίαρχος της γης του. Αυτό ήταν που οι Ιταλοί και Γερμανοί εθνικιστές ήθελαν τον 19ο αιώνα και αυτό που ανέκαθεν ήθελαν οι κάθε είδους εθνικιστές.
Στην πραγματικότητα, η θρησκευτική ποικιλία του σιωνισμού έχει, κατά ειρωνικό τρόπο, κάτι κοινό με το όνειρο του χαλιφάτου: ήθελε την ανασύσταση της Γης της Επαγγελίας του εβραϊκού λαού, αυτήν που υποσχέθηκε ο Θεός στον Αβραάμ και στον Μωυσή.
Ο κοσμικός σιωνισμός, περιλαμβανομένου του ηγέτη του, Θίοντορ Χερτζλ, ήταν έτοιμος να δεχτεί οποιοδήποτε κομμάτι γης, ακόμα και την Ουγκάντα. Ωστόσο, το όνειρο του θρησκευτικού σιωνισμού έγινε πραγματικότητα κυρίως εξαιτίας της γενοκτονίας των Εβραίων που διεξήχθη από τους πολιτισμένους Γερμανούς.
Το άμεσο αποτέλεσμα ήταν η εκδίωξη μέρους του ντόπιου αραβικού πληθυσμού και της μετατροπής του σε πρόσφυγες.
Αυτά τα διπλά μέτρα και σταθμά δεν αποτελούν βέβαια τη μοναδική αιτία του σημερινού κύματος τρομοκρατίας, αλλά, εάν δεν τα παραδεχτούμε με θάρρος, εμείς στη Δύση, διατρέχουμε τον κίνδυνο να τα ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Παρασκευή 25 Μαρτίου 2016

Ο ήχος της ψυχής



Για μία ακόμη φορά τραντάχτηκε η Αθήνα μαζί με το εθνικό μας φρόνημα από τις χαμηλές πτήσεις μαχητικών κι ελικοπτέρων. Κάποιοι γείτονες βγήκαν στα μπαλκόνια και στις ταράτσες για να απολαύσουν το θέαμα. Με μία κούπα καφέ καθόμουν κι εγώ πίσω από την κλειστή μπαλκονόπορτα και παρατηρούσα τα "σμήνη" νιώθοντας τους κραδασμούς του τζαμιού στο μέτωπό μου, καθώς είχα το κεφάλι μου ακουμπισμένο πάνω στην γυάλινη επιφάνεια.
Τα μαχητικά πετούσαν σε πολύ χαμηλό ύψος και πέρασαν αρκετά κοντά από το μνημείο της Ακρόπολης. Μέχρι εκεί φτάνει ο πατριωτισμός τους. Την ίδια ώρα έβλεπα τα πουλιά του αστικού τοπίου να πετούν πανικόβλητα από τους θορύβους των αεροσκαφών. Μέσα σε όλο αυτό το τσίρκο αναρωτιόμουν που να κρύβεται ο υγιής πατριωτισμός.
Οι σκέψεις μου με οδήγησαν στη χθεσινή μου βόλτα στα στενά της Πλάκας. Καθώς απολάμβανα τον καφέ μου σε μία ήρεμη καφετέρια της Κυδαθηναίων, ένας άνθρωπος με ιδιαίτερη φυσιογνωμία έκατσε μερικά τραπεζάκια παραδίπλα. Κουβαλούσε μαζί του δυο αυτοσχέδιες υφασμάτινες θήκες. Άνοιξε την μία κι έβγαλε μία ξύλινη άρπα.
Έστρεψα το σώμα μου προς τη μεριά του κι αφέθηκα στις μελωδίες των χορδών. Εκείνος έπαιζε αυθόρμητα διάφορες νότες και παράλληλα μιλούσε με τον ιδιοκτήτη της καφετέριας. Κάποια στιγμή έμεινες μόνος του και προσπάθησα να τον βγάλω φωτογραφία με το κινητό. Πίσω από τις χορδές είδα το βλέμμα του, το οποίο αντιλήφθηκε την κίνησή μου και με κοίταξε περίεργα. Του ζήτησα συγνώμη για την αυθάδειά μου. Εκεί ξεκίνησε η κουβέντα μας.
Πρώην μαρμαράς με πολλά χρόνια στις οικοδομές, αποφάσισε πριν από δεκαπέντε χρόνια να τα παρατήσει όλα και να πάρει τα βουνά. Αυτή του την απόφαση την περιέγραψε με μία λέξη, "τρελάθηκα". Μετακόμισε στα Γεράνεια Όρη κι εκεί άρχισε να μελετάει αρχαία μουσικά όργανα. Μόνος του κατασκεύασε την άρπα που κουβαλούσε μαζί του. Μόνος του έμαθε να παίζει μουσική.
Καθώς μου μιλούσε κοιτούσα τα δάχτυλά του. Χοντρά και άκαμπτα σαν αυτά που έχουν οι μαρμαράδες αλλά τόσο ευγενικά μπροστά στην ευαισθησία των χορδών. Με τη μουσική του συνοδεία μου μιλούσε για τους Αρχαίους Έλληνες, τα συμπόσια, την αγάπη κι άλλες αξίες που σήμερα έχουν χαθεί. Παρέμενα σιωπηλός κι απολάμβανα τη στιγμή.
Κάποια στιγμή το βλέμμα του χάθηκε στο βάθος ενώ τα χέρια του συνέχιζαν να χαϊδεύουν τις χορδές. Λίγα λεπτά σιωπής ντυμένα με ήχους του παρελθόντος. Χωρίς να με κοιτάξει ολοκλήρωσε την εκτέλεση του κομματιού με την εξής φράση, "εξάλλου τι είναι η μουσική πέρα από τον εσωτερικό ήχο της ψυχής μας που θέλει να βγει έξω"...
Χαμογέλασα...
Τελικά ο πατριωτισμός δε θέλει παρελάσεις, θορύβους και επισημότητες. Ο πατριωτισμός βρίσκεται σε όμορφους χώρους, σε αγνές ψυχές και σε απόμακρα βουνά.

Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016

Μία καταδικασμένη συμφωνία



Τον Σεπτέμβριο του 2015 η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε αποφασίσει την αναλογική κατανομή των προσφύγων στις χώρες-μέλη της. Αρκετούς μήνες αργότερα, μόλις μερικές εκατοντάδες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Χώρες όπως η Κροατία, η Τσεχία, η Δανία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Σλοβενία δεν δέχτηκαν ούτε έναν πρόσφυγα. Το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Λευκορωσία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Ρουμανία, η Ισπανία και η Σουηδία δέχτηκαν από 3 μέχρι 20 πρόσφυγες και η Φιλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Πορτογαλία έχουν υποδεχτεί από 50 μέχρι 290 πρόσφυγες.
Αυτό μόνο σοβαρότητα κι ενότητα δε δείχνει απ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η κοροϊδία όμως συνεχίζεται. Τα ξημερώματα της περασμένης Παρασκευής, οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προχώρησαν σε ένα νέο κοινό σχέδιο, βάση του οποίου θα ξεκινούσαν διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Τη ίδια μέρα η Ουγγαρία, παρέκλινε του κοινού σχεδίου, ανακοινώνοντας πως θα κλείσει τα κέντρα υποδοχής της. Μάλιστα ο πρωθυπουργός της, Βίκτορ Ορμπάν, σκοπεύει να μεταφέρει τους πρόσφυγες σε δυο καταυλισμούς κοντά στα σύνορα με την Αυστρία, πιθανότατα για να τους ωθήσει «λαθραία» προς την γειτονική χώρα.
Η αδυναμία και η γελοιότητα αυτής της Ευρώπης, έδωσαν θάρρος στην Τουρκία να πετύχει την καλύτερη συμφωνία με εκβιασμούς. Μία συμφωνία που δυστυχώς είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Θύματά της οι πρόσφυγες και χαμένη για μία ακόμη φορά η Ελλάδα.

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016

Μία Απόφαση Απαράδεκτη


Για την κινηματογραφική εβδομάδα που πέρασε, μία ταινία ξεχώρισε από τα σχόλια γνωστών κριτικών κι άγνωστων κινηματογραφόφιλων. Αναφέρομαι στην δανέζικη πρόταση των φετινών Oscar (όσον αφορά το βραβείο ξενόγλωσσης ταινίας), την Απόφαση. 
Σε έναν στρατό γεμάτο χιπστεράδες (μούσια, τατουάζ κτλ) στους έρημους κι άγριους τόπους του Αφγανιστάν, ένας Δανός διοικητής θα πάρει μία δύσκολη απόφαση, η οποία θα του στοιχίσει ένα στρατοδικείο. Ενδιαφέρον ακούστηκε. Έτσι μου φαινόταν. Να όμως που τα φαινόμενα απατούν...
Η συγκεκριμένη ταινία είχε μόνο αρνητικά στοιχεία. Πρώτα απ' όλα δεν ήταν αντιπολεμική. Ούτε όμως και πολεμική. Δεν υπάρχουν σκηνές μάχης (για τους λάτρεις της δράσης). Πέρα από δύο στιγμές έντασης, η υπόλοιπη ταινία είναι υποτονική σε σημείο νανουρίσματος. Φυσικά δεν υπάρχει ούτε ένα αντιπολεμικό στοιχείο. Ο ρεαλισμός που αναφέρουν ορισμένοι στις κριτικές τους, ούτε κυνικός είναι ούτε ουσιώδης. Δεν εξηγεί πουθενά για το πόσο κακός κι άδικος είναι ο πόλεμος. Ούτε όμως εξηγεί και την παρουσία ξένων δυνάμεων σε μία άλλη χώρα. Όσο για τους Δανούς, αυτοί ήταν ανέκφραστοι, χωρίς ίχνη συναισθημάτων (ακόμα και το σ'αγαπώ που ανταλλάσσεται κάποιες στιγμές ακούγεται σαν αγγαρεία), χωρίς χιούμορ και το κυριότερο χωρίς ανθρωπιά. 
Η έλλειψη ανθρωπιά στην ταινία είναι κάτι παραπάνω από εκνευριστική. Το ηλίθιο γέλιο πάνω από τη σωρό ενός Ταλιμπάν (φωτογραφία πάνω) μέχρι τον βομβαρδισμό μίας κατοικημένης περιοχής γεμάτη αμάχους για να σωθούν οι Δανοί στρατιώτες από μία ενέδρα αλλά κι ο τρόπος που εξελίχθηκε το στρατοδικείο, αποδεικνύουν την ακροδεξιά οπτική κάποιων δυτικών ότι είναι πολύ ανώτεροι από άλλα έθνη και πως μία δικιά τους ανθρώπινη ζωή αξίζει περισσότερο από δεκάδες άλλες ξένες. Για όλα τα παραπάνω έχω ένα μόνο να πω. Ντροπή!
Όσον αφορά τις ερμηνείες ήταν όλες ψυχρές κι επίπεδες. Οι συναισθηματισμοί στο μηδέν. Η αλήθεια είναι πως οι ηθοποιοί σε αρκετά σημεία έκαναν μεγάλες προσπάθειες για να εκφράσουν βασικά ανθρώπινα συναισθήματα, τα οποία τελικά έδειχναν τόσο ψεύτικα. Οι διάλογοι κενοί βαρετοί (η ταινία θα έπαιρνε μεγαλύτερη βαθμολόγηση αν ήταν βωβή). Επίσης άσχημη εντύπωση μου έκανε, η συμπεριφορά της κατηγόρου στο στρατοδικείο. Η κακία που έβγαζε ήταν αδικαιολόγητη κι εκνευριστική. Κι αυτό μ' ενόχλησε πολύ διότι υποτίθεται πως εκπροσωπεί τα άμαχα θύματα των πολέμων, κι αντί να δείξει ένα πρόσωπο ευαίσθητο και συμπαθητικό που προσπαθεί να υποστηρίξει τους αδύναμους, είχε την όψη μίας κομπλεξικής που θέλει απλά να κάνει κακό στον κατηγορούμενο λες κι έχει μία προσωπική διαφορά μαζί του. Και σ' αυτό το σημείο θα επαναλάβω την παραπάνω λέξη. Ντροπή!
Οι Δανοί έδειξαν μέσα απ' αυτήν την ταινία το πόσο πολύ βρίσκονται στην κοσμάρα τους. Μετά το τέλος της προβολής σκέφτηκα ανακουφισμένος την αποτυχία στα τότε σχέδια του Γεωργίου Α. Παπανδρέου για μετατροπή της Ελλάδος σε Δανία του Νότου. 
Όσο για την προβολή ένα μόνο έχω να πω. Να λοιπόν που υπάρχουν χειρότερες ταινίες από την Επιστροφή του Ιναρίτου.

Βαθμολογία: 1/10

Τρίτη 22 Μαρτίου 2016

Πόλεις ασύλου



του Κώστα Δουζίνα

Το άσυλο και η προστασία στους κατατρεγμένους έρχονται από παλιά. Ανέκαθεν ναοί και πόλεις αποτελούσαν χώρους προστασίας. Η παράδοση ξεκινάει με τις έξι «πόλεις-καταφύγια» στο Δευτερονόμιο της Παλαιάς Διαθήκης και τις τελετουργίες ικεσίας της Αρχαίας Ελλάδας. Στις εβραϊκές πόλεις ασύλου μπορούσαν να καταφύγουν όσοι διώκονταν για αδικήματα, συνήθως ανθρωποκτονία.
Οι ιερείς ανέκριναν τον ικέτη και αν η πράξη δεν ήταν δόλια, η πόλη τον προστάτευε από τους συγγενείς του θύματος που ήθελαν να ασκήσουν το αρχέγονο lex talionis - οφθαλμόν αντί οφθαλμού.
Ανάλογος θεσμός υπάρχει και στην Αρχαία Ελλάδα. Κάποιος που είχε διαπράξει αδίκημα ή διωκόταν μπορούσε να ζητήσει α-συλο, ετυμολογικά μη σύληση, προστασία από βλάβη. Το αίτημα γινόταν σε ναό ή πόλη, ο ικέτης ακολουθούσε ορισμένη τελετουργία και έμπαινε υπό την προστασία του Ικέσιου Δία. Παραδείγματα ικεσίας υπάρχουν στον Ομηρο, ενώ οι Ικέτιδες, το αριστούργημα του Αισχύλου, περιγράφει τις συνθήκες του θεσμού.
Οι πενήντα κόρες του Δαναού ζητούν άσυλο στο Αργος από τον βασιλιά Πελασγό για να αποφύγουν αιμομικτικό γάμο με τους γιους του Αιγύπτου. Ο φρόνιμος βασιλιάς διστάζει αρχικά φοβούμενος επίθεση των βαρβάρων για να απαγάγουν τις κόρες. Αλλά αν τις διώξει θα ασεβήσει στον Ξένιο Δία φέρνοντας κατάρα στο Αργος. Ο βασιλιάς βάζει το ερώτημα στη συνέλευση του δήμου, ο οποίος ψηφίζει να δώσει άσυλο. Η πόλη αποδέχεται τις Δαναΐδες, τις προστατεύει από το κακό και ο Θεός την ευλογεί.
Μετά την παγίωση της κρατικής κυριαρχίας στη νεωτερικότητα, το άσυλο, ως πολιτικό τώρα, γίνεται προνόμιο και ένδειξη της μεγαλοθυμίας του κράτους. Στην πραγματικότητα αλλάζει από ηθική υποχρέωση σε εργαλείο ιδεολογικών αντιπαλοτήτων. Η περίφημη Συνθήκη της Γενεύης για το πολιτικό άσυλο του 1951 ήταν κλασικό δημιούργημα του Ψυχρού Πολέμου.
Ισχυε μόνο για πρόσφυγες από την Ευρώπη (επεκτάθηκε στην υφήλιο μόλις το 1967) και είχε σαφές ιδεολογικό πρόσημο. Εισάγεται για να επιτραπεί η είσοδος στη Δύση των διωκομένων από τα νεοσύστατα κομμουνιστικά καθεστώτα. Αυτός είναι και ο λόγος που οι προβλέψεις της συνθήκης αναφέρουν ως λόγο απόδρασης από το κράτος της ιθαγένειας τις πολιτικές, θρησκευτικές ή ρατσιστικές διώξεις του αιτουμένου άσυλο.
Η συνθήκη προβλέπει την ατομικευμένη διαδικασία εξέτασης της αίτησης, αποκλείοντας έτσι οποιονδήποτε φεύγει από τη χώρα του για λόγους που δεν προβλέπονται (π.χ. σεξουαλικός προσανατολισμός) ή για να βελτιώσει τη ζωή του. Γίνεται λοιπόν το άσυλο νομικός θεσμός, αλλά περιορίζεται ως προς την έκταση και την έντασή του.

Μια νέα Διεθνής

Ανέκαθεν ήταν οι πόλεις που αποτέλεσαν τον ουσιαστικό χώρο ασύλου και προστασίας των διωκομένων. Πριν από την εμπέδωση της κρατικής κυριαρχίας οι ιταλικές πόλεις και αργότερα οι χανσεατικές στη Βόρεια Θάλασσα, μήτρες της ευρωπαϊκής αστικοποίησης, έδιναν άσυλο σε διωκομένους.
Πιο πρόσφατα, μεγάλοι διανοούμενοι, όπως ο Ντεριντά, ο Μπουρντιέ, η Τόνι Μόρισον και ο Σάλμαν Ρούσντι, ίδρυσαν στο Στρασβούργο ένα νέο δίκτυο «πόλεων ασύλου» το 1994. Αφορούσε κυνηγημένους από την εξουσία διανοουμένους, ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών. Η έγνοια αυτή είχε να κάνει με τις διώξεις καλλιτεχνών και συγγραφέων από το ισλαμικό καθεστώς που μόλις είχε επιβληθεί στην Αλγερία.
Σύντομα μεγαλοπόλεις, όπως η Βαρκελώνη, το Αμβούργο και το Λίβερπουλ, προστέθηκαν στην πρωτοβουλία. Ετσι δημιουργήθηκε ένα δίκτυο πόλεων υποδοχής και φιλοξενίας των κατατρεγμένων διανοουμένων. Σήμερα υπάρχει μια διεθνής οργάνωση των πόλεων αυτών. Αλλά οι πρωτοβουλίες τους έχουν ατονήσει και σκοπός τους παραμένει αποκλειστικά η προστασία ανθρώπων της τέχνης. 
Αυτή την ιδέα πρέπει να καλλιεργήσουμε και να «ανοίξουμε» ώστε να συμπεριλάβει τους κυνηγημένους της εποχής μας, ανεξαρτήτως ιδιότητας, μορφωτικού επιπέδου, κοινωνικής τάξης. Πρέπει λοιπόν να πάρουμε πρωτοβουλίες για να δημιουργήσουμε ένα νέο δίκτυο ευρωπαϊκών πόλεων ασύλου, που θα υποδεχτούν έναν αριθμό προσφύγων ανά πόλη και θα τους δώσουν στέγη, τροφή και πρόνοια για τις βασικές τους ανάγκες.
Η πόλη-άσυλο έχει λοιπόν ιστορική και υλική σημασία. Φέρνει ξανά στο προσκήνιο την αρχαία παράδοση της πόλης-καταφυγίου και απομακρύνεται από τους υπολογισμούς του raison d’ État, μόνιμη πηγή έντασης με τοπικές κοινωνίες.
Η πόλη-άσυλο αναγνωρίζει ότι η εγκατάσταση και αφομοίωση των ξένων γίνεται κυρίως στον αστικό ιστό, εκεί όπου η ανωνυμία και η προστασία της ιδιωτικότητας επιτρέπουν στους τραυματισμένους πρόσφυγες να αποκτήσουν σταδιακά τα απαραίτητα εφόδια για μια ζωή στην ξενιτιά που προορίζεται να γίνει δεύτερη πατρίδα.
Η Ευρώπη γερνάει και το συνταξιοδοτικό της σύστημα δεν είναι βιώσιμο. Πολλοί λόγοι δημιουργούν τις τεράστιες δημογραφικές ανάγκες. Πρώτον, η υπογεννητικότητα: 1,5 γέννηση για κάθε Ευρωπαία σε ηλικία τεκνοποίησης και 1,3 για τις Ελληνίδες - ενώ χρειάζονται 2,1 γεννήσεις για την αναπαραγωγή του πληθυσμού. Δεύτερον, η μεγάλη αύξηση του προσδόκιμου ηλικίας.
Τρίτον, η μείωση της σχέσης μεταξύ εργαζομένων των οποίων οι εισφορές πληρώνουν συντάξεις και πρόνοια και του μη εργαζόμενου πληθυσμού. Η Ε.Ε. προβλέπει ότι η Ευρώπη χρειάζεται γύρω στα 60 εκατομμύρια νέους μετανάστες τα επόμενα 30 χρόνια για να διατηρήσει τον ενεργό πληθυσμό της.
Η Ανγκελα Μέρκελ το κατάλαβε και χωρίς μεγαλοστομίες δέχεται τα δύο εκατομμύρια νέους εργαζομένους που οι ειδικοί λένε ότι χρειάζεται η Γερμανία. Χωρίς νέους μετανάστες ο ελληνικός πληθυσμός θα μειωθεί στα επτά εκατομμύρια το 2050.
Εχουμε λοιπόν ανάγκη νέου αίματος και νέων ιδεών. Οι πρόσφυγες που χτυπούν την πόρτα της Ευρώπης είναι μορφωμένοι, δυναμικοί – και μόνο τέτοιοι μπορούν να είναι άνθρωποι που επιμένουν με τρικυμίες, καταιγίδες και στερήσεις στον δρόμο για το Αργος της φαντασίας τους. Η απώθηση, η ξενοφοβία, ο ρατσισμός εκτός από ανηθικότητα δείχνουν μικρόνοια και άγνοια της δύσκολης κατάστασης.
Οι σύγχρονοι ικέτες πρέπει να φιλοξενηθούν λοιπόν όπως αρμόζει σε ανθρώπους που δραπετεύουν από την καταπίεση, τον θάνατο και τους βομβαρδισμούς και είναι έτοιμοι να αγωνιστούν για να φτιάξουν μια νέα ζωή ποτίζοντας με τον ιδρώτα τους τους δρόμους της πόλης.
Πρέπει οι πόλεις της Ευρώπης και της Ελλάδας να γίνουν καταφύγια και χώροι εγκατάστασης των νέων Δαναΐδων. Η φιλοξενία δεν πρέπει να σημαίνει φροντίδα για προσωρινή διαμονή, αλλά να προβλέπει ένταξη, συνύπαρξη και αφομοίωση, όπως ορίζουν οι αξίες της αλληλεγγύης και η πραγματικότητα της δημογραφικής παρακμής.
Καλούμε λοιπόν δημάρχους και δημοτικά συμβούλια πόλεων που γνώρισαν στο παρελθόν και ζουν και σήμερα το δράμα της προσφυγιάς και της ικεσίας να συμμετάσχουν σε πρωτοβουλία υποδοχής των νέων ικέτιδων. Η Λέσβος, η Κως, το Πέραμα, η Νέα Σμύρνη, ο Πειραιάς, η Κοζάνη, η Καβάλα μπορούν να πάρουν πρωτοβουλίες και να καλέσουν τις πόλεις της Ευρώπης σε μια νέα Διεθνή Πόλεων Ασύλου εισάγοντας τον σύγχρονο δήμο στην παράδοση του Αργους.
Το θέμα δεν είναι μόνο ανθρωπιστικό, φιλανθρωπία ή αλληλεγγύη. Το άσυλο αποτελεί το θεμέλιο κάθε μορφής ηθικής, θρησκευτικής, δεοντολογικής ή ωφελιμιστικής. Το πρόσωπο του άλλου που υποφέρει βρίσκεται πίσω από την ταυτότητα καθενός μας.
Αλλά γι’ αυτό, στο επόμενο.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016

Ποιήματα δυο αγαπημένων μου προσώπων



Στ’ αζήτητα - Γιωργής Σαράτσης
(Μνήμη Κώστα Καρυωτάκη)

Κρύα νύχτα.
Από ‘κείνες που σου χαρίζονται με δυσκολία.
Καιρός για λίγους. Επίλεκτους καμικάζι
που αφήνουν ακόμα κηλίδες σπέρματος ν’ απλώνουν
στα σεντόνια.

Δεν μπορώ να κρύβομαι πια, μου ‘λεγες.
Αφόρητες διαισθήσεις.
Εξασθενώ. Μη βλέπεις άλλο, σου φώναζα.
Μην ακούς άλλο…
Μη νιώθεις άλλο…
Λόγια που δεν ειπώθηκαν ποτέ.

Τα κείμενά μου με καθετήρα και ορό.
Παραπληγικές φράσεις που αντέχουν στον πόνο.
Σημεία στίξης με θράσος γροθιάς.
Ερωτήματα που γράφτηκαν για να παραμείνουν αναπάντητα.
Σαν από χρόνια μαλωμένος με τις απαντήσεις.

Σκληρές διαμάχες μέσα μου.
Απολογίες που κανείς ποτέ δεν θα τις ακούσει.
Τα σκοτωμένα μέσα μου παιδιά
και το κτήνος του κόσμου που αρχίζει ν’ αγαπιέται επικίνδυνα.

Καιρός για λίγους. Χαλκέντερους
και ολίγον τι νομοταγείς.
Όχι σαν εμάς τους άθεους,
τους άρρωστους και τους αλήτες.
Κι αν ρωτήσουν
κρύβομαι να τους πεις γιατί γεννήθηκα πιο μόνος
από όλους τους μόνους.

Κι ο κόσμος να τους πεις
όπως κι οι αλήθειες, δεν επαναλαμβάνονται.
Τις ακούς τυχαία μια φορά κι έπειτα
αφήνονται στ’ αζήτητα.
Ποιος ν’ ασχοληθεί;


Λολίτα - Ράνια Παπακώστα

Τ’ αφράτα μπλε παπλώματα
οι στεγνές βόλτες στην εξοχή
οι μουσικές προγυμνάσεις στα ωδεία
τα καραμελωμένα μήλα
Τσόφλι μια ζωής καλοσχηματισμένης
έτοιμης από καιρό να εκκολαφθεί

Το φως
Το φως είναι εκείνη
Την φιλάω στα μάτια
γιατί στα μάτια φιλά
μόνο αυτός που ξέρει
να κρατάει μυστικά

Τα χείλη της ανοίγουν σαν ώριμο φρούτο
τα μάτια της, φριχτές παγίδες άγριων ζώων
σε δάση ατελείωτα
τα στήθη της, σημαίες χωρών
που κυματίζουν μεσίστιες
από το βαρύ πένθος
ενός μικρού θανάτου
που πρόκειται να επέλθει

Πόσο κοστίζει η σπατάλη πολύτιμων ωρών;
Ποιός πληρώνει;

Ο χρόνος
Ο χρόνος δεν είναι παρά μια σύμβαση

Ο θάνατος
Ο θάνατος είναι ο τελευταίος εχθρός

Τίποτα δεν σου φανερώνεται
αν δεν παραδοθείς σε μιαν ομίχλη
κι ο μόνος τρόπος να γλιτώσεις
απ΄τον ίλιγγο μια πτώσης
είναι πέφτοντας

Κυριακή 20 Μαρτίου 2016

Αριστουργήματα του παρελθόντος: Κάποτε στην Ανατολία (2011)


Μία ακόμη φτωχή κινηματογραφική βδομάδα με ώθησε να ανατρέξω σε ταινίες του παρελθόντος. Αυτή τη φορά δε πήγα πολύ πίσω, μιας και στο μυαλό μου είχα την νικήτρια του Χρυσού Φοίνικα για την χρονιά 2011. Αναφέρομαι στο τούρκικο "Κάποτε στην Ανατολία". 
Μετά την περσινή εκπληκτική "Χειμέρια Νάρκη", σκέφτηκα να δω την προηγούμενη βραβευμένη ταινία του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν. Το "Κάποτε στην Ανατολία" θα μπορούσε να θεωρηθεί ο πρόδρομος του τελευταίου του αριστουργήματος. Αξίζει όμως να χαρακτηριστεί κι εκείνο ως αριστούργημα; 


Το πρώτο χαρακτηριστικό της ταινίας που κερδίζει τον θεατή είναι τα εκπληκτικά του πλάνα. Οι γυμνές πλαγιές των βουνών με τα ανάγλυφα γλυπτά πρόσωπα, οι πηγές με το τρεχούμενο νερό, οι γραμμές από τα φώτα των αυτοκινήτων, τα μοναχικά δέντρα αλλά και ο χορός των πεσμένων φύλλων σε κάθε ριπή του ανέμου. Αποτυπώνεται υπέροχα η ερημιά της κεντρικής Τουρκίας. Μία ερημιά που υπάρχει και στις ψυχές των ηρώων. 
Η ιστορία ξεκινάει με μία αυτοκινητοπομπή, όπου ένας αστυνομικός, ένας εισαγγελέας κι ένας γιατρός, έχοντας μαζί τους δύο ύποπτους δολοφόνους, αναζητούν τη σωρό ενός θύματος. Η ολονύκτια αναζήτηση φέρνει πιο κοντά τα παραπάνω πρόσωπα. Οι ανούσιες συζητήσεις και οι αδιάφορες πληροφορίες που ακούγονται κατά τη διάρκεια της ταινίας βοηθούν στο να γίνουμε κομμάτι της νυχτερινής περιπλάνησης. Από τις βαρετές όμως στιγμές περνάμε αρμονικά σε όμορφες σκηνές που παρουσιάζουν με λυρισμό το πόσο γρήγορα κυλάει ο χρόνος, όπως ένα μήλο που κατρακυλάει σε μία πλαγιά ή μία κανάτα που παρασέρνεται από τον αέρα. 
Όμως η υπόθεση της ταινίας έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Δεν είναι τυχαίο πως μένουν αρκετά ερωτήματα στο τέλος σχετικά με το φονικό (ποιος είναι ο δολοφόνος, ποια ήταν αίτια, ήταν τελικά το θύμα ένα κάθαρμα κ.α.). Όχι πως μας νοιάζει ιδιαίτερα μιας κι αυτό που κερδίζει τις εντυπώσεις είναι οι διάλογοι. Κάθε συζήτηση που αναπτύσσεται στο έργο, μας αφήνει τροφή για σκέψη. Η ζωντάνια στους διαλόγους πετυχαίνεται κι από τις όμορφες κι εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών.
Η έλλειψη της μουσικής καλύπτεται με το φύσημα του αέρα, με τις αστραπές και με τους ήχους της υπαίθρου. Με αυτό το κόλπο εισχωρούμε ακόμη περισσότερο σε κάθε πλάνο. Ο αργός ρυθμός της εξέλιξης δίνει ρεαλισμό στο έργο και χρόνο στη γνωριμία μας με τα πρόσωπα της ιστορίας. Θα μπορούσε όμως η ταινία να είχε μικρότερη διάρκεια. Επίσης οι διάλογοι μπορεί να πρόσφεραν απλόχερα αρκετές αλήθειες, αλλά δεν είχαν το βάθος της "Χειμερίας Νάρκης".


Η ταινία δεν θα μείνει στο μυαλό μου ως ένα αριστούργημα που αξίζει να το θυμάμαι και να το χρησιμοποιώ ως μέτρο σύγκρισης για άλλες ταινίες. Υπάρχουν όμως στιγμές που χαράχθηκαν στην μνήμη μου. Δύο σκηνές στις οποίες πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξε το φως. Η πρώτη είναι η λάμπα πετρελαίου, της οποίας η φλόγα αναδείκνυε με άκρως ποιητικό τρόπο την ανάγλυφη επιφάνεια ενός εξωτερικού τοίχου (πάνω φωτογραφία) και η κοπέλα που εισέρχεται μέσα στο σαλόνι κρατώντας έναν δίσκο πάνω στον οποίο υπήρχε (πάλι) μία λάμπα πετρελαίου περικυκλωμένη από ποτηράκια τσαγιού. Η λυρικότητα αυτής της ταινίας έκανε ακόμη πιο έντονη την φτώχεια που υπάρχει σε αρκετές ταινίες της σύγχρονης εποχής. 


Δυστυχώς όμως η λυρικότητα της δεν έδεσε όμορφα με τον κυνικό ρεαλισμό της υπόθεσης. Έπειτα υπάρχει ένα βάθος στους διαλόγους το οποίο όμως αφήνει τον θεατή απαθή, διότι απουσιάζει η κατάλληλη συνδετική χημεία κοινού με έργο. Και τέλος η υπέροχη φωτογραφία περιορίζεται ως φόντο χωρίς να μετουσιώνεται σε λόγο. 
Με αυτήν όμως την ταινία, ο Τσέλιαν έδειξε πως χρόνια τώρα χτίζει μία δικιά του κινηματογραφική σχολή, την οποία ανυπομονώ να ακολουθήσω...

Βαθμολογία: 7/10

Σάββατο 19 Μαρτίου 2016

Από τη Συρία στη Χίο: το ταξίδι της φυγής



Δύο πρόσφυγες από τη Συρία περιγράφουν το ταξίδι της φυγής και το πέρασμα στην Ελλάδα. Απειλές με Καλάσνικοφ, σωματική έρευνα σε κορίτσια και ληστεία από τους δουλέμπορους είναι στην ημερήσια διάταξη με τη αναοχή της τουρκικής αστυνομίας.
«Το όνειρο συνθλίβεται από την πραγματικότητα», λέει ο πρόσφυγας Αζίμ Σ. λέκτορας Κοινωνιολογίας, για να περιγράψει στη συνέχεια με συγκλονιστικά λόγια, τα όσα βίωσε στο ταξίδι της φυγής, που ξεκίνησε πριν 16 ημέρες από τα σύνορα Τουρκίας- Συρίας.
Μαζί με τον δάσκαλο Τάρεκ Φ., καταθέτουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τη μαρτυρία τους για τη διαδρομή από τα σύνορα μέχρι το Κουσάντασι, τους ξυλοδαρμούς, τους εξευτελισμούς και τη ληστεία, που όπως λένε, υπέστησαν στα χέρια Τούρκων δουλεμπόρων και κρατικών οργάνων.
Συναντήσαμε τους δύο πρόσφυγες στο Κέντρο φιλοξενίας στη Φιλιππιάδα.
Πριν από 2 εβδομάδες με μία ομάδα περίπου 25 προσφύγων, ξεκίνησαν το ταξίδι της ελπίδας, στην πορεία του οποίου, όπως είπαν, αντιμετώπισαν απρόβλεπτες για εκείνους καταστάσεις. 

«Αστυνομικοί και δουλέμποροι μας λήστεψαν»

«Στα σύνορα της Συρίας με την Τουρκία, αστυνομικοί και δουλέμποροι μας ληστεύουν. Αρπάζουν όλα τα χρήματα που έχουμε, τα χρυσαφικά και ότι άλλο πολύτιμο.
»Φτάνουν ακόμη στο σημείο να γδύνουν γυναίκες και κορίτσια, να τους κάνουν σωματική έρευνα, και να ψάχνουν για κρυμμένα χρήματα».
Με τον πλέον παραστατικό τρόπο, αλλά και με οργή, περιγράφουν πως ήρθαν αντιμέτωποι «με την παράνοια, με ανθρώπους που χωρίς αισθήματα τους μεταχειρίστηκαν βάναυσα, για να τους πάρουν ό,τι πολύτιμο είχαν, στις λιγοστές αποσκευές τους».
Ο Αζίμ προσθέτει πως όλους τους είχε κυριεύσει ο φόβος, διότι αρχικά τους κτύπησαν με τους υποκόπανους των Καλάσνικοφ, για να τους τρομοκρατήσουν και προσθέτει πως όλοι, ήταν ήδη εξαντλημένοι, γιατί είχαν περιπλανηθεί δύο μέρες σε ένα δάσος στα σύνορα.

Συμφωνία για ένα «καλό σκάφος»

Πριν μία εβδομάδα, έφτασαν στο Κουάσαντασι και αμέσως οι επιτήδειοι τους πλησίασαν για να τους οδηγήσουν, όπως αφηγούνται, στους δουλεμπόρους και να κλείσει η συμφωνία για ένα «καλό σκάφος» στο ταξίδι προς την Ελλάδα.
«Καμία βάρκα δεν ξεκινάει για την Ελλάδα, εάν δεν δώσει την άδεια η αστυνομία», λέει ο Αζίμ που είχε αναλάβει και την διαπραγμάτευση για τους δικούς του ανθρώπους και αποκαλύπτει, «ό,τι είδε με τα μάτια του», όπως λέει χαρακτηριστικά.
«Οι παράνομοι διακινητές, μας εγγυήθηκαν μεγάλο και ασφαλές σκάφος. Πήραν τα χρήματα, που ήταν 2.000 ευρώ για κάθε ενήλικα και 1.000 για κάθε παιδί.
»Εκεί, ήταν και ένας αστυνόμος, ο οποίος πήρε 200 ευρώ για τον καθένα από τον διακινητή. Αμέσως μετά, έδωσε την άδεια να φύγουμε».
Ο Αζίμ, μεταφέρει λεπτό προς λεπτό, όσα ακολούθησαν:
«Με την απειλή Καλάσνικοφ, δύο διακινητές μας οδήγησαν, στην παραλία, σε ένα σκάφος. Δεν ήταν όμως εκείνο, για το οποίο είχαμε πληρώσει πολλά χρήματα. Ήταν μία βάρκα, με μικρή μηχανή. Είμαστε 67 άνθρωποι.
»Δεν μας χώραγε. Δεν θέλαμε να μπούμε και τότε άρχισαν να μας σπρώχνουν μέσα, με τα όπλα που κρατούσαν. Αγκαλιάσαμε τα παιδάκια που έκλαιγαν και ξεκινήσαμε. Μόλις απομακρυνθήκαμε από την ακτή, ένα ελικόπτερο της αστυνομίας έκανε χαμηλή πτήση πάνω από την βάρκα.
»Πανικός. Σηκώθηκαν κύματα, το νερό μπήκε στη βάρκα. Οι γυναίκες έκλαιγαν και τα παιδιά έτρεμαν από το φόβο. Κάποιοι πέσαμε στην θάλασσα. Μία ώρα αργότερα ήρθε σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής, μας περισυνέλεξε και γυρίσαμε στο Κουσάντασι».

«Μας ζήτησαν 100 ευρώ από την ακτοφυλακή»

Ο Αζίμ, υποστηρίζει πως ήταν μία προγραμματισμένη ενέργεια και αιτιολογεί τον ισχυρισμό του, παραθέτοντας την συνέχεια της περιπέτειας:
«Όταν επιστρέψαμε στο Κουσάντασι, μας πήγαν στα γραφεία της ακτοφυλακής. Εκεί, ζήτησαν 100 ευρώ από τον καθένα, για να μπορέσουμε να φύγουμε και πάλι για την Ελλάδα. Μας κράτησαν πολλές ώρες.
»Πληρώσαμε, δεν είχαμε επιλογή. Θέλαμε να φύγουμε. Την επόμενη, μόλις νύχτωσε ξεκινήσαμε και πάλι. Αυτή την φορά χωρίς προβλήματα.
»Όταν κάποια στιγμή στο μέσο της θαλάσσιας διαδρομής προς την Χίο είδαμε ένα σκάφος να μας πλησιάζει, τρομάξαμε, γιατί νομίζαμε πως είναι και πάλι οι Τούρκοι.
»Ευτυχώς ήταν Ιταλοί που μας βοήθησαν. Κάποιοι έκλαψαν από χαρά. Λίγο αργότερα φτάσαμε στη Χίο».

Πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ

Παρασκευή 18 Μαρτίου 2016

Εκκολάπτοντας την Ακροδεξιά



Στις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Κυριακή στα τρία κρατίδια της Γερμανίας, το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα της Άνγκελα Μέρκελ υπέστη μεγάλη ήττα σε αντίθεση με το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική Γερμανία».
Τα αποτελέσματα δεν προκάλεσαν ιδιαίτερο προβληματισμό στην υπόλοιπη Ευρώπη, αφού το καμπανάκι της Ακροδεξιάς χτυπάει καιρό τώρα. Από την άλλη δεν προκαλούν πλέον έκπληξη και τα υψηλά ποσοστά που σημειώθηκαν στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, τα οποία υπήρξαν κομμάτι του υπαρκτού σοσιαλισμού. Τόσο στα κρατίδια της Ανατολικής Γερμανίας όσο και στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, η ξενοφοβία είναι έντονη διότι οι λαοί αυτών των περιοχών είχαν ζήσει δεκαετίες στην απομόνωση, μ’ αποτέλεσμα να τους προκαλεί φόβο η σχετικά πρόσφατη επαφή τους με την πολυπολιτισμική Ευρώπη.
Από την άλλη, η συνεχής ανοχή σε ακροδεξιές απόψεις, ωφέλησε τελικά τους ξενοφοβικούς και τους εθνικιστές. Λίγοι είχαν διαπιστώσει πως η εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής χρόνια τώρα εκκολάπτει το αυγό του φιδιού. Αρκετοί πολιτικοί, υποταγμένοι στον καιροσκοπισμό, εθελοτυφλούν απέναντι στις καταστρεπτικές συνέπειες της περιβόητης προόδου.
Όμως το σημερινό κοινωνικό αδιέξοδο είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, τη στιγμή μάλιστα που η ανεπάρκεια των πολιτικών απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα, γίνεται όλο και πιο εμφανής. Όσο όμως καθυστερεί η επίλυσή του, τόσο η απελπισία θα φουντώνει, κάτι που θα οδηγήσει τους απελπισμένους να αντιδράσουν απελπισμένα. Όσο λοιπόν η Ευρώπη δεν καταλήγει σε μία κοινή λύση για το προσφυγικό, τόσο η Ακροδεξιά θα ενισχύεται.
Υπάρχει όμως άλλος χρόνος;…

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016

Η Ζωή Είναι Ένα Παζλ Που Του Λείπουν Κομμάτια


Από την Άννα Αραμάλ

1) Να περιγράψω ένα παζλ. Κομμάτι κομμάτι;
2) “Όποια κι αν είναι η εικόνα, η αρχή ενός παζλ είναι το νερό. Η αρχή των πάντων είναι το νερό.” (Θαλής) “Αν το παζλ είναι, τότε είναι. Αν το παζλ δεν είναι, τότε δεν είναι. Σίγουρα, πάντως, δεν υπάρχουν κενά.” (Παρμενίδης) “Υπάρχουν πολλά διαφορετικά παζλ ως αντικείμενα, μονάχα ένα, όμως, ως ιδέα. Αυτό προϋπήρχε.” (Πλάτωνας) “Μέσα σε κάθε κομμάτι του παζλ υπάρχει η τελική του μορφή.” (Αριστοτέλης)
3) Έχω τρία παζλ στους τοίχους του σπιτιού μου. Το ένα δείχνει κάποιο μουσείο παλαιότερης εποχής. Το δεύτερο μια γόνδολα να μπαίνει σε ένα ονειρικό τοπίο. Το τρίτο μια γυναίκα να κοιμάται πάνω σ’ ένα μάρμαρο. Αν τα γυρίσεις, όμως, από την άλλη μεριά, μοιάζουν όλα τα ίδια.
4) Τα πολύχρωμα παζλ είναι ευκολότερα να γίνουν. Ένα μόνο χρώμα είναι δύσκολο να το συνθέσεις από τα επιμέρους κομμάτια του.
5) Το να φτιάξεις ένα παζλ με παρέα φίλων μπορεί να είναι μια ευχάριστη δραστηριότητα. Το να το φτιάχνεις μόνος σου μπορεί να γίνει βαρετό και να το παρατήσεις.
6) Πάντα αναρωτιόμουν αν αυτός που κόβει μια εικόνα σε 500, 1000 ή 3000 κομμάτια βαριέται περισσότερο από εκείνον που προσπαθεί να προσαρμόσει το ένα κομματάκι με το άλλο και να την επανασυνθέσει.
7) Υπάρχουν παζλ, που όταν τα συναρμολογήσεις, προβάλλει μια εικόνα, άλλα που έχουν να κάνουν με αριθμούς και άλλα με γρίφους. Θα μπορούσαμε να πούμε πως υπάρχει το παζλ ως είδος, που περιέχει τα γένη των παζλ κι αυτά περιλαμβάνουν αμέτρητες διακλαδώσεις και σειρές.
8) Όλα τα κομμάτια ενός παζλ έχουν προεξοχές ή εσοχές ή και τα δύο. Στόχος του παίκτη είναι να βρει ποια προεξοχή ταιριάζει επακριβώς σε ποια εσοχή. Πρόκειται, μάλλον, για ένα σεξουαλικό παιχνίδι.
9) Μια μεγάλη απογοήτευση της ζωής είναι όταν κοντεύεις να ολοκληρώσεις ένα παζλ, ας πούμε χιλίων κομματιών, και λίγο πριν το τέλος, διαπιστώνεις πως έχουν χαθεί καμιά δεκαριά κομμάτια. Γεμάτη τρύπες μοιάζει τότε η ζωή.
10) Το πρώτο παζλ ήτανε χάρτης σ’ ένα λεπτό φύλλο ξύλου. Το έφτιαξε ένας δάσκαλος γεωγραφίας για να διδάξει τους μαθητές του, πολλά χρόνια προτού ο Νίτσε μιλήσει για τη “χαρούμενη γνώση”. 
11) Ένα παζλ μπορεί να έχει δυο διαστάσεις, μπορεί να έχει και τρεις. Στις τέσσερις διαστάσεις, ah, what’s puzzling you is the nature of time, oh yeah (Sympathy for the devil, Rolling Stones)
12) Το ψηφιδωτό, επίσης, θυμίζει παζλ, χωρίς τη σεξουαλική του διάσταση. Καθόλου περίεργο που συχνά χρησιμοποιείται για θρησκευτικές απεικονίσεις.
13) Όταν μια φίλη μου διέλυσε ένα μεγάλο πανέμορφο παζλ, λίγες στιγμές αφότου το είχαμε ολοκληρώσει, μετά από μέρες πεισματικής προσήλωσης και ενασχόλησης, πήρα ένα από τα πρώτα μου μαθήματα για το φθαρτό και το εύθραυστο της ομορφιάς και της δημιουργίας. Από τότε, αποφάσισα να μη δένομαι με τα πράγματα. Ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν επέκτεινα την απόφασή μου και ως προς τους ανθρώπους, παρότι φθαρτοί και εύθραυστοι εξίσου.
14) Φαντάζομαι ένα παζλ, που κάθε του κομμάτι αναπαριστάνει μια ξεχωριστή εικόνα και όλες αυτές μαζί οι εικόνες συνδέονται και δημιουργούν μια άλλη μεγαλύτερη και διαφορετική εικόνα. Το λες και κοινωνία.
15) Θυμάμαι που είχα δει μια υδρόγειο σφαίρα – παζλ. Απ΄ αυτές που τρέμεις μη πέσουν στα χέρια των ισχυρών της γης κι αρχίσουν να της αφαιρούν κομμάτια.
16) Η νύχτα προχώρησε και νυστάζω, οπότε θα σπάσω στα δύο το παζλ των 31 παραγράφων που μιλάνε για παζλ και θα το συνεχίσω αύριο.
17) Όσο μικρότερα σε ηλικία τα παιδιά, τόσο μεγαλύτερα τα κομμάτια των παζλ που τους κάνουμε δώρο. Βλέπεις, όσο μεγαλώνουμε, τόσο η πραγματικότητα θρυμματίζεται σε μικρότερα κομμάτια. Ώσπου, η όψη ενός κόσμου ενιαίου και αδιαίρετου να γίνει απλώς μια ανάμνηση.
18) Όταν ένα παζλ ολοκληρώνεται και γίνεται πίνακας, μπαίνει η κόλλα που συγκρατεί τα κομμάτια και συνήθως, μετά, μια κορνίζα. Η κορνίζα ορίζει το πλαίσιο, ώστε να μην μπορεί κάποιο κομμάτι να ξεφύγει.
19) Είχε κάποτε κάποιος την ιδέα να φτιάξει ένα παζλ, συνθέτοντας όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που αγαπούσε στους ανθρώπους, έτσι ώστε να αποτυπωθεί η εικόνα του ιδανικού του έρωτα. Μόλις πρόσθεσε και το τελευταίο κομμάτι – χαρακτηριστικό, έκανε λίγα βήματα πίσω, κοίταξε την εικόνα που είχε δημιουργηθεί και είδε τον εαυτό του.
20) Μοιάζουν ατέλειωτες οι 31 εκδοχές, όπως και τα ασπρόμαυρα παζλ.
21) Ο μόνος λόγος, πλέον, για να κάτσω να φτιάξω ένα παζλ είναι να έχει στερέψει η έμπνευσή μου στο να δημιουργήσω οτιδήποτε άλλο.
22) Στο διαδίκτυο μπορεί κανείς να βρει και να συναρμολογήσει αμέτρητα ψηφιακά παζλ, μόνο που δεν μπορεί κατόπιν να διακοσμήσει μ’ αυτά τσιμεντένιους τοίχους.
23) Οι αναμνήσεις μας είναι ένα παζλ από στιγμές, που διαρκώς ανασυντίθενται και διαφορετικά επανασυναρμολογούνται.
24) Λύνουμε με ευχαρίστηση γρίφους στις διακοπές μας, ενώ σπαζοκεφαλιάζουμε εκνευρισμένοι μ’ αυτούς της καθημερινότητας.
25) Το να συμπληρώσεις τα έξι τελευταία κομμάτια ενός παζλ είναι κάτι πολύ πολύ απλό. Το να συμπληρώσω τις έξι παραγράφους που απομένουν, δεν είναι.
26) Ένα ξύλινο παζλ πετιέται στη σόμπα για να ζεστάνει τα δυο πιτσιρίκια που το έφτιαξαν.
27) Τα σουρεαλιστικά παζλ δεν δείχνουν εικόνες. Δείχνουνε συνειρμούς και όνειρα.
28) Κάποτε κάθισε ο Θεός και έφτιαξε ένα παζλ. Την εικόνα που παρουσιάστηκε στο τέλος την ονόμασε σύμπαν. Κι έπειτα, έφτιαξε ένα ον και του έδωσε τη δυνατότητα να μπορεί να διαλύσει αυτό το παζλ. Θεϊκή διαστροφή λόγω ανίας.
29) Έριξε το κρασί στο παζλ η γάτα κι εκεί που έδειχνε φυτά, τώρα δείχνει σαλάτα.
30) Το κάθε παζλ είναι εν τέλει μια σπουδή στο πώς από το χάος να καταφέρνεις να δημιουργείς αρμονία.
31) Ο θρίαμβος του τελευταίου κομματιού, της τελευταίας παραγράφου, της ολοκλήρωσης!

Ώρα να σκίσω το χαρτί και να διαλύσω το παζλ στον αέρα.


Πηγή: Γελωτοποιός

Τετάρτη 16 Μαρτίου 2016

Ο δρόμος προς τη ζωή



της Πέπη Ρηγοπούλου

Στο νεογέννητο μωρό που έκανε το πρώτο του λουτρό στις παγωμένες λάσπες της Ειδομένης, ο κύριος Ρέντσι, πρωθυπουργός της Ιταλίας, αναγνώρισε το πρόσωπο της νέας Ευρώπης που γεννιέται αυτήν τη στιγμή μέσα στις ωδίνες ενός βασανιστικού τοκετού.
Ευγενική όντως σκέψη που, όμως, ίσως λησμονεί πως αυτή η «νέα» Ευρώπη που δέχεται, όπως κι αν δέχεται, αυτήν τη νέα μετανάστευση των ξεριζωμένων λαών έχει με τις πράξεις και τις παραλήψεις της μεγάλο μέρος της ευθύνης για ό,τι συμβαίνει.
Πίσω από την προσφυγιά υπάρχουν οι πόλεμοι, που η Ευρώπη και ο Δυτικός κόσμος είτε εξαπέλυσαν... αυτοπροσώπως είτε, ακόμα και όταν δεν είχαν άμεση εμπλοκή, θεώρησαν ότι μπορούσαν να αξιοποιήσουν προς ίδιον όφελος.
Και τώρα που τα κύματα των προσφύγων έχουν ξεχυθεί απελπισμένα, οργισμένα, απειλητικά, ικετευτικά, η Ευρώπη κλείνει τις πόρτες της. Αυτό το νέο λασπωμένο πρόσωπό της η γέρικη ήπειρος δεν θέλει να το δει.
Κοιτάζοντας τα κοπάδια των απελπισμένων ανθρώπων να πέφτουν στα αφρισμένα νερά του παραπόταμου του Αξιού για να ανοίξουν τον δρόμο προς το απαγορευμένο ευρωπαϊκό όνειρο, θυμήθηκα το ξεκίνημα της αφιερωμένης στην προσφυγιά ταινίας του Κυριάκου Κατζουράκη «Ο δρόμος προς τη Δύση» - ένα κοπάδι από κυνηγημένα αφρικανικά θηλαστικά, γκνου ή κάτι τέτοιο, προσπαθεί να περάσει ένα ποτάμι, κάποια το καταφέρνουν, άλλα πνίγονται στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην απόκρημνη όχθη. Κάπως έτσι τέλειωσαν αυτοί που μόνο πριν από λίγες ώρες δεν τα κατάφεραν να διαβούν στο έδαφος της ΠΔΓΜ.
Δεν ξέρω ποιος και γιατί ώθησε τους ανθρώπους που έκαναν το προχθεσινό απελπισμένο εγχείρημα, ποιος τύπωσε το φυλλάδιο που τους έλεγε ότι μπορούσαν από κάποιους παράδρομους να περάσουν τα σύνορα. Δεν ξέρω ποιοι ήταν αυτοί, ακτιβιστές, ρεπόρτερ ή όποιοι άλλοι, που τους συνόδεψαν στην πορεία τους και πιάστηκαν μαζί τους από τις δυνάμεις των Σκοπίων.
Μπορεί πραγματικά οι κινήσεις αυτές να εμπεριέχουν αυξημένους κινδύνους, όχι μόνο για τους ίδιους αλλά και για ολόκληρη την περιοχή, αρχίζοντας από την τραυματισμένη χώρα μας. Μπορεί κανείς να διαφωνεί, αλλά δεν πρέπει να βιάζεται να καταδικάσει και -κυρίως- πρέπει να προσπαθεί να καταλάβει.
Αυτό που έγινε φαίνεται ότι με τη μία ή την άλλη ευκαιρία, με τη μία ή την άλλη μορφή θα ξαναγίνει. Τα κοπάδια των ξεριζωμένων θα ξαναδοκιμάσουν, από το ένα ή το άλλο πέρασμα, τη μία ή την άλλη χώρα, να ανοίξουν δρόμο προς τις χώρες που από τη μια είναι συνένοχες για το δράμα τους και από την άλλη αποτελούν το -άπιαστο για την μεγάλη πλειονότητά τους- όνειρο.
Και η Ελλάδα; Ποιος θα το έλεγε ότι αυτός ο καθημαγμένος λαός θα είχε τόσο περίσσευμα δυνάμεων, τόσο περίσσευμα ανθρωπιάς που να αντέχει, όσο αντέχει, αυτό το σπαραχτικό τσουνάμι, να συντρέχει με ένα χαμόγελο τους απελπισμένους προσφέροντας από αυτά που στερείται όλο και πιο πολύ ο ίδιος;
Σκέφτομαι πόση κρυμμένη δύναμη, κρυμμένη και από τον ίδιο τον εαυτό του, έχει ο λαός αυτός. Πόσο θα μπορούσε να αντισταθεί στην αδικία και την ταπείνωση αν κάποιος κατάφερνε να του δείξει πειστικά το πώς και το γιατί. Για την ώρα συμπαραστέκεται μ' ένα χαμόγελο. 
Συνειδητοποιώντας μέσα από τα ωραία λόγια περί ανθρωπιάς και τα μασημένα μισόλογα, τα τυλιγμένα με μια ακαταλαβίστικη ορολογία για να καταπίνονται πιο εύκολα, ότι αυτό που θέλουν οι ισχυροί είναι να μαντρώσουν όσο πιο πολλούς πρόσφυγες μπορούν σε αυτόν εδώ τον τόπο.
Ανάμεσα στην ανάγκη να μείνουμε άνθρωποι και στην ανάγκη να ζήσουμε οι ίδιοι ως κοινωνία, καλούμαστε -πρόσφυγες στον τόπο μας που γεμίζει άλλους πρόσφυγες- να ανοίξουμε έναν δύσκολο δρόμο. Δρόμο προς τη ζωή τους και τη δική μας.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016

Η διακήρυξη της αξιοπρέπειας



Την περασμένη εβδομάδα ενενήντα Αυστριακοί συγγραφείς υπέγραψαν μία διακήρυξη διαμαρτυρίας κατά της αυστριακής κυβέρνησης για τη σκληρή κι απάνθρωπη στάση της στο προσφυγικό αλλά και για την αδιανόητη επίθεση που εξαπέλυσε κατά της Ελλάδος. Η διακήρυξη αυτή δεν έμεινε μόνο εντός της Αυστρίας αλλά συζητήθηκε και στην παγκοσμίως γνωστή έκθεση βιβλίου της Λειψίας. Η κίνηση αυτή έδωσε μία ανάσα αξιοπρέπειας στον ναρκωμένο πνευματικό κόσμο της Ευρώπης.
Οι Αυστριακοί συγγραφείς κατηγόρησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποτυχία της στην υλοποίηση μίας πραγματικής ευρωπαϊκής κοινότητας που θα χαρακτηριζόταν από τον ανθρωπισμό της και την αλληλεγγύη της.
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία προκάλεσε αρκετές συζητήσεις και προβληματισμούς, μα πάνω απ’ όλα απέδειξε πως αν οι πνευματικοί άνθρωποι μιλούσαν και δρούσαν, εντάσσοντας μέσα σ’ αυτούς και τους ακαδημαϊκούς και πανεπιστημιακούς, τότε πιθανότατα να ασκούταν μία υπολογίσιμη πίεση ανθρωπιάς απέναντι στην υποκρισία και τον αυταρχισμό των περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Έφτασε λοιπόν ο καιρός να σπάσει αυτή η σιωπή. Η πνευματική φωνή είναι ένα ισχυρό όπλο απέναντι στη ξενοφοβία, στον ρατσισμό, στον εθνικισμό κι όλων των απάνθρωπων ιδεολογιών που έχουν ενισχυθεί κι ενταθεί τα τελευταία χρόνια και μας έχουν οδηγήσει αρκετά βήματα πίσω.
Ήρθε η στιγμή που οφείλουμε να σηκώσουμε την πραγματική σημαία των λαών της Ευρώπης, μήπως κι έτσι καταφέρουμε να θορυβήσουμε και να τερματίσουμε το απάνθρωπο έργο των τεχνοκρατών που εξουσιάζουν με γνώμονα μόνο το κέρδος και το συμφέρον.
Οι Αυστριακοί συγγραφείς έκαναν την αρχή. Μένει να ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι…

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Πέμπτη 10 Μαρτίου 2016

Τρέξε Βικτόρια, Τρέξε...



Οι κριτικές και τα σχόλια για την ταινία Victoria, μου έφεραν στο νου το υπέροχο "Τρέξε Λόλα, Τρέξε", μόνο που στο νέο γερμανικό θρίλερ, η ιστορία εκτυλίσσεται στους δρόμους του Βερολίνου σε ένα μόνο πλάνο. Όλα αυτά δεν άφησαν την ταινία να περάσει απαρατήρητη από την προσοχή μου.
Το ένα μόνο πλάνο της ταινίας είναι πραγματικά εξαιρετικό επίτευγμα (όταν λέμε ένα μόνο πλάνο εννοούμε μία κι έξω κι όχι με τεχνάσματα όπως στο Birdman) αλλά δυστυχώς κουράζει διότι είναι καταδικασμένο να κάνει κοιλιές. Από την μία σου δίνει έναν ρεαλισμό και σε βάζει στην ατμόσφαιρα της ιστορίας αλλά από την άλλη συμπληρώνεται με αρκετές ανούσιες και βαρετές σκηνές.
Όσον αφορά την πλοκή, μπορούμε να την χωρίσουμε σε δύο μέρη. Στην πρώτη μία ώρα ανακαλύπτουμε την ψυχοσύνθεση της Βικτόρια, η οποία μετακόμισε πρόσφατα στο Βερολίνο μ' αποτέλεσμα να μην έχει αποκτήσει ακόμα φίλους στη νέα της ζωή. Η μοναξιά της μετανάστευσης την ωθεί να κάνει παρέα με τον οποιοδήποτε. Στη συγκεκριμένη περίπτωση με μία τετράδα νεαρών οι οποίοι θα την μπλέξουν σε μία ληστεία. Η Βικτόρια αποζητά την περιπέτεια μιας κι όλη της τη ζωή την έφαγε στο να μάθει πιάνο. Ο παλιός τρόπος ζωής, ο οποίος απ' ότι φαίνεται δεν ήταν αρεστός, την έκανε πιο ευάλωτη στο κάλεσμα της αδρεναλίνης. Θα μπορούσε η διάρκεια του πρώτου μέρους της ιστορίας να ήταν μικρότερη.
Ευτυχώς όμως το δεύτερο μέρος της ιστορίας ξεκινάει πριν αρχίσουν τα χασμουρητά. Στην επόμενη μία ώρα ζούμε την ληστεία και τις εξελίξεις που ακολουθούν μετά απ' αυτήν. Πράγματι υπάρχουν αρκετές στιγμές έντασης κι αγωνίας αλλά αν μετά τα βάλεις κάτω θα δεις πως το σενάριο βασίζεται σε αρκετά αφελή γεγονότα, τα οποία δε μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους, μ' αποτέλεσμα το έργο να μετατρέπεται σε μία εφηβική ταινία δράσης.
Αυτό που σώζει το κύρος της ταινίας είναι οι όμορφες ερμηνείες, κυρίως της πρωταγωνίστριας και το εξαιρετικό σάουντρακ. Οι μουσικές επιλογές έδεσαν επιτυχώς με τις περιπλανήσεις των ηρώων στους δρόμους της πόλης και στα υπόγεια κλαμπ. Επίσης η ταινία περνάει έξυπνα την ατμόσφαιρα του Βερολίνου αλλά καθόλου την όψη της πόλης. Κάποια γνωστά σημεία της πόλης φαίνονται αμυδρά στα κουνημένα πλάνα της ταινίας.
Η Victoria στάθηκε πολύ φτωχή στις προσδοκίες που μου προκάλεσε το τρέιλερ και οι κριτικές της.
Δε ξέρω αν θα την συνιστούσα...

Βαθμολογία: 5/10

Υπέροχα λουλούδια από την Χώρα των Βάσκων


Η πολύχρονη σχέση μου με τις κινηματογραφικές αίθουσες, μου έχει μάθει ένα μυστικό. Τα πραγματικά κινηματογραφικά διαμάντια περνάνε διακριτικά και πολλές φορές απαρατήρητα από τις σκοτεινές αίθουσες και φυσικά χωρίς να χρησιμοποιούν κανένα μάρκετινγκ. Είμαι της άποψης πως ένας αυθεντικός δημιουργός δε νοιάζεται τόσο πολύ για την εμπορευματοποίηση του έργου του μιας και νιώθει σίγουρος και γεμάτος για τη δουλειά του. Είναι βέβαιος πως το έργο που προσφέρει στο κοινό είναι τόσο ώριμο που μόνο του θα βρει το δρόμο προς τις καρδιές μας. 
Ο παραπάνω πρόλογος δείχνει αρκετά φτωχός για να περιγράψω την ομορφιά που ένιωσα βλέποντας ένα υπέροχο αριστούργημα από την Χώρα των Βάσκων. Αναφέρομαι στα "Λουλούδια". 
Τα "Λουλούδια" θα μπορούσε να είναι ένας ύμνος για τους ανεκπλήρωτους έρωτες κι ένα κατηγορώ προς τους ανθρώπους που έχουν επιλέξει να εγκλωβιστούν στην ανούσια, στάσιμη και κενή καθημερινότητά τους. Κι ενώ η ταινία παρουσιάζεται (μέσα από το τρέιλερ) ως μία σπονδυλωτή ιστορία τριών πρωταγωνιστριών, τελικά βασίζεται κυρίως στον μικρόκοσμο που έχει πλάσει ένας άνδρας, ο Μπενιάτ (σπάνια συγκρατώ ονόματα ηρώων). 


Ο Μπενιάτ είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας, ο συμπολίτης που θα περάσει απαρατήρητος από δίπλα μας στους δημόσιους χώρους, ο μεροκαματιάρης που αθόρυβα κάνει τη δουλειά του κι επιστρέφει σπίτι του. Κι όμως, αυτός ο "αόρατος" άνθρωπος μπορεί να είναι μία από τις ελάχιστες ευαίσθητες ψυχές αυτής της πλάσης. Κάθε φορά που βρίσκεται πάνω στο γερανό (στην ταινία εργάζεται ως γερανίστας) παρατηρεί με τα κιάλια του τον κόσμο που τον περιβάλλει. Το βλέμμα του ξεγλιστράει πάνω από το εργοτάξιο και απολαμβάνει τη γαλήνια ραστώνη των προβάτων που βρίσκονται στις πλαγιές των γύρω βουνών. Όμως μέσα στο οπτικό του πεδίο τριγυρνάει και μία συνάδελφός του, η Άνες. 
Η Άνες είναι μία μηχανικός που ζει σε μία σιωπηλή ρουτίνα και σε έναν βαρετό γάμο. Η ζωή της θα συνέχιζε να κυλά αδιάφορα αν δεν ξεκινούσαν οι ανώνυμες αφίξεις ανθοδεσμών στο σπίτι της. Η καθημερινότητά της αποκτά νόημα. Μέσα στο πλήθος αναζητά τον θαυμαστή της, μόλις διαπιστώνει πως ο αποστολέας των λουλουδιών δεν είναι ο σύζυγός της. Δεν της πέρασε όμως από το μυαλό πως το βλέμμα που την παρακολουθεί βρίσκεται ψηλά στον ουρανό...
Η ιστορία έχει άλλες δυο ηρωίδες, οι οποίες είναι η μάνα και η σύζυγος του Μπένιατ. Οι δυο αυτές γυναίκες αλληλοτρώγονται και ξεσπούν πάνω του, μιας και η ευαισθησία του Μπενιάτ, τον έχει μετατρέψει σε σάκο του μποξ. Γίνεται χίλια κομμάτια για να μπορέσει να ικανοποιήσει όλους όσους έχει γύρω του. Μοναδική του διέξοδος τα λουλούδια. Σε έναν διάλογό του στην ταινία αποκαλύπτεται ο υπέροχος εσωτερικός του κόσμος.
- Αν θες να ζήσουν παραπάνω τα λουλούδια στο βάζο, θα πρέπει να τους κόβεις την άκρη του κοτσανιού όταν αυτό μαυρίζει... 
- Γιατί; 
- Διότι η πληγή κλείνει κι έτσι δεν ανεβαίνει το νερό μέχρι το άνθος...
- Οπότε για να ζήσει το λουλούδι πρέπει η πληγή του να παραμένει ανοιχτή...
Κι όντως ο Μπενιάτ αφήνει μία πληγή ανοιχτή και στις τρεις γυναίκες της ιστορίας. Ο ξαφνικός του θάνατος σε τροχαίο θα ταρακουνήσει τις ζωές των τριών γυναικών. Τα λουλούδια που θα αφήνονται από τώρα και στο εξής στο σημείο του δυστυχήματος θα δημιουργήσουν νέες σχέσεις και τριβές. Η Άνες θα επιδιώξει να ανακαλύψει σιγά-σιγά τον εραστή της ενώ η μάνα του θα προσπαθήσει να τον κρατήσει ζωντανό στη μνήμη της με το να θυμάται τα παιδικά του χρόνια. Από της τρεις γυναίκες, μονάχα η μάνα γίνεται φύλακας της μνήμης, διότι φοβάται τη λήθη του θανάτου. Δεν είναι καθόλου τυχαία η τελική της κατάληξη στην ταινία. 
Τέλος θέλω να αναφέρω την καταπληκτική μεταχείριση του θανάτου. Ο Μπένιατ εξακολουθεί και κρατάει ζωντανή την ευαισθησία του και μετά τον θάνατό του. Γερή γροθιά στο στομάχι, η νεκρή του όψη πάνω στο πάγκο της ανατομίας.


Η ταινία είναι πλούσια σε συμβολισμούς. Περνάει τόσο όμορφα τη θλίψη της μοναξιάς, τη δύναμη της μνήμης και τον πόνο της απώλειας. Οι ιστορίες μπλέκονται με μεγάλη μαεστρία, ξεγυμνώνοντας με τον καλύτερο τρόπο την έλλειψη επικοινωνίας της σύγχρονης κοινωνίας μας. Η εξέλιξη ενός μέρους της ταινίας στο εργοτάξιο και η συχνή παρουσία του μπετόν, δείχνει το άψυχο και ψυχρό στήσιμο ενός μέλλοντος που θυσιάζει την ανθρώπινη υπόστασή μας στον βωμό της προόδου. Όμως μέσα σ' αυτή τη ζούγκλα που ορθώνεται, υπάρχει λίγος χώρος για λουλούδια.
Τα πλάνα είναι καταπληκτικά. Ο σκηνοθέτης παίζει με το φως άψογα, θυμίζοντας έντονα την αξεπέραστη κισλοφσκική σκηνοθεσία (ειδικά στην Μπλε ταινία). Οι ηθοποιοί είναι εξαιρετικοί. Λατρευτές φιγούρες και οι τέσσερις. Η μουσική προσφέρει μία γαλήνη αντίστοιχη με αυτήν των πολύχρωμων λουλουδιών σε ένα βάζο. Οι σχέσεις διακρίνονται για την ειλικρίνειά τους ενώ οι διάλογοι των ηρώων είναι ανθρώπινοι και συγκινητικοί. Σε πολλές σκηνές επικρατεί η σιωπή. Μόνο που η σιωπή αυτή είναι εκκωφαντική. 
Τα "Λουλούδια" είναι η πρώτη ταινία της χρονιάς που με εντυπωσίασε τόσο πολύ. Η κινηματογραφική Ισπανία στα καλύτερά της για μία ακόμη φορά. Άνετα διεκδικεί τον τίτλο της καλύτερης ταινίας για φέτος. Γι' αυτό και την συνιστώ σε όλους!

Βαθμολογία: 9/10

Υ.Γ.: Αριστουργηματική και η αφίσα της ταινίας


Τετάρτη 9 Μαρτίου 2016

Χαμηλοί προβολείς



Τόσο οι προτροπές φίλων όσο και η επικράτηση στο όσκαρ καλύτερης ταινίας για το 2015, με οδήγησαν να δω από περιέργεια την ταινία Spotlight. Δύο ώρες παρακολούθησα μία από τις συνηθισμένες γλυκανάλατες ταινίες που παίζονται τα μεσημέρια του σαββατοκύριακου στα ιδιωτικά κανάλια, δηλαδή μία μέτρια τηλεταινία.
Η υπόθεση της ιστορίας είναι ενδιαφέρουσα αλλά όχι συγκλονιστική όπως την περιγράφουν αρκετοί από τους θεατές αυτού του έργου. Όντως η παιδεραστία στην εκκλησία εξακολουθεί να σοκάρει αν και είναι πλέον ένα γεγονός επιβεβαιωμένο, ενώ κινηματογραφικά έχει θιχτεί κι άλλες φορές με πιο ώριμο κι ωμό τρόπο, όπως στο χιλιανό "Μυστική Λέσχη" και στο ισπανικό "Κακή Εκπαίδευση". Οπότε δεν ικανοποιήθηκα στο ότι έμαθα κάτι νέο.
Παρ' όλα αυτά μου κέρδισε το ενδιαφέρον στο πόσο ψύχραιμα κι επαγγελματικά μεταχειρίστηκαν οι δημοσιογράφοι της τοπικής εφημερίδας το συγκεκριμένο σκάνδαλο αλλά και το πως κατάφεραν να νικήσουν το τέρας που εξακολουθεί να κρύβεται στη σύγχρονη κοινωνία μας, την εκκλησία.
Από εκεί και πέρα σκηνοθετικά η ταινία είναι πολύ μέτρια. Αν γυριζόταν ως ντοκιμαντέρ θα είχε περισσότερο ενδιαφέρον. Οι ηθοποιοί παίζουν εντελώς βαριεστημένα τους ρόλους τους καθώς και οι διάλογοι που ακούγονται είναι ξύλινοι κι αδιάφοροι. Ακόμα κι ο ρυθμός της ιστορίας δεν είχε καμία απολύτως διακύμανση, αν και το θέμα προσφερόταν για αρκετές εντάσεις.
Δε χρειάζεται να αναλύσω τίποτα παραπάνω για το κινηματογραφικό κομμάτι της ταινίας, μιας και δε ξεπερνάει την μετριότητα.
Αλλά ακόμα κι ως μέτρια, η ταινία αποδεικνύει δυο αλήθειες. Πρώτα απ' όλα ότι η βάσιμη κατηγορία και η ηθική φωνή μπορούν να νικήσουν κάθε απάνθρωπο σύστημα, αρκεί όμως να αγωνιστεί κανείς ώριμα και με υπομονή. Και δεύτερον ότι στα φετινά όσκαρ, ο τίτλος καλύτερης ταινίας θα ήταν σωστότερος αν χαρακτηριζόταν ως "μη χείρον, βέλτιστον".

Βαθμολογία: 3/10

Τρίτη 8 Μαρτίου 2016

«Αυτό που συμβαίνει στην Ειδομένη είναι ντροπή για ολόκληρη την Ευρώπη»



Συνέντευξη της Τάνια Φαγιόν στον Δημήτρη Κουκλουμπέρη

Κοινή ευρωπαϊκή δράση για να υπάρξει λύση στο προσφυγικό ζητά η Τάνια Φαγιόν, αντιπρόεδρος της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και προειδοποιεί για τις τεράστιες συνέπειες που θα είχε για την Ευρώπη η κατάρρευση της Σένγκεν λόγω των «εθνικών εγωισμών».
Η ευρωβουλευτής από τη Σλοβενία καταδικάζει τις μονομερείς ενέργειες και τα κλειστά σύνορα και χαρακτηρίζει ντροπιαστικά τα φαινόμενα με τους αποκλεισμένους πρόσφυγες στα σύνορα με την ΠΓΔΜ.

• Η προσφυγική κρίση δείχνει να είναι ένα από τα πιο δύσκολα και περίπλοκα προβλήματα για την Ε.Ε. Είστε ικανοποιημένη από τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής;

Το προσφυγικό έχει αποκαλύψει και πάλι μια κρίση ηθικής στην Ευρώπη. Εχουμε αποτύχει εντελώς στην αλληλεγγύη και στη δικαιοσύνη, οι οποίες αποτελούν δύο από τις βασικές αρχές μας. Οι αποφάσεις που έχει προτείνει η Κομισιόν είναι πολύ φιλόδοξες και γενναίες, αλλά οι περισσότερες από αυτές δυστυχώς παραμένουν στα λόγια.
Τα κράτη-μέλη, αντί να δουλεύουν από κοινού, προβαίνουν σε μονομερείς ενέργειες που βάζουν το συνολικό ευρωπαϊκό εγχείρημα σε κίνδυνο, αρχίζοντας από το καθεστώς ελεύθερης διέλευσης της ζώνης Σένγκεν.
Και η Ελλάδα, όντας στην πρώτη γραμμή, αλλά το ίδιο και η Ιταλία και η Μάλτα, έχουν αγνοηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και κατά κάποιο τρόπο έχουν απογοητευτεί από τη στάση των υπόλοιπων κρατών-μελών. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να γίνουν περισσότερες προσπάθειες για να σταματήσουμε τις συρράξεις, από όπου οι περισσότεροι πρόσφυγες προσπαθούν να ξεφύγουν.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει συμβάλει πραγματικά καθόλου στον τερματισμό των συγκρούσεων στη Συρία - το πιο οξύ πρόβλημα στην πόρτα μας, το οποίο εξελίσσεται για πάνω από πέντε χρόνια. Αν και είναι ήδη πολύ αργά, ελπίζω σύντομα να βρεθεί μια λύση για την ειρήνευση που θα τηρηθεί.

• Αν και έχουν διεξαχθεί πολλές επαφές σε υψηλό επίπεδο και σύνοδοι κορυφής, δεν πλησιάζουμε τις λύσεις. Ομως, εφόσον δεν ενεργούμε ως Ενωση και τα κράτη-μέλη δρουν από μόνα τους, αναζητώντας απεγνωσμένα βοήθεια ακόμη και από το ΝΑΤΟ, απομακρυνόμαστε από την επίλυση της κρίσης.

Δεν είμαι περήφανη όταν βλέπω νέους φράχτες να υψώνονται, τους νόμους για το άσυλο να αυστηροποιούνται και χώρες να απομονώνονται. Χρειαζόμαστε λιγότερους εγωισμούς και καλύτερη εφαρμογή των μέτρων που έχουν ήδη υιοθετηθεί. Αυτό που αντιμετωπίζουμε για την ώρα είναι μια ευρωπαϊκή κρίση και καμία χώρα δεν μπορεί να την επιλύσει από μόνη της. Εχουμε ανάγκη να δράσουμε όλοι μαζί.
Σίγουρα δεν συμφωνώ με την πολιτική των κλειστών συνόρων, της τιμωρίας και των απειλών εναντίον απελπισμένων ανθρώπων. Πιστεύω στην αλληλεγγύη και στον ανθρωπισμό. Με τις ενέργειές μας τώρα, θα μας «δικάσει» στο μέλλον η Ιστορία. Ας μην κάνουμε μοιραία λάθη για λόγους βραχυπρόθεσμης δημοφιλίας και για φτηνά μικροπολιτικά οφέλη.

• Η κατάσταση για την Ελλάδα είναι πολύ δυσμενής εξαιτίας της αυξανόμενης προσφυγικής ροής από την Τουρκία που περνά μέσω του Αιγαίου. Παρ’ όλα αυτά, οι κάτοικοι των νησιωτικών περιοχών περισώζουν και βοηθούν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες σαν να επρόκειτο για τους αδελφούς τους. Κατά την άποψή σας, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να τιμωρηθεί και να κατηγορηθεί από τις ευρωπαϊκές αρχές ή πρέπει να βοηθηθεί, όπως εισηγήθηκε πρόσφατα ο σοσιαλδημοκράτης ευρωβουλευτής Τζιάνι Πιτέλα;

Η Ελλάδα έχει επηρεαστεί υπερβολικά από τις μεταναστευτικές ροές τα τελευταία χρόνια. Η επιχειρησιακή κατάσταση στην Ελλάδα έχει ωστόσο βελτιωθεί σημαντικά. Ομως, λόγω της αναποτελεσματικότητας άλλων λύσεων, όπως η μετεγκατάσταση, οι δυστυχείς άνθρωποι δεν παραμένουν στα hotspots, περιμένοντας να μετεγκατασταθούν, αλλά προτιμούν να συνεχίσουν τη διαδρομή τους από μόνοι τους και συχνά με παράνομους τρόπους, αναζητούν ένα καταφύγιο οπουδήποτε.
Είναι ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματα από μόνη της. Η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει άμεσα να παράσχει βοήθεια. Αυτό που συμβαίνει αυτές τις ημέρες στα σύνορα της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ είναι ντροπή για ολόκληρη την Ευρώπη. Πρόκειται για μία ακόμη ανθρωπιστική καταστροφή.

• Τι πιστεύετε για τον ρόλο της Τουρκίας; Η Αγκυρα τηρεί τις συμφωνίες με τους Ευρωπαίους ή ο Ερντογάν πιέζει για να αποσπάσει οφέλη για τη δική του χώρα και τους πολίτες της;

Ο ρόλος της Τουρκίας είναι ουσιώδης για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ενωση ούτε η Τουρκία μπορούν να βρουν λύση από μόνες τους. Οσο έχουμε ανάγκη την Τουρκία, άλλο τόσο έχει η Τουρκία ανάγκη εμάς. Είναι σημαντικό ότι η Ε.Ε. και η Αγκυρα ξεκινούν την υλοποίηση του σχεδίου δράσης.

• Ποια είναι η προοδευτική λύση για το τεράστιο προσφυγικό πρόβλημα; Αλληλεγγύη μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων και κοινή γραμμή στις πολιτικές ή μήπως τα κλειστά σύνορα και η κάθε χώρα να αυτενεργεί;

Μεγαλύτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη χορήγηση σίτισης και προστασίας στους πρόσφυγες, τα παιδιά να μπορούν να εκπαιδεύονται και οι ενήλικοι να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Την ίδια ώρα, είναι επιτακτικό να βελτιωθεί η υλοποίηση των μέτρων της Ε.Ε. που θεωρούνται «κλειδιά»: ανοίγοντας νομικές οδούς για τους ανθρώπους που χρήζουν προστασίας να φτάσουν στην Ευρώπη ή με άμεση μετεγκατάστασή τους από την Τουρκία, σε αντάλλαγμα για την επιστροφή από την Ελλάδα στην Τουρκία των μεταναστών που δεν δικαιούνται διεθνή προστασία.
Τα κράτη-μέλη πρέπει επίσης να κάνουν καλύτερη χρήση των ανθρωπιστικών λόγων στην απόδοση βίζας, με σκοπό να επιβεβαιώνουν την εφαρμογή του ασύλου πριν από την είσοδό τους στο ευρωπαϊκό έδαφος και να τους επιτρέπουν την ασφαλή διέλευση. Οσο επικρατούν οι εθνικοί εγωισμοί, δεν θα υπάρξει ευρωπαϊκή λύση. Αλλά χρειαζόμαστε απεγνωσμένα τις λύσεις, διαφορετικά κινδυνεύουμε να απολέσουμε τη ζώνη Σένγκεν. Η κατάρρευση μιας από τις πιο απτές αξίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα έχει όχι μόνο πολιτικό αλλά και τεράστιο οικονομικό κόστος. Οφείλουμε να απαντήσουμε επαρκώς στην αύξηση της μισαλλοδοξίας και των διακρίσεων. Είναι όντως αυτό το είδος της Ευρώπης που μας αξίζει; Η Ευρώπη παραμένει η πιο εύρωστη ήπειρος του πλανήτη, ένα μέρος με υψηλό σεβασμό για τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ειρήνη. Ωστόσο, αν δεν δράσουμε τώρα, όλες μας οι κατακτήσεις μπορεί να συντριβούν μέσα σε μια στιγμή. Είναι η ώρα η Ευρώπη να αποκαταστήσει τη φήμη και την αξιοπρέπειά της.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Δευτέρα 7 Μαρτίου 2016

Κινηματογράφος χωρίς σύνορα...


Με απλές πρωτοβουλίες και με λιτές σκέψεις, μπορεί κανείς να δώσει λίγη δόση ομορφιάς και ξεγνοιασιάς στο δράμα των προσφύγων.
Την στιγμή που στις Βρυξέλλες παζαρεύονται οι ψυχές των Σύριων, κάποιοι συνάνθρωποί μας κάνουν πιο ανθρώπινη τη διαμονή τους στην Ειδομένη. 
Χαιρετίζω την πρωτοβουλία των κινηματογραφικών προβολών. 

Κυριακή 6 Μαρτίου 2016

Mια πορεία χιλιάδων ανθρώπων ήταν ξανά αόρατη για τα κανάλια



Για άλλη μια φορά στη μεγάλη πορεία του Σαββάτου 05/03 ο λαός της Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα στην ELDORADO GOLD ότι είναι ανεπιθύμητη. Και στην κυβέρνηση ότι όσες άδειες κι αν δώσει, είτε στις Σκουριές είτε στην Ολυμπιάδα, τίποτα δεν έχει τελειώσει.
Όπως έχει ξανασυμβεί, μια πορεία πολλών χιλιάδων ανθρώπων ήταν αόρατη για τα κανάλια που σκοπό έχουν μόνο να υπηρετούν μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Ταυτόχρονα, η ανακοίνωση της αστυνομίας που μιλάει για 3.500 διαδηλωτές μας δείχνει ότι είναι καλή στη διαίρεση. Θα χρειαστεί να πολλαπλασιάσουμε για να έχουμε πραγματική εικόνα.
Όλη η διοργάνωση βασίστηκε στην προσφορά εκατοντάδων συναγωνιστών και ανθρώπων του κινήματος. Κι αυτό είναι κάτι άγνωστο για τους μισθοφόρους της ELDORADO GOLD που πληρώνει και διοργανώνει κάθε κινητοποίηση τους. Όσες αφίσες και πανό κι αν κατέβασαν, όσους ασφαλίτες κι αν έστειλαν στις ενημερωτικές δράσεις μας δεν κατάφεραν να εμποδίσουν την επιτυχία της πορείας μας.
Η Επιτροπή Αγώνα Θεσσαλονίκης ενάντια στην εξόρυξη χρυσού ευχαριστεί όλες τις συλλογικότητες, τις πολιτικές οργανώσεις, τις πρωτοβουλίες, τους φορείς και τους φίλους και συναγωνιστές που βοήθησαν στην διοργάνωση και συνέβαλαν στην επιτυχία της σημερινής μεγάλης πορείας χιλιάδων διαδηλωτών.

"Ευχαριστούμε επίσης κάθε Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας (ραδιοφωνικό σταθμό, site, blog, τηλεοπτική εκπομπή) και σε όποιον βοήθησε με κάθε τρόπο στην προπαγάνδιση και την προβολή της μεγάλης πορείας μας. 
Πρέπει να γνωρίζουν όποια κι αν είναι τα σχέδια τους ότι θα μας βρίσκουν μπροστά τους! 
Ο αγώνας συνεχίζεται μέχρι την τελική νίκη και την απαλλαγή των διωκόμενων συναγωνιστών μας. 
Επιτροπή Αγώνα Θεσσαλονίκης ενάντια στην εξόρυξη χρυσού"

Πηγή: Alterthess.gr

Σάββατο 5 Μαρτίου 2016

Και πάλι δύο Ελλάδες



του Παντελή Μπουκάλα

Και για τα ασήμαντα και για τα όντως σπουδαία, χωριζόμαστε πάντοτε στα δύο. Σε δύο Ελλάδες. Για ένα πέναλτι που ήταν ή δεν ήταν, ή για ένα σουτ στο μπάσκετ που ευστόχησε εντός ή εκτός χρόνου. Αλλά και για το γλωσσικό, το Κυπριακό, το αγροτικό (σ’ αυτή την περίπτωση ο χωρισμός στα δύο δεν είναι απλώς μεταφορικός), το Μακεδονικό, το «μένουμε - δεν μένουμε Ευρώπη». Και φυσικά για το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Ούτε ο χωρισμός είναι 50 - 50, πάντως, ούτε οι παρατάξεις σταθερές και τα μέτωπα αναλλοίωτα. Ισα ίσα, η κινητικότητα είναι διαρκής και οι αναθεωρήσεις συχνές, εξ ου και το κομματικό-εκλογικό πηγαινέλα.
Αυτό δείχνει και πόσο ξεκρέμαστες είναι στην πραγματικότητα οι πινακίδες που σπεύδουμε να καρφώσουμε για να διακρίνουμε σαν στρατόπεδα κοινωνικές ή ιδεολογικές περιοχές που όμως δεν έχουν τα γνωρίσματα του στρατοπέδου, αλλά είναι ρευστές και ανοχύρωτες. Ακούμε έτσι και διαβάζουμε τα άκρως μανιχαϊστικά «η Ελλάδα του σκότους και η Ελλάδα του φωτός», «η Ελλάδα της Ευρώπης και η Ελλάδα της Ασίας» κτλ. Και παρακολουθώντας κάθε παράταξη να καπαρώνει για λογαριασμό της τη μοίρα του φωτός, της ευαισθησίας, της πνευματικής υπεροχής, διαπιστώνουμε πόσο μονότονα αυτοεπαναλαμβάνεται η ιστορία, δηλαδή η ανθρώπινη επιπολαιότητα.
Υπάρχουν βέβαια και καθαρά μέτωπα – ή θα έπρεπε να υπάρχουν: απέναντι στους φασίστες, τους ναζιστές, τους ρατσιστές, τους πάσης φύσεως και παντός θώκου μισαλλόδοξους, τους συστηματικούς καλλιεργητές κοινωνικών φόβων και τους κακόψυχους εκμεταλλευτές του ξένου πόνου. Σε αυτούς, λ.χ., που διαλαλώντας πρωτοσέλιδα τη βεβαιότητά τους πως «η Ελλάδα γίνεται Σπιναλόγκα εξαιτίας των προσφύγων», ένα θέλουν να πουν, ένα λένε όσο ωμά τραβάει η όρεξή τους: πως οι πρόσφυγες είναι λεπροί, μολυσμένοι. Και η αρρώστια τους μεταδοτική, μια απειλή για την ελληνική υγεία. Αρα αυτούς πρέπει να εγκλωβίσουμε σε Σπιναλόγκες.
Και στο προσφυγικό φανερώνονται και δρουν δύο Ελλάδες. Ευτυχώς, όχι ισοδύναμες. Και να μην έχει δει κανείς τις ειδικές έρευνες της κοινής γνώμης, που πιστοποιούν ότι το φιλόξενο πνεύμα (και κυρίως η φιλόξενη πράξη) υπερτερεί της ξενοφοβίας ή του μισοξενισμού, το συνειδητοποιεί βλέποντας πώς φέρονται τα κοινωνικά μικροσύνολα στα οποία μετέχει, η εν γένει «συνάφειά» του: στη δουλειά του, στη γειτονιά, στις παρέες του.
Το φρόνημα αλληλεγγύης και πολύμορφης προσφοράς, που αδιαφορεί για τους κινδυνολόγους και τους ελληνοκαθαρούς, είναι ευδιάκριτο. Το φρόνημα όμως αυτό, την ευγενή στάση της έμπρακτης συμπάθειας, τη μαγαρίζουν τα καθάρματα που καίνε αποθήκες γεμάτες υλικό συνδρομής των προσφύγων, όπως στο Καστελλόριζο. Και τη λερώνουν τα ομοειδή τους που χρεώνουν πεντάευρο τη φόρτιση του κινητού κι άλλα τόσα ένα σάντουιτς της πεντάρας. Αριθμητικά είναι λίγοι και ψυχικά ολίγιστοι. Ας μην τους αφήσουμε να ντροπιάζουν την Ελλάδα των πολλών και της πολλής δοτικότητας.

Πηγή: Καθημερινή