«Αυτό που συμβαίνει στην Ειδομένη είναι ντροπή για ολόκληρη την Ευρώπη»

Συνέντευξη της Τάνια Φαγιόν στον Δημήτρη Κουκλουμπέρη

Κοινή ευρωπαϊκή δράση για να υπάρξει λύση στο προσφυγικό ζητά η Τάνια Φαγιόν, αντιπρόεδρος της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και προειδοποιεί για τις τεράστιες συνέπειες που θα είχε για την Ευρώπη η κατάρρευση της Σένγκεν λόγω των «εθνικών εγωισμών».
Η ευρωβουλευτής από τη Σλοβενία καταδικάζει τις μονομερείς ενέργειες και τα κλειστά σύνορα και χαρακτηρίζει ντροπιαστικά τα φαινόμενα με τους αποκλεισμένους πρόσφυγες στα σύνορα με την ΠΓΔΜ.

• Η προσφυγική κρίση δείχνει να είναι ένα από τα πιο δύσκολα και περίπλοκα προβλήματα για την Ε.Ε. Είστε ικανοποιημένη από τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής;

Το προσφυγικό έχει αποκαλύψει και πάλι μια κρίση ηθικής στην Ευρώπη. Εχουμε αποτύχει εντελώς στην αλληλεγγύη και στη δικαιοσύνη, οι οποίες αποτελούν δύο από τις βασικές αρχές μας. Οι αποφάσεις που έχει προτείνει η Κομισιόν είναι πολύ φιλόδοξες και γενναίες, αλλά οι περισσότερες από αυτές δυστυχώς παραμένουν στα λόγια.
Τα κράτη-μέλη, αντί να δουλεύουν από κοινού, προβαίνουν σε μονομερείς ενέργειες που βάζουν το συνολικό ευρωπαϊκό εγχείρημα σε κίνδυνο, αρχίζοντας από το καθεστώς ελεύθερης διέλευσης της ζώνης Σένγκεν.
Και η Ελλάδα, όντας στην πρώτη γραμμή, αλλά το ίδιο και η Ιταλία και η Μάλτα, έχουν αγνοηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και κατά κάποιο τρόπο έχουν απογοητευτεί από τη στάση των υπόλοιπων κρατών-μελών. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να γίνουν περισσότερες προσπάθειες για να σταματήσουμε τις συρράξεις, από όπου οι περισσότεροι πρόσφυγες προσπαθούν να ξεφύγουν.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει συμβάλει πραγματικά καθόλου στον τερματισμό των συγκρούσεων στη Συρία - το πιο οξύ πρόβλημα στην πόρτα μας, το οποίο εξελίσσεται για πάνω από πέντε χρόνια. Αν και είναι ήδη πολύ αργά, ελπίζω σύντομα να βρεθεί μια λύση για την ειρήνευση που θα τηρηθεί.

• Αν και έχουν διεξαχθεί πολλές επαφές σε υψηλό επίπεδο και σύνοδοι κορυφής, δεν πλησιάζουμε τις λύσεις. Ομως, εφόσον δεν ενεργούμε ως Ενωση και τα κράτη-μέλη δρουν από μόνα τους, αναζητώντας απεγνωσμένα βοήθεια ακόμη και από το ΝΑΤΟ, απομακρυνόμαστε από την επίλυση της κρίσης.

Δεν είμαι περήφανη όταν βλέπω νέους φράχτες να υψώνονται, τους νόμους για το άσυλο να αυστηροποιούνται και χώρες να απομονώνονται. Χρειαζόμαστε λιγότερους εγωισμούς και καλύτερη εφαρμογή των μέτρων που έχουν ήδη υιοθετηθεί. Αυτό που αντιμετωπίζουμε για την ώρα είναι μια ευρωπαϊκή κρίση και καμία χώρα δεν μπορεί να την επιλύσει από μόνη της. Εχουμε ανάγκη να δράσουμε όλοι μαζί.
Σίγουρα δεν συμφωνώ με την πολιτική των κλειστών συνόρων, της τιμωρίας και των απειλών εναντίον απελπισμένων ανθρώπων. Πιστεύω στην αλληλεγγύη και στον ανθρωπισμό. Με τις ενέργειές μας τώρα, θα μας «δικάσει» στο μέλλον η Ιστορία. Ας μην κάνουμε μοιραία λάθη για λόγους βραχυπρόθεσμης δημοφιλίας και για φτηνά μικροπολιτικά οφέλη.

• Η κατάσταση για την Ελλάδα είναι πολύ δυσμενής εξαιτίας της αυξανόμενης προσφυγικής ροής από την Τουρκία που περνά μέσω του Αιγαίου. Παρ’ όλα αυτά, οι κάτοικοι των νησιωτικών περιοχών περισώζουν και βοηθούν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες σαν να επρόκειτο για τους αδελφούς τους. Κατά την άποψή σας, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να τιμωρηθεί και να κατηγορηθεί από τις ευρωπαϊκές αρχές ή πρέπει να βοηθηθεί, όπως εισηγήθηκε πρόσφατα ο σοσιαλδημοκράτης ευρωβουλευτής Τζιάνι Πιτέλα;

Η Ελλάδα έχει επηρεαστεί υπερβολικά από τις μεταναστευτικές ροές τα τελευταία χρόνια. Η επιχειρησιακή κατάσταση στην Ελλάδα έχει ωστόσο βελτιωθεί σημαντικά. Ομως, λόγω της αναποτελεσματικότητας άλλων λύσεων, όπως η μετεγκατάσταση, οι δυστυχείς άνθρωποι δεν παραμένουν στα hotspots, περιμένοντας να μετεγκατασταθούν, αλλά προτιμούν να συνεχίσουν τη διαδρομή τους από μόνοι τους και συχνά με παράνομους τρόπους, αναζητούν ένα καταφύγιο οπουδήποτε.
Είναι ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματα από μόνη της. Η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει άμεσα να παράσχει βοήθεια. Αυτό που συμβαίνει αυτές τις ημέρες στα σύνορα της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ είναι ντροπή για ολόκληρη την Ευρώπη. Πρόκειται για μία ακόμη ανθρωπιστική καταστροφή.

• Τι πιστεύετε για τον ρόλο της Τουρκίας; Η Αγκυρα τηρεί τις συμφωνίες με τους Ευρωπαίους ή ο Ερντογάν πιέζει για να αποσπάσει οφέλη για τη δική του χώρα και τους πολίτες της;

Ο ρόλος της Τουρκίας είναι ουσιώδης για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ενωση ούτε η Τουρκία μπορούν να βρουν λύση από μόνες τους. Οσο έχουμε ανάγκη την Τουρκία, άλλο τόσο έχει η Τουρκία ανάγκη εμάς. Είναι σημαντικό ότι η Ε.Ε. και η Αγκυρα ξεκινούν την υλοποίηση του σχεδίου δράσης.

• Ποια είναι η προοδευτική λύση για το τεράστιο προσφυγικό πρόβλημα; Αλληλεγγύη μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων και κοινή γραμμή στις πολιτικές ή μήπως τα κλειστά σύνορα και η κάθε χώρα να αυτενεργεί;

Μεγαλύτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη χορήγηση σίτισης και προστασίας στους πρόσφυγες, τα παιδιά να μπορούν να εκπαιδεύονται και οι ενήλικοι να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Την ίδια ώρα, είναι επιτακτικό να βελτιωθεί η υλοποίηση των μέτρων της Ε.Ε. που θεωρούνται «κλειδιά»: ανοίγοντας νομικές οδούς για τους ανθρώπους που χρήζουν προστασίας να φτάσουν στην Ευρώπη ή με άμεση μετεγκατάστασή τους από την Τουρκία, σε αντάλλαγμα για την επιστροφή από την Ελλάδα στην Τουρκία των μεταναστών που δεν δικαιούνται διεθνή προστασία.
Τα κράτη-μέλη πρέπει επίσης να κάνουν καλύτερη χρήση των ανθρωπιστικών λόγων στην απόδοση βίζας, με σκοπό να επιβεβαιώνουν την εφαρμογή του ασύλου πριν από την είσοδό τους στο ευρωπαϊκό έδαφος και να τους επιτρέπουν την ασφαλή διέλευση. Οσο επικρατούν οι εθνικοί εγωισμοί, δεν θα υπάρξει ευρωπαϊκή λύση. Αλλά χρειαζόμαστε απεγνωσμένα τις λύσεις, διαφορετικά κινδυνεύουμε να απολέσουμε τη ζώνη Σένγκεν. Η κατάρρευση μιας από τις πιο απτές αξίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα έχει όχι μόνο πολιτικό αλλά και τεράστιο οικονομικό κόστος. Οφείλουμε να απαντήσουμε επαρκώς στην αύξηση της μισαλλοδοξίας και των διακρίσεων. Είναι όντως αυτό το είδος της Ευρώπης που μας αξίζει; Η Ευρώπη παραμένει η πιο εύρωστη ήπειρος του πλανήτη, ένα μέρος με υψηλό σεβασμό για τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ειρήνη. Ωστόσο, αν δεν δράσουμε τώρα, όλες μας οι κατακτήσεις μπορεί να συντριβούν μέσα σε μια στιγμή. Είναι η ώρα η Ευρώπη να αποκαταστήσει τη φήμη και την αξιοπρέπειά της.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών