Η υποκρισία της Δύσης

του Κάρλο Ροβέλι*

(επιμέλεια: Θανάσης Γιαλκέτσης) 

Λίγες φορές έχω αισθανθεί, όπως αυτή την περίοδο, τόσο απόμακρος από όλα όσα διαβάζω στις εφημερίδες και βλέπω στην τηλεόραση σχετικά με τον πόλεμο που διεξάγεται στην Ανατολική Ευρώπη. Λίγες φορές έχω αισθανθεί ότι διαφωνώ τόσο πολύ με τους κυρίαρχους λόγους. Ισως από τον καιρό της εφηβείας μου έχω να αισθανθώ ξανά τόσο πληγωμένος και προσβεβλημένος από τον δημόσιο λόγο γύρω μου. Αναρωτιέμαι γιατί. Στο βάθος διαφωνώ συχνά με τις πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές των χωρών στις οποίες ζω, αλλά αυτό είναι φυσιολογικό –είμαστε τόσο πολλοί και έχουμε διαφορετικές γνώμες, διαφορετικές ερμηνείες του κόσμου. Επειτα, ακόμα και για τον πασιφισμό μου είμαι τελικά τόσο βέβαιος; Εχω αμφιβολίες, όπως όλοι. 

Γιατί τότε αισθάνομαι τόσο αναστατωμένος, πληγωμένος, τρομαγμένος από όσα διαβάζω σε όλες τις εφημερίδες και ακούω να επαναλαμβάνονται συνεχώς στην τηλεόραση, στους διαρκείς λόγους για τον πόλεμο; 

Σήμερα το κατάλαβα. Το κατάλαβα επιστρέφοντας νοερά στην περίοδο της πρώτης εφηβείας μου, όταν πριν από τόσα χρόνια η νεολαία πολλών χωρών του κόσμου άρχισε να εξεγείρεται ενάντια σε μια κατάσταση πραγμάτων που της φαινόταν λαθεμένη. Τι ήταν εκείνη η πρώτη ώθηση για αλλαγή; Δεν ήταν η κοινωνική αδικία, δεν ήταν οι λαοί που σφαγιάζονταν από τις ναπάλμ, όπως οι Βιετναμέζοι, δεν ήταν ο καθωσπρεπισμός, ο φαρισαϊσμός, ο βλακώδης αυταρχισμός των σχολείων και των Πανεπιστημίων, αλλά ήταν κάτι πιο απλό, πιο άμεσο, εκείνο που πλήγωσε τη νεολαία πριν από μισό αιώνα και πυροδότησε τις εξεγέρσεις τόσων νέων της εποχής: η υποκρισία του ενήλικου κόσμου. 

Η ενστικτώδης συνειδητοποίηση από τη νεανική διαύγεια του ότι τα επιδεικτικά διακηρυσσόμενα ιδεώδη ήταν «τάφοι κεκονιαμένοι»· ότι οι διακηρυγμένες ευγενείς αξίες ήταν η συγκάλυψη ενός μικρόψυχου εγωισμού· ότι η έντονη ηθικολογία, η πομπώδης σοβαροφάνεια του σχολείου, το υποτιθέμενο κύρος των θεσμών ήταν η συγκάλυψη προνομίων, εκμετάλλευσης, μικροτήτων και ευτελειών. 

Για τα διαυγή μάτια ενός νέου ή μιας νέας αυτό ήταν ανυπόφορο. Από τότε έχουν περάσει πολλά χρόνια. Ο κόσμος μού φαίνεται απείρως πιο πολύπλοκος από όσο μου φαινόταν τότε. Την αυταπάτη ότι όλα μπορούν να γίνουν καθαρά και έντιμα στον κόσμο την έχω χάσει εδώ και καιρό. Αλλά η έκρηξη της υποκρισίας της Δύσης σε αυτή την τελευταία χρονιά δεν έχει προηγούμενο. 

Ξαφνικά η Δύση -όλοι μαζί εν χορώ- άρχισε να εξυμνεί τον εαυτό της ως τον κάτοχο των αξιών, τον πρόμαχο της ελευθερίας, τον προστάτη των αδύναμων λαών, τον εγγυητή της νομιμότητας, τον φύλακα της ιερότητας της ανθρώπινης ζωής, τη μοναδική ελπίδα για έναν κόσμο ειρήνης και δικαιοσύνης. Αυτός ο ύμνος για το πόσο καλή και δίκαιη είναι η Δύση και το πόσο κακά είναι τα αυταρχικά κράτη είναι ένας ομόφωνος χορός, που επαναλαμβάνεται ασταμάτητα από κάθε άρθρο εφημερίδας και από κάθε τηλεοπτικό σχολιαστή. Η θηριώδης κακία του Πούτιν επισημαίνεται και καταδικάζεται συνεχώς. 

Κάθε βόμβα που πέφτει στην Ουκρανία μάς επαναλαμβάνει πόσο η Ρωσία είναι το κακό και εμείς το καλό. Θα ήμουν ευτυχής να ενώσω τη φωνή μου με τον χορό, αν κάθε φορά που καταδικάζουμε το γεγονός -το απολύτως καταδικαστέο- ότι μια στρατιωτική δύναμη, επικαλούμενη ανόητα προσχήματα, επιτέθηκε σε μια κυρίαρχη χώρα, η Δύση προσέθετε: «Και εγώ η Δύση επομένως δεσμεύομαι να μην κάνω ποτέ τίποτα παρόμοιο στο μέλλον, όπως το έκανα στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Λιβύη, στη Γρενάδα, στην Κούβα και σε τόσες άλλες χώρες. Το έχουμε κάνει, αλλά τώρα που το κάνουν οι Ρώσοι αντιλαμβανόμαστε πόσο οδυνηρό είναι και δεν θα το ξανακάνουμε». 

Θα ήμουν ευτυχής να ενώσω τη φωνή μου με τον χορό αν κάθε φορά που καταδικάζουμε το γεγονός -το απολύτως καταδικαστέο- ότι τα σύνορα των εθνών δεν γίνονται σεβαστά και η Ρωσία αναγνώρισε την ανεξαρτησία του Ντονμπάς, η Δύση προσέθετε: 

«Και εγώ η Δύση επομένως δεσμεύομαι να μην κάνω ποτέ τίποτα παρόμοιο στο μέλλον, όπως έκανα όταν αναγνώρισα αμέσως την ανεξαρτησία της Σλοβενίας και της Κροατίας, αλλάζοντας τα σύνορα της Ευρώπης και πυροδοτώντας έναν πολύ αιματηρό εμφύλιο πόλεμο με την αφαίρεση εδαφών από τη Γιουγκοσλαβία». Θα ήμουν ευτυχής να ενώσω τη φωνή μου με τον χορό, αν κάθε φορά που καταδικάζουμε το γεγονός -το απολύτως καταδικαστέο- ότι η Μόσχα βομβαρδίζει το Κίεβο σκοτώνοντας αθώους αμάχους, επικαλούμενη ως αιτία το ότι το Κίεβο βομβάρδιζε το Ντονμπάς, η Δύση προσέθετε: «Και εγώ η Δύση δεσμεύομαι να μην κάνω ποτέ τίποτα παρόμοιο, όπως έχω κάνει όταν βομβάρδιζα το Βελιγράδι σκοτώνοντας χίλιους ανθρώπους, γυναίκες και αθώα παιδιά, επικαλούμενη ως αιτία το ότι το Βελιγράδι βομβάρδιζε το Κόσοβο». 

Θα ήμουν ευτυχής να ενώσω τη φωνή μου με τον χορό, αν κάθε φορά που καταδικάζουμε το γεγονός -το απολύτως καταδικαστέο- ότι η Ρωσία αξιώνει να αλλάξει το πολιτικό καθεστώς του Κιέβου, επειδή αυτό το καθεστώς εναντιώνεται σε αυτήν, η Δύση προσέθετε: 

«Και εγώ η Δύση επομένως δεσμεύομαι να μην κάνω ποτέ τίποτα παρόμοιο στο μέλλον, όπως έχω κάνει όταν βομβάρδισα τη Λιβύη, εισέβαλα στο Ιράκ, αποσταθεροποίησα κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, από τη Μέση Ανατολή ώς τη Νότια Αμερική, από τη Χιλή ώς την Αλγερία, από την Αίγυπτο ώς την Παλαιστίνη, κάθε φορά που ένας λαός ψήφιζε υπέρ μιας κυβέρνησης που δεν ευνοούσε τα δυτικά συμφέροντα, όταν ανέτρεψα δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις, όπως στην Αλγερία, στην Αίγυπτο ή στην Παλαιστίνη, για να υποστηρίξω αντίθετα δικτατορίες όπως στη Σαουδική Αραβία μόνο επειδή με συμφέρει, παρ’ όλο που οι Σαουδάραβες συνεχίζουν να σφαγιάζουν τους πολίτες της Υεμένης». 

Και θα διαφωνούσα, αλλά ίσως δεν θα ήμουν τόσο αηδιασμένος, αν απλώς άκουγα να λένε: «Είμαστε οι πιο ισχυροί, θέλουμε να κυριαρχήσουμε στον κόσμο με τη βία των όπλων, για να υπερασπιστούμε τον πλούτο μας, και θα κυριαρχήσουμε». Τουλάχιστον δεν θα ήταν υποκρισία, τουλάχιστον θα μπορούσαμε να συζητήσουμε αν αυτή είναι ή όχι μια διορατική επιλογή και μήπως είναι πιο διορατικό να σταματήσουμε τη σύγκρουση και να αναζητήσουμε τη συνεργασία.

*Γεννημένος στη Βερόνα το 1956, ο Κάρλο Ροβέλι είναι καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής και έχει διδάξει σε Πανεπιστήμια της Ιταλίας και των ΗΠΑ. Σήμερα διευθύνει το Κέντρο Θεωρητικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Μασσαλίας. Στη γλώσσα μας κυκλοφορούν τα έργα του: «Επτά σύντομα μαθήματα Φυσικής» και «Η πραγματικότητα δεν είναι αυτό που φαίνεται» (Πατάκης 2016 και 2019 αντίστοιχα).

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Είναι πλέον ζήτημα δημοκρατίας

 

Τα χθεσινά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στους στενούς δρόμους της Νέας Σμύρνης δεν ήταν ούτε απρόοπτα, ούτε μεμονωμένα αλλά ούτε και το λεγόμενο "κερασάκι στην τούρτα". Τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης είναι η αρχή μιας νέας κοινωνικής κατάστασης για την οποία ευθύνεται το καθεστώς που ήρθε κι εδραιώθηκε "δημοκρατικά" μέσα από τις εκλογές του 2019. Κι ομολογώ πως κατάφεραν με πολύ έξυπνο κι αποτελεσματικό τρόπο όχι μόνο να κερδίσουν την εξουσία αλλά και στο να έχουν τη δυνατότητα να την διαχειριστούν μόνοι τους καθώς δεν προέκυψε κάποια συγκυβέρνηση, όπως συνέβαινε τα τελευταία χρόνια. Όμως το επίτευγμά τους αυτό δε σημαίνει πως είναι άξιοι για τις θέσεις που κατέχουν. Εξάλλου, όπως είχε δηλώσει ο σπουδαίος Ιταλός φιλόσοφος Ουμπέρτο Έκο, "μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, από τη στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση".  

Αυτό ακριβώς εφαρμόστηκε και στη χώρα μας. Οι αυτοαποκαλούμενοι "άριστοι" με τα ανύπαρκτα πτυχία, οι οποίοι φέρουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την δεκαετή οικονομική καταστροφή της Ελλάδος, επανήλθαν στην εξουσία μέσα από ψέματα, λαϊκισμούς, επάρσεις και κυρίως έχοντας όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης με το μέρος τους. Επίσης μετά την καταδίκη της νεοναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης Χρυσής Αυγής, το κομμάτι των ακροδεξιών και νεοναζί ψηφοφόρων επέστρεψε στην αγκαλιά της αυτοαποκαλούμενης δεξιάς πολυκατοικίας, η οποία μόνο δεξιά δεν θεωρείται πλέον.

Ωστόσο, το σημερινό καθεστώς είχε δείξει τις προθέσεις του προτού αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησης. Οι αντιδημοκρατικές του απόψεις αλλά κι οι λυσσαλέες τάσεις του για αρπαγές κρατικού χρήματος, ήταν πέρα για πέρα εμφανείς αλλά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σφύριζαν αδιάκοπα ή κουνούσαν με χυδαίο τρόπο το δάχτυλο στην προηγούμενη κυβέρνηση, σπέρνοντας ένα επικίνδυνο δηλητήριο διχασμού και παραπληροφορίας. 

Από τον Ιούλιο του 2019, είχα την αίσθηση πως η χώρα μας σαλπάρει προς τις επικίνδυνες θάλασσες των ελαττωματικών δημοκρατιών. Όμως δεν περίμενα πως η κατρακύλα αυτή θα ήταν τόσο γρήγορη κι απότομη, προκαλώντας ένα πρωτοφανές μούδιασμα σοκ και πανικού, όχι μόνο στους συνειδητοποιημένους πολίτες αυτής της χώρας αλλά και στους περίφημους "νοικοκυραίους-ισαποστάκηδες" και φυσικά σε ένα σεβαστό κομμάτι της δεξιάς που παρά τις ιδεολογικές μας διαφορές, έχει ειλικρινή δημοκρατικά πιστεύω. Μόνο όσοι εθελοτυφλούν λόγω προσωπικών συμφερόντων ή χουντικών ιδεολογιών, εξακολουθούν να χειροκροτούν αυτό το ζοφερό καθεστώς. 

Τα γεγονότα-αφορμές που οδήγησαν στα χθεσινά συμβάντα της Νέας Σμύρνης είναι πολλά και κραυγάζουν. Εξάλλου, η ασύδοτη κρατική βία ξέφυγε από τα όρια των Εξαρχείων κι απλώθηκε στις γειτονιές και τα σπίτια των νοικοκυραίων (περίπτωση Ινδαρέ, πλατεία Αγίας Παρασκευής και Παγκρατίου, Νέα Σμύρνη κι αλλού) αλλά και στις ως πρόσφατα γαλάζιες κι άκρως συντηρητικές περιοχές της χώρας όπως είναι η Χίος. Περιστατικά ανταρτοπόλεμου που παρακολουθήσαμε πριν χρόνια σε Ιερισσό και Κερατέα, τα ξαναείδαμε σε Τήνο, Χίο και Λέσβο. 

Πέρα απ' αυτό, το καθεστώς προέβη σε αισχρά λάθη και σε εγκληματικές πρακτικές για τις οποίες ούτε αναζήτησε ευθύνες στους αυτουργούς, ούτε όμως ζήτησε συγγνώμη στους πολίτες. Πρώτα απ' όλα με τις χειρισμούς της, άρχισε την καταστροφή της ελληνικής οικονομίας προτού ξεσπάσει η πανδημία. Επίσης δεν πήρε κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Η υγειονομική επιτυχία του Μάη ήταν ξεκάθαρα κατόρθωμα μόνο των γιατρών και νοσηλευτών των δημοσίων νοσοκομείων και των πολιτών που κλειστήκαν σπίτια τους πιστεύοντας πως με αυτήν τους τη θυσία, έδιναν χρόνο στο καθεστώς να ενισχύσει το ΕΣΥ, προετοιμάζοντάς το για το δεύτερο κύμα, του οποίου τον ερχομό προβλέπαμε αρκετούς μήνες πριν. 

Παρ' όλα αυτά, δεν έγινε τίποτα απολύτως. Ένα μεγάλο ποσό πήγε στα ιδιωτικά κανάλια για να συνεχίσουν τις προπαγανδιστικές υπηρεσίες τους, αποπροσανατολίζοντας κι άλλο έναν λαό που τα 'χει εδώ και καιρό χαμένα. Ένα άλλο ποσό πήγε σε "φίλους" επιχειρηματίες, προσφέροντας στιγμές γέλιου κι οργής με τα "σκόιλ ελικίκου", τις μάσκες-αερόστατα, τα μικροσκοπικά παγουρίνα κι άλλα πολλά. Επίσης μετέτρεψαν τη χώρα μας σε ξέφραγο αμπέλι, αφήνοντας να 'ρθουν τουρίστες χωρίς ιατρικό έλεγχο. Αντιθέτως, δεν αποφόρτισαν τη συγκοινωνία των πόλεων, αγοράζοντας νέα λεωφορεία, δεν έφτιαξαν νέες ΜΕΘ για να προετοιμαστούν για το δεύτερο κύμα κι ούτε προσέλαβαν γιατρούς και νοσηλευτές καθώς υπάρχουν απίστευτες ελλείψεις προσωπικού στα ελληνικά νοσοκομεία. 

Δυστυχώς ο Μητσοτάκης όπως ο ίδιος είχε δηλώσει στη Βουλή, δε μπόρεσε να τα γεννήσει όλα αυτά. Και δε μπόρεσε καθώς είχε αρχίσει να ξερνοβολάει περιπολικά, μηχανές άμεσης δράσης και πολεμικά αεροπλάνα ενώ παράλληλα άρχισε να γεμίζει τους δρόμους με ένστολους χουλιγκάνους, οι οποίοι εισέρχονταν στο αστυνομικό σώμα εκτός πανελλαδικών εξετάσεων και χωρίς εκπαίδευση. Κι αυτό ήταν το πιο συνειδητοποιημένο έγκλημα του καθεστώτος, δίνοντας σε ανεγκέφαλα δίποδα από ένα όπλο για να σπείρουν τον τρόμο σε μια κοινωνία που ασφυκτιά λόγω καραντίνας κι απελπίζεται βλέποντας μια νέα οικονομική κρίση να έρχεται με ακόμη πιο απειλητικές διαθέσεις.

Αυτός ο σοκαρισμένος λαός, έχοντας κουραστεί από τη δεκαετή οικονομική κρίση και την καραντίνα κι έχοντας αρχίσει να πανικοβάλλεται με την νέα οικονομική κρίση, όχι μόνο παρακολουθεί τους καθεστωτικούς να κατασπαταλούν κρατικό χρήμα και να τους κοροϊδεύουν κατάμουτρα συγκαλύπτοντας οικονομικά σκάνδαλα και παιδεραστές αλλά και να ανέχονται την "νόμιμη" κρατική βία πάνω στο κορμί τους. 

Το καθεστώς θεωρώντας πως είναι πανίσχυρο με τα προπαγανδιστικά του Μ.Μ.Ε. και τα λυσσασμένα ένστολα δίποδά του να σπέρνουν τον τρόμο σε κάθε γειτονιά, συνέχισε την έπαρσή του ανοίγοντας πολλά μέτωπα. Καταστροφική πολιτική για την αντιμετώπιση της πανδημίας, συνεχόμενα σκάνδαλα παντού, ανέμελα λάθη του πρωθυπουργού, κατάλυση της δημόσιας παιδείας, τσιμεντοποίηση της Ακρόπολης, πυρκαγιά στις Μυκήνες, καταστροφή των αρχαίων της Θεσσαλονίκης, άθλιες αντιδημοκρατικές και σκοταδιστικές δηλώσεις κυβερνόντων, ρουφιανιλίκια πολιτών από βουλευτές του κυβερνόντος κόμματος, συγκάλυψη του παιδεραστή Λιγνάδη, ακραίες εισβολές στο ΑΠΘ, προαποφασισμένος θάνατος του Κουφοντίνα κι άλλα πολλά. 

Είναι αδύνατο για ένα καθεστώς, πόσο μάλλον το εγχώριο που δεν αποτελείται κι από έξυπνα μυαλά, να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα παραπάνω ανοιχτά μέτωπα. Η σπίθα άναψε στην Νέα Σμύρνη και θα συνεχιστεί κι αλλού. Είμαι βέβαιος πως ο πρωθυπουργός αντιλήφθηκε χθες την αρχή ενός αναμενόμενου παλλαϊκού ξεσηκωμού και γι' αυτό το λόγο βγήκε αγχωμένος για να κάνει διάγγελμα με απειλητικές διαθέσεις. Όμως είναι πλέον αργά. Με έναν τελείως ανορθόδοξο τρόπο, ο πρωθυπουργός κατάφερε κι ένωσε τον ελληνικό λαό, στρέφοντάς τον με οργή εναντίον του. Είναι θέμα ημερών πια να πέσει αυτό το καθεστώς και είναι στο χέρι του λαού να δώσει ένα τέλος σ' αυτήν την κατρακύλα. Διότι η επικίνδυνη κατάσταση που κυριαρχεί πια στην Ελλάδα δεν έχει πολιτικό χαρακτήρα. Δεν είναι ένα ζήτημα δύο ή τριών κομμάτων που διεκδικούν την εξουσία. Είναι ένα ζήτημα ξεκάθαρα δημοκρατικό. 

Ως πότε θα ανεχόμαστε αυτόν τον εφιάλτη;

 

Σε μια περίοδο που έχουμε γεμίσει με πρόσωπα βιαστών και παιδεραστών αλλά και χυδαίων δημοσιογράφων, σιχαμένων δικηγόρων κι άθλιων πολιτικών που προσπαθούν με κάθε τρόπο να καλύψουν τα τέρατα, θα ήθελα να μνημονεύσω το λαμπρό πρόσωπο της κ.Κωνσταντίνας Ριτσάτου, καθηγήτριας του τμήματος θεάτρου στο ΑΠΘ, μιας ηρωίδας που στάθηκε αγέρωχη απέναντι στους ένστολους εισβολείς, σε μια ύστατη προσπάθεια να σώσει τόσο τον φοιτητή όσο και την ιδέα του πανεπιστημιακού ασύλου. Στο πρόσωπο της γυναίκας αυτής αλλά και στα μετέπειτα λεγόμενά της, θα μπορούσα να διακρίνω συνειρμικά τα σαστισμένα πρόσωπα των γονιών μας, οι οποίοι ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία που υπήρξε η μεγαλύτερη δεξαμενή ψήφων στη χειρότερη και πιο απάνθρωπη κυβέρνηση από εποχής Κωλέττη. 

Μέσα σε λιγότερο από δυο χρόνια οι "άριστοι" κατάφεραν να ρίξουν σε κώμα την ασθενική αστική δημοκρατία της χώρας, καταργώντας κάθε δομή κοινωνικής αλληλεγγύης, εμποδίζοντας με κάθε τρόπο τις ελεύθερες φωνές, γονατίζοντας την ήδη ρημαγμένη κοινωνία με περισσότερη αστυνομοκρατία, καταστρέφοντας μνημεία (Ακρόπολη, Μυκήνες, αρχαία στο σταθμό μετρό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη) είτε από αδιαφορία είτε προς όφελος μεγαλοεργολάβων, τρομοκρατώντας ξανά φιλήσυχους κατοίκους (Χίο, Λέσβο, Τήνο) όπως έκαναν κάποτε σε Κερατέα και Χαλκιδική και περιμένοντας με σαρδόνιο χαμόγελο τον θάνατο του απεργού πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα. 

Μέσα σε είκοσι μήνες, οι κυβερνώντες γέμισαν τις σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδος με μια ατελείωτη λίστα ντροπιαστικών αποφάσεων και πράξεων, φουντώνοντας μέρα με την μέρα ένα ασφυκτικό ερώτημα πάνω από την αγανακτισμένη κοινωνία. "Ως πότε θα ανεχόμαστε αυτόν τον εφιάλτη;".

Θανάσιμη ερημιά

του Βαγγέλη Χερουβείμ 

Μόλις 15 χρόνια μετά την καταδίκη των δικτατόρων σε θάνατο, ποινή που μετατράπηκε σε πολλαπλά ισόβια, ο Ανδρέας Λεντάκης και άλλοι βασανισθέντες από τη χούντα δημοκράτες ,άνοιγαν τη συζήτηση για την αποφυλάκισή τους, για λόγους ανθρωπιστικούς. Για κανέναν από τους καταδικασμένους δεν ήταν επιχείρημα αποφυλάκισης η μεταμέλεια. Η δε ηλικία τους ήταν γύρω στα 70,με γηραιότερο τον Παττακό, που ήταν 77. Αποφυλακίστηκαν λοιπόν κάποιοι απ αυτούς, επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη "για λόγους υγείας". Αμετανόητοι βέβαια, συνέχισαν να υποστηρίζουν τα εγκλήματά τους με συνεντεύξεις, εμφανίσεις, απομνημονεύματα και δίνοντας την ευχή τους σε κάποιους εκδότες, σήμερα υπουργούς. 

Ο Στ.Παττακός, μετά από 15 χρόνια κάθειρξης, έζησε άλλα 26 ελεύθερος. Ο Μακαρέζος, άλλα 20. Δεν μπορεί να πει κανείς πως η Ελληνική Δημοκρατία τους φέρθηκε εξαντλώντας την εκδικητικότητά της. Μάλλον επιείκεια συνιστά η στάση της Πολιτείας που είχε καταλυθεί και υποδουλωθεί απ' αυτούς. Και ξέρουμε πως τα εγκλήματα κατά του Πολιτεύματος βρίσκονται στην κορυφή της απαξίας στο δικαιϊκό μας σύστημα. Ας φύγουμε όμως από την ιστορική συζήτηση, που ως γνωστόν δεν πρέπει να αφορά τους νέους ανθρώπους. Πάμε στο σήμερα. 

Ο Δημήτρης Κουφοντίνας βρίσκεται πάνω από 43 μέρες σε απεργία πείνας. Κάτι παραπάνω από πιθανός ο θάνατος, ή μια σοβαρότατη βλάβη στην υγεία του. Αίτημα της αποχής του, να εφαρμοστεί ο νόμος που φωτογραφικά ψηφίστηκε γι' αυτόν από την παρούσα κυβερνητική πλειοψηφία. Να γυρίσει στα υπόγεια του Κορυδαλλού, όπου έχει εκτίσει ήδη 16 χρόνια από την ισόβια ποινή του. 

Κανείς δεν πιστεύει και κανείς δεν ζητά να αποφυλακιστεί. Και πάντως, όχι ο ίδιος. Τα πρόσωπα που είναι αρμόδια ν απαντήσουν στο εύλογο αίτημά του, κωφεύουν ή αρνούνται με διάφορες αιτιολογίες, άκυρες στην ουσία. Όλο και περισσότεροι έχουμε αρχίσει να διακρίνουμε όσο κι αν δεν το περιμέναμε, πως αυτή η Κυβέρνηση, θέλει έναν Μπόμπι Σάντς, νεκρό, για να αισθανθεί πιο Σιδηρά; Από τυφλή εκδικητικότητα; Από κοντόφθαλμο υπολογισμό του κόστους; 

Προσωπικά, ηθικά και πολιτικά ήμουν και είμαι απολύτως απέναντι στην εγκληματική δράση αυτής της οργάνωσης. Η Αριστερά στην οποία παιδαγωγήθηκα από τα 17 μου, είχε πάντα καθαρότατη αντίθεση με την πρακτική και με τη θεωρία αυτών των ομάδων. Η παρούσα συζήτηση όμως δεν γίνεται γι' αυτό. Αφορά τα δικαιώματα που αναγνωρίζει το ισχύον δίκαιο με νόμους και κανονισμούς σε οποιονδήποτε κρατούμενο, ανεξάρτητα από το λόγο για τον οποίο πέρασε την πύλη της φυλακής. Αυτό δεν είναι καθορισμένο από καμιά μαγική ηγεμονία των αριστερών ιδεών, ούτε από καμιά επαναστατική δικαιϊκή ανατροπή. Είναι κατακτήσεις του αστικού φιλελεύθερου συστήματος και του Διαφωτισμού. 

Ο κρατούμενος δικαιούται ίσης μεταχείρησης. Να έχει τις δυνατότητες που του περιγράφει το δεδομένο σωφρονιστικό πλαίσιο, είτε τον λένε Δημήτρη Κουφοντίνα, είτε τον λένε Κυριάκο Παπαχρόνη, είτε τον λένε (και ξέρω πως θα ξινίσουν κάποια αγαπημένα μου πρόσωπα) Ηλία Κασιδιάρη. Εάν κάνει κανείς εκπτώσεις κι εξαιρέσεις στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων, ας περιμένει τις επιπτώσεις του αυταρχισμού και της βαρβαρότητας πρώτιστα στα κεφάλια εκείνων που λιγότερο θα ήθελε να δει να την πληρώνουν. 

Λοιπόν κανείς δεν περισσεύει στην υπεράσπιση του αυτονόητου δικαιώματος του κρατούμενου Δ.Κ και στην έκκληση να σωθεί η ζωή του. Δεν καταδικάστηκε σε θάνατο. Δεν υπάρχει στη χώρα αυτή εκτέλεση θανατικής ποινής μετά το 1972 και εδώ και αρκετά χρόνια δεν υπάρχει καν θανατική ποινή. Σ' αυτό το πλαίσιο και με αυτή την ελάχιστη κοινή παραδοχή θα έπρεπε να διαμορφώνεται η δημοκρατική και κοινωνική μας συνείδηση. Των γονιών και των παιδιών μας. Έστω κι αν διάφοροι κυβερνώντες δεν θέλουν να μαθαίνουν τα παιδιά ιστορία και κοινωνιολογία, μην τυχόν αποκτήσουν ανησυχίες... 

Θα περίμενε λοιπόν κανείς ν' ακουσει φωνές υπεράσπισης των δικαιωμάτων και από το χώρο που δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιες ευαισθησίες. Από τη φιλελεύθερη δεξιά και το ακραίο κέντρο. Αλλά "Ω,τι θανάσιμη ερημιά...". 

Θα με εξέπληττε ευχάριστα αν έβγαινε ένα πολιτικό πρόσωπο με σημασία, λ.χ ένας συγγενής θύματος της "17 Ν" να μιλήσει για το αυτονόητο δικαίωμα του κρατούμενου. Από θέσεις φιλελεύθερες, του 18ου αιώνα. Και ας το έκανε κι από πολιτική υστεροβουλία επιτέλους. Από υπολογισμό, έστω επικοινωνιακό. Δεν ξέρω αν θα εισακουγόταν, δεν γνωρίζω οικογενειακούς συσχετισμούς και ισορροπίες πολιτικές. Όμως σίγουρα θα μέτραγε. 

Ας σωθεί μια ζωή, ας περισωθεί λίγη από τη φιλελεύθερη πρόσοψη των σωφρονιστικών διακηρύξεων. Κι ας είναι για ανεξερεύνητους λόγους. Άλλωστε και το αντίθετο, ανεξερεύνητο και αβυσσαλέο θα είναι.

Πηγή: Αυγή

Εάλω το κράτος!

Κάθε καθεστώς έχει από τη φύση του μια ημερομηνία λήξης. Ένα χαρακτηριστικό που το γνωρίζουν ακόμη κι αυτοί που καταλύουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και την ελευθερία. Γι' αυτό το λόγο, κάνουν ότι είναι δυνατόν για να δώσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παράταση στην εξουσία που καταλαμβάνουν, άλλες φορές βιαίως κι άλλες φορές με ψέματα κι εθνικοπατριωτικές κορώνες. 

Πρώτη τους κίνηση είναι η δημιουργία ενός ελεγχόμενου επιτελικού κράτους, σπέρνοντας με αυτόν τον τρόπο το αντιδημοκρατικό καρκίνωμα στη διοίκηση ενός τόπου. Κι όσο μεγαλύτερο είναι το επιτελικό κράτος τόσο περισσότερο δαπανηρό για κάθε λαό είναι το εκάστοτε καθεστώς. 

Έπειτα ακολουθεί η φίμωση της ενημέρωσης και του δημόσιου λόγου. Με μεγάλα ποσά από το δημόσιο ταμείο (κίνηση που πέρα από αισχρή, αναδεικνύει και το πόσο τσίμπηδες είναι οι καθεστωτικοί) μετατρέπουν αναγνωρισμένους από το τηλεοπτικό κοινό δημοσιογράφους σε προπαγανδιστικά φερέφωνα. Δεν είναι τυχαίο που η ελευθεροτυπία στη χώρα μας κατρακύλησε στα επίπεδα του απύθμενου βούρκου άλλων μη δημοκρατικών χωρών. Το ότι υπάρχει αντιπολιτευτική φωνή μέσα από λίγες εφημερίδες, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια ύπουλη κίνηση στο να ρίχνουν οι καθεστωτικοί στάχτη στα μάτια, δηλώνοντας πως η δημοκρατία εξακολουθεί να υφίσταται στη χώρα μας καθώς υπάρχουν κι αντιπολιτευτικές φωνές. Όμως, οι φωνές αυτές παρεμποδίζονται μέσα από την μονοπωλιακή διανομή του Τύπου που ελέγχει γνωστός μεγαλοεπιχειρηματίας (ίσως κι ο άτυπος πρωθυπουργός της χώρας μας). Το ελπιδοφόρο της όλης κατάστασης είναι πως αυτές οι λιγοστές εφημερίδες εξακολουθούν να επιβιώνουν με τη στήριξη του λαού και κυρίως όσων δεν έχουν αποβλακωθεί από τα τηλεοπτικά κανάλια και δεν έχουν θαμπωθεί με τις προσφορές προπαγανδιστικών εφημερίδων. 

Στη συνέχεια, το καθεστώς ενισχύει την αστυνομοκρατία για να ελέγξει τον εγχώριο εχθρό που δεν είναι άλλος από τον καταπιεσμένο λαό αλλά και τις ένοπλες δυνάμεις πουλώντας εθνικισμό και μίσος. Περισσότερο όμως επενδύουν στο φόβο του δικούς του λαού. 

Κι όταν πια το καθεστώς εδραιωθεί, αρχίζει το μεγάλο φαγοπότι μέχρι τελικής πτώσεων. 

Αν όλα αυτά σας φαίνονται οικεία, τότε καλό είναι να αρχίσετε να προβληματίζεστε με το που βαδίζουμε.

Αυτή τη φορά όμως το λουκούλλειο γεύμα στο τραπέζι είχε δυο καλεσμένους, ή για να το θέσω καλύτερα, το φαγοπότι των καθεστωτικών στερεί το επιδόρπιο των εγχώριων σκοταδιστών που δεν είναι άλλοι από τους εκπροσώπους της εκκλησίας. Αυτό είχε ως συνέπεια να γίνουμε μάρτυρες στην ανελέητη διαμάχη δυο τσακαλιών πάνω από το πτώμα ενός θύματος, του οποίου στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ο ίδιος ο λαός. 

Μετά λοιπόν από δέκα μήνες καταστολής και κατάλυσης τόσο των δημοκρατικών αξιών όσο και της ελευθερίας, οι καθεστωτικοί φάνηκαν πως είναι γυμνοί κι αδύναμοι καθώς η εκκλησία κατάφερε να τους ξεφτιλίσει με το να ανοίξει τους ναούς σε καιρό πανδημίας και με το φοβισμένο λαό να μετράει δεκάδες θανάτους σε καθημερινή βάση. Σαφώς και δε πανηγυρίζουμε με την νίκη των σκοταδιστών αλλά είμαστε πλέον σε θέση να διακρίνουμε την ασυδοσία, τη φτηνή μαγκιά και το δούλεμα που έχουμε φάει όλους αυτούς τους μήνες. 

Πως θα καταφέρει πλέον η εξουσία να κρατήσει τα καταστήματα και τις επιχειρήσεις κλειστές όταν οι ρασοφόροι ανοίγουν με το έτσι θέλω τα μαγαζάκια τους;

Πως μπορούν να εμποδίσουν ξανά την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών όταν με το έτσι θέλω οι εκκλησίες γεμίζουν με πιστούς;

Πως μπορούν να μας κουνήσουν ξανά το δάχτυλο όταν στις εσωκομματικές τους διαμάχες αλληλοκαρφώνονται με ευθύνες και ψεύδη;

Πως μπορούν να λένε πως έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους ενώ δεν έχουν προσφέρει τίποτα απολύτως, φτάνοντας στο σημείο να ζούμε τις καταστροφικές συνέπειες ένα χρόνο μετά την έξαρση της πανδημίας, αναμένοντας πλέον το τρίτο κύμα;

Κι εμείς ως λαός, πως μπορούμε κι ανεχόμαστε ακόμα όλη αυτή τη κατάσταση χωρίς να αντιδράμε. 

Σήμερα οι παπάδες κατέλυσαν το κράτος. Εάλω το κράτος!

Αυτό θα 'χει ως συνέπεια μια σφοδρότερη αντεπίθεση από μεριάς των καθεστωτικών. Μόνο που το μένος τους θα ξεσπάσει πάνω μας κι όχι πάνω στην εκκλησία. 

Καιρός λοιπόν να πέσει αυτό το καθεστώς κι επιτέλους να γίνει ο αναγκαίος διαχωρισμός εκκλησίας-κράτους. 

Μεθεόρτιες σκέψεις δημοκρατικής αφύπνισης κι αντιφασιστικής δράσης...

Η Τετάρτη που μας πέρασε θα μείνει βαθιά χαραγμένη στη μνήμη όλων. Θα 'ναι μια από τις ημερομηνίες που θα θυμόμαστε πεντακάθαρα το που βρισκόμασταν τη στιγμή που συνέβη, πως το βιώσαμε και τι συναισθήματα νιώσαμε. Κάτι αντίστοιχο με την 11η Σεπτέμβρη, για την οποία παρόλο που έχουν περάσει δυο δεκαετίες, θυμάμαι λεπτό προς λεπτό εκείνο το τόσο μακρινό μεσημέρι της Τρίτης που άλλαξε το ρου της ιστορίας. 

Την Τετάρτη θα τη θυμόμαστε για την μεγαλειώδη κραυγή αξιοπρέπειας, περηφάνειας κι ελευθερίας που ακούστηκε σ' ολόκληρο το λεκανοπέδιο, τρομάζοντας ακόμη και τους ένστολους νεοναζί, οι οποίοι λίγα δευτερόλεπτα μετά το άκουσμα της καταδίκης της Χρυσής Αυγής ως εγκληματική οργάνωση, επιτέθηκαν απρόκλητα στο πλήθος, διαλύοντας μια πρωτόγνωρη γιορτή της δημοκρατίας.

Κι όμως, όσα δακρυγόνα κι αν πέσανε για να αντικαταστήσουν τα δάκρυα χαράς σε δάκρυα πόνου κι όσες βόμβες κρότου-λάμψης κι αν έσκασαν για να καλύψουν έστω και για λίγο τις ζητωκραυγές του ενθουσιασμένου πλήθους, εμείς συνεχίσαμε και θα συνεχίζουμε να φωνάζουμε αυτό που τόσα χρόνια δηλώναμε, πως οι ναζί ήταν, είναι και θα είναι εγκληματίες. 

Το γνωρίζαμε πριν την απόφανση της δικαιοσύνης. Δε περιμέναμε την καταδίκη της νεοναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης Χρυσής Αυγής για να το διαλαλήσουμε. Όμως τώρα οι φωνές μας έχουν έναν άλλον δυναμισμό. Πήραμε μια επιπλέον ώθηση για να εξαλείψουμε και τα όποια υπολείμματα νεοφασισμού και νεοναζισμό έχουν απομείνει στην ελληνική κοινωνία. 

Από την Τετάρτη κι έπειτα πολλοί θιασώτες των νεοναζί έχασαν τη γη κάτω από τα πόδια τους και πολλά από τα τηλεοπτικά παπαγαλάκια που μέχρι πρότινος τους σιγοντάριζαν, πλέον δεν μπορούν να κρύψουν την ταραχή τους. Κάποιοι εξανίστανται που τους κατηγορούμε πως ήταν για χρόνια αγκαζέ με τους νεοναζί. Όμως όσο κι αν φωνάζουν, δε θα καταφέρουν ποτέ να συγκαλύψουν τα ντοκουμέντα που τους εκθέτουν. Κάποιοι λιγοστοί σκύβουν το κεφάλι και προσπαθούν να αλλάξουν τη συζήτηση για να αποφύγουν τις ευθύνες που τους αναλογούν, αλλά ούτε αυτό τους γλιτώνει καθώς ο στρουθοκαμηλισμός τους εκθέτει ακόμη περισσότερο. Και τέλος υπάρχουν οι πιο σιχαμένοι που στεγάζονται σε ένα συγκεκριμένο τηλεοπτικό σταθμό που η ύπαρξή του χρόνια τώρα ρυπαίνει τα δέλτα του Φαλήρου. Αυτοί οι ανεκδιήγητοι παραχαράκτες της αλήθειας και της ενημέρωσης, συνεχίζουν να διασπείρουν την τρισκατάρατη χολή τους μέσα από τους τηλεοπτικούς μας δέκτες. Γι΄ αυτούς (αλλά και για τους υπόλοιπους) υπάρχει μια μόνο λύση. Κλείσιμο τηλεόρασης και συνεχής έκθεση του γκεμπελικού τους έργου μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι η πιο αξιοπρεπής πράξη με την οποία μπορούμε να αποδείξουμε πως αυτές οι ανήθικες μαριονέτες των ολιγαρχών δεν ανήκαν ποτέ στο δημοκρατικό τόξο της χώρας. 

Επίσης υπάρχουν αρκετά πολιτικά πρόσωπα, που συνεχώς υποστήριζαν την ύπαρξη της Χρυσής Αυγής και κάλυπταν την βρώμικη δράση της. Πως γίνεται να ξεχάσουμε τις δηλώσεις για συνεργασία με μια σοβαρή Χρυσή Αυγή ή τις αναφορές σημαντικών πολιτικών προσώπων που αποκαλούσαν τους νεοναζί "αδελφό κόμμα" με την Νέα Δημοκρατία; Πως γίνεται να αγνοήσουμε τους δεκάδες φακέλους που παραδόθηκαν στη δικαιοσύνη μετά την δολοφονία του Παύλου Φύσσα; Που ήταν κρυμμένοι τόσα χρόνια και γιατί; Υπάρχουν ονόματα, υπάρχουν δηλώσεις, υπάρχουν βίντεο, υπάρχουν άρθρα, υπάρχουν παρεμβάσεις. Όλα αυτά δεν πρέπει να ξεχαστούν και να πεταχτούν στο κάλαθο της λήθης. Οφείλουμε κάθε μέρα να τα θυμίζουμε στον κόσμο ώστε να καταλάβει κι ο πιο αδαής πως ο νεοφασισμός κι ο νεοναζισμός δεν νικήθηκαν ολοκληρωτικά με την καταδικαστική απόφαση του Εφετείου αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν και να δρουν γραβατωμένοι. Και δε θα σταματήσουμε να το φωνάζουμε μέχρι να αποδειχτεί η κεκαλυμμένη φασιστική ιδεολογία κι αυτών των προσώπων. 

Έπειτα, έχουμε τους θιασώτες του νεοναζιστικού μορφώματος. Όλους αυτούς τους τραγουδιστές που υμνούσαν τη δράση της Χρυσής Αυγής. Όλους αυτούς που εισχώρησαν στα τάγματα εφόδου, ξυρίζοντας το κεφάλι και φορώντας μαύρα μπλουζάκια με στρατιωτικά παντελόνια κι αρβύλες για να προκαλέσουν τρόμο όχι μόνο στις αδύναμες κοινωνικές ομάδες αλλά και στους αποστασιοποιημένους συμπολίτες μας. Όλοι αυτοί που είχαν ενεργό δράση ως στρατιωτάκια των καταδικασμένων νεοναζί εγκληματιών της Χρυσής Αυγής, που θα κρυφτούν τώρα; Τι δικαιολογία θα 'χουν να πουν; Όχι πως είχαν δικαιολογίες ή επιχειρήματα πριν. 

Στο νησί μου για παράδειγμα, όπου η κοινωνία είναι κλειστή κι όλοι γνωρίζουμε τα πολιτικά κι ιδεολογικά πιστεύω του καθενός, ξέρουμε ποιοι είναι οι ντόπιοι υποστηρικτές της εγκληματικής οργάνωσης. Πολλοί απ' αυτούς προσπαθούν τώρα να το κρύψουν είτε από ντροπή είτε από φόβο. Κάποιοι μάλιστα αισχροί δε δίστασαν να πανηγυρίσουν για την καταδίκη της Χρυσής Αυγής αποδεικνύοντας πως μια ζωή ήταν, είναι και θα είναι θρασύδειλοι και τιποτένιοι. Ούτε αυτούς πρέπει να ξεχάσουμε. Το ότι κρύφτηκαν στις τρύπες τους δε σημαίνει πως δε θα ξαναβγούν με την πρώτη ευκαιρία.

Τέλος, έχουμε τους "ασυμπτωματικούς" υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής, όπως πολύ σωστά αναφέρθηκαν σε ένα από τα πλακάτ της αντιφασιστικής συγκέντρωσης έξω από το Εφετείο. Αυτούς που όλα αυτά τα χρόνια αποσιωπούσαν με την εγκληματική της δράση. Οι κυρ-Παντελήδες της διπλανής μας πόρτας που έτριβαν διακριτικά τα χέρια τους, παρακολουθώντας τη βρώμικη δουλειά των νεοναζί. Μέσα σ' αυτούς συγκαταλέγονται κι όσοι γυρνούσαν απλώς την πλάτη δηλώνοντας πως δεν τους ενδιαφέρουν όλα αυτά. Όμως φέρουν κι αυτοί ευθύνη διότι η σιωπή είναι συνενοχή. Οφείλουμε να αφυπνίσουμε κι αυτόν τον κόσμο, διότι σε μια επερχόμενη πολιτικοκοινωνική κρίση, θα γίνουν οι πλάτες αυτών των νεοναζί εγκληματιών. 

Είναι κατανοητό λοιπόν, πως ο αντιφασιστικός αγώνας δεν τελείωσε με την μεγαλειώδης νίκη της Τετάρτης. Μέσα στη χαλαρότητα που επέφερε η χαρά της καταδίκης, είναι πιθανόν να εκκολαφθούν τα νέα αυγά του νεοναζιστικού φιδιού. Σκοπός μας είναι να το αποτρέψουμε συνεχίζοντας τον αγώνα, στρέφοντας αυτή τη φορά  την προσοχή μας στον εναπομείναντα φασισμού που εξακολουθεί να υπάρχει στην κοινωνία μας. 

Ο Νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι

Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενυσχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του. Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται. 

Ενώ τα πουλιά… Για τα πουλιά, μόνον οι δολοφόνοι, οι άθλιοι κυνηγοί αρμόζουν, με τις «ευγενικές παντός έθνους παραδόσεις». Κι είναι φορές που το κτήνος πολλαπλασιαζόμενο κάτω από συγκυρίες και με τη μορφή «λαϊκών αιτημάτων και διεκδικήσεων» σχηματίζει φαινόμενα λοιμώδους νόσου που προσβάλλει μεγάλες ανθρώπινες μάζες και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες. 

Πρόσφατη περίπτωση ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μόνο που ο πόλεμος αυτός μας δημιούργησε για ένα διάστημα μιαν αρκετά μεγάλη πλάνη, μιαν ψευδαίσθηση. Πιστέψαμε όλοι μας πως σ’ αυτό τον πόλεμο η Δημοκρατία πολέμησε το φασισμό και τον νίκησε. Σκεφθείτε: η «Δημοκρατία», εμείς με τον Μεταξά κυβερνήτη και σύμμαχο τον Στάλιν, πολεμήσαμε το ναζισμό, σαν ιδεολογία άσχετη από μας τους ίδιους. Και τον… νικήσαμε. Τι ουτοπία και τι θράσος. Αγνοώντας πως απαλλασσόμενοι από την ευθύνη του κτηνώδους μέρους του εαυτού μας και τοποθετώντας το σε μια άλλη εθνότητα υποταγμένη ολοκληρωτικά σ’ αυτό, δεν νικούσαμε κανένα φασισμό αλλά απλώς μιαν άλλη εθνότητα επικίνδυνη που επιθυμούσε να μας υποτάξει. 

Ένας πόλεμος σαν τόσους άλλους από επικίνδυνους ανόητους σε άλλους ανόητους, περιστασιακά ακίνδυνους. Και φυσικά όλα τα περί «Ελευθερίας», «Δημοκρατίας», και «λίκνων πνευματικών και μη», για τις απαίδευτες στήλες των εφημερίδων και τους αφελείς αναγνώστες. Ποτέ δεν θα νικήσει η Ελευθερία, αφού τη στηρίζουν και τη μεταφέρουν άνθρωποι, που εννοούν να μεταβιβάζουν τις δικές τους ευθύνες στους άλλους. (Κάτι σαν την ηθική των γερόντων χριστιανών. Το καλό και το κακό έξω από μας. Στον Χριστό και τον διάβολο. Κι ένας Θεός που συγχωρεί τις αδυναμίες μας εφόσον κι όταν τον θυμηθούμε μες στην ανευθυνότητα του βίου μας. Επιδιώκοντας πάντα να εξασφαλίσουμε τη μετά θάνατον εξακολουθητική παρουσία μας. Αδυνατώντας να συλλάβουμε την έννοια της απουσίας μας. Το ότι μπορεί να υπάρχει ο κόσμος δίχως εμάς και δίχως τον Καντιώτη τον Φλωρίνης). 

Δεν θέλω να επεκταθώ. Φοβάμαι πως δεν έχω τα εφόδια για μια θεωρητική ανάπτυξη, ούτε την κατάλληλη γλώσσα για τις απαιτήσεις του όλου θέματος. Όμως το θέμα με καίει. Και πριν πολλά χρόνια επιχείρησα να το αποσαφηνίσω μέσα μου. Σήμερα ξέρω πως διέβλεπα με την ευαισθησία μου τις εξελίξεις και την επανεμφάνιση του τέρατος. Και δεν εννοούσα να συνηθίσω την ολοένα αυξανόμενη παρουσία του. Πάντα εννοώ να τρομάζω. 

Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. (Τελευταία διάβασα πως στην Πάτρα, απέναντι στο αστυνομικό τμήμα άνοιξε τα γραφεία του ένα νεοναζιστικό κόμμα. Καμιά ανησυχία ούτε για τους φασίστες, ούτε για τους αστυνομικούς. Ούτε φυσικά για τους περιοίκους). 

Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. Δικόν τους ή των άλλων. Η εμπειρία μου διδάσκει πως η αληθινή σκέψη, ο προβληματισμός οφείλει κάπου να σταματά. Δεν συμφέρει. Γι’ αυτό και σταματώ. Ο ερασιτεχνισμός μου στην επικέντρωση κι ανάπτυξη του θέματος κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος από τους εχθρούς. Όμως οφείλω να διακηρύξω το πάθος μου για μια πραγματική κι απρόσκοπτη ανθρώπινη ελευθερία. 

Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε. 

Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το marketing. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. Κι όπως η εμπορία ναρκωτικών ευνοεί τη διάδοσή τους στους νέους, έτσι και η μουσική, οι ιδέες, ο χορός και όσα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους έχουν δημιουργήσει βιομηχανία και τεράστια κι αφάνταστα οικονομικά ενδιαφέρονται. 

Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους. Προσέξτε το χορό τους με τις ομοιόμορφες στρατιωτικές κινήσεις, μακρά από κάθε διάθεση επαφής και επικοινωνίας. Το τραγούδι τους με τις συνθηματικές επαναλαμβανόμενες λέξεις, η απουσία του βιβλίου και της σκέψης από τη συμπεριφορά τους και ο στόχος για μια άνετη σταδιοδρομία κέρδους και εύκολης επιτυχίας. 

Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ‘ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια. 

Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος. 

*Κείμενο που έγραψε τον Φεβρουάριο του 1993, λίγους μήνες πριν τον θάνατό του, το οποίο είχε δημοσιευτεί στο πρόγραμμα αντιναζιστικής συναυλίας που είχε δώσει η Ορχήστρα των Χρωμάτων με έργα Βάιλ, Λίστ και Μπάρτον. Το ίδιο κείμενο παράλληλα είχε δημοσιευτεί και στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία

Μια διαφορετική ανάσταση

Μεγαλώνοντας σε έναν συντηρητικό τόπο όπως είναι η Χίος, συνειδητοποίησα πως η μεγαλύτερη γιορτή της ορθοδοξίας δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια επίδειξη πλουτισμού, καλής οικογενείας και δημοσίων σχέσεων. Μια γιορτή κουτσομπολιού, όλοι ντύνονται καλά για να μην έχει κάτι να πει ο κόσμος. Όλοι μαζεύονται στους ναούς για να μη δώσουν δικαιώματα στους γνωστούς και στους γείτονες, κι όλοι δίνουν ευχές έστω και τυπικές για να μη δημιουργήσουν ψυχρότητες.
Όλο αυτό το θέατρο αρχικώς με ξίνιζε κι ενίοτε με εξόργιζε. Όμως με τα χρόνια βρήκα πως η καλύτερη λύση είναι η αδιαφορία αλλά κι η αντικατάσταση της τόσης τοξικότητας με ταξίδια στο εξωτερικό. Σε δύο απ' αυτά τα ταξίδια έζησα δύο διαφορετικές αναστάσεις, μια ορθόδοξη στην Λουμπλιάνα την οποία θεωρώ ως την πιο ζεστή κι ειλικρινή ανάσταση που έχω βιώσει και μια καθολική στην Κατάνια όπου μαγεύτηκα με την ψαλμωδική μυσταγωγία αυτών των τελετών.
Φέτος έτυχε να ζήσω και την καραντινάτη ανάσταση. Η βραδιά ήταν γλυκιά οπότε στάθηκε αφορμή για την πρώτη (έστω και πρόωρη) θερινή προβολή στο μπαλκόνι μου. Λίγο πριν τις δώδεκα άφησα την ταινία στη μέση, σηκώθηκα και στάθηκα στα κάγκελα γεμάτος περιέργεια να ζήσω την πρώτη φορά Ανάσταση στην Αθήνα σε μια άκρως πρωτόγνωρη φάση.
Οι πρώτες φωτοβολίδες έκαναν την εμφάνισή τους στον Αττικό ουρανό καλώντας τους πιστούς στα μπαλκόνια ενώ σε κάποιες ταράτσες έκαναν την εμφάνισή τους διάφορες φιγούρες που κοιτούσαν προς το καμπαναριό του Αγίου Γεωργίου του Κυνοσάργους. Γύρω στις δώδεκα άρχισαν τα πυροτεχνήματα κι ο ουρανός γέμισε με καμπάνες που έστελναν σε όλες τις γειτονιές το χαρμόσυνο μήνυμα της ανάστασης.
Τέτοια ώρα σε άλλες χρονιές θα φεύγαμε βιαστικά από τις εκκλησίες καθώς μας περίμενε η μαγειρίτσα στο σπίτια. Θα φεύγαμε επίσης βιαστικά για να αποφύγουμε τις τυπικές χαιρετούρες με τους διάφορους γνωστούς. Ζούσαμε καταστάσεις τόσο ψεύτικες που ποτέ δεν είχαμε αντιληφθεί. Κι όμως, φέτος αυτό που διαπίστωσα ήταν η ανάγκη να συναντηθούμε με ανθρώπους αγαπημένους και να ανταλλάξουμε ειλικρινείς ευχές. Να πούμε το σ' αγαπώ σε πρόσωπα δικά μας και να φιλήσουμε τους πάντες. Αυτή η επιθυμία ήταν εμφανής στα πρόσωπα των ανθρώπων που συνάντησα χθες το βράδυ στα μπαλκόνια. Αρχικά επικρατούσε ένα μούδιασμα καθώς δε ξέραμε πως να συμπεριφερθούμε. Όλοι κοιτιόμασταν μεταξύ μας περιμένοντας την τυχαία συνάντηση των βλεμμάτων μας. Κι όταν αυτό έγινε, άρχισαν οι πρώτες ευχές. Και με μιας η γειτονιά που μέχρι χθες ήταν απρόσωπη κι αντικοινωνική, μετατράπηκε σε μια μεγάλη παρέα. Ευχές, χαμόγελα, συζητήσεις και προσφωνήσεις γειτόνων χρησιμοποιώντας το μικρό τους όνομα. Μια εικόνα ονειρική, πανανθρώπινη κι άκρως επαναστατική για τα δεδομένα της Αθήνας. Μια εικόνα που ευελπιστώ πως θα διατηρηθεί όταν επιστρέψουμε ξανά στην κανονικότητά.
Ίσως τελικά χθες να ζήσαμε την ανάσταση του ανθρώπου που χρόνια κρύβουμε μέσα μας ναρκωμένο κι αδρανή.... 

Η «κανονικότητα» στην πόρτα σου

Eπιδεικνύοντας πρωτοφανή αλαζονεία, «ποντάροντας» στη μιντιακή υπεροπλία, η κυβέρνηση φαίνεται ότι έχει χάσει το μέτρο της καταστολής, δημιουργώντας πλέον πολύ οριακές καταστάσεις, αν δεν έχουν ήδη ξεφύγει από τον έλεγχο.
Η υπέρμετρη κρατική βία ξεκίνησε από τους ήδη στοχοποιημένους του συντηρητικού αφηγήματος, αλλά πλέον αγγίζει και τους «νοικοκυραίους», όπως τους αποκαλούσαν χαρακτηριστικά. Είναι το κοινό που «κατανάλωσε» ήδη αρκετό «νόμο και τάξη» από τη ΝΔ: Προσλήψεις «γαλάζιων» ειδικών φρουρών, ανελέητο ξύλο και καθημερινά επικοινωνιακά σόου στα Εξάρχεια, χωρίς κανένα αποτέλεσμα, εισβολές σε Πανεπιστήμια, ξυλοδαρμοί και συλλήψεις φοιτητών και πολιτών στο σορό και με «συνοπτικές διαδικασίες», εκκενώσεις καταλήψεων και ξενώνων προσφύγων για τα κανάλια, διαπομπεύσεις πολιτών, βασανισμούς ακόμη και ΑμΕΑ, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, βασανισμούς μέχρι και ΑμεΑ, βία, αυθαιρεσία, αυταρχικότητα… Μια καθεστωτική στρατηγική, μια «κανονικότητα» για την εδραίωση του φόβου και την ψευδαίσθηση της «τάξης» ενώ στην πραγματικότητα το έγκλημα «αλωνίζει».
Η επικοινωνία όμως καταρρέει υπό το βάρος της πραγματικότητας, όπως και το δόγμα του «νόμος και τάξη». Τη Δευτέρα, η ΕΛΑΣ επιχείρησε με ψευδείς ανακοινώσεις να συγκαλύψει το σοκαριστικό περιστατικό του αστυνομικού που εισέβαλε στην ΑΣΟΕΕ και σημάδευε φοιτητές με το όπλο του ενώ την Τρίτη συνέχισε τη «βεντέτα» με εισβολές των ΜΑΤ, υπό την κατακραυγή της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Κι αν μέχρι σήμερα τα κυβερνητικά στελέχη επικαλούνταν υποκριτικά τους «νοικοκυραίούς», ήρθε και η σειρά τους… Με την στρατιωτικού τύπου απόβαση στα νησιά, οι κάτοικοι της Χίου και της Λέσβου ένιωσαν τι σημαίνει καταστολή. Για την ακρίβεια ένα μέρος αυτής. Γιατί το «ξύλο», όπως είχε ενημερώσει ο Βορίδης, είναι «στοιχείο αναγκαστικότητας» στην «κανονικότητα» της ΝΔ. Όλο και περισσότεροι βιώνουν και αντιλαμβάνονται πλέον αυτή την «αναγκαστικότητα».
Αφού επί μήνες εμπαίζει τις τοπικές κοινωνίες με τον δήθεν «διάλογο» για το προσφυγικό και αφού εγκλωβίστηκε στην καταστροφική της πολιτική που ήρθε σε απόλυτη αντιδιαστολή με την ξενοφοβική της δημαγωγία ως αντιπολίτευση και τον ακραία καταγγελτικό της λόγο για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ στέλνει τις δυνάμεις καταστολής. «Η εντολή ήταν «βαράτε στο ψαχνό»», είπαν κάτοικοι Χίου και Λέσβου στο Tvxs.gr… Ξύλο, τρομοκρατία και χημικά για όλους ανεξαιρέτως.
Η κυβέρνηση εφαρμόζοντας ένα «εσωτερικό Δουβλίνο» έχει αποφασίσει να «κάψει» τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου και ποντάρει στην ιδιοτέλεια όσων θέλουν το πρόβλημα μακριά από την πόρτα τους, «εγκλωβισμένο» στα νησιά, όπως ακριβώς η Ευρώπη χρησιμοποιεί την Ελλάδα ως «αποθήκη». Για να επιβάλει την πολιτική της, που πέρασε πραξικοπηματικά παρακάμπτοντας τη Βουλή, δεν διστάζει να μεταχειριστεί την σκληρή καταστολή της «κανονικότητας» που ευαγγελίστηκε.
«Εμείς φταίμε που τους ψηφίσαμε. Αυτό είναι Χούντα». «θέλουμε πίσω την ψήφο μας», φώναζαν οι κάτοικοι των δύο νησιών, καταγγέλλοντας την εξαπάτηση της ΝΔ. Κι αν κάποιοι, όλο και λιγότεροι πια, συνεχίζουν να ανέχονται αυτή τη βία, πιστεύοντας πως έτσι το πρόβλημα θα διατηρηθεί μακριά τους, να είναι σίγουροι ότι αργά η γρήγορα θα χτυπήσει και η δική τους πόρτα. Κανείς δεν γλιτώνει από την… «κανονικότητα».

Πηγή: Τα Μπλόκια

Στη Χίο έγινε η αρχή...

Τα χθεσινοβραδυνά γεγονότα της Χίου πέρα από ανησυχητικά, ήταν κι αναμενόμενα καθώς η σημερινή κυβέρνηση αναρριχήθηκε στην εξουσία αγκαλιάζοντας όλα τα προηγούμενα χρόνια σκοταδιστές και νεοναζί. Ο βασικός κορμός των ψηφοφόρων της Ν.Δ. δεν αντιλαμβανόταν ή δεν ήθελε να αντιληφθεί πως η φωνή της οποιαδήποτε λαϊκής δεξιάς έσβηνε κάτω από τις ιαχές των άλλοτε μακεδονομάχων κι "αγανακτισμένων" κατοίκων των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Δεν έβλεπε πως το κόμμα που υποστήριζε άλλαζε ρότα προς ακροδεξιές κατευθύνσεις. Σημαντικό ρόλο σ'αυτό έπαιξαν κι εξακολουθούν να παίζουν τα Μ.Μ.Ε. όμως αυτό δε μειώνει την ευθύνη των ψηφοφόρων.
Λίγους μήνες διακυβέρνησης της Ν.Δ. χρειάστηκαν για να γίνει αντιληπτή η εξαπάτηση της μεσαίας τάξης που είδε να χάνει το κοινωνικό της μέρισμα, των συνταξιούχων που έχασαν την 13η σύνταξη, των νυκοκοιραίων που από τέλη Απρίλη θα βλέπουν να κινδυνεύει η πρώτη τους κατοικία και των "κυρ Παντελήδων" που ανά πάσα στιγμή θα φοβούνται τα αξημέρωτα μπουκαρίσματα των αστυνομικών στα σπίτια τους. Όμως κανείς τους δε μιλάει. Είτε από σάστισμα, είτε από ντροπή, είτε από άγνοια.
Όμως οι φασίστες δε ξεχνάνε. Κι εκεί είναι που την πάτησε η νέα κυβέρνηση (παρόλο που την έχει ξαναπατήσει με την υπόθεση Μπαλτάκος - Χρυσή Αυγή). Οι πολιτικάντηδες θρέψανε ανεξέλεγκτα ένα τέρας μόνο και μόνο για να τους ανεβάσει στην εξουσία. Όμως αυτό το τέρας λειτουργεί με το νόμο της ζούγκλας. Βλέποντας πως εξαπατήθηκε, έδειξε μεμιάς τα δόντια του όχι προς τους αδύναμους και τους κατατρεγμένους αλλά απέναντι στον αφέντη που το τάιζε σανό όλα αυτά τα χρόνια.
Τα γεγονότα της Χίου ήταν η αρχή ενός νέου εφιάλτη που παίρνει σάρκα κι οστά. Ενός εφιάλτη που βλέπαμε να ρχεται αρκετό καιρό πριν. Λίγους μήνες μετά τις εκλογές του καλοκαιριού και με τις ευλογίες ενός πλήθος με πλήρης πολιτική κι ιδεολογική άγνοια, βρεθήκαμε σε ένα κωμικοτραγικό καθεστώς μιας κυβερνητικής παρωδίας. Η κυβέρνηση αυτή που ανέθρεψε τον επικίνδυνο νεοφασισμό, υποστηρίζεται πλέον μόνο από μεγαλοεπιχειρηματίες, χριστιανοταλιμπάν κι ηλίθιους έχοντας ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας να παρακολουθεί μουδιασμένο σε καθημερινή βάση τα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά της εγκλήματα. Κι όπως φαίνεται θα τα λουζόμαστε αυτά όσο το επιτρέπουμε (;)...

ΥΓ: είναι κρίμα που ένα χρόνο πριν δεν ακουγόταν ο κώδωνας του κινδύνου που έκρουαν διορατικοί συνάνθρωποί μας (ένα παράδειγμα είναι το εύστοχο σκίτσο της ανάρτησης από το πενάκι του Γιάννη Δερμετζόγλου).

Θέλουν να μετακινήσουν τα αρχαία - Ξεφτιλιζόμαστε διεθνώς

του Αργύρης Μπακιρτζής

Γεννήθηκα στο ρωσικό μαιευτήριο. Τότε μέναμε στη Μακεδονικής Αμύνης 7. Λίγο παρακάτω ένα στενό, η Καρμπολά οδηγεί στα παλιατζίδικα. Αλλάξαμε πέντε σπίτια. Όλα ανάμεσα στον Άγιο Δημήτριο, τα παλιατζίδικα και το Διοικητήριο.
Στην πλατεία παίζαμε μπάλα και πετροπόλεμο. Εκεί κοντά ήταν και τα λουτρά ΟΛΥΜΠΙΑ. Θυμάμαι, μωρό ακόμη, στο χαμάμ, τα γυμνά σώματα των γυναικών μες στους αχνούς. Αυτή ήταν η γειτονιά μου.
Για μπάνιο παίρναμε το πλοίο και πηγαίναμε στο Μπαξέ Τσιφλίκι. Η γιαγιά έμενε στον μπαξέ, κοντά στον Παλιό Σταθμό, δίπλα στις γραμμές. Ο θείος μου μας ανέβαζε στο κάρο, ένα σωρό πιτσιρικάδες και μας πήγαινε για μπάνιο κάτω απ’ του Χατζή Μπαξέ. Έμπαινε και το άλογο.
Σχολείο πήγα δημοτικό στο 56ο, στο συγκρότημα του 4ου με τα πιο ζωηρά παιδιά της πόλης και γυμνάσιο στο Πειραματικό κι αυτό κοντά στη γειτονιά. Μετά Πανεπιστήμιο. Στη συνέχεια έρχομαι και φεύγω. Φαντάρος, εξωτερικό, Καβάλα για δουλειά, Θάσος. Το πατρικό όμως Αγίου Δημητρίου και Δημητρίου Γούναρη, είναι πάντα η βάση μου. Τώρα μένει ο μικρός μας γιος, που με αντικατέστησε στα παλιατζίδικα, κι εμείς όταν κατεβαίνουμε.
Στη Θεσσαλονίκη ζουν οι περισσότεροι φίλοι μου. Συμμαθητές και συμφοιτητές, οι Χειμερινοί Κολυμβητές. Ο μεσαίος αδελφός μου, η ανεψιά μου Όλγα κι ένα σωρό συγγενείς.
Είναι η πόλη μου. Που όμως σήμερα με πληγώνει. Θέλουν να μετακινήσουν τα σπουδαία ευρήματα του Μετρό. Δηλ. να τα καταστρέψουν. Ξεφτιλιζόμαστε διεθνώς.
Το ΒΒC έγραψε: «Ανίκανοι οι Έλληνες να εκμεταλλευτούν τα αρχαιολογικά ευρήματα του μετρό Θεσσαλονίκης». Και υπάρχουν συμπολίτες που το υποστηρίζουν, κι ο δήμαρχος. Και το κακό είναι ότι πολιτικοποιούν το θέμα για να περάσουν την καταστροφή. Ντροπή. Αυτό κι αν θέλει συλλαλητήριο. Η εκκλησία κωφεύει κι ας είναι βυζαντινά τα ευρήματα.
Όταν γκρέμισαν την εκκλησία της Παναγίας του 16ου αι. στην Καβάλα το 1960, στην ερώτησή μου, λίγα χρόνια μετά, πώς το επέτρεψαν, μου είπαν «μα ήταν τουρκική». Επειδή κτίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Φυσικά τα έργα του Παρθένη εξαφανίστηκαν.
Δυστυχώς, αυτοί είμαστε: φωνάζουμε χωρίς να ξέρουμε, ξέρουμε και αδιαφορούμε.

Πηγή: parallaxi

Εκτιμώ βαθύτατα ένα παιδί που εξεγείρεται...

Τον Ιανουάριο του 1990 ήμαστε καλεσμένοι κάποιο βράδυ στο σπίτι του Δημήτρη Χορν, στην οδό Βασιλέως Γεωργίου. Παρόντες άλλοι δέκα φίλοι του, προερχόμενοι κυρίως από καλλιτεχνικούς χώρους. Στη διάρκεια του δείπνου, κύριο θέμα συζήτησης ήταν η δίκη του αστυνομικού Αθανάσιου Μελίστα, που είχε πυροβολήσει και σκοτώσει τον δεκαπεντάχρονο Μιχάλη Καλτεζά, κατά τη διάρκεια επεισοδίων στα Εξάρχεια.
Το Εφετείο, δικάζοντας σε δεύτερο βαθμό, τον είχε αθωώσει καθώς είχε δεχθεί ότι τελούσε σε κατάσταση άμυνας, δεδομένου ότι ο νεαρός είχε πετάξει εναντίον του βόμβα μολότωφ.
Οι συνδαιτυμόνες του Χορν επαινούσαν την απόφαση του δικαστηρίου και πρόσθεταν ότι λογικά και σωστά ένας αστυνομικός πυροβολεί όταν κινδυνεύει να καεί ο ίδιος από τις μολότωφ.
Το δείπνο συνεχιζόταν όπως και η συζήτηση˙χτύπησε το κουδούνι και μπήκε καθυστερημένος, ως συνήθως, ο Μάνος Χατζιδάκις. Παρακολούθησε για λίγο τα λεγόμενα. Και πήρε το λόγο, με έντονο ύφος:
«Θεωρώ τραγικό λάθος την αθώωση του αστυνομικού. Και πολύ κακό μήνυμα, που στέλνουμε στα νέα αυτά παιδιά, το υγιέστερο κομμάτι της κοινωνίας μας, που δεν έχει ακόμη διαφθαρεί, όπως εμείς. Όταν έχω να κρίνω ανάμεσα σ’ ένα παιδί 15 χρόνων, που πετάει μολότωφ, κι έναν τριαντάρη εκπαιδευμένο αστυνομικό, που κρατάει πιστόλι, εγώ είμαι με το μέρος του παιδιού και όχι του αστυνομικού. Εκτιμώ βαθύτατα ένα παιδί που εξεγείρεται και βγαίνει στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί, έστω κι αν υπερβάλλει, έστω και αν κρατάει μολότωφ. Και δεν εκτιμώ καθόλου έναν αστυνομικό που το πυροβολεί. Ό,τι και άν έχει γίνει, όπως και αν έχουν τα πράγματα, θεωρώ τραγικό λάθος την αθώωση του αστυνομικού. Και πολύ κακό μήνυμα, που στέλνουμε στα νέα αυτά παιδιά, το υγιέστερο κομμάτι της κοινωνίας μας, που δεν έχει ακόμη διαφθαρεί, όπως εμείς.»
Σώπασαν όλοι. Κανείς δεν απάντησε. Και ο Χορν άλλαξε αμέσως θέμα συζήτησης. Λίγο αργότερα ο Μάνος Χατζιδάκις έφυγε, δείχνοντας με τον τρόπο του ότι δεν τον ενδιέφερε ιδιαιτέρως η συγκεκριμένη παρέα και οι συζητήσεις της.

Απόσπασμα από το βιβλίο «Η Αθέατη Όψη» του Πάνου Λουκάκου. 

Φοβάμαι τον ανελέητο μικροαστισμό

του Κώστα Καναβούρη

Αναρωτιέμαι μερικές φορές: όταν μας κάθισε στον σβέρκο η χούντα, πόσοι ήταν εκείνοι που ένιωσαν – εκτός από τους συνήθεις «υπόπτους» της Αριστεράς που δέθηκαν πισθάγκωνα – ότι έχασαν κάτι. Ότι έχασαν κάτι καίριο από τη ζωή τους που ονομάζεται ελευθερία και δημοκρατία. Και πόσοι ήταν εκείνοι που δεν έχασαν τίποτα, όντας ήδη σκλαβωμένοι στον ανελέητο μικροαστισμό και – ακόμη χειρότερα – ένιωσαν καλύτερα αφού έλειψαν «οι ταραχές», οι τόσο ενοχλητικές στον μικρόκοσμό τους, αφού έλειψαν οι απεργίες και οι διαδηλώσεις που τους εμπόδιζαν να πάνε ήσυχα και αδιατάρακτα στις δουλειές τους και το ίδιο ήσυχα να επιστρέψουν το βράδυ στο σπίτι τους, στην «ζεστή οικογενειακή τους απελπισία/ που ξεχύνεται από χιλιάδες κατσαρόλες», όπως λέει και ο μεγάλος ποιητής και σκηνοθέτης Πιερ Πάολο Παζολίνι.
Τους ίδιους ανθρώπους φοβάμαι και σήμερα. Αυτούς τους ανθρώπους «της ελεεινής ευτυχίας» (πάντοτε Παζολίνι) που δεν έχουν να χάσουν τίποτα από κάθε περιστολή της ελευθερίας γιατί η ελευθερία βρίσκεται έξω από το πεδίο της ζωής τους. Που δεν έχουν να χάσουν τίποτα από κάθε – ακόμα και τον ελάχιστο – περιορισμό της δημοκρατίας, γιατί η δημοκρατία (όταν δεν τους ενοχλεί) απλώς δεν τους ενδιαφέρει. Δεν ανήκει στα στοιχειώδη βασικά του βίου τους. Τους φοβάμαι αυτούς που είναι πρόθυμοι να αδιαφορήσουν για τα πάντα και για όλους, που είναι πρόθυμοι στην απουσία κριτικού ελέγχου για όσα συμβαίνουν γύρω τους, τους πρόθυμους για απουσία γενικώς. Τους φοβάμαι επειδή είναι επικίνδυνοι. Δεν αρνούνται καν να μάθουν επειδή η γνώση τους είναι άγνωστη ανάγκη. Και πείθονται… ψέματα δεν πείθονται, απλώς είναι έτοιμοι να πιστέψουν όποιον τους ψιθυρίζει πως είναι περιούσιοι (κι ας τους διώχνει από τη δουλειά∙ άλλοι φταίνε), πως είναι οι εκλεκτοί (κι ας τους κόβει το μέλλον των παιδιών τους∙ άλλοι φταίνε), πως ο παράδεισος μιας τιποτένιας ζωής τους ανήκει (κι ας μην υπάρχει παράδεισος σε μια τιποτένια ζωή). Ναι, την φοβάμαι αυτή την τιποτένια πληρότητα του τίποτα, όπου τίποτα δεν υπάρχει για να χαθεί. Την φοβάμαι αυτή την καταβόθρα που καταπίνει χωρίς καμιά συναίσθηση ενοχής ή ταραχής, ελευθερία, δημοκρατία και προπαντός ανθρώπους.
Φοβάμαι την τερατώδη ασημαντότητα που γίνεται ένα πελώριο πάπλωμα θαλπωρής για όλους τους φασισμούς. Επειδή ακριβώς ο άνθρωπος του τίποτα δεν έχει να χάσει κάτι από τον φασισμό. Γιατί τίποτα δεν θα του λείψει.
Θυμάμαι κάποιο κείμενο του Λε Κορμπυζιέ, όπου εξηγεί γιατί σε ναζιστικό καθεστώς δεν μπορεί κάποιος να είναι καλός αρχιτέκτονας. Μπούρδες για τον ανελέητο μικροαστό που χτίζει ένα σπιτάκι «Και λέει καλά είμαι εδώ» (Μιχάλης Κατσαρός). Θυμάμαι τον στίχο του Διονύσιου Σολωμού «Τα σπλάχνα και η θάλασσα ποτέ δεν ησυχάζουν». Μπούρδες. Ο ανελέητος μικροαστός έχει τα σπλάχνα του χτισμένα. Και βλέπει την θάλασσα σαν παγωμένο μπετόν. Γιατί δεν έχει κανένα μυστικό που θα ξεχαστεί στο ακρογιάλι (Γιώργος Σεφέρης). Δεν του λείπει τίποτα όταν βάζει λουκέτο στο σχολείο του παιδιού του (ούτε καν φαντάζεται ότι εγκληματεί ψυχικά και νοητικά καταστρέφοντας την ψυχή και το μυαλό του παιδιού του), εμποδίζοντάς το από τη χαρά της γνωριμίας με τα παιδιά του κόσμου. Όμως ο άνθρωπος του τίποτα είναι περήφανος όταν το παιδί του παρελαύνει τραγουδώντας τον «Εθνικό Ύμνο». Γιατί ούτε καν του περνάει από το μυαλό ότι ο εκχυδαϊσμένος Διονύσιος Σολωμός, είναι μια απίστευτη απώλεια για την ελευθερία, την δημοκρατία και την γλώσσα (για την οποία τόσο πολύ φροντίζει. Ιδιαίτερα τα «αρχαία μας»). Δεν του λείπει ο Σολωμός. Δεν του λείπει η τραγωδία της σπατάλης των ανθρώπων. Δεν του λείπει η τραγωδία της σπατάλης της Δημοκρατίας και τη Ελευθερίας. Κι εγώ αυτούς τους ανθρώπους τους φοβάμαι.
Αυτή την φοβερή παράταξη ανθρώπων που δεν υπήρξαν ποτέ έκθαμβοι από την σκοτεινή ομορφιά της ανθρώπινης κατάστασης, αλλά μονάχα ψοφοδεείς και δειλοί μπροστά στο θάρρος που χρειάζεται αυτή η κατάσταση: το θάρρος να σκέπτεσαι. Και να μην το παραχωρείς, δίνοντας τη γη και το ύδωρ της ψυχής σου, σ’ εκείνους «που ξέρουν».
Αυτή (και αυτοί) είναι η μήτρα που γεννάει τον ναζισμό. Γι΄ αυτό τους φοβάμαι. Επειδή δεν πατούν αλλά ποδοπατούν τον «τάπητα των πολυκατοικιών» χωρίς να ξέρουν ότι είναι υφασμένος με το μεταξένιο αίμα των αθώων.

Πηγή: artinews.gr

Μία Ευρώπη με δύο πρόσωπα

του Απόστολου Σερέτη

Ένα θέμα που έχει κατακλύσει τα social media και έχει γίνει αντικείμενο συζήτησης στην Ευρώπη, είναι η σύλληψη της νεαρής Carola Rachete. Η νεαρή καπετάνισσα του Sea Watch 3, προέβη σε μία πράξη η οποία σίγουρα μπορεί να χαρακτηριστεί ηρωική αλλά πάνω από όλα ανθρώπινη. Αυτό όμως που παρατηρείται αφού κάνουμε μία αναφορά στα γεγονότα, είναι ότι διαμορφώνεται στη δημόσια ζωή της Ευρώπης μία κατάσταση με δύο διαφορετικά ”πρόσωπα”.
Η Carola Rackete, γερμανικής καταγωγής, είναι η καπετάνισσα του πλοίου «Sea Watch 3», του ομώνυμου γερμανικού Μη Κερδοσκοπικού Οργανισμού που διασώζει πρόσφυγες στις θάλασσες της Μεσογείου. Το «Sea Watch» είχε περισυλλέξει 53 πρόσφυγες στις 12 Ιουνίου στις ακτές της Λιβύης. Οι 13 απομακρύνθηκαν από την ιταλική ακτοφυλακή για λόγους υγείας και αποβιβάστηκαν στην Λαμπεντούζα, ενώ οι υπόλοιποι 40 παρέμειναν σε αυτό για 14 ολόκληρες ημέρες, αφού το ιταλικό λιμενικό δεν έδινε την απαραίτητη άδεια ώστε το σκάφος να δέσει σε λιμάνι.
Οι δεκάδες πρόσφυγες του πολέμου και της διάλυσης της Λιβύης που διέσωσε η Rackete, προκλήθηκαν από την επέμβαση των ΗΠΑ, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και άλλων κρατών της Δυτικής Συμμαχίας, προκειμένου να ρίξουν τον Καντάφι και να πάρουν τον έλεγχο των πετρελαίων της χώρας. Παράλληλα η άνοδος φασιστών εξτρεμιστών του Ισλάμ στη Λιβύη, εξάπλωσαν ένα ασύλληπτο πέλαγος σκλαβοπάζαρων στην άλλοτε κραταιά χώρα. Πολιτική αστάθεια, σκλαβοπάζαρα, πόλεμος, φτώχεια, διάλυση και ανέχεια. Κάτω από αυτό το πλαίσιο δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι ανεβαίνουν σε βάρκες για να διασχίσουν τη Μεσόγειο και να φτάσουν στην Ευρώπη για να σωθούν. Η κυβέρνηση Σαλβίνι, εξέδωσε ότι θα συλλαμβάνεται όποιος βοηθήσει τους πρόσφυγες και όποια βάρκα πλησιάσει την Ιταλία θα βυθίζεται.

Η καπετάνισσα Carola Rachete μαζί με το πλήρωμα της, αψήφισε τον Σαλβίνι και το πλήρωμα του πλοίου αρνήθηκε να επιστρέψει τους ναυαγούς στην Λιβύη και έβαλε πλώρη για το πλησιέστερο “ασφαλές” λιμάνι, την Λαμπεντούζα. Η Κυβέρνηση του ακροδεξιού Ματέο Σαλβίνι τότε αρνήθηκε να δώσει άδεια στο ιστορικό πλέον πλοίο, Sea-Watch 3, για να μην προσεγγίσει κανένα ιταλικό λιμάνι αποκλείοντας το εκτός χώρας. Ουσιαστικά η νεαρή καπετάνισσα, έσπασε τον αποκλεισμό των ιταλικών αρχών σε πλοία που μεταφέρουν πρόσφυγες και έδεσε στο λιμάνι της Λαμπεντούζα,σώζοντας 40 ανθρώπους. Χθες το βράδυ, η Carola Rachete αποφάσισε να αψηφήσει τις απειλές του Σαλβίνι και να μπει στο λιμάνι της Λαμπεντούζα. Όταν το πλοίο της προσάραξε στο λιμάνι, κατεβαίνοντας συνελήφθη από δυνάμεις της αστυνομίας που είχαν σπεύσει στο σημείο. 
Καταρχάς το πρώτο που πρέπει να επισημανθεί είναι η πράξη της νεαρής κοπέλας διότι γνωρίζοντας ότι διακυβεύεται η ελευθερία της και παρά τον αποκλεισμό που είχε κηρύξει ο Ματέο Σαλβίνι, η 31χρονη καπετάνισσα πήρε την απόφαση να μπει στο λιμάνι της Λαμπεντούζα. «Αποφάσισα να μπω στο λιμάνι. Γνωρίζω τι ρισκάρω, όμως οι ναυαγοί που έχω στο πλοίο μου είναι εξαντλημένοι κι εγώ θα τους μεταφέρω κάπου με ασφάλεια», δήλωσε χαρακτηριστικά η ίδια. Της απαγγέλθηκαν κατηγορίες και πλέον αντιμετωπίζει την ποινή της δεκαετούς φυλάκισης.
Μετά και από αυτό προκύπτει κάτι ακόμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποδεικνύεται ότι είναι η ελευθερία στη διακίνηση κεφαλαίων και καταναλωτικών αγαθών,ταυτόχρονα όμως και η φυλακή των ανθρώπων και των λαών της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ουσιαστικά έχει δύο πρόσωπα. Το ένα πρόσωπο είναι ο Σαλβίνι και το άλλο η Rachete. Το ένα πρόσωπο συμμετέχει σε υπερεθνικούς οργανισμούς που μέσω των πολέμων που κάνουν για να εξασφαλίσουν νέες αγορές στην επιχειρηματική τους ελίτ, προκαλούν προσφυγικά ρεύματα, μετανάστευση, πολιτική αστάθεια, κατεστραμμένες υποδομές. Από την άλλη μεριά, έχουμε το πρόσωπο της Rachete, όπου συνοψίζει το σύνολο των ανθρώπων αυτής της ηπείρου όπου αγωνίζονται για να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους, όπου πιστεύουν σε ένα άλλο κόσμο, δικαιότερο, πιο ανθρώπινο, δίχως εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, όπου πιστεύουν σε ένα καλύτερο αύριο, όπου βάζουν το συλλογικό πάνω από το ατομικό και η αλληλεγγύη και η στήριξη στους κολασμένους της γης είναι τρόπος ζωής. Τελικά από αυτά τα δύο πρόσωπα ποιο πρέπει να αποτελέσει πρότυπο με τις πράξεις του οποίου πρέπει να διδαχθούμε. Το πρόσωπο του ρατσισμού, του εθνικισμού, του νεοφιλελευθερισμού, της λιτότητας, της απανθρωπιάς που είναι το πρόσωπο της ΕΕ και των ηγετών της ή των λαών της; Το πρόσωπο του μίσους ή της αγάπης; Το πρόσωπο της απανθρωπιάς ή το πρόσωπο της αλληλεγγύης; Σίγουρο είναι πως τέτοιες πράξεις δείχνουν ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που το πρόσωπο του κάθε Σαλβίνι της Ευρώπης το έχουν πετάξει.

Τα δύο πρόσωπα επίσης της Ευρώπης που βλέπουμε, παρουσιάζουν και ξεγυμνώνουν μέσω της σύγκρουσης τους ακόμα ένα γεγονός. Το γεγονός ότι ζούμε την εποχή που κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συλλαμβάνουν ανθρώπους που διασώζουν άλλους ανθρώπους από πνιγμούς στη Μεσόγειο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι θεσμοί της και οι Σαλβίνι που η ίδια γεννά, μέσω των θεσμικών της οργάνων και της απάνθρωπης λιτότητας που αυτά εφαρμόζουν προς όφελος μίας χούφτας ανθρώπων, αποτελεί ένα ναζιστικό μόρφωμα όπου πρέπει να διαλυθεί καθώς είναι απόλυτα κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγκληματεί κατά όχι μόνο λαών άλλων ηπείρων αλλά και κατά των ίδιων των λαών της και των πιο υπέροχων ανθρώπων της. Λευτεριά στην ηρωίδα Carola Rackete.
Όπως η ίδια η Rachete είπε με αφοπλιστική ειλικρίνεια….«Η ζωή μου ήταν εύκολη, μπόρεσα να φοιτήσω σε τρία πανεπιστήμια και στα 23 μου ήμουν απόφοιτη. Είμαι λευκή, Γερμανίδα, γεννήθηκα σε μια χώρα πλούσια με ένα διαβατήριο “σωστό”. Όταν τα συνειδητοποίησα όλα αυτά, ένιωσα ότι έχω ηθική υποχρέωση να βοηθήσω όσους δεν είχαν τις ίδιες ευκαιρίες με εμένα».

Πηγή: solidaritywebradio

Πολιτική Ορθότητα: Η σύγχρονη παράνοια

του Γιώργου Πανόπουλου

Η κατάσταση έχει φτάσει σε οριακό σημείο, ή μάλλον στο ίδιο ανησυχητικό σημείο της περιβαλλοντικής καταστροφής. Η φύση ουρλιάζει για το βιασμό της με τον ίδιο τρόπο που τα ελάχιστα εγκεφαλικά κύτταρα που δεν έχουν διαβρωθεί από την περιρρέουσα ασημαντότητα ουρλιάζουν για την επέλαση της πολιτικής ορθότητας.
Φοβόμαστε μήπως χρησιμοποιήσουμε μια λάθος λέξη, μήπως θεωρηθούμε προσβλητικοί και πρωτόγονοι, ή μήπως είμαστε ρατσιστές, σεξιστές, ομοφοβικοί. Ο φόβος που πλανιέται από πάνω μας και μέσα μας δεν μας επιτρέπει να μιλήσουμε, να γράψουμε, να σκεφθούμε. Όλα πρέπει να είναι στρογγυλεμένα, χωρίς αιχμές, χωρίς πάθος, χωρίς λάθη. Η Πολιτική Ορθότητα μάς απειλεί με σηψαιμικό σοκ.
Λίγα λόγια για το έργο. Η Πολιτική Ορθότητα αναπτύχθηκε στο Ινστιτούτο των Κοινωνικών Ερευνών της Φρανκφούρτης που δημιουργήθηκε το 1923 και έγινε γνωστό ως η Σχολή της Φρανκφούρτης. Η ομάδα των διανοητών που την απάρτιζαν είχε ένα πρόβλημα: Γιατί ο κομμουνισμός δεν μπορούσε να διαχυθεί στην Δύση; Η απάντησή τους: τον εμπόδιζε η Δύση. Και ποιό ήταν το πρόβλημα με το Δυτικό Πολιτισμό; Η πίστη του στο Άτομο και στη δυνατότητά του να αναπτύξει στέρεες ιδέες, ενώ η κομμουνιστική θεωρία θεωρούσε ότι στέρεες ιδέες μπορούν να προέλθουν μόνο από τη συλλογικότητα των μαζών. Το Άτομο δεν ήταν τίποτα. Πίστευαν ότι ο μόνος τρόπος για να επεκταθεί ο κομμουνισμός (και δια της βίας ει δυνατόν) ήταν να βοηθήσουν τον Δυτικό Πολιτισμό να αυτοκαταστραφεί. Πώς θα γινόταν αυτό; Αλλάζοντας το Λόγο και το τρόπο Σκέψης τους. Επιβάλλοντας την ιδέα ότι η γλώσσα όταν εκφράζει τα πιστεύω σου απαξιώνει τους άλλους και έτσι δημιουργεί ανισότητες και αδικίες. Αυτό το ονόμασαν κάτι που ακούγεται θετικό: Πολιτική Ορθότητα.
Έτσι φτάσαμε σήμερα να ονομάζουμε τους ηλικιωμένους «πρεσβύτερους», τα γκέτο μεταμορφώθηκαν γλωσσικά σε «εσωτερικές πόλεις», το πρόβλημα έγινε «θέμα», οι φυλακές έγιναν «τόποι αναμόρφωσης», ο γιατρός έγινε «χορηγός υγείας», οι ανήλικοι εγκληματίες έγιναν «παιδιά υψηλού κινδύνου», τα Χριστούγεννα αντικαταστάθηκαν από τον όρο «Χαρούμενες Διακοπές» -ενώ στα ημερολόγια αντικαταστάθηκαν από τον όρο «Χειμερινές Διακοπές», το TΙΜΕ αντικατέστησε το Man of the Year με το «Person of the year», η περικοπή από το Ευαγγέλιο του απόστολου Ματθαίου “..man does not live by bread alone..” έγινε “… people do not live…” , γυναίκες και άντρες αστυνομικοί ονομάζονται «αστυνομικοί υπάλληλοι», η λέξη sex αντικαταστάθηκε από τη λέξη “gender” και ο Θεός αντικαταστάθηκε από το S/he God. Η προσαρμογή ήταν στην αρχή διστακτική. Περάσαμε από το «μαύρος» στο «αφροαμερικάνος», από το «διανοητικά καθυστερημένος» στο «άτομο με αναπτυξιακή υστέρηση». Η γλωσσοκάθαρση δεν ήταν ακόμα επιθετική. Ήταν ζήτημα χρόνου. Σε λίγα χρόνια η ορθότητα άρχισε να υπερδιορθώνει τον εαυτό της δημιουργώντας συνεχώς καινούργιους ευφημισμούς που μοιάζουν όλο και περισσότερο με γελοιογραφίες: ο κοντός έγινε «κάθετα μειονεκτικός », ο φαλακρός «άτομο δεν μειωμένους θύλακες τριχών» και τα ζώα «τετράποδοι μη ανθρώπινοι συνεργάτες», κλπ. Μήπως θα πρέπει να αρχίσουμε να ονομάζουμε τα θύματα της πείνας στην Αφρική «ανθρώπους με μηδενική ημερήσια κατανάλωση θερμίδων» -ή μήπως αυτός ο χαρακτηρισμός υπάρχει ήδη ;
Η Π.Ο. επανήλθε ως κράμπα στην αμερικάνικη σκέψη της δεκαετίας του 90 για να περάσει σαν γενικευμένο νευρικό τικ της δυτικής κοσμοαντίληψης στη δεκαετία του 2000 κι ύστερα στην δεκαετία του 2010 απλώνεται και μεταδίδεται σαν πανούκλα μέσα από τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Ο συνδυασμός new age και πολιτικής ορθότητας που είναι ούτως ή άλλως ολέθριος, στην Ελλάδα έχει εμπλουτιστεί και μ΄ ένα καλπάζοντα αντιπαθητικό μικροαστισμό κατά τον οποίο μόλις αποδράσεις από την κοινοτοπία του "καλού ανθρώπου", δηλαδή μόλις αποκτήσεις διαφορετική άποψη, γνώμη, θέση αυτόματα γίνεσαι "εμπαθής", "κακός", "φρίκ" και καλείσαι να επανέλθεις στην τάξη (τους).
Όμως κάθε φορά που απαγορεύεις και κατακεραυνώνεις μια λέξη, μια φράση, μια γνώμη αφαιρείς μια πέτρα από το δημοκρατικό οικοδόμημα. Οι δυτικές κοινωνίες επιδεικνύουν την ανικανότητά τους στην λύση ενός προβλήματος αφαιρώντας λέξεις.
Η Π.Ο. που θα μπορούσε να σημαίνει και Πληκτική Ομοιογένεια είναι μια ύπουλη ιδεολογία που βάζει το μυαλό σου στον κάδο του πλυντηρίου τραντάζοντας το μέχρις εξουθενώσεως. Στην μία πλευρά του περιγράφει μια φιλελεύθερη εκστρατεία που έχει στόχο να πείσει τους θεσμούς και το πλατύ κοινό να συμπεριφέρονται σε όλους ισότιμα ανεξάρτητα από το φύλο, το χρώμα και τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Όπως όλες οι εκστρατείες στις δημοκρατίες μπορεί να νικήσει μόνο με πειστικά επιχειρήματα. Όμως η Π.Ο έγινε ένας μισητός όρος επειδή στον πυρήνα του περιέχει τη σιωπή κάθε επιχειρήματος.
Κάποιος είπε ότι η ουσία της ελευθερίας βρίσκεται στους πολλούς που θυσιάζονται για τους λίγους. Αβανταδόρικη άποψη που μπορείς να την υιοθετήσεις χωρίς δισταγμό. Όμως στις μέρες μας, σήμερα στο 2018 δεν είναι ταμπού να σκεφτείς, να αντικρούσεις ή να κριτικάρεις την αυξημένη επιρροή και τη δύναμη των μειοψηφιών.
Το σημαντικό για όσους τουλάχιστον μιλάνε για την ελευθερία του λόγου, του τύπου, ή για την ελευθερία της έκφρασης είναι ότι οι δημοσιογράφοι, οι πολιτικοί και οι πολίτες δεν πρέπει να εκφοβίζονται και να τιμωρούνται για την έκφραση της γνώμης τους αφού υποτίθεται ότι έχουμε το δικαίωμα της απόψής μας. Και φυσικά δεν χρειάζεται να την πέφτουμε σε οποιοδήποτε εκφράζει χιούμορ, αστειεύεται ή σατιρίζει: το χιούμορ ή είναι ελεύθερο ή δεν είναι. Το χιούμορ αποτελεί βασικό συστατικό της δημοκρατίας και για τους περισσότερους ανθρώπους το γέλιο είναι μια υγιής δικλείδα ασφαλείας σε ένα γκρίζο παγκοσμιοποιημένο κόσμο.
Η πολιτική ορθότητα έχει ξεφύγει εντελώς στα αμερικάνικα πανεπιστήμια. Οι φοιτητές την απαιτούν με φανατισμό και τη θεσμοθετούν. Υπάρχει ένα κίνημα που συνεχώς απλώνεται για να μειώσει τις «μικροεπιθέσεις» -δηλαδή υπόγειες δράσεις ή δηλώσεις που ενισχύουν τα πολιτισμικά και φυλετικά στερεότυπα. Οι φοιτητές επίσης δημιουργούν κανόνες στις σχολές που περιέχουν προειδοποιήσεις για βιβλία που προκαλούν δυνατά αισθήματα. Πρόκειται για ένα κίνημα που καθαρίζει τα πανεπιστήμια από λέξεις, ιδέες και θέματα που μπορεί να προκαλέσουν δυσαρέσκεια ή να προσβάλλουν.
Οι μικρο-επιθέσεις (micro-aggressions) είναι μικρές πράξεις ή λεκτικές επιλογές που εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να κρύβουν κάτι κακό αλλά εν τούτοις θεωρούνται σαν ένα είδος βίας. Για παράδειγμα σε κάποια πανεπιστήμια είναι μικροεπίθεση να ρωτήσεις ένα Αμερικανοασιάτη, ή Λατινοαμερικάνο «Πού γεννήθηκες;» γιατί αυτό υπονοεί ότι δεν είναι πραγματικός αμερικανός. Επίσης λένε ότι Ο Μεγάλος Γκάτσμπι του Σκοτ Φιτζέραλντ περιέχει μισογυνισμό και φυσική κακοποίηση γι΄ αυτό και φοιτητές που έχουν υποστεί κακοποίηση ή ρατσιστική βία καλό είναι να αποφύγουν τέτοιου είδους βιβλία που μπορούν να ενεργοποιήσουν το τραύμα. Το περιοδικό New Yorker έγραψε πρόσφατα ότι φοιτητές της νομικής ζήτησαν από τους καθηγητές του Χάρβαρντ να μην διδάσκουν τα αδικήματα του βιασμού και να μην χρησιμοποιούν τη λέξη «παραβίαση» (σε εκφράσεις όπως «παραβίαση του νόμου») επειδή μπορεί να προκαλέσει δυσφορία στους φοιτητές. 
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι μιας μαζικής επέλασης Π.Ο. που δεν θα σταματήσει μέχρι που η γλώσσα να γίνει γλωσσοδέτης, μέχρι που η γλώσσα να μην αντιστοιχεί σε καμία πραγματικότητα. Δημιουργείται μια γενιά από αντισηπτικούς νέους πολίτες εντελώς απροετοίμαστων για την κανονική ζωή που επί πλέον καταστρέφουν την ουσία της ανώτατης εκπαίδευσης που είναι να μην διδάσκεσαι Τι να Σκέφτεσαι αλλά Πώς να Σκέφτεσαι κι επί πλέον διακινδυνεύει την ψυχικής της υγεία με το να μην αντιμετωπίζει τίποτα από ό,τι φοβάται, περιέχει, απωθεί και αποφεύγει. Τα παιδιά μεγαλώνουν σε μια κουλτούρα που «δεν θα κρατήσουμε σκορ στο παιχνίδι γιατί δεν θέλουμε να χάσει κανείς». Με το φανατισμό που επιδεικνύουν οι σταυροφόροι της αποτοξίνωσης της γλώσσας είναι αδύνατο να μη σκεφτούμε ότι η αντεπίθεση θα έχει τόση δύναμη όσο και η επίθεση τους.

Πηγή: www.doctv.gr

Μιλώντας με το άγαλμα

της Πέπη Ρηγοπούλου

Καθόταν σε ένα παγκάκι στο λιλιπούτειο πάρκο μπροστά από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου της Αθήνας. Είχε στα πόδια του τα λιγοστά πράγματά του, δύο τσάντες και δύο σακούλες. Το βλέμμα του ήταν συγκεντρωμένο στο άγαλμα του Παλαμά. Ξαφνικά σηκώνεται, πλησιάζει το άγαλμα και σκύβει να διαβάσει την επιγραφή. Ξαναγυρίζει στο παγκάκι του, βγάζει από τη μια τσάντα ένα μικρό μπλοκάκι και κάτι γράφει. Ισως την επιγραφή, ίσως κάτι άλλο, σχετικό ή άσχετο με αυτήν.
Αν και με τους στεγασμένους ανθρώπους πολύ συχνά δεν έχεις τίποτα να πεις και ωστόσο συνεχίζεις να τους μιλάς, με τους άστεγους υπάρχει πάντα μια αμηχανία να τους πλησιάσεις. Αφήνεις την προσπάθεια αυτή στην εκκλησία, σε διάφορες υπηρεσίες δημόσιες και ιδιωτικές, σε παλιούς γνωστούς τους που τους αναγνωρίζουν στη νέα άστεγη κατοικία τους.
Οι άστεγοι είναι το όνειδος για την κοινωνία μας. Είναι μία από τις παράπλευρες απώλειες των μνημονίων, των αδίστακτων μέτρων λιτότητας, του ξεπουλήματος της δημόσιας και της ιδιωτικής περιουσίας που συνεχώς παίρνει νέες μορφές καθώς θέλει να οδηγήσει σε ασφυξία όσους κατοικούν αυτή τη χώρα.
Ελληνες, ανθέλληνες, και λοιπούς ομο- και αλλοδόξους. Μεγάλο το τίμημα που πληρώνει αυτή η αποικία των τιμωρημένων μας στους λογής λογής σωτήρες της.
Πόσοι είναι οι τιμωρημένοι που εξεγείρονται, που δεν νιώθουν ότι τους αξίζει η τιμωρία τους; Πόσο αντέχουν στην τρομοκρατία των απειλών και των υποσχέσεων τα αφηγήματα των πρώτων δίσεκτων χρόνων που μιλούσαν για το επαχθές χρέος, για τα δύο μέτρα και δύο σταθμά, για τα κατασκευασμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκειμένου να υπαχθεί η χώρα στους μηχανισμούς που ανέλαβαν να της δώσουν μηχανική, δηλαδή απάνθρωπη, «στήριξη»;
Οταν εφιαλτικές μηχανές αναλαμβάνουν τα πάντα, από τον μύθο μέχρι τις ουτοπίες και τις πραγματικότητες των κοινωνιών, προωθείται η εκμηδένιση του ανθρώπινου, δηλαδή του ανυπότακτου, με το συνεχές ακόρεστο αίτημα της ελευθερίας.
Η μηχανική υποστήριξη έχει απαραίτητο συμπλήρωμά της τη συνεχή επιτήρηση, εγκαθιδρύοντας στο όνομα της ασφάλειας και της τάξης ένα συνεχές που πνίγει όλες τις δραστηριότητες της ζωής. 
Με άμεσο επακόλουθο τον φόβο που ανθεί σε αυτό το πρόσφορο έδαφος.
Ισως γι' αυτό θυμήθηκα τον άστεγο μπροστά στο άγαλμα του Παλαμά. Και ίσως γι' αυτό η μνήμη μου με γέλασε για μια στιγμή κάνοντάς με να πιστέψω πως η επιγραφή που αντέγραψε έλεγε: «Στοχάσου και αρκεί», τα λόγια της Ελληνικής Νομαρχίας.
Ενιωσα ότι αυτός, ο ανέστιος και πένης, διεκδικούσε το δικαίωμα στον στοχασμό και σε όσα, δύσκολα, ο στοχασμός μάς προτρέπει. Εμείς που ακόμα έχουμε τα σπίτια μας θα τολμήσουμε να τον μιμηθούμε;

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

2019: η διαρκής επέτειος των επαναστάσεων

του Άρη Χατζηστεφάνου

Οι λάτρεις των στρογγυλών αριθμών θα τιμήσουν το 2019 τις επετείους μεγάλων επαναστάσεων και εξεγέρσεων που άφησαν το στίγμα τους στον 20ό αιώνα. Κάποιες πραγματοποιήθηκαν στο όνομα μιας μεγάλης «αφήγησης» και κάποιες εναντίον της.

"Επανάσταση είναι η μάχη, μέχρι θανάτου, ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον"

Φιντέλ Κάστρο 

«Λέτε ότι “η τάξη βασιλεύει στο Βερολίνο!” Ηλίθιοι δήμιοι! Η “τάξη” σας είναι χτισμένη πάνω στην άμμο. Αύριο η επανάσταση θα υψωθεί ξανά και βροντώντας τα όπλα της με τις σάλπιγγες να αντηχούν θα αναγγείλει προκαλώντας σας τρόμο: ήμουν, είμαι, θα είμαι». Η Ρόζα Λούξεμπουργκ, λίγο μετά την ήττα της εξέγερσης των Σπαρτακιστών στο Βερολίνο, τον Ιανουάριο του 1919, και μερικά μόλις 24ωρα πριν από την εκτέλεσή της, με απόφαση των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, προβλέπει την έλευση της επανάστασης.
Το όνειρό της δεν θα γίνει πραγματικότητα για τη Γερμανία. Ο 20ός αιώνας, όμως, θα φέρει αρκετές επιτυχημένες και λιγότερο επιτυχημένες επαναστάσεις, που φέτος θα γιορταστούν με επετείους για τα 40, τα 60 ή τα 70 χρόνια τους.
Η Κουβανική Επανάσταση, που συμπληρώνει 60 χρόνια από την ημέρα που ο δικτάτορας Μπατίστα εγκατέλειψε το νησί, γιορτάστηκε ήδη στην Αβάνα. Εξίσου δυνατά φώτα δημοσιότητας θα διεκδικήσει φυσικά και η Κινεζική Επανάσταση, για τα 70 της. Δύο επαναστάσεις που αμφισβήτησαν το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο της Δύσης, αλλά αντιμετωπίστηκαν με εντελώς διαφορετικό τρόπο από την Ουάσινγκτον στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου: η Κίνα, μετά τη διπλωματία του πινγκ πονγκ από το δίδυμο Νίξον - Κίσινγκερ, αντιμετωπίστηκε κυρίως σαν ανάχωμα απέναντι στην επιρροή της Σοβιετικής Ενωσης.
Αντίθετα, η Κούβα τιμωρήθηκε με ένα από τα πιο σκληρά και μακροχρόνια εμπάργκο στην ανθρώπινη ιστορία, ακριβώς λόγω της συμμαχίας της με την πρώην ΕΣΣΔ. Στην πρώτη περίπτωση, το σταδιακό άνοιγμα του Ντενγκ Χσιαοπίνγκ στην οικονομία της αγοράς θα δημιουργήσει, ύστερα από μερικές δεκαετίες, μια οικονομική υπερδύναμη που στηρίζεται όμως σε τρομακτικές ανισότητες και μεσαιωνικού τύπου εκμετάλλευση εργαζομένων από ξένες πολυεθνικές. Αντίθετα, στην αποκλεισμένη Κούβα τα πρώτα σημάδια ανισότητας θα κάνουν την εμφάνισή τους μόλις τα τελευταία χρόνια, μετά το μετριοπαθές άνοιγμα του Ραούλ Κάστρο στην οικονομία της αγοράς.
Το έτος 1979 θα έχει επίσης την τιμητική του φέτος, καθώς συμπληρώνονται σαράντα χρόνια από την Επανάσταση του Ιράν, της Νικαράγουας αλλά και της Γρενάδας. Και τα τρία γεγονότα, που σημειώθηκαν στη δεύτερη κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου, ανέτρεψαν αυταρχικά, δικτατορικά καθεστώτα τα οποία είτε επιβίωναν με τη στήριξη των ΗΠΑ ή είχαν τοποθετηθεί απευθείας από την Ουάσινγκτον (όπως στην περίπτωση του σάχη της Περσίας, που ανέλαβε την εξουσία μετά την ανατροπή του Μοσαντέκ με το αμερικανο-βρετανικό πραξικόπημα του 1953).
Ενώ όμως οι επαναστάσεις στη Νικαράγουα και τη Γρενάδα, που καθοδηγούνταν από αριστερά και μαρξιστικά κινήματα, έφεραν άμεσα κοινωνικές αλλαγές, στο Ιράν οι ισλαμιστές απομόνωσαν από την πρώτη στιγμή τις πιο προοδευτικές δυνάμεις, μετατρέποντας μια γνήσια κοινωνική επανάσταση σε θρησκευτική.
Η αντίδραση των ΗΠΑ πάντως ήταν λυσσαλέα και στις τρεις περιπτώσεις: Προκειμένου να απομονώσουν το Ιράν, πυροδότησαν και στήριξαν τον πόλεμο με το Ιράκ αλλά και το πραξικόπημα στη γειτονική Τουρκία. Στη Νικαράγουα ο Ρέιγκαν χρηματοδότησε και εκπαίδευσε τα τάγματα θανάτου των Κόντρας απέναντι στην επαναστατική κυβέρνηση των Σαντινίστας, ενώ το σοσιαλιστικό εγχείρημα της Γρενάδας τερματίστηκε ολοκληρωτικά με την αμερικανική στρατιωτική εισβολή του 1983.
Οπως παρατηρούσε μερικά χρόνια αργότερα ο Νόαμ Τσόμσκι, «όσο φτωχότερη και πιο αδύναμη είναι η χώρα […] στην οποία πραγματοποιείται έστω και η μικρότερη κοινωνική επανάσταση, τόσο πιο υστερική είναι η αντίδραση της Ουάσινγκτον. Αποκορύφωμα αποτέλεσε η μικροσκοπική Γρενάδα των 100.000 κατοίκων, η οποία, σύμφωνα με τον επιτελάρχη των ΗΠΑ, “σε περίπτωση σοβιετικής επίθεσης, θα παρεμπόδιζε τη μεταφορά πετρελαίου στη δυτική Ευρώπη, αφήνοντας τους συμμάχους των ΗΠΑ ανυπεράσπιστους”!».
Το 2019, όμως, φέρνει και τις επετείους εξεγέρσεων (που έλαβαν καταχρηστικά τον τίτλο της επανάστασης), οι οποίες θα τερματίσουν προηγούμενες επαναστάσεις. Σε αυτή την περίπτωση οι ΗΠΑ δεν είναι ο εχθρός αλλά πολύ συχνά υποκινητής και συνοδοιπόρος. Φέτος, συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τις «επαναστάσεις» του 1989 στην Ανατολική Ευρώπη που ξεκίνησαν από το αναίμακτο ντόμινο της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Ανατολικής Γερμανίας, της Βουλγαρίας και της Τσεχοσλοβακίας και κατέληξαν στις βίαιες συγκρούσεις και την εκτέλεση του ζεύγους Τσαουσέσκου στη Ρουμανία, τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς.
Είναι, λοιπόν, το 2019 μια χρονιά με επετείους κερδισμένων ή χαμένων και αλλοιωμένων επαναστάσεων; Ισως το ίδιο το ερώτημα να χρειάζεται επαναδιατύπωση. «Οι μάχες της επανάστασης ξεχωριστά η κάθε μία καταλήγουν στην τυπική ήττα» έγραφε στο ίδιο κείμενο η Ρόζα Λούξεμπουργκ και συνέχιζε: «Η επανάσταση όμως είναι η μόνη μορφή “πολέμου” –κι αυτός είναι ένας αξιοπερίεργος νόμος της ιστορίας– στην οποία η τελική νίκη μπορεί να προετοιμαστεί μόνο με μια σειρά από “ήττες”».

Διαβάστε Ρόζα (εκδόσεις Πόλις) Ο Τζόναθαν Ραμπ μετατρέπει την επανάσταση της Γερμανίας και την εξέγερση των Σπαρτακιστών σε αστυνομικό μυθιστόρημα.

Πηγή: info-war.gr

Η δημοκρατία σε κίνδυνο

του Θανάση Γιαλκέτση

Γεννημένος στο Μόναχο το 1982, ο Γιάσα Μουνκ διδάσκει σήμερα Πολιτική Θεωρία στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του «Popolo vs democrazia» (Feltrinelli 2018), ο Μουνκ έδωσε στο ιταλικό ηλεκτρονικό περιοδικό Reset τη συνέντευξη που ακολουθεί.

● Η θέση σας για τον εκφυλισμό των φιλελεύθερων δημοκρατιών βασίζεται σε μιαν εννοιολογική και μεθοδολογική διάκριση: τη διάκριση ανάμεσα στους δύο πόλους που συνθέτουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Γιατί θεωρείτε ότι δημοκρατία και φιλελευθερισμός θα πρέπει να διαχωρίζονται; 

Με μιαν ορισμένη έννοια δεν διαχωρίζονται. Ζούμε πράγματι σε ένα πολιτικό σύστημα που αντλεί τη νομιμοποίησή του από την ικανοποίηση δύο αξιών: της ατομικής ελευθερίας, που αντιπροσωπεύει θα λέγαμε το φιλελεύθερο σκέλος, και του συλλογικού αυτοκαθορισμού, που ενσαρκώνει το δημοκρατικό σκέλος. Για να κατανοήσουμε όμως αυτό που συμβαίνει στον κόσμο, είναι σημαντικό να σκεφτόμαστε ως διακριτά αυτά τα δύο σκέλη. 
Αν ορίζουμε τη δημοκρατία με τέτοιον τρόπο ώστε να συμπεριλαμβάνει όλα όσα μας φαίνονται επιθυμητά, γίνεται αδύνατο να κατανοήσουμε, για παράδειγμα, αυτό που έγινε στην Ελβετία, όπου η πλειοψηφία των πολιτών ψήφισε να απαγορευτεί η κατασκευή ενός τζαμιού. Μια ψήφος που είναι ταυτόχρονα δημοκρατική, επειδή εξέφρασε σαφώς τη βούληση της πλειοψηφίας των πολιτών μέσα από ένα δημοψήφισμα, αλλά και μη φιλελεύθερη. 
Η διάκριση επομένως μας βοηθάει να κατανοήσουμε καλύτερα την ανάδυση δύο νέων πολιτικών συστημάτων, που είναι υπό διαμόρφωση. 
Από τη μια μεριά, εδώ και πολλά χρόνια ζούμε σε συστήματα που αποτελούν έκφραση ενός ανεπαρκώς δημοκρατικού φιλελευθερισμού, στα οποία τα δικαιώματα ατομικής ελευθερίας γίνονται λίγο ώς πολύ σεβαστά, αλλά οι άνθρωποι μένουν με την εντύπωση ότι δεν διαθέτουν πλέον τη δύναμη για να παίρνουν αληθινά σημαντικές αποφάσεις. 
Από την άλλη μεριά, επικρατούν οι μη φιλελεύθερες δημοκρατίες, εκείνα δηλαδή τα συστήματα στα οποία ορισμένοι ηγέτες, συχνά δημοφιλείς, όπως ο Ματέο Σαλβίνι στην Ιταλία, αρχίζουν να παραβιάζουν τα ατομικά δικαιώματα, να αρνούνται τα δικαιώματα των μειονοτήτων, να υπονομεύουν την ανεξαρτησία των θεσμών και των κρατικών οργανισμών, όπως συμβαίνει στην Ιταλία με τη δημόσια τηλεόραση. 

● Για να το πούμε διαφορετικά, ο μη δημοκρατικός φιλελευθερισμός αντιστοιχεί στην ολιγαρχική τεχνοκρατία, ενώ η μη φιλελεύθερη δημοκρατία αντιστοιχεί στον αυταρχικό λαϊκισμό. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του λαϊκισμού αυτής της μορφής; 

Πρόκειται για έναν διπλό κίνδυνο. Σε μια πρώτη φάση, ο αυταρχικός λαϊκισμός στρέφεται εναντίον των μειονοτήτων, αποδυναμώνει τους θεσμούς, αρνείται το κράτος δικαίου, ασκώντας μια βία εναντίον της πρώτης από τις αξίες μας, της ατομικής ελευθερίας. 
Από τη στιγμή όμως που οι μη φιλελεύθεροι πολιτικοί έχουν αποδυναμώσει τους ανεξάρτητους θεσμούς, έχουν αλλάξει τον χαρακτήρα των συνταγματικών ισορροπιών, έχουν εξασφαλίσει την εκλογή των δικών τους ανθρώπων στις εκλογικές επιτροπές, γίνεται αδύνατο να απομακρυνθούν από την κυβέρνηση με δημοκρατικά μέσα. 
Εδώ βρίσκεται ο διπλός κίνδυνος. Φοβάμαι ότι η μη φιλελεύθερη δημοκρατία είναι ένα πολιτικό καθεστώς όχι μόνο διαφορετικό από τα άλλα, αλλά και μεταβατικό: θα μπορούσε να οδηγήσει σε αληθινές δικτατορίες, όπως συμβαίνει στην Ουγγαρία. 
Στο βιβλίο μου υποστηρίζω ότι ο λαϊκισμός έχει βαθιές αιτίες διαφορετικού χαρακτήρα, οικονομικές, πολιτισμικές, τεχνολογικές. Και ισχυρίζομαι ότι η πολιτική τάξη πρέπει να δράσει επειγόντως, για να επιλύσει τα προβλήματα που γεννούν τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι η ενίσχυση του αυταρχικού λαϊκισμού θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο αυτά τα προβλήματα και θα μπορούσε να οδηγήσει ώς τα πρόθυρα της δικτατορίας. 

● Αναφερθήκατε στις τρεις κυριότερες αιτίες της ανόδου των μη φιλελεύθερων δυνάμεων, τις οποίες αναλύετε διεξοδικά στο βιβλίο σας: την οικονομική, την πολιτισμική και την τεχνολογική. Πώς εντοπίσατε αυτές τις τρεις αιτίες και γιατί τις θεωρείτε πρωταρχικές; 

Κάθε φορά που ταξιδεύω σε διάφορες χώρες, οι άνθρωποι μου αφηγούνται ιστορίες αρκετά «τοπικές» προκειμένου να εξηγήσουν την ανάπτυξη των λαϊκιστικών κινημάτων στις κοινωνίες τους. 
Στη Γερμανία, συχνά μου λένε ότι ο λαϊκισμός ενισχύθηκε επειδή η Μέρκελ υιοθέτησε μια μετριοπαθή, κεντρώα πολιτική και έτσι άνοιξε χώρους στα δεξιά του πολιτικού φάσματος. 
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, μου λένε ότι η αιτία της εκλογής του Τραμπ είναι το ότι το Ρεπουμπλικανικό κόμμα έγινε όλο και πιο ακροδεξιό και αυτό διευκόλυνε τον Τραμπ. Βρίσκω παράδοξο το ότι δύο τόσο διαφορετικές ερμηνείες μπορεί να οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα. 
Ως πολιτειολόγος, μπροστά σε ένα φαινόμενο αρκετά όμοιο σε πολλές διαφορετικές χώρες, αναζητώ τις αιτίες που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ισχύουν σε όλες τις περιπτώσεις παρ’ όλη τη διαφορετικότητά τους. 
Η πρώτη αιτία είναι η στασιμότητα του βιοτικού επιπέδου, ιδιαίτερα προφανής στην Ιταλία, μια χώρα όπου μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο το επίπεδο ευημερίας ενός μέσου Ιταλού ή των λαϊκών τάξεων αυξήθηκε γρήγορα, ενώ δεν άλλαξε ή και μειώθηκε στις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό αλλάζει εντελώς την άποψη που οι Ιταλοί πολίτες έχουν για το πολιτικό σύστημα στο οποίο ζουν. 
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η μετάβαση από μια κοινωνία λιγότερο ή περισσότερο μονοεθνική ή μονοπολιτισμική σε μια πολυεθνική κοινωνία. Μια διαδικασία σημαντικού μετασχηματισμού που γεννάει φόβους και αντιστάσεις. 
Ο τρίτος παράγοντας έγκειται στο γεγονός ότι σήμερα οι πολίτες που είναι δυσαρεστημένοι ή οργισμένοι με τους πολιτικούς μπορούν να οργανωθούν και μπορούν να συντονίσουν τις φωνές τους πιο εύκολα σε σχέση με το παρελθόν, χάρη στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. 
Η συζήτηση για τις αιτίες του λαϊκισμού επικεντρώνεται συνήθως γύρω από το ερώτημα: Οι λόγοι είναι πολιτισμικού ή οικονομικού χαρακτήρα; Εγώ βρίσκω άτοπο αυτό το ερώτημα, επειδή οι δύο παράγοντες διαπλέκονται και ενισχύουν ο ένας τον άλλο. 
Ενα πρόσωπο που νομίζει ότι έχει βελτιώσει τη θέση του στη ζωή, που πιστεύει ότι όλα πάνε καλά και θα πάνε ακόμη καλύτερα για τα παιδιά του, θα φοβάται ίσως λιγότερο έναν νέο μετανάστη της διπλανής πόρτας. Αν αυτός ο μετανάστης κατορθώσει μια κάποια οικονομική επιτυχία, το πρόσωπο αυτό δεν θα τον αντιλαμβάνεται ως απειλή, ακόμη κι αν ο μετανάστης προέρχεται από έναν ξένο πολιτισμό. 
Αντίθετα, ένα πρόσωπο που νομίζει ότι δεν έχει μπροστά του ευκαιρίες ή που παραπονιέται για τη μείωση των δημόσιων υπηρεσιών και του κοινωνικού κράτους, θα τείνει να αναρωτιέται γιατί θα πρέπει να ανέχεται έναν μετανάστη, και μάλιστα από διαφορετικό πολιτισμό, αφού ήδη «δεν υπάρχουν αρκετά για μένα». 
Οι πολιτισμικοί και οι οικονομικοί παράγοντες μπορεί να αλληλοτροφοδοτούνται. Ταυτόχρονα, έχει θεμελιώδη σημασία να παίρνουμε στα σοβαρά τις πολιτισμικές αιτίες. 
Ας δούμε τη Σουηδία, μιαν αρκετά πλούσια κοινωνία, στην οποία το κοινωνικό κράτος είναι ακόμη ισχυρό, όπου οι πολίτες στα τελευταία είκοσι χρόνια γνώρισαν μια βελτίωση των συνθηκών ζωής τους πολύ ανώτερη, για παράδειγμα, από εκείνη των Ιταλών. Και ωστόσο στη Σουηδία οι δεξιοί λαϊκιστές δεν έχουν βέβαια την ίδια δύναμη που έχουν στην Ιταλία, αλλά έχουν και εκεί μια σημαντική παρουσία. 
Αυτό καταδεικνύει ότι, αν αναλύσουμε μόνο την οικονομική αιτία, καταλήγουμε να παραγνωρίζουμε ορισμένα σημαντικά φαινόμενα. 

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών