του Φιλίπ Λεγκρέν*
Οι βάρβαροι παραβίασαν τις πύλες. Η Ευρώπη δέχεται επιδρομή. Ο πολιτισμός και η ευημερία μας κινδυνεύουν. Αυτή είναι η ουσία του ηθικού πανικού που αφορά τους ανεπιθύμητους αιτούντες άσυλο που πολιορκούν φέτος το καλοκαίρι την Ευρώπη. Αντί να αντιμετωπίζουν αυτούς τους θαρραλέους και πολυμήχανους νεοεισερχόμενους σαν απειλή, οι Ευρωπαίοι πρέπει να τους καλωσορίσουν για τη συνεισφορά τους.
Τα δάκρυα για τον θάνατο των μεταναστών που προσπαθούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο έχουν δώσει τη θέση τους στους φόβους σχετικά με την επίδραση που θα έχουν όσοι τα καταφέρουν να φτάσουν ζωντανοί στην Ευρώπη.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Φίλιπ Χάμοντ, προειδοποιεί για τις «επιδρομές» των μεταναστών στο γαλλικό λιμάνι του Καλέ, στην προσπάθειά τους να φτάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο μέσω του Channel Tunnel.
«Η Ευρώπη δεν μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό της, να διατηρήσει το βιοτικό της επίπεδο και τις κοινωνικές της υποδομές, εάν πρέπει να απορροφήσει εκατομμύρια μετανάστες από την Αφρική», τόνισε.
Ο Νικολά Σαρκοζί, ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας και πιθανώς και ο επόμενός της, συγκρίνει την άφιξη των μεταναστών με το πλημμύρισμα του σπιτιού σας. Τα ακροδεξιά κόμματα ισχυρίζονται ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε οριακό σημείο.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολύ περισσότεροι απελπισμένοι ξένοι θα αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη. Περίπου 340.000 άνθρωποι έχουν επιχειρήσει μέχρι τον Ιούλιο να εισέλθουν στην Ε.Ε. χωρίς άδεια. Και αυτό σε σύγκριση με τους συνολικά 280.000 του περασμένου χρόνου.
Η Ε.Ε. όμως αριθμεί 28 χώρες με 508 εκατομμύρια ανθρώπους, έτσι ώστε οι ανεπιθύμητες νέες αφίξεις αυτόν τον χρόνο να ανέρχονται σε μόλις 0,07% του πληθυσμού. Σ’ ένα πλήθος 1.500 ανθρώπων, μόνο ένας θα ήταν «ανεπιθύμητος νεοεισερχόμενος».
Οι περισσότεροι απ’ όσους αναζητούν καταφύγιο στην Ευρώπη προέρχονται από τη Συρία, το Αφγανιστάν και την Ερυθραία. Οι Σύροι προσπαθούν να διαφύγουν από έναν φονικό εμφύλιο πόλεμο και τις βάρβαρες σφαγές του «Ισλαμικού κράτους».
Το Αφγανιστάν, από το οποίο οι αμερικανικές δυνάμεις αποχώρησαν στα τέλη του περασμένου έτους, ταλαιπωρείται από τη βία των Ταλιμπάν και από τους συμμάχους της Αλ Κάιντα, αλλά και τους ντόπιους συνεργάτες του «Ισλαμικού κράτους». Η Ερυθραία διοικείται από μια βάρβαρη δικτατορία.
Η Υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) θεωρεί ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι βιαίως εκτοπισμένοι παγκοσμίως εκτιμώνται στα 59,9 εκατομμύρια. Σ’ αυτούς περιλαμβάνονται 19,5 εκατομμύρια πρόσφυγες (εκ των οποίων 14,4 εκατομμύρια εμπίπτουν στην εντολή της UNHCR και οι υπόλοιποι 5,1 εκατομμύρια είναι Παλαιστίνιοι), 1,8 εκατομμύριο αιτούντες άσυλο και 38,2 εκατομμύρια εκτοπισμένοι μέσα στην ίδια τους τη χώρα.
Ομως αυτή η παγκόσμια προσφυγική κρίση επηρεάζει κυρίως χώρες έξω από την εύπορη και ασφαλή Ευρώπη. Εξι στους επτά πρόσφυγες βρίσκονται σε φτωχές χώρες. Η Τουρκία φιλοξενεί 1,6 εκατομμύριο, περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο βρίσκονται διεσπαρμένοι στην Ευρώπη. Ο μικροσκοπικός Λίβανος έχει υποδεχτεί 1,2 εκατομμύριο - αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί σε έναν πρόσφυγα για κάθε τέσσερις ντόπιους. Στο μεταξύ, η Βρετανία βρίσκεται σε παροξυσμό για τους περίπου 3.000 ανθρώπους που βρίσκονται στο Καλέ.
Οι αριθμοί των ανθρώπων που αναζητούν άσυλο στην Ευρώπη είναι επίσης μικροί σε σύγκριση με τα εκατομμύρια των Ευρωπαίων εκτοπισμένων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τα περισσότερα εκατομμύρια που μετακινήθηκαν μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, αλλά και τους πολέμους στην πρώην Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του 1990. Πόσο γρήγορα ξεχνούν οι Ευρωπαίοι!
Σίγουρα, οι νέες αφίξεις μπορούν να δημιουργήσουν μεγάλη ένταση στις μικρές κοινότητες στις οποίες καταλήγουν. Οι περισσότεροι ανεπιθύμητοι μετανάστες φτάνουν στην Ευρώπη από τη Μεσόγειο. Από τις 240.000 που έφτασαν από τη Μεσόγειο φέτος, οι 135.000 μπήκαν στην Ελλάδα, η οποία βιώνει τη δική της δεινή κρίση.
Συνήθως προσεγγίζουν τέσσερα μικρά νησιά κοντά στην Τουρκία: τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο και την Κω, τα οποία παλεύουν να διαχειριστούν την κατάσταση. Ομως οι περισσότεροι νεοεισερχόμενοι θέλουν να φύγουν και αυτό κάνουν.
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να φτάσουν στη μη νησιωτική Ελλάδα. Στη συνέχεια κινούνται μέσω Βαλκανίων προς την Ουγγαρία. Από εκεί μπορούν να ταξιδέψουν ελεύθερα στις 26 χώρες της ζώνης του Σένγκεν, η οποία καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της Ε.Ε. και ορισμένες γειτονικές χώρες.
Παρότι η Ουγγαρία είναι περισσότερο μια χώρα διαμετακόμισης (transit) παρά τελικός προορισμός, η αυταρχική εθνικιστική κυβέρνησή της χτίζει ένα σιδερόφραχτο τείχος κατά μήκος των συνόρων της με τη Σερβία, προκειμένου να αποτρέψει τους μετανάστες.
Η άλλη κύρια οδός προς την Ευρώπη είναι από τη Λιβύη προς την Ιταλία. Η θαλάσσια απόσταση εδώ είναι μεγαλύτερη και πιο επικίνδυνη. Μέχρι σήμερα για φέτος 2.300 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους προσπαθώντας να διασχίσουν τα νερά της Μεσογείου, συχνά με επικίνδυνα και υπερφορτωμένα πλοιάρια, τα οποία χρησιμοποιούν πωρωμένοι δουλέμποροι, στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τους ελέγχους.
Ας συγκρίνουμε αυτόν τον αριθμό με τους 105 καταγεγραμμένους θανάτους μεταναστών στα σύνορα μεταξύ ΗΠΑ και Μεξικού. Ομως όσοι τα καταφέρνουν να φτάσουν στην Ιταλία μπορούν εύκολα να περάσουν στη Γαλλία, στη Γερμανία και αλλού.
Με την αξιοσημείωτη εξαίρεση της Σουηδίας, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες κάνουν ό,τι μπορούν για να μεταθέσουν το «βάρος» της υποδοχής αιτούντων άσυλο στους υπόλοιπους. Επισήμως, οι αιτούντες άσυλο υποτίθεται ότι αναζητούν άσυλο στην πρώτη ασφαλή χώρα.
Ωστόσο ελάχιστοι απ’ αυτούς επιθυμούν να μείνουν στη χτυπημένη από την κρίση Ελλάδα, η οποία από την πλευρά της επίσης δεν τους θέλει, έτσι ώστε συχνά οι αξιωματούχοι να κάνουν τα στραβά μάτια για εκείνους που διασχίζουν τη χώρα. Αυτό αυξάνει τους ελέγχους στις πλούσιες βορειοευρωπαϊκές χώρες, όπου καταλήγουν οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο.
Η Γερμανίδα καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ, δηλώνει ότι η προσφυγική κρίση «μάς αφορά περισσότερο απ’ ό,τι η Ελλάδα και η σταθερότητα του ευρώ». Εύστοχα, η γερμανική κυβέρνηση πρόσφατα διπλασίασε τις εκτιμήσεις στις 800.000 για το πόσοι αιτούντες άσυλο θα φτάσουν φέτος στη χώρα. Αυτός ο αριθμός είναι αβάσιμος.
Μέχρι σήμερα στη Γερμανία έχουν φτάσει 260.000, με τις αιτήσεις πολλών να πρόκειται να απορριφθούν. Ωστόσο, το πολιτικό θέμα είναι ξεκάθαρο. Ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών προειδοποιεί ότι η ελεύθερη διακίνηση εντός της Ευρώπης δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς μια κοινή πολιτική ασύλου.
Επειτα από αίτημα της Κομισιόν, οι ηγέτες της Ε.Ε. έχουν κάνει μια αρχή παρά τη θέλησή τους. Εχουν συμφωνήσει να μοιραστούν 32.000 αιτούντες άσυλο. Μόνο η Βρετανία, η Αυστρία και η Ουγγαρία αρνήθηκαν να συμμορφωθούν. Η εθνικιστική κυβέρνηση της Σλοβακίας δηλώνει ότι θα δεχτεί μόνο διακόσιους, με την προϋπόθεση ότι θα είναι χριστιανοί.
Αλλά αντί του πανικού ότι θα κατακλυστεί η Ευρώπη ή της διαμάχης σχετικά με το «βάρος» που θα επωμιστεί ο καθένας, η ήπειρος θα έπρεπε να καλωσορίσει τη συμβολή που οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να έχουν.
Η Ευρώπη χρειάζεται τους μετανάστες. Ο ενεργός πληθυσμός της μειώνεται και ο αριθμός των συνταξιούχων που οι εργαζόμενοι πρέπει να συντηρούν φτάνει στα ύψη, καθώς η μεταπολεμική χρυσή γενιά συνταξιοδοτείται μαζικά.
Νέοι, σκληρά εργαζόμενοι και φορολογούμενοι νεοεισερχόμενοι θα έδιναν ζωή στη γηράσκουσα ευρωπαϊκή οικονομία. Θα συνέβαλλαν να μοιραστεί το βάρος του δημόσιου χρέους σε περισσότερους ώμους προς όφελος του υπάρχοντος πληθυσμού. Μπορούν να κάνουν σκληρές δουλειές, τις οποίες οι νέοι Ευρωπαίοι με υψηλότερες προσδοκίες απορρίπτουν, όπως το μάζεμα των φρούτων και η φροντίδα των ηλικιωμένων.
Πολλοί απ’ αυτούς έχουν αξιοσημείωτα προσόντα, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν, όπως σε νοσοκομεία, στις κατασκευές ή στους υπολογιστές. Αλλοι μπορεί να γίνουν επιχειρηματίες. Η μετανάστευση μοιάζει λίγο με την έναρξη μιας επιχείρησης: Είναι ένα ριψοκίνδυνο τόλμημα που απαιτεί σκληρή δουλειά για να αποδώσει καρπούς.
Και γι’ αυτούς που φτάνουν σε μια νέα χώρα χωρίς επαφές («γνωριμίες») ή μια συμβατική καριέρα, είναι ο φυσικός τρόπος για να προχωρήσουν μπροστά. Τέλος, η ποικιλομορφία και ο δυναμισμός των νεοεισερχομένων μπορούν να βοηθήσουν τη διασπορά νέων ιδεών, από τις οποίες εξαρτάται το μέλλον της Ευρώπης.
Απελπισμένοι και πολυμήχανοι άνθρωποι δεν πρόκειται να σταματήσουν να έρχονται στην Ευρώπη. Γι’ αυτό αντί να τους αφήνουμε στα χέρια αδίστακτων διακινητών, προκαλώντας χάος και θάνατο στα σύνορα της Ευρώπης, σίγουρα θα ήταν καλύτερο να ανοίξουμε ασφαλείς και νόμιμους δρόμους γι’ αυτούς τους ανθρώπους.
Η ελευθερία κίνησης κατά μήκος της Ε.Ε. λειτουργεί καλά για τους Ευρωπαίους πολίτες. Η Σουηδία επιτρέπει στις επιχειρήσεις να μισθώνουν εργαζομένους όλων των ειδικοτήτων απ’ όλο τον κόσμο με μια ανανεούμενη ανά δύο χρόνια βίζα. Η Ευρώπη πρέπει να επιτρέψει στους ανθρώπους να έρθουν να δουλέψουν εδώ.
Μετάφραση - επιμέλεια: Τάσος Τσακίρογλου
*Βρετανός δημοσιογράφος, οικονομικός αναλυτής και συγγραφέας
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 24 Αυγούστου στο περιοδικό «Foreign Policy» και αναδημοσιεύεται αποκλειστικά στην «Εφημερίδα των Συντακτών» με την άδεια του συγγραφέα του.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου