Καλοκαίρι 2008. Τελευταίες μέρες της θητείας μου στο στρατό. Στον προαύλιο χώρο του στρατοπέδου, συζητάω μαζί με έναν εξαιρετικό φίλο για τα ταξίδια που έχουμε κάνει, κυρίως εκείνος μιας και μέχρι τότε είχα βγει λίγες φορές έξω. Σ' εκείνη τη συζήτηση, ο Γιάννης, επέμενε πως απ' όλες τις πόλεις που έχει επισκεφθεί, η καλύτερη είναι η Κωνσταντινούπολη. Τον πίστεψα.
Άνοιξη 2009. Κατέβαινα με το τραίνο από Θεσσαλονίκη Αθήνα. Στο κυλικείο του βαγονιού συζητούσα με δύο τύπους για τα ταξίδια μας. Και οι δύο ομόφωνο υποστήριζαν πως η Κωνσταντινούπολη είναι η πιο όμορφη πόλη που έχουν δει στη ζωή τους. Τους πίστεψα κι αυτούς.
Μάρτιος του 2013. Επιτέλους πάτησα το πόδι μου στην Πόλη. Οι απόψεις και οι εντυπώσεις άλλων ανθρώπων, επαληθεύτηκαν. Η Κωνσταντινούπολη είναι η πιο όμορφη πόλη του κόσμου. Δεν παύει όμως να είναι χαοτική και δύσκολη όσον αφορά την μετακίνηση. Παρ' όλα αυτά, ο χρόνο φαίνεται πως σταματάει μέσα στα σοκάκια της. Όπου κι αν κοιτάξεις θα δεις κάτι ιδιαίτερο, κάτι όμορφο, κάτι μαγικό, κάτι διαχρονικό.
Η Κωνσταντινούπολη είναι η μόνη πόλη που δεν μπορώ να περιγράψω. Τα συναισθήματα είναι έντονα και δυστυχώς δεν μπορώ να τα μοιραστώ. Όμως μπορώ να συνδυάσω το παραπάνω φωτογραφικό βίντεο μ' ένα απόσπασμα από ένα κείμενο που αναφερόταν στην Πόλη.
Καμιά πόλη δεν ασκεί τη γοητεία της Κωνσταντινούπολης. Την προηγούμενη νύχτα πριν την αντικρίσεις, θα ονειρευτείς το πιο παράξενο όνειρο της ζωής σου. Θα δεις πολιτείες των παραμυθιών με κρυσταλλένια και μαρμάρινα παλάτια, θα δεις βρύσες με το αθάνατο νερό και σπηλιές με δράκους. Θα δεις θησαυρούς, χρυσάφι και πεντάμορφες με τα ξανθά μαλλιά. Θα δεις λεφούσια καβαλάρηδες και βασιλιάδες σαν τον ήλιο. Θα δεις τάφους και κρεβάτια ερωτικά, πολέμους κι αγάπες, ζωή και θάνατο. Ένα φανταστικό ηδύπαθο, τερατώδες, ανερμήνευτο όνειρο. Κανείς ονειροκρίτης δεν το εξηγεί. Το εξηγεί αυτή μόνο, η Κωνσταντινούπολη. Γιατί η Κωνσταντινούπολη είναι το φίλτρο των ονείρων, είναι η χρυσόσκονη των παραμυθιών, το χασίς, το όπιο. Κι είναι η ίδια παραμύθι και όνειρο. Είναι η Χαλιμά καμωμένη πόλη.
Στην Προποντίδα σε υποδέχονται τα κοπάδια των γλάρων. Δεν πετούνε, σέρνονται στο ακράτητο ρεύμα του Βοσπόρου. Τα νομίζεις γύψινα και φοβάσαι μη σπάσουν στα πλευρά του βαποριού. Ο Νίτσε, μαέστρος των τίτλων, θα έγραφε "Χίλια προμηνύματα ενός πράγματος ασύγκριτου". Το ασύγκριτο είναι η Κωνσταντινούπολη. Να τη! Πως περιγράφεται; Πως ζωγραφίζεται; Πως τραγουδιέται; Αυτή δεν είχε ποτέ τον εμπνευσμένο της, όπως η Σιών τον Δαβίδ της. Οι ξένοι πέρασαν, την είδαν και την τραγούδησαν. Τραγούδια αθάνατα για τον κόσμο, γι' αυτήν αταίριαστα και βραχνά. Μόνο μία λύρα την έψαλε όπως της πρέπει, μία φαντασία, μία έμπνευση: η ποιήτρια των ποιητριών, η Ιστορία. Ποια πόλη είχε την τύχη της; Η Βενετία; Ήταν μόνο κυρά των θαλασσών. Η Ρώμη; Ήταν η μονόφθαλμη φυλακισμένη της Δύσης. Μόνον η Κωνσταντινούπολη αντικρίζει τη Δύση και την Ανατολή, μόνον αυτή κυβέρνησε στεριές και πελάγη. Η ζωή της δράμα. Σκλάβα κι αρχόντισσα, υψωμένη και ταπεινωμένη, αγαπητικιά και σύζυγος, καλόγρια κι εταίρα. Βυζάντιο - Κωνσταντινούπολη - Σταμπούλ. Κόσμος ολόκληρος. Αιωνιότητα. Γύρω απ' αυτήν σκοτώνεται η υφήλιος. Ο Γραικός την δόξασε και την έχασε. Ο Φράγκος την έκλεψε και την ατίμασε. Ο Τούρκος την πήρε με το γιαταγάνι του και την γλεντά. Τα έθνη της γης την ορέγονται, όπως ο άντρας τη γυναίκα. Πρώτος στους πρώτος ο λιχουδιάρης ο Μόσκοβος. Κυρά μου, εσύ ξελόγιασες τους λαούς και να μην ξελογιάσεις έναν κοινό ταξιδιώτη;
Στο αντίκρισμά σου χάνονται, σβήνουν, αέρας γίνονται οι αναμνήσεις των ταξιδιών μου. Τις χαιρετώ μία μία στην αστραπή του μυαλού.
Αντίο Νάπολι με τα μάγια του κόλπου σου, Ρώμη με την ιερή μεγαλοσύνη, Βενετία του Σαν Μάρκο και της γόνδολας. Αντίο Βιέννη με τα βάλτσερ σου και τη χρυσή καρδιά των κοριτσιών σου, αντίο Τιρόλο με το αγριωπό σου ειδύλλιο. Μόναχο, θεία πόλη των τεχνών. Αντίο Ιένα, αγαπημένη παλιά φωλιά, Βαϊμάρη του Γκαίτε και του Σίλερ. Αντίο Γερμανία με τα ρόδα της Πεντηκοστής. Και σεις ελβετικά βουνά με τα εντελβάις, και σεις μεσάνυχτα του Πόλου με τον ανέσπερο ήλιο σας. Αντίο στυγνή, όσια, φιλοσοφημένη ομορφιά της Ιερουσαλήμ. Όλα όσα είδα και τα αγάπησα, όλα όσα δεν είδα και τα επόθησα, η Κωνσταντινούπολη τα σκεπάζει όλα. Τα λιώνει όπως ο ζωγράφος τα χρώματα και ζωγραφίζει τις γραμμές του κορμιού της. Από παντού έχει πάρει κι όμως είναι η πιο πρωτότυπη πόλη της γης...
Θεμιστοκλής Αθανασιάδης -Νόβας
Ελεύθερος Τύπος, Νοέμβριος 1925
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου