Όταν ο ναζισμός επιβίωσε...

Δυστυχώς η επιφανειακή μελέτη της παγκόσμιας ιστορίας μας αναφέρει πως ο ναζισμός ισοπεδώθηκε με την πτώση του Βερολίνου και η νεκρώσιμη ακολουθία της έγινε με την δίκη της Νυρεμβέργης. 

Η αλήθεια όμως είναι πως αρκετοί επιστήμονες ναζί φυγαδεύτηκαν με τη βοήθεια των Αμερικανών στην Λατινική Αμερική, δημιουργώντας έτσι συμπαγείς και μυστικές κοινότητες. Συνεχίστηκαν τα αυταρχικό κοινωνικό καθεστώς και οι αυστηρές εκπαιδεύσεις των νέων γι' αρκετές δεκαετίες μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Ένας από τους πιο περιβόητους ναζί εγκληματίες, Γιοζέφ Μένγκελε ταξίδεψε μέχρι την μακρινή Παταγονία για να κρυφτεί από τους Ισραηλινούς πράκτορες που χτένιζαν όλον τον πλανήτη για να βρουν τους Γερμανούς δολοφόνους. Η ήρεμη και δυναμική προσωπικότητά του μαγνητίζει τη μάνα και την κόρη μίας οικογένειας, η οποία του προσφέρει στέγαση στο ξενοδοχείο τους. 

Έχοντας αποβάλει τη μάσκα του ναζισμού, ο Μένγκελε προσπαθεί να εξηγήσει στα μέλη της οικογένειας (και παράλληλα σε μας ως θεατές) το ρόλο της γενετικής στην ανθρωπότητα και το νόημα των πειραμάτων (στους Εβραίους κυρίως). Σκοπός ήταν η βελτίωση των γονιδίων και η γρήγορη έλευση μίας καλύτερης ράτσας, της γνωστής σε μας Άριας Φυλής. Ο τρόπος που τα λέει μας βρίσκει σύμφωνους κι εκεί είναι που σε φέρνει η ταινία σε ένα δίλημμα. Είναι δυνατόν να συμφωνούμε με έναν εγκληματία πολέμου; Μία εσωτερική μάχη μεταξύ της ηθικής και της λογικής πραγματοποιείται κάθε φορά που μιλάει ο Γερμανός γιατρός. 

Η συμπεριφορά του Μένγκελε προδίδει έναν άνθρωπο μετανιωμένο για το σκοτεινό του παρελθόν, ο οποίος προσπαθεί να εξαγνιστεί βοηθώντας το κοριτσάκι της οικογένειας να ψηλώσει κι άλλο με μία επικίνδυνη φαρμακευτική αγωγή. Η κίνησή του αυτή θα προκαλέσει ένταση στη σχέση του με τον πατέρα της οικογένειας καθώς οι Ισραηλινοί πράκτορες τον περικυκλώνουν. 

Η ταινία είναι εξαιρετική, διακριτική και αξιοπρεπέστατη. Οι ερμηνείες και τα τοπία σε μαγνητίζουν. Η μουσική είναι όμορφη αλλά σε κάποια σημεία δε ταιριάζει με το ύφος και την εικόνα της ταινίας. Αν και το θέμα της ταινίας πατάει σε ένα ευαίσθητο ιστορικό σημείο, τον ναζισμό, δεν παρουσιάζει θύματα και θύτες. Όλοι οι χαρακτήρες είναι υπεύθυνοι τον πράξεών τους κι όλοι κρύβουν ένα σκοτεινό παρελθόν (οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες της μητέρας). 

Η ταινία έχει βραβευτεί με την Χρυσή Αθήνα στις Νύχτες Πρεμιέρας και με το Μεγάλο Βραβείο του τμήματος Εβδομάδα Κριτικής στις Κάνες για το «XXY» (2007). Επίσης έχει δέκα βραβεία της Αργεντίνικης Ακαδημίας Κινηματογράφου. Περίεργο που δεν διαφημίστηκε πολύ από τα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αξίζει πολύ να την δείτε!