Η λευκή πόλη των Βαλκανίων

Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη λέξη Βελιγράδι;

Κρουστά; Bregovic; Ερυθρός Αστέρας; Πόλεμος...

Το Βελιγράδι είναι από τις τραυματισμένες ευρωπαϊκές πόλεις στη σύγχρονη ιστορία. Στην πρόσφατη ιστορία. Νομίζω πως σε αρκετούς από μας ακούγονται οικείοι οι στίχοι ενός τραγουδιού που λέει "ήμουν μικρός όταν βομβάρδιζαν το Βελιγράδι".

Ας ξεκινήσουμε από κείνες τις αναμνήσεις. Από το φλεγόμενο τεράστιο κτίριο της κρατικής τηλεόρασης το οποίο στέκει ακόμα περήφανο δείχνοντάς μας πως η ζωή συνεχίζεται και μετά την καταστροφή.

Ακριβώς στην απέναντι όχθη δύο καμπαναριά, ένα καθολικό και ένα ορθόδοξο στέκουν περήφανα δείχνοντας το δέσιμο όλων των θρησκειών στην παλιά "τούρκικη" πλευρά της πόλης.

Η παλιά με την νέα πόλη του Βελιγραδίου χωρίζονται από τον ποταμό Σάββα, αλλά ενώνονται από πολλές γέφυρες. Όσες σώθηκαν από τους βομβαρδισμούς μιας και οι Σέρβοι δημιουργούσαν ανθρώπινες αλυσίδες πάνω σ' αυτές για να μη τις γκρεμίσουν οι έξυπνες βόμβες του ΝΑΤΟ.

Στο παλιό Βελιγράδι συναντάς όλες τις φάσεις της πόλης. Αρχοντικά κτίρια δίπλα σε ορθογώνια, απομεινάρια του καθεστώτος. Ξεθωριασμένα χρώματα που άντεξαν στο χρόνο στέκουν ακόμα στους τοίχους παλιών κτιρίων.

Κι από κει στην κεντρική πλατεία του εθνικού θεάτρου. Από κει που ξεκινάει η πιο γνωστή οδός της πόλης του Πρίγκιπα Μιχαήλ με τις γκαλερί και τις αλυσίδες καταστημάτων αλλά και της παραδοσιακής περιοχής Σκανταρλίτσα (σαν την δική μας Πλάκα).

Και από την πλατεία του εθνικού θεάτρου γυρνάω στην νέα πόλη για να σας δείξω το παλιό κυβερνείο του Τίτο. Ένα κτίριο θεόρατο. Για να πας από τη μία άκρη στην άλλη είναι σαν να ξεκινάς από το Σύνταγμα και να φτάνεις Πανεπιστήμιο. Και λίγο πιο κάτω το Beogradsca Arena, εκεί που το 2005 η εθνική Ελλάδος σήκωσε το δεύτερο ευρωπαϊκό της στο μπάσκετ. Δίπλα στο κλειστό μία ορθόδοξη εκκλησία κτιζόταν. Μπορεί η πρόσοψή της να ήταν ακόμα γυμνή φανερώνοντας τα τούβλα των τοίχων αλλά οι χρυσοί σταυροί ήταν ήδη τοποθετημένοι στους τρούλους. Εκεί κοντά υπήρχαν εγκαταστάσεις κατοικιών άλλων εποχών. Σου θύμιζε την περίοδο της παρακμής των καθεστώτων που μεσουρανούσαν στα Βαλκάνια.

Η βόλτα συνεχίζεται στην παλιά "καλλιτεχνικά ανήσυχη" πόλη του Βελιγραδίου. Ένα άγαλμα με μπαστούνι μας καλωσορίζει έξω από το πανεπιστήμιο της πόλης.

Από κει παίρνουμε τον δρόμο προς την ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Σάββα. Αρχοντικά τεράστια κτίρια, υποκαταστήματα τραπεζών (αρκετών ελληνικών) και αλυσίδων ρούχων διακοσμούν την διαδρομή προς τον ναό. Λίγο πριν την εκκλησία δύο μεγάλες πολυκατοικίες μας καλωσορίζουν παίζοντας τον ρόλο μιας πύλης.

Ο Άγιος Σάββας. Η μεγαλύτερη ορθόδοξη εκκλησία του κόσμου. Δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα. Και πολύ φοβάμαι πως την δόξα του μεγέθους θα προλάβει να της την κλέψει η ορθόδοξη εκκλησία που χτίζεται και ολοκληρώνεται στην Αλβανία. Παρ' όλα αυτά το λευκό μάρμαρο σε συνδυασμό με τους τυρκουάζ τρούλους και το μέγεθος του ναού σου τραβάει την προσοχή για αρκετή ώρα.

Κι από τον ναό στο Κοινοβούλιο με τον τυρκουάζ τρούλο και τα τεράστια άγρια άλογα στην είσοδό του.

Άξιζε επίσης η βόλτα στο Helena Market όπου είναι η παραδοσιακή αγορά του Βελιγραδίου με τους παραγωγούς να παρουσιάζουν τα προϊόντα τους κάτω από τις ερυθρόλευκες περίεργες σκεπές του. Μιας κι αναφέραμε το ερυθρόλευκο χρώμα κάναμε μία στάση στο γήπεδο "Μαρακανά" του θρυλικού Ερυθρού Αστέρα.

Πρέπει όμως να τιμήσουμε την αφετηρία όλων των περιηγήσεών μας και δεν ήταν άλλη από το πλωτό hostel ArkasBarka πίσω από το παλιό κυβερνείο του Τίτο, σε ένα παραπόταμο του Δούναβη. Η πρωινή απόλαυση του καφέ με θέα το ποτάμι και το απέναντι "Νησί του Πολέμου" ήταν ότι πιο όμορφο για να ξεκινήσει η μέρα μας.

Τέλος μας έμεινε το ιστορικό κάστρο της πόλης. Αυτό που άντεξε πολέμους και επιδρομές αλλά δυστυχώς δε μπόρεσε να βοηθήσει στους άνανδρους βομβαρδισμούς του '99. Εκεί σε έναν πύργο δολοφόνησαν τον Ρήγα Φεραίο, ο οποίος εκτός από δικός μας ήρωας έγινε και ήρωας αυτής της πόλης. Τότε όλοι είχαμε έναν κοινό εχθρό. Τους Οθωμανούς. Τώρα δε ξέρουμε ποιοί είναι οι σύμμαχοί μας και ποιοί οι εχθροί μας.

Από την πλευρά του ποταμού Σάββα έχει το καλύτερο μπαλκόνι με θέα όλη τη νέα πόλη του Βελιγραδίου, το νησί του πολέμου, το παραπόταμο του Δούναβη με το hostel που μας φιλοξένησε, τον πύργο της κρατικής τηλεόρασης, ένα σπίτι βγαλμένο από την Αλσατία, και το διάσημο άγαλμα της πόλης το οποίο μου φάνηκε πως είχε πάρει μία κλήση προς τα πλάγια.

Η μέρα φεύγει, οι προβολείς ανάβουν. Τα φανάρια στους τοίχους μας δείχνουν το δρόμο της επιστροφής.

Το Βελιγράδι μετατρέπεται σιγά σιγά σε μία γλυκιά ανάμνηση...