Πρωινό Δευτέρας κι ενώ οι κάτοικοι της Μαδρίτης τρέχουν να προλάβουν τους τρελούς ρυθμούς της καθημερινότητας, εμείς περπατάμε αμέριμνοι προς το σιδηροδρομικό σταθμό για να επισκεφθούμε το Τολέδο. Η μέρα ήταν ζεστή με έναν ήλιο ολόλαμπρο να διατηρεί τις καλοκαιρινές του διαθέσεις στην καρδιά του Οκτώβρη. Περνώντας μέσα από το πυκνό δασάκι στο εσωτερικό του σιδηροδρομικού σταθμού της Atocha, βρήκαμε την αποβάθρα όπου μας περίμενε το τραίνο, το οποίο και προλάβαμε τέσσερα λεπτά πριν την αναχώρησή του.
Η διαδρομή ήταν σύντομη κι η ευχάριστη παρέα σχεδόν την εκμηδένισε. Ο πανέμορφος σιδηροδρομικός σταθμός του Τολέδο, βρίσκεται λίγο έξω από το ιστορικό κέντρο. Οι πρώτες εικόνες που αντικρίσαμε προμήνυαν όλα όσα θα συναντήσουμε στις βόλτες μας στα μεσαιωνικά στενά της πόλης. Πήραμε το δρόμο που περνάει έξω από τον σταθμό και περπατήσαμε ως την γέφυρα Αλκάνταρα. Από εκεί η εντυπωσιακή όψη της μεσαιωνικής πόλης μας ανάγκασε να σταθούμε αρκετή ώρα πάνω από τον ποταμό Τάγο, για να απολαύσουμε την ομορφιά του τοπίου καθώς απέναντί μας είχαμε τα παλιά τείχη και το αναστηλωμένο μετά από εντολή Φράνκο, Αλκαζάρ.
Το όνομα της πόλης προέρχεται από την λατινική λέξη Toletum που σημαίνει "χτισμένη σε ψηλό λόφο". Παρατηρώντας την από την αρχαία ρωμαϊκή γέφυρα, μπορεί κανείς να καταλάβει το πόσο εύστοχη είναι η επιλογή του συγκεκριμένου ονόματος. Επίσης από την πρώτη στιγμή το Τολέδο επιβεβαιώνει τον χαρακτηρισμό της πόλης-μουσείο. Δεν είναι τυχαίο πως ολόκληρο το ιστορικό της κέντρο προστέθηκε στον κατάλογο των παγκόσμιων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco το 1986. Επίσης μια ακόμη σημαντική επισήμανση είναι πως υπήρξε πρωτεύουσα της ισπανικής αυτοκρατορίας για πεντακόσια χρόνια.
Ανηφορίζοντας προς την πόλη, ξεκίνησα μια σύγκριση των πρώτων εικόνων της πόλης με τους πίνακες του Ελ Γκρέκο, συνειδητοποιώντας έτσι πως το Τολέδο δεν άλλαξε καθόλου με το πέρασμα των αιώνων. Ούτε από την καταστροφή του εμφυλίου πολέμου.
Πριν μπούμε στην πόλη, περάσαμε από το μουσείο της Σάντα Κρουζ, το οποίο θεωρείται ως το κομψότερο κτίσμα του Τολέδο. Χτίστηκε τον 15ο αι. για να λειτουργήσει ως νοσοκομείο αλλά μετατράπηκε σε μουσείο τον 19ο αι. καθώς εκτιμήθηκε ιδιαίτερα η αρχιτεκτονική του ομορφιά. Ειδικά η πύλη του είναι πανέμορφη και πλούσια σε ανάγλυφη διακόσμηση. Σήμερα στεγάζει τρία μουσεία, αυτό των Καλών Τεχνών, των Διακοσμητικών Τεχνών και της Αρχαιολογίας.
Στη συνέχεια ανηφορίσαμε προς την πλατεία Ζοκοντόβερ. Στο ανοιχτό αυτό χώρο που κάποτε πραγματοποιούνταν εκτελέσεις της Ιεράς Εξέτασης, σήμερα συναντάμε τα γνωστά tapas και διάφορες καφετέριες που δεν μας γέμισαν πολύ το μάτι. Προσπεράσαμε την πλατεία κι ανηφορίσαμε προς το Αλκαζάρ, ένα από τα πιο αναγνωρισμένα σημεία της πόλης. Οι ρίζες του συγκεκριμένου κτιρίου ξεκινούν από τον 3ο αι. μ.Χ. και μέσα σ' αυτήν την μακρόχρονη ιστορία του, λειτούργησε ως φρούριο, παλάτι και κάστρο. Στον εμφύλιο πόλεμο καταστράφηκε ολοσχερώς και ξαναχτίστηκε από τον δικτάτορα Φράνκο για να μετατραπεί σε πολεμικό μουσείο και βιβλιοθήκη της περιφέρειας. Περπατώντας γύρω του, συναντήσαμε αρκετά σημάδια από τον εμφύλιο πόλεμο ενώ στον προαύλιο χώρο που βρίσκεται από τη μεριά του ποταμού υπήρχε μια συλλογή γλυπτών στρατιωτικής θεματολογίας. Αρκεστήκαμε στη θέα προς τον ποταμό κι αμέσως εισχωρήσαμε στην καρδιά της πόλης. Χωθήκαμε σε μικρά και στενά δρομάκια που κρύβονταν στη σκιά ψηλών κτιρίων, προσφέροντας μια πανδαισία γήινων χρωμάτων. Η αίσθηση που μας άφηνε το ιστορικό κέντρο ήταν πως το Τολέδο είναι μία πόλη που από την μια φαίνεται λιτή αλλά από την άλλη είναι αρκετά πλούσια σε ιστορία και τέχνη.
Διασχίζοντας τα γραφικά της στενά, βρεθήκαμε στον προαύλιο χώρο του Καθεδρικού, ο οποίος ανήκει στις δέκα ομορφότερες εκκλησίες της Ισπανίας. Η αύρα του επιβλητική και σκοτεινή, με τις περισσότερες εντυπώσεις να κλέβει η γοτθική του πρόσοψη. Δυστυχώς όμως, το καμπαναριό του ήταν κρυμμένο πίσω από πυκνές σκαλωσιές, στερώντας μου ένα σημαντικό τμήμα της θαυμάσιας όψη του. Παρατηρώντας το κτίσμα περιμετρικά, μπορεί να συναντήσει κανείς αρκετά στοιχεία του μουσουλμανικού παρελθόντος αλλά και της ισπανικής αναγέννησης που συντελέστηκε στην πόλη. Προσωπικά μου τράβηξε την προσοχή η γλυπτή αναπαράσταση του μυστικού δείπνου πάνω από την κεντρική πύλη της πρόσοψης.
Φεύγοντας από τον Καθεδρικό, περάσαμε από το σπίτι του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου το οποίο δηλωνόταν με μια επιγραφή και κάναμε μια στάση στην εκκλησία του Αγίου Θωμά για να θαυμάσουμε τον πίνακα της ταφής του "Η Ταφή του Κόμητος Οργάθ". Απόλαυσα τη στιγμή που περιέγραφα τον πίνακα στους φίλους μου αντλώντας πληροφορίες από το διαδίκτυο. Δυστυχώς ήταν το μοναδικό έργο του Ελ Γκρέκο που θαυμάσαμε στην πόλη καθώς εκείνη την μέρα το μουσείου του ήταν κλειστό.
Είχαμε πλέον φτάσει στην άλλη άκρη της πόλης. Φεύγοντας απογοητευμένοι από το κλειστό μουσείο του σπουδαίου Έλληνα ζωγράφου, ανηφορίσαμε προς την περίφημη Συναγωγή της Σάντα Μαρία λα Μπλάνκα. Ο θρησκευτικός αυτός χώρος χτίστηκε το 1180 καθιστώντας τον ως την παλαιότερη συναγωγή της Ευρώπης που στέκεται ακόμη όρθια. Η ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου κτίσματος είναι πως χτίστηκε από ισλαμιστές αρχιτέκτονες μ' αποτέλεσμα να μπλεχτεί το μουσουλμανικό στοιχείο με το εβραϊκό. Γι' αυτόν τον λόγο θεωρείται σύμβολο της αρμονικής συνύπαρξης των τριών πολιτισμών που κυριάρχησαν στην Ιβηρική χερσόνησο.
Λίγο πιο πέρα βρίσκεται το επιβλητικό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη που ιδρύθηκε από τον βασιλιά Φερδινάνδο Β 'της Αραγονίας και τη βασίλισσα Ισαβέλα της Καστίλλης για τον εορτασμό τόσο της γέννησης του γιου τους, του πρίγκιπα Ιωάννη, όσο και της νίκης τους στη Μάχη του Τορό το 1476 ενάντια στον στρατό του Αλφόνσο του Ε' της Πορτογαλίας. Η νίκη αυτή ήταν σημαντική καθώς μ'αυτήν την επίτευξη ενώθηκαν όλα τα βασίλεια της χερσονήσου.
Ο σχεδιασμός του μοναστηριού βασίστηκε στην ιδέα πως σταδιακά θα μετατρεπόταν σε μαυσωλείο των βασιλέων της Ισπανίας. Όμως αυτό τελικά δε συνέβη καθώς επιλέχθηκε η Γρανάδα ως τόπος ταφής τους. Η κατασκευή του μοναστηριού ξεκίνησε το 1477 σύμφωνα με τα σχέδια του αρχιτέκτονα Χουάν Γκουά και ολοκληρώθηκε το 1504. Το 1809 υπέστη σοβαρές ζημιές από τα στρατεύματα του Ναπολέοντα κατά την κατάληψη του Τολέδο και εγκαταλείφθηκε το 1835. Η αποκατάστασή του άρχισε το 1883 αλλά δεν ολοκληρώθηκε. Το μοναστήρι τελικά ανακαινίστηκε από τους Φραγκισκανούς το 1954.
Από το άλλο άκρο της πόλης, οι περιηγήσεις μας συνεχίστηκαν στην εβραϊκή συνοικία και γύρω από το πανεπιστήμιο (Campus de Toledo). Στενά και ήσυχα σοκάκια με ξύλινα μπαλκονάκια που εξείχαν, από τις όψεις των κτιρίων, παρόμοια με τα τούρκικα και μικρές αψίδες που ένωναν τις ταράτσες των σπιτιών που θύμιζαν αρκετά τους όμορφους δρόμους της Σιένα. Εκεί επιλέξαμε να φάμε σε ένα εκλεπτυσμένο εστιατόριο που είναι γνωστό κι αγαπητό στους ντόπιους. Αναφέρομαι στο La Abadía Cervecería Artesana. Πέρα απ' τα εκπληκτικά του πιάτα, δοκιμάστε την μπύρα που οι ίδιοι παράγουν και είναι εξαιρετική.
Κατά το απογευματάκι κατηφορίσαμε προς τη βόρεια πλευρά της πόλης. Εκεί συναντήσαμε ένα ιδιαίτερο τζαμί κοντά στην Puerta de Sol. Το Mosque of Cristo de la Luz είναι ένα από τα δέκα μαυριτανικά τζαμιά που υπήρξαν στην πόλη. Χτίστηκε το 999 κι έχει την ιδιαιτερότητα πως δεν άλλαξε καθόλου από τότε. Το παλιό του όνομα το πήρε από την πύλη Bab al-Mardum.
Περνώντας κάτω από την επιβλητική Puerta De Bisagra, βγήκαμε έξω από τα παλιά τείχη και συναντήσαμε το σύγχρονο κομμάτι του Τολέδο, το οποίο μας φάνηκε ήρεμο κι αδιάφορο, οπότε εισχωρήσαμε ξανά στα στενά σοκάκια της παλιάς πόλης.
Οι περιηγήσεις μας ολοκληρώθηκαν με μία επίσκεψη στον Ναό των Ιησουϊτών. Μία θεόρατη εκκλησία στην καρδιά της πόλης, με εντυπωσιακό εσωτερικό διάκοσμο όπου κυριαρχούσε το λευκό. Αυτό όμως που άξιζε στη συγκεκριμένη επίσκεψη είναι η πρόσβαση στα δυο της καμπαναριά, απ' όπου θαυμάσαμε από ψηλά το Τολέδο.
Φεύγοντας, η πόλη μας αποχαιρέτησε με έναν κατακόκκινο ουρανό. Ήταν τόσο μαγευτική η στιγμή που όλοι οι επιβάτες που περίμεναν το τραίνο στην αποβάθρα, είχαν στραφεί προς τη δύση κι απολάμβαναν το φευγιό του ήλιου.
Μετά από λίγα λεπτά ακολούθησε και το δικό μας φευγιό...