Η φετινή κινηματογραφική χρονιά ενδέχεται να είναι η φτωχότερη και πιο αδιάφορη των τελευταίων χρόνων, αν όχι και δεκαετιών. Μια άποψη η οποία βασίζεται στο γεγονός ότι όσες ταινίες παρακολούθησα φέτος στις σκοτεινές αίθουσες ήταν απογοητευτικές, εκτός από τα παλιά αριστουργήματα που προβάλλονται στους θερινούς κινηματογράφους όπως το "Ανατολικά της Εδέμ". Παρόλα αυτά αποφάσισα μες στο καλοκαίρι να παρακολουθήσω ταινίες που απέφυγα τον χειμώνα, πιστεύοντας πως οι θερινές τους προβολές θα είναι πιο απολαυστικές κι ευχάριστες. Η απογοήτευση όμως παρέμεινε η ίδια, ειδικά μετά την προβολή του ανεκδιήγητου δράματος της Μάγκι Τζίλενχαλ, η "Χαμένη Κόρη". Κι ενώ είχα παραδοθεί στη φετινή μου κινηματογραφοφιλική απελπισία, βρέθηκε τελικά μια ταινία που κατάφερε να με κερδίσει και να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον μου ως το τέλος. Αναφέρομαι στο νορβηγικό διαμαντάκι "Ο Χειρότερος Άνθρωπος στον Κόσμο" που κέρδισε τις εντυπώσεις στο φεστιβάλ των Καννών αλλά και σε άλλες διεθνείς εκδηλώσεις.
Κεντρικό πρόσωπο στην ιστορία είναι η Γιούλια, μια νεαρή κοπέλα που προσπαθεί να βρει τα πατήματά της και να ανακαλύψει τον εαυτό της τόσο μέσα από τις σπουδές της όσο και μέσα από τους ερωτικούς της συντρόφους. Αυτό που την κάνει αρκετά συμπαθητική στο κοινό είναι η τάση της να μετατρέπει την ανασφάλεια της σε αφορμή για πειραματισμούς κι αναζητήσεις. Από τις σπουδές της στην ιατρική μεταπηδάει στη ψυχολογία κι από εκεί καταλήγει στην τέχνη της φωτογραφίας.
Την ίδια τακτική ακολουθεί και με τους ερωτικούς της συντρόφους μέχρι που ερωτεύεται τον Άκσελ, έναν ανερχόμενο σκιτσογράφο ο οποίος είναι αρκετά μεγαλύτερός της ηλικιακά. Οι δυο τους έχουν μια όμορφη κι αρμονική συμβίωση, η οποία όμως με τον καιρό βαλτώνει και μιζεριάζει.
Η Γιούλια πλήττει έχοντας έναν δευτερεύοντα ρόλο τόσο στη ζωή του Άκσελ όσο και στη δική της. Η στασιμότητα αυτή την ωθεί σε μια απεγνωσμένη αναζήτηση κάποιας διεξόδου από την ασφυκτική της καθημερινότητα. Στην προσπάθειά της αυτήν γνωρίζει σε ένα πάρτι τον Άιβιντ, ο οποίος αμέσως την ελκύσει. Ο Άιβιντ βρίσκεται με τη σειρά του σε μια ιδιότροπη σχέση από την οποία θέλει κι ο ίδιος να ξεφύγει. Τα δυο αυτά πρόσωπα ερωτεύονται μεταξύ τους προσπαθώντας να ξεφύγουν από τους πνιγηρούς τους δεσμούς. Είναι όμως αυτό αρκετό για να ικανοποιηθούν οι προσωπικές τους προσδοκίες και να αρχίσουν ξανά να καλπάζουν τα όνειρά τους που για καιρό είχαν αποσύρει σε μια μόνιμη αναβολή;
Κατά τη διάρκεια αυτών των συναισθηματικών αναζητήσεων πραγματοποιείται μια ενδιαφέρουσα ανάλυση των ανθρωπίνων σχέσεων, τόσο των ερωτικών όσο και των οικογενειακών στη σημερινή εποχή. Περισσότερο επικεντρώνεται στη σιωπηλή απόγνωση των νέων ανθρώπων που επιδιώκουν μέσα από τους ερωτικούς συντρόφους να καλύψουν το συναισθηματικό κενό που τους αφήνουν οι γονείς τους. Επίσης περιγράφει όμορφα την προσπάθειά των νέων να ξεπεράσουν τα κατορθώματα των γονιών τους ώστε να φανούν αντάξιοί τους αν όχι και καλύτεροί τους. Παράλληλα παρουσιάζει τον δυναμισμό των σημερινών γυναικών, οι οποίες ορίζουν τους στόχους της ζωής τους και την ικανοποίηση των προσδοκιών τους αποβάλλοντας κάθε ταμπού και σύμπλεγμα του παρελθόντος.
Το κεντρικό θέμα της ιστορίας δεν πρωτοτυπεί αλλά κερδίζει τις εντυπώσεις με τον κυνισμό του, το ιδιαίτερο χιούμορ του, τα εκπληκτικά του πλάνα (τα οποία στους κλειστούς χώρους θυμίζουν έντονα διαφημίσεις ΙΚΕΑ) και την δραματική κορύφωση που έρχεται σταδιακά προσγειώνοντάς μας σε έναν σκληρό ρεαλισμό που ευτυχώς εξακολουθεί να υφίσταται στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο.
Ο "Χειρότερος 'Άνθρωπος στον Κόσμο" είναι ένα απρόσμενο κινηματογραφικό διαμάντι. Ένας διακριτικός ύμνος για τους ανθρώπους που επιθυμούν να ζήσουν αληθινά και να κυνηγήσουν με κάθε τίμημα τα όνειρά τους. Στους ανθρώπους που αποφεύγουν την καταπίεση του "εγώ" τους για να ικανοποιήσουν τα θέλω των άλλων. Σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που δεν φοβούνται να χαρακτηριστούν από τους γύρω τους ως οι χειρότεροι του κόσμου επειδή θέλουν απλώς να είναι ο εαυτός τους. Σκοπός της ταινίας είναι να μπουν οι θεατές στο σημερινό πολύπλοκο κόσμο των γυναικών. Κατά κάποιον τρόπο απαντά στον προβληματισμό της Γιούλια, η οποία σε μια σύναξη φίλων δηλώνει πως υπάρχουν ένα σωρό ταινίες που επικεντρώνονται σε ανδρικά θέματα όπως η στυτική δυσλειτουργία, η πρόωρη εκσπερμάτιση, η ανδρική πολυγαμία κ.τ.λ. αλλά ούτε μια για τον γυναικείο οργασμό, την περίοδο κ.α. Πατώντας πάνω σ' αυτόν τον προβληματισμό, ο Τρίερ καταπιάνεται στην προσπάθεια μιας γυναίκας να γίνει ευτυχισμένη στη σημερινή εποχή όπου κυριαρχεί το άγχος κι η ανασφάλεια. Από την μια η ταινία προωθεί μια φεμινιστική τάση προσπαθώντας να εισχωρήσει στο γυναικείο κόσμο αλλά από την άλλη δείχνει και την αυτοκαταστροφική τάση των γυναικών που τις περισσότερες φορές δεν ξέρουν τι ακριβώς θέλουν για να νιώσουν ικανοποιημένες κι ευτυχισμένες. Αυτό το μπέρδεμα το παρουσιάζει με έναν ευχάριστο και πειραχτικό τρόπο αλλά παράλληλα κατακρίνει τον "επικίνδυνο" περιορισμό ελευθερίας που προκαλεί η επιβολή της σύγχρονης πολιτικής ορθότητας. Τη στάση του αυτή την εκφράζει μέσα από τις θεωρίες του αντικομφορμιστή σκιτσογράφου Ακσελ, ο οποίος γίνεται δυσάρεστος σε μια συνέντευξή του σε μια φεμινιστική εκπομπή.
Κεντρικό πρόσωπο των αντιφάσεων που παρουσιάζει η ταινία είναι η άκρως συμπαθητική Ρενάτε Ράινσβε, η οποία ερμηνεύει με απίστευτη ειλικρίνεια την προσπάθεια της κάθε γυναίκας που αποφεύγει να παραμείνει απλώς θεατής στη ζωή της αλλά και του προσώπου που δε πρόκειται να βάλει τα δικά του θέλω στην άκρη για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες των άλλων. Κατά κάποιον τρόπο αναιρεί έναν-έναν τους κανόνες που μέχρι σήμερα όριζαν τη ζωή των γυναικών μες στην κοινωνία και την οικογένεια. Αποκορύφωση της απελευθέρωσης της πρωταγωνίστριας (και της κάθε γυναίκας γενικά) είναι η απόφαση της να μην παραστεί στις τελευταίες στιγμές ενός αγαπημένου της προσώπου αλλά να τον θρηνήσει μοναχικά. Απολαμβάνοντας την ερμηνεία της Ρενάτε Ράινσβε, θεωρώ πως κέρδισε άξια το Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο Φεστιβάλ των Καννών. Όπως επίσης δε θεωρώ τυχαίο που η ταινία του Τρίερ διεκδίκησε τα Όσκαρ Σεναρίου και Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας.
Βαθμολογία: 8/10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου