Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2017

Ο νεοφιλελευθερισμός και η ελληνική νεολαία σήμερα



Θάνος Ν.Νασόπουλος

«Μια αριστερή οργάνωση νεολαίας σήμερα πρέπει όσο και αν φαίνεται περίεργο να θυμάται τα λόγια εκείνα της Μάργκαρετ Θάτσερ "Τι είναι η κοινωνία; Δεν υπάρχει. Υπάρχουν άντρες, γυναίκες και οικογένειες.". Μια φράση που εμπεριέχει 30 χρόνια ιστορικής εξέλιξης»
Το 1987 η Μάργκαρετ Θάτσερ, η "Σιδηρά Κυρία" του νεοφιλελευθερισμού και του μονεταρισμού, έπειτα από 8 χρόνια στην εξουσία, δήλωνε τα εξής στο πλαίσιο μιας συνέντευξης: «Τι είναι η κοινωνία; Δεν υπάρχει. Υπάρχουν άντρες, γυναίκες και οικογένειες. Καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει τίποτα γι’ αυτούς. Αυτό είναι έργο δικό τους».
Σε αυτή τη φράση περικλείεται η ουσία της στρατηγικής και της αντίληψης της Μάργκαρετ Θάτσερ και του νεοφιλελευθερισμού. Η ίδια η Θάτσερ την φανερώνει άλλωστε με τρόπο κυνικό.
Αν προσπαθήσουμε σήμερα να εντοπίσουμε τα στοιχεία της επικράτησης του νεοφιλελευθερισμού στις κοινωνίες μας κυρίως όσον αφορά τους νέους ανθρώπους, θα επικεντρωθούμε στην ανεργία, την επισφάλεια, τη μετανάστευση και στη συρρίκνωση των κοινωνικών δικαιωμάτων. Όλα τα παραπάνω αποτελούν αναμφίβολα το αποτέλεσμα αυτής της επικράτησης, αλλά εάν η κουβέντα και ο προβληματισμός εξαντλούνται σε αυτά, υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθούμε απέναντι σε στρατηγικά αδιέξοδα.
Μια πρώτη και χρήσιμη παραδοχή είναι ότι ο νεοφιλελευθερισμός κατάφερε να ηγεμονεύει ιδεολογικά και πολιτικά τουλάχιστον σε επίπεδο Ευρώπης γιατί κατόρθωσε κυρίαρχα να αποσπά ευρύτερες κοινωνικές συναινέσεις. Είναι αυτό ακριβώς που έλεγε ο μεγάλος Ιταλός μαρξιστής, Αντόνιο Γκράμσι, ότι η ηγεμονία του καπιταλισμού έγκειται στο γεγονός ότι καταφέρνει να κάνει τους αρχόμενους να αποδέχονται μια κοσμοαντίληψη που ανήκει αποκλειστικά στους κυρίαρχους.
Η αποδοχή αυτής της κοσμοαντίληψης μεταξύ των νέων ανθρώπων φανερώνεται στη μοιρολατρία, τον φόβο, την απομόνωση, αλλά εντοπίζεται την επικράτηση εν τέλει του ατομικού δρόμου απέναντι σε οποιαδήποτε μορφή συλλογικής ζωής και δράσης.
Τα ποιοτικά στοιχεία- αν μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε έτσι- της επικράτησης του νεοφιλελευθερισμού αποκρυσταλλώνονται στην καθημερινότητα των νέων ανθρώπων. Είναι τα μισοάδεια αμφιθέατρα στις γενικές συνελεύσεις των φοιτητών, είναι τα μικρά και αδύναμα πρωτοβάθμια σωματεία εργαζομένων, είναι τα στέκια αλληλεγγύης των 20-30 ανθρώπων που στην καλύτερη περίπτωση μας παρουσιάζονται ως περίεργοι και γραφικοί τεμπέληδες και στη χειρότερη- και ίσως επικρατούσα- ως καμουφλαρισμένα "κομματόσκυλα". Είναι όμως και οι πλατείες και οι πεζόδρομοι που η πλειοψηφία των νέων ανθρώπων τα θεωρεί απλά απόσταση που πρέπει να διανύσει.
Ο στρατηγικός στόχος του νεοφιλελευθερισμού είναι η απαξίωση και η διάλυση κάθε συλλογικής δομής και οργάνωσης των "από τα κάτω", γιατί αν το πετύχει έχει ταυτόχρονα εξασφαλίσει την πιο βασική προϋπόθεση της ηγεμονίας του. Ο φόβος, η μοιρολατρία και η απομόνωση είναι μερικά από τα δικά του εργαλεία για να κατασκευάσει την κοινωνία των ιδιωτών.
Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη μια αριστερή οργάνωση νεολαίας για να μπορεί σήμερα να είναι κοινωνικά χρήσιμη πρέπει να διαθέτει ένα συγκεκριμένο σχέδιο αντιστροφής της συγκεκριμένης σημερινής πραγματικότητας. Η ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος, η μαζική συμμετοχή των νέων εργαζόμενων στα πρωτοβάθμια σωματεία, η επαναοικειοποίηση των δημόσιων χώρων με συλλογικά χαρακτηριστικά αλλά και η αλληλεγγύη σε επίπεδο καθημερινότητας πρέπει να αποτελούν τους βασικούς της στόχους.
Όταν το πολιτικό σου σχέδιο εξαντλείται αποκλειστικά στην υλική ενίσχυση των δυνάμεων της νεολαίας ως βασική προϋπόθεση για να συμβούν όλα τα παραπάνω τότε καταλήγεις σε πολλές αντιφάσεις. Από τη μία θεωρείς πως οι όροι της κοινωνικής κίνησης ορίζονται αποκλειστικά από τα πάνω και από την άλλη οριοθετείς την δική σου πολιτική δουλειά με τέτοιον τρόπο που να καταλήγεις σε έναν αδιέξοδο οικονομισμό.
Τα δυο τελευταία συνθέτουν και την πραγματικότητα των περισσότερων ελληνικών αριστερών οργανώσεων νεολαίας που εν τέλει το μόνο που καταφέρνουν είναι να αναπαράγουν απογοήτευση και αδιέξοδα. Αδιέξοδα που παραμένουν όσο τα κινήματα έχουν ιδιοκτήτες, η συνδικαλιστική και συλλογική δράση εκφυλίζεται από μικροεξουσίες, βεβαιότητες και ελιτίστικες νοοτροπίες, όσο οι δομές αλληλεγγύης βιώνονται ατομικά και αποτελούν κλειστά φρούρια που προσωπικά εμένα μου θυμίζουν περισσότερο φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Μια αριστερή οργάνωση νεολαίας σήμερα πρέπει όσο και αν φαίνεται περίεργο να θυμάται τα λόγια εκείνα της Μάργκαρετ Θάτσερ "Τι είναι η κοινωνία; Δεν υπάρχει. Υπάρχουν άντρες, γυναίκες και οικογένειες.". Μια φράση που εμπεριέχει 30 χρόνια ιστορικής εξέλιξης.
Μια αριστερή οργάνωση νεολαίας πρέπει κυρίαρχα να προσπαθήσει να πείσει για την αναγκαιότητα του συλλογικού απέναντι στον ατομικό δρόμο. Για να το καταφέρει αυτό, πρέπει να μπορεί να το σχηματοποιεί σε επίπεδο καθημερινότητας. Να υπηρετεί ένα πολιτικό σχέδιο που θα οδηγήσει στην ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος αλλά και στην αλλαγή αντίληψης για το πανεπιστήμιο ως χώρο συλλογικής ζωής και όχι αποκλειστικά εκπαίδευσης.
Μια αριστερή οργάνωση νεολαίας θα πρέπει να γνωρίζει ότι η αλληλεγγύη είναι τρόπος ζωής μόνο όταν αποτελεί συλλογικό βίωμα και διαμορφώνει συλλογικές αντιλήψεις.
Όλα όσα πρέπει να επανακτήσει πρωτίστως σήμερα η ελληνική νεολαία θα τα βρει στην καθημερινότητα της. Ή μάλλον καλύτερα, θα τα βρει όταν αντιληφθεί την καθημερινότητα της με διαφορετικό τρόπο. Στα Πανεπιστήμια, στους χώρους δουλειάς, στις πλατείες, στα κοινωνικά κινήματα και τα ανοιχτά στέκια αλληλεγγύης.
Δεν θα τα αντιληφθεί μονάχη της ωστόσο. Εδώ εντοπίζεται ο ρόλος της αριστερής οργάνωσης νεολαίας που θέλει να είναι πραγματικά χρήσιμη στο σήμερα συγκρουόμενη πρώτα και κύρια με την κυριαρχία του ατομικού απέναντι στο συλλογικό που προωθεί ο νεοφιλελευθερισμός και οι εκφραστές του και αναπαράγουν, λόγω της λανθασμένης τους τακτικής, πολλά κομμάτια της αριστερής οργανωμένης νεολαίας.

Πηγή: left.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου