"Προκάτ ιδεολογίες"

Το βράδυ της Τρίτης βρέθηκα στην πίσω αυλή του Poems and Crimes για να παρακολουθήσω μία εκδήλωση-αφιέρωμα στο έργο του Κορνηλίου Καστοριάδη. Με συγκίνησε η προβολή της εκπομπής "Παρασκήνιο" η οποία αναφερόταν στον σπουδαίο Έλληνα διανοούμενο. Συγκλονιστικός και άμεσος ο λόγος του Καστοριάδη. Σε αιχμαλωτίζει και σε κρατάει σε εγρήγορση όλη την ώρα. Εκεί διαπιστώνεις το μεγαλείο της προσωπικότητας και των γνώσεων αυτού του ανθρώπου αλλά και της απλότητάς του.
Η συζήτηση όμως που ακολούθησε από τους ομιλητές της βραδιάς, απέδειξε την κενότητα του σύγχρονου υποτιθέμενου πνευματικού κόσμου. Στα ύψη χτύπησε ο δηθενισμός κι ο ξύλινος λόγος. Μεγαλύτερη ενόχληση όμως μου προκάλεσε η απόλυτη στάση των υποτιθέμενων σύγχρονων διανοούμενων και ο χλευασμός τους προς αντίθετες απόψεις καθώς και η δειλή αποφυγή τους από βέβαιους αντίλογους με το κοινό. Απογοητεύτηκα. Άκουγα ανθρώπους με εμπειρίες κι άμεση σχέση με τον Καστοριάδη, να βγαίνουν άσχετοι και ημιμαθείς μπροστά στη "σοφία" των σύγχρονων στοχαστών.
Το κερασάκι στη τούρτα ήρθε όταν ακούστηκε από το τραπέζι των ομιλητών, πως στη συγκεκριμένη βραδιά δε μαζεύτηκε ο κόσμος για να αναπτύξει "προκάτ ιδεολογίες". Ήταν ότι πιο φασιστικό άκουσα εκείνη τη βραδιά. Με εξόργισε. Δεν αντέδρασα. Δεν ήθελα να γίνω μέρος αυτής της ιδεολογικής κηδείας. Προτίμησα να σταθώ αμίλητος με την παρέα μου και να παρατηρήσω την πνευματική κατάντια. Πράγματι εκείνη τη βραδιά υπήρξαν άνθρωποι που κέρδισαν τον σεβασμό μου όπως μία κυρία που έζησε τον Καστοριάδη ως φοιτήτρια στην Γαλλία την περίοδο του Μάη του '68, η οποία δήλωσε πως επειδή ο Καστοριάδης ήταν ενάντια στην εξέγερση, οι φοιτητές μποϊκόταραν τις ομιλίες του κι απέφευγαν να διαβάσουν τα βιβλία του. Αυτή η δήλωση μου προκάλεσε έναν προβληματισμό, ο οποίος με ωθεί σε νέες αναζητήσεις. Αντιθέτως οι ομιλητές έμειναν απόλυτοι στη θέση τους πως ο Καστοριάδης ήταν ο βασικός μοχλός της εξέγερσης. Κενή δήλωση.
Αυτή η απογοήτευση με σημάδεψε κι έδωσε ένα άλλο νόημα στη βραδιά. Η αλήθεια είναι πως μαζευτήκαμε για να τιμήσουμε μία προσωπικότητα που σίγουρα θα αργήσει να ξαναφανεί στην νεοελληνική κοινωνία. Αντί όμως να αναρωτηθούμε για το τι κάνουμε σήμερα, επαναπαυτήκαμε στο να λησμονούμε ένα αγωνιστικό παρελθόν λες κι η μεγάλη ευκαιρία της αλλαγής υπήρξε μόνο τότε και χάθηκε.
Εκείνο το βράδυ ένιωσα μία προδοσία από τον αυτοαποκαλούμενο πνευματικό κόσμο. Σαν να ήθελαν να μας βάλουν παρωπίδες και να μας περάσουν την ηττοπάθεια της δικιάς τους γενιάς. Σαν να μας έλεγαν πως "Παίδες χαλαρώστε. Δε χρειάζεται να προσπαθήσετε για κάτι παραπάνω. Κοιτάξτε εμάς. Αποτύχαμε. Έτσι θα αποτύχετε κι εσείς και θα αρκεστείτε στις δημόσιες σχέσεις και στις αλληλοκολακείες".
Δεν μας αξίζουν αυτοί οι διανοούμενοι. Πιόνια του συστήματος είναι κι αυτοί που έχουν επαναπαυθεί στην απόλαυση της πρόσκαιρης δημοσιότητάς τους στο χώρο του στάσιμου πνεύματος. Η εικόνα τους γκρεμιζόταν μπροστά μου καθώς το ύφος τους μου θυμίζε περιπτώσεις Χατζηγιάννη (μουσικού), ο οποίος δηλώνει έντεχνος τη στιγμή που τραγουδάει ποπ νιαουρίσματα.
Δεν είμαι όμως απαισιόδοξος. Για μένα η ελπίδα κρύβεται στις παρέες. Κι όχι σε όλες τις παρέες αλλά σ' αυτές που έχουν πιάσει το νόημα και με τσιπουράκι κι όμορφη μουσικούλα συζητάνε κι αναπτύσσουν απόψεις και μηχανισμούς που τους ωθούν ένα βήμα μπροστά στο μέλλον και στα όνειρά τους κι ένα βήμα μακριά από τη μιζέρια και την κακομοιριά που μας έχει προκαλέσει η οικονομική κρίση. Για μένα ο πνευματικός κόσμος δεν βρίσκεται σε εκδηλώσεις μνήμης αλλά σε κουτούκια, σε αλάνες, σε μπαλκόνια, σε παγκάκια κι όπου αλλού μπορεί κανείς, μαζί με φίλους, να ξεκινήσει εσωτερικές αναζητήσεις.
Αφορμές γι' αυτές τις αναζητήσεις υπάρχουν πολλές. Οι νέες φυλακές που μας χτίζουν, ο θάνατος που μας σπέρνουν με την επικίνδυνη υδρόλυση των χημικών νοτιοδυτικά της Κρήτης, οι σφαγές σε Ουκρανία, Συρία και Παλαιστίνη, η μαχητικότητα των Τούρκων για τα δικαιώματά τους (τη στιγμή που εμείς επιμένουμε στους καναπέδες και στα μπάνια μας), η κοινοβουλευτική δικτατορία του Σαμαρά, η αλαζονεία του Βενιζέλου και οι ελιγμοί του για να ξεφύγει από την δικαιοσύνη και για να κρατήσει την πολιτική του καρέκλα οδηγώντας την Ελλάδα και το κόμμα του στο χάος, η αλητεία που βιώνουμε όλοι στους επαγγελματικούς μας χώρους, ο ναζισμός που τρομοκρατεί την Ελλάδα, ο φασισμός που εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη,...
Η λίστα και η οργή είναι μεγάλη.
Η διάθεση μας να τα αλλάξουμε όλα που κρύβεται;