Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2017

Ο Εμποράκος



Άργησα να τιμήσω τον Εμποράκο του Ασκάρ Φαραντί, αλλά ευτυχώς κατάφερα να το απολαύσω κινηματογραφικά. Μεσημέρι Δευτέρας, κι ενώ είχα την εντύπωση πως θα είμαι μόνος μου στον κινηματογράφο, τελικά βρέθηκα σε μία γεμάτη από κόσμο αίθουσα του Ιντεάλ. Αμέσως το εξέλαβα ως ένα ακόμη καλό σημάδι για την ταινία που ήθελα να δω.
Η ταινία με είχε κερδίσει εξαρχής από το γεγονός ότι όλη η ιστορία εξελίσσεται γύρω από το εκπληκτικό έργο του Άρθουρ Μίλερ, "Ο Θάνατος του Εμποράκου", το οποίο είχα λατρέψει μέσα από την ταινία του Φόλκερ Σλέντορφ με πρωταγωνιστές τους Ντάστιν Χόφμαν και Τζον Μάλκοβιτς. Η αλήθεια όμως είναι πως γι' αρκετή ώρα δε μπορούσα να συνδέσω την θρυλική θεατρική παράσταση με την υπόθεση της ταινίας. Στην ανατροπή τους τέλους βρήκα κάποιους συνδέσμους οι οποίοι και πάλι δεν μ΄έπεισαν ιδιαίτερα.
Από την άλλη όμως, παρακολουθώντας την ζωή της μεσοαστικής τάξης στο Ιράν, διαπίστωσα πως η κοινωνία μας από την Ανατολή μέχρι την Δύση, έχει γεμίσει με αντίστοιχους "εμποράκους". Ανθρώπους που προσπαθούν με αξιοπρέπεια να ζήσουν γνωρίζοντας που φτάνουν οι δυνατότητές τους. Από την άλλη όμως, αυτός ο τρόπος ζωής είναι γεμάτος προβλήματα κι εμπόδια. Η κενότητα της καθημερινότητας των ανθρώπων, κάποιοι ξεπερασμένοι υπερσυντηρητικοί ηθικοί νόμοι, ο ανθρώπινος εγωισμός και η έλλειψη επικοινωνίας οδηγούν συνήθως σε λάθος συμπεριφορές και σε επικίνδυνες καταστάσεις, σε σημείο που πολλές φορές το θύμα γίνεται θύτης και το αντίστροφο.
Στη συγκεκριμένη ιστορία, ένα ζευγάρι αναγκάζεται να φύγει από την πολυκατοικία που μένει λόγω πιθανής κατάρρευσης. Η τύχη θα τους φέρει στο άδειο διαμέρισμα ενός φίλου, το οποίο όμως κρύβει ένα σκοτεινό παρελθόν. Απροειδοποίητα αυτό το παρελθόν θα χτυπήσει κάποια στιγμή την πόρτα τους. Η σύντροφος του πρωταγωνιστή θα πέσει θύμα ληστείας, βίας, πιθανότατα και βιασμού. Αυτό έχει ως συνέπεια να αλλάξει απότομα στάση ζωής και συμπεριφορά απέναντι στο σύντροφό της. Αυτός με τη σειρά του φρικάρει με τα αναπάντητα ερωτήματα και γεμίζει οργή απέναντι στον υπεύθυνο του συμβάντος. Μια οργή που σύντομα θα ξεσπάσει με απρόσμενες συνέπειες.
Η ιστορία της ταινίας πατάει πάνω σε ένα καλοδουλεμένο σενάριο το οποίο κρατάει τον θεατή σε εγρήγορση καθ'όλη τη διάρκεια. Η εξέλιξη έχει αρμονικές διακυμάνσεις ακόμη και στα σημεία που το έργο μετατρέπεται από δράμα σε θρίλερ. Έπειτα οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών είναι εξαιρετικές. Ακόμα και του πιτσιρικά με τα συμπαθητικά γυαλιά μυωπίας.
Έπειτα ο Εμποράκος έχει πολλούς λόγους να σε κερδίσει. Πρώτα απ' όλα παρατηρούμε τις επιδράσεις της παγκοσμιοποίησης σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση παρακολουθούμε μία κοινωνία η οποία προσπαθεί να υιοθετήσει τον δυτικό τρόπο ζωής μ' αποτέλεσμα να μπλέκεται η συντηρητική παράδοση με τον μοντερνισμό. Πολυκατοικίες που μετατρέπονται σε κοινόβια κουτσομπολιού, ανθρώπινες σχέσεις που προσπαθούν να ισορροπήσουν πάνω στην ισότητα των δύο φίλων και φυσικά η απρόσωπη σημερινή όψη της Τεχεράνης. Εξαιρετική η στιγμή όπου δυο φίλοι βρίσκονται πάνω στην ταράτσα και βλέποντας τις απέναντι πολυκατοικίες συζητούν για την "καταστροφή" της πόλης τους. Τότε ο ένας λέει πως καλό θα ήταν να ισοπεδωθεί η πόλη για να χτιστεί ξανά, λαμβάνοντας την αποκαρδιωτική απάντηση πως αυτό συνέβη και να τα αποτελέσματα. Αμέσως στο μυαλό μου ήρθε η Αθήνα.
Ίσως για έναν δυτικό, η ταινία να φανεί ξένη για τα δικά του δεδομένα. Εμένα όμως μου θύμισε αρκετά την ελληνική καθημερινότητα. Τόσο οι άνθρωποι όσο και το αστικό τοπίο μου φάνηκαν απολύτως οικεία, κι εκεί αναρωτήθηκα αν τελικά μοιάζουμε περισσότερο με τους ανατολικούς μας γείτονες παρά με τους λοιπούς Ευρωπαίους.
Αυτό που τελικά μένει στην όλη ταινία είναι οι ρωγμές και οι φθορές στους τοίχους που συναντάμε σε κάθε πλάνο. Η σύγχρονη κοινωνία έχοντας χάσει τις ρίζες της πατάει πάνω σε ετοιμόρροπα θεμέλια κι έχοντας αλλοιώσει την ταυτότητά της στο βωμό της παγκοσμιοποίησης, έχει υποστεί τρομερή φθορά στο πέρασμα του χρόνου.
Δυστυχώς ζούμε σήμερα στην κοινωνία του "εμποράκου".

Βαθμολογία: 7/10

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου