Νερούδα

Καταρχήν θα ήθελα να είμαι ειλικρινής. Δεν έχω διαβάσει ποτέ μου έργα του Πάμπλο Νερούδα. Από τη ζωή του γνωρίζω λίγα πράγματα, κυρίως για την πολιτική του πορεία στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Χιλής και τη φυγή του από την χώρα όταν το κόμμα έγινε παράνομο. Οπότε οι λόγοι που επισκέφθηκα τον κινηματογράφο Ατλαντίς (στην Δάφνη) για να δω την πολυδιαφημισμένη ταινία "Νερούδα", ήταν πρώτον ο σκηνοθέτης Πάμπλο Λαράιν, ο οποίος μ' έχει εντυπωσιάσει με τις δύο τελευταίες του ταινίες (το "No" και την "Μυστική Λέσχη") και το πρωταγωνιστικό δίδυμο Γκάελ Γκαρσία Μπερνάλ και Λουίς Νέκο. 

Η υπόθεση μιας πηγαίνει λίγα χρόνια μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα στη περίοδο που το Κομμουνιστικό Κόμμα της Χιλής έγινε παράνομο. Ο διάσημος Χιλιανός ποιητής Πάμπλο Νερούδα ήταν γερουσιαστής στο συγκεκριμένο κόμμα, οπότε αναγκάστηκε να κρυφτεί για να μην τον συλλάβουν και στη συνέχεια να διαφύγει σε Αργεντινή κι έπειτα Γαλλία για να γιτώσει. Ο σκηνοθέτης μας περιγράφει με έναν αρκετά λυρικό τρόπο τόσο την διαφυγή του ποιητή όσο και την καταδίωξή του από έναν αρκετά ευαίσθητο αστυνομικό, ο οποίος θέλει να γίνει ο "πρωταγωνιστής" της ιστορίας. 

Καθ' όλη τη διάρκεια του κυνηγητού αναδιπλώνονται οι ανθρώπινες πτυχές των ηρώων. Ο ποιητής δεν κρύβει την υπεροψία του απέναντι στο πως τον αντιμετωπίζει το καθεστώς. Κατά βάθος απολαμβάνει τη σοβαρότητα της κατάστασης διότι του επιβεβαιώνει το πόσο σημαντικό τον θεωρούν τόσο ο λαός όσο και οι καθεστωτικοί. Πατώντας μάλιστα σ' αυτήν την άποψη επιλέγει χωρίς δυσκολία την διαφυγή του, με δικαιολογία την σημαντικότητά του αλλά και την συνέχιση του έργου του, αφήνοντας πίσω του απογοητευμένους ανθρώπους οι οποίοι τον ήθελαν κοντά τους διότι τον είχαν ως ίνδαλμα. Από την άλλη πλευρά, ο νεαρός αστυνομικός, αγνώστου πατρός, δίνει μεγάλη βαρύτητα στη σύλληψη του ποιητή, πιστεύοντας πως πιάνοντάς τον θα κέρδιζε ένα κομμάτι από την αναγνωρισιμότητα και την δόξα του διωκόμενου. 

Μέχρι τα μισά η ταινία κυλά πολύ όμορφα και με πολλές ενδιαφέρουσες πολιτικές νύξεις αλλά και ποιητικές εξάρσεις. Αξεπέραστη η στιγμή που ένας τραβεστί ανοίγει τη ψυχή του καθώς ανακρίνεται από τον αστυνομικό που καταδιώκει τον ποιητή. Ήταν μία από τις πιο ανθρώπινες στιγμές που έχω δει στον κινηματογράφο.
Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές, με τις εντυπώσεις να κλέβει κυρίως ο Γκάελ Γκαρσία Μπερνάλ. Τα πλάνα θυμίζουν αρκετά τις πρώτες έγχρωμες αστυνομικές ταινίες της δεκαετίας του '60. Ειδικά οι σκηνές μέσα στο αμάξι με τα εξωτερικά "προβαλλόμενα" πλάνα, θύμιζαν αρκετά τα φιλμ νουάρ εκείνης της εποχής, ενώ η μουσική έδενε όμορφα τόσο με τις εικόνες όσο και με τις συναισθηματικές διαθέσεις των πρωταγωνιστών.
Από τα μισά όμως της ταινίας κι έπειτα κάτι αρχίζει να χαλάει. Οι ερμηνείες γίνονται πιο δυσκοίλιες, οι διάλογοι αποκτούν ένα σουρεαλιστικό ύφος που μπερδεύει τον θεατή και η υπόθεση γίνεται λίγο χαοτική. Είναι φανερός ο σκοπός του δημιουργού, ο οποίος θέλει να ερμηνεύσει την ιστορία με έναν δικό του ποιητικό τρόπο αλλά κάπου το χάνει κι αυτό κουράζει λίγο.
Μας αποζημιώνει όμως το φινάλε που είναι εξαιρετικό. Η αναγνώριση του αντιπάλου είναι ένα θείο δώρο το οποίο προσφέρει την πολυπόθητη αιωνιότητα. Αυτή η σκέψη παρουσιάστηκε με μία εκπληκτική συμβολική σκηνή, η οποία μου προκάλεσε μία ακόμη ανατριχίλα στο σβέρκο.
Η ταινία "Νερούδα" είναι αξιόλογη κι άκρως ενδιαφέρουσα. Δε ξέρω αν μπορεί να θεωρηθεί η καλύτερη της χρονιάς (όπως μας έχει παρουσιαστεί) αλλά σίγουρα μου έβαλε το μικρόβιο να μελετήσω το έργο που μας έχει αφήσει ο σπουδαίος Χιλιανός ποιητής.

Βαθμολογία: 8/10