Ρόμα

Τι είναι αυτό που κάνει μια ταινία να κερδίζει τις εντυπώσεις πριν την είσοδό της στις κινηματογραφικές αίθουσες; Μα φυσικά ο τρόπος που προωθείται στο καταναλωτικό κοινό. Και πως μπορείς να τραβήξεις σινεφίλ κοινό σε μια παραγωγή του Netflix; Με βραβεία και διθυραμβικές κριτικές, τρέιλερ με ασπρόμαυρα πλάνα και με ένα άκρως πιασάρικο τηλεοπτικό teaser ντυμένο με μουσική των Pink Floyd. Έχοντας όλα αυτά τα στοιχεία στο μυαλό μου έφτασα Σάββατο βράδυ στον κινηματογράφο Ατλαντίς. Στην είσοδό του συνάντησα μια τεράστια ουρά που κάλυπτε σχεδόν το μισό οικοδομικό τετράγωνο. Μπαίνοντας στην κινηματογραφική αίθουσα, είχα την αίσθηση πως θα παρακολουθούσα την ομορφότερη ταινία της χρονιάς.

Τα φώτα σβήνουν κι η ανυπομονησία μου χτυπάει κόκκινο. Οι τίτλοι αρχής ξεκινούν με έναν πολύ έξυπνο πλάνο. Τα πλακάκια μιας αυλής πάνω στα οποία κυλάνε κάθε τόσο ποσότητες νερού σκορπώντας έναν μαγευτικό ήχο που ξεπλένει κάθε πληγή που κουβαλάει ο καθένας μας. Η μορφή του αεροπλάνου που καθρεφτίζεται πάνω στην υδάτινη επιφάνεια όταν αυτή ηρεμεί είναι από τις πιο λυρικές σκηνές που 'χω απολαύσει σε ταινία. Δυστυχώς όμως, από εκείνο το σημείο κι έπειτα έρχεται με σταθερούς ρυθμούς η απογοήτευσή μου... 

Η ιστορία στηρίζεται με δυο παράλληλους κόσμους. Την πλούσια αστική τάξη που αποτελείται από λευκούς ανθρώπους, πιθανότατα απογόνους εποίκων του Μεξικού και των γηγενών που έχουν περιπέσει στις κατώτερες κοινωνικές βαθμίδες ζώντας ως υπηρέτες των πλουσίων ή σε φάμπρικες βουτηγμένες στη λάσπη. Δυο κόσμοι που έχουν μάθει να συνυπάρχουν και να συμπορεύονται σε έναν καθημερινό ρυθμό, σαν μια μπάντα του δρόμου που παίζει τη μουσική με σωστό τέμπο. Μέχρι που μια δυο νότες παραστρατούν κι αρχίζει το χάος. Ο σύζυγος της πλούσιας οικογένειας, αινιγματικός, λιγομίλητος και νευρικός αποφασίζει να αποδράσει από τον οικογενειακό κλοιό που τον σφίγγει. Την ίδια περίοδο η μια υπηρέτρια που είναι και πρωταγωνίστρια της ταινίας μένει έγκυος από έναν παρακατιανό. Μία οικογένεια γκρεμίζεται τη στιγμή που μια άλλη ζωή ετοιμάζεται να ρθει στον κόσμο. Οι ισορροπίες μέσα στο σπίτι κλυδωνίζονται κι η ψεύτικη γαλήνη που επικρατούσε ως τότε χάνεται πίσω από τις κραυγές απόγνωσης της συζύγου και των ανεξέλεγκτων εντάσεων που αποκτούν τα παιδιά καθώς δεν μπορούν να διαχειριστούν την νέα κατάσταση. Η μπάντα του δρόμου έχει χάσει πλέον τον ρυθμό της και παίζει τελείως φάλτσα. Δεν υπάρχει ελπίδα καμία Ο μαέστρος περπατάει μπροστά προσπαθώντας να κρύψει την απογοήτευσή του απέναντι στους μουσικούς του. Τι είναι αυτό που μένει τελικά μετά από μια παταγώδης αποτυχία; Η αγάπη κι η συνειδητοποίηση πως ο πόνος της απώλειας είναι κοινός σε όλους τους ανθρώπους είτε είναι πλούσιοι είτε είναι φτωχοί (απλώς οι πρώτοι μπορούν να τα βγάλουν πιο εύκολα βόλτα απ' ότι οι δεύτεροι).

Τι είναι λοιπόν αυτό που μου έμεινε από την ταινία; Σίγουρα τα υπέροχα ασπρόμαυρα πλάνα είναι εκπληκτικά. Πεντακάθαρα κάδρα καλά ισορροπημένα με όμορφες τοποθετήσεις των προσώπων μέσα σ' αυτές. Παρά τον αργό ρυθμό της, η ταινία με έβαλε κατευθείαν μέσα στην ατμόσφαιρά της κάτι που με κανε να μη νιώσω βαρεμάρα παρ' όλο που άκουγα αρκετό κόσμο γύρω μου να δυσανασχετεί. Η σκηνή του τοκετού είναι από τις πιο σκληρές σκηνές που έχω δει. Η ρεαλιστική του αποτύπωση κι οι απεγνωσμένες προσπάθειες των γιατρών ήταν απανωτές γροθιές στο στομάχι. Είχα μαζευτεί στο κάθισμά μου κι αισθανόμουν έναν πρωτόγνωρο πόνο σ' ολόκληρο το σώμα μου, κι αυτό το θεωρώ ως ένα σημαντικό επίτευγμα του δημιουργού. Επίσης η σκηνή της φοιτητικής διαδήλωσης που πνίγεται στο αίμα από τους παρακρατικούς ήταν εξαιρετική. Το άγχος, ο πανικός κι οι κραυγές γέμισαν τη σκοτεινή αίθουσα εντείνοντας την οργή μας απέναντι σε κάθε υπάνθρωπο που γίνεται στρατιωτάκι του κράτους για να τσακίσει τον αγώνα και το πάθος κάθε λαού. 

Από κει και πέρα η ταινία δεν μου πρόσφερε τίποτα παραπάνω. Το ανθρώπινο δράμα των προσώπων έχει παιχτεί πολλές φορές σε κινηματογραφικές ταινίες και σε τηλεοπτικές σειρές. Η συγκεκριμένη ταινία ξεχώριζε για την ψυχική ηρεμία της πρωταγωνίστριας, η οποία προσπαθούσε με στωικότητα να αντιμετωπίσει όλα τα στραβά που της συνέβαιναν. Η ψυχική της ηρεμία αποδεικνύεται σε μία πολεμική άσκηση που ενώ όλοι δυσκολεύονται να πετύχουν, εκείνη το κατορθώνει με ευκολία. Επίσης το σενάριό δεν ήταν ιδιαίτερα δυνατό. Πέρα από δυο τρεις σκηνές που ανέφερα παραπάνω, η υπόλοιπη ταινία δεν με άγγιξε καθόλου. Έπειτα, μου έκανε πολύ άσχημη εντύπωση πως όλοι οι ανδρικοί χαρακτήρες παρουσιάζονταν ως κακοί και μισάνθρωποι ενώ όλες οι γυναίκες φορούσαν το φωτοστέφανο της αγίας. Αν ήταν πιο ισορροπημένη η κατάσταση μεταξύ των δυο φύλων δεν θα αντιλαμβανόμουν κάτι λάθος αλλά αυτός ο υπερβολικός διαχωρισμός με ενόχλησε αρκετά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχω την εντύπωση πως ο δημιουργός επιχείρησε να κλέψει τις εντυπώσεις και την εκτίμηση του γυναικείου κοινού. Η υπερβολή του όμως διαλύει κάθε καλοπροαίρετη φεμινιστική διάθεση. Είμαι υπέρ της ισότητας όλων των φύλων χωρίς να εντείνω το ενοχικό σύνδρομο των ανδρών. 

Τέλος δεν μπορώ να καταλάβω το λόγο που επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος τίτλος. Σίγουρα δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την ομότιτλη ταινία του Φελίνι. Επίσης δεν κατάφερα να ερμηνεύσω τους επίμονους συμβολισμούς όπως οι συνεχείς πτήσεις των αεροπλάνων στον μεξικάνικο ουρανό κι οι ακαθαρσίες του σκύλου στην αυλή του σπιτιού που τις έβρισκα υπερβολικές ποσοτικά. 

Για μένα το Ρόμα τοποθετείται στις μεγάλες κινηματογραφικές μου απογοητεύσεις. Ίσως αν έκανε λιγότερο ντόρο να την παρακολουθούσα με άλλη ματιά. Όταν όμως πας στον κινηματογράφο με υψηλές προσδοκίες τόσο μεγαλύτερη γίνεται η απογοήτευση όταν δεν σε ικανοποιεί το έργο. Σίγουρα δεν είναι το αριστούργημα που μας δήλωναν όλους αυτούς τους μήνες κι είμαι βέβαιος πως η ταινία σύντομα θα ξεχαστεί, διότι όπως φαίνεται δεν αγκαλιάστηκε ιδιαίτερα από το κοινό. 

Βαθμολογία: 6/10