Dogman

Είχα καιρό να ενθουσιαστώ τόσο από μια ταινία λιτής περιγραφής αλλά πλούσιας σε ανάλυση χαρακτήρων. Μπορεί το Dogman να είναι μια ακόμη ταινία που πέρασε διακριτικά από τις κινηματογραφικές αίθουσες αλλά κέρδισε εύκολα τις εντυπώσεις και την εκτίμηση όσων επέλεξαν να την δουν. Ένα σύγχρονο γκανγκστερικό είδος που εξελίσσεται σε μία αστική γκρίζα ζώνη, εκεί όπου ο άνθρωπος μπορεί να μετατραπεί μέσα σε μια στιγμή από θύμα σε τέρας.
Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από έναν κακομοίρη Ιταλό με μια απερίγραπτη κι αρκετά συγκινητική αγάπη προς τα σκυλιά. Η επικοινωνία που έχει μαζί τους είναι εντυπωσιακή. Μια επικοινωνία που απουσιάζει με τους συνανθρώπους του. Η μίζερη κι άχρωμη περιοχή που μένει (δε δηλώνεται στην ταινία αν και μοιάζει πολύ με τις παράκτιες περιοχές του Λάτσιο), είναι γεμάτη καταστήματα του υποκόσμου. Ένα μαγαζί με τυχερά παιχνίδια κι ένα ενεχυροδανειστήριο γειτνιάζουν με τον δικό του χώρο, ο οποίος είναι ένα φτωχό κέντρο φιλοξενίας και καλλωπισμού σκυλιών. Η ισορροπία των ανθρώπων που ζουν κι εργάζονται εκεί ταράζεται επικίνδυνα από τα καπρίτσια ενός θηριώδους τραμπούκου. Η χρήση κοκαΐνης κι οι ψυχολογικές διακυμάνσεις του τραμπούκου, φέρνουν σε δύσκολη θέση τον Dogman καθώς εκείνος του προμηθεύει τις δόσεις τους. Η ανοχή που υπάρχει στα ατοπήματα του θηρίου, θα οδηγήσουν τον πρωταγωνιστή σε ένα αρκετά δύσκολο και καταστροφικό δίλημμα καθώς θα αναγκαστεί να επιλέξει μεταξύ του τραμπούκου και των γειτόνων του. Γνωρίζοντας πως είναι ένας αδύναμος άνθρωπος με απελπιστικά χαμηλή αυτοεκτίμηση, κι ενώ έχει προσπαθήσει με κάθε τρόπο να γίνει κοινωνικά αποδεκτός, θα επιλέξει τελικά τον φαινομενικά πιο δυνατό. Όμως η μια καταστροφική απόφαση θα φέρει την άλλη, βυθίζοντας τον πρωταγωνιστή σε μία ατέρμονη απόγνωση καθώς κανείς πια δεν τον εκτιμά ενώ παράλληλα διαπιστώνει πως όλον αυτόν τον καιρό είχε πέσει θύμα εκμετάλλευσης από τον τραμπούκο. Η οργή που φουντώνει εντός του θα είναι ανεξέλεγκτη. Ο άνθρωπος χάνει τον έλεγχο όταν συνειδητοποιεί για πρώτη φορά πως μπορεί να ασκήσει εξουσία και βία στους συνανθρώπους του που θεωρεί πιο δυνατούς.
Το πρώτο στοιχείο που με κέρδισε στη συγκεκριμένη ταινία είναι οι εκπληκτικές ερμηνείες των ηθοποιών. Μάλιστα ο Μαρτσέλο Φόντε στο ρόλο του Dogman κέρδισε το βραβείο ερμηνείας στις Κάννες. Το βλέμμα του γεμίζει συναισθήματα απόγνωσης, ελπίδας, αγάπης κι οργής σε κάθε πλάνο. Χαίρεσαι να απολαμβάνεις την εξαιρετική του ερμηνεία. Η κακομοιριά κι η αγαθότητα δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που θα τον οδηγήσουν σε μια μη αναστρέψιμη μετάλλαξη. Δίπλα όμως στον εξαιρετικό Μαρτσέλο Φόντε, έχουμε την πειστική ερμηνεία του Εντουάρντο Πεσέ στο ρόλο του τραμπούκου. Χωρίς να γνωρίζω τους δυο αυτούς πρωταγωνιστές (εξάλλου δε θυμάμαι να τους έχω δει σε άλλη ταινία) εξεπλάγην περισσότερο όταν αναζήτησα πληροφορίες γι' αυτούς στο διαδίκτυο. Η μεταμόρφωσή τους για να ερμηνεύσουν τους ρόλους της ταινίας ήταν πραγματικά εντυπωσιακή.
Ένα άλλο στοιχείο της ταινίας που λάτρεψα ήταν η σκηνογραφία της. Το τοπίο είναι ρημαγμένο και φθαρμένο. Μία εγκατάλειψη που συναντάμε στα πιο υποβαθμισμένα σημεία της Ευρώπης. Ερημιά κι ερείπια παντού. Και μέσα σ' αυτά να τριγυρνούν σαν φαντάσματα άνθρωποι που ατύχησαν στη ζωή τους ή επέλεξαν έναν δρόμο στην παρανομία και στο εύκολο χρήμα. Οι άνθρωποι που το παίζουν θύματα των τραμπουκισμών του παρανοϊκού είναι παράλληλα και θύτες. Ο ένας τάζει χρήματα σε ανθρώπους μέσω των τυχερών του παιχνιδιών κι ο άλλος αγοράζει τον χρυσό των ανθρώπων που προσπαθούν να ξεφύγουν από την εξαθλίωση. Μια σύγχρονη ζούγκλα όπου επικρατεί ο νόμος του ισχυρού.
Θα μπορούσε ο καθένας να βρει αρκετούς συμβολισμούς στις συγκεκριμένες επαγγελματικές επιλογές των προσώπων του έργου και στους λόγους που μένουν μουδιασμένοι στις βίαιες ορέξεις του τραμπούκου. Μήπως επειδή αισθάνονται κι αυτοί το ίδιο τέρατα; Προσωπικά το είδα ως μια περιγραφή της κυριαρχίας της κοινωνικής σαπίλας που τροφοδοτείται από τον εγωισμό, το ατομικό συμφέρον και την απολιτίκ συμπεριφορά των πολιτών, οι οποίοι με τη στάση τους προσφέρουν χώρο στο να φουντώνει και να δρα ανενόχλητα ο φασισμός.
Επίσης το ανατριχιαστικά ρεαλιστικό σενάριο προσφέρει μια διαρκή συναισθηματική αγωνιά, αναστάτωση και ένταση, με μικρές παύσεις τις όμορφες στιγμές που περνάει ο πρωταγωνιστής μαζί με την κόρη του στις υποβρύχιες βόλτες του. Είναι κι οι μόνες στιγμές όπου τα πλάνα είναι ηλιόλουστα και γεμάτα χρώμα.
Βρήκα την τελευταία σκηνή αρκετά συνταρακτική διότι όλοι λίγο ως πολύ έχουμε βρεθεί στην ίδια θέση ή έχουμε δει ένα δικό μας πρόσωπο να μαραζώνει εξαιτίας της ατολμίας του απέναντι σε καίριες αποφάσεις καθώς και στην επιλογή του να τα χει καλά με όλους. Κι οι δυο λανθασμένες στάσεις οδηγούν συνήθως αυτούς τους ανθρώπους στην απελπισία και στην μοναξιά. Αλλά το πιο βασανιστικό είναι που βιώνουν τον αργό θάνατο της αξιοπρέπειάς τους. Δυστυχώς αυτοί οι άνθρωποι δε βρίσκουν ποτέ την αληθινή αγάπη διότι δεν έμαθαν να την προσφέρουν αλλά ούτε να την αποδέχονται από τους γύρω τους.
Η ταινία αυτό που προσπαθεί να μας δείξει είναι οι λεπτές ισορροπίες στις οποίες βρίσκεται η ιταλική αλλά κι η ευρωπαϊκή κοινωνία. Το προσωπείο της δημοκρατίας, της ελευθερίας του λόγου, των ίσων δικαιωμάτων, της αξιοπρέπειας και της Ευρώπης των λαών είναι πλέον έτοιμο να πέσει αποκαλύπτοντας το τέρας που εκκολάφτηκε από τις πολιτικές λιτότητας και του νεοφιλελευθερισμού των τραπεζών και πολυεθνικών εταιριών. Το τέρας είναι ήδη εδώ και βρίσκεται στη διπλανή μας πόρτα.

Βαθμολογία: 7/10