Η Κλίντον, ο Τραμπ και ο θρίαμβος του παγκόσμιου καπιταλισμού

Του Slavοj Zizek
Μετάφραση: Σάκης Στεργενάκης

Ο Ρότζερ Ίμπερτ είπε κάποτε ότι μια ταινία είναι τόσο καλή όσο ο “κακός” της. Μήπως αυτό σημαίνει ότι οι επικείμενες εκλογές των ΗΠΑ θα είναι καλές δεδομένου ότι ο “κακός” (Ντόναλντ Τραμπ) είναι σχεδόν ο ιδανικός κακός; Ναι, αλλά υπό μια πολύ προβληματική έννοια.
Για τη φιλελεύθερη πλειοψηφία, οι εκλογές του 2016 αποτελούν μια ξεκάθαρη επιλογή: ο Τραμπ είναι γελοίος, υπερβολικός και χυδαίος. Εκμεταλλεύεται τις χειρότερες ρατσιστικές και σεξιστικές προκαταλήψεις μας, έτσι που μεγάλα ονόματα των Ρεπουμπλικάνων τον εγκαταλείπουν μαζικά. Αν ο Τραμπ παραμείνει ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων, θα έχουμε πραγματικά «ευχάριστες εκλογές». Παρ’ όλα τα προβλήματα μας και τους μικρούς μας τσακωμούς, όταν υπάρχει πραγματική απειλή για τις βασικές δημοκρατικές μας αξίες, ενωνόμαστε, ακριβώς όπως έκανε η Γαλλία μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις.
Αλλά αυτή η άνετη δημοκρατική συναίνεση θα πρέπει να ανησυχεί την Αριστερά. Θα πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να στρέψουμε το βλέμμα στους εαυτούς μας. Ποια είναι η ακριβής σύσταση αυτής της ευρύχωρης δημοκρατικής ενότητας;
Όλοι είναι εκεί, από τους τραπεζίτες της Wall Street μέχρι τους υποστηρικτές του Μπέρνι Σάντερς και τους βετεράνους του κινήματος Occupy, από τις μεγάλες επιχειρήσεις μέχρι τα συνδικάτα, από βετεράνους του στρατού μέχρι ακτιβιστές του LGBT + (ΛΟΑΤ), από τουςοικολόγους, φρικαρισμένους από την άρνηση του Τραμπ για την υπερθέρμανση του πλανήτη, και τις φεμινίστριες, περιχαρείς με την προοπτική της πρώτης γυναίκας προέδρου, μέχρι τις “αξιοπρεπείς” προσωπικότητες του ρεπουμπλικανικού κατεστημένου, τρομοκρατημένες από την ανεπάρκεια και τις ανεύθυνες «δημαγωγικές» προτάσεις του Τραμπ.
Αυτή ακριβώς η ανεπάρκεια έχει καταστήσει τη θέση του μοναδική. Ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο έλληνας πρώην υπουργός Οικονομικών, παρατηρεί σε ένα προσωπικό e-mail που μου έστειλε: 
“Μετά το Ορλάντο, βγήκε θερμός και ασαφής σχετικά με τα θύματα ΛΟΑΤ, με τρόπο που κανένας άλλος Ρεπουμπλικανικός δεν θα τολμούσε. Επίσης, είναι ευρέως γνωστό ότι δεν είναι “πιστός” χριστιανός και ότι λέει ότι είναι για το θεαθήναι, και λέγοντας “ευρέως γνωστό” εννοώ ότι αυτό είναι γνωστό από τις … χριστιανικές σέχτες που συνθέτουν το φονταμενταλιστικό μέτωπο στις ΗΠΑ . Τέλος, η θέση του σχετικά με την άμβλωση είναι εδώ και δεκαετίες φιλελεύθερη και είναι, και πάλι, ευρέως γνωστό, ότι ο ίδιος δεν ευνοεί την κατάργηση της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Roe κατά Wade (Σ.τ.μ. σχετικά με το δικαίωμα στην άμβλωση). Με λίγα λόγια, ο Τραμπ έχει καταφέρει να αλλάξει την πολιτιστική πολιτική του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για πρώτη φορά από την εποχή του [Ρίτσαρντ] Νίξον. Με την υιοθέτηση μιας άξεστης, μισογυνιστικής, ρατσιστικής γλώσσας έχει καταφέρει να απελευθερώσει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα από την παραδοσιακή εξάρτησή του από τον φονταμενταλιστικό, τον ομοφοβικό και τον κατά των αμβλώσεων ιδεολογικό ζουρλομανδύα. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη αντίφαση που μόνο ένας οπαδός του Χέγκελ μπορεί να συλλάβει!”
Η αναφορά του στον Χέγκελ είναι δικαιολογημένη. Το χυδαίο ρατσιστικό και μισογυνιστικό στυλ του Τραμπ είναι αυτό που του επέτρεψε να υπονομεύσει το ρεπουμπλικανικό συντηρητικό-φονταμενταλιστικό δόγμα. Ο Τραμπ δεν είναι απλά ο υποψήφιος των συντηρητικών φονταμενταλιστών. (Είναι ίσως μια ακόμα μεγαλύτερη απειλή γι’ αυτούς από ό,τι οι “ορθολογιστές” μετριοπαθείς Ρεπουμπλικάνοι). Το παράδοξο είναι, ως εκ τούτου, ότι μέσα στον ιδεολογικό χώρο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, ο Τραμπ κατάφερε να υπονομεύσει τον φονταμενταλιστικό πυρήνα του μέσω των ρατσιστικών και σεξιστικών λαϊκιστικών χυδαιοτήτων μόνο.
Η πολυπλοκότητα αυτή, βεβαίως, εξαφανίζεται στην συμβατική αριστερή-φιλελεύθερη δαιμονοποίηση του Τραμπ. Γιατί; Για να το δούμε αυτό, πρέπει να στρέψουμε και πάλι το βλέμμα μας προς την κατεύθυνση της συναίνεσης για την Χίλαρι Κλίντον.
Η λαϊκή οργή που γέννησε τον Τραμπ γέννησε επίσης τον Σάντερς. Και οι δυο εκφράζουν την ευρεία κοινωνική και πολιτική δυσαρέσκεια, αλλά το κάνουν με αντίθετους τρόπους – ο ένας χρησιμοποιώντας το δεξιό λαϊκισμό και ο άλλος επιλέγοντας το αριστερό αίτημα για δικαιοσύνη. Και εδώ είναι η παγίδα: το αριστερό αίτημα για δικαιοσύνη τείνει να συνδυάζεται με τους αγώνες για τα δικαιώματα των γυναικών και των ομοφυλόφιλων, για την πολυπολιτισμικότητα και κατά του ρατσισμού.
Ο στρατηγικός στόχος της συναίνεσης Κλίντον είναι να διαχωρίσει ξεκάθαρα όλους αυτούς τους αγώνες από το αριστερό αίτημα για δικαιοσύνη. Και για αυτόν τον λόγο, το ζωντανό σύμβολο αυτής της συναίνεσης είναι ο Τιμ Κουκ. Ο Κουκ, Διευθύνων Σύμβουλος της Apple, υπέγραψε με υπερηφάνεια μια επιστολή υπέρ των ΛΟΑΤ, απευθυνόμενη στον κυβερνήτη της Βόρειας Καρολίνας Πατ ΜακΚρόρι και μπορεί πλέον πολύ εύκολα να ξεχάσει τις εκατοντάδες χιλιάδες των εργαζομένων της Foxconn στην Κίνα που εργάζονται στη συναρμολόγηση προϊόντων της Apple σε συνθήκες σκλαβιάς.
Την έκανε, άλλωστε, τη μεγάλη χειρονομία του αλληλεγγύης προς τους μη προνομιούχους απαιτώντας την κατάργηση του διαχωρισμού για τις τουαλέτες βάσει φύλων.
Αν ο Κουκ είναι ένα ζωντανό σύμβολο αυτής της συναίνεσης, η Μαντλίν Ολμπράιτ, η πρώτη γυναίκα που έγινε υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ , είναι μια άλλη εκδοχή. Στην εκπομπή “60 Λεπτά” του CBS (12η Μαΐου, 1996), η Ολμπράιτ ρωτήθηκε για τον πόλεμο του Ιράκ: «Έχουμε ακούσει ότι μισό εκατομμύριο παιδιά έχουν πεθάνει. Θέλω να πω, ότι είναι περισσότερα παιδιά από όσα έχασαν τη ζωή τους στη Χιροσίμα. Και, αλήθεια, το τίμημα αξίζει τον κόπο; ”
Η Ολμπράιτ ήρεμα απάντησε: «Νομίζω ότι αυτή είναι μια πολύ σκληρή επιλογή, αλλά το τίμημα… νομίζουμε ότι το τίμημα αξίζει τον κόπο.”
Ας αγνοήσουμε τα περισσότερα από τα ζητήματα που εγείρει αυτή η απάντηση (συμπεριλαμβανομένης της ενδιαφέρουσας μετατόπισης από το «εγώ» στο «εμείς»: Εγώ νομίζω ότι είναι μια δύσκολη επιλογή, αλλά εμείς θεωρούμε ότι το τίμημα αξίζει τον κόπο) και να επικεντρωθούμε σε μια μόνο πτυχή: Μπορούμε να φανταστούμε τι κόλαση θα γινόταν αν η ίδια απάντηση δινόταν από κάποιον σαν τον Βλαντιμίρ Πούτιν ή τον κινέζο Πρόεδρο Ζι Τζινπίνγκ ή τον ιρανό Πρόεδρο; Δεν θα καταγγελλόταν αμέσως σε όλα τα πρωτοσέλιδά μας ως ψυχρό και αδίστακτο τέρας;
Υποστηρίζοντας την καμπάνια για την Κλίντον, η Ολμπράιτ, δήλωσε: «Υπάρχει μια ξεχωριστή θέση στην κόλαση για τις γυναίκες που δεν βοηθούν η μία την άλλη.” (Που σημαίνει: γυναίκες που ψηφίζουν Σάντερς αντί της Κλίντον). Ίσως θα έπρεπε να τροποποιήσουμε αυτή τη δήλωση. Υπάρχει μια ξεχωριστή θέση στην κόλαση για τις γυναίκες-και τους άνδρες- που θεωρούν ότι μισό εκατομμύριο νεκρά παιδιά είναι ένα ανεκτό τίμημα για μια στρατιωτική επέμβαση που καταστρέφει μια χώρα, ενώ υποστηρίζουν ολόψυχα τα δικαιώματα των γυναικών και των ομοφυλόφιλων στην πατρίδα.
Ο Tραμπ δεν είναι το βρώμικο νερό που θα πρέπει να πεταχτεί έξω για να διατηρηθεί ασφαλές το υγιές μωρό της δημοκρατίας των ΗΠΑ. Αυτός είναι το βρώμικο μωρό που πρέπει να πεταχτεί έξω για να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι έχουμε πια απαλλαγεί από τη βρωμιά, δηλαδή, για να να ξεχάσουμε τη βρωμιά που μένει, τη βρωμιά που κρύβεται κάτω από τη συναίνεση για τη Χίλαρι.
Το μήνυμα αυτής της συναίνεσης προς την Αριστερά είναι: Μπορείτε να πάρετε τα πάντα, εμείς θέλουμε απλώς να κρατήσουμε τα βασικά, την απρόσκοπτη λειτουργία του παγκόσμιου κεφαλαίου. 
Σε αυτό το πλαίσιο, το «Ναι, μπορούμε» του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα αποκτά νέο νόημα: «Ναι, μπορούμε να σας παραχωρήσουμε όλες τις πολιτιστικές σας απαιτήσεις, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η παγκόσμια οικονομία της αγοράς – έτσι δεν υπάρχει καμία ανάγκη για ριζικά οικονομικά μέτρα». 
Ή, όπως το έθεσε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Βερμόντ Τοντ ΜακΓκόουαν (Todd McGowan), σε μια ιδιωτική επικοινωνία που είχαμε: «Η συναίνεση των «ορθολογιστών ανθρώπων» που αντιτίθενται στον Τραμπ είναι τρομακτική. Είναι σαν οι υπερβολές του να δίνουν την άδεια στην πραγματική παγκόσμια καπιταλιστική συναίνεση να αναδυθεί και να συγχαίρουν τους εαυτούς τους για το ανοικτό μυαλό τους”.
Αυτός είναι ο λόγος που ο ιδρυτής των WikiLeaks Τζούλιαν Ασάνζ έχει δίκιο στη σταυροφορία του εναντίον της Κλίντον, και οι φιλελεύθεροι, που τον επικρίνουν για τις επιθέσεις εναντίον του μόνου πρόσωπου που μπορεί να μας σώσει από τον Τραμπ, κάνουν λάθος: Αυτό κατά του οποίου πρέπει να επιτεθούμε και να υπονομεύσουμε τώρα είναι αυτή ακριβώς η δημοκρατική συναίνεση κατά του κακού.
Και τι γίνεται με τον καημένο τον Μπέρνι Σάντερς; Δυστυχώς, ο Τραμπ έπεσε διάνα όταν συνέκρινε την υποστήριξη του Σάντερς στην Κλίντον με έναν οπαδό του Occupy που υποστηρίζει την Goldman Sachs. Ο Σάντερς πρέπει να αποσυρθεί και να παραμείνει σιωπηλός με αξιοπρέπεια, έτσι ώστε η απουσία του να βαρύνει στους πανηγυρισμούς της Κλίντον, υπενθυμίζοντάς μας τι λείπει και, με αυτόν τον τρόπο, διατηρώντας τον χώρο ανοιχτό για πιο ριζοσπαστικές εναλλακτικές λύσεις στο μέλλον.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο In These Times, στις 24 Αυγούστου 2016.

Πηγή: pass-world.gr

Παγώνει την ΤΤΙP η Γαλλία - Τις ΗΠΑ κατηγορεί η Γερμανία για το τέλος των διαπραγματεύσεων

Οι συνομιλίες ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις Ηνωμένες Πολιτείες για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου έχουν "βαλτώσει" και δεν υπάρχουν πολλές πιθανότητες να επιτευχθεί συμφωνία φέτος, δήλωσε σήμερα ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ.
Σε ομιλία του σε γάλλους πρεσβευτές, ο πρόεδρος Ολάντ πρόσθεσε πως δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία πριν από το τέλος της θητείας του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομάμα τον Ιανουάριο του 2017.
"Οι διαπραγματεύσεις έχουν βαλτώσει, δεν έχουν γίνει σεβαστές οι θέσεις, (η συμφωνία) είναι σαφώς μη ισορροπημένη", είπε.
Παράλληλα, ο υπουργός Εμπορίου της Γαλλίας Ματιάς Φεκλ δήλωσε πως οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ με στόχο την ολοκλήρωση της διατλαντικής συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου TTIP (Διατλαντική εταιρική σχέση συναλλαγών και επενδύσεων) πρέπει να σταματήσουν και να ξεκινήσει ένας νέος γύρος συνομιλιών πάνω σε σωστή βάση, δήλωσε σήμερα , προσθέτοντας ότι θα το προτείνει αυτό στους ομολόγους του στα τέλη του Σεπτεμβρίου.
Οι ΗΠΑ έφεραν στην πραγματικότητα το τέλος στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την ΕΕ, επειδή η Ουάσινγκτον δεν ήθελε να συμβιβαστεί με τους Ευρωπαίους εταίρους της, δήλωσε από την μεριά του ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.
Εκπρόσωπος του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ Μάικλ Φρόμαν δήλωσε σήμερα στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel ότι οι συνομιλίες για την TTIP σημειώνουν πρόοδο.
"Πιστεύω ότι οι Αμερικανοί έφεραν στην πραγματικότητα το τέλος στην TTIP. Δεν βλέπω οποιαδήποτε επιθυμία να συμβιβαστούν με τους Ευρωπαίους", δήλωσε ο Γκάμπριελ σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο Βερολίνο.
Ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας πρόσθεσε εξάλλου ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να επιτευχθεί μια συμφωνία για την TTIP πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ.
Ο Γκάμπριελ σημείωσε επίσης ότι δεν θα υπάρξει μια επίσημη δήλωση ότι οι διαπραγματεύσεις τερματίστηκαν χωρίς την επίτευξη συμφωνίας, μολονότι οι συνομιλίες έχουν ντε φάκτο αποτύχει.
"Δεν έχει νόημα να δώσουμε ένα τέλος στις συνομιλίες πάνω στα ζητήματα αυτού του είδους --ούτε με την Τουρκία, ούτε με τη Ρωσία ούτε με την Αμερική", πρόσθεσε ο Γκάμπριελ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε.
"Ωστόσο, αν οι Αμερικανοί δεν μετακινηθούν προς τους Ευρωπαίους, τότε η Ευρώπη δεν μπορεί να συμφωνήσει να δώσει ένα 'φως για την TTIP'. Κατόπιν τούτου, το σχέδιο --τουλάχιστον όπως ήταν προγραμματισμένο για φέτος-- έχει αποτύχει", υπογράμμισε.
Από την πλευρά του, ο ιταλός υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας δήλωσε πως η συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί, αλλά οι συνομιλίες θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο απ΄ό,τι αναμενόταν αρχικά.
Ο Κάρλο Καλέντα δήλωσε πως είναι ουσιώδες για τους ιταλούς εξαγωγείς οι διαπραγματεύσεις να καρποφορήσουν. "Η TTIP θα υπογραφεί. Είναι αναπόφευκτο", δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Corriere della Serra που δημοσιεύεται σήμερα.
Ο Καλέντα είπε πως θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί συμφωνία πριν από το τέλος της θητείας του προέδρου Ομπάμα. "Αλλά πρέπει να συνεχίσουμε. Αυτή η συμφωνία είναι ουσιώδης για την Ιταλία".

Πηγή: left.gr

Αδηφάγο τέρας Βρυξέλλες

του Τάσου Παππά

Οπως δείχνουν οι έρευνες, μία από τις αιτίες που το φαινόμενο του ευρωσκεπτικισμού έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις σε πολλές χώρες της Ευρώπης είναι ο ασφυκτικός έλεγχος που ασκούν οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο στις κυβερνήσεις των χωρών-μελών της Ε.Ε. και της ευρωζώνης.
Η εκχώρηση μέρους της εθνικής κυριαρχίας που είναι προϋπόθεση για τη συμμετοχή σε μια ευρύτερη συλλογικότητα, έχει γίνει αποδεκτή από τους πολίτες της Ευρώπης με βάση τη λογική «δίνω κάτι για να κερδίσω οικονομική ασφάλεια και ευημερία», ωστόσο η κατάσταση τα τελευταία χρόνια έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας -η επιλογή του κυρίαρχου νεοφιλελευθερισμού με βοηθό τη σοσιαλδημοκρατία η οποία εκτελεί χρέη γραμματειακής υποστήριξης- έχει προκαλέσει δεινά σε πολλές χώρες και πλήττει τα λαϊκά στρώματα.
Κάθε φορά που μια κυβέρνηση τολμά να αρθρώσει επικριτικό λόγο για πλευρές της οικονομικής συνταγής και διαπράττει την αποκοτιά να ζητήσει την αναθεώρησή της ή έστω κάποια χαλάρωση, η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, το Βερολίνο και οι πρόθυμοι σύμμαχοί του την επαναφέρουν στην τάξη με αφόρητες πιέσεις, ωμές απειλές και ενίοτε με στυγνούς εκβιασμούς.
Η περίπτωση της Ελλάδας είναι η πιο εμφατική. Γι’ αυτό άλλωστε και η διαβόητη συμφωνία του Ιουλίου-Αυγούστου χαρακτηρίστηκε πραξικόπημα ακόμη και από μετριοπαθείς πολιτικούς (Πιτέλα), αναγνωρισμένους οικονομολόγους (Πικετί) και παγκοσμίου κύρους διανοούμενους (Χάμπερμας). 
Οτιδήποτε αμφισβητεί ή νομίζουν ότι αμφισβητεί τους κανόνες αντιμετωπίζεται από τις κυρίαρχες ελίτ ως πρώτου βαθμού κίνδυνος για τη συνοχή της Ευρώπης.
Οπως επισημαίνει ο Χ.Μ. Εντσενσμπέργκερ στο βιβλίο του «Γλυκό τέρας Βρυξέλλες» (Νεφέλη): Οποιος αντιτίθεται στα σχέδιά τους στηλιτεύεται ως αντιευρωπαϊκό στοιχείο. Τέτοιου είδους διαστρεβλώσεις φέρνουν αμυδρά στον νου τη ρητορική του Αμερικανού γερουσιαστή ΜακΚάρθι και του Πολιτικού Γραφείου του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ. Αμφότεροι φρόντιζαν να δυσφημούν οτιδήποτε δεν τους βόλευε (σελ. 88).
Οι κυβερνήσεις δεν είναι ελεύθερες να αποφασίζουν αυτόνομα ακόμη και για ήσσονος σημασίας ζητήματα γιατί, σύμφωνα με τη Βουλγάτα της τεχνοκρατίας, τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα έχουν και δημοσιονομική διάσταση.
Η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία έχει τον αποφασιστικό λόγο για το πώς θα στελεχωθούν οι διοικήσεις των τραπεζών, οι ανεξάρτητες αρχές, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών που έχουν την ευθύνη για τα μεγέθη της οικονομίας, ποιοι τομείς του Δημοσίου θα ιδιωτικοποιηθούν, ποια νομοσχέδια θα ψηφιστούν και σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν δηλαδή υπάρχει πολιτική αστάθεια στην εποπτευόμενη χώρα, δεν διστάζει να ανατρέψει κυβερνήσεις (Ιταλία, Ελλάδα) και να διορίσει πρωθυπουργούς τους εκλεκτούς των αγορών (Μόντι, Παπαδήμος).
Από την αιχμαλωσία δεν μπορεί να ξεφύγει ούτε η Δικαιοσύνη. Ενας θεσμός υποτίθεται ανεξάρτητος. Οι δανειστές απαιτούν να μένουν στο ποινικό απυρόβλητο τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Ενωσης που ασχολούνται επί τόπου με τη «σωτηρία» της χρεωμένης χώρας.
Δεν έκρυψαν τη δυσφορία τους όταν μέλη της προηγούμενης διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ απειλήθηκαν με διώξεις για πράξεις ή παραλείψεις τους κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Στην αρχή με διακριτικό τρόπο, στη συνέχεια με λιγότερη ευγένεια ζήτησαν και πέτυχαν το ακαταδίωκτο.
Αν όλα αυτά παραπέμπουν σε σχέσεις μητρόπολης-αποικίας, όπως τον παλιό… καλό καιρό, τι μπορεί να πει κανείς για την επιστολή της Κομισιόν στον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο με την οποία, ούτε λίγο ούτε πολύ, οι Βρυξέλλες εισηγούνται (κομψή λέξη) παρέμβαση της κυβέρνησης στον Αρειο Πάγο ώστε να μη δικαστεί ο πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέας Γεωργίου για την υπόθεση του ελλείμματος. Ισως είναι η πιο ωμή παρέμβαση των θεσμών στο εσωτερικό της χώρας.
Αλήθεια, πώς θα φαινόταν στον Γάλλο σοσιαλδημοκράτη, οπαδό του διαφωτισμού και φανατικό υπερασπιστή της αρχής της διάκρισης των εξουσιών, Πιερ Μοσκοβισί (υπογράφει μαζί με τον Ντομπρόβσκις την επιστολή), αν η χώρα του δεχόταν μια τέτοιου τύπου σύσταση;
Δεν θα επιστρεφόταν από την κυβέρνησή του ως επιεικώς απαράδεκτη; Δεν θα ξεσηκωνόταν σάλος στη Γαλλία; Δεν θα είχαμε βροντώδεις καταγγελίες για ανοίκεια μεθόδευση από την πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμών που υποστηρίζουν πως υπηρετούν τη δημοκρατία και σέβονται τη συνταγματική τάξη κάθε χώρας;
Να θυμίσουμε ότι έγινε ο κακός χαμός στη Γαλλία πριν από μερικούς μήνες, όταν ο Σόιμπλε είπε μεταξύ σοβαρού και αστείου ότι και η Γαλλία ίσως να χρειάζεται ένα μνημόνιο για να ελεγχθούν οι αποκλίσεις της οικονομίας της από τους στόχους του Συμφώνου Σταθερότητας (το έλλειμμα). Ξύπνησε η παλιά έχθρα των Γάλλων για τους Γερμανούς και ο υπερυπουργός Οικονομικών της ευρωζώνης αναγκάστηκε να μαζευτεί.
Ο επικεφαλής της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος το τελευταίο διάστημα συχνά μας εκπλήσσει με τις προωθημένες θέσεις που παίρνει (η δήλωσή του για τα σύνορα ταιριάζει σε θεωρητικό του προλεταριακού διεθνισμού), είχε πει (και σωστά) τον Απρίλιο του 2016 ότι «το μεγαλύτερο βάρος των αποφάσεων θα πρέπει να μετατίθεται στις πρωτεύουσες παρά στους κεντρικούς θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Πώς επέτρεψε να φύγει από το γραφείο του η συγκεκριμένη επιστολή; Τον παρέκαμψαν οι υφιστάμενοί του Μοσκοβισί, Ντομπρόβσκις; Ή μήπως ο οπορτουνισμός έχει γίνει η δεύτερη φύση του;

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Τουρκία, αυτός ο ξένος

του Τάκη Χατζηγεωργίου

Δύο μήνες πριν την απόπειρα πραξικοπήματος στη χώρα είχα δημοσιεύσει ένα άρθρο με τiτλo “Είναι ο Ερντογάν σε κίνδυνο ή η Τουρκία;”.
Δεν ήταν βέβαια κάποια προφητεία, ήταν το αποτέλεσμα μιας σχεδόν καθημερινής πληροφόρησης που οδηγούσε στο συμπέρασμα πως η Tουρκία ήταν (είναι ακόμα) ένα καζάνι έτοιμο να εκραγεί. Σήμερα τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Είναι μια χώρα βαθιά διχασμένη (τριχοτομημένη θα μπορούσα να πω), πράγμα που δεν προιονίζει τίποτα καλό.
Μια χώρα σε τόσο βαθιά νερά δεν μπορεί παρά να βγει λαβωμένη. Σίγουρο κτύπημα θα είναι ένα βαθύ ρήγμα στην οικονομία. Απ’ εκεί και μπρος όμως υπάρχουν απειλές για την σταθερότητα της χώρας, απειλές που αγγίζουν κατά την κρίση μου και αυτήν ακόμα την κυριαρχία της χώρας. Έχω γράψει πολλές φορές, μετά από αλλεπάλληλες επισκέψεις στη νοτιανατολική Τουρκία, πως η Τουρκία αντιμετωπίζει ένα βαρύ καρδιακό πρόβλημα.
Ονομάζεται κουρδικό.
Παίζω ίσως λίγο με τις λέξεις, αλλά η πραγματικότητα είναι αυτή. Λύσεις υπάρχουν, απλά όμως ο τούρκος ηγέτης, το τουρκικό πολιτικό σύστημα, η ιστορία ενός αιώνα τουρκικής πολιτικής που έλεγε “ένα κράτος, ένας λαός”, δεν επιτρέπει εύκολα αλλαγή πορείας. Πολλοί ηγέτες έπεσαν θύματα της ιστορίας που τους κυβερνούσε, παρά οι ίδιοι να γράψουν ιστορία. Το σύστημα είναι πάντα πιο δυνατό από τα μέρη που το αποτελούν. Λύσεις όμως εξακολουθούν να υπάρχουν και δεν είναι άλλες από τον πλήρη εκδημοκρατισμό και την παράδοση όλων των δικαιωμάτων σε όλους τους κάτοικους της χώρας. Ο δρόμος προς την Ευρωπαική Ένωση θα ήταν ως προς αυτό πολύ υποβοηθητικός. Όμως ο κος Ερτογάν χάθηκε μέσα στο παρελθόν και στην αγωνία του, τον τρόμο θα έλεγα, μην διαμελισθεί η χώρα. Και ο τρόμος δεν είναι ποτέ καλός οδηγός. Οι ηγέτες δεν τρομοκρατούνται. Μπροστά λοιπόν σ’ αυτό τον φόβο ξεκίνησε ένα αγώνα κατά πάντων. Με αποτελέσματα ορατά απά χιλιάδες μίλια. Τρομοκρατικές επιθέσεις, εκατοντάδες νεκροί σχεδόν μηνιαία, σφοδρές συγκρούσεις με το ΠΚΚ. Κρίση στα σύνορα με τη Συρία αλλά και με την ίδια τη Συρία, για να απαριθμήσω μόνον μερικά. Και όλα αυτά γιατί ο πρόεδρος Ερτογάν αντι να κοιτάζει μπροστά κοιτάζει πίσω.
Άποψη μου είναι πως σε τίποτε δεν θα έβλαπτε την Τουρκία η μετεξέλιξη της, σε ένα νέο Ηνωμένο Βασίλειο. Αναφέρομαι στη Αγγλία, τη Σκωτία και την Ουαλλία. Δεν μίκραναν οι χώρες αυτές από την συνύπαρξη. Μάλλον μεγάλωσαν. Αντ’ αυτού ο πρόεδρος Ερτογάν κινείται ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση. Στην ενσωμάτωση δια της βίας, αλλά και δια της υπέρτατης βίας που είναι ο χρόνος. Είμαι όμως της άποψης πως το κουρδικό ζήτημα είτε θα οδηγήσει σε μια μεταστροφή της Τουρκίας σε μια μεγάλη ανοιχτή δημοκρατία, είτε θα την οδηγήσει στο διαμελισμό. Και το πρώτο μεν το βλέπω μακρινό, το δε δεύτερο πιθανό μεν αλλά μέσα από νέο ποταμό αίματος. Οι δε Αμερικάνοι; Μπορεί να μην εργάζονται για το διαμελισμό της Τουρκίας, αλλά λίγες αμφιβολίες έχω πως θα καλοσώριζαν μια τέτοια εξέλιξη. Η κατάτμιση χωρών της περιοχής είναι άλλωστε πλέον ιστορικό γεγονός. Και επειδή η Τουρκία δεν είναι ούτε Ιράκ, ούτε Συρία, ούτε Λιβύη, δεν επιχειρούν μεν αυτό που επιθυμούν αλλά και δεν εμποδίζουν εξελίξεις που οδηγούν προς τα εκεί. Η αρχική δήλωση Αμερικάνου αξιωματούχου ο οποίος μιλώντας για το πραξικόπημα, αναφέρθηκε σε “εξέγερση” νομίζω πως δεν λέει απλώς πολλά, λέει τα παντα.
Τι γiνεται με εμάς, ως προς αυτή την Τουρκία! Ως προς αυτόν τον ξένο; Αυτό είναι το μέγα ερώτημα.
Πολλοί ίσως σκεφτούν ας περιμένουμε τις εξελίξεις στη Τουρκία! Με λίγα λόγια ας περιμένουμε το διαμελισμό της. Μπαίνω σ’ αυτό το θέμα γιατί ακούω πολλούς να το συζητούν, να το σκέφτονται. Δεν πίστεύω σ’ αυτή την προοπτική. Δεν πιστεύω ότι πρέπει εμείς να κάνουμε αυτό το οποίο καταγγέλλουμε όταν το κάνουν άλλοι. Γιατί ακόμα και αν είναι κοντά μια τέτοια πιθανότητα , που δεν τη βλέπω στο ορατό μέλλον, (τραυματικών δηλαδή εμπειριών μέσα στη Τουρκία), ουδείς γνωρίζει τι αυτό θα σημαίνει για μας, ή τι αντάλλαγμα θα πάρει στη Κύπρο ως χρύσωμα του χαπιού για δικά της πιθανά τραύματα.
Η κλεψύδρα του κυπριακού (όπως το ξέρουμε ως σήμερα) τελειώνει σύντομα. Να έχουμε υπομονή, να δούμε τι πραγματικά σκέφτεται η Τουρκία στο θέμα των εγγυήσεων, και του στρατού, να δούμε όλες τις πτυχές της λύσης και τότε να αποφανθούμε. Και αφού αυτό είναι στο σύντομο μέλλον, δεν χρειάζονται πρόωρες εξαγγελίες. Για μένα είναι φανερό, πως ανεξάρτητα από τις “ήπιες” αν μπορώ να τις χαρακτηρίσω έτσι, δημόσιες τοποθετήσεις Τούρκων αξιωματούχων για το θέμα των εγγυήσεων, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε την πραγματικότητα στην πράξη. Κι αυτό γιατί διεθνής συμφωνία που παρέχει δικαιώματα επί άλλου κράτους δύσκολα εγκαταλείπεται.
Επιπρόσθετα όμως θέλω να καταγράψω κάτι. Γιατί θέλουμε λύση του κυπριακού; Ο καθείς έχει το δικό του λόγο.
Μιλώντας όμως για μένα, η Λύση ήταν και είναι πόθος, γιατί θέλω να δω ξανά τη συμβίωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Δεν αιθεροβατώ για να μην βλέπω πως ο νόστος της επιστροφής έχει φτάσει στο ναδίρ.
Βασανίζομαι λοιπόν γιατί να υποστηρίξω κάτι αν δεν κουβαλεί μαζί του αυτό που για μένα ήταν και είναι το πρωτεύον. Η συμβίωση! Προφανώς είναι πρωτεύουσας σημασίας και η ασφάλεια, η ειρήνη, η οικoνομία, η ευημερία. Αλλά δεν θέλω όλα αυτά να σημαίνουν νομιμοποίηση του εμείς απ’ εδώ και αυτοί απ’ εκεί.
Η λύση λοιπόν θέλω απλώς να ξέρω αν θα φέρνει μαζί της και την βαθμιαία, την αργή, την με την πάροδο των ετών, την σε κάποιο ικανό βάθος, συνύπαρξη. Αλοιώτικα δεν το θέλω. Και σ’ αυτό μπορεί να παίξουν μεγάλο ρόλο οι παράμετροι της λύσης. Αλλά μεγαλύτερο ρόλο θα παίξει η παιδεία μετά την λύση.
Ως προς αυτό όμως, φωνή μεγαλινάρισσα βοά μόνη, στο βάθος της Σαχάρας.

Πηγή: dialogos.com.cy

Μόνο όταν καεί κάποιος άνθρωπος(;)...

Αυτή τη φορά δεν έφταιγε καμία κολόνα της Δ.Ε.Η. Είναι πλέον φανερό πως κάποιοι εγκληματίες κυκλοφορούν ανάμεσά μας και περιμένουν πότε θα κάνουν την εμφάνισή τους τα μποφόρ για να σπείρουν την καταστροφή στον τόπο μας. Αυτοί οι συνειδητοποιημένοι εγκληματίες όχι μόνο δε βάζουν μυαλό αλλά έχουν το θράσος να καίνε το νησί για δεύτερη φορά μέσα σε ένα καλοκαίρι. Δυστυχώς όμως για το καμένο δάσος δεν υπάρχει κανείς που θα κινηθεί νομικά εναντίον των ενόχων και των υπευθύνων. Τι θα συμβεί όμως όταν θρηνήσουμε κάποιο θύμα; Ήδη μία γυναίκα νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση με καμένο το μεγαλύτερο μέρος του σώματός της (μαζί με άλλες δυο γυναίκες που είναι σε κάπως καλύτερη κατάσταση). 

Δυστυχώς η κοινή αδιαφορία κι ανοχή δεν έχει επηρεαστεί καθόλου από την πρόσφατη πυρκαγιά αλλά κι από τη μεγάλη καταστροφή του 2012. Μου είναι ενοχλητικό πως οι ένοχοι ζουν και κυκλοφορούν ελεύθεροι ανάμεσά μας. Συνένοχοι είμαστε όμως κι εμείς που δεν κάνουμε κάτι να τους ξεσκεπάσουμε και να τους τιμωρήσουμε για το κακό που έχουν κάνει στο τόπο μας. Μόνο όταν καεί κάποιος άνθρωπος, υπάρχει περίπτωση να κινήσουν κάποιοι τις νομικές διαδικασίες, κυρίως οι συγγενείς του θύματος. Αλλά και πάλι πολύ φοβάμαι πως η μήνυσή τους θα την πάρει ο άνεμος, όπως τη στάχτη των καμμένων δέντρων που σκόρπισε αυτές τις μέρες, στα ανοιχτά του Αιγαίου.

Τον Αύγουστο του 2012, ο τότε δήμαρχος Χίου, περιέγραψε την φωτιά ως την τρίτη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία του νησιού (μετά τη Σφαγή και τον μεγάλο σεισμό του 1881). Έκανε όμως ένα λάθος στην διατύπωσή του. Δεν ήταν η πυρκαγιά η τρίτη μεγαλύτερη καταστροφή του νησιού. Η αδιαφορία των κατοίκων του νησιού είναι, που δεν έχει συνειδητοποιήσει την ομορφιά και την αξία του τόπου μας. Είναι το ατομικό συμφέρον μερικών συμπολιτών μας, που τους ωθεί να θέτουν σε κίνδυνο τον τόπο τους και τους συνανθρώπους τους. 

Η δεύτερη μεγάλη πυρκαγιά της Χίου γι' αυτό το καλοκαίρι είναι απολύτως εξοργιστική διότι πίστεψα πως με τη φωτιά στα Μαστιχοχώρια θα ταρακουνιόταν η συνείδηση των συμπολιτών μου αλλά και των τοπικών αρχών, κάνοντάς μας πιο προσεκτικούς, πιο επιφυλακτικούς αλλά και πιο καχύποπτους για την υπόλοιπη περίοδο του καλοκαιριού. Τελικά απ' ότι φάνηκε εξακολουθούμε να χουμε μαύρα μεσάνυχτα. Μαύρα είναι και τα μεσάνυχτα που επιλέγουν αυτοί οι εγκληματίες να βάζουν φωτιά στο νησί, μιας και μέχρι εκεί φτάνει η μαγκιά τους.

Η δεύτερη πυρκαγιά με γέμισε απαισιοδοξία. Πολύ φοβάμαι πως ο κόσμος του νησιού θα συνειδητοποιήσει το τραγικό λάθος της κοινής αδιαφορίας και της εξοργιστικής ατιμωρησίας των ενόχων όταν θα καεί και το τελευταίο δέντρο. Κι αν τότε ξεσπάσει οργή, θα αναζητούμε ανεμογεννήτριες για να κρεμάσουμε πρώτα τους ενόχους κι έπειτα τους εαυτούς μας, από τύψεις για την αδιαφορία και την απραξία μας μπροστά σ' αυτό το έγκλημα. 

Μόσταρ, το τοξωτό μαργαριτάρι των Βαλκανίων

Το Μόσταρ είναι ο επίλογος του μεγάλου ταξιδιού στα Δυτικά Βαλκάνια. Ένα πανέμορφο χωριό, το οποίο έζησε κι αυτό τη φρίκη του πολέμου της Βοσνίας. Έχω παρακολουθήσει αρκετές φορές το βίντεο-ντοκουμέντο με την ανατίναξη του τοξωτού γεφυριού από ένα κροατικό τανκς. Η ίδια ανατριχίλα, κάθε φορά που βλέπω το μνημείο αυτό να γίνεται χίλια κομμάτια και να χάνεται κάτω από τα νερά του ποταμού, ενώ την ίδια στιγμή οι Κροάτες πανηγυρίζουν το κατόρθωμά τους με ριπές στον αέρα. Μετά από 20 χρόνια αποφασίστηκε να χτιστεί ξανά το γεφύρι, με βάση το αρχικό του σχέδιο. Η απόφαση αυτή με συγκίνησε πολύ, κάνοντας από τότε το Μόσταρ έναν από τους πιο ποθητούς προορισμούς που είχα. Γι' αυτό και περίμενα με ανυπομονησία τη μέρα που θα φτάναμε με το αμάξι σ' αυτό το πανέμορφο χωριό.
Ξεκινήσαμε νωρίς από το Σαράγεβο. Ο καιρός έδειχνε πως επιτέλους οι περίπατοί μας θα συντροφεύονταν από τα χάδια του ήλιου. Φεύγοντας από την πρωτεύουσα της Βοσνίας, διασχίσαμε ένα ακόμη φαράγγι. Θεόρατοι βραχώδεις όγκοι κρέμονταν απειλητικά πάνω από τα κεφάλια μας ενώ τα δέντρα μας έδιναν μία ανόητη ασφάλεια, πως οι ρίζες και οι πυκνές τους φυλλωσιές θα μας προστάτευαν από μία κατολίσθηση (00:06-00:16).
Λίγο πριν φτάσουμε στο Μόσταρ, κάναμε μία μικρή στάση στο Μπλαγκαζ (00:17-00:44). Κάτω από έναν απότομο γκρεμό βρίσκεται ο τεκές του Δερβίση. Ένα διακριτικό παλατάκι, πλούσιο από οθωμανικά και μεσογειακά αρχιτεκτονικά στοιχεία, το οποίο στέκεται περήφανο δίπλα ακριβώς από τις πηγές του ποταμού Μπούνα. Το νερό έβγαινε ορμητικά μέσα από μία σπηλιά, μιας και οι βροχές που έπεσαν εκείνες τις μέρες είχαν φουσκώσει αρκετά το ποτάμι. Η στάθμη του είχε ανέβει ψηλά μ' αποτέλεσμα η είσοδος της σπηλιάς να φαίνεται ελάχιστα ενώ οι αποβάθρες με τις βαρκούλες και τα τραπεζάκια των γύρω εστιατορίων, είχαν κάμποσα αρκετά εκατοστά κάτω από το νερό. Όμως ο κόσμος απτόητος απολάμβανε τον περίπατο και το φαγητό τους δίπλα στο ποτάμι κι αρκετοί επισκέπτες φωτογραφίζονταν με φόντο το παλατάκι και το γκρεμό. Κι εμείς με τη σειρά μας, αναζητήσαμε κάποιο μονοπάτι που θα μας οδηγούσε όσον το δυνατόν πιο κοντά στην πηγή. Όμως το ποτάμι δε συμφώνησε στην ιδέα μας. Με απειλητικές διαθέσεις μας κρατούσε μερικές δεκάδες μέτρα μακριά από την είσοδο της σπηλιάς. Δεν είχαμε άλλη επιλογή από το να γυρίσουμε στο αμάξι και να αναχωρήσουμε για το Μόσταρ.
Το Μόσταρ σημαίνει "αυτός που φυλάει τη γέφυρα". Δεν είναι τυχαίο λοιπόν πως το απόλυτο σύμβολο της πόλης (και της ευρύτερης περιοχής) είναι η τοξωτή γέφυρα, η οποία υπήρξε σημαντικό γεωστρατηγικό σημείο της Ερζεγοβίνης και του ποταμού Νερέτβα. Αν και υπάρχουν ίχνη από τα προϊστορικά χρόνια, το Μόσταρ απέκτησε ισχύ από τον 16ο αιώνα και μετά.
Το τοξωτό γεφύρι (02:57-04:21) σχεδιάστηκε από τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Μιμάρ Χαϊρουντίν μετά από εντολή του σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή. Το χτίσιμο ξεκίνησε στις 24 Οκτωβρίου του 1557 κι ολοκληρώθηκε εννιά χρόνια μετά. Ο θρύλος λέει πως ο Χαϊρουντίν ποτέ δεν είδε την ολοκλήρωση του διότι το έσκασε λίγο καιρό πριν τα εγκαίνια. Αφορμή στάθηκε η απειλή του σουλτάνου, ο οποίος τους ξεκαθάρισε πως θα του έπαιρνε το κεφάλι αν η καμάρα κατέρρεε. Το γεφύρι τελικά έμεινε όρθιο για πάνω από τέσσερις αιώνες μέχρι τις 9 Νοεμβρίου του 1993, την μέρα που ανατινάχθηκε από ένα κροατικό τανκς.
Απ' όλους του θρύλους που ακούγονται για το γεφύρι, μόνο ένας παραμένει ζωντανός μέχρι σήμερα. Λέγεται πως στα εγκαίνιά του πολλοί κάτοικοι της πόλης το γιόρτασαν βουτώντας από τη γέφυρα στο ποτάμι, από ένα ύψος 20 μέτρα. Θαρραλέες βουτιές οι οποίες συνεχίζονται μέχρι σήμερα.
Στα παλιά χρόνια, το τοξωτό γεφύρι προστατευόταν από δύο μεγάλους πύργους, από τους οποίος ο ένας σήμερα στεγάζει το μουσείο της Παλιάς Γέφυρας. Σε ένα άλλο κτίριο του μνημείου, φιλοξενείται μία φωτογραφική έκθεση για τα χρόνια του πολέμου. Η Τουρκία έχει βάλει το χεράκι της στην οικονομική ενίσχυση αυτής της έκθεσης, μια κίνηση φανερή μιας και σε αρκετές φωτογραφίες πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο Ερντογάν (ειδικά στα εγκαίνια της αναστηλωμένης γέφυρας). Τόσο στην συγκεκριμένη φωτογραφική έκθεση, όσο και σε διάφορα γκράφιτι που παρατήρησα στους δρόμους της πόλης, διέκρινα ένα άσβεστο μίσος μόνο προς τους Σέρβους, μιας και η σχέση με τους Κροάτες έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια (01:34-01:44). Από τώρα προσπαθούν κάποιοι να σβήσουν τα εγκλήματα της μίας πλευράς, τη στιγμή που κρατούν εσκεμμένα κάποια άλλα μέτωπα ανοιχτά. Λάθη που έχουν συμβεί στη χώρα μας σε παλιότερες δεκαετίες, βλέπω να συμβαίνουν την σήμερον εποχή στην Βοσνία.
Κι ενώ σβήνουν κάποια κομμάτια της ιστορίας, κάποια άλλα τα κρατούν ζωντανά, όπως για παράδειγμα το ξενοδοχείο Neretva (00:49-01:03), το οποίο μας υποδέχεται σε μία από τις εισόδους που οδηγούν προς το κέντρο της πόλης. Με έναν ξύλινο σκελετό κρατούν την πληγωμένη πρόσοψη του κτιρίου. Το πλούσιο παρελθόν του χάνεται από τις τρύπες που άφησαν οι σφαίρες στην όψη του. Διατηρεί όμως πεντακάθαρα τη φρίκη του πολέμου που βιώσε τόσο το κτίριο όσο κι η υπόλοιπη πόλη. Στάθηκα γι αρκετή ώρα στην γέφυρα Tito και το παρατηρούσα. Προσπαθούσα να φέρω στο μυαλό μου τις δονήσεις του εδάφους από τις εκρήξεις των οβίδων αλλά και από τα ποδοβολητά των κατοίκων καθώς έτρεχαν για να προφυλαχθούν από τις σφαίρες. Λίγο πιο κάτω, ένα κτίριο απομεινάρι του παλιού καθεστώτος (01:04) κρατάει ανοιχτή τη πληγή που του προξένησε ένα βλήμα. Μία μωβ μπογιά έχει τρέξει προς τα κάτω, υποδηλώνοντας πως και τα κτίρια αιμορραγούν. Εξάλλου δε τραυματίζονται μόνο οι άνθρωποι σε έναν πόλεμο. Περπατώντας προς το κέντρο, αντίκρισα κι άλλες πληγές (01:04-01:33)...
Μετά από λίγη ώρα, βρεθήκαμε στην καρδιά της πόλης. Εκεί που κάποτε ήταν κρυμμένοι οι στρατιώτες και πολεμούσαν σε έναν ανορθόδοξο πόλεμο, σήμερα συναντάμε καφετέριες, μπαράκια και μαγαζιά με αναμνηστικά (02:11-02:31). Εκεί που κάποτε οι τοίχοι ήταν μαυρισμένοι από τις εκρήξεις και τις φλόγες, σήμερα αρκετές είναι καθαρές και καλυμμένες με χαρούμενα χρώματα.
Κάτω ακριβώς από την τοξωτό γέφυρα σχηματίζεται μία μικρή όχθη. Εκεί συνάντησα αρκετούς νέους να κάθονται δίπλα στο ποτάμι. Άλλοι μιλούσαν, άλλοι φωτογραφιζόντουσαν κι ορισμένοι περπατούσαν γύρω από τα απομεινάρια της παλιάς γέφυρας. (02:32-02:46). Προς το απόγευμα το ποτάμι είχε φουσκώσει, βυθίζοντας ένα μεγάλο μέρος της όχθης (02:47).
Την ώρα που ο ήλιος άγγιζε τις κορυφογραμμές των γύρω βουνών, άρχισαν να αντηχούν σ' ολόκληρη την κοιλάδα οι φωνές των ιμάμηδων. Η πόλη είναι γεμάτη τζαμιά με κυριότερα το τζαμί του πασά και το περίφημο τζαμί του Καραντιόζ Μπεκ. Στην μία όμως πλευρά (εκεί που ήταν κάποτε η κροατική περιοχή) στέκεται το ψηλότερο καθολικό καμπαναριό της νοτιοανατολικής Ευρώπης (αγγίζει τα 110 μέτρα) ενώ από την άλλη πλευρά χτίζεται τώρα μία σερβοορθόδοξη εκκλησία με ένα αντίστοιχο ψηλό καμπαναριό. Όπως φαίνεται η μάχη της θρησκείας καλά κρατεί σ' αυτόν τον πληγωμένο αλλά τόσο όμορφο τόπο.
Και πράγματι αν το καλοσκεφθεί κανείς θα διαπιστώσει πως δεν υπάρχουν σταθερές ισορροπίες στο Μόσταρ. Αυτό είναι φανερό στον πληθυσμό της πόλης. Κάποτε το Μόσταρ φιλοξενούσε Κροάτες Σέρβους και Βόσνιους. Μετά τον πόλεμο οι Σέρβοι μειώθηκαν πολύ κι επικράτησαν μόνο οι Βόσνιοι. Τα τελευταία χρόνια όμως επανέρχονται στην πόλη οι Κροάτες, αλλάζοντας έτσι την κλίση της πληθυσμιακής πλάστιγγας.
Το βραδάκι πήραμε μπύρες στο χέρι και καθίσαμε στην όχθη του ποταμού, έχοντας ως φόντο το τοξωτό γεφύρι. Έδειχνε ακόμη πιο περήφανο με την φωταγώγησή του (04:21). Προσπαθούσαμε σιωπηλοί να νιώσουμε τις δονήσεις και την ενέργεια του τόπου. Η απόλυτη ηρεμία αυτής της πόλης έδινε την εντύπωση μιας νηνεμίας που κρατάει λίγο πριν την καταιγίδα. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι μία περίεργη χώρα δύο ταχυτήτων. Το έδαφός της είναι γεμάτο "εκρηκτικά", τα οποία έχουν τοποθετήσει άλλοι και είναι έτοιμα να πυροδοτηθούν. Για πους αναφέρομαι; Φυσικά γι' αυτούς που μέχρι σήμερα χρηματοδοτούν μόνο το μουσουλμανικό κομμάτι της χώρας, για αναπτυξιακά έργα. Είναι βέβαιο πως η ανισότητα που δημιουργείται μεταξύ των διαφορετικών θρησκευτικών κοινοτήτων, θα οδηγήσει σε μία νέα έκρηξη. Αυτή η διαίσθηση μπορεί να γίνει αντιληπτή μόνο αν επισκεφθεί κανείς την Βοσνία, και θα μελαγχολήσει στην ιδέα πως αυτός ο επίγειος παράδεισος των Βαλκανίων, πολύ πιθανόν θα βιώσει για μία ακόμη φορά τη φρίκη ενός πολέμου.
Γυρνώντας στο δωμάτιο προσπάθησα να διώξω τις παραπάνω άσχημες σκέψεις. Οι κάτοικοι της πόλης, ξένοιαστοι απολάμβαναν έναν ευρωπαϊκό αγώνα ποδοσφαίρου στις καφετέριες ενώ διάφορες γυναικοπαρέες περπατούσαν στους γύρω δρόμους, κουτσομπολεύοντας και κρυφογελώντας. Όλοι μαζί μου έλεγαν να "ηρεμήσω και πως όλα καλά πάνε". Κι εκεί που πήγαινα να χαλαρώσω,μου ήρθε στο μυαλό η υπέροχη σκηνή της βοσνιακής αντιπολεμικής ταινίας "Τα όμορφα χωριά όμορφα καίγονται" όπου δυο φίλοι, ένας χριστιανός κι ένας μουσουλμάνος πίνουν ρακί αμέριμνοι σε μία υπαίθρια ταβέρνα. Κι ενώ κοιτάζουν τον ορίζοντα, ρωτάει ο ένας προβληματισμένος "λες να γίνει πόλεμος;" για να δεχθεί την ανέμελη απάντηση "σιγά μη γίνει πόλεμος"...
Το Μόσταρ είναι μία υπέροχη πόλη.
Μία πόλη μνήμης.
Μία πόλη γεμάτη προβληματισμούς.
Μία πόλη που δίνει έμπνευση.
Η πόλη την οποία διάλεξα να κλείσω τον κύκλο των περιγραφών μου για το μεγάλο αυτό ταξίδι στα Δυτικά Βαλκάνια, που πραγματοποίησα με δυο αγαπημένους μου φίλους την άνοιξη του 2016. 

Το τουρκικό πραξικόπημα: διαπιστώσεις και προβληματισμοί

του Αρέφ Αλομπεΐντ

Η έλλειψη ισορροπίας στη διεθνή κοινότητα, εξαιτίας της διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης και της επικράτησης του καπιταλισμού, οδήγησε στην επιδείνωση της κατάστασης της παγκόσμιας ασφάλειας, των διεθνών οικονομικών συνθηκών και στην αύξηση των στρατιωτικών δαπανών εις βάρος της ειρήνης.
Από τότε, η περιοχή της Μέσης Ανατολής πρωτοστατεί στους πολέμους, στις αναταραχές και στις συγκρούσεις.
Η υποβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας ως στρατηγικού συμμάχου της Δύσης, εξαιτίας της αλλαγής του παγκόσμιου γεωπολιτικού σκηνικού, το πρόβλημα της εθνικής ταυτότητας της Τουρκίας (ανατολική ή δυτική) και η δυσμενής οικονομική κατάσταση είχαν συνέπεια, από τη μία, την κατάληψη της εξουσίας, δημοκρατικά, από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και από την άλλη, τη σταδιακή περιθωριοποίηση των κοσμικών κεμαλιστών.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του σχεδίου με την κωδική ονομασία «Βαριοπούλα», που κρίθηκε υπέρ του προέδρου Ερντογάν, η οποία αποτελεί μια σημαντική αναμέτρηση μεταξύ ισλαμιστών και κεμαλιστών.
Tο αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου κατάφερε αρχικά να προκαλέσει πολιτική αστάθεια και τεράστια οικονομική ζημιά.
Ωστόσο, ήταν εμφανής σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ μια ικανοποίηση από την προσπάθεια ανατροπής του Ερντογάν.
Ανεξαρτήτως από τα λάθη που οδήγησαν στην αποτυχία των πραξικοπηματιών η μετά το πραξικόπημα Τουρκία θα είναι τελείως διαφορετική.
Το κλείσιμο της γαλλικής πρεσβείας στην Αγκυρα πριν από το πραξικόπημα, ο ρόλος της βάσης Ιντσιρλίκ στον εφοδιασμό των πραξικοπηματιών πιλότων μέσω αέρος με καύσιμα, η σιωπή των μελών του ΝΑΤΟ κατά τις πρώτες ώρες του πραξικοπήματος, το κλείσιμο των συνόρων Ιράν-Τουρκίας, η σιωπή των Κούρδων, ο ρόλος του Τούρκου τέως στρατιωτικού ακόλουθου στο Τελ Αβίβ ως βασικού σχεδιαστή του πραξικοπήματος, οι πιθανές επαφές μεταξύ κάποιων πραξικοπηματιών και Σύρων αξιωματούχων αποδεικνύουν ότι το πραξικόπημα ήταν αρκετά μελετημένο και προσχεδιασμένο και είχε κύριο σκοπό την κατάληψη της εξουσίας και την εκκαθάριση του Ερντογάν.
Για τον Ερντογάν, η ριζική κάθαρση των αντιφρονούντων είναι αναπόφευκτη γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα είχε την τύχη του πρώην δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου της Αιγύπτου, Μόρσι, και μπορεί και χειρότερα.
Ομως ο εξευτελισμός των Τούρκων στρατιωτικών αντιφρονούντων και η κόντρα με τη Δύση θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε άσχημα μπερδέματα για τον ίδιο τον Ερντογάν και να έχει την τύχη του Τσάβες.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι Τούρκοι υποστηρικτές της νομιμότητας δεν ύψωσαν τη φωτογραφία του Ερντογάν αλλά την τουρκική σημαία (κάτι πρωτοφανές για τα δεδομένα της Μέσης Ανατολής).
Επίσης, ο ρόλος του τουρκικού λαού αποδείχτηκε σωτήριος για τον Τούρκο πρόεδρο και την κυβέρνησή του.
Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης απέδειξε ότι έχει ριζωθεί αρκετά στην τουρκική κοινωνία ύστερα από τόσα χρόνια διακυβέρνησης.
Επιπλέον, η εμπειρία του πραξικοπήματος καταδεικνύει ότι το τουρκικό πολιτικό Ισλάμ είναι ποτισμένο με την εθνική ταυτότητα της Τουρκίας και σέβεται τη χώρα, τα σύνορά της και το πολίτευμά της.
Σε αντίθεση με το πολιτικό Ισλάμ αρκετών αραβικών χώρων που δεν σέβεται την εθνική ταυτότητα και δεν θα δίσταζε να προσφύγει σε βίαιες μεθόδους για την κατάληψη της εξουσίας και να ξεπεράσει τα εθνικά σύνορα.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν ο δημοκρατικός δυτικός κόσμος αποδέχεται τις δημοκρατικές και τις συνταγματικές αρχές στις μουσουλμανικές χώρες.
Στην εν λόγω περίπτωση η καταδίκη του πραξικοπήματος προήλθε από τους Δυτικούς εφόσον επιβεβαιώθηκε η αποτυχία των πραξικοπηματιών.
Ετσι, οι κατηγορίες Ερντογάν κατά Φετουλάχ Γκιουλέν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν έμμεσες κατηγορίες κατά των ΗΠΑ για την αρνητική τους στάση. Ενώ η στάση της Μόσχας ήταν πιο ξεκάθαρη και εκτιμήθηκε από την τουρκική ηγεσία.
Με αυτόν τον τρόπο, παρά τις τριβές του τελευταίου καιρού μεταξύ Μόσχας-Αγκυρας, δεν αποκλείεται, αν δεν αλλάξει η Δύση τη στάση της, να φτάσει η αναθέρμανση των σχέσεων μεταξύ των δυο κρατών σε στρατηγικό επίπεδο.
Επιπρόσθετα, εκτός από το ηθικό δίλημμα, οι τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία αναδεικνύουν ένα άλλο σοβαρό ερώτημα κυρίως για τους Ευρωπαίους. Τι θα τους συνέφερε, μια διαλυμένη ή μια ενωμένη Τουρκία;
Η σύγχρονη ιστορία είναι αυτή που δίνει απάντηση.
Η ενωμένη Τουρκία, ως συνδετικός κρίκος Δύσης-Ανατολής, προστατεύει τη Δύση από τις ανατολικές εισβολές ή τουλάχιστον θα μπορούσε να λειτουργεί ως πρώτη αμυντική γραμμή. Η πρόσφατη συμφωνία για το προσφυγικό είναι μια ένδειξη για τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει η Τουρκία.
Τέλος, η Τουρκία, λόγω των τεράστιων οικονομικών και πολιτικών επιπτώσεων του πραξικοπήματος, βρίσκεται σε δυσμενή θέση και θα χρειαστεί τουλάχιστον 3-5 χρόνια μέχρι να επουλωθούν οι πληγές της.
Ετσι, η ανάγκη της Τουρκίας για συμμάχους σε αυτή την ιστορική στιγμή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως θετικό κλίμα και ευκαιρία για την ελληνική εξωτερική πολιτική για την επίλυση των περισσότερων ελληνοτουρκικών διαφορών με σεβασμό στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Θωρακίζονται εννέα μνημεία - σύμβολα του Αιγαίου

Η πανάρχαιη πόλη της Πολιόχνης και το ιερό των Καβείρων στη Λήμνο, το Κάστρο της Μυτιλήνης, η Νέα Μονή της Χίου, το Κάστρο της Χίου και ο Ι. Ναός Αγ. Γεωργίου Συκούση στον οικισμό Αγ. Γεωργίου Συκούση στη Χίο μπαίνουν στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 του ΥΠΠΟΑ που ξεκίνησε από τα νησιά του Αιγαίου.
Πρόκειται για παρεμβάσεις σε χώρους και μνημεία-σύμβολα για τα νησιά της Λέσβου, της Λήμνου και της Χίου, συνολικού προϋπολογισμού 7.247.112€. Τα έργα αυτά στην πλειονότητά τους θα υλοποιηθούν με τη μέθοδο της αρχαιολογικής αυτεπιστασίας από τις ίδιες τις εφορείες Αρχαιοτήτων.
Η Πολιόχνη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους του προϊστορικού Αιγαίου, τα οικιστικά κατάλοιπα ενός σπουδαίου κέντρου της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, το οποίο ευρισκόμενο σε καίρια γεωγραφική θέση, στις παρυφές του ΒΑ Αιγαίου, απέναντι από τα μικρασιατικά παράλια και την Τρωάδα, διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο κατά την 3η χιλιετία π.Χ. (έργο προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης, με προϋπολογισμό 2.829.900,00€.).
Στην αρχαιότερη φάση κατοίκησης της, που τοποθετείται στην Τελική Νεολιθική Εποχή, η Πολιόχνη ήταν ένα μικρό χωριό με καμπυλόγραμμα κτίσματα. Ήδη όμως από την αρχή της 3ης χιλιετίας ο οικισμός επεκτάθηκε σε όλη την έκταση του πλατώματος του παράκτιου λόφου. Στη λεγόμενη Κυανή περίοδο (3200-2700 π.Χ.), οικοδομήθηκαν μεγάλα, πιθανώς δημόσιου χαρακτήρα κτίρια, όπως η Σιταποθήκη και το Βουλευτήριο. Στο τελευταίο, η διπλή σειρά εδράνων κατά μήκος της μακράς πλευράς του κτιρίου, οδήγησε στην ταύτιση του οικοδομήματος με χώρο συναθροίσεων. Η υπόθεση αυτή καθιέρωσε την Πολιόχνη ως την αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης.
Το Ιερό των Καβείρων στη ΒΑ Λήμνο (αρχές 7ου αι. π.Χ.) αναπτυσσόταν σε δύο πλατώματα και είχε τρεις οικοδομικές φάσεις, την αρχαϊκή, την ελληνιστική και την υστερορωμαiκή.

Η λατρεία των Καβείρων μαρτυρείται κυρίως στη Σαμοθράκη, τη Λήμνο και τη Θήβα και η μεγαλύτερη εξάπλωσή τους άρχισε τον 3ο π.Χ. αιώνα, ευνοημένη από την Μακεδονική πολιτική Οι Κάβειροι λατρεύονταν ως θεοί της γονιμότητας, του αμπελιού και της θάλασσας. Το Ιερό των Καβείρων στη ΒΑ Λήμνο ανασκάφηκε από την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή (όπως και η Πολιόχνη) μεταξύ των ετών 1937-1997. Θα αναδειχθεί ώστε να προσελκύσει περισσότερους επισκέπτες.
Το ιερό είχε τελεστήρια από την αρχαϊκή εποχή έως τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια. Η μελέτη ερειπίων από το υστερορωμαϊκό τελεστήριο (τη λεγόμενη «βασιλική») μαρτυρά τη μακρά επιβίωση της λατρείας των Καβείρων στη Λήμνο. Ίσως η καταστροφή του οικοδομήματος και το οριστικό τέλος του ιερού να οφείλονται στην καταστροφική μανία των πρώτων χριστιανών στα τέλη του 3ου ή στα αρχές του 4ου αι.μ.Χ. Το έργο ανάδειξης έχει προϋπολογισμό 1.638.400,00 €.
Το Κάστρο της Μυτιλήνης είναι αξιόλογο παράδειγμα πόλης-κάστρου και ένα από τα ισχυρότερα κάστρα της Ανατολικής Μεσογείου. Αποτελούσε τον πυρήνα άμυνας και άσκησης της διοίκησης της πόλης κατά τη μεσαιωνική περίοδο, έχοντας καταλάβει μία φυσικά οχυρή θέση, στην κορυφή μιας μικρής νησίδας που χωριζόταν από τη στεριά διαμέσου του Ευρίπου των Μυτιληναίων.
Σε αυτό το ΕΣΠΑ θα γίνει στερέωση και αποκατάσταση τμημάτων (περιοχές Α-Γ και Δ) του ΒΑ περιβόλου του Κάστρου Μυτιλήνης» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Βόρειο Αιγαίο 2014-2020» με προϋπολογισμό 800.000,00 €.

Χίος

Το Κάστρο της Χίου αποτελεί το σημαντικότερο μνημείο της πόλης και το σπουδαιότερο οχυρωματικό μνημείο του νησιού.
Το τμήμα του χερσαίου τείχους που θα αποκατασταθεί, από τον Προμαχώνα Α έως και τον Προμαχώνα Γ, είναι το πιο προβεβλημένο τμήμα του μνημείου, άμεσα ορατό από το λιμάνι της πόλης και από το εμπορικό κέντρο της (προϋπολογισμός 800.000,00€).
Το μοναστηριακό συγκρότημα της Νέας Μονής Χίου χρονολογείται στα μέσα του 11ου αιώνα και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του ελλαδικού χώρου. Το Καθολικό του ανήκει στον τύπο των οκταγωνικών ναών και διατηρεί λαμπρό ψηφιδωτό διάκοσμο. Το μνημείο είναι εγγεγραμμένο στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. O παλαιός πυρήνας του ναού Αγίου Γεωργίου στον οικισμό Αγίου Γεωργίου Συκούση Χίου χρονολογείται στους μεσοβυζαντινούς χρόνους, ανήκει στον οκταγωνικό τύπο ναών και αποτελεί το πιστότερο αντίγραφο του Καθολικού της Νέας Μονής Χίου.

Η αποκατάσταση του Ι. Ναού Αγ. Γεωργίου Συκούση στον ομώνυμο οικισμό στη Χίο έχει συνολικό προϋπολογισμό 1.574.000 € και θα υλοποιηθεί από την Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠΠΟΑ. Από την ίδια διεύθυνση έχουν γίνει ήδη κάποιες εργασίες στο μνημείο, μετά από ένταξή τους στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων (Τασούλας- Μενδώνη) και πρόβλεψη για ένταξη στο ΕΣΠΑ.
Στο πλαίσιο του έργου αυτού θα υλοποιηθεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου και η συντήρηση τοιχογραφιών στο βυζαντινό τμήμα.
O παλαιός πυρήνας του ναού χρονολογείται στους μεσοβυζαντινούς χρόνους, ανήκει στον οκταγωνικό τύπο ναών και αποτελεί το πιστότερο αντίγραφο του Καθολικού της Νέας Μονής Χίου. Κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους ο ναός επεκτάθηκε προς τα βόρεια και προς τα δυτικά.
Με τη συντήρηση των τοιχογραφιών στο βυζαντινό τμήμα του ναού του Αγίου Γεωργίου θα ολοκληρωθεί το έργο της ανάδειξης ενός σημαντικού μνημείου της Χίου και ενός σπουδαίου δείγματος της μεσοβυζαντινής αρχιτεκτονικής.

Κυκλάδες - Δωδεκάνησα

Εκτός από τα παραπάνω, άλλα τρία έργα Πολιτισμού, με φορείς υλοποίησης τις εφορείες Αρχαιοτήτων στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα, επίσης με τη μέθοδο της αρχαιολογικής αυτεπιστασίας, εντάχθηκαν στο ΕΣΠΑ 2014-2020.

Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων ανέρχεται σε 3.100.000€ και αφορά: τη στερέωση - αποκατάσταση του εμβληματικού ναού της Επισκοπής στη Σίκινο, το εντυπωσιακότερο μνημείο της Σικίνου, καθώς πρόκειται για ρωμαϊκό μαυσωλείο που μετασκευάστηκε σε χριστιανικό ναό.
Τη μετατροπή του παλαιού σχολείου στη Χώρα Κύθνου σε μουσείο. Η ίδρυση Αρχαιολογικού Μουσείου στην Κύθνο αποτελεί τα τελευταία χρόνια αναγκαιότητα που υπαγορεύεται από τα αποτελέσματα της αρχαιολογικής έρευνας η οποία συνεχίζεται ανελλιπώς φέρνοντας στο φως νέα στοιχεία και πλούσια ευρήματα.
Η μεσολιθική εγκατάσταση του Μαρουλά (περ. 9η χιλιετία π.Χ), οι αρχαιομεταλλουργικές θέσεις της 3ης χιλιετίας π.Χ, και πιο πρόσφατα η έρευνα στην αρχαία πόλη των ιστορικών χρόνων στη θέση Βρυόκαστρο (10ος αι. π.Χ-6ος/7ος αιώνας μ.Χ) που έφερε στο φως ιερά και δημόσια κτήρια, ανάμεσα στα οποία τα πολύτιμα αναθήματα ασύλητου ιερού, συνθέτουν, μεταξύ άλλων, την διαχρονική πολιτισμική της ταυτότητα. Ο τοπικός δήμος έχει παραχωρήσει για τον σκοπό αυτό το παλαιό δημοτικό σχολείο.
Και την ανάδειξη της αρχαίας ακρόπολης (Μόντε Σμιθ) της Ρόδου, τον σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο της πόλης, από την κλασική εποχή και την ίδρυση της πόλης το 408 π.Χ.

Η αρχαία ακρόπολη Ρόδου, που θα προστατευθεί και θα αναδειχθεί, είναι ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος της πόλης, από την κλασσική εποχή και την ίδρυση της πόλης το 408 π.χ. Καλύπτει απαλλοτριωμένη έκταση 900 στρεμμάτων και στην αρχαιότητα ήταν αφιερωμένος στη λατρεία, στην παίδευση και στην ψυχαγωγία. Διαμορφώθηκε όπως και η υπόλοιπη πόλη σύμφωνα με την ιπποδάμεια ρυμοτομία ενώ διασώζει μέχρι σήμερα τόσο τα αρχαία άνδηρα και τα πλατώματα και το ρυμοτομικό σύστημα της αρχαίας πόλης που ξεκινώντας από τα ψηλότερα σημεία της διαχέεται στον σύγχρονο ιστό.
Όλα αυτά τα έργα στοχεύουν να αποδώσουν στο κοινό επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους με πολύπλευρο παιδευτικό-ερευνητικό-πολιτιστικό χαρακτήρα, που θα αποτελέσουν πόλο έλξης επισκεπτών και θα δώσουν νέα πνοή και κίνητρο για την ενίσχυση του τουρισμού τόσο στα μικρά νησιά της άγονης γραμμής, όπως η Σίκινος και η Κύθνος, όσο και στα μεγαλύτερα νησιά, όπως η Λέσβος και η Ρόδος.

Πηγή: Ανασκαφή

Αριστουργήματα του Παρελθόντος: Σκοτεινές Ψυχές (2014)

Το καλοκαίρι του 2016 κλείνει με τις χειρότερες εντυπώσεις όσον αφορά τον κινηματογράφο. Πέρα από το αξιοπρεπέστατο ισπανικό δράμα Truman, δεν υπήρξε καμία άλλη πρόταση που να με κάνει να επισκεφθώ κάποιο θερινό κινηματογράφο (πέρα από προβολές παλιών αριστουργημάτων). Το απόλυτο μηδέν του καλοκαιριού, μου έδωσε την εντύπωση πως ο κινηματογράφος διανύει μια πρόσκαιρη δημιουργική κρίση. Μ' αυτό το σκεπτικό ξεκίνησα τη νέα χειμερινή κινηματογραφική σεζόν. 

Για αρχή επέλεξα τον αγαπημένο μου κινηματογράφο Μικρόκοσμο που συνεχώς με ενθουσιάζει με τις προβολές του. Μάλιστα μ' έχει εκπλήξει με τις επιλογές που έχει κάνει σε ταινίες περασμένων ετών που δε παίχτηκαν ποτέ σε άλλες εγχώριες κινηματογραφικές αίθουσες. Μια απ' αυτές τις εκπλήξεις ήταν το Μαύρο Ψωμί που είχα δει πριν δύο χρόνια, ένα αθόρυβο καταλανικό αριστούργημα του 2011, το οποίο προβλήθηκε για δυο μόνο βδομάδες το 2014.  

Οι "Σκοτεινές Ψυχές" που λειτούργησαν ως το εναρκτήριο λάκτισμα της νέας χειμερινής σεζόν, είναι ένα βουβό και σκοτεινό αριστούργημα που ασχολείται με τον χώρο της μαφίας, αναλύοντάς την μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα σε σχέση μ' αυτό που μας έχουν συνηθίσει άλλες ταινίες. Ο σκηνοθέτη Φραντζέσκο Μούντσι, μας οδηγεί στο σκοτεινό κόσμο των οικογενειών που δρουν κι ελέγχουν τον υπόκοσμο της Ιταλίας. Χωρίς πιστολίδια, φωνές, βρισιές, σκηνές βίας και ποταμούς αίματος, καταφέρνει να μας συνθλίψει την καρδιά και να μας αναγκάσει να παρακολουθήσουμε φορτισμένοι την όλη εξέλιξη της ιστορίας και να ζήσουμε με μία ανεξέλεγκτη ένταση το ξεκλήρισμα μιας φαμίλιας. Είμαι βέβαιος πως θα μου μείνει αξέχαστο το δυνατό μου χτυποκάρδι προς την κορύφωση της τραγωδίας. 

Κι όμως το ξεκίνημα δεν προμήνυε την ένταση που θα ένιωθα στη συνέχεια. Η πρώτη σκηνή δείχνει μία συμφωνία που παίρνεται πάνω σε ένα πολυτελές γιοτ. Τα χαμόγελα των διακινητών δεν είναι τίποτα παραπάνω από προσωπεία που προσπαθούν να κρύψουν το φόβο του καθενός για το θάνατο. Η ταινία αφήνει να εννοηθεί πως η παραοικονομία ρέει μαζί με την οικονομία της χώρας. Δεν είναι τυχαίο πως οι ντίλερς και οι εργολάβοι μεγάλων ουρανοξυστών είναι συγγενείς ή τα ίδια πρόσωπα. Από το πολύβουο Μιλάνο κατηφορίζουμε στον ρημαγμένο νότο. Τα πρόσωπα που θα μας απασχολήσουν στην ιστορία κατάγονται από ένα χωριό της Καλαβρία. Η παρακμή και τα ημιτελή κτίρια συμβολίζουν τις αποδεκατισμένες οικογένειες των μαφιόζων που ζουν και δρουν σ' αυτές τις ήρεμες και σκοτεινές γωνιές της Ιταλίας αλλά και το πόσο πολύ έχει παραμελήσει ο ιταλικός βορράς τον ιταλικό νότο. Η αρχή του κακού ξεκινάει όταν ένας νεαρός παίρνει εκδίκηση για τη προσβολή που δέχεται από έναν μαφιόζο. Χωρίς τη συγκατάθεση κανενός, πηγαίνει βράδυ έξω από το μπαρ του μαφιόζου και πυροβολεί στη πρόσοψη του μαγαζιού προκαλώντας του υλικές ζημιές. Η κίνησή του, θα σταθεί αφορμή για τις υπόλοιπες φαμίλιες του τόπου, να βγάλουν από τη μέση μια παλιά ισχυρή οικογένεια. 

Ο νεαρός που προκαλεί αυτήν την αναταραχή, δείχνει έναν ανώριμο ενθουσιασμό για τους δυο του θείους που εξακολουθούν να δρουν στον υπόγειο κόσμο της μαφίας ενώ παράλληλα μισεί την αγροτική ζωή που έχει επιλέξει ο πατέρας. Αποζητώντας την οικογενειακή παρελθοντική αίγλη και το εύκολο χρήμα, προσπαθεί με κάθε τρόπο να εισχωρήσει στον υπόκοσμο που δρουν οι δυο του θείοι, επιδιώκοντας με τη σειρά του, να στήσει το δικό του χρυσό βασίλειο. Τυφλωμένος απ' αυτόν τον στόχο, δυσκολεύεται να δει την αλήθεια κατάματα. Ενώ εκείνος προσπαθεί να μπει στη παρανομία έχοντας πρότυπο τους θείους του, ο ένας απ' αυτούς ετοιμάζεται να αποσυρθεί επιθυμώντας την ήρεμη ζωή του χωριού ακολουθώντας κι αυτός το δρόμο που είχε παλιότερα επιλέξει ο μεγαλύτερος αδελφός, την αγροτική ζωή. 

Όμως κανείς δεν λογαριάζει έναν από τους θανάσιμους νόμους της μαφίας. Όσο κι αν προσπαθεί κανείς να της ξεφύγει τόσο εκείνη θα τον τυλίγει μέχρι να τον εξοντώσει. Κι ενώ οι περισσότεροι από τη συγκεκριμένη φαμίλια θέλουν να ηρεμήσουν κι όσο το δυνατόν περισσότερο να υποχωρήσουν από το σκοτεινό υπόκοσμο, κάποιοι άλλοι έχουν προαποφασίσει να τους εξοντώσουν ολοκληρωτικά, ανοίγοντας έναν νέο κύκλο αίματος. Απροετοίμαστοι και βυθισμένοι στο πένθος, θα δεχτούν την βίαιη εφαρμογή των νόμων της Καμόρα. 

Οι απρόσμενες θανάσιμες καταλήξεις των συγκυριών θα οδηγήσουν σε χειρότερα αδιέξοδα. Οι κοινωνικές και οι οικογενειακές σχέσεις θα κλονιστούν συθέμελα, οι θάνατοι θα αναγκάσουν αρκετά στόματα να σωπάσουν και οι εκτελέσεις που θα ακολουθήσουν θα πραγματοποιηθούν κάτω από κλειστά παντζούρια που κρύβουν πίσω τους φοβισμένα βλέμματα. Η αστυνομία παίζει το ρόλο του θεατή και τα μέλη της οικογένειας εισέρχονται σ'έναν ατέρμονο εφιάλτη, μη γνωρίζοντας ποιος μπορεί να είναι ο επόμενος νεκρός.  

Ο σκηνοθέτης χτίζει με μαεστρία μία υπέροχη σύγχρονη τραγωδία με εξαιρετικές επιλογές ηθοποιών. Πρόσωπα που σου δίνουν την εντύπωση πως έχουν κάποιο βεβαρυμένο ιστορικό στο χώρο της ιταλικής μαφίας. Εκπληκτικές οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών, ειδικά της μάνας και του μεγαλύτερου αδελφού, οι οποίοι καταφέρνουν να μας καθηλώσουν με το βλέμμα τους μόνο. Οι διάλογοι είναι λακωνικοί φανερώνοντας πως τα λόγια δεν έχουν καμία σημασία, από τη στιγμή που ισχύει ο νόμος των όπλων. 

Δύο στοιχεία με ταρακούνησαν έντονα στην ταινία. Το ένα είναι ο θρήνος της μάνας και το άλλο είναι το βλέμμα του μεγαλύτερου αδελφού. Και τα δυο κατάφερνα να με στοιχειώσουν γι αρκετές μέρες. Μέσα από τα μάτια του έβλεπε κανείς το κακό που έρχεται. Κι όταν είσαι ο μόνος που το αντιλαμβάνεται, έχεις και την ευθύνη να το αποτελειώσεις μία ώρα νωρίτερα, διότι η προσμονή του επερχόμενου θανάτου είναι ο χειρότερος εφιάλτης. 

Σημαντικό ρόλο στο κλίμα της ταινίας έπαιξαν και οι περιοχές που επιλέχθηκαν στην Καλαβρία της Ιταλίας. Σκοτεινά βουνά, μισογκρεμισμένα χωριά, άδειες εκκλησίες και ημιτελή σπίτια. Μία Ιταλία άγνωστη κι εφιαλτική που δε γνωρίζουμε και δε μπορούμε να συνηθίσουμε αν δεν έχουμε ποτέ επισκεφθεί εκείνα τα μέρη.

Οι "Σκοτεινές Ψυχές" είναι ένα σπάνιο αριστούργημα με την άκρως ενδιαφέρουσα προσέγγισή της στην ιταλική μαφία. Ένας βουβός πόνος που γίνεται απίστευτα εκκωφαντικός σε αντίθεση με αντίστοιχες ταινίες που προτιμούν τη θορυβώδης δράση. Κι όπως πάντα, για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνεται μια θεωρεία μου πως πολλά κινηματογραφικά διαμάντια περνούν αθόρυβα από τις σκοτεινές αίθουσες. 

Βαθμολογία: 9/10

Slaveroo: απεργία στην εργασία του μέλλοντος

του Άρη Χατζηστεφάνου

Η πρώτη μεγάλη απεργία στον χώρο της διαμοιραστικής οικονομίας –στην καρδιά του παραγωγικού μοντέλου εταιρειών όπως η Airbnb, η Uber και η Deliveroo– είναι γεγονός. Και την κέρδισαν κάτι παιδιά με ποδήλατα.

"Ο χαμένος χρόνος είναι χειρότερος και από τον θάνατο"  

Μάνος Χατζιδάκις 

Ο Τζον κάνει πετάλι για να ζήσει. Περιμένει όλη την ημέρα να λάβει στο smartphone του ένα μήνυμα, που θα του ζητά να μεταφέρει μερικές μερίδες φαγητού από κάποιο εστιατόριο σε κάποιο σπίτι.
Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ντελιβεράδες, που εργάζονται για ένα συγκεκριμένο εστιατόριο, ο Τζον εργάζεται στο Λονδίνο με την υπηρεσία Deliveroo, μία ακόμη από τις εταιρείες-θαύμα της λεγόμενης διαμοιραστικής οικονομίας, όπως η Airbnb και τα ταξί Uber, η οποία μέσω μιας ειδικής εφαρμογής φέρνει σε επαφή τον αγοραστή με τον πωλητή ή τον ενοικιαστή.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Τζον δεν προσφέρει το σπίτι του, όπως συμβαίνει με την Airbnb, αλλά την εργατική του δύναμη και τον εξοπλισμό του (το μηχανάκι ή το ποδήλατο με το οποίο θα μεταφέρει το φαγητό).
Εδώ και χρόνια η Deliveroo προσπαθεί να πείσει τον Τζον, όπως και όλους τους ντελιβεράδες με τους οποίους συνεργάζεται, ότι δεν είναι υπάλληλοι αλλά ελεύθεροι επαγγελματίες.
Παρ' όλα αυτά, τους αναγκάζει να φορούν καθημερινά τη στολή της εταιρείας και να ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες στη μεταφορά των παραγγελιών. Εάν αρνηθούν πολλές φορές να δεχτούν παραγγελίες, ξέρουν ότι δεν θα τους ξανακαλέσουν ποτέ.
Η εταιρεία μάλιστα –για να είναι σίγουρη ότι δεν τεμπελιάζουν κλείνοντας το τηλέφωνό τους– καταγράφει ακόμη και το επίπεδο της μπαταρίας που έχουν στο κινητό τους. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, ο Τζον έχει τυπική σχέση εξαρτημένης εργασίας αλλά χωρίς συλλογικές συμβάσεις, άδειες, επιδόματα, παροχή εξοπλισμού και ασφαλιστικές καλύψεις.
Οπως θα έλεγε ο Βρετανός οικονομολόγος Αντέρ Τέρνερ, «είναι σαν να συμμετέχει σε ένα μεσαιωνικό παζάρι εργασίας όπου το αφεντικό αποφασίζει κάθε πρωί ποιος θα δουλέψει για τις επόμενες ώρες στο χωράφι του».
Τις τελευταίες εβδομάδες, όμως, ο Τζον ένιωσε στο πετσί του το πώς οραματίζεται αυτή η σύγχρονη «φεουδαρχία» το μέλλον της εργασίας για τον 21ο αιώνα. Η Deliveroo πρότεινε στους «συνεργάτες» της, αντί να τους δίνει επτά στερλίνες την ώρα (συν μία ανά παραγγελία), να τους προσφέρει 3,50 λίρες για κάθε μεταφορά.
Οι ντελιβεράδες της εταιρείας κατάλαβαν αμέσως τι σημαίνει αυτό: δεν θα πληρώνονταν πλέον για τον νεκρό χρόνο, στον οποίο περιμένουν την επόμενη παραγγελία, αλλά μόνο για τη στιγμή της παράδοσης. Είναι σαν να ζητάς από έναν πυροσβέστη ή έναν αστυνομικό να μην πληρώνεται για τις δεκάδες ώρες που βρίσκεται σε επιφυλακή, αλλά μόνο για το χρονικό διάστημα στο οποίο σβήνει μια πυρκαγιά ή συλλαμβάνει έναν κλέφτη.
Πίσω από έναν μανδύα καινοτομίας και gadgets υψηλής τεχνολογίας, το νέο μοντέλο (ας το ονομάσουμε Φεουδαρχία 2.0) επιτρέπει σε μια εταιρεία, που λειτουργεί παρασιτικά παράγοντας ελάχιστη αξία, να αποσπά επίπεδα υπεραξίας που θα θεωρούνταν αδιανόητα σε προηγούμενα οικονομικά συστήματα.
Το γεγονός ότι ο νέος εργαζόμενος γίνεται, κατ’ επίφαση, κυρίαρχος των μέσων παραγωγής σημαίνει απλώς ότι είναι υποχρεωμένος να προσφέρει και να συντηρεί ο ίδιος τα εργαλεία της δουλειάς του. 
Για την ακρίβεια, δεν μπορεί πλέον να μετατραπεί ούτε καν σε σύγχρονο λουδίτη σπάζοντας τις μηχανές που ευθύνονται για την εργασιακή σκλαβιά του – αφού σε αυτή την περίπτωση θα έπρεπε να σπάσει το δικό του μηχανάκι και το κινητό του ή να κάψει το σπίτι του. Η λεγόμενη gig economy, που υποσχόταν (και πραγματικά προσφέρει) βελτιστοποίηση στην εκμετάλλευση των παραγωγικών συντελεστών, όχι μόνο δεν απελευθερώνει τον άνθρωπο αλλά γίνεται ένα ακόμη εργαλείο επιστροφής σε προκαπιταλιστικές εργασιακές συνθήκες.
Πώς όφειλε λοιπόν να αντιδράσει ο ντελιβεράς της ιστορίας μας σε αυτή τη νέα μορφή εκμετάλλευσης; Αντί να μοιρολογεί, προτίμησε να μας προσφέρει τα πρώτα μαθήματα δράσης για το προλεταριάτο του 21ου αιώνα:
Οι ντελιβεράδες του Λονδίνου συντονίστηκαν μέσα από εφαρμογές κινητών όπως το WhatsApp και δημιούργησαν το πρώτο crowd-funding απεργιακό ταμείο στο Ιντερνετ, στο οποίο κάθε Βρετανός μπορούσε να συνεισφέρει όποιο ποσό επιθυμούσε. Το σύνθημά τους ήταν «σήμερα μαγείρεψε σπίτι και δώσε τα λεφτά για την απεργία».
Με τη βοήθεια μικρών συνδικάτων βάσης πέρασαν το μήνυμά τους στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης χτυπώντας την μοναδική αχίλλειο πτέρνα που μπορεί να έχει μια παρασιτική εταιρεία: τη φήμη της απέναντι στους πελάτες.
Αποκαλώντας την Deliveroo (λογοπαίγνιο με τις μεταφορές και το καγκουρό) «Slaveroo» (όπου το καγκουρό γίνεται σκλάβος), απείλησαν να μετατρέψουν την εταιρεία από κολοσσό αξίας ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων σε μια άχρηστη εφαρμογή για κινητά.
Λίγες ημέρες αργότερα, η Deliveroo ανακοίνωνε άρον άρον ότι αποσύρει το νέο μοντέλο πληρωμής των «συνεργατών» της. Η πρώτη μεγάλη μάχη των εργαζομένων στον χώρο της gig economy είχε μόλις κερδηθεί. Το τέλος της Ιστορίας είχε μόλις... τελειώσει. Και η συνέχεια αναμένεται συναρπαστική.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Στη φυλακή η βραβευμένη συγγραφέας Ασλί Ερντογάν

Τουρκικό δικαστήριο διέταξε τη σύλληψη της βραβευμένης συγγραφέως Ασλί Ερντογάν με την κατηγορία ότι διατηρούσε σχέσεις με Κούρδους αυτονομιστές, ανέφερε η εφημερίδα Haberturk, τρεις ημέρες μετά την προσαγωγή της, μαζί με άλλους 24 εργαζόμενους στην φιλοκουρδική εφημερίδα Ozgur Gundem.
Η Ozgur Gundem έκλεισε την Τρίτη με δικαστική εντολή καθώς κρίθηκε ότι διέδιδε την προπαγάνδα του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση στην Τουρκία.
Περισσότερα από 130 μέσα ενημέρωσης έχουν κλείσει μετά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κηρύχθηκε στην Τουρκία με αφορμή την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου. Κυβερνητικός αξιωματούχος διέψευσε ότι το κλείσιμο της φιλοκουρδικής εφημερίδας σχετίζεται με το γεγονός αυτό.
Η Ασλί Ερντογάν, που συνεργαζόταν με την εφημερίδα, προφυλακίστηκε στην Κωνσταντινούπολη με τις κατηγορίες της συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση και της υπονόμευσης της εθνικής ενότητας, ανέφερε στον ιστότοπό της η φιλοκυβερνητική Haberturk.
Η Ασλί Ερντογάν αρνείται τις κατηγορίες.
Παρόμοιες πληροφορίες μετέδωσαν και άλλα μέσα ενημερώσης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δύο αρχισυντάκτες της εφημερίδα παραμένουν ακόμη υπό κράτηση.
Συνολικά την Τρίτη είχαν προσαχθεί 25 εργαζόμενοι της Ozgur Gundem. Σύμφωνα με την εφημερίδα Sabah, οι 22 από αυτούς έχουν αφεθεί ελεύθεροι. 

Δυό λόγια για την Ασλί Ερντογάν

Γεννήθηκε το 1967 στην Κωνσταντινούπολη της Τουρκίας, όπου και ζει.
Σπούδασε Πληροφορική και Φυσική. Έκανε τη διπλωματική της εργασία στην Ευρωπαϊκή Οργάνωση για την Πυρηνική Έρευνα (CERN).
Διέκοψε το διδακτορικό της, που είχε ξεκινήσει στο Ρίο ντε Τζανέιρο, όταν αποφάσισε να στραφεί στη συγγραφή βιβλίων.
Έζησε για δύο χρόνια στη Νότια Αμερική. 
Συγγραφέας μυθιστορημάτων, διηγημάτων και δοκιμίων.
Έχουν εκδοθεί πλήθος βιβλίων της, μεταξύ των οποίων:
Taş Bina ve Diğerleri, επιλεγμένα διηγήματα (Κωνσταντινούπολη 2009),
Hayatın Sessizliğinde, δοκίμια (Κωνσταντινούπολη 2004),
Bir Yolculuk Ne Zaman Biter, κείμενα δημοσιευμένα σε στήλες εφημερίδων (Κωνσταντινούπολη 2000),
Mucizevi Mandarin, διηγήματα (Κωνσταντινούπολη 1996),
Kabuk Adam, μυθιστόρημα (Κωνσταντινούπολη 1994).
Το διήγημα Tahta Kuşlar διακρίθηκε το 1997 με το Λογοτεχνικό Βραβείο της Deutsche Welle και μεταφράστηκε σε εννέα γλώσσες.
Το βιβλίο της «Το τόλμημα της μνήμης» (2011) κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Πηγή: tvxs.gr

Μία αθάνατη αντιφασιστική φωνή

Στις 19 Αυγούστου του 1936, οι φασίστες συνέλαβαν κι εκτέλεσαν χωρίς δίκη κι αιτία τον σπουδαίο Ανδαλουσιανό ποιητή Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα. Λίγα χρόνια πριν μέσα από το ποίημά του "Στο Σείριο υπάρχουνε παιδία" είχε προφητεύσει το άδικο τέλος του.

Το κατάλαβα πως με είχαν δολοφονήσει 
Ερεύνησαν τα καφενεία, τα νεκροταφεία και τις εκκλησίες 
Έψαξαν τα βαρέλια και τα ντουλάπια 
Εσύλησαν τρεις σκελετούς για να τραβήξουν τα χρυσά τους δόντια 
Μα δε με βρήκαν 
Δεν με βρήκαν; 
Όχι, δεν με βρήκαν. 

( Σημείωση: Ο ποιητής δολοφονήθηκε από φασιστικό απόσπασμα και το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ!.)

Το πρόσωπο της Σελήνης

της Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού

«…καθένας από τους ταξιδιώτες γύρισε στα πλευρικά παράθυρα και στον κάτω φακό, για να παρατηρήσει το άπειρο διάστημα που διέσχιζαν. Όλη η έκταση της ουράνιας σφαίρας πλημμύριζε από άστρα και αστερισμούς μιας θαυμαστής διαύγειας, που θα ξετρέλαινε τον κάθε αστρονόμο. Από τη μια ο Ήλιος με δίσκο εξαίσιο και καταπληκτικό, χωρίς φωτεινό στεφάνι στο μαύρο φόντο του ουρανού, κι απ’ την άλλη η Σελήνη που ανταπόδινε σ’ αυτόν το φως και με ανταύγεια, σαν να ήταν ακίνητη στο μέσο του κόσμου των άστρων. Και κάποτε μια δυνατή κηλίδα, που φαινόταν σαν να τρυπούσε το στερέωμα και που ήταν τριγυρισμένη από μια λεπτή ασημένια κορδέλα από φως. Ήταν η Γη. Αλλού πάλι φαίνονταν συγκροτήματα από σύννεφα που έμοιαζαν με νιφάδες χιονιού και, σαν απέραντο δαχτυλίδι, που σχηματίζονταν από μια φλογερή σκόνη αστεριών, πρόβαλε ο Γαλαξίας…»

 (Jules Verne, "Γύρω από τη Σελήνη") 

Είναι 11:30 το βράδυ και οι επισκέπτες μας έχουν σχεδόν ολοκληρώσει την επίσκεψή τους στο Αστεροσκοπείο. Οι τελευταίοι από αυτούς μας αποχαιρετούν καθώς βγαίνουν από το θόλο του τηλεσκοπίου και ξεκινούν την κατάβαση από τον λόφο της Πνύκας. Είναι η πιο ήσυχη στιγμή της βραδιάς. Από τον ανοιχτό θόλο λάμπει η Σελήνη ανάμεσα στους απλανείς και ανεβαίνω στην σκάλα του παρατηρητή να την αντικρύσω για μια ακόμη φορά, από το διοπτρικό τηλεσκόπιο, ηλικίας άνω των 115 ετών.
Αισθάνομαι ήρωας μυθιστορήματος του Ιουλίου Βέρν και έχω μεταφερθεί μέσα στην άτρακτο που περιφέρεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Ο προσοφθάλμιος του τηλεσκοπίου έχει μεταμορφωθεί σε φινιστρίνι του διαστημικού οχήματος, όπου κρατήρες και θάλασσες της σεληνιακής επιφάνειας απλώνονται μπροστά στα μάτια μου, με λαμπρές κορυφές και σκοτεινά βάθη.
Και ανατρέχω στους παρατηρητές του δορυφόρου μας και τις ώρες που έχουν ξοδέψει για την χαρτογράφησή του, ξεκινώντας από τον σπουδαίο Γαλιλαίο, ο οποίος για πρώτη φορά το 1610 έστρεψε το τηλεσκόπιό του στον ουρανό, μέχρι τους χαρτογράφους του 19ου και αρχών του 20ουαι.:Beer, Maedler, Lohrmann, Neisson, Wilkins. Και αναλογίζομαι τον Ιούλιο Σμιτ (Julius Schmidt) νεαρό, ενθουσιώδη και επίμονο αστρονόμο να χαρτογραφεί τη Σελήνη, κατά το δεύτερο μισό του 19ου αι. στην Αθήνα, που διετέλεσε διευθυντής του Αστεροσκοπείου για 26 χρόνια, από το 1858 ως το 1884.
Για την χαρτογράφηση της Σελήνης χρησιμοποίησε παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο Ploessl, το οποίο στεγάζεται στο κτίριο Σίνα, το πρώτο κτίριο του Αστεροσκοπείου, χτισμένο με δωρεά του βαρόνου Γεωργίου Σίνα στο λόφο των Νυμφών, στο Θησείο και το οποίο συμπληρώνει φέτος 170 χρόνια λειτουργίας του.
Η ορατότητα και η καταλληλότητα του αττικού ουρανού, εκείνη την εποχή, βοήθησαν αποφασιστικά τον γερμανό αστρονόμο να ολοκληρώσει το μνημειώδες έργο του. Ο περίφημος χάρτης περιέχει περί τους 32.000 σχηματισμούς και πρόκειται για τον πληρέστερο σεληνιακό χάρτη που έχει ποτέ σχεδιαστεί από ανθρώπινο χέρι. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο Ιούλιος Σμιτ χρησιμοποίησε παρατηρήσεις 34 ετών για την χαρτογράφηση της Σελήνης.
Μόνο ο Ενδυμίωνας* θα μπορούσε με τόση λεπτομέρεια να απεικονίσει το σώμα της αγαπημένης του Σελήνης έχοντας ξοδέψει αμέτρητα βράδια μαζί της.
Ο Ιούλιος Βερν, ενημερωμένος καθώς φαίνεται για τις επιστημονικές εξελίξεις της εποχής του, αναφέρεται στον περίφημο χάρτη του Σμιτ στο δέκατο κεφάλαιο του μυθιστορήματός του «Γύρω από τη Σελήνη».
Ο χάρτης εξεδόθη στο Βερολίνο το 1878, ως τόμος τριακοσίων σελίδων με μετρήσεις των διαστάσεων κρατήρων και ορέων της επιφάνειας της σελήνης. Σήμερα μόνο κάποια θραύσματα του πρωταρχικού χάρτη σώζονται σε αρχείο στο Βερολίνο που έχει συγκεντρωμένα χειρόγραφα του Ιουλίου Σμιτ. Υπάρχει όμως αντίγραφο, ολόκληρου χάρτη το οποίο εκτίθεται στο Μουσείο Γεωαστροφυσικής, στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο Θησείο. Έχει διάσταση 2 x 2 μέτρα και αποτελείται από 25 τμήματα, που αντιπροσωπεύουν την σεληνιακή επιφάνεια, την ορατή βεβαίως από τη Γη.
Αν ανατρέξουμε στον Αριστοτέλη και στο έργο του "περί ουρανού" θα διαπιστώσουμε ότι αναφέρεται στο γεγονός ότι από την γη βλέπουμε πάντα το ίδιο πρόσωπο της σελήνης (τῆς δὲ σελήνης ἀεὶ δῆλόν ἐστι τὸ καλούμενον πρόσωπον). Η παρατήρηση αυτή οφείλεται στην λεγόμενη "σύγχρονη" περιστροφή της σελήνης: Ο χρόνος που χρειάζεται για μια περιστροφή γύρω από τον άξονά της είναι ίσος με τον χρόνο που χρειάζεται για μια πλήρη περιφορά της γύρω από την γη. Ως αποτέλεσμα εμφανίζει προς τη γη πάντα την ίδια της πλευρά.
Κάθε πανσέληνο , έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε φωτισμένο ολόκληρο το πρόσωπο της Σελήνης, καθώς για μια ακόμα φορά θα μας αποκαλύψει.
Οι επισκέπτες του μουσείου Γεωαστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο λόφο των Νυμφών έχουν επίσης την ευκαιρία να θαυμάσουν τον χάρτη του Ιουλίου Σμιτ, μεταξύ των υπολοίπων εκθεμάτων, κατά τις επισκέψεις και ξεναγήσεις τους στο Αστεροσκοπείο, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

* Ο μύθος του Ενδυμίωνα και της Σελήνης αποτελεί από τους προσφιλέστερους της Ελληνικής μυθολογίας, καθώς συμβολίζει τον αιώνιο έρωτα και την αθάνατη ομορφιά. O Ενδυμίων ήταν μυθικός βασιλιάς της αρχαίας Ήλιδας (ή, κατά άλλη εκδοχή, βοσκός από την Καρία) με απαράμιλλη ομορφιά. Η Σελήνη τον ερωτεύτηκε. Τον επισκέπτονταν κάθε βράδυ την ώρα που κοιμόταν. Ανησυχώντας όμως πως σαν θνητός θα γεράσει και θα πεθάνει, παρακάλεσε τον Δία όσο κοιμάται να μένει αγέραστος και αθάνατος.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Oι φωτογραφίες που ενώνουν δύο λαούς

της Ανθής Παζιάνου

Εκατό φωτογραφίες τεσσάρων φωτογραφικών ομάδων δύο χωρών εκτίθενται σε τέσσερις πόλεις υπό τον τίτλο «Φως γειτονικό... Komsunun Isigi». Η Φωτογραφική Εταιρεία Μυτιλήνης (ΦΕΜ), η Φωτογραφική Ομάδα Σμύρνης (IFOD), η Φωτογραφική Λέσχη Χίου (CPC) και η Φωτογραφική Ομάδα της Περγάμου (BEAFSAD) εκθέτουν στο Κάτω Κάστρο Μυτιλήνης από το ερχόμενο Σάββατο, 20 Αυγούστου. Ελλάδα και Τουρκία, Μυτιλήνη, Χίος, Πέργαμος και Σμύρνη, ένωσαν τους φωτογράφους τους και ήδη βρήκαν ανταπόκριση τον περασμένο Μάιο στην Πέργαμο, όπου πρωτοδιοργανώθηκε η έκθεση, αλλά και στις αρχές του περασμένου Ιουλίου όταν παρουσιάστηκε στη Χίο. Επόμενος σταθμός μετά τη Μυτιλήνη είναι η Σμύρνη, στις 8 Σεπτεμβρίου 2016.
Με μέσο τη φωτογραφία οι τέσσερις φωτογραφικές ομάδες έστησαν μια κοινή έκθεση εκατό φωτογραφιών, μετουσιώνοντας την παραδοχή ότι η τέχνη είναι όχημα που φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά, πολύ περισσότερο μεταξύ των γειτονικών λαών που μοιράζονται τον ίδιο ουρανό, το ίδιο φως. Με τη γείτονα χώρα η ΦΕΜ συνεργάζεται τα τελευταία 20 χρόνια. «Πιστεύουμε ότι η φωτογραφία είναι εκείνο το είδος της τέχνης που μπορεί να ενώνει τους λαούς και βέβαια προωθούμε την καλή γειτονία», λέει ο πρόεδρος της ΦΕΜ, Στρατής Τσουλέλλης, στην «Κ», εξηγώντας ότι μέχρι πρότινος το τοπικό σωματείο συνεργαζόταν με άλλο ένα κάθε φορά.
Με έμπνευση και φόντο το φυσικό τοπίο και «τον άνθρωπο της ευρύτερης γειτονιάς μας, σαν να πρόκειται για κατάθεση βιωμένης μνήμης, μέσα απ’ την ιδιαίτερη οπτική του φωτογραφικού βλέμματος, με συνθέσεις άλλες να βασίζονται σε πλάνα του πραγματικού και άλλες να επιδιώκουν τη σύλληψη και έκθεση του υπερβατικού, με τεχνοτροπία ελεύθερη και προσέγγιση του γνώριμου, άλλοτε σύγχρονη κι άλλοτε παραδοσιακή, με εναποθέσεις δυναμικές στο χαρτί των χρωμάτων, σκιών, τόνων, ιριδισμών και αντανακλάσεων του ιδιαίτερου φωτός που απολαμβάνουμε ως ευνοούμενοι του κόσμου, αυτού της αρμονίας, της ισορροπίας και του μέτρου, που λατρεύεται απ’ την αρχαιότητα, που δεν εξημερώνεται εύκολα, που αφυπνίζει τις αισθήσεις», συμπράττουν τα τέσσερα σωματεία από τις τέσσερις πόλεις. Ενας μικρός «διαγωνισμός» προηγήθηκε μεταξύ των τεσσάρων σωματείων για να επιλέξουν τις καλύτερες φωτογραφίες τους.
Και βέβαια η ΦΕΜ δεν ταξιδεύει μόνο στις προαναφερθείσες πόλεις. Τα έργα των μελών της που αφορούν την προσφυγική κρίση, όπως απαθανατίστηκαν στις ακτές της Λέσβου από τον φακό τους, εκτίθενται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης έως τις 30 Οκτωβρίου 2016, μαζί με αυτά του Κινέζου ακτιβιστή Αϊ Ουέι Ουέι, καθώς και στην Κύπρο. «Με τον φακό να μιλάει, αδιάψευστος καταγραφέας της σκληρής αλήθειας, με την αμεσότητα των συναισθημάτων της φωτογραφικής εικόνας, που συντροφεύει τη βάρκα που παλεύει στα κύματα, τους ανθρώπους που φιλούν με λυγμούς τη στεριά, που ικετεύουν τον Θεό, που ευγνωμονούν γιατί πέρασαν τη δοκιμασία», κατόπιν πρόσκλησης, το τρίτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, μέρος της έκθεσης της ΦΕΜ για το προσφυγικό θα εκτεθεί στις Βρυξέλλες, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Από το 1980

Πολλά τα βήματα για τη ΦΕΜ που ιδρύθηκε το 1980 και με μέλη της ανθρώπους διαφόρων επαγγελμάτων, με κοινό μεταξύ τους την αγάπη για ερασιτεχνική προσφορά μέσω της τέχνης της φωτογραφίας. Η ετήσια δράση της περιλαμβάνει μαθήματα, σεμινάρια, προβολές, διαλέξεις, ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, φωτογραφικές εξορμήσεις και άλλες εκδηλώσεις. Το νέο «σπίτι» της Φωτογραφικής Εταιρείας –παλιά οθωμανική οικία που ανακαινίστηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου– εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 2015, στο Κάτω Κάστρο της Μυτιλήνης.

Πηγή: Καθημερινή

Ποιος κυβερνά την Ενωμένη Ευρώπη

Της Νόρας Ράλλη

Δεν ήταν ούτε πολιτικός, ούτε τεχνοκράτης, ούτε οικονομολόγος ο οραματιστής της ένωσης των ευρωπαϊκών κρατών. Η αρχική ιδέα ενοποίησης των χωρών της Ευρώπης εμφανίζεται στα κείμενα του Βικτόρ Ουγκό, ο οποίος το 1849 αναφέρει τον όρο «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Επρεπε, ωστόσο, να περάσουν ένας αιώνας και δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι μέχρι να γίνει πραγματικότητα ή μάλλον αναγκαιότητα η σύμπραξη των ευρωπαϊκών κρατών σε μία κοινή Ενωση.
Αρχικός σκοπός της «Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανθρακα και Χάλυβα» (1951) όπως ονομάστηκε η πρώτη αυτή ενωτική μορφή ήταν αφενός να αποφευχθούν μελλοντικές βίαιες συγκρούσεις, αφετέρου να δημιουργηθεί μια στενή βιομηχανική και οικονομική συνεργασία μεταξύ των χωρών-μελών της.
Εκτοτε, οι αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής, πλέον, Ενωσης έχουν αυξηθεί και τροποποιηθεί, ανταποκρινόμενες στις νέες προκλήσεις: τα ανθρώπινα δικαιώματα, η δημοκρατία, το κοινωνικό κράτος ήταν και είναι τα σημαντικότερα στοιχεία διαφύλαξης για τα κράτη-μέλη της και όχι μόνο. Ωστόσο, ειδικά τα τελευταία χρόνια δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν πως ο μεγαλύτερος εχθρός της Ε.Ε. είναι ο ίδιος της ο εαυτός.
Παλαιότερα μπορεί να τους χαρακτήριζαν ως γραφικούς ή συνωμοσιολόγους όσους υποστήριζαν πως η διακυβέρνηση της Ε.Ε. γίνεται από συγκεκριμένους κύκλους συμφερόντων, που έχουν οδηγήσει στην ουσιαστική αποδημοκρατικοποίησή της, πλέον όμως, οι φωνές αυτές αποκτούν υπόσταση και κύρος:
«Η Ευρώπη πρέπει να αναδημιουργηθεί» δήλωσε πριν ένα χρόνο ο Γάλλος διανοητής Ετιέν Μπαλιμπάρ. Ακόμη και ο ίδιος ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε τη δυσαρέσκειά του για τον διορισμό του Μανουέλ Μπαρόζο, πρώην προέδρου της Κομισιόν, στην αμερικανική τράπεζα Goldman Sachs.
«Παρόμοιες τακτικές κλονίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τον ρόλο που επιτελεί η Ε.Ε. και αποτελούν σκανδαλώδεις κινήσεις, που εγείρουν αμφιβολίες ως προς τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς περί της σύγκρουσης συμφερόντων», δήλωσε σχετικά και ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Αρλέμ Ντεζίρ.
Το παράδειγμα «Μπαρόζο» δεν είναι βέβαια το μόνο που «εγείρει» παρόμοιες αμφιβολίες. Τρία πρόσφατα παραδείγματα του τρόπου λήψης αποφάσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενισχύουν τους παραπάνω προβληματισμούς και τη θέση όσων θεωρούν ότι όχι μόνο η Ε.Ε. φέρει πολλά κενά σε θέματα αντιπροσωπευτικής και δημοκρατικής εκπροσώπησης, αλλά παράλληλα παίζει ανοιχτά παιχνίδια υπέρ της κυριαρχίας των πολυεθνικών.
Η Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Συνεργασία (Transatlantic Trade and Investment Partnership, ΤΤΙΡ), η Συνολική Οικονομική και Εμπορική Συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Καναδά (CETA) καθώς και το θέμα της διαχείρισης του ύποπτου για πρόκληση καρκίνων εντομοκτόνου της Monsanto (γλυφοσάτη), η κυκλοφορία του οποίου στις χώρες της Ε.Ε. έληξε στα τέλη Ιουνίου, σχεδόν δικαιώνουν τους επικριτές της.
Στην πρώτη περίπτωση, oι διαπραγματεύσεις για το κλείσιμο της ΤΤΙP τελούνται υπό το καθεστώς άκρας μυστικότητας, ενώ παράλληλα πληθαίνουν οι φωνές που προειδοποιούν ότι πρόκειται για μια συμφωνία που θα επιβάλλει τον νόμο της ελεύθερης αγοράς, παραμερίζοντας ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατία.
Ούτε οι ίδιοι οι ευρωβουλευτές δικαιούνται να γνωρίζουν τι ακριβώς γίνεται και αν ζητήσουν ενημέρωση, είναι αναγκασμένοι να μπουν σε ένα κλειστό δωμάτιο, χωρίς σημειώσεις ή κινητά, ώστε να μη διαρρεύσει τίποτα. Μέχρι στιγμής, έχουν πραγματοποιηθεί εννέα κύκλοι διαπραγματεύσεων, με τον τελευταίο στα τέλη Απριλίου.
Ωστόσο, ακριβώς εξαιτίας του τρόπου που αυτές πραγματοποιούνται, ακόμη και αξιωματούχοι του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, όπως ο Αλφρεντ ντε Ζάγιας, αντιδρούν: «Δεν επιθυμούμε ένα δυστοπικό μέλλον, όπου οι επιχειρήσεις και όχι οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις θα λαμβάνουν τις αποφάσεις», δήλωσε χαρακτηριστικά προ λίγων μηνών.
Μία ακόμη διατλαντική συμφωνία είναι η Οικονομική και Εμπορική Συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Καναδά (CETA), στην οποία έχουν αντιταχθεί εκατομμύρια Ευρωπαίων πολιτών με διαδηλώσεις και ψηφίσματα. Το γιγαντιαίο αυτό κύμα αντίδρασης και η γενική απαίτηση η συμφωνία να μην εφαρμοστεί εάν τα κράτη-μέλη και οι πολίτες τους δεν πληροφορηθούν με πλήρη διαφάνεια το τι συμφωνήθηκε οδήγησαν στο να χαρακτηρίσει η Κομισιόν, μετά από μεγάλες πιέσεις, τη συμφωνία «μεικτή».
Αυτό σημαίνει πως η εφαρμογή της ή όχι θα περάσει και από τα εθνικά Κοινοβούλια των κρατών-μελών και όχι μόνο από το Ευρωπαϊκό. Παράλληλα, όμως, αποφάσισε και την «προσωρινή» εφαρμογή της μετά την έγκρισή της από το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πριν αποφασίσουν τα κράτη-μέλη, ανοίγοντας έτσι ένα «παραθυράκι» υπέρ της.
Μέχρι να συζητηθεί σε εθνικό επίπεδο και να ληφθούν αποφάσεις, η CETA θα είναι ήδη εν ισχύι και τα εθνικά Κοινοβούλια θα βρεθούν μπροστά σε μία ήδη τετελεσμένη πραγματικότητα.
Δεν είναι τυχαίο πως ακόμη και ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Νίκος Βούτσης, επισήμανε, προ μίας εβδομάδας μόλις, τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των Κοινοβουλίων πάνω στο ζήτημα, εκφράζοντας την αναγκαιότητα θεμελίωσης «ενός ουσιαστικού διαλόγου τόσο μεταξύ των εθνικών κρατών όσο και με τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τα αρμόδια όργανα, με σκοπό την ευρύτερη δυνατή πληροφόρηση και την παρακολούθηση της διαπραγματευτικής διαδικασίας».
Τέλος, όσον αφορά το glyphosate (γλυφοσάτη), το ενεργό συστατικό του πλέον διαδεδομένου εντομοκτόνου της Monsanto, που έχει χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως «πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο», παρ’ όλες τις έντονες κινητοποιήσεις επιστημόνων, κοινωνικών φορέων, περιβαλλοντικών οργανώσεων και χιλιάδων πολιτών, η Κομισιόν εκμεταλλεύτηκε τη δυνατότητα που έχει και παρέτεινε με δική της, μονομερή, απόφαση τη χρήση του μέχρι το τέλος του 2017.
«Αυτό που παρατηρούμε σήμερα, με την κυριαρχία της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής και της λεγόμενης «διακυβέρνησης», είναι μια δραματική διαδικασία «αποδημοκρατικοποίησης», βλέπουμε την απόσπαση της αληθινής εξουσίας από τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και τη μεταφορά της προς τεχνοκρατικά σώματα, αλλά και τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει πλέον η δύναμη του χρήματος ακόμη και στην καθημερινή πολιτική πρακτική», έχει δηλώσει ο Μπαλιμπάρ και η πραγματικότητα φαίνεται να τον δικαιώνει.

Πηγή: unblock.gr

Η πολυτέλεια του ελαχίστου

του Αριστείδη Καλάργαλη

Κάθομαι κάτω από ένα αρμυρίκι στο Καλό Λιμάνι, στις βόρειες ακτές της Λέσβου.
Βραδιάζει· αντίκρυ ανάψανε τα φώτα στον Μόλυβο, στο χωριό και στο κάστρο, που σαν κορόνα στέκει πάνω απ’ τα σπίτια του οικισμού.
Κάποιες βραδιές έρχονται οι ήχοι της μουσικής έως εδώ. Τους ταξιδεύει η θάλασσα και το αγέρι της.
Σκέφτομαι τη βουή των ανθρώπων στα σοκάκια του τουριστικού χωριού, την αντίθεση με τούτον τον ήσυχο τόπο. Ησυχία και απλότητα.
Ολοι οι άνθρωποι που ξεκαλοκαιριάζουν εδώ αρκούνται στα λίγα έως τα ελάχιστα.
Μπροστά μου στην πέτρινη ψαρόσκαλα είναι ριγμένη μια σαλιαγκιά με ξερό ψωμί. Κάθε μέρα πιάνονται δυο-τρία κεφάλια.
Παραδίπλα δυο κύρτοι ψαρεύουν ολόκληρο το καλοκαίρι και δίνουν κι αυτοί το κατιτίς τους.
Μερικές ντομάτες κι άλλα καλούδια του μπαξέ θα αφήσει στο πεζούλι ο κυρ Γιώργης. Ετσι απλόχερα προσφέρεται και εξασφαλίζεται το καθημερινό φαγητό.
Ο επιούσιος άρτος, η απόκτησή του, δεν προβληματίζει τους ανθρώπους.
Οι γυμνές πατούσες υγραίνονται από την πατικωμένη άμμο, που χρησιμεύει σαν δάπεδο του ημιυπαίθριου δωματίου.
Τα ξεραμένα καλάμια κι οι πικροδάφνες κρατάνε τον ήλιο του μεσημεριού, όπως γίνεται χρόνους και χρόνους· αναντάμ παπαντάμ, που έλεγε κι η Μικρασιάτισσα γιαγιά μου.
Η ησυχία του μεσημεριού διακόπτεται από τις φωνές και τα τρεχαλητά των λιγοστών παιδιών. 
Τρέχουνε πάνω-κάτω στην παραλία χωρίς τα μη και τα πρέπει των μεγάλων.
Εξάλλου τι απαγόρευση να τους βάλουν στην άκρη της θάλασσας και της στεριάς;
Σ’ έναν χώρο που τον ορίζουν από τη μια η θάλασσα κι η άμμος κι από την άλλη τα περβόλια και τα λιγοστά ξωχόσπιτα.
Μόνο τούτα, τώρα τελευταία, έχασαν τη μοναδικότητά τους. Ανάμεσά τους άρχισαν να φυτρώνουν, σαν τα ζιζάνια των χωραφιών, ογκώδεις κατασκευές, δυσανάλογες της ταπεινότητας του χώρου.
Τ’ αποδέχεσαι κι αφήνεις τον χρόνο να ορίσει την αντοχή τους.
Παρακεί οι πέτρινες αποθήκες, όπου πριν από εκατό χρόνους αποθήκευαν το βελανίδι, υπάρχουν ακόμα. 
Κάποιες άλλαξαν χρήση και φιλοξενούν τους νέους ιδιοκτήτες ως θερινή κατοικία τους.
Ελάχιστοι κι οι κολυμβητές στην παραλία. Ο καθένας έχει τον δικό του χώρο στην αμμουδιά.
Αν δεν εμφανιστεί κάποιος μια μέρα, οι υπόλοιποι αναρωτιούνται «πού είναι η Σταυρούλα σήμερα;» ή συμπληρώνουν «ήρθαν οι φίλοι του Γιάννη».
Θα σου μιλήσουν, θα ρωτήσουν για τον χειμώνα που πέρασε και σίγουρα θα σου προσφέρουν καφέ, γλυκό του κουταλιού και θα σε φιλέψουν πρωινά σύκα.
Οι άνθρωποι του γιαλού, μόνιμοι και παραθεριστές, είναι μια παρέα, μια συντροφιά.
Σ’ όλους είναι γνωστές οι αφίξεις κι οι αναχωρήσεις. Το ποιος δεν ήρθε φέτος και γιατί δεν είναι κουτσομπολίστικη πληροφορία αλλά ενδιαφέρον για ένα μέλος της καλοκαιρινής συντροφιάς.
Οι κάγκελοι από τα ξωχικά είναι πάντα ανοιχτοί, ο καθένας γνωρίζει πού βάζει το κλειδί ο γείτονάς του.
Εκεί κατά το μεσημέρι μαθαίνεις τι φαγητό φτιάχνει η κάθε κουζίνα.
«Ε! Νίτσα, έχεις δυο καρότα για να βάλω στις σκορπιομάνες που μου έφερε ο Αλκης;».
Κι αν θέλεις να απολαύσεις ψαρόσουπα, δεν έχεις παρά να πορευτείς προς τα κει που ακούστηκε η φωνή.
Για τον μικρό οικισμό και τους ανθρώπους του το καλοκαίρι δεν τελειώνει τον Αύγουστο, συνεχίζεται και τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.
Ολες οι μέρες του χρόνου είναι με τις ίδιες χαρές και λύπες.
Το ελάχιστο των άλλων γίνεται πολυτέλεια της ζωής, για να επιβεβαιώσει άλλη μια φορά τον στίχο του λεσβιακού σατιρικού τραγουδιού: «Αρχοντες και φουκαράδες ζούμε μακριά απ’ τον θιο».

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών