του Αρέφ Αλομπεΐντ
Η έλλειψη ισορροπίας στη διεθνή κοινότητα, εξαιτίας της διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης και της επικράτησης του καπιταλισμού, οδήγησε στην επιδείνωση της κατάστασης της παγκόσμιας ασφάλειας, των διεθνών οικονομικών συνθηκών και στην αύξηση των στρατιωτικών δαπανών εις βάρος της ειρήνης.
Από τότε, η περιοχή της Μέσης Ανατολής πρωτοστατεί στους πολέμους, στις αναταραχές και στις συγκρούσεις.
Η υποβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας ως στρατηγικού συμμάχου της Δύσης, εξαιτίας της αλλαγής του παγκόσμιου γεωπολιτικού σκηνικού, το πρόβλημα της εθνικής ταυτότητας της Τουρκίας (ανατολική ή δυτική) και η δυσμενής οικονομική κατάσταση είχαν συνέπεια, από τη μία, την κατάληψη της εξουσίας, δημοκρατικά, από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και από την άλλη, τη σταδιακή περιθωριοποίηση των κοσμικών κεμαλιστών.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του σχεδίου με την κωδική ονομασία «Βαριοπούλα», που κρίθηκε υπέρ του προέδρου Ερντογάν, η οποία αποτελεί μια σημαντική αναμέτρηση μεταξύ ισλαμιστών και κεμαλιστών.
Tο αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου κατάφερε αρχικά να προκαλέσει πολιτική αστάθεια και τεράστια οικονομική ζημιά.
Ωστόσο, ήταν εμφανής σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ μια ικανοποίηση από την προσπάθεια ανατροπής του Ερντογάν.
Ανεξαρτήτως από τα λάθη που οδήγησαν στην αποτυχία των πραξικοπηματιών η μετά το πραξικόπημα Τουρκία θα είναι τελείως διαφορετική.
Το κλείσιμο της γαλλικής πρεσβείας στην Αγκυρα πριν από το πραξικόπημα, ο ρόλος της βάσης Ιντσιρλίκ στον εφοδιασμό των πραξικοπηματιών πιλότων μέσω αέρος με καύσιμα, η σιωπή των μελών του ΝΑΤΟ κατά τις πρώτες ώρες του πραξικοπήματος, το κλείσιμο των συνόρων Ιράν-Τουρκίας, η σιωπή των Κούρδων, ο ρόλος του Τούρκου τέως στρατιωτικού ακόλουθου στο Τελ Αβίβ ως βασικού σχεδιαστή του πραξικοπήματος, οι πιθανές επαφές μεταξύ κάποιων πραξικοπηματιών και Σύρων αξιωματούχων αποδεικνύουν ότι το πραξικόπημα ήταν αρκετά μελετημένο και προσχεδιασμένο και είχε κύριο σκοπό την κατάληψη της εξουσίας και την εκκαθάριση του Ερντογάν.
Για τον Ερντογάν, η ριζική κάθαρση των αντιφρονούντων είναι αναπόφευκτη γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα είχε την τύχη του πρώην δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου της Αιγύπτου, Μόρσι, και μπορεί και χειρότερα.
Ομως ο εξευτελισμός των Τούρκων στρατιωτικών αντιφρονούντων και η κόντρα με τη Δύση θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε άσχημα μπερδέματα για τον ίδιο τον Ερντογάν και να έχει την τύχη του Τσάβες.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι Τούρκοι υποστηρικτές της νομιμότητας δεν ύψωσαν τη φωτογραφία του Ερντογάν αλλά την τουρκική σημαία (κάτι πρωτοφανές για τα δεδομένα της Μέσης Ανατολής).
Επίσης, ο ρόλος του τουρκικού λαού αποδείχτηκε σωτήριος για τον Τούρκο πρόεδρο και την κυβέρνησή του.
Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης απέδειξε ότι έχει ριζωθεί αρκετά στην τουρκική κοινωνία ύστερα από τόσα χρόνια διακυβέρνησης.
Επιπλέον, η εμπειρία του πραξικοπήματος καταδεικνύει ότι το τουρκικό πολιτικό Ισλάμ είναι ποτισμένο με την εθνική ταυτότητα της Τουρκίας και σέβεται τη χώρα, τα σύνορά της και το πολίτευμά της.
Σε αντίθεση με το πολιτικό Ισλάμ αρκετών αραβικών χώρων που δεν σέβεται την εθνική ταυτότητα και δεν θα δίσταζε να προσφύγει σε βίαιες μεθόδους για την κατάληψη της εξουσίας και να ξεπεράσει τα εθνικά σύνορα.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν ο δημοκρατικός δυτικός κόσμος αποδέχεται τις δημοκρατικές και τις συνταγματικές αρχές στις μουσουλμανικές χώρες.
Στην εν λόγω περίπτωση η καταδίκη του πραξικοπήματος προήλθε από τους Δυτικούς εφόσον επιβεβαιώθηκε η αποτυχία των πραξικοπηματιών.
Ετσι, οι κατηγορίες Ερντογάν κατά Φετουλάχ Γκιουλέν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν έμμεσες κατηγορίες κατά των ΗΠΑ για την αρνητική τους στάση. Ενώ η στάση της Μόσχας ήταν πιο ξεκάθαρη και εκτιμήθηκε από την τουρκική ηγεσία.
Με αυτόν τον τρόπο, παρά τις τριβές του τελευταίου καιρού μεταξύ Μόσχας-Αγκυρας, δεν αποκλείεται, αν δεν αλλάξει η Δύση τη στάση της, να φτάσει η αναθέρμανση των σχέσεων μεταξύ των δυο κρατών σε στρατηγικό επίπεδο.
Επιπρόσθετα, εκτός από το ηθικό δίλημμα, οι τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία αναδεικνύουν ένα άλλο σοβαρό ερώτημα κυρίως για τους Ευρωπαίους. Τι θα τους συνέφερε, μια διαλυμένη ή μια ενωμένη Τουρκία;
Η σύγχρονη ιστορία είναι αυτή που δίνει απάντηση.
Η ενωμένη Τουρκία, ως συνδετικός κρίκος Δύσης-Ανατολής, προστατεύει τη Δύση από τις ανατολικές εισβολές ή τουλάχιστον θα μπορούσε να λειτουργεί ως πρώτη αμυντική γραμμή. Η πρόσφατη συμφωνία για το προσφυγικό είναι μια ένδειξη για τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει η Τουρκία.
Τέλος, η Τουρκία, λόγω των τεράστιων οικονομικών και πολιτικών επιπτώσεων του πραξικοπήματος, βρίσκεται σε δυσμενή θέση και θα χρειαστεί τουλάχιστον 3-5 χρόνια μέχρι να επουλωθούν οι πληγές της.
Ετσι, η ανάγκη της Τουρκίας για συμμάχους σε αυτή την ιστορική στιγμή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως θετικό κλίμα και ευκαιρία για την ελληνική εξωτερική πολιτική για την επίλυση των περισσότερων ελληνοτουρκικών διαφορών με σεβασμό στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου