Θυμάμαι ένα κείμενο που είχα διαβάσει στο δημοτικό σχολείο. Ήμουν παιδί και δεν μπορούσα ακόμα να κατανοήσω τον ανθρώπινο πόνο. Όμως εκείνο το κείμενο που διάβασα από το σχολικό βιβλίο της νεοελληνικής λογοτεχνίας μου έμεινε για πάντα αποτυπωμένο στο μυαλό. Δε θυμάμαι τίτλο κειμένου κι όνομα συγγραφέα, οπότε αν μπορεί κάποιος να με βοηθήσει σ' αυτό θα του ήμουν ευγνώμων.
Αναφερόταν σε μία οικογένεια προσφύγων οι οποίοι πέρασαν στην Ελλάδα μετά την Καταστροφή της Σμύρνης. Κουβαλούσαν μαζί τους το νεογέννητο μωρό τους. Περιπλανώμενοι σε μία πόλη, ζητούσαν λίγο νερό από τους κατοίκους για να ξεδιψάσει το βρέφος. Οι πόρτες και τα παντζούρια όλα κλειστά. Μες στην απελπισία τους για τη σωτηρία του παιδιού τους, εκλιπαρούσαν όλο και πιο πολύ. Κάποια στιγμή άνοιξε ένα παράθυρο και βγήκε δειλά ένα χέρι που κρατούσε ένα ποτήρι νερό. Μία φωνή μέσα από το παράθυρο ζήτησε με ψυχρό ύφος δύο λίρες για να τους το δώσει. Οι γονείς στάθηκαν σαστισμένοι μπροστά στον ανθρώπινο ξεπεσμό. Όπως αναφέρεται ο πατέρας αναγκάστηκε να... φτύσει στο στόμα του παιδιού του για να ξεδιψάσει.
Τον τελευταίο καιρό παρακολουθώ τα μεσημέρια στην ΝΕΡΙΤ παλιά αφιερώματα της ΕΡΤ με μαρτυρίες προσφύγων που ήρθαν στην Ελλάδα. Κάθε μεσημέρι ο ίδιος καημός, η ίδια νοσταλγία, ο ίδιος πόθος για μια καινούργια και καλύτερη ζωή αλλά κι ο ίδιος καημός για την άσχημη συμπεριφορά των Νεοελλήνων απέναντι στους ομοεθνής τους πρόσφυγες. Θυμάμαι την αφήγηση μίας γιαγιάς. Οι γονείς της είχαν εγκατασταθεί στην Θεσσαλονίκη. Εκείνη παιδάκι τότε πήγαινε με άλλα παιδιά στην γειτονιά των μεγαλοαστών της πόλης με την ελπίδα πως κάποιος θα τους λυπηθεί και θα τους δώσει λίγο φαγητό. Μάταια όμως. Όχι μόνο δε έβρισκαν συμπόνοια αλλά δεχόντουσαν και την χλεύη των κατοίκων της περιοχής. Ακόμα θυμάται τις αποδοκιμασίες τους, "ήρθαν οι πρόσφυγες να μας φάνε".
Μεγάλωσα με την ιδέα πως η Ελλάδα είναι μία χώρα φιλόξενη. Με τα χρόνια διαπίστωσα την τραγικότητα που κρύβεται στην καθημερινότητά μας. Ο Νεοέλληνας είναι φιλόξενος μόνο σε όσους θεωρεί ανώτερούς του (κι ας μη το παραδέχεται ποτέ αυτό). Σκιζόμαστε να προσφέρουμε μία δουλοπρεπής εξυπηρέτηση σε επισκέπτες από τη Δύση, έχοντας την κρυφή ελπίδα πως θα γυρίσουν στις χώρες τους και θα διαλαλήσουν το πόσο καλή διαγωγή είχαμε απέναντί τους. Αντιθέτως χλευάζουμε κι αδιαφορούμε με επισκέπτες από την Ανατολή και τα Βαλκάνια. Ενώ τον Ξένιο Δία τον θυμηθήκαμε στις επιχειρήσεις-σκούπα που εξαπέλυσε η αστυνομία στους δρόμους της Αθήνας, όταν άνοιξαν τα νέα στρατόπεδα συγκέντρωσης για τους αλλοδαπούς που δεν είχαν νόμιμα χαρτιά παραμονής στη χώρα μας. Δυστυχώς αυτοί είμαστε...
Κι όμως, δε θέλω να παραμείνω κατηγορηματικός απέναντι στη γενική συμπεριφορά του Νεοέλληνα. Μπορεί να κουβαλάμε αρκετές μαύρες σελίδες του παρελθόντος, τις οποίες είτε τις αγνοούμε είτε θέλουμε να τις ξεχάσουμε, άλλες φορές επιδιώκουμε και να κρύψουμε. Συμπαθάτε με αλλά υπάρχουν καλύτεροι τρόποι όχι μόνο να διώξουμε αυτή τη ντροπή, αλλά να νιώσουμε καλύτερα κι ως άνθρωποι.
Το καλοκαίρι έφτασε και όλοι γνωρίζουμε τι πάει να πει ζέστη. Κάποιοι συνάνθρωποί μας θα βράζουν μέσα σε κοντέινερ και χώρους υποτιθέμενης φιλοξενίας. Όλοι τους διέσχισαν χιλιόμετρα για να φτάσουν ως εδώ όχι επειδή το ήθελαν αλλά επειδή τους ανάγκασαν. Επίσης όλοι (ή όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για το τι συμβαίνει στον κόσμο) γνωρίζουμε ποιοι ευθύνονται για το χάος που επικρατεί στην Μέση Ανατολή. Πολλοί χάθηκαν στο δρόμο κι όσοι κατάφεραν να φτάσουν είναι εξαντλημένοι. Κάποιοι έχουν μικρά παιδιά ή συνοδεύουν γέρους.
Γνωρίζουμε αυτές τις καταστάσεις. Τις έχουμε διαβάσει σε πολλές μαρτυρίες. Τις έχουμε ακούσει από πολλά γερόντια που ήταν προσφυγόπουλα το '22. Ας θυμηθούμε λοιπόν αυτές τις ιστορίες των Μικρασιατών προσφύγων κι ας κάνουμε τη σύγκριση με τους σημερινούς πρόσφυγες που φτάνουν φοβισμένοι και κυνηγημένοι στα νησιά μας. Φυσικά τότε η Ελλάδα είχε περάσει από μία χρεοκοπία κι από μία σειρά πολέμων ενώ σήμερα διανύουμε μία οικονομική κι ανθρωπιστική κρίση. Δεκτό αλλά δεν είναι τόσο τραγικό στο προσφέρουμε κάτι από το υστέρημά μας το οποίο μπορεί να σταθεί σωτήριο γι' αυτούς τους ανθρώπους.
Όλα αυτά τα γράφω επηρεασμένος μετά την έκκληση (και ορθώς έγινε) από το λιμεναρχείο της Χίου, το οποίο ζήτησε από τους συμπατριώτες μου μπουκάλια με εμφιαλωμένο νερό γι' αυτούς τους ανθρώπους. Πάνω σ' αυτό θέλω να προσθέσω πως μία ανιδιοτελής πράξη μας κάνει καλύτερους ανθρώπους...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου