Πρωινό ξύπνημα κι αναχώρηση στις πέντε το πρωί από το υπέροχο Κόσιτσε με προορισμό στην καρδιά της Σλοβακίας. Εκεί που κυλάει ο ποταμός Χρον ανάμεσα στα όρη Κρέμνιτσε, Βέλκα Φάτρα και Χαμηλά Τάτρα. Σ' αυτό το σημείο του χάρτη βρίσκεται η τρίτη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Σλοβακίας, η Μπάνσκα Μπίστριτσα.
Η Μπάνσκα Μπίστριτσα κουβαλάει μεγάλη ιστορία πίσω της. Η χρυσή της περίοδο όμως υπολογίζεται τον 16ο αιώνα όταν κι έγινε παγκόσμιο κέντρο εξόρυξης χαλκού. Ο πλούτος της είναι εμφανής μέχρι σήμερα από τα διατηρημένα κτίρια εκείνης της περιόδου που ομορφαίνουν το ιστορικό της κέντρο. Εκείνα τα χρόνια, η πόλη έγινε μεγάλος πόθος για τους Οθωμανούς, οι οποίοι δε κατάφεραν ποτέ να την κατακτήσουν. Επίσης θα ήθελα να σημειώσω πως η Μπάνσκα Μπίστριτσα κέρδισε την συμπάθειά μου για την θρυλική της αντίσταση κατά των ναζί (η μεγαλύτερη που σημειώθηκε στη χώρα κι από τις μεγαλύτερες αντιναζιστικές εξεγέρσεις της Ευρώπης). Η αντίσταση όμως καταπνίγηκε τον Οκτώβριο του 1944. Παρ' όλα αυτά η πόλη απελευθερώθηκε από τα σοβιετικά και τα ρουμανικά στρατεύματα τον Μάρτιο του 1945.
Η είσοδος του κόκκινου στρατού τιμήθηκε με έναν τεράστιο μαύρο οβελίσκο στην κεντρική πλατεία της πόλης (00:05). Από εκεί ξεκίνησε και η πρωινή μας βόλτα. Η κεντρική πλατεία πήρε το όνομά της από την εθνική αντιναζιστική εξέγερση (00:11-01:07). Στη κορυφή της βρίσκεται ο πύργος του ρολογιού, ο οποίος χτίστηκε το 1552. Είναι ο δικός τους "Πύργος της Πίζας" διότι γέρνει ελαφρώς από την μία πλευρά. Μπροστά απ' αυτόν βρίσκεται μία αναθηματική στήλη για την Παναγία, η οποία έσωσε τον 18ο αιώνα την πόλη από την πανώλη. Η πλατεία επίσης διακοσμείται από αρχοντικά του 15ου και 16ου αιώνα (ένα απ' αυτά φιλοξενεί το δημαρχείο) και τον καθεδρικό ναό του Φραγκίγκου Χαβιέρ.
Η πραγματική όμως ομορφιά της πόλης είναι χαραγμένη και ζωγραφισμένη στις προσόψεις των κτιρίων. Κάθε μου βήμα και μία στάση για να απολαύσω τις λεπτομέρειες των σχεδίων. (01:08-02:24). Άλλα πλούσια σε πορτραίτα και φυτικά μοτίβα κι άλλα λιτά με γεωμετρικά σχήματα. Όλα όμως μαζί δημιουργούσαν ένα υπέροχο μοτίβο που εναλλασσόταν από τοίχο σε τοίχο, δίνοντας μία ιδιαίτερη νότα στις περιπλανήσεις μας.
Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της πόλης είναι πως ο μισός της πληθυσμός αποτελείται ο φοιτητές. Η νεανική νότα στους δρόμους ισορροπεί αρμονικά με την παλαιότητα των καλοδιατηρημένων κτιρίων. Βολτάροντας στην πόλη, διαπίστωσα πως χωρίζεται σε δύο ενδιαφέρουσες ζώνες, εκείνη του ιστορικού κέντρου όπου είναι η κεντρική πλατεία με έναν πολύχρωμο πεζόδρομο που οδηγεί στην μία άκρη της πόλης και η περιοχή πίσω από την πλατεία που είναι γεμάτη πανεπιστήμια και σχολές.
Οπότε ο περίπατος ολοκληρώθηκε στην πανεπιστημιακή ζώνη, ανάμεσα σε μεγάλα κτίρια, καλοδιατηρημένα (χωρίς γκράφιτι κι αφίσες) και πεντακάθαρα (02:58-04:00). Από την μία θαύμαζα τον σεβασμό των κατοίκων για την πόλη τους κι από την άλλη απογοητευόμουν με τη σκέψη ότι η δική μας παιδεία απέχει δεκαετίες από την αντίστοιχη μίας εκ των φτωχότερων χωρών της Ευρώπης. Κάνοντας ταξίδια στην Γηραιά Ήπειρο, διαπίστωσα πως το πρόβλημά μας δεν είναι μόνο οικονομικό. Είναι καθαρά ανθρωπιστικό και πολιτισμικό. Το σχολείο, η οικογένεια και η κοινωνία μας έχουν ποτίσει με τον φόβο των εξωτερικών βαρβάρων τη στιγμή που για τη χώρα μας οι μοναδικοί επικίνδυνοι βάρβαροι είμαστε εμείς οι ίδιοι. Κι όσο δε κατατροπώνουμε αυτόν τον εχθρό, τόσο η χώρα μας θα καταστρέφεται...
Στρίβοντας προς το ποτάμι για να πάρουμε το λεωφορείο, περάσαμε από τη σύγχρονη γειτονιά της πόλης. Εδώ θα ήθελα να προσθέσω πως οι Σοβιετικοί σεβάστηκαν όλα τα ιστορικά κέντρα των πόλεων. Τα νέα κτίσματα (εργατικές κατοικίες, σύγχρονα κτίρια κτλ) θεμελιώθηκαν έξω από το παλιό σχέδιο πόλεως. Πάλι καλά που εκείνοι δεν υιοθέτησαν τη δική μας "πρόοδο"...
Στη νέα αυτή πλευρά της πόλης συνάντησα απομεινάρια του σοβιετικού παρελθόντος όπως το άγαλμα ενός εργάτη εξόρυξης (04:10) και σύγχρονες γυάλινες προσόψεις που καθρέφτιζαν με σεβασμό τις απέναντι κομψές όψεις των παλιών κτιρίων (04:18).
Ο ποταμός Χρον λειτουργεί ως φυσικό σύνορο της πόλης (04:23-04:37). Διασχίζοντάς τον νιώθεις πως βγαίνεις στην ύπαιθρο, έτοιμος να ανακαλύψεις νέους τόπους και προορισμούς.
Ως τελευταίες εικόνες, θα ήθελα να κρατήσω την βιαστική μορφή μίας κοπέλας (04:39) και τα δεκάδες παιδικά χεράκια στον τοίχο μιας υπόγειας διάβασης (04:45), τα οποία ένιωθες πως σε αποχαιρετούν καθώς έβγαινες από τα όρια της Μπάνσκα Μπίστριτσα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου