Συντάκτης: Τάσος Τσακίρογλου
Ο Μαρκ Σενέ ασκεί σφοδρή κριτική στις πολιτικές ελίτ, οι οποίες, όπως λέει, έχουν υποταχθεί πλήρως στον χρηματοπιστωτικό τομέα, και χαρακτηρίζει τις θυσίες των πολιτών μάταιες. Τονίζει ότι οι πολίτες πρέπει να αντισταθούν και να οργανωθούν σε διεθνές επίπεδο, ανεξάρτητα από τα κατεστημένα κόμματα και τους διεφθαρμένους πολιτικούς.
• Ποιες είναι οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές ανάμεσα στην περίοδο του Μεγάλου Πολέμου (1914) και τη σημερινή κρίση, την οποία εσείς θεωρείτε «μόνιμη»;
Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου η νεολαία της Ευρώπης θυσιάστηκε στο όνομα του έθνους, του πολιτισμού ή της δημοκρατίας. Σήμερα είναι διαφορετικά. Ευτυχώς δεν υπάρχουν χαρακώματα ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία, όμως οι χρηματοπιστωτικές αγορές που έχουν θεοποιηθεί απαιτούν αέναη ικανοποίηση και θυσίες που συνδέονται μ’ αυτή την ικανοποίηση των απαιτήσεών τους. Είναι αυτό επιθυμητό και θετικό για τους πληθυσμούς;
Σύμφωνα με πολλές κυβερνήσεις και χρηματοπιστωτικούς θεσμούς, ναι... όντως. Αυτό αποτελεί ακόμα ένα πεδίο συναίνεσης μεταξύ τους. Οι θυσίες όμως είναι μάταιες. Στην πραγματικότητα οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν ικανοποιούνται ποτέ και θέλουν όλο και περισσότερες. Οι εκπρόσωποί τους λένε ότι «αυτό δεν είναι αρκετό» και ζητάνε περισσότερο.
• Τάσσεστε υπέρ της ανόρθωσης της δημοκρατίας, με την εγκαθίδρυση μιας πραγματικά άμεσης δημοκρατίας και με δημοψηφίσματα για όλα τα σοβαρά ζητήματα. Πώς μπορεί να γίνει αυτό δεδομένης της υποταγής των κυβερνήσεων στις χρηματοπιστωτικές ελίτ;
Οι πολίτες πρέπει να το κάνουν αυτό, επειδή, όπως είπατε, οι κυβερνήσεις έχουν υποταχθεί σ’ αυτές τις ελίτ. Πρέπει να είναι σ’ επαφή και να πιέζουν τους εκπροσώπους τους, ώστε αυτοί να παίρνουν συγκεκριμένα μέτρα. Σε πολλές χώρες, εξαιτίας των πολλών άμεσων και έμμεσων φόρων, η κατώτερη και οι μεσαίες τάξεις ασφυκτιούν. Είναι χρήσιμο να τους μειώσουμε αυτούς τους φόρους και ιδιαίτερα τον ΦΠΑ. Πώς; Να σας δώσω ένα παράδειγμα που ισχύει για κάθε χώρα. Μια πιθανή λύση θα ήταν η επιβολή ενός μικρο-φόρου σε όλες τις ηλεκτρονικές πληρωμές.
Δεν εννοώ τον φόρο Τόμπιν. Κάθε φορά που πηγαίνετε στο εστιατόριο ή που χρησιμοποιείτε την πιστωτική σας κάρτα θα καταβάλλετε έναν φόρο 0,2%. Στην Ελβετία, αυτό θα έφτανε για να πληρωθούν όλοι οι φόροι. Και αυτό διότι οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές είναι πολύ υψηλές. Στην Ελβετία, φτάνουν στο 200% του ΑΕΠ.
Ετσι, εάν πληρώνουμε το 0,2% σε όλες τις ηλεκτρονικές πληρωμές και στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, θα μπορούσαμε να πληρώσουμε όλους τους φόρους. Είναι κάτι απλό. Πληρώνεις τους φόρους σου κάθε φορά που πηγαίνεις στο εστιατόριο ή κάθε φορά που χρησιμοποιείς την πιστωτική σου. Τεχνικά είναι πολύ εύκολο, αλλά πολιτικά είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα, καθώς οι χρηματοπιστωτικές ελίτ δεν θέλουν ούτε να ακούσουν γι’ αυτό. Ετσι λοιπόν χρειαζόμαστε ενεργούς πολίτες, οι οποίοι θα απαιτήσουν τέτοιες λύσεις.
• Αρκεί αυτό;
Οχι. Οι πολίτες πρέπει να οργανωθούν και σε διεθνές επίπεδο και μάλιστα χωρίς επαγγελματίες πολιτικούς, προκειμένου να αποφύγουν τη διαφθορά, η οποία είναι εγγενής σε πολλά πολιτικά κόμματα.
• Μια από τις πλέον χτυπητές εκδηλώσεις της αποτυχίας του σημερινού οικονομικού συστήματος είναι το τεράστιο χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών και οι πρωτοφανείς εισοδηματικές ανισότητες. Με ποιον τρόπο αυτά τα δεδομένα υπονομεύουν το συλλογικό μας μέλλον;
Μια πολιτισμένη κοινωνία πρέπει να κρατά υπό έλεγχο τις ανισότητες. Αυτές πρέπει να είναι λογικές. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ο λόγος μεταξύ του υψηλότερου μισθού και του μέσου εισοδήματος ήταν περίπου σαράντα προς ένα.
Το 2013 ο Τζορτζ Σόρος είχε εισόδημα τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή ογδόντα χιλιάδες φορές το μέσο αμερικανικό εισόδημα. Αν πάρουμε τους διευθυντές των «πολύ μεγάλων για να αφεθούν να χρεοκοπήσουν» οργανισμών στις ΗΠΑ ή στην Ευρώπη θα δούμε ότι εισπράττουν δέκα έως είκοσι εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Και όλα αυτά με κρατική εγγύηση. Εάν τώρα δούμε την πλευρά των φτωχών, περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού επιβιώνει με λιγότερα από δύο δολάρια την ημέρα. Ετσι σήμερα το σύστημα βρίσκεται εκτός ελέγχου.
Οι ανισότητες δεν έχουν καμία δικαιολογία. Οχι μόνο από ηθικής απόψεως, αλλά και από οικονομικής. Υπονομεύουν την οικονομία μας και τη δημοκρατία μας. Ο Σόρος και οι όμοιοί του μπορούν να αγοράσουν μια επιχείρηση μέσων ενημέρωσης σαν μια φραντζόλα ψωμί. Οι αξίες της κοινωνίας μας ξεθωριάζουν.
• Πώς νομίζετε ότι η σημερινή διπλή κρίση (οικονομική και προσφυγική) θα επηρεάσει την Ευρώπη μακροπρόθεσμα;
Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις βαθύτερες κρίσεις μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκτός από την οικονομική και προσφυγική διάσταση, υπάρχει και το θέμα των τρομοκρατικών επιθέσεων. Σήμερα η Ευρώπη εμπιστεύεται την τύχη της σε μια πολιτική ελίτ που είναι πλήρως υποταγμένη στη χρηματοπιστωτική ολιγαρχία.
Οσον αφορά την εξωτερική πολιτική στη Μέση Ανατολή, η Ευρώπη επιλέγει να εκδιώξει κάποιους δικτάτορες αφήνοντας άλλους στη θέση τους, χωρίς να οργανώνει την επόμενη μέρα. Αυτό δεν ενδιαφέρει την Ευρώπη. Δείτε τι έγινε στο Ιράκ ή στη Λιβύη. Αυτό που βασικά ακολουθεί είναι το χάος. Είμαστε σ’ ένα κομβικό σημείο για την Ευρώπη, για τους λαούς της και τους πολίτες της. Οι τελευταίοι πρέπει να πάρουν το μέλλον στα χέρια τους, διότι εάν συνεχίσουμε με το business as usual, η κατάσταση θα χειροτερέψει.
• Πιστεύετε ότι η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας μπορεί να επιτευχθεί χωρίς μια μαζική διαγραφή του χρέους;
Οχι. Δεν το πιστεύω. Το δημόσιο χρέος φτάνει το 200% του ΑΕΠ και αυτό είναι πολύ υψηλό για να αποπληρωθεί στο σύνολό του. Και αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά τις περισσότερες χώρες, καθώς το χρέος είναι υψηλότατο παγκοσμίως. Γι’ αυτό η διαγραφή του ελληνικού χρέους πρέπει να οργανωθεί, όπως έγινε για τη Γερμανία το 1953. Τότε διαγράφηκε περισσότερο από το μισό χρέος της Γερμανίας.
Σήμερα όμως έχουμε ένα παράδοξο. Παγκοσμίως χρειαζόμαστε το χρέος για να δώσουμε ώθηση στην ανάπτυξη και αυτή η ανάπτυξη είναι αναγκαία προκειμένου να μπορέσουμε να αποπληρώσουμε μέρος του χρέους. Αλλά αυτό δεν λειτουργεί. Το συνολικό ύψος του χρέους δεν είναι βιώσιμο. Συνολικό σημαίνει δημόσιο, ιδιωτικό, επιχειρηματικό και τραπεζικό. Σε όλο τον κόσμο το συνολικό χρέος συνεχίζει να αυξάνεται και η ανάπτυξη είναι ασθενής και αναιμική. Χρειαζόμαστε ένα νέο παράδειγμα.
• Γιατί πιστεύετε ότι το ΔΝΤ, παρότι συμφωνεί με την ανάγκη διαγραφής μεγάλου μέρους του χρέους, συνεχίζει να κρατά τόσο σκληρή στάση και να απαιτεί νέα μέτρα λιτότητας, τα οποία οδηγούν σε βαθύτερη ύφεση;
Το ΔΝΤ εγκρίνει χρηματοδοτικά προγράμματα, συχνά αμφίβολης χρησιμότητας για διάφορες χώρες. Στην περίπτωση της Ελλάδας, το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ έφυγε από τη χώρα και χρησιμοποιήθηκε για την ικανοποίηση των πιστωτών. Πρόκειται για ένα βαρέλι δίχως πάτο.
Μόλις η κατάσταση χειροτερεύει, τότε το Ταμείο χρησιμοποιεί το αγαπημένο του εργαλείο: τα μέτρα λιτότητας. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, ένα υψηλό επίπεδο χρέους δικαιολογεί την επιβολή μέτρων λιτότητας. Μ’ αυτόν τον τρόπο, μπορεί και ελέγχει τα έθνη και αψηφά τη δημοκρατία.
Ο Μαρκ Σενέ (Marc Chesney) διδάσκει Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και ο τομέας του είναι τα χρηματοοικονομικά. Διετέλεσε αναπληρωτής κοσμήτορας στην Ανωτάτη Εμπορική Σχολή του Παρισιού. Είναι μέλος της ευρωπαϊκής ΜΚΟ Finance Watch και του πολιτικού και οικονομικού φόρουμ Contrepoint. Στα ελληνικά μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη το βιβλίο του «Από τον Μεγάλο Πόλεμο στη διαρκή κρίση».
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου