Το φετινό καλοκαίρι που πλέον οδεύει στο τέλος του, ντύθηκε κινηματογραφικά με ένα κομμάτι από την πλούσια κι άκρως ενδιαφέρουσα φιλμογραφία του Γάλλου σκηνοθέτη Ερίκ Ρομέρ. Μετά την αριστουργηματική "Μια Νύχτα με την Μώντ", την οποία θεωρώ μέχρι στιγμής την καλύτερη ταινία του, το ευρέως αναγνωρισμένο "Γόνατο της Κλαίρης" και την εκνευριστική "Πράσινη Ακτίνα" ήρθε η σειρά της άκρως θερινής ταινίας "Η Πωλίν στην Παραλία" η οποία έχει βραβευτεί με την Αργυρή Άρκτο σκηνοθεσίας και το βραβείο των κριτικών FIPRESCI στο φεστιβάλ του Βερολίνου το 1983, με το βραβείο Σεναρίου από την Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Βοστόνης και με το βραβείο Καλύτερης Ταινίας από την Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Γαλλίας. Με αυτήν την τόσο πλούσια κινηματογραφική συλλογή βραβείων, οι προσδοκίες είναι λογικά πολλές. Προσωπικά, η Πωλίν όχι μόνο κάλυψε τις δικές μου προσδοκίες αλλά τις ξεπέρασε, φέρνοντάς με αντιμέτωπο με αρκετά ηθικά διλήμματα πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις.
Η ιστορία μας μεταφέρει στις παραλίες της Νορμανδίας όπου δυο ξαδέρφες, η δεκαεξάχρονη Πωλίν κι η Μαριόν που είναι μια αναγνωρισμένη στυλίστρια του Παρισιού τις επισκέπτονται για να περάσουν λίγες μέρες ξέγνοιαστες κοντά στη θάλασσα. Εκεί θα συναντήσουν τον Πιέρ, έναν παλιό φίλο της Μαριόν ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να είναι ερωτευμένος μαζί της. Μαζί μ' αυτόν θα γνωρίσουν τον μυστηριώδη εθνολόγο Ανρί και τον νεαρό Σιλβέν που αναζητά τον εφηβικό καλοκαιρινό του έρωτα. Οι ίντριγκες δεν αργούν να εκδηλωθούν ανάμεσα στα πέντε αυτά πρόσωπα οδηγώντας τους σε λάθη πάθους, απογοητεύσεις κι εκνευρισμούς αλλά παράλληλα και σε στιγμές ονειρικές κι άκρως ερωτικές που τους γεμίζουν αισιοδοξία για κάτι καλύτερο.
Τα πέντε πρόσωπα της ιστορίας συστήνονται σταδιακά στους θεατές, παρουσιάζοντας την προσωπικότητά τους αλλά και το παρελθόν που κουβαλάνε μέσα από τις συζητήσεις που απλώνονται καθ'όλη τη διάρκεια των ταινιών του Ερίκ Ρομέρ.
Η Πωλίν την οποία ερμηνεύει εξαιρετικά η νεαρή Αμάντα Λανγκλέ, μην έχοντας ακόμη κάποια ερωτική εμπειρία, διατηρεί μια ντροπαλή κι αντικοινωνική στάση. Αποφεύγει να μιλήσει για το παρελθόν της μπροστά στους άλλους πιστεύοντας πως είναι φτωχό κι ασήμαντο. Όμως ο τρόπος που βλέπει τις ανθρώπινες σχέσεις είναι πολύ πιο ώριμος από ότι οι μεγαλύτεροι της παρέας. Ίσως γι' αυτόν τον λόγο της ζητούν επίμονα να μιλήσει για το πως ζει ή θέλει να ζήσει τον έρωτα αλλά και την επικοινωνία που επιδιώκει με το άλλο φύλο.
Από την άλλη, η εντυπωσιακή της ξαδέλφη Μαριόν, στο ρόλο της οποίας συναντάμε την εκρηκτική Αριέλ Ντομπάσλ, είναι μια πρόσφατα διαζευγμένη γυναίκα που βλέπει τη ζωή της με μια πιο αισιόδοξη νότα καθώς βγήκε από έναν γάμο στάσιμο και βαρετό. Ελεύθερη κι ανανεωμένη αναζητά την πραγματική αγάπη, πιστεύοντας πως βρίσκεται κάπου εκεί έξω. Μπορεί όμως να την αντιληφθεί όταν θα την συναντήσει;
Ο Πιέρ αρχίζει να ξεδιπλώνεται από τη στιγμή που η Μαριόν μιλάει στην παρέα για το παρελθόν της αλλά και για τα σχέδια που της επιφυλάσσει το μέλλον. Παρόλο που απ'την αρχή η στάση του σώματός του και το εκφραστικό του βλέμμα μαρτυρούν αυτό που νιώθει, εκείνος τελικά ρισκάρει να εμπιστευτεί στην Μαριόν, το πόσο ερωτευμένος είναι μαζί της. Παρά την επιμονή του και τα ειλικρινή του συναισθήματα, εκείνη τον απαρνιέται για τα μάτια του Ανρί. Η απογοήτευση της απάρνησή της θα τον μετατρέψει σε κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας κι απόλυτο εκφραστή των αποτυχημένων σχέσεων αλλά και των απογοητευμένων μοναχικών ανθρώπων. "Γιατί βλέπουμε πάντα τις επιλογές των άλλων ως λάθος" λέει κάποια στιγμή στην Πωλίν, συμπυκνώνοντας σε μια μικρή φράση την πικρία που πολλοί από μας έχουμε νιώσει στη σύγχρονη εποχή των ατελέσφορων σχέσεων. Ο Πιέρ εκπροσωπεί απόλυτα τους ονειροπόλους αλλά και τους γνήσιους τελευταίους ρομαντικούς που εξακολουθούν να πιστεύουν πως ήρθαν στη γη για έναν και μόνο άνθρωπο και δεν το βάζουν κάτω μέχρι να τον βρουν και να τον κατακτήσουν. Για εκείνον το άλλο του μισό είναι η Μαριόν.
Από την άλλη ο Ανρί είναι τελείως διαφορετικός από τον Πιέρ. Αινιγματικός κι απόμακρος, αποφεύγει να εκφράσει τα συναισθήματά του. Μάλιστα όσο περνάει η ώρα τόσο περισσότερο συνειδητοποιεί κανείς τη συναισθηματική κενότητα αυτού του ανθρώπου, ο οποίος αποφεύγει τις δεσμεύσεις μόνο και μόνο για να έχει το ελεύθερο να επιλέγει όποια γυναίκα θέλει. Θα μπορούσε να τον συμπαθήσει κανείς για την ειλικρίνειά του καθώς δε δίνει υποσχέσεις ούτε εκδηλώνει ζήλια, όμως η ήδη τσαλακωμένη εικόνα του καταστρέφεται κι άλλο όταν σε ένα ερωτικό του ατόπημα μπλέκει τον νεαρό Συλβέν για να γλιτώσει το δικό του κεφάλι. Όμως όταν συνειδητοποιεί πως με την πράξη του αυτή καταστρέφει την αγνή σχέση του Συλβέν με την Πωλίν, προσπαθεί να το διορθώσει ολοκληρώνοντας την παρουσία του στην όλη ιστορία με μια άκρως αμφιλεγόμενη χροιά καθώς ούτε συμπαθής αλλά ούτε κι αντιπαθής καταλήγει να γίνει.
Τέλος έχουμε και τον Συλβέν ο οποίος είναι ο λιγότερο ενδιαφέρον χαρακτήρας της ιστορίας. Ένα πιόνι που δυστυχώς λειτουργεί άβουλα καθώς ακόμα δεν έχει ωριμάσει ακόμα συναισθηματικά. Μάλιστα, το νεαρό της ηλικίας του θα τον οδηγήσουν σε μικρά λάθη που άθελά του θα πληγώσουν την Πωλίν.
Στη συγκεκριμένη ταινία, ο Γάλλος δημιουργός χωρίζει τον ερωτικό κόσμο των ενηλίκων σε τρεις κατηγορίες. Σ' αυτόν της συναισθηματικής αγνότητας και της ερωτικής απλότητας των καταστάσεων όπου ανήκει η Πωλίν αλλά κι ο πιτσιρικάς που την ερωτεύεται και σ' αυτήν του ωμού ρεαλισμού αλλά και του ψυχρού κυνισμού όπου ανήκει ο Ανρί με την Μαριόν. Ο Πιέρ είναι μια άλλη κατηγορία μόνος του καθώς ο ρομαντισμός τον αναγκάζει να αιθεροβατεί. Αν και ξεχωρίζει από ειλικρινή και δυνατά συναισθήματα, δυστυχώς αυτά καταλήγουν στον κάλαθο των αχρήστων από τον σκληρό κόσμο των ενηλίκων.
Η παραλία μετατρέπεται σε τόπο συνάντησης κι ανάμειξης αυτών των διαφορετικών κόσμων. Η ζέστη, η ξεγνοιασιά αλλά κι οι τελευταίες χαλαρές μέρες του καλοκαιριού, δίνουν την αφορμή για το μπέρδεμα των πορειών που έχουν χαράξει οι συγκεκριμένοι ήρωες. Οι ενήλικοι προσπαθούν να εντυπωσιάσουν μ' αποτέλεσμα να αναλώνονται σε μεγαλόσχημους διαλόγους περί αγάπης κι έρωτα, αγνοώντας πως μεταξύ τους υπάρχει η διπροσωπία, η ζήλια και ο εγωισμός, των οποίων οι συνέπειες θα φανούν στις μετέπειτα πράξεις τους, όταν θα χουν πέσει στα ίδια λάθη που θα πληγώσουν τόσο αυτούς όσο και τους γύρω τους.
Αντιθέτως η νεαρή πρωταγωνίστρια ξέρει να μετράει τις κουβέντες της και να κάνει τις επιλογές της κάτι που τη βγάζει στο τέλος κερδισμένη κάνοντας πράξη την παροιμία στους τίτλους της αρχής «Αυτός που μιλά πολύ, κάνει κακό στον εαυτό του». Εξαιρετική η τελευταία σκηνή που αποδέχεται το παρηγορητικό σενάριο της Μαριόν ενώ γνωρίζει από πρώτο χέρι τα ερωτικά μπερδέματα τους.
Επίσης βρήκα απολαυστικό το ερωτικό ειδύλλιο μεταξύ του Πιέρ και της Πωλίν. Ένα παιχνιδιάρικο μπέρδεμα που δεν ευδοκίμησε ποτέ παρόλο που υπήρχε ερωτισμός κι από τις δυο πλευρές, ένας ερωτισμός περισσότερο προϊόν τρίτων παρά των δύο συγκεκριμένων προσώπων. Για την Πωλίν ο Πιέρ είναι ένας γοητευτικός νέος άνδρας που θα ταίριαζε απόλυτα στην Μαριόν. Μάλιστα η συμπάθεια στο πρόσωπό του γίνεται μεγαλύτερη καθώς αντιπαθεί τον Ανρί. Από την άλλη ο Πιέρ συμπαθεί αρκετά την Πωλίν καθώς την βρίσκει αρκετά ώριμη για την ηλικία της. Στηριζόμενος όμως στο νεαρή της ηλικίας της καθώς και στο ότι δεν έχει κάνει ποτέ στη ζωή της έρωτα, αποφεύγει να κάνει κάποια κίνηση προς την μεριά της. Θα του μπουν όμως ιδέες όταν η Μαριόν σε μια από τις προσπάθειες να αποφύγει το επίμονο φλερτ του, του προτείνει να συνάψει σχέση με την Πωλίν. Το γέλιο του Πιέρ στη δήλωση αυτή είναι γλικόπικρο. Ναι μεν χαμογελάει στο άκουσμα αυτό αλλά από την άλλη νιώθει απίστευτα προσβεβλημένος που η Μαριόν τον κατατάσσει στην άγουρη ηλικία της Πωλίν. Παρόλο όμως που αρχίζει να γλυκοκοιτάζει την ιδέα αυτή, αποφασίζει να μην κάνει καμία κίνηση κάτι που τον τιμάει ιδιαίτερα καθώς αποδεικνύει πως δεν έχει καμία απολύτως πρόθεση να ικανοποιήσει τον θιγμένο του εγωισμό εκμεταλλευόμενος κάποιο τρίτο πρόσωπο.
Με άψογη μαεστρία ο Ερίκ Ρομέρ τοποθετεί τους ήρωες του σαν πιόνια πάνω στην σκακιέρα της αμμουδιάς, δίνοντας στον καθένα κι από έναν τελείως διαφορετικό ρόλο και τους αφήνει να δράσουν ανεξέλεγκτα μέχρι να επιδεινωθεί η εσωτερική τους δίνη από τις παρεξηγήσεις και τα πάθη που τους βασανίζουν συνεχώς. Οι εντάσεις εκδηλώνονται με ενδελεχείς διαλόγους που βοηθούν στο να εισχωρούμε για τα καλά στους προβληματισμούς που τους βασανίζουν. Για να επιτευχθεί αυτό, σημαντικό ρόλο παίζουν και τα πρόσωπα που για μια ακόμη φορά είναι καλά διαλεγμένα, προσφέροντάς μας ρεαλιστικές ερμηνείες και διαλόγους απίστευτα ζωντανούς κι ειλικρινείς μες στην απλότητά τους.
Σε μια συνέντευξή του ο Ερίκ Ρομέρ είχε αναφέρει πως "η ελαφρότητα των ανθρώπων ξεκινάει από τη ματαιοδοξία τους να αρέσουν". Στηριζόμενος λοιπόν στην άποψή του αυτή μας προσφέρει ένα ακόμη κινηματογραφικό διαμάντι.
Βαθμολογία: 9/10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου