Έχω την εντύπωση πως η κινηματογραφική πορεία του Τσάρλι Κάουφμαν εμπεριέχει μεγαλύτερη κατάθλιψη από τις ταινίες του Λαρς Φον Τρίερ, με τη μόνη τους διαφορά ότι είναι πιο καμουφλαρισμένη και κάνει λιγότερο ντόρο από τις δημιουργίες αλλά και την ίδια την περσόνα του Δανού σκηνοθέτη. Όμως στη νέα του ταινία, ο σκηνοθέτης μας εισχωρεί απότομα στον καταθλιπτικό κόσμο των βαλτωμένων συμβιβασμένων σχέσεων και μας προσφέρει μια ασφυκτική εμπειρία της πλήξης και των αμήχανων προσπαθειών που κάνουν αυτοί οι άνθρωποι για να σώσουν μια ήδη τετελεσμένη κατάσταση. Κι ενώ μέχρι να μισά της ταινίας χειρίζεται εξαιρετικά την περιγραφή αυτών των σχέσεων, στο τέλος κάπου το χάνει ή μας αφήνει από το χέρι και χανόμαστε εμείς σαν θεατές σε μια δίνη που με δυσκόλεψε να εντοπίσω και να κατανοήσω το νόημά της.
Η ιστορία ξεκινάει με την αναχώρηση ενός νέου ζευγαριού για μια επίσκεψη στους γονείς του αγοριού. Ως θεατές γινόμαστε κρυφοί ακροατές των σκέψεων της κοπέλας, η οποία δυσκολεύεται να κρύψει την αμηχανία της για την επερχόμενη συνάντηση καθώς είναι μόνο λίγες βδομάδες που έχει συνάψει σχέση με τον σύντροφό της και φοβάται πως κάνει το επόμενο βήμα χωρίς να είναι ακόμη σίγουρη για το αν θέλει να συνεχίσει να είναι μαζί του.
Κατά τη διάρκεια της διαδρομής γίνεται φανερό πως δεν υπάρχει χημεία μεταξύ τους παρά τις προσπάθειες που κάνουν, κάτι που εντείνει την ανασφάλεια του αγοριού αλλά και την βαρεμάρα της κοπέλας. Φτάνοντας στο πατρικό του συντρόφου της, η ένταση ανάμεσά τους έχει αρχίσει να γίνεται φανερή και να εκδηλώνεται πάνω στο οικογενειακό τραπέζι. Η κατάσταση γίνεται δυσκολότερη με τους περίεργους χαρακτήρες και την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά των γονιών του αγοριού. Υπήρχε μια περίεργη υπερβολή στους διαλόγους τους που με δυσκόλευε να την παρακολουθήσω. Ίσως ο σκηνοθέτης να ήθελε να εντείνει τις ατέλειες που συναντά ο καθένας στους γονείς των συντρόφων του, όμως για μένα περισσότερο αμηχανία μου προκαλούσε παρά προβληματισμό.
Η ταινία όμως με κερδίζει τη στιγμή που η κοπέλα αρχίζει να περιφέρεται μόνη της στο σπίτι, συναντώντας σε κάθε δωμάτιο τους γονείς του συντρόφου της σε διαφορετικές ηλικίες. Κατά κάποιο τρόπο, η ίδια μπαίνει σε μια γρήγορη ανασκόπηση των χρόνων που θα ακολουθήσουν αν τελικά επιλέξει να μείνει μαζί του. Αυτό που αντιλαμβάνεται, όχι μόνο δεν την ικανοποιεί αλλά την τρομάζει.
Όταν μετά από πολλές προσπάθειες πείθει τον σύντροφό της να φύγουν, αρχίζει η αποδόμηση της σχέσης τους, η οποία μάλλον οδηγείται με την αποδοχή και των δυο προσώπων σε ένα πρόωρο τέλος. Μαζί όμως με την αποδόμηση της σχέσης αρχίζει κι η αποδόμηση της ταινίας, η οποία μας οδηγεί σε ένα χαοτικό φινάλε απ' το οποίο δεν κατάφερα να βγάλω κάποιο νόημα...
Αυτό που τελικά κρατάω από τη συγκεκριμένη ταινία είναι η ανάλυσή της και η συμβολική περιγραφή του μεγαλύτερου λάθους των σημερινών ανθρωπίνων σχέσεων όπου ο ένας σύντροφος προσπαθεί να αφομοιώσει τον άλλον στο δικό του κόσμο. Αναφέρεται όμως και σ' αυτούς που συμβιβάζονται αμαχητί αφήνοντας τον πραγματικό τους εαυτό στην άκρη. Έτσι έχουμε από την μια μεριά την πρωταγωνίστρια που την ερμηνεύει η Τζέσι Μπάκλεϊ, η οποία παρουσιάζεται με διαφορετικά ονόματα και ιδιότητες, κάτι που αποδεικνύει πως κανένα από τα δύο δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία τόσο για τον σύντροφό της όσο και για τον περίγυρό της. Επίσης, το ότι υποστηρίζει με θέρμη τις ιδιότητες με τις οποίες την συσχετίζουνε, αποδεικνύει την προσπάθεια του καθενός να γίνει αρεστός και να κερδίσει εύκολα το ενδιαφέρον από τους γύρω του. Η χαμένη της ταυτότητα γίνεται αισθητή όταν στο υπνοδωμάτιο του συντρόφου της βρίσκει μια φωτογραφία από την παιδική του ηλικία, η οποία όμως απεικονίζει την ίδια. Οι προσπάθειές της να γίνει αποδεκτή από τον κύκλο του συντρόφου της, την κάνει να δείχνει ολόιδια μ' αυτόν.
Από την άλλη, ο σύντροφός της που ερμηνεύεται από τον Τζέσι Πλίμονς, παρόλο που είναι πιο ήπιος χαρακτήρας, δεν χάνει την ευκαιρία να αποκαλύπτει συνεχώς την ηγετική του φυσιογνωμία. Κατά έναν περίεργο τρόπο ακούει τις σκέψεις της κοπέλας του ή πιθανότατα συνειδητοποιεί την αμηχανία της και προσπαθεί να κερδίσει το ενδιαφέρον της με φιλοσοφικές και υπαρξιακές συζητήσεις που δυστυχώς δεν οδηγούν πουθενά. Επίσης στο οικογενειακό τραπέζι στέκεται βουβός ακροατής που επεμβαίνει δυναμικά κάθε φορά που η κουβέντα ξεφεύγει.
Εντύπωση που έκανε η καθυστέρηση των γονιών του να κατεβούν στην είσοδο του σπιτιού και να προϋπαντήσουν την κοπέλα του. Με αυτήν την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά τους, μαρτυρούν πως η ζωή τους έχει πάψει να 'χει κάποιο ενδιαφέρον. Ως μακροχρόνιο ζευγάρι έχει κατασπαραχθεί από καιρό και πλέον ζει έχοντας ως σωσίβιο την ύπαρξη του γιού τους. Γι' αυτό η κατάθλιψη και η πλήξη είναι αρκετά εμφανής στα πρόσωπά τους, μ' αποτέλεσμα να εκδηλώνουν με υπερβολική ένταση τα χαρούμενα συναισθήματα που τους δημιουργούνται με την έλευση της κοπέλας.
Τελικά, αυτό που μου μένει απ' όλη την ταινία και κυρίως από τους μακροσκελείς διαλόγους του ζευγαριού στο αμάξι καθώς στο οικογενειακό τραπέζι δεν ακούγεται κάτι αξιοσημείωτο, είναι το ενδιαφέρον του σκηνοθέτη για τις απόψεις του συγγραφέα Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας σχετικά με τη σημερινή κουλτούρα και την ποίηση του Γουίλιαμ Γουόρντσγουορθ καθώς και την «Κοινωνία του θεάματος» του Γκι Ντεμπόρ. Τα επιχειρήματα που ακούγονται ωθούν τους θεατές να αναζητήσουν τα κείμενα αυτών των δημιουργών. Επίσης μου έκανε εντύπωση η σχεδόν παρεξηγήσιμη ειρωνική του ματιά για τις ταινίες του Ρόμπερτ Ζεμέκις κι η περιφρόνησή του για τους σύγχρονους κριτικούς κινηματογράφου ενώ παράλληλα προσφέρει μια εξονυχιστική ανάλυση στην ταινία του Τζον Κασσαβέτης "Μια Γυναίκα Εξομολογείται".
Με το "Σκέφτομαι να Βάλω ένα Τέλος, ο Τσάρλι Κάουφμαν καταπιάνεται για μια ακόμη φορά με τη φθαρτή φύση της ανθρώπινης ύπαρξης και την αγχωτική προσωρινότητας της ζωής. Όμως παρά την καταθλιπτική του περιγραφή, δεν αφήνει κάποια υπόνοια παραίτησης. Αντιθέτως δίνει μια υποτυπώδης ελπίδα πως η οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να γίνει αφορμή για να αλλάξει κάποιος την ρότα της ζωής του ώστε να μπορέσει να ατενίσει με περισσότερη αισιοδοξία στο μέλλον. Με έναν χαοτικό τρόπο, θυσιάζει το παρόν των ηρώων του για να μας παρουσιάσει πως η δικιά τους ανικανοποίητη φύση μπορεί να γίνει αφορμή στο να διασώσουμε εμείς τις δικές μας χαμένες στιγμές που περνούν ανεπιστρεπτί εξαιτίας των κακών επιλογών μας. Γι΄ αυτόν τον λόγο, από τη συγκεκριμένη ταινία πέρα από τα ατμοσφαιρικά της πλάνα θα κρατήσω μόνο το παρακάτω απόφθεγμα από τις φιλοσοφικές συζητήσεις των δυο πρωταγωνιστών. «Τα άλλα ζώα μπορούν να ζήσουν στο παρόν, οι άνθρωποι όχι, γι' αυτό και ανακάλυψαν την ιδέα της ελπίδας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου