Παρότι είμαι επίμονος λάτρης του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, ομολογώ πως παραδέχομαι τον αμερικανικό για τα δικαστικά του θρίλερ. Πόσο μάλλον όταν αυτά περιέχουν μια εκρηκτική πολιτική χροιά, επαναφέροντας χρόνια κοινωνικοπολιτικά προβλήματα τα οποία όχι μόνο δεν έχουν επιλυθεί αλλά μας φανερώνουν πως οδεύουμε σε σκοτεινότερες και περισσότερο δυστοπικές περιόδους. Η "Δίκη των 7 του Σικάγο" δεν είναι απλά μια ακόμη δικαστική υπόθεση αλλά ένα ιστορικό συμβάν που μας παρουσιάζει την δύναμη της λαϊκής οργής απέναντι στο άδικο και το ατέρμονο πάθος για την ελευθερία όταν το κράτος παραβιάζει το ίδιο του το σύνταγμα.
Παρόλο που το σενάριο είχε ετοιμαστεί πριν από μια δεκαετία με τη φιλοδοξία να σκηνοθετηθεί από τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, η ταινία τελικώς ολοκληρώθηκε και προβλήθηκε στην καταλληλότερη περίοδο, καθώς η δυναμική της περιγραφή για τα γεγονότα και τη δίκη συνέπεσαν με τις αμερικανικές εκλογές, το κίνημα Black Lives Matter αλλά και τις αντισυνταγματικές αποφάσεις αρκετών χωρών εξαιτίας της πανδημίας. Για πολλούς κι ευνόητους λόγους, η ταινία είναι το ίδιο επίκαιρη και με τα πολιτικά τεκταινόμενα στη δικιά μας χώρα.
Η ιστορία μας γυρνάει στο φλεγόμενο 1969, την περίοδο που στην Αμερική γιγαντωνόταν το ειρηνευτικό κίνημα κατά του πολέμου στο Βιετνάμ και κατά της υποχρεωτικής στράτευσης των νέων, όπου μαζί με το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων απαιτούσαν μια πιο φιλελεύθερη αλλαγή στο σύνταγμα της χώρας. Σε μια αντιπολεμική διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Σικάγο το 1968 κι η οποία συνέπεσε με το συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος, η αστυνομία προσπάθησε να τη διαλύσει με κάθε προβοκατόρικο τρόπο, φτάνοντας στο σημείο να προκαλέσει μια βίαιη καταστολή που έφτασε στο σημείο να μετατραπεί σ' εξέγερση. Μετά τη βίαιη διάλυσή της διοργάνωσης, συνελήφθησαν οι ακτιβιστές-διοργανωτές της κι οδηγήθηκαν στο δικαστήριο ως υπεύθυνοι για τα βίαια γεγονότα. Αυτή η εξέλιξη οδήγησε στην περιβόητη δίκη-παρωδία όπου έμεινε γνωστή στην ιστορία ως "Δίκη των 7 του Σικάγο".
Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης δίκης γινόμαστε μάρτυρες ενός συνηθισμένου πλέον φαινόμενου, στο πως ένα κράτος προσπαθεί να καλύψει τα εγκλήματά του. Παρακολουθούμε σαστισμένοι, τον τρόπο που η αστυνομία εισχωρεί καμουφλαρισμένα στα κινήματα, συλλέγοντας στοιχεία και ρουφιανεύοντας ανθρώπους. Επίσης εξοργιζόμαστε με τις προβοκατόρικες δράσεις των αστυνομικών, στις προσπάθειές τους να διαλύσουν κινήματα κι εκδηλώσεις. Πράξεις γνώριμες ακόμη και στον ελλαδικό χώρο. Έπειτα διαπιστώνουμε τον τρόπο με τον οποίον το σύστημα ελέγχει τη δικαιοσύνη ώστε να συγκαλύψει τα εγκλήματά της αλλά και να εμποδίσει τους κατηγορούμενους-θύματα στο να υπερασπιστούν τόσο για τα δικαιώματά τους όσο και για την αθωότητά τους. Συγκλονιστική ήταν η αντίδραση του Σάσα Μπάρον Κοέν στο ρόλο του Άμπι Χόφμαν, όταν σε μια καθυστέρησή του να απαντήσει σε μια ερώτηση του δικαστηρίου, εξεράγη λέγοντας πως θέλει ένα λεπτό για να σκεφτεί για την απάντησή του καθώς πρώτη φορά δικαζόταν για τις ιδέες του.
Παράλληλα στην ταινία γίνεται φανερή η ρατσιστική αντιμετώπιση του αμερικανικού κράτους απέναντι στους μαύρους καθώς δεν επιτρέπανε στον Μπόμπι Σιλ, συνιδρυτή των Μαύρων Πανθήρων να έχει συνήγορο στη δίκη, μ' αποτέλεσμα να κακοποιηθεί και να φιμωθεί εντός δικαστηρίου και να προσαχθεί σε άλλη δίκη. Μια σκηνή που σημαδεύει την ταινία με τη συγκλονιστική περιγραφή της, στην οποία δείχνει ξεκάθαρα τον γολγοθά των μαύρων Αμερικανών.
Τα γεγονότα που συνέβησαν το 1968 στο Σικάγο, παρουσιάζονται παράλληλα με τη δίκη καθώς από την μια έχουμε τις ψευδολογίες των αστυνομικών και των υπολοιπών πολιτικών προσώπων κι από την άλλη έχουμε την προβολή των πραγματικών γεγονότων, τα οποία συνυπάρχουν μαζί με αυθεντικά ντοκουμέντα εκείνης της εποχής. Μ' αυτόν τον τρόπο γίνεται φανερή η εξοργιστική συγκάλυψη των εγκλημάτων της αστυνομίας και του κράτους. Μάλιστα, η οργή που μας δημιουργεί η ταινία γίνεται εντονότερη όταν κάτσουμε να συσχετίσουμε τη συγκάλυψη των γεγονότων εκείνης της εποχής με τα σημερινά. Εκεί συνειδητοποιούμε πως το 1969 δεν είναι και τόσο μακρινό χρονικά και πολιτικά.
Σκηνοθετικά, ο Άαρον Σόρκιν μας προσφέρει ένα άρτιο δικαστικό θρίλερ, το οποίο υστερεί στο θέμα της περιγραφής καθώς είναι δύσκολο να παρουσιαστεί μέσα σε δυο ώρες ένα γεγονός που κράτησε μήνες αλλά κερδίζει στις εξαιρετικές ερμηνείες όλων των πρωταγωνιστών, στα λόγια που ακούγονται αλλά και στην ανησυχητική επικαιρότητα του θέματός του. Η ένταση είναι κλιμακούμενη κι από τις έξυπνες ειρωνείες των κατηγορουμένων που προκαλούν γέλιο, φτάνουμε στην ένταση του συγκλονιστικού φινάλε με την απαγγελία των πεσόντων εντός δικαστηρίου. Η ταινία μπορεί να υστερεί στα κινηματογραφικά δεδομένα, καθώς μοιάζει με τηλεοπτική σειρά που έκοψε πολλές σκηνές για να αποκτήσει την διάρκεια ενός κινηματογραφικού έργου αλλά κερδίζει ως προς το περιεχόμενο και τη διαχρονικότητά της.
Θα σταθώ σε μια δυνατή σκηνή στην ταινία, ίσως μια από τις δυνατότερες της φετινής χρονιάς. Την ώρα που οι οπαδοί των Δημοκρατικών είναι σε μια παμπ και παρακολουθούν το συνέδριο, έξω από την τζαμαρία εγκλωβίζονται οι διαδηλωτές καθώς έχουν περικυκλωθεί από αστυνομικές δυνάμεις. Για λίγα δευτερόλεπτα επικρατεί μια βουβή σαστισμάρα. Είναι η νηνεμία λίγο πριν την καταιγίδα. Με έναν τρόπο που θα χαρακτήριζα ανήθικο και τραμπούκικο, οι αστυνομικοί θα κρύψουν τα διακριτικά τους πριν επιτεθούν στον κόσμο. Σε αυτήν την εκπληκτική σκηνή βλέπουμε τους δύο κόσμους που μάχονται. Από την μια οι αστοί που δεν έχουν καμία απολύτως ιδέα για τα τεκταινόμενα καθώς ο καθένας τους κοιτάει μόνο το συμφέρον του, κι έξω ακριβώς από το ακριβό τους στέκι οι προοδευτικές δυνάμεις παγιδεύονται από τα σκυλιά του κράτους. Αυτή η σκηνή ταιριάζει απόλυτα με τα υπέροχα λόγια του Άμπι Χόφμαν, ο οποίος δηλώνει στο δικαστήριο πως θεωρεί υπέροχους τους δημοκρατικούς θεσμούς μας, μα αυτή τη στιγμή στελεχώνονται από φρικτούς ανθρώπους. Λόγια με τα οποία καταλαβαίνουμε όλοι σε τι ακριβώς αναφέρεται τόσο στο 1969 όσο και στο 2020.
Βαθμολογία: 7/10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου