Βυζαντινό Μουσείο Χίου

Φέτος το καλοκαίρι πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του Βυζαντινού Μουσείου της Χίου. Το μουσείο στεγάζεται σε ένα τζαμί στην κεντρική πλατεία του νησιού. Θυμάμαι μικρός όταν το είχα επισκεφθεί είχε τα εκθέματά του στον προαύλιο χώρο (όπως βλέπουμε στην παλιά φωτογραφία) και στον πρόναο. Έκλεισε για μεγάλο χρονικό διάστημα για να αναπαλαιωθεί και ξανάνοιξε για το κοινό αφού τοποθετήθηκαν κάποια εκθέματα στο εσωτερικό του χώρο.

Στη δεύτερη διαμονή μου στο νησί αποφάσισα να το επισκεφθώ. Η αυλή πλέον είναι άδεια. Ούτε ένα από τα τεράστια κανόνια που είχε κάποτε. Ο πρόναος πλέον χρησιμοποιείται για να έχει ένα μεγάλο ταμείο για εισιτήρια και άλλα είδη και σουβενίρ του μουσείου και από την άλλη μεριά έχει έναν τεράστιο πίνακα με το έργο του Ντελακρουά "Η Σφαγή της Χίου". Η απορία μου είναι η εξής. Τι σχέση έχει ένα βυζαντινό μουσείο με την σφαγή της Χίου που πραγματοποιήθηκε μετά από τετρακόσια χρόνια που έπαψε να υπάρχει αυτή η αυτοκρατορία; Δε μου άρεσε σαν εικόνα αυτό.

Στο εσωτερικό του ναού παρατηρούμε τον ζωγραφιστό τρούλο και τα σκαλοπάτια που κοιτάνε προς την Μέκκα. Η τοποθέτηση των αντικειμένων είναι άναρχη. Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν σωστές και εμπλουτισμένες πληροφορίες στις πινακίδες του κάθε αντικειμένου αλλά μέχρι εκεί. Οι μαρμάρινες επιγραφές καθώς και τα περισσότερα κεραμικά αγγεία έχουν περισσότερο σχέση με την περίοδο της Τουρκοκρατίας παρά με την Βυζαντινή. Επίσης παρατήρησα πως μετέφεραν τις υπέροχες τοιχογραφίες της Παναγιάς της Κρίνας από το γραφείο του Ιουστινιάνη μέσα στο Κάστρο, στο νέο βυζαντινό μουσείο. Της έχουν τοποθετήσει σε έναν "διάδρομο" όπου μπορείς να τις απολαύσεις, ενώ εξωτερικά του διαδρόμου έχει αγιογραφίες από άλλες εκκλησίες (όπως των Μεστών). Η συντήρηση και η έκθεση των αντικειμένων του μουσείου είναι εξαιρετική.

Τελειώνοντας την περιπλάνηση μας στο μουσείο μίλησα με κάποιον υπεύθυνο του χώρου. Μου ανέφερε την κατάσταση, την έλλειψη χώρου έκθεσης και αποθήκευσης των αντικειμένων και άλλα θέματα που αφορούν τον κλάδο μας.

Όμως με ενόχλησε η άποψή του όταν μου είπε πως όσοι Τούρκοι έρχονται από απέναντι για να δουν το νησί μας και μαζί και το Βυζαντινό Μουσείο δυσανασχετούν που το χουμε μετατρέψει σε εκθεσιακό χώρο. Λογικό του απάντησα. Καθόλου μου είπε εκείνος. Δε κάνουμε κάτι κακό. Χρησιμοποιούμε έναν χώρο ενός μνημείου για να αναδείξουμε κάποια κομμάτια μας. Μα αυτός ο χώρος για τους γείτονες είναι ιερός και έχουμε τοποθετήσει στην είσοδο ένα τμήμα του πίνακα του Ντελακρουά για να ενισχύουμε τις τεταμένες σχέσεις και το μίσος, ένας πίνακας που δε χρειάζεται στο συγκεκριμένο μουσείο. Μα αυτή είναι η αλήθεια μου απαντάει, δε μπορούμε να τη κρύβουμε. Φυσικά είναι η αλήθεια αλλά εμείς ξέρουμε τη μισή αλήθεια (ή την αλήθεια που μας συμφέρει) και οι απέναντι την άλλη μισή που τους δικαιολογεί εν μέρη. Αν ενώσουμε αυτές τις αλήθειες θα έχουμε την πραγματική και σωστή εικόνα της εποχής εκείνης.

Εγώ βρίσκω σωστή και ειλικρινής την αντίδραση των Τούρκων διότι σκέφτομαι σε αντίστοιχη περίπτωση που γινόταν κάτι στην Τουρκία θα αντιδρούσαμε εμείς πιο άσχημα και έντονα με τους Λιακόπουλους, τους Βελόπουλους και όλα τα άλλα παλικάρια της ακροδεξιάς με ένα μέρος του λαού στο πλευρό τους να τους δίνει στήριγμα να φωνάζουν και να πετάνε ανιστόρητα στοιχεία.

Η άποψή μου είναι πως το μουσείο είναι προκλητικό και έχει ελλείψεις. Μέσα από το κείμενό μου ανέφερα τα καλά και τα άσχημα στοιχεία που έχει. Καιρός λοιπόν είναι να ξεκολλάμε από το παρελθόν που μας έχει ακινητοποιήσει και ας κοιτάξουμε το μέλλον για να μπορέσουμε να πάμε μπροστά.