Οι Άγγλοι επιμένουν για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα... Εμείς;

Παρουσίαση μη ευρέως γνωστών αποδεικτικών στοιχείων που ενισχύουν σε σημαντικό βαθμό τα ηθικά και νομικά επιχειρήματα υπέρ της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα επεφύλασσε ημερίδα για τα Γλυπτά στο Λονδίνο (με διοργανωτές τη βρετανική, την αμερικανική και την αυστραλιανή επιτροπή υπέρ της αποκατάστασης των γλυπτών) που διεξήχθη την Τρίτη.

Η αρχαιολόγος και προϊστάμενη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, Ελένη Κόρκα παρουσίασε χειρόγραφες επιστολές που είχε ανταλλάξει το 1811 ο λόρδος Έλγιν με το διάδοχό του Βρετανό πρέσβη στην Υψηλή Πύλη, από τις οποίες συνάγεται πως η αφαίρεση και μεταφορά των γλυπτών ήταν παράνομη.

Με επιστολή του προς τον Έλγιν ο διάδοχός του στην Κωνσταντινούπολη, Ρόμπερτ Αντέρ τον ενημερώνει ότι οι οθωμανικές αρχές θεωρούσαν ότι δεν είχε χορηγηθεί άδεια αφαίρεσης των γλυπτών από τον Ιερό Βράχο. Ο λόρδος Έλγιν εμφανίζεται σε απαντητική επιστολή να ζητά από τον Αντέρ να του στείλει νέα επιστολή στην οποία να τονίζει ότι οι οθωμανικές αρχές στην Αθήνα είχαν πουλήσει τα γλυπτά, ανεξαρτήτως επίσημης άδειας. Ο Έλγιν ήθελε με τον τρόπο αυτό να πείσει τα μέλη της βρετανικής Βουλής ότι είχε αγοράσει τα γλυπτά ως ιδιώτης (επίσης ψευδής ισχυρισμός) και ότι για το λόγο αυτό η βρετανική κυβέρνηση έπρεπε να του καταβάλλει το υψηλό αντίτιμο που ζητούσε για την πώληση των κλασικών αρχαιοτήτων στο βρετανικό δημόσιο.

Οι επιστολές ανακαλύφθηκαν πριν από λίγα χρόνια από την κα. Κόρκα στα αρχεία της οικογένειας του λόρδου Έλγιν και στη βιβλιοθήκη του Λονδίνου. Όπως η ίδια δήλωσε στο ΣΚΑΙ, οι αδιάσειστες αποδείξεις που συνιστούν οι επιστολές πρέπει να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο μίας ανανεωμένης και οργανωμένης εκστρατείας διεκδίκησης των γλυπτών.

Την ίδια ώρα, ο δημοσιογράφος και ερευνητής Κώστας Τσαρούχας παρουσίασε την έκδοση του εκδοτικού ομίλου του ‘Αλήθεια’ που περιλαμβάνει 21 έγγραφα εντοπισμένα από τον ίδιο σε αρχεία, τα οποία αποδεικνύουν ότι από τη σύστασή του το ελληνικό κράτος έθετε ζήτημα επιστροφής των γλυπτών από το Λονδίνο.

Με την τεχνική της ομοιοτυπίας και σε προσομοίωση 98% με το πρωτότυπο (σε έναν εκδοτικό άθλο, όπως τόνισε ο κ. Τσαρούχας), παρουσιάζονται έγγραφα της περιόδου 1834-1842. Μεταξύ αυτών ο προϋπολογισμός αποκατάστασης ζημιών στην Ακρόπολη επί Όθωνα, η πρώτη επίσημη καταγραφή των γλυπτών που αφαιρέθηκαν, η ταυτοποίηση των αφαιρεθέντων γλυπτών από το ναό Απτέρου Νίκης με αυτά στο Βρετανικό Μουσείο και οι κινήσεις της ελληνικής πρεσβείας και του απεσταλμένου του Όθωνα στη βρετανική πρωτεύουσα (του γραμματέα επί των Εκκλησιαστικών Γραμματείας, Ιάκωβου Ρίζου) που αμφισβητούσαν τη νομιμότητα της αφαίρεσης των γλυπτών και της παρουσίας τους στο Λονδίνο.

Στην ημερίδα τονίστηκε επίσης μεταξύ άλλων ότι το διαβόητο οθωμανικό φιρμάνι με το οποίο οι Βρετανοί δικαιολογούν νομικά τη μεταφορά των γλυπτών στο Λονδίνο δεν είναι παρά μία «φιλική επιστολή» που ο Έλγιν εξασφάλισε κατόπιν εκβιασμών και δωροδοκιών. Κατατέθηκε επίσης πρόταση αναγωγής της διεκδίκησης των Γλυπτών στο πλαίσιο αιτήματος αποκατάστασης ενός μνημείου που συνιστά προστατευόμενη από την UNESCO παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

Στην ημερίδα συμμετείχαν επίσης εκπρόσωποι αντίστοιχων επιτροπών διεκδίκησης της επανένωσης των γλυπτών από την Ελβετία και τη Σουηδία, καθώς και ο συναγωνιστής του Νέλσον Μαντέλα για τα ατομικά δικαιώματα και παγκόσμιος πρέσβης του ελληνισμού, ένθερμος και ενεργός υποστηρικτής της επανένωσης, Γιώργος Μπίζος.

Ειδική μνεία έγινε στην επί δεκαετίες ψυχή της βρετανικής επιτροπής διεκδίκησης των γλυπτών, Ελένη Κιούμπιτ, καθώς και στον πρόσφατα εκλιπόντα Κρίστοφερ Χίτσενς, Βρετανό συγγραφέα και διανοούμενο που επί δεκαετίες υπηρέτησε και προώθησε τα επιχειρήματα για την επανένωση των γλυπτών με το χειμαρρώδη λόγο και την καυστική πένα του. Στη μνήμη του τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή.

Οι συμμετέχοντες στην ημερίδα ανανέωσαν το ραντεβού τους για το πρωί της Τετάρτης, οπότε πραγματοποιήθηκε συμβολική επίσκεψη στην αίθουσα των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο.

www.skai.gr