Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2020

Corpus Christi




Υπάρχει ένας άγραφος κινηματογραφικός κανόνας που έμαθα μετά από πολλές επισκέψεις στις αγαπημένες μου σκοτεινές αίθουσες. Ένας κανόνας που πάντα επισημαίνω όποτε τον συναντώ. Ο κανόνας αυτός λέει πως μέσα στη χρονιά υπάρχουν πολλές αξιόλογες ταινίες που περνούν απαρατήρητες διότι δεν έχουν τις μαρκετίστικες πλάτες άλλων παραγωγικών εταιριών που σιγοντάρουν λιγότερο ενδιαφέρουσες ταινίες. Το πολωνικό Corpus Chrsti είναι ένα απ' αυτά τα ταπεινά διαμαντάκια που διανύουν για λίγες βδομάδες τις σκοτεινές μας αίθουσες και προσφέρουν απλόχερα ενδιαφέρουσες θεματολογίες στους λίγους τυχερούς που επέλεξαν να πάνε να τα παρακολουθήσουν.
Η ιστορία μας μιλάει για έναν νεαρό βαρυποινίτη, ο οποίος αποζητώντας μια πιο ευνοϊκή μεταχείριση μέσα στη φυλακή. Ως βοηθός του ιερέα κι έχοντας μια καλή διαγωγή, τον στέλνουν στα ανατολικά σύνορα ως υπάλληλο ενός εργοστασίου ξυλείας. Όμως εκείνος μέσα από μια απρόσμενη παρεξήγηση, καταλήγει να πείσει τους κατοίκους του χωριού πως είναι ιερέας μ' αποτέλεσμα να του ζητήσουν να αντικαταστήσει τον πότη ιερέα της ενορίας τους όσο θα βρίσκεται σε κάποιο κέντρο απεξάρτησης. Ο νεαρός αναγκάζεται να αναλάβει τα νέα του καθήκοντα κι ενώ στην αρχή απολαμβάνει την πετυχημένη του εξαπάτησή, σιγά σιγά μπαίνει στο πετσί του ρόλου και καταλήγει να μετατραπεί σε έναν εναλλακτικό κι άκρως προοδευτικό ιερέα που θα ταράξει τις ισορροπίες του μικρού χωριού.
Παράλληλα κατά τη διάρκεια των καθηκόντων του, θα προσπαθήσει να ξεδιαλύνει το μυστήριο που κουβαλάει ο θάνατος μιας παρέας νεαρών. Εκεί θα ρθει αντιμέτωπος με τον συντηρητισμό στον οποίον έχουν στραφεί οι συγγενείς των θυμάτων κι οι υπόλοιποι κάτοικοι για να επουλώσουν τον πόνο τους. Σκαλίζοντας ο νέος ιερέας το συμβάν αυτό, θα προσπαθήσει να διορθώσει την αδικία που έχει επέλθει και χρησιμοποιώντας μεθόδους που έχει μάθει στη φυλακή θα επιχειρήσει να απαλύνει τον πόνο των κατοίκων.
Όμως σε κάθε ιστορία στο τέλος η αλήθεια λάμπει. Και πολλές φορές η αλήθεια μπορεί να γίνει άδικη. Έτσι κι εδώ έρχεται η στιγμή της αποκάλυψης, η οποία όχι μόνο δε δίνει λύσεις αλλά γίνεται αφορμή για να διαιωνιστεί το κακό.


Πριν φτάσουμε όμως στην αποκάλυψη, η ταινία καταφέρνει να θίξει αρκετά θέματα ευαίσθητα προς το καθολικό κοινό της αλλά και οικεία στο εγχώριο κοινό που έχει ζήσει ή έχει μεγαλώσει σε μια κλειστή κοινωνία. Ο κίβδηλος ιερέας που τον υποδύεται εκπληκτικά ο νεαρός ηθοποιός Μπάρτοζ Μπιελένια συνειδητοποιεί πως η κλειστή κοινωνία μιας απομακρυσμένης μικρής πόλης δε διαφέρει πολύ από τις συνθήκες διαβίωσης των φυλακών. Η μόνη διαφορά στις δυο καταστάσεις είναι πως οι φυλακισμένοι γνωρίζουν ότι είναι εγκλωβισμένοι σε έναν χώρο με περιορισμένα όρια ενώ οι κάτοικοι των μικρών κοινωνιών το αγνοούν. Έχοντας στο μυαλό του τα σεμινάρια και τις επουλωτικές δράσεις της φυλακής, συμπεριφέρεται και συμβουλεύει τους κατοίκους της πόλης σαν να ήταν κι εκείνοι φυλακισμένοι. Βρήκα εκπληκτική την μέθοδο που βάζει τους γονείς να ουρλιάζουν μπροστά από το μνήμα των νεκρών παιδιών τους προσπαθώντας μ' αυτόν τον τρόπο να διώξουν την οργή που κουβαλούν μέσα τους όπως επίσης τις ντόρμπες συμβουλές του σε μία μάνα που χτυπούσε το παιδί της επειδή κάπνιζε. Μου άρεσε πολύ το πως ξεμπρόστιασε τους γονείς με τα απειλητικά γράμματα που έστελναν στη γυναίκα ενός άλλου θύματος που τον κατηγόρησαν ως υπεύθυνο του δυστυχήματος, αποδεικνύοντας πως τέρας δεν ήταν αυτός που του έριχναν άδικα την ευθύνη για τον θάνατο των παιδιών τους αλλά οι ίδιοι που καταδίκασαν άδικα τη γυναίκα του στο να ζει ως "πεθαμένη" χωρίς να χει το δικαίωμα να θάψει τον άνδρα της σε μια κοινωνία που δεν τους αποδέχεται πια είτε αυτοί είναι ζωντανοί είτε πεθαμένοι.
Ο νεαρός παπάς παρόλο που γίνεται εκπρόσωπος μιας εκ των εξουσιών που ελέγχουν κι ενίοτε καταπιέζουν τις κοινωνίες, μετατρέπεται σε επικριτή της κάθε μορφής εξουσίας εκθέτοντας σε κάθε ευκαιρία τον δήμαρχο αλλά κι όσους πιστεύουν πως μπορούν να χαλιναγωγήσουν τη κοινή γνώμη. Κι ενώ έχει κερδίσει την εύνοια του κόσμου, δεν φοβάται να βρεθεί αντιμέτωπος με αυτούς, ρισκάροντας τα πάντα μόνο και μόνο για να επιφέρει τη δικαιοσύνη.



Ίσως η στάση του αυτή να δείχνει πως ο ίδιος έχει εκτιμήσει την ιδέα το ότι ο Θεός του έδωσε μία δεύτερη ευκαιρία για μια καλύτερη ζωή αλλά να που τελικά το ποίμνιό του παίρνει την ευκαιρία αυτή πίσω καταδικάζοντάς τον να επιστρέψει στην επίγεια κόλαση.
Η αποκάλυψη του παρελθόντος του συμβολίζει τη θυσία ενός έκπτωτου αγγέλου που ήρθε απρόσμενα για να σώσει μια κοινωνία, η οποία αγνώμονη κι υποκριτική του κόβει τελικά τα φτερά. Ίσως επειδή το ποίμνιο δε συγχωρεί όποιον ξεγυμνώνει την αλήθεια, αποκαλύπτοντας την υποκρισία και τη σκοτεινή προσωπικότητα όσων δηλώνουν βαθιά θρησκευόμενοι.
Στη τρίτη του ταινία, ο Πολωνός σκηνοθέτης Γιαν Κομασά αναλύει με έναν υποβλητικό ρεαλισμό τη δυσκολία της συγχώρεσης που απαιτεί την κατατρόπωση του εγωισμού αλλά και τις μορφές του εγκλεισμού είτε αυτός γίνεται με φυλακή είτε με τον συντηρητισμό που καλύπτει και πνίγει την κάθε κοινωνία. Γι' αυτούς τους λόγους, θεωρώ πως το Corpus Christi είναι ένα εξαιρετικό διαμαντάκι που γίνεται αφορμή για πολύωρες αναλύσεις μετά το πέρας της προβολής του.

Βαθμολογία: 7/10

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου