Καθώς προσγειωνόμασταν στο αεροδρόμιο Orio Al Serio, παρατηρούσα την κεντρική Λομβαρδία που απλωνόταν γύρω μου. Μικρές κωμοπόλεις με καλαίσθητα κτίρια, επιβλητικούς καθεδρικούς ναούς και φάμπρικες στα περίχωρά τους. Η ιταλική κομψότητα μπλεγμένη με την βιομηχανική μονοτονία. Η Β.Ιταλία είναι το σημείο που τελειώνει ο πολιτισμένος νότος κι αρχίζει ο προοδευτικός βορράς.
Αντίκρισα την παλιά πόλη του Μπέργκαμο, αφότου ακούμπησαν οι ρόδες στον αεροδιάδρομο. Τα ψηλά καμπαναριά με τους επιβλητικούς πύργους με καλωσόριζαν σε μία περιοχή της Ιταλίας που δε φημίζεται ιδιαίτερα για τις τουριστικές της διακρίσεις. Αυτό όμως την καθιστά αυθεντική κι ειλικρινή τόσο στην φιλοξενία της όσο και στον χαρακτήρα που έχει διατηρήσει στο πέρασμα του χρόνου.
Το αεροδρόμιο βρίσκεται δίπλα στην πόλη του Μπέργκαμο. Με αστικό λεωφορείο έφτασα στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό, κομβικό σημείο μιας κι από εκεί ξεκινούν όλοι οι δρόμοι οι οποίοι απλώνονται στις γειτονιές της πόλης. Το Μπέργκαμο χωρίζεται σε τρία επίπεδα. Στα πεδινά βρίσκεται το σύγχρονο κομμάτι ενώ στο κοντινό ύψωμα στέκει περήφανη η παλιά πόλη με τα επιβλητικά της τείχη, κι ακόμα ψηλότερα δεσπόζει το παλιό κάστρο San Vigilio με την υπέροχη θέα του. Οι παραπάνω εναλλαγές συνδυάζονται αρμονικά, μ' αποτέλεσμα το αστικό τοπίο να δένει όμορφα με το αριστοκρατικό κομμάτι που στέκει στα βράχια, έχοντας ως φόντο και τα δυο μαζί τις ιταλικές Άλπεις.
Στην σύγχρονη πόλη είναι λίγα τα μέρη τα οποία αξίζουν την προσοχή μας, κι όχι άδικα μιας και το βλέμμα μας βρισκόταν συνεχώς στραμμένο προς τα καλοδιατηρημένα ενετικά τείχη και τα πανέμορφα κτίρια που στέκουν πίσω απ' αυτά. Περπατώντας όμως στην πόλη μπορούμε να σταματήσουμε σε διάφορα σημεία και να θαυμάσουμε την αρχιτεκτονική και την κομψότητα ορισμένων κτηρίων.
Το κυριότερο και κεντρικότερο σημείο της πόλης είναι ο πύργος Gaduti και τα κτίρια που βρίσκονται περιμετρικά της πλατείας του (00:05-00:53). Ο πύργος αυτός είναι μνημείο πολέμου και γι' αυτόν τον λόγο η αρχιτεκτονική που αναπτύσσεται γύρω του έχει αυστηρό ύφος. Σ' εκείνο το σημείο σχηματίζεται και το μεγάλο σταυροδρόμι της πόλης, το οποίο σε οδηγεί νότια προς τον Σιδηροδρομικό Σταθμό και το αεροδρόμιο, δυτικά στα πιο φτωχά διαμερίσματα της πόλης, ανατολικά στο παλιότερο τμήμα της σύγχρονης πόλης όπου βρίσκεται το παλιό ταχυδρομείο (φασιστικής αρχιτεκτονικής) και το περίφημο θέατρο Donizetti (00:30), ένα κομψό οικοδόμημα του 18ου αι. το οποίο πήρε το όνομά του από τον διάσημο συνθέτη που γεννήθηκε στο Μπέργκαμο, ενώ βόρεια σε περνάει μέσα από την πολυτελέστερη γειτονιά της πόλης, και σε οδηγεί στην La Citta Alta, την παλιά πόλη που βρίσκεται μέσα στο κάστρο.
Η πόλη έχει όμορφες γωνιές, αλλά την προσοχή μου την κέρδισαν κάποιες υπαίθριες καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, όπως αυτή της πιάτσα Λιμπερτά, η οποία καλύφθηκε ολόκληρη με ένα κίτρινο δίχτυ (01:02-01:22). Αποφάσισα να κάτσω για λίγη ώρα σε μία άκρη της για να παρατηρήσω τις αντιδράσεις των περαστικών που περνούσαν από εκεί. Πολλοί στάθηκαν και περιεργάστηκαν το υπαίθριο έργο τέχνης. Μερικοί το φωτογράφιζαν και κάποιοι άλλοι περπατούσαν από κάτω του κι απορούσαν για το νόημα και τη χρησιμότητά του.
Από την πιάτσα Λιμπερτά βγήκαμε στην λεωφόρο Βιτόριο Εμαννουέλε (01:23-01:48), η οποία οδηγεί προς την παλιά πόλη. Ο δρόμος αυτός είναι η συνέχεια της Λεωφόρου της Ρώμης που ξεκινάει από τον σιδηροδρομικό σταθμό και περνάει από τον πύργο Gaduti. Σ' αυτόν τον δρόμο κατοικεί η αφρόκρεμα της πόλης. Επαύλεις με περιποιημένους κήπους δίπλα σε πολυτελείς πολυκατοικίες με μεγάλες τζαμαρίες από τις οποίες φαινόταν ο πλούσιος εσωτερικός διάκοσμος των διαμερισμάτων. Στο τελείωμα του δρόμου βρήκαμε το τελεφερίκ (01:57) που μας οδήγησε στην πάνω πόλη έναντι ενός σχετικά φτηνού εισιτηρίου.
Το τελεφερίκ μας ανέβασε στην La Citta Alta (02:00-05:31), στην παλιά πόλη του Μπέργκαμο. Τα γραφικά σοκάκια (02:00-02:12) με τα εκλεπτυσμένα μπιστρό μπαρ κι εστιατόρια, μας υποδέχτηκαν με μία ιδιαίτερη ζεστασιά και μας καθοδήγησαν στωικά προς το κεντρικό σημείο της περιοχής. Η απουσία καταστημάτων με αναμνηστικά έδινε μία άλλη αίγλη στην πόλη, η οποία ενισχυόταν από τα καλοδιατηρημένα παλιά κτίρια και μνημεία.
Το πρώτο και κυριότερο μνημείο της παλιάς πόλης είναι η Βασιλική της Santa Maria Maggiore (02:12-03:51) η οποία ξεπερνάει σε ομορφιά ακόμη και το Καθεδρικό, ο οποίος στέκει ακριβώς δίπλα της. Εξωτερικά η Βασιλική σε μαγνητίζει από το μέγεθός της, το πανύψηλο καμπαναριό της με την αποτροπαϊκή κεφαλή του κριαριού στην μία της πλευρά και τις διακοσμημένες πύλες των λεόντων (μία αρχιτεκτονική τάση που συνάντησα και στις άλλες πόλεις της Λομβαρδίας αλλά και στην Βερόνα) στις δυο πλάγιες πλευρές της. Στον εσωτερικό χώρο της εκκλησίας έμεινα άναυδος παρατηρώντας τον πλούσιο διάκοσμό της. Υπέροχες τοιχογραφίες οι οποίες ξεπερνούν το όριο του υπερβολικού χωρίς να φτάνουν στην παρακμή του κιτς, λες κι αυτός που τα σχεδίαζε να γνώριζε που βρισκόταν το υπέρτατο όριο της υπερβολής. Θα μου μείνει αξέχαστο το πόσο πολύ με καθήλωσε η ομορφιά του εσωτερικού αυτής της εκκλησίας.
Κολλητά στην Βασιλική βρίσκεται η Cappella Colleoni και το Βαπτιστήριον (03:28-03:43). Για το χτίσιμο του συγκεκριμένου ναού γκρεμίστηκε ένα τμήμα της Βασιλικής, με σκοπό να ενταφιαστεί εκεί ο Bartolomeo Colleoni, ο οποίος ήταν φεουδάρχης της περιοχής τον 15ο αι. Η πρόσοψη είναι ένα κομψοτέχνημα, δημιουργώντας μία έντονη αντίθεση με τις λιτές προσόψεις των άλλων δυο ναών που βρίσκονται εκεί, του Duomo και της Βασιλικής.
Ακριβώς δίπλα στο σύμπλεγμα των τριών ναών και του Βαπτιστηρίου, απλώνεται η Piazza Vecchia (03:52-04:22). Στο κέντρο της πλατείας βρίσκεται ένα σχετικά λιτό συντριβάνι με σφίγγες και λιοντάρια. Από την μία πλευρά μπορούμε να θαυμάσουμε την ολόλευκη πρόσοψη της Βιβλιοθήκης της πόλης με τον υπέροχο γλυπτό της διάκοσμο κι από την άλλη το Παλάτζο ντε λα Ρετζιόνε με το ανάγλυφο λιοντάρι του Αγίου Μάρκου και τον Πύργο με το Ρολόι. Ακριβώς κάτω από το Παλάτζο υπάρχει μία στοά η οποία προφυλάσσει από τις καιρικές συνθήκες ένα αστρολογικό ρολόι (04:20).
Δίπλα στην βιβλιοθήκη συνεχίζουν τα σοκάκια που οδηγούν στη βόρεια πλευρά των τειχών. Και σ' αυτήν την πλευρά της πόλης συναντούμε μικρές μαγευτικές γωνίες με λεπτομερέστατες νωπογραφίες στις προσόψεις των κτιρίων κι όμορφες γλυπτές διακοσμήσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα διατηρούνται και δένουν αρμονικά οι παλιές με τις νέες επεμβάσεις πάνω στα κτίρια (04:25-05:36) ενώ οι καλόγουστες καφετέριες εξακολουθούν να κερδίζουν τις εντυπώσεις μας με τις διακοσμητικές επιλογές τους. H Porta S.Alessandro (05:28) μας οδηγεί έξω από τα τείχη της βόρειας πλευράς. Εκεί βρίσκεται ένα δεύτερο τελεφερίκ (05:37) το οποίο οδηγεί στο Castello di San Vigilio.
Το Castello di San Vigilio (05:48-06:12) δε φημίζεται για τα κτήρια και τα μνημεία του. Δεν είναι τίποτα παραπάνω από μία απλή οχύρωση στην κορυφή του βουνού. Άξιζε όμως την επίσκεψή μας διότι από εκεί ψηλά μπορεί κανείς να θαυμάσει τον απέραντο κάμπο της κεντρικής Λομβαρδίας καθώς και την La Citta Alta με την σύγχρονη πόλη του Μπέργκαμο. Από την πίσω μεριά του κάστρου απλώνονται οι ιταλικές Άλπεις με τα μικρά τους χωριά που βρίσκονται στους πρόποδες των επιβλητικών βουνών.
Κατηφορίζοντας με τα πόδια προς τη σύγχρονη πόλη του Μπέργκαμο, επιλέξαμε να διασχίσουμε τα επιβλητικά τείχη της La Citta Alta, τα Cinta Muraria di Bergamo (06:13-06:51). Από εκεί μπορεί να θαυμάσει κανείς την ομορφιά της σύγχρονης πόλης με το πανύψηλο καμπαναριό της Βασιλικής του San Alessandro. Αν είσαι τυχερός μπορείς να δεις και την προσγείωση ενός αεροπλάνου στο αεροδρόμιο. Κι απ' ότι φάνηκε η πόλη έχει συχνές καθημερινές αφίξεις.
Ο περίπατος μας οδήγησε προς το δυτικό πολυβολείο οπού σήμερα κυματίζει μόνιμα η δίχρωμη σημαία της Λομβαρδίας. Λίγο πριν τον πύργο του πολυβολείου βρίσκεται η πόρτα του S. Giacomo, η οποία ξεχωρίζει με το λευκό της χρώμα και το ανάγλυφο λιοντάρι του Αγίου Μάρκου. Μετά από πολύωρη περιπλάνηση στην παλιά πόλη, μία τελευταία χαλαρή βόλτα στα τείχη είναι ότι πρέπει για να γυρίσει κάποιος γεμάτος ικανοποίηση στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του.
Η πόλη αποκτά μία άλλη όψη μόλις πέσει η νύχτα. Λείπουν τα επιβλητικά τουριστικά φώτα στις προσόψεις των κτιρίων τόσο στην σύγχρονη πόλη όσο και στην παλιά. Τα τείχη είναι αφώτιστα δίνοντας την εντύπωση πως πάνω από το Μπέργκαμο αιωρείται μία άλλη πόλη. Η νεολαία γεμίζει τους δρόμους. Παντού πιτσιρικάδες να μιλούν γρήγορα κι ασταμάτητα, να γελούν δυνατά, να κάνουν φάρσες μεταξύ τους και να διασκεδάζουν σε διάφορα στέκια που βρίσκονται κοντά στο πύργο Gaduti. Αντιθέτως η La Citta Alta, είναι πιο ήρεμη καθώς την επιλέγουν άνθρωποι της ηλικίας μου αλλά και μεγαλύτεροι που προτιμούν να απολαύσουν με την ησυχία τους ένα καλό γεύμα με ένα ιταλικό κρασί.
Την νυχτερινή βόλτα την ολοκλήρωσα περνώντας για τελευταία φορά από την Πιάτσα Λιμπερτά. Ήθελα να δω πως φαινόταν το κίτρινο δίχτυ στον νυχτερινό ουρανό. Ο πετυχημένος διακριτικός φωτισμός με το έντονο κίτρινο χρώμα πάνω από το κεφάλι μου, δημιουργούσε ένα σκηνικό εξωπραγματικό. Κι αυτό που είδα μου άρεσε τόσο, που κατάφερε να αποτυπωθεί για τα καλά στο μυαλό μου.
Το Μπέργκαμο είναι μία διακριτική ιταλική πόλη, στους πρόποδες των Άλπεων, μακριά από τουριστικά φώτα και πολυεθνικές κοσμοσυρροές. Παρ' όλα αυτά είναι μία πόλη που διακρίνεται για την κομψότητά της, για την πολιτισμική της αύρα και για την εκλεπτυσμένη καλαισθησία των κατοίκων της.
Ωστόσο θα ήθελα να συμπληρώσω πως η Λομβαρδία πέρα από τις φυσικές ομορφιές και κομψές πόλεις της, είναι και γεμάτη ακροδεξιούς. Αυτό έχει ωθήσει τον αριστερό και αντιφασιστικό χώρο να κάνουν πιο αισθητή την παρουσία τους με αφίσες και γκράφιτι υπέρ των μεταναστών και των φτωχών τάξεων (01:50-01:56). Δεν κρύβω να ομολογήσω πως απόλαυσα κάποιους από τους "βανδαλισμούς" τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου