Στην κοιλάδα της Μεγιδδώ

του Γιώργου Τσιάρα

Ποιος θυμάται σήμερα τον λόρδο Ισμεϊ; Μάλλον κανείς. Κι όμως, θα έπρεπε: ο εν λόγω Βρετανός αριστοκράτης εκλέχτηκε το 1952 πρώτος γενικός γραμματέας της νεοσύστατης τότε Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, του ΝΑΤΟ - μιας συμμαχίας που υποτίθεται πως διοικείται από το σύνολο των (28 πλέον) κρατών-μελών της, αλλά στην πράξη υπήρχε και υπάρχει για να κρατά την Ευρώπη γερά δεμένη στο άρμα της Αμερικής, και σε κάθε περίπτωση μακριά -και απέναντι- από την «κακιά» Ρωσία, ακόμη και κόντρα στα ίδια της τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα.
Ο Ισμεϊ, λοιπόν, έμεινε στην Ιστορία για μια διάσημη σκωπτική φράση του, με την οποία «συνόψισε» φλεγματικά σε δυο γραμμές τον ρόλο της Συμμαχίας: «Σκοπός του ΝΑΤΟ είναι να κρατά τους Αμερικανούς μέσα, τους Ρώσους έξω και τους Γερμανούς κάτω»!
Και, για την εποχή του, είχε δίκιο: σε μια Ευρώπη ερειπωμένη από τον πόλεμο, με τη Σοβιετική Ενωση να έχει κατακτήσει στρατιωτικά ολόκληρο το ανατολικό κομμάτι (πλην της Ελλάδας, χάρη στο πονηρό χαρτάκι με το οποίο Στάλιν και Τσόρτσιλ μοίρασαν μεταξύ τους στη Μόσχα το τομάρι της αρκούδας, στα τέλη του ’44) και τις δύο πυρηνικά εξοπλισμένες υπερδυνάμεις να «ταυροκοιτάζονται» και να βάζουν τρικλοποδιές η μία στην άλλη, το πιο σημαντικό ήταν η διατήρηση μιας ισορροπίας τρόμου, ενός δόγματος ανομολόγητης συγκυριαρχίας στην Ευρώπη και τον κόσμο όλο.
Για τους σώφρονες, βέβαια· γιατί υπήρχαν και πολλοί θεοπάλαβοι, μισάνθρωποι «δόκτορες Στρέιντζλαβ», και στις δύο πλευρές, που πίεζαν για ατομικό πόλεμο μέχρις εσχάτων, και παγκόσμια κυριαρχία από τα... καταφύγια!
Φυσικά, αυτό το δόγμα MAD, το «δόγμα της βέβαιης, αμοιβαίας καταστροφής» (Mutual Assured Destruction) δεν εμπόδισε και τις δύο ψυχροπολεμικές παρατάξεις να προχωρήσουν σε μια εξοντωτική κούρσα εξοπλισμών, αλλά και σε μια μακρά σειρά «πολέμων δι’ αντιπροσώπων»: ο πρώτος εξ αυτών μάλιστα δεν διεξήχθη στην Κίνα το ’48-’49 ή στην Κορέα το ’51-’53, όπως γράφουν οι περισσότεροι ιστορικοί, αλλά στα δικά μας ματωμένα χώματα το ’46-’49, και μάλιστα με την ενεργή συμμετοχή ολόκληρου του δωσιλογικού κομματιού της ελληνικής κοινωνίας, όσων δηλαδή συνεργάστηκαν στενά με τους ναζί και στη συνέχεια αναβαπτίστηκαν ως εθνικόφρονες στην «αντικομμουνιστική» κολυμπήθρα της Δύσης, αντί να καταλήξουν όπως σε άλλες χώρες στην κρεμάλα...
Ομως σε μεγάλο βαθμό το δόγμα MAD λειτούργησε σύμφωνα με τον σχεδιασμό του, αποτρέποντας -με λίγες τρομακτικές εξαιρέσεις- την απευθείας αντιπαράθεση της διαδόχου της ρωσικής αυτοκρατορίας, της ΕΣΣΔ, με την κληρονόμο της βρετανικής αυτοκρατορίας, τις ΗΠΑ. Ως τώρα... 
Ρίξτε μια όσο γίνεται αντικειμενική ματιά στις εξελίξεις των τελευταίων τριών δεκαετιών: εξουθενωμένη από τον αδιάκοπο ψυχρό πόλεμο και τις εσωτερικές της έριδες, πνιγμένη στις ίδιες της τις αντιφάσεις, η Σοβιετική Ενωση «αυτοκτόνησε» το 1991 και ξανάγινε Ρωσία, παραδίδοντας πρόθυμα στις ΗΠΑ το «στάτους» της μοναδικής υπερδύναμης και αποσύροντας τα στρατεύματά της από τα περισσότερα ψυχροπολεμικά μέτωπα, περιλαμβανομένων και των πρώην προτεκτοράτων της στην ανατολική Ευρώπη, αλλά και των περισσότερων παλαιών επαρχιών της τσαρικής Ρωσίας. 
Ακόμη και μετά την έλευση του Πούτιν στο Κρεμλίνο, και τη σταδιακή ανάταξη της ρωσικής οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος, η «αρκούδα» παρέμενε μέχρι και πρόσφατα σε μόνιμη χειμερία νάρκη, επιτρέποντας τη σταδιακή διείσδυση των δυτικών συμφερόντων σε όλες σχεδόν τις παλιές σφαίρες επιρροής της στα Βαλκάνια, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία - και παρακολουθώντας σχεδόν αδιάφορα, μην μπορώντας να κάνει κι αλλιώς, τις τυχοδιωκτικές ενέργειες των Αμερικανών στο παγκόσμιο «βενζινάδικο» της Μέσης Ανατολής.
Ακόμη και τις λίγες φορές που σήκωσε ανάστημα, όπως π.χ. στον πόλεμο του Κοσόβου ή την... πενθήμερη αμερικανόπνευστη σύρραξη του 2008 με τη Γεωργία για την Οσετία, οι κινήσεις της ήταν αμυντικές. Αλλά η νάρκη αυτή ήταν προσωρινή. Και το «made in USA» πραξικόπημα στην Ουκρανία, το «μαλακό υπογάστριο» της Ρωσίας από τον καιρό του πολέμου της Κριμαίας, τον 19ο αιώνα, αποδείχτηκε το σημείο καμπής.
Κι έτσι φτάσαμε στο σήμερα. Ενα σήμερα που, όπως έγραψα και προχθές, θυμίζει έντονα τις μέρες της πυραυλικής κρίσης της Κούβας του 1962, με τις δύο αντίπαλες παρατάξεις να τραβούν το σκοινί σε ένα τεράστιο (ψυχροπολεμικό, ακόμη, αλλά δυνάμει... θερμότατο) «μέτωπο», που εκτείνεται από τις ακτές της Βαλτικής ώς την ανατολική Μεσόγειο και τον Περσικό κόλπο. Και τη δύσμοιρη Συρία, αυτό το προαιώνιο σταυροδρόμι των πολιτισμών, το αρχαίο πεδίο μάχης όπου διασταύρωναν ανέκαθεν τα ξίφη τους -και τώρα τους πυραύλους τους- σχεδόν όλες οι μεγάλες αυτοκρατορίες, στη δίνη του κυκλώνα.
Ας μη γελιόμαστε: ο λόγος που ο Πούτιν κατεβάζει το μοναδικό του αεροπλανοφόρο και το βαρύ πυραυλοφόρο καταδρομικό μάχης «Μεγάλο Πέτρο», ίσως το πλοίο επιφανείας με τη μεγαλύτερη δύναμη πυρός που κατασκευάστηκε ποτέ, δεν είναι η (προδιαγεγραμμένη εδώ και μήνες) μοίρα των ανταρτών του Χαλεπιού, αλλά η προβολή της ρωσικής ισχύος και η μεταφορά του κέντρου βάρους της κλιμακούμενης αντιπαράθεσής του με τη Δύση στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή...
Ο Πούτιν δεν «παίζει τα ρέστα του» στη Συρία επειδή ξύπνησε στραβά κάποιο πρωί ή επειδή είναι ερωτευμένος με τον Ασαντ, αλλά γιατί οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ -παραβιάζοντας τη σχετική ρωσοαμερικανική «συμφωνία κυρίων» της δεκαετίας του 1990- επεκτείνονται συνεχώς προς Ανατολάς και «πολιορκούν» πλέον στενά τη Ρωσία, βάζοντας πόδι σε παραδοσιακές ρωσικές σφαίρες επιρροής, με αποκορύφωμα το φιλοδυτικό πραξικόπημα στην Ουκρανία, που οδήγησε στην de facto διχοτόμηση της χώρας.
Αυτή η «πολιορκία» επιβεβαιώθηκε άλλωστε προχθές για ακόμη μία φορά στις Βρυξέλλες, όπου οι υπουργοί Αμυνας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας συζήτησαν τις λεπτομέρειες της μεγαλύτερης ανάπτυξης χερσαίων δυνάμεων στα ρωσικά σύνορα μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου - τα κράτη-μέλη (ανάμεσά τους και η χώρα μας) όχι μόνο πιέζονται να συμμετάσχουν στα τέσσερα μηχανοκίνητα τάγματα ταχείας επέμβασης που θα αναπτυχθούν στην Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής, αλλά πλέον συζητούν την τοποθέτηση ανάλογων πολυεθνικών δυνάμεων και στις χώρες της Μαύρης Θάλασσας! Και γαία πυρί μειχθήτω...
Πόσο απέχει αλήθεια το Χαλέπι ή η Ράκα από την αρχαία κοιλάδα της Μεγιδδώ, το στρατηγικό πέρασμα που έδωσε το όνομά της στον βιβλικό Αρμαγεδδώνα; Μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα - δέκα μέρες με τα πόδια, τρεις μέρες με το άλογο, πέντε λεπτά πτήσης με τα σύγχρονα μαχητικά τζετ, σαν αυτά που μεταφέρει το μοναδικό πλέον ρωσικό αεροπλανοφόρο, το «Κουζνετσόφ», σε μια Μεσόγειο που ήδη βρομάει μπαρούτι...

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών