Ο Νίκος Μπελογιάννης και οι νεοφιλελεύθεροι γραφιάδες

του Ανδρέα Μπεντεβή

Στην φετινή 65ετή επέτειο της εκτέλεσης Μπελογιάννη και των τριών συντρόφων του όσο ποτέ εκδηλώνεται μια φοβερή, όσο και ετερόκλητη-δίχως να μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τις ακροδεξιές από τις νεοφιλελεύθερες πηγές τους-εκστρατεία σπίλωσης του θύματος. Ούτε λίγο ούτε πολύ ότι επρόκειτο για έναν σφαγέα ή ότι-στον βαθμό που η κατηγορία ότι διέπραξε εγκλήματα είναι δύσκολο να τεκμηριωθεί και δεν πείθει-ο Μπελογιάννης δεν δικαιούται εξύμνησης επειδή, σε τελική ανάλυση, το πολιτικό του πιστεύω αντιστοιχούσε στον σκοπό να γίνει η Ελλάδα άλλη μια σταλινική λαϊκή δημοκρατία.
Ευτυχώς για αυτήν την, όλο και πιο συγκλίνουσα μεταξύ της, ακροδεξιονεοφιλελεύθερη συμμαχία οι αμερικάνικες βόμβες ναπάλμ έσωσαν τον μοναρχοφασισμό στα βουνά του Γράμμου, και την Ελλάδα από το τέρας του κομμουνισμού: Πάλι καλά, επειδή ειδάλλως μπορεί να μπλέκαμε με στρατιωτικές δικτατορίες, μπορεί να στέλναν τα παιδιά της Ελλάδος στις Κορέες, μπορεί η Ελλάδα να έμπαινε στον αστερισμό του λαϊκισμού του προλεταριάτου-αντί για έναν αστραφτερό βασιλιά.
Μπορεί, στην πάροδο του χρόνου να χρεοκοπούσαμε επιπλέον και να εξαρτούμασταν από δάνεια των εγγυήτριων της εδαφικής μας ακεραιότητας δυνάμεων. Πάλι καλά-δεν θα μπορούσαν, τότε, ίσως, να αναπτύξουν τα μεγάλα τους ταλέντα τα φυντάνια της νεοφιλελεύθερης σχολής στην ελληνική εκδοχή τους.
Όπως και να έχει δεν θα μάθουμε ποτέ τι θα γινόταν αν νικούσε ο Μπελογιάννης και οι σύντροφοι του και τον δεύτερο εθνοανεξαρτησιακό πόλεμο μετά από τον πρώτο που νίκησαν κόντρα στους Γερμανούς και στους εγχώριους συνεργάτες τους. Εκείνο που γνωρίζουμε, ωστόσο, είναι τα πεπραγμένα του εμφυλιοπολεμικού κράτους της Δεξιάς και του Βασιλιά αμέσως μετά το τέλος του πολέμου και της εθνικής αντίστασης.
Η ''λευκή τρομοκρατία'' που εξαπέλυσε μέσα σε ένα μόνο χρόνο, αμέσως μετά την συμφωνία εθνικής συμφιλίωσης, την οποία και ποδοπάτησε μονομερώς: 1.289 δολοφονίες (953 από παρακρατικούς, 250 από την εθνοφυλακή, 82 από την χωροφυλακή, 4 από τους άγγλους), 6.681 τραυματισμοί, φθορά περιουσιών 18.767 ανθρώπων, καταστροφή 677 γραφείων του ΕΑΜ. 80.000 διώχθηκαν ποινικά, 19.000 ΕΑΜικοί μπήκαν στην φυλακή ή στάλθηκαν στην εξορία.
Όλα αυτά, βέβαια, δεν έχουν καμία σημασία για την φύση του καθεστώτος που εκτέλεσε τον Μπελογιάννη 3 χρόνια μετά την λήξη του εμφυλίου. Καμιά σημασία, επίσης, ότι εκτελέστηκε, όπως τόσοι άλλοι, σαν προδότης και κατάσκοπος ένας άνθρωπος που δραπέτευσε από τα μπουντρούμια της Γκεστάπο όπου τον είχαν παραδώσει οι μεταξικές αρχές, προκειμένου να βγει να πολεμήσει για την απελευθέρωση από τους ναζί. Σύμφωνα με την λογική τους, ίσως να φτάνουμε, αντίθετα και σε ένα άλλο συμπέρασμα: Πολέμησε τους ναζί, άρα κρατούσε όπλο-το είδαμε προχτές και στο μουσείο που το κόμισε ο γ.γ. του ΚΚΕ-επομένως ήταν δολοφόνος.
Ούτε έχει σημασία ο λόγος του Αρχιεπίσκοπου Αθηνών Σπυρίδων: «Έχω συγκλονιστεί από το ηθικό μεγαλείο του Μπελογιάννη. Το θεωρώ ανώτερο και από των πρώτων χριστιανών, γιατί ο Μπελογιάννης δεν πιστεύει ότι υπάρχει μέλλουσα ζωή».
Σημασία, τέλος, δεν έχει ούτε η τεράστια παγκόσμια κινητοποίηση των πιο μεγάλων προσωπικοτήτων του πνεύματος και της τέχνης που κινητοποιήθηκαν για να σωθεί ο Μπελογιάννης. Κινητοποίηση που αψήφησε το Παλάτι ξεφτυλίζοντας την χώρα μας σαν αποικιακή μπανανία της Μεσογείου.
Σημασία έχει, για τους νεοφιλελεύθερους γραφιάδες και τον εσπατζίδικο σχετικισμό τους ότι ο Μπελιογιάννης σκόπευε να εγκαθιδρύσει ένα σταλινικό καθεστώς. Αυτό κατάλαβαν, αυτό θέλουν να επικυρώσουν-χρησιμοποιώντας, εξάλλου, για αυτό την απόφαση του Έκτακτου Στρατοδικείου που τον έστησε το απόσπασμα. Έστω και αν σε αυτό το Στρατοδικείο μέλη ήταν προσωπικότητες σαν τον μετέπειτα δικτάτορα Παπαδόπουλο.
Έχουνε να συντηρήσουν και να διευρύνουν, επιπλέον, ένα κοινό που λιμνάζει επικίνδυνα στα θολά νερά της αποπολιτικοποίησης και της αποϊδεολογικοποίησης. Διεκδικούν σε αυτά τα νερά να ξαναβαφτίσουν αλλιώτικα, εξoμοιωτικά, τους θύτες και τα θύματα. Μαζί και να αποκαθάρουν τους μεταπολεμικούς/μεταπολιτευτικούς υπεύθυνους για την χρεοκοπία της χώρας.
Εκεί που δεν παίρνει διαστρέβλωση η Ιστορία χρησιμοποιούν έναν ισοπεδωτικό σχετικισμό: Σχετικισμός, αυτή η μάστιγα του σύγχρονου λόγου, αυτό είναι το κύριο μέσο τους. Έξυπνο, και αρκετά διαδεδομένο, είναι η αλήθεια. Ας γνωρίζουν, όμως, ότι οι άνθρωποι ακόμα, και για πάντα, θα παραμείνουν άνθρωποι, που πάει να πει ότι θα συγκινούνται και θα ονειρεύονται για κοινούς σκοπούς-και αυτό είναι κάτι που κανένα αποστεωμένο νεοφιλελεύθερο εργαστήρι δεν μπορεί να αποτρέψει: Επειδή, προπαντός, δεν μπορεί να το κατανοήσει.

Το ιδιόγραφο σημείωμα του Νίκου Μπελογιάννη, απόσπασμα από την απολογία του στο Έκτακτο Στρατοδικείο που αποφάσισε την εκτέλεση τους.

Θα γίνει η Λευκορωσία μία νέα Ουκρανία;

Ο καθεστωτικός απομονωτισμός της Λευκορωσίας, την έχουν μετατρέψει σε μία χώρα-φάντασμα της Γηραιά Ηπείρου. Τις τελευταίες μέρες όμως τράβηξε τη διεθνή προσοχή μ’ έναν περίεργο νόμο που ετοιμάζεται να εφαρμοστεί. Το καθεστώς του Λουκασένκο σκέφτηκε να χτυπήσει τη φτώχεια, επιβάλλοντας πρόστιμο στους… φτωχούς.
Κι ενώ σε άλλες χώρες, η κοινωνική ασφάλιση αποζημιώνει τους ανέργους και τους βοηθάει στην εύρεση εργασίας, στην Λευκορωσία χαρακτηρίζονται ως «παράσιτα» τα οποία είναι υποχρεωμένα να πληρώνουν την κυβέρνηση. Μάλιστα το πρόστιμο θα ανέρχεται στα 377$, όσο ένας μηνιαίος μισθός στη συγκεκριμένη χώρα.
Η ψήφιση του παραπάνω νόμου είχε ως συνέπεια να προκληθούν μαζικές διαδηλώσεις σε διάφορες πόλεις της χώρας. Αν κι αρχικά το καθεστώς απέφυγε την καταστολή για να μην προκαλέσει την κοινή γνώμη της Δύσης, το περασμένο Σάββατο προέβη στη σύλληψη 400 διαδηλωτών οι οποίοι προσπαθούσαν να κρατήσουν ζωντανή μία απαγορευμένη διαδήλωση.
Η αλήθεια είναι πως οι διαμαρτυρίες δεν γίνονται τόσο για το φορολογικό όσο για τα 23 χρόνια του καθεστώτος, κάτι που έχει χαρακτηρίσει τον Λουκασένκο ως τον τελευταίο δικτάτορα της Ευρώπης. Κι αυτό διότι ο φορολογικός νόμος που προσπαθεί να περαστεί δεν είναι καινούργιος, μιας και την πρώτη του εμφάνιση την έκανε το 2015. Τότε είχε ψηφιστεί για να εφαρμόζεται σε ανθρώπους που ήταν χωρίς δουλειά για πάνω από έξι μήνες. Σκοπός ήταν να συνεισφέρουν όλοι οι πολίτες στις κοινωνικές δαπάνες. Όσοι δεν μπορούσαν να καταβάλουν την εισφορά, αναγκάζονταν να απασχοληθούν σε ταπεινωτικές εργασίες για ένα κομμάτι ψωμί ή να πάνε φυλακή (ο συγκεκριμένος νόμος παραπέμπει σε ποινικό αδίκημα της σοβιετικής εποχής, το οποίο εφαρμοζόταν σε πολίτες που δεν εργάζονταν σκόπιμα).
Στην αυστηρή καταστολή των διαδηλώσεων του περασμένου σαββατοκύριακου, συνελήφθησαν αρκετά μέλη διεθνών οργανισμών και δημοσιογράφοι. Ήταν αναπόφευκτο να ακολουθήσει η αντίδραση της Δύσης, η οποία αναζητά αφορμή για να ρίξει τον Λευκορώσο δικτάτορα, λόγω της φιλορωσικής του στάσης. Κι όπως έχουμε παρατηρήσει και με την περίπτωση της Ουκρανίας, αυτές οι αλλαγές δεν έρχονται αναίμακτα, ειδικά σε χώρες όπως την Λευκορωσία όπου πολλοί κάτοικοι έχουν ρωσική καταγωγή…

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Συν τρία...

Αυτή τη φορά δεν έχω τη διάθεση να το γιορτάσω. 

Η ιδέα πως οδεύω σταθερά αλλά με γοργούς ρυθμούς προς τα μισά της τέταρτης δεκαετίας μου, μόνο προκαλεί φόβο. 

Και δεν αναφέρομαι στο φόβο για τον χρόνο που μένει πίσω. Σ' αυτό το θέμα είμαι απολύτως ικανοποιημένος πως δεν αφήνω τις στιγμές να κυλούν ανεκμετάλλευτες. 

Η νοσταλγία των παλιών στιγμών είναι μία παρηγοριά στη μοναχική πορεία που λέγεται ζωή. Όσο περισσότερες τόσο πιο πλούσιος ο εσωτερικός μας κόσμος.

Αυτό όμως που με τρομάζει είναι πως φεύγω με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς τα μπρος. Κι ενώ έχω τόσες σκέψεις στο μυαλό μου, τόσα όνειρα, τόσους προορισμούς, δε ξέρω αν χωρούν στο χρόνο που μου υπολείπεται. Κι όσο περισσότερα σχέδια κάνω τόσο πιο γρήγορα ο χρόνος κυλά. 

Δε θα πάψω ποτέ όμως να κάνω σχέδια, ούτε θα σταματήσω να ονειρεύομαι. 

Και δυστυχώς ούτε ο χρόνος θα πάψει να γεμίζει την πλάτη μου με χρόνια. 

Ευελπιστώ επιτέλους, στα 33 μου να συμφιλιωθώ με την ιδέα αυτή για να μπορέσει να γίνει αρμονική η συμβίωσή μου με τον βιαστικό χρόνο. 

Τριάντα τρία λοιπόν...

Ακριβώς το Τέλος του Κόσμου

Χθες τίμησα την παγκόσμια μέρα θεάτρου, πηγαίνοντας στον κινηματογράφο Ιντεάλ για να παρακολουθήσω την μεταφορά ενός θεατρικού έργου στην μεγάλη οθόνη. Αναφέρομαι στο γαλλικό "Ακριβώς το Τέλος του Κόσμου" (Juste la Fin du Monde) το οποίο τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο στο φεστιβάλ των Κανών. 

Κι όντως σε όλη τη διάρκεια της ταινίας ένιωθα πως παρακολουθούσα μία καλογυρισμένη θεατρική παράσταση. Η ομορφιά όμως αυτού του έργου που το κάνει ξεχωριστό, βρίσκεται στην ανάλυση που προσπαθεί να κάνει για τα βαθύτερα νοήματα των ανθρωπίνων σχέσεων. Πόσο μάλλον όταν αυτές οι σχέσεις είναι οικογενειακές. 

Για την ιστορία, ένας νεαρός συγγραφέας αποφασίζει μετά από δώδεκα χρόνια να επιστρέψει στο πατρικό του, έτοιμος να αντιμετωπίσει τα φαντάσματα του παρελθόντος. Ο λόγος της επίσκεψής του είναι να ανακοινώσει κάτι σημαντικό. Η συνάντηση όμως δεν εξελίσσεται όπως ο ίδιος θα ήθελε. Κάθε λεπτό που περνάει γίνεται όλο και πιο βασανιστική η παραμονή του σ' ένα αρρωστημένο οικογενειακό περιβάλλον. Η σιωπηρή όμως οργή του μετριάζεται από την νοσταλγία των παιδικών κι εφηβικών του χρόνων. 

Καθ' όλη τη διάρκεια της παραμονής του στο σπίτι, συγκρούονται δύο κόσμοι. Ο ένας του συγγραφέα, πράος και ισορροπημένος μιας κι είχε απογαλακτιστεί νωρίς από ένα αρρωστημένο περιβάλλον, κι από την άλλη τα δύο του αδέλφια, ανώριμα και νευρικά επειδή έχουν παραμείνει κάτω από την επιρροή της μητέρας τους. Στο κάδρο περιλαμβάνεται και η σύζυγος του μεγάλου του αδελφού, η οποία έχει έναν παθητικό ρόλο, κρυμμένη (και φοβισμένη) κάτω από την σκιά του βίαιου άνδρα της.

Ο πρωταγωνιστής διατηρεί την αινιγματική του στάση από τη πρώτη στιγμή που διαπιστώνει πως τίποτα δεν έχει αλλάξει στην οικογένειά του. Ο μόνος άνθρωπος που προσπαθεί να κερδίσει την εκτίμησή του,  είναι η σύζυγος του αδελφού του, για την οποία ο πρωταγωνιστής νοιώθει περισσότερο οίκτο παρά συμπάθεια. 

Μέχρι να ετοιμαστεί το φαγητό ο συγγραφέας βρίσκει χρόνο να μιλήσει ξεχωριστά με τα δυο του αδέλφια. Με την αδελφή του παραμένει σιωπηλός ακούγοντας παράπονα για την ασφυκτική καθημερινότητα που ζει, την οποία όμως δεν θέλει να αλλάξει διότι έχει βολευτεί στην θαλπωρή της μητέρας. Από την άλλη, ο μεγάλος του αδελφός δεν θέλει να αποδεχτεί την μοναχική κι αξιοπρεπή πορεία που επέλεξε ο μικρότερος αδελφός του. Προσπαθεί να κρύψει τη ζήλια του αλλά όταν οι αντιστάσεις πέφτουν, γίνεται βίαιος για να καλύψει πίσω από φωνές και βρισιές τη δειλή και κενή του προσωπικότητα. 

Υπάρχει όμως και η στιγμή που ο ήρωας κουβεντιάζει και με την μάνα του. Η αμηχανία που επικρατεί στην ατμόσφαιρα, την φέρνει σε δύσκολη θέση. Προσπαθεί να κρύψει την πίκρα και τον καταπατημένο της εγωισμό πίσω από στολίδια, μακιγιάζ και χαμόγελα. Όμως τα λόγια της φανερώνουν αγανάκτηση και θυμό, κάτι που επιβεβαιώνεται με μία υπέρτατη εγωιστική φράση "Δε σε καταλαβαίνω αλλά σε αγαπώ. Να ξέρεις πως σε αγαπώ. Κι αυτό δε θα μου το στερήσει κανείς". Η αρρωστημένη κι εγωιστική αγάπη που έχουν αρκετές φορές οι γονείς απέναντι στα παιδιά τους, την οποία χρησιμοποιούν πολλές φορές για να τα γεμίσουν τύψεις κι ενοχές αλλά και για να τα κρατούν κάτω από τον έλεγχό τους. 

Απέναντι σ' όλο αυτό το ψυχικό ξεγύμνωμα, ο συγγραφέας παραμένει σιωπηλός. Μία στάση που προκαλεί εκνευρισμό στους υπόλοιπους. Άλλοι το μεταφράζουν σνομπισμό κι άλλοι φόβο. Η αλήθεια είναι πως ο ήρωας κρατάει το στόμα του κλειστό διότι δώδεκα χρόνια έχτιζε ένα τείχος προστασίας κι η επιθυμία του είναι να το κρατήσει όρθιο από τις πολιορκητικές ερωτήσεις των δικών του προσώπων. Η στάση του όμως αυτή δεν ικανοποιεί τον εγωισμό της μητέρας του και των αδελφών του. Κι επειδή αισθάνονται πολύ μικροί απέναντί του και δυσκολεύονται να τον αντιμετωπίσουν, ξεσπούν μεταξύ τους. Παρακολουθώντας ο ήρωας το οικογενειακό σφαγείο που εξελίσσεται μπροστά του, διαπιστώνει πως η απόφαση που πήρε πριν από δώδεκα χρόνια ήταν σωτήρια. 

Οι διάλογοι που αναπτύσσονται στην ταινία, μου δημιούργησαν ένα περίεργο βάρος στο στήθος το οποίο όλο και μεγάλωνε, προετοιμάζοντας με για την επερχόμενη έκρηξη του φινάλε. Όλοι όσοι έχουν ζήσει αντίστοιχες καταστάσεις κι έχουν πάψει να κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους, πιθανότατα να νιώσουν όλα όσα με έκαναν να βουλιάξω στο αναπαυτικό κάθισμα του κινηματογράφου. 

Η επίτευξη αυτής της φορτισμένης συναισθηματικής κατάστασης έγινε με την συνδρομή των εκπληκτικών ερμηνειών κι από τους πέντε ηθοποιούς. Με μεγάλη ευκολία ο Βενσάλ Κασέλ έγινε μισητός, η Μαριόν Κοτιγιάρ αξιολύπητη, η Λέα Σεϋντου ανώριμη κι η Νάταλι Μπάι ασυμπάθιστη. Αντιθέτως ο πρωταγωνιστής κρατώντας αποστάσεις από τους δικούς του, γίνεται παράλληλα αινιγματικός κι απρόσιτος και με τους θεατές.

Ένα ακόμη εκπληκτικό στοιχείο της ταινίας ήταν η "επικοινωνία" των πρωταγωνιστών. Ο καθένας χρησιμοποιούσε με έναν απόλυτο εγωισμό τον δικό του τρόπο, μ' αποτέλεσμα να κυριαρχεί μία θορυβώδης ασυνεννοησία. Όμως υπήρχαν οι σιωπηλές στιγμές όπου ο σκηνοθέτης εστίαζε πάνω στα βλέμματα, ειδικά σ' αυτό του πρωταγωνιστή. Ήταν οι στιγμές που η μεγάλη οθόνη γέμιζε συναισθήματα, σκέψεις, κραυγές, νοσταλγικές εικόνες αλλά κι όνειρα για το μέλλον. Ήταν οι στιγμές που ως θεατής καρφωνόσουν στο βλέμμα των ηθοποιών κι εισχωρούσες στον κρυμμένο και φοβισμένο ψυχικό τους κόσμο. 

Όμως οι προβληματισμοί της ταινίας δεν έμεναν μόνο εκεί. Ο σκηνοθέτης παρουσίασε με αρκετά έξυπνο τρόπο το γεγονός πως όσο πιο ανασφαλής είναι ένας άνθρωπος τόσο πιο θορυβώδης γίνεται. Η μία αδελφή δήλωνε το παρόν με φωνές κι ο μεγάλος αδελφός με βία. Αντιθέτως η παθητική σύζυγος το επεδίωκε με την λύπηση και η μάνα με τις χαζοχαρούμενες τάσεις της. Μόνο ο πρωταγωνιστής έμενε βουβός αν και μέσα του έβραζε. Αυτήν όμως την σιωπή, οι δικοί του την χαρακτήριζαν ως σημάδι δυστυχίας προσπαθώντας μ' αυτόν τον τρόπο να κρύψουν την δική τους δυστυχισμένη και μίζερη κατάσταση.

Θα μπορούσα να γράφω γι' αρκετή ώρα, όλες τις σκέψεις που μου προκάλεσε το αριστούργημα του παιδιού-θαύματος Ξαβιέ Ντολάν. Ο νεαρός Καναδός σκηνοθέτης μου πρόσφερε μία ειλικρινέστατη και συνάμα σκληρή ταινία. Φάνηκε πως σκοπός του δεν ήταν να χαριστεί σε κανέναν. Αντιθέτως έδειχνε ξεκάθαρα πως τα σημερινά κοινωνικά αδιέξοδα κι η αύξηση άβουλων κι αδιάφορων ανθρώπων οφείλονται στην οικογένεια. Επίσης μας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου πως σε λίγα χρόνια θα επικρατήσει η δικιά μας γενιά, στην οποία δυστυχώς υπερτερούν ανεύθυνοι κι απαίδευτοι άνθρωποι, οι οποίοι είναι στενόμυαλοι κι εγωιστές. Μέσα όμως στον επερχόμενο σκοταδισμό θα υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι, οι οποίοι σε πείσμα των καιρών θα χτίζουν τη δικιά τους ουτοπία, έχοντας όμως χαράξει από νωρίς έναν μοναχικό δρόμο. 

Δυστυχώς προβλέπω να επικρατεί ο φόβος του Μάνου Ελευθερίου, ο οποίος το πέρασε επιτυχώς με στίχους στα Μαλαματένια Λόγια  "...πως το φεραν η μοίρα και τα χρόνια να μην ακούσεις έναν ποιητή".Έτσι κι αυτοί οι επερχόμενοι φωτισμένοι νέοι θα περιφέρονται αόρατοι και βουβοί σε έναν κόσμο υλιστικό, συμφεροντολογικό κι απαίδευτο. 

Όσο για την ταινία, δεν θα τη χαρακτήριζα εύκολη και προσιτή για το ευρύ κοινό. Ίσως σε αρκετούς να φανεί φλύαρη και κουραστική. 

Κατά τη δική μου άποψη, πιστεύω πως είναι η καλύτερη της χρονιάς (μέχρι στιγμής).

Βαθμολογία: 9/10

Suburra: Υπόγεια Πόλη

Πάει καιρός από τότε που απόλαυσα μία πραγματική περιπέτεια στις σκοτεινές αίθουσες. Ανόητα σενάρια που βασιζόντουσαν σε σκηνές δράσης κι ειδικά εφέ, με είχαν αναγκάσει να γυρίσω την πλάτη μου σ' αυτού του είδους τις ταινίες. Όταν όμως είδα το τρέιλερ του Suburra, σκέφτηκα πως αξίζει να κάνω μία εξαίρεση. Και να που τελικά η διαίσθησή μου βγήκε αληθινή. Η νέα γκανγκστερική ταινία ιταλικής προέλευσης, αποδεικνύει πως υπάρχουν ακόμη σενάρια τα οποία μπορούν να μας καθηλώσουν στα καθίσματα από το πρώτο λεπτό και να μας αφήνουν με το στόμα ανοιχτό σε κάθε ανατροπή. 

Για να ξεχωρίσει όμως μία περιπέτεια από τις άλλες του είδους της χρειάζεται ρεαλιστικές ερμηνείες και κατάλληλη μουσική. Σ' αυτό το κομμάτι το Suburra πήρε άριστα. Αυτό όμως που το κάνει ακόμη καλύτερο είναι πως καταφέρνει να ενθουσιάσει τον θεατή χωρίς να βασίζεται σε σκηνές δράσεις, διότι το ισχυρότερό του χαρτί είναι το σενάριο. 

Η ιστορία μας ταξιδεύει στο φθινόπωρο του 2011, όπου στην πολιτική σκηνή της Ιταλίας είχαν κάνει την εμφάνισή τους τα σκάνδαλα της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι ενώ στο Βατικανό άρχιζαν οι πρώτοι ψίθυροι για την παραίτηση του Πάπα. Πίσω όμως από αυτά τα γεγονότα κάποιες άλλες εξελίξεις έτρεχαν υπογείως. 

Ένας αρχιμαφιόζος με το παρατσούκλι "σαμουράι" ετοιμάζει μία μεγάλη επένδυση στην παραλιακή ζώνη της Όστιας (έξω από την Ρώμη). Με την ανορθόδοξη βοήθεια ενός νεαρού μαφιόζου, αγοράζει όλες τις παραλιακές επιχειρήσεις (εστιατόρια, μπαρ κ.α.) ενώ με τη συνεργασία που έχει μ' έναν διεφθαρμένο βουλευτή προσπαθεί να "αγοράσει" όσες ψήφους χρειάζονται από τη ιταλική βουλή για να δοθεί το πράσινο φως των επενδύσεων. Την ίδια στιγμή προσπαθεί να τα χει καλά και με την εκκλησία. Κάθε εμπόδιο που εμφανίζεται στο δρόμο του, εξοντώνεται με συνοπτικές διαδικασίες και με υπολογισμένες κινήσεις οδεύει σταθερά προς την επίτευξη του στόχου του.

Όλα πηγαίνουν ρολόι και φαίνεται πως η υλοποίηση των στόχων του θα επιτευχθεί ακόμη και σε περίπτωση που η κυβέρνηση αλλάξει. Τι συμβαίνει όμως όταν ένα γρανάζι του ρολογιού χαλάσει ή πάει λίγο στραβά;
Μία στραβή κίνηση στο ξεκίνημα της ταινίας θα σταθεί η αφορμή να προκληθεί το απόλυτο χάος στον υπόγειο κόσμο της μαφίας. Ο θάνατος μίας ανήλικης πόρνης θα φέρει τον διεφθαρμένο βουλευτή σε δεινή θέση, η οποία θα χειροτερεύσει όταν θα αρχίσει να δέχεται εκβιασμούς από την μαφία των τσιγγάνων. Μέσα στον πανικό του θα ζητήσει βοήθεια από μία άλλη ομάδα του υποκόσμου κάτι που θα ξεκινήσει τον πόλεμο μεταξύ των μαφιόζων και των τσιγγάνων. Αυτή η απρόσμενη αναταραχή θα θέσει σε κίνδυνο τα επενδυτικά σχέδια του αρχιμαφιόζου, ο οποίος με τη σειρά του θα προσπαθήσει να κάνει τα πάντα για να σβήσει τη φωτιά.
Ο σκηνοθέτης δε μας προσφέρει μία "ευκολοδιάβαστη" περιπέτεια, γι' αυτό κι ανοίγει πολλά μέτωπα από την αρχή της ταινίας. Σαν ένα κουτί γεμάτο κομμάτια παζλ, τα αδειάζει πάνω στο τραπέζι και μας προκαλεί να κάτσουμε και με υπομονή να τα ενώσουμε ένα-ένα. Όσο περνάει η ώρα τόσο περισσότερο κλείνουν τα κενά μεταξύ τους, δίνοντάς μας μία όλο και πιο ξεκάθαρη εικόνα. Αυτό το παιχνίδι που δημιουργείται μεταξύ των συντελεστών της ταινίας και του θεατή, κάνουν το Suburra να θεωρείται ως ένα από τα εξαιρετικά διαμάντια του είδους του.
Η πλούσια πλοκή του μεταθέτει σε δεύτερη μοίρα την επιθυμία για σκηνές δράσεις, οι οποίες δεν είναι και λίγες. Λιτή αλλά εκπληκτική η διαφυγή δύο προσώπων με αυτοκίνητο, μετά την δολοφονική επίθεση σε δυο βασικά μέλη της τσιγγάνικης μαφίας. Εξαιρετική επίσης κι η σκηνή με την ανταλλαγή πυροβολισμών μέσα σε ένα σούπερμαρκετ.

Από εκεί και πέρα η ταινία υπερτερεί και στις εξαιρετικές ερμηνείες όλων των ηθοποιών. Ο καθένας έχοντας το δικό του πόστο, παίζει καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας. Η κάθε απόφαση αλλά κι η κάθε κίνηση ρίχνουν περισσότερο λάδι στη φωτιά, οδηγώντας μας με σταθερή πορεία στην αποκάλυψη της τελευταίας μέρας. Κι εκεί είναι που αρχίζουν οι ανατροπές για τις οποίες δε θέλω να πω τίποτα παραπάνω.
Όσον αφορά το κινηματογραφικό σκέλος, τα πλάνα της ταινίας είναι συνηθισμένα αλλά μέσα απ' αυτά ξεχειλίζει η ιταλική φινέτσα και η καλόγουστη αισθητική της Αιώνιας Πόλης. Κι εκεί είναι που δημιουργείται η απόλυτη αντίφαση καθώς συγκρούεται η αίγλη του παρελθόντος με τον βούρκο της σύγχρονης πολιτικής, θρησκευτικής και κοινωνικής κατάστασης, με τη σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν να γίνεται μέσα από τον τίτλο του έργου καθώς η Suburra ήταν μία κακόφημη γειτονιά της Αρχαίας Ρώμης.
Η Υπόγεια Πόλη είναι η περιπέτεια που περίμενα χρόνια να απολαύσω στις σκοτεινές αίθουσες, κάτι που τελικά μου προσφέρθηκε απλόχερα μέσα από την αξιόλογη δουλειά του Στέφανο Σολίμα (γιος του θρυλικού σκηνοθέτη των σπαγγέτι γουέστερν Σέρτζιο Σολίμα).
Συνιστώ να την απολαύσετε!

Βαθμολογία: 8/10

Και με τη βούλα Ευρώπη πολλών ταχυτήτων

Σε μια επετειακή τελετή στο Καπιτώλιο οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 60 χρόνια μετά την ιδρυτική Συνθήκη, υπέγραψαν τη Διακήρυξη της Ρώμης.
Στην κοινή επίσημη δήλωσή τους οι 27 προσπαθούν απεγνωσμένα να απεικονίσουν ότι η ενότητα είναι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός αλλά την ίδια ώρα παραδέχονται ευθαρσώς ότι «θα προχωρούμε ενωμένοι, με διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου χρειάζεται».
Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων και με τη βούλα, λοιπόν, αλλά και υποσχέσεις για ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας και των στρατιωτικών δαπανών παρά την κρίση· τους το ζήτησε άλλωστε πρόσφατα ο Ντόναλντ Τραμπ.
Έτσι, η Ένωση είναι αποφασισμένη «να αναλάβει περισσότερες ευθύνες και να συνδράμει για τη δημιουργία μιας περισσότερο ανταγωνιστικής και ολοκληρωμένης αμυντικής βιομηχανίας (...) σε συνεργασία και συμπληρωματικά με τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες και τις νομικές δεσμεύσεις».

Ευχολόγια

«Η Ευρώπη πρέπει να είναι ενωμένη ή δεν θα υπάρχει καθόλου», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, κατά την ομιλία του και αναφέρθηκε στις αξίες της Ευρώπης: ελευθερία, αξιοπρέπεια, δημοκρατία και ανεξαρτησία.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν παρέλειψε και τις αντικομμουνιστικές κορόνες, τις οποίες συμμερίζονται οι κυβερνήσεις τόσο της χώρας του όσο και των χωρών του Βίζεγκραντ, αναφέροντας: «Περισσότερα από τα μισά χρόνια της ζωής μου έζησα πίσω από το σιδηρούν παραπέτασμα και απαγορευόταν ακόμα και να ονειρευτείς αυτές τις αξίες».
Παράλληλα «διαμαρτυρήθηκε» κατά της Ευρώπης των «πολλών ταχυτήτων» και τόνισε τη σημασία του σεβασμού των κοινών κανόνων, όπως η ελεύθερη μετακίνηση, η ελευθερία του λόγου και του κράτους δικαίου. «Αυτά είναι τα πραγματικά θεμέλια της Ευρώπης», σημείωσε.
Ο Ντόναλντ Τουσκ κάλεσε τους 27 αρχηγούς των κρατών-μελών της Ένωσης να αποδείξουν ότι είναι οι ηγέτες της Ευρώπης.
«Η Ένωση μετά τη Ρώμη πρέπει να είναι, περισσότερο από πριν, μια Ένωση ίδιων αρχών, μια Ένωση με εξωτερική κυριαρχία, μια Ένωση πολιτικής ενότητας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του, ο Ιταλός πρωθυπουργός υπογράμμισε κατά την παρέμβασή του ότι «η Ε.Ε. επιλέγει την επανεκκίνηση μέσα σε έναν ορίζοντα δέκα ετών, με στόχο να ξαναδώσουμε το αίσθημα εμπιστοσύνης στους πολίτες».
Ως προτεραιότητες ο Πάολο Τζεντιλόνι ανέφερε την καταπολέμηση της φτώχειας, την κοινή μεταναστευτική πολιτική και κοινές πολιτικές άμυνας και ασφάλειας.
«Πρέπει να βρούμε το θάρρος για να προχωρήσουμε σε ενισχυμένες συνεργασίες, εφόσον είναι αναγκαίες», πρόσθεσε ο ίδιος, τονίζοντας ότι η Γηραιά Ήπειρος πρέπει να βασιστεί και να υπογραμμίσει τις κοινές της αξίες.
Με αναφορά στην υπογραφή της σημερινής Διακήρυξης ο Ιταλός κεντροαριστερός πρωθυπουργός δήλωσε πως «όλοι έκαναν μια υποχώρηση, στο όνομα του κοινού συμφέροντος, για να μπορέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνει μια νέα αρχή».
«Πρέπει να είμαστε περήφανοι για την Ευρώπη», δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και αναφέρθηκε εκτενώς στα μεγάλα επιτεύγματα της Ευρώπης, τα οποία όμως συχνά οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι τα «ξεχνούν» αλλά στην Αφρική και την Ασία υπάρχει «αυξανόμενη αποδοχή».
«Πετύχαμε διαρκή ειρήνη, καταφέραμε να κάνουμε πραγματικότητα το ενιαίο νόμισμα, κάτι που κανένας δεν θεωρούσε πιθανό και τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά», υπογράμμισε. «Μόνο αν μείνουμε ενωμένοι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και να παραδώσουμε στις μέλλουσες γενιές μια Ευρώπη πιο ευημερούσα, πιο κοινωνική και πιο ασφαλή», τόνισε ο Λουξεμβούργιος, προσθέτοντας ότι «σήμερα ανανεώνουμε τους όρκους μας και επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας σε μια αδιαίρετη Ευρώπη».
«Πρέπει να υπερασπιζόμαστε καθημερινά τις κατακτήσεις των λαών της Ευρώπης. Δεν είναι η Ευρώπη που ονειρευόμαστε και θέλουμε, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει να αγωνιζόμαστε εντός της για να την αλλάξουμε», δήλωσε μετά την ολοκλήρωση της διάσκεψης ο Αλέξης Τσίπρας.
«Έθεσα το κρίσιμο ερώτημα αν ισχύει το κοινωνικό κεκτημένο για όλες τις χώρες της Ευρώπης. Πήρα καταφατική απάντηση αλλά μένει να αποδειχθεί στην πράξη», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός. 
Χαρακτήρισε, επίσης, βασικό εχθρό της Ευρώπης τις νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις των τελευταίων ετών και ζήτησε επιστροφή στις ιδρυτικές αρχές της Ένωσης.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Πρωτοποριακό έργο του Robert Wilson στο Μουσείο Ακρόπολης

της Αντιγόνης Καρατάσου

Το Μουσείο Ακρόπολης γιορτάζει το μεγάλο καλλιτεχνικό γεγονός της documenta 14 στην Αθήνα παρουσιάζοντας στο αίθριο του ισογείου το φωτεινό γλυπτό του σύγχρονου σπουδαίου καλλιτέχνης Robert Wilson, «La Traviata». To έργο αυτό του μεγάλου μάγου του φωτός είναι μια ήρεμη σύνθεση, με ήπιες χρωματικές εναλλαγές και απλές φωτεινές ράβδους γύρω από τρεις άξονες, που γοητεύει τον θεατή.
Η είσοδος στο ισόγειο είναι ελεύθερη και το έκθεμα θα παραμείνει στο Μουσείο έως τον Οκτώβριο 2017.
H La Traviata είναι ένα πλήρες έργο τέχνης: αρχιτεκτονική, φως, ποίηση, χορός και κίνηση. Σύμφωνα με τον δημιουργό της, «είναι ένα φανταστικό σκηνικό που επιτρέπει στον παρατηρητή να συλλογιστεί. Το φως, προκαλεί ηρεμία που ενισχύει τις αισθήσεις, κάτι που τον βοηθά να ακούσει και να αντιληφθεί το περιβάλλον».
Ο Robert Wilson σημειώνει πως το έργο είναι καρπός της«μείωσης γλωσσών των λέξεων, χειρονομιών και συμπεριφορών στις βασικές γραμματικές τους, με την ελάχιστη δομή της πολυπλοκότητάς τους». Το αποτέλεσμα είναι απολύτως αφηρημένο και μη ερμηνευτικό, , αφήνοντας στον θεατή την ευκαιρία να κατασκευάσει ελεύθερα το δικό του, ευφάνταστο σύμπαν. Το φως είναι ο χώρος, και χωρίς αυτό, τίποτα δεν θα έχει την ίδια διάσταση».
Ο Wilson είναι κυρίως άνθρωπος του θεάτρου. Θα συνεργαστεί με τον Δημήτρη Παντερμαλή, πρόεδρο του Μουσείου Ακρόπολης και τον Θοδωρή Οικονόμου, διεθνώς γνωστό συνθέτη και πιανίστα, σε μια εκδήλωση που θα γίνει στο Μουσείο στις 6 Απριλίου.
Τα σπουδαία έργα τέχνης, που χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα π.Χ θα αποτελέσουν το σκηνικό για την εκδήλωση. Τη βραδιά θα ανοίξει ο Θ. Οικονόμου, με μια συναυλία στον τελευταίο όροφο, στην αίθουσα του Παρθενώνα. Ο Ρόμπερτ Γουίλσον και ο Δημήτρης Παντερμαλής θα κάνουν μια συζήτηση με θέμα τη σημασία του φωτός στο θέατρο, την τέχνη και την Ιστορία.
Σήμερα Σάββατο 25 Μαρτίου 2017 το Μουσείο Ακρόπολης θα γιορτάσει την Εθνική Επέτειο με ελεύθερη είσοδο για όλους τους επισκέπτες. Οι εκθεσιακοί χώροι του Μουσείου θα παραμείνουν ανοιχτοί από τις 9 το πρωί ως τις 8 το βράδυ.
Στη 1 μ.μ., ο Πρόεδρος του Μουσείου, καθ. Δημήτρης Παντερμαλής, θα παρουσιάσει στους επισκέπτες το αντίγραφο της Κόρης 685 στο οποίο πριν από 100 χρόνια, ο ελβετός ζωγράφος Ε. Ε. Gilliéron (1885–1939) πρόσθεσε τα αρχαία χρώματα σύμφωνα με την αποτύπωση του πατέρα του L. E. Gilliéron (1850-1924), επίσης ζωγράφου, που έγινε αμέσως μετά την ανεύρεση του γλυπτού, το 1888 νοτιοδυτικά του Παρθενώνα.
Το ίδιο βράδυ, στις 7 μ.μ., θα προβληθούν στην αίθουσα της περιοδικής έκθεσης «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων», δίπλα στην τεχνητή βελανιδιά της έκθεσης, βιντεοσκοπημένα αποσπάσματα από το μουσικό έργο του συνθέτη Γιώργου Κουρουπού «Φωνή δρυός». Το έργο αυτό είναι εμπνευσμένο από την μαντική βελανιδιά της Δωδώνης.
Την ημέρα αυτή το εστιατόριο του Μουσείου στον δεύτερο όροφο θα σερβίρει «Ελληνικό Παραδοσιακό Πιάτο».

Η Πιο Ευτυχισμένη Μέρα στη Ζωή του Όλλι Μάκι

Όταν βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το φιλανδικό "Η πιο Ευτυχισμένη Μέρα στη Ζωή του Όλλι Μάκι", υπέθεσα πως θα παρακολουθούσα ένα ακόμη Ρόκι μ' ευρωπαϊκή χροιά. Από το τρέιλερ όμως, μου δημιουργήθηκε η παρακάτω απορία, θα μπορούσε ποτέ ένα βίαιο άθλημα όπως είναι το μποξ, να συνδυαστεί αρμονικά με τον αφελή ερωτισμό μιας αγνής ψυχής; Με διστακτικότητα πήγα την περασμένη Τετάρτη στον κινηματογράφο ΑΣΤΟΡ, για να παρακολουθήσω την ταινία. Και πράγματι, το έργο ξεχωρίζει τόσο για την κινηματογραφική του δουλειά όσο και για την ποιητική του ματιά. Άξια κέρδισε τον βραβείο καλύτερης ταινίας του τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα του φεστιβάλ των Κανών (ξεχωρίζει από παλιότερες ταινίες που έχουν κερδίσει το ίδιο βραβείο). 

Η ιστορία αναφέρεται στον πιο διάσημο μποξέρ της Φιλανδίας κι έναν από τους καλύτερους στην ευρωπαϊκή ιστορία του συγκεκριμένου αθλήματος. Ο Όλλι Μάκι, επαρχιώτης κι ερασιτέχνης μποξέρ, διακρίθηκε το 1959 ως πρωταθλητής Ευρώπης στην ελαφριά κατηγορία. Το 1962 έχοντας γίνει πλέον επαγγελματίας αθλητής, ταξιδεύει στο Ελσίνκι για να αναμετρηθεί με τον Αμερικανό Ντέιβι Μουρ, σε έναν αγώνα για τον τίτλο του Παγκόσμιου Πρωταθλητή. Η Φιλανδία ανήγαγε την αναμέτρηση σε εθνική υπόθεση ενώ την ίδια στιγμή ο Όλλι Μάκι έδινε προτεραιότητα στον νέο του έρωτα.

Πέρα από τον Όλλι Μάκι, τα υπόλοιπα πρόσωπα που τον περιβάλλουν είναι η σύντροφός του κι ο προπονητής-διοργανωτής του αγώνα Έλις Ασκ. Ο προπονητής έχει πάρει ζεστά το θέμα και προσπαθεί να ξυπνήσει τον πρωταγωνιστή από τον αφελή του λήθαργο. Με κάθε τρόπο του εξηγεί πως στον επαγγελματικό αθλητισμό είναι σημαντικές οι δημόσιες σχέσεις  και οι σπόνσορες. Στον φιλήσυχο όμως μποξέρ, ο κλοιός των δημοσιογράφων και των μελών της αριστοκρατικής κοινωνίας, είναι ασφυκτικός και τον τρομάζει. Για εκείνον η μαγεία δε βρίσκεται στα φλας των φωτογράφων και στις χειραψίες με τους πλούσιους οπαδούς του αθλήματος. Γι' αυτόν η μαγεία κρύβεται σε απλές καθημερινές στιγμές, στις βόλτες δίπλα σε λίμνες, στα χαμόγελα με τη σύντροφό του και στους αιώνιους όρκους που ανταλλάσσει μαζί της σε ανύποπτες στιγμές. Η νέα αυτή κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί, τον βρίσκει απροετοίμαστο. Ο τελικός περνάει σε δεύτερη μοίρα, το ίδιο και οι δημόσιες σχέσεις, διότι το μόνο που επιθυμεί είναι να βρεθεί ξανά δίπλα στη σύντροφό του.

Η ταινία έχει αρκετά θετικά αλλά κι αρνητικά στοιχεία. Στα θετικά στοιχεία τοποθετώ τον πανέξυπνο τρόπο με τον οποίον έχει γυριστεί. Κάμερα των 16mm στον ώμο του κάμεραμαν κι ασπρόμαυρο φιλμ, κάτι που μας βοηθάει να γυρίσουμε στην εποχή του '60. Τα πρόσωπα που έχουν επιλεχθεί έχουν χαρακτηριστικά από εκείνη την εποχή, δίνοντας έναν αξεπέραστο ρεαλισμό στην ταινία. Είναι στιγμές που πραγματικά αναρωτιόμουν αν είναι ταινία εκείνης της εποχής ή σύγχρονη; Επίσης η μουσική επένδυση ήταν απρόσμενα καλή. Η φωτογραφία και τα πλάνα είναι εκπληκτικά, θυμίζοντάς μου έντονα την αριστουργηματική Ida. Η ταινία όμως ξεχωρίζει κυρίως για τις ποιητικές της στιγμές, οι οποίες μπορεί να είναι λίγες αλλά είναι δυνατές.

Στα αρνητικά της ταινίας θα αναφερθώ στο χιλιοπαιγμένο ρομαντικό μοντέλο, το οποίο πραγματικά κουράζει και δημιουργεί μία κοιλιά κάπου στα μισά. Επίσης η γλώσσα είναι τόσο δύσκολη και κακόηχη, που προσωπικά μου χαλούσε κάπως τις όμορφες σκηνές του έργου. Τέλος, η ερμηνεία της πρωταγωνίστριας ήταν επιτηδευμένη κι είχα την αίσθηση πως αντέγραφε υπερβολικά την Μαριόν Κοτιγιάρ.
Όσο για τις ποιητικές σκηνές, θα αναφερθώ σε δυο που με συγκίνησαν πολύ. Στην πρώτη σκηνή ο πρωταγωνιστής είναι σε ένα περίεργο "λούνα παρκ" όπου το κοινό προσπαθεί να πετύχει ένα στόχο με μπαλάκια, με σκοπό να πέσει μία κοπέλα σε μια δεξαμενή με νερό. Ο πρωταγωνιστής ενώ κρατάει τις μπάλες στα χέρια του, δε ρίχνει καμιά, νιώθοντας ένοχος που ανήκει από την μεριά των αστών, οι οποίοι διασκεδάζουν με την ταπείνωση συνανθρώπων τους. Ίσως νιώθει πως κι ο ίδιος είναι εν μέρει θύμα τους, όταν βρίσκεται πάνω στο ρινγκ. Οι σκέψεις του αυτές επιβεβαιώνονται όταν κρυφοκοιτάζει την βρεγμένη κοπέλα, η οποία κλαίγοντας προσπαθεί να στεγνώσει τα ρούχα της μέσα στο καμαρίνι της.
Η άλλη σκηνή βρίσκει τους δυο ήρωες στις όχθες ενός ποταμού να περπατούν ανέμελοι. Κάποια στιγμή συναντούν ένα ηλικιωμένο ζευγάρι. Αφού το προσπερνούν γίνεται ο εξής διάλογος, ο οποίος ξεκινάει από την κοπέλα:
- Λες να γίνουμε κι εμείς σαν αυτούς;
- Τι εννοείς; Γέροι;
- ...κι ευτυχισμένοι.
- Θα γίνουμε!
Κι αμέσως αρχίζουν να μαζεύουν πέτρες από κάτω και να τις πετούν στο ποτάμι. Η αβάσταχτη ελαφρότητα της παιδικότητάς μας, υπέροχα αποτυπωμένη σε ασπρόμαυρο πλάνο. Πολλά συναισθήματα μαζεμένα μέσα σε λίγα κινηματογραφικά δευτερόλεπτα, με κυριότερο συναίσθημα την νοσταλγία. Από τις πιο όμορφες σκηνές του ευρωπαϊκού κινηματογράφου.
Δυστυχώς η ταινία σταμάτησε να παίζει στις σκοτεινές αίθουσες της Αθήνας.

Βαθμολογία: 7/10

Εκλογές δυσπιστίας κι οργής

Την ερχόμενη Κυριακή θα πραγματοποιηθούν πρόωρες εκλογές στη φτωχότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Βουλγαρία. Στις κρίσιμες αυτές εκλογές τα φαβορί είναι η αρχηγός του Σοσιαλιστικού Κόμματος Κορνιλία Νίνοβα κι ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος του κεντροδεξιού κόματος GERB Μπόικο Μπορίσοφ.
Ρυθμιστές όμως του αποτελέσματος πιθανότατα να είναι τα κόμματα της τουρκόφωνης μειονότητας, για τα οποία υπήρξαν αναφορές για παράνομη χρηματοδότηση τους από την κυβέρνηση της Άγκυρας (αναφέρθηκε για χορηγία 20 εκατομμυρίων δολαρίων από την τουρκική προεδρεία της Δημοκρατίας στο νέο κόμμα DOST). Παράλληλα υπολογίσιμη δύναμη είναι το εθνικιστικό κόμμα το οποίο στις προηγούμενες εκλογές είχε κερδίσει 21 έδρες αλλά και το νεοϊδρυθέν νεοναζιστικό κόμμα (αφορμή της δημιουργίας του ήταν η μαζική είσοδος των Σύρων).
Όλα ξεκίνησαν από τον περσινό Ιανουάριο όταν έπεσε η κυβέρνηση μετά από μαζικές εξεγέρσεις σε Σόφια κι άλλες τριάντα πόλεις (πρώτη φορά μετά το 1997), εξαιτίας των υψηλών λογαριασμών της ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα αυτή η οργή εκφράζεται ενάντια στην πολιτική διαφθορά αλλά και στην αύξηση των τιμών σε βασικά αγαθά, ενώ υπάρχει κι έντονο κλίμα δυσπιστίας απέναντι στις προεκλογικές υποσχέσεις για καταπολέμηση της διαφθοράς κι αύξησης μισθών και συντάξεων.
Η παραπάνω κατάσταση έχει προκαλέσει παράλληλα στου Βούλγαρους ένα αίσθημα αποστροφή προς τις Βρυξέλλες, κατηγορώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι τους αντιμετωπίζει ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, κάτι το οποίο τους ωθεί να στρέψουν το βλέμμα του προς τη μεριά της Μόσχας.
Παρ’ όλα αυτά η κεντροδεξιά επιμένει στην «ευρωπαϊκή πορεία» επιχειρηματολογώντας με την αναγκαιότητα των κοινοτικών προγραμμάτων κι επιχορηγήσεων. Για να κερδίσει μάλιστα ψήφους κι από τα άκρα, ο Μπορίσοφ κινδυνολογεί ασύστολα για τα κύματα των μουσουλμάνων προσφύγων που θα κυριεύσουν τη χώρα του.
Οι εκλογές αυτές μπορεί να μην έχουν την βαρύτητα των επερχόμενων που περιμένουμε (Γαλλία και Γερμανία) αλλά σίγουρα έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για τη χώρα μας, αρκεί να αναλογιστούμε πως έχουμε κάποια σημαντικά κοινά χαρακτηριστικά με την Βουλγαρία. Μπορεί οι γείτονες να έχουν σχετικά χαμηλή ανεργία αλλά αυτό οφείλεται στ’ ότι όσοι είναι οι εργαζόμενοι (περίπου 2 εκατομμύρια κάτοικοι), τόσοι είναι κι αυτοί που έχουν μεταναστεύσει, ειδικά μετά την οικονομική κατάρρευση της χώρας, με τη βοήθεια του ΔΝΤ. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα της γειτονικής μας χώρας, είναι η δημογραφική κρίση (ο πληθυσμός μειώνεται ταχύτατα και γερνά απειλητικά). Μία ακόμη κρίση που αρχίζει να εντείνεται κι εδώ…

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Τι συμβαίνει στην τουρκική κοινωνία

του Άλκη Κούρκουλα

Η Τουρκία ετοιμάζεται να επικυρώσει με δημοψηφισματική διαδικασία την de facto κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά το πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου. Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, στόχος του αποτυχημένου πραξικοπήματος, θέλει να νομιμοποιήσει/θεσμοθετήσει την απόλυτη προσωπική εξουσία που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια, μέσα από μια πολύπλοκη διαδικασία. Αυτό που καλείται να επικυρώσει η χώρα –εν μέσω ενός πολέμου (με τους Κούρδους) και της παρατεταμένης από τον Ιούλιο «κατάστασης εκτάκτου ανάγκης»– δεν είναι ακριβώς το νέο προεδρικό Σύνταγμα που ζητούσε ο Ερντογάν ήδη από το 2005 ή το προεδρικό σύστημα που ο Τουργκούτ Οζάλ θεωρούσε απαραίτητο για τον εκσυγχρονισμό/εκδημοκρατισμό της Τουρκίας. Μιας Τουρκίας που θα αναγνώριζε εκτεταμένες εξουσίες και οιονεί αυτονομία στις συστατικές επαρχίες της.
Εκείνο το προεδρικό σύστημα επρόκειτο να λύσει δημοκρατικά και μέσα στο πλαίσιο του κράτους δικαίου το πρόβλημα της συγκατοίκησης, κάτω από τη σκέπη της Τουρκικής Δημοκρατίας, διαφορετικών εθνοτικών/εθνικών παραδόσεων και ταυτοτήτων. Εκείνη η συνταγματική τάξη επρόκειτο να αποκαταστήσει το απαραίτητο κέντρο, τον πρόεδρο που θα εξασφάλιζε την ενότητα ενός αρκετά αποκεντρωμένου συστήματος, το οποίο θα έμοιαζε πιο πολύ με τα «βιλαέτια» της οθωμανικής διοίκησης ή τα «θέματα» της βυζαντινής. Αυτό που καλείται να επικυρώσει τώρα ο τρομοκρατημένος από πολέμους και πυκνές πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις πληθυσμός είναι η εκ των ενόντων προσωπική (σουλτανική για όσους ακκίζονται με αυτό το λεξιλόγιο) εξουσία που έχει συγκεντρωθεί από τον Ερντογάν στην περίεργη ιστορικά πορεία της τελευταίας δεκαετίας.

Τα κολοσσιαία λάθη

Η πρωτοφανής (μετά τον 19ο αιώνα) αστάθεια που κυριαρχεί στη Μέση Ανατολή –τις αραβικές δηλαδή επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας– δεν διευκολύνει καθόλου την κατάσταση και οδηγεί την τουρκική πολιτική ηγεσία σε κολοσσιαία λάθη. Η συριακή πολιτική της Αγκυρας κατατάσσεται πλέον σε αυτά.
Η οικονομία κλονίζεται από τις συνέπειες των διεθνών εξελίξεων και την πολιτική διαχείριση που αρνείται να πάρει τις δύσκολες αποφάσεις και υποτάσσει την οικονομία στο πολιτικό ημερολόγιο. Η ομάδα που διαχειρίστηκε το θαύμα της δεκαετίας του 2000 έχει απομακρυνθεί. Αποφεύγει βέβαια τη δημόσια κριτική αλλά έχει σαφείς αποστάσεις από τον πρόεδρο Ερντογάν, που περιστοιχίζεται πλέον από ένα εντελώς νέο επιτελείο, συνδεδεμένο με οικογενειακούς δεσμούς με τον ίδιο και τα παιδιά του!
Αλλά η ανασφάλεια, ο φόβος που προκαλεί η ζοφερή αυτή συγκυρία διευκολύνει την επικύρωση των εξουσιών που ασκεί ο πρόεδρος Ερντογάν. Ο φόβος θέτει σε δεύτερη μοίρα κάθε συζήτηση για τη φύση της εξουσίας που δημιουργείται και καθηλώνει στο πολύ απλό ερώτημα: Ποιος θα μας περάσει από την έρημο της κρίσης για να μας οδηγήσει σε σταθερό έδαφος; Το Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) θεωρεί αυτονόητο ότι αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από τον Ταγίπ Ερντογάν. Προωθεί την αντίληψη ότι οι διαφορετικές απόψεις που λένε «Οχι» στην πρόταση για το νέο Σύνταγμα είναι «προδοτικές». Είναι οι απόψεις που προωθούν οι εχθροί της Τουρκίας, οι ξένοι και τα όργανά τους (Φετουλάχ Γκιουλέν). Το μεγάλο αυτό μπλοκ, που έχει δοκιμασθεί σε επανειλημμένες εκλογικές αναμετρήσεις, ενισχύεται και από μερίδα των εθνικιστών της Δεξιάς (διάδοχοι των Γκρίζων Λύκων της δεκαετίας του ’70) που ενισχύουν τον Ερντογάν για να συντρίψουν τους Κούρδους.
Απέναντι σε αυτό το μπλοκ βρίσκεται η ατατουρκική παράταξη, που οδηγείται από ήττα σε ήττα μετά το 2002, οι Κούρδοι, που εγκατέλειψαν τη στρατηγική προσπάθεια να λύσουν το Κουρδικό σε συνεργασία με τον Ερντογάν, και ένα μέρος της ισλαμόφρονης Τουρκίας που διώκεται απηνώς ως μέρος των δικτύων του Φετουλάχ Γκιουλέν, ως μέρος της τρομοκρατικής οργάνωσης FETO (ΦΕΤΟ Φετουλάχ Τερόρ Οργκανιζασιόν). Δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες απολύσεις και αυθαίρετες φυλακίσεις στελεχών του στρατού, της αστυνομίας, της διοίκησης, της Δικαιοσύνης, της οικονομίας, της εκπαίδευσης, κανονικό πογκρόμ στο όνομα του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, που χρησιμοποίησε βία τον περασμένο Ιούλιο για να ανατρέψει τον Ερντογάν.
Ο φόβος, αλλά και η φύση της αναμέτρησης, δεν επιτρέπει στις δημοσκοπήσεις να φωτίσουν την ισορροπία ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα. Η αδυναμία αυτή άλλωστε λέγεται ότι δεν επιτρέπει στο AKP να χρησιμοποιήσει τη δοκιμασμένη εκλογική μηχανή του σε αυτή την αναμέτρηση. Η κυριαρχούσα στους διαδρόμους αντίληψη λέει ότι τα δύο στρατόπεδα ελέγχουν ίσα ποσοστά 40% - 40% και μένει το 20% των αναποφάσιστων να κρίνει την αναμέτρηση.

Η σύγκρουση με την Ε.Ε.

Σε αυτή τη συγκυρία, γεγονότα όπως η σύγκρουση με την Ευρώπη μπορεί να έχουν αποφασιστική σημασία. Οι σιωπηλοί σκεπτικιστές του AKP, που μοιάζει να πιστεύουν όλο και περισσότερο ότι για το χάος που τρομοκρατεί τη χώρα ευθύνονται οι επιλογές του Ερντογάν, θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Αλλά ο φανατισμός που χαρακτηρίζει την πόλωση δεν επιτρέπει τέτοιες μεγάλης κλίμακας μετατοπίσεις. Η κοινωνιολογική πλειονότητα της ισλαμόφρονης Τουρκίας συσπειρώνεται γύρω από το κόμμα που την οδήγησε –ύστερα από δεκαετίες καταπίεσης και καταφρόνιας– στην ηγεμονική θέση που βρίσκεται σήμερα. Κρίσιμη σημασία μπορεί ακόμα να έχει η απήχηση της ομάδας που διασπάστηκε από το εθνικιστικό κόμμα του κ. Ντεβλέτ Μπαχτσελί, υπό την ηγεσία της Μεράλ Ακσενέρ, και έγινε το σύμβολο της μάχης για το «Οχι».
Αλλά το «Οχι» πρέπει να καταφέρει ακόμα μία υπέρβαση. Την υπέρβαση της επόμενης μέρας. Η προοπτική τής μετά τον Ερντογάν εποχής δεν φαίνεται να έχει ακόμα διαμορφωθεί. Ετσι το ενδεχόμενο «Οχι» γίνεται προάγγελος νέων –άγνωστων– περιπετειών. Η Τουρκία είναι σαστισμένη μπροστά στο χάος που θα δημιουργηθεί από την ήττα Ερντογάν, παρότι όλο και περισσότερο πείθεται ότι αυτός είναι υπεύθυνος για το χάος που τη φοβίζει.

Πηγή: Καθημερινή

Αριστουργήματα του παρελθόντος: Ο Κλοιός (1987)

Σε μία πρόσφατη συζήτηση που είχα σχετικά με την ενοχλητική κενότητα του ελληνικού πολιτικοποιημένο κινηματογράφου, μου προτάθηκε να αναζητήσω μία (άγνωστη για μένα) ταινία του Κώστα Κουτσομύτη, τον "Κλοιό", ο οποίος αναφέρεται στην πρώτη αεροπειρατεία που πραγματοποιήθηκε σε ελλαδικό χώρο. 

Το ιστορικό αυτό γεγονός συνέβη στην καρδιά του εμφυλίου πολέμου, όταν έξι νεαροί κομμουνιστές από την Θεσσαλονίκη, νοιώθοντας πως ο κλοιός του ελληνικού παρακράτους σφίγγει γύρω τους, αποφασίζουν να διαφύγουν στην Αθήνα. Όμως κι εκεί η κατάσταση δεν είναι καλύτερη, αναγκάζοντάς τους να οργανώσουν μια αεροπειρατεία με σκοπό να φτάσουν στην Γιουγκοσλαβία, όπου από 'κει θα επέστρεφαν στα ελληνικά βουνά για να πολεμήσουν στο πλευρό των ανταρτών του ΔΣΕ. 

Οι Αλέξανδρος και Δημήτριος Κουφουδάκης (ετών 21 και 23 αντίστοιχα), Αχιλλέας Κετιμλίδης (ετών 19), Αντώνης Βογιάζος (ετών 18), Γιώργος Κέλας (ετών 17) και Σπύρος Χειλμιάδης (ετών 18) άνηκαν από τα μαθητικά τους χρόνια στο χώρο της Αριστεράς έχοντας ενεργό δράση κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου όπου μοίραζαν προκηρύξεις στις λαϊκές γειτονιές της Θεσσαλονίκης. Σε μία από αυτές τις εξορμήσεις έγιναν αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας ενός συντρόφου τους από παρακρατικούς. Φοβισμένοι πως θα ρθει κι η δική τους σειρά, αναχωρούν για την Αθήνα προσποιούμενοι πως πάνε να δώσουν εξετάσεις για το Πολυτεχνείο. Εκεί θα καταστρώσουν το σχέδιο της αεροπειρατείας αφού πρώτα βγάλουν εισιτήρια για μια πτήση Αθήνας-Θεσσαλονίκης με την ΤΑΕ (πρόδρομος της Ολυμπιακής). Στην ιστορική αυτή πτήση επενέβαιναν 17 επιβάτες, όπου μέσα σ' αυτούς ήταν κι ο δεξιός βουλευτής Ιωάννης Αποστόλου. 

Η αεροπειρατεία πραγματοποιήθηκε την ώρα που το αεροπλάνο βρισκόταν πάνω από την Σκύρο, αφού πρώτα ακολούθησε μια ολιγόλεπτη συμπλοκή, απ' την οποία τραυματίστηκε ο ασυρματιστής κι ο συγκυβερνήτης (στην ταινία παραλείπεται ο δεύτερος τραυματισμός). Να σημειωθεί πως ο κυβερνήτης του αεροσκάφους άνηκε στους "συρματένιους" της Μέσης Ανατολής. Η αεροπειρατεία έγινε γνωστή λίγη ώρα πριν περάσουν στα γιουγκοσλαβικά σύνορα, με τον ασυρματιστή να δέχεται εντολές να επιστρέψουν πάση θυσία στην Θεσσαλονίκη. Τελικά το αεροπλάνο θα προσγειωθεί νοτιοανατολικά των Σκοπίων, 60 χιλιόμετρα από τα σύνορα κι από κει θα επιστρέψει Θεσσαλονίκη χωρίς τους νεαρούς φοιτητές. Για την ιστορία, οι έξι αεροπειρατές θα δικασθούν ερήμην από το Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης και θα καταδικασθούν σε θάνατο αλλά η απόφαση αυτή δεν θα εκτελεστεί ποτέ.
Η μετέπειτα πορεία των έξι νεαρών ήταν η εξής (αναφέρεται συνοπτικά στην ταινία), Ο 19χρονος Σπύρος Χελμιάδης, που ήταν ο πρώτος που είχε την ιδέα για την κατάληψη του αεροπλάνου, θα σκοτωθεί σε μάχη στο Μπίκοβικ την πρωτοχρονιά του 1949. Ο 19χρονος Αχιλλέας Κετιμλίδης, ο οποίος ήταν ο μόνος από τους έξι που δεν καταζητούνταν από την Ασφάλεια και απλά συμμετείχε σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους συντρόφους του, θα σκοτωθεί σε μια μάχη στο Κιλκίς. Τα αδέρφια Δημήτριος και Αλέξανδρος Κουφοδακης, 23 και 21 ετών αντίστοιχα, θα επιστρέψουν τραυματισμένοι στη Γιουγκοσλαβία. Ο Αλέξανδρος θα σπουδάσει εκεί χημικός και θα επιστρέψει το 1985 στην Ελλάδα όπου θα εργαστεί στο Δημόκριτο. Ο Δημήτρης θα σπουδάσει οικονομικά, κι αφού επιστρέψει στην Ελλάδα θα εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα. Ο 17χρονος Γιώργος Κέλας, ο άνθρωπος που μπλόφαρε μέσα στο αεροπλάνο λέγοντας ότι θα το ανατινάξει στον αέρα, μετά τη λήξη του εμφυλίου θα φύγει στη Ρουμανία όπου θα σπουδάσει ιστορία. Θα επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη πριν τη χούντα και θα πεθάνει το 1985. Τέλος, ο 18χρονος Αντώνης Βογιάζος, που ήταν η «ψυχή» της αεροπειρατείας, θα επιστρέψει στην Ελλάδα για να πολεμήσει στα βουνά κι από κει θα φύγει για την Ε.Σ.Σ.Δ. Εκεί θα σπουδάσει κινηματογράφο και θα γίνει ο επίσημος μεταφραστής του έργου του Λένιν στα ελληνικά. Επίσης θα σκηνοθετήσει αρκετές ταινίες και σειρές της σοβιετικής τηλεόρασης. Θα επιστρέψει στη Ελλάδα το 1976, όπου θα συνεχίσει να εργάζεται ως σκηνοθέτης. Θα πεθάνει στο σπίτι του στην Αθήνα ανήμερα του Αγίου Ιωάννη το 1992.
Σκηνοθετικά η ταινία είναι γυρισμένη με μαεστρία, κερδίζοντας τον θεατή από τα πρώτα κιόλας λεπτά. Κρατώντας ο Κουτσομύτης μία αντικειμενική στάση στα γεγονότα, μας περιγράφει τον φόβο της ελληνικής κοινωνίας εκείνης της περιόδου με τις γειτονιές να είναι γεμάτες χαφιέδες, ασφαλίτες και παρακρατικούς και με τους αριστερούς πολίτες να ζουν με το φόβο πως κάποιος θα χτυπήσει την πόρτα του σπιτιού τους για να τους συλλάβει. Τα βασανιστήρια ήταν απάνθρωπα ενώ πολλές φορές διακινδύνευαν και οι συγγενείς των υπόπτων. Στην ταινία ακούγονται αρκετές αλήθειες κι επισημαίνονται διάφορες αναφορές γεγονότων που μέχρι σήμερα αποσιωπούνται είτε από άγνοια είτε από πολιτικό συμφέρον. 

Ένα από τα δυνατά στοιχεία της ταινίας είναι οι εξαιρετικές αναπαραστάσεις των ανακρίσεων εις βάρος των συλληφθέντων κομμουνιστών αλλά και του πληρώματος του αεροπλάνου (μετά την αεροπειρατεία). Επίσης συγκλονιστική η σκηνή της εκτέλεσης ενός αντάρτη στο ξεκίνημα της ταινίας.  

Οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών είναι εκπληκτικές. Μάλιστα μου έκανε εντύπωση η νεανική τους όψη αλλά και η δημιουργική τους διάθεση όπως του Σωκράτη Αλαφούζου, του Βλαδίμηρου Κυριακίδη, του Αίαντα Μανθόπουλου, του Στέλιου Παύλου, του Γεράσιμου Σκιαδαρέση αλλά και τη άγνωστου Δημήτρη Καραμπέτση (οι έξι αεροπειρατές). Εκπληκτικοί όμως ήταν και οι δεύτεροι ρόλοι όπως του Γιώργου Μιχαλακόπουλου που ερμήνευσε τον συντηρητικό βουλευτή, του Θωμά Κινδύνη που έκανε τον ασυρματιστή αλλά και του Τάσου Κωστή.

Ο "Κλοιός" είναι ένα εξαιρετικό διαμάντι του ελληνικού κινηματογράφου, το οποίο αποδεικνύει πως υπήρξαν κι έργα με αξιοπρέπεια και πολιτικό θάρρος, σε μία περίοδο (του '80) που έμεινε στις μνήμες μας με καλτ παραγωγές όπου πρωταγωνιστούσαν οι Στάθη Ψάλτη, Σταμάτη Γαρδέλη, Στιβ Ντούζο, Πάνο Μιχαλόπουλο, Ταμτάκο και πολλοί άλλοι.
Αναζητήστε την.

Βαθμολογία: 8/10

Επιπλοκές από τη σύγκρουση Γερμανίας-Τουρκίας

του Χρήστου Ηρακλείδη

Παρά το γεγονός ότι τα φώτα της δημοσιότητας είχαν πέσει στην Ολλανδία την εβδομάδα που μας πέρασε, η αντιπαράθεση για το ζήτημα των πολιτικών ομιλιών εκπροσώπων της Τουρκίας σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν όψει του τουρκικού δημοψηφίσματος ξεκίνησαν κατά βάση στην Γερμανία.
Έτσι, ενώ υπάρχει η τάση να παρουσιάζεται η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων από πλευράς Άγκυρας ως το αποκορύφωμα της διαμάχης με την Χάγη, οι ρίζες της θα πρέπει να αναζητηθούν στο Βερολίνο και σε έναν υποτιθέμενο εγκλωβισμό του σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής ή πιο σωστά στην έλλειψη εναλλακτικών πρωτοβουλιών. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και το θέμα της παρουσίας γερμανικών στρατευμάτων στην στρατιωτική βάση του Ιντσιρλίκ και η δυνατότητα ή μη επίσκεψης πολιτικού προσωπικού του Βερολίνου στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο Πρόεδρος της Τουρκίας επωφελείται από αυτή τη διαμάχη, ποντάροντας σε μια συσπείρωση στο εσωτερικό της χώρας του και διεξάγοντας ταυτόχρονα επικοινωνιακές «επιθέσεις» που ενδεχομένως να λειτουργήσουν υπέρ ακραίων πολιτικών δυνάμεων σε κράτη-μέλη της ΕΕ, στα οποία διεξάγονται σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις το τρέχον έτος.
Να σημειωθεί εδώ ότι το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι μόνο το ποσοστό που θα πάρουν αυτές οι δυνάμεις κατά την εκλογική διαδικασία (βλ. Ολλανδία), αλλά η γενικότερη ενίσχυση τέτοιων πολιτικών μορφωμάτων. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ερντογάν επιχειρεί να ασκήσει ενός είδους επιρροή στα εσωτερικά ζητήματα κρατών-μελών της ΕΕ, μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το προηγούμενο έτος.
Εξίσου κρίσιμο είναι το θέμα του ΝΑΤΟ και πιο συγκεκριμένα της δυνατότητας των μελών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας να χαράσσουν κοινά στρατηγικά συμφέροντα και να λειτουργούν ομόφωνα στις προκλήσεις, δεδομένου ότι η Τουρκία αποτελεί έναν σημαντικό «σύμμαχο» και στρατιωτικό παράγοντα στην αντιπαράθεση με την Ρωσία και όχι μόνο, τη στιγμή που εκατέρωθεν του Ατλαντικού γίνεται λόγος για την οικονομική συνεισφορά των μελών και τον στόχο του 2% του ΑΕΠ.
Μια πολιτική ταύτισης άνευ όρων με τον πολιτικό «αποκλεισμό» του Ερντογάν, δηλαδή μια εναρμόνιση με συμφέροντα και προτιμήσεις κρατών του σκληρού πυρήνα της ΕΕ, θα οδηγήσει de facto στην προσέγγιση της Τουρκίας με ισχυρούς γεωπολιτικούς παίκτες στην ευρύτερη περιοχή, όπως η Ρωσία του Πούτιν. Οι συνέπειες μιας τέτοιας ενδεχόμενης εξέλιξης δεν θα αφορούν μόνο το Βερολίνο αλλά και τα υπόλοιπα κράτη. Ειδικά στο ζήτημα των κυρώσεων απέναντι στην Ρωσία, τα κράτη-μέλη δεν έχουν κάποιο ουσιαστικό εργαλείο εξωτερικής πολιτικής –η επίσημη γραμμή είναι η τήρηση των Συμφωνιών του Μινσκ– ανεξάρτητα από το κατά πόσο πλήττονται τα οικονομικά τους συμφέροντα ή οι διαχρονικές διπλωματικές τους σχέσεις με το Κρεμλίνο, ενώ ακόμα και στη Γερμανία υπήρχαν φωνές που καλούσαν σε μια διαφορετική προσέγγιση με τη Ρωσία, ικανή να αποδώσει οικονομικά και άλλα οφέλη.
Όμως, γεωπολιτικοί παράγοντες που αφορούν πλέον και τις ΗΠΑ, μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ –παρά τις όποιες προσδοκίες και την προεκλογική ρητορική για το μέλλον των σχέσεων Ουάσιγκτον-Μόσχας– δεν συνηγορούν προς μια αλλαγή του status quo. Ουσιώδες σημείο της προσέγγισης Ρωσίας-Τουρκίας είναι και το ζήτημα της Συρίας, παρά τις διαφωνίες για το μέλλον του Άσαντ, το Κουρδικό αλλά και τον ρόλο του Ιράν, καθώς η διατήρηση μιας κατάστασης διπλωματικής σύγκρουσης θα μπορούσε στο μέλλον να λειτουργήσει ως καταλύτης περαιτέρω εξελίξεων που θα ήταν δύσκολο να ανατραπούν.
Επίσης η Τουρκία υπεισέρχεται ως σημαντικός παράγοντας στο ζήτημα της ευρωπαϊκής πολιτικής για το προσφυγικό. Παραμένει ανοικτό το κατά πόσο η Συνεδρίαση των κρατών του Βίζεγκραντ, η πρωτοβουλία του Υπουργού Εξωτερικών της Αυστρίας Σ. Κουρτς για κλείσιμο του Βαλκανικού Διαδρόμου, και, ως αποκορύφωμα, η πολιτική της Ουγγαρίας του Ορμπάν, δεν υποστηρίχθηκαν έμμεσα από άλλα κράτη, με δεδομένο τη Συμφωνία με την Τουρκία για τους πρόσφυγες.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσον οι αξιωματούχοι της Γερμανίας, σε μια κρίσιμη προεκλογική χρονιά, είναι διατεθειμένοι να χαράξουν μια πολιτική απεμπλοκής από την κρίση με την Τουρκία, χωρίς αυτό να γεννά σε καμία περίπτωση αυταπάτες για τις προθέσεις του Ερντογάν αλλά και τον ρόλο του μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος. Επιπλέον, σημαντικό παραμένει το ζήτημα του κατά πόσο η Γερμανία θα υποστηρίξει κράτη-μέλη, στα οποία στρέφεται η επικοινωνιακή και όχι μόνο πολιτική του Προέδρου της Τουρκίας. 
Είναι προς το συμφέρον –γεωπολιτικό και οικονομικό– όλων των κρατών-μελών της ΕΕ μια συγκρουσιακή πολιτική με την Τουρκία; Ποια θα είναι, άραγε, η επόμενη μέρα του δημοψηφίσματος της Τουρκίας για τις σχέσεις των κρατών-μελών με την Άγκυρα, σε περίπτωση που διακοπούν οι δίαυλοι επικοινωνίας και μειωθούν οι πιθανότητες αναζήτησης εναλλακτικών πρωτοβουλιών στα πάγια γεωπολιτικά ζητήματα;

Πηγή: pass-world.gr

Ο Ρουβίκωνας του σουλτάνου

του Γιώργου Καπόπουλου

Ο Ερντογάν δεν θα περάσει εύκολα και επιπόλαια τον Ρουβίκωνα, δεν θα θυσιάσει το μοναδικό του πλεονέκτημα απέναντι στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες που δεν είναι άλλο από τη διαρκή απειλή αθέτησης της συμφωνίας για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, αλλά όχι η υλοποίησή της.
Πέρα από το δημοψήφισμα και τις όποιες άλλες εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες η γεωπολιτική κοινή λογική επιβάλλει στην Αγκυρα αυτοσυγκράτηση στο Προσφυγικό: Την ώρα που η τουρκική διπλωματία αντιλαμβάνεται ότι οι ελιγμοί της μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας στη Συρία δεν αλλάζουν την αναπότρεπτη συγκρότηση δεύτερου μετά το Βόρειο Ιράκ κουρδικού κρατικού μορφώματος στη βορειοανατολική Συρία δύσκολα θα προχωρήσει στην αυτοκαταστροφική επιλογή να ακυρώσει τη συμφωνία για το Προσφυγικό, η οποία δίνει πραγματικά περιθώρια διαφοροποίησης της ΕΕ από τη Ρωσία και τις ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Τα παραπάνω με την επιφύλαξη ότι μια κίνηση που έχει σχεδιασθεί στο πλαίσιο μιας ελεγχόμενης κρίσης κάποιες φορές μετατρέπει τη συγκυρία σε ανεξέλεγκτο ντόμινο αποσταθεροποίησης. Το χαρτί του Προσφυγικού θα είναι στρατηγικής σημασίας αν η Τουρκία θελήσει να αποτρέψει την έξωσή της από τη Συρία και το Ιράκ, δηλαδή όχι μόνον την αποχώρηση των δυνάμεών της που βρίσκονται στην επικράτεια των δύο χωρών αλλά και την πλήρη πολιτική-διπλωματική αγνόησή της στη διαμόρφωση του πλαισίου της επόμενης μέρας στην περιοχή.
Απροκάλυπτα η Ουάσιγκτον και πιο διακριτικά η Μόσχα και σε πιο χαμηλούς τόνους το Τελ Αβίβ στηρίζουν τη χειραφέτηση των Κούρδων της Συρίας, η κάθε πλευρά για δικούς της λόγους. Αν ο Ερντογάν χάσει όση αυτοσυγκράτηση του έχει απομείνει και ανοίξει τη στρόφιγγα ανεξέλεγκτων προσφυγικών ροών, τότε είναι βέβαιο ότι θα προσθέσει έναν ακόμη υποστηρικτή της χειραφέτησης των Κούρδων τη Γερμανία και κατ’ επέκταση την ΕΕ και επιπλέον θα έχει ολοκληρώσει ένα σκηνικό αυτοαπομόνωσης της Τουρκίας. Οι σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας θα γίνουν ακόμη πιο συγκρουσιακές αλλά δύσκολα θα διαρραγούν.

Πηγή: Έθνος

Στη συμφωνία του εγκλωβισμού απαντάμε Ελευθερία

Σήμερα, 18/3/2017, στέλνουμε και από τη Χίο, την πρώτη γραμμή εφαρμογής της κυνικής συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, ηχηρό μήνυμα καταδίκης της πολιτικής που μετατρέπει την Ευρώπη σε Φρούριο και τα νησιά του Αιγαίου σε τάφρο-χωματερή ανθρώπων, ενώνοντας τις φωνές μας με χιλιάδες άλλους ανθρώπους σε δεκάδες πόλεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Ένα χρόνο πριν γίναμε θεατές στην υπογραφή μίας παράφωνης συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας.
Μεταξύ μιας Ευρώπης που σήκωσε ξανά τείχη απέναντι στους φυγάδες του πολέμου και της φτώχειας, και μιας Τουρκίας που οδεύει προς μία σκληρή δικτατορία.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας με τη συνενοχή της ελληνικής κυβέρνησης συμφώνησαν να μετατρέψουν μία χώρα ρημαγμένη από την επταετή οικονομική κι ανθρωπιστική κρίση, σε χαβούζα ψυχών.
Οι σύγχρονοι «άθλιοι», ξεριζωμένοι από την πατρίδα τους, αφού διέσχισαν ολόκληρη την Τουρκία, βρέθηκαν αντιμέτωποι με το επικίνδυνο θαλάσσιο δρόμο. Όσοι κατάφεραν να πατήσουν το πόδι τους στα νησιά, πίστεψαν πως βρέθηκαν στην «πολιτισμένη» και «φιλόξενη» Ευρώπη των Λαών. Δυστυχώς γελάστηκαν.
Ένα χρόνο μετά έχουμε βεβαιωθεί όλοι μας πως τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου έχουν μετατραπεί σε νεκρή ζώνη ανάμεσα σε Ε.Ε. και Τουρκία. Η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος, η Κως και τα υπόλοιπα νησιά έχουν γίνει φυλακές προσφύγων.
Ένας χρόνος πέρασε από την συμφωνία και οι άνθρωποι συνεχίζουν να ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες. Τα κέντρα φιλοξενίας θυμίζουν περισσότερο κέντρα κράτησης με ανεσταλμένα τα δικαιώματα των ξεριζωμένων.
Την ίδια στιγμή η Ευρώπη συνεχίζει την ιμπεριαλιστική της δράση στην Συρία ενώ στα κράτη-μέλη εντείνεται η ξενοφοβική και ρατσιστική πολιτική. Η Τουρκία έχει μετατραπεί σε χώρα βασανιστηρίων και μαζικών απελάσεων ανθρώπων που δικαιούνται προστασία. Το άσυλο δεν υφίσταται στη γειτονική μας χώρα.
Η Ευρώπη Φρούριο έχει ακυρώσει αρκετές ανθρωπιστικές της ιδέες για το καλό της «ασφάλειάς» μας. Η αντιδημοκρατική αυτή τακτική έχει εγκλωβίσει δεκάδες χιλιάδες ψυχές στα νησιά μας. Εγκλωβισμένοι σ’ αυτήν την πολιτική είμαστε κι εμείς. Ο εγκλωβισμός αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για να αντιδράσουμε ενάντια σ’ αυτή τη συμφωνία. Όμως τη σημερινή μέρα δεν αντιδρούμε μόνο γι’ αυτό.
Σήμερα αντιδρούμε ενάντια στον ρατσισμό και τη στοχοποίηση προσφύγων και μεταναστών. 
Ενάντια στις αντιπροσφυγικές κυβερνητικές πολιτικές των ευρωπαϊκών χωρών.
Ενάντια στις αντιδημοκρατικές εκπτώσεις στη διαδικασία ασύλου στις οποίες διολισθαίνει συνεχώς η ελληνική κυβέρνηση.
Ενάντια στην προοπτική των απελάσεων ανθρώπων.
Απαιτούμε να μπει φραγμός στους πολέμους.
Ενάντια στην ακροδεξιά και τη φασιστική απειλή καθώς και στις πολιτικές της φτώχειας και της εξαθλίωσης.
Απαιτούμε να ανοίξουν τα σύνορα σε πολιτικούς και οικονομικούς πρόσφυγες και να σταματήσουν οι απελάσεις.
Απαιτούμε να κλείσουν τα στρατόπεδα και να φιλοξενηθούν αξιοπρεπώς οι πρόσφυγες μέσα στον οικιστικό ιστό.
Απαιτούμε ίσα δικαιώματα και αξιοπρέπεια για όλες-ους.
Απαιτούμε ισότιμη και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση των προσφυγόπουλων στην εκπαίδευση. 
Εγκλωβισμένοι σε μία συμφωνία, απαντάμε Ελευθερία!

H Ουρανία Παπακώστα γράφει για το Εντεύθεν

"Ο άνθρωπος δε θέλει κάτι παραπάνω, λίγο ψωμάκι, λίγο λαδάκι κι ένα ποτηράκι τσίπουρο για να είναι ευτυχισμένος".
Με αυτή την φράση ξεκινάει το τρίτο βιβλίο του Γιώργου Χατζελένη που φέρει τον τίτλο Εντεύθεν, και είναι η ίδια φράση με την οποία κλείνει, αρθρωμένη από διαφορετικά κάθε φορά χείλη, έχοντας ολοκληρώσει έναν ιστορικό κύκλο, ένα κύκλο μνήμης. Μια φράση που ενώ συνοψίζει την ουσία της ζωής για τους προγόνους μας, σήμερα φαντάζει τόσο ανεπαρκής στο να φέρει την ευτυχία. Είναι όμως και στην πραγματικότητα; Αυτό είναι ένα μόνο από τα ερωτήματα και τους προβληματισμούς που θέτει το Εντεύθεν, με κάποια από αυτά τα ερωτήματα να απαντώνται από τον αφηγητή - πρωταγωνιστή και άλλα να αφήνονται αναπάντητα στους αναγνώστες προς περισυλλογή και αναστοχασμό.
Το βιβλίο έχει πρωταγωνιστή έναν ήρωα της γενιάς μας, με έναν νέο τριαντάρη που ζει στην Αθήνα, στο μεγαλύτερο και χαώδες αστικό κέντρο της χώρας, και προσπαθεί να επιβιώσει χωρίς να κάνει εκπτώσεις στα όνειρα, το ήθος, την αισθητική και εν τέλει την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής του. Ο ήρωάς μας, που είναι ταυτόχρονα και ο αφηγητής, διακατέχεται από μια εσωτερική αγωνία, μια έντονη και βαθιά υπαρξιακή αγωνία για το παρόν και το μέλλον, τόσο το δικό του, όσο και μιας ολόκληρης χώρας, μιας ολόκληρης γενιάς. Ξεκινάει λοιπόν από την Αθήνα για να επισκεφτεί τον τόπο καταγωγής του, την Χίο, με σκοπό να συλλέξει πληροφορίες για έναν μαυραγορίτη που δρούσε στην περιοχή τα χρόνια της Κατοχής, πληροφορίες που θα του φανούν χρήσιμες στην εκπόνηση της μεταπτυχιακής του εργασίας. Στην Χίο τον περιμένουν με χαρά και αγάπη οι πρόγονοί του, οι οποίοι του αφηγούνται ιστορίες από τα νιάτα τους τα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου, με τόση λαχτάρα, όση και η λαχτάρα του ήρωά μας, να τις ακούσει και να τις καταγράψει. Ιστορίες που παραλληλίζονται με το σήμερα, από το θέμα της προσφυγιάς και τους Έλληνες πρόσφυγες που χρειάστηκε να ξενιτευτούν στην Μικρά Ασία συνδέοντάς το με το σημερινό προσφυγικό ζήτημα, ως τον εθνικό διχασμό που ταλανίζει την χώρα στις πιο κρίσιμες ιστορικά περιόδους. Αυτές τις ιστορίες με πολλή ζωντάνια, διαύγεια, ακρίβεια και παραστατικότητα μας μεταφέρει στο βιβλίο του ο Γιώργος Χατζελένης, θέτοντας στο κέντρο του σύμπαντός του τον αφηγητή και εξυψώνοντας την τέχνη της αφήγησης per se. Μιας αφήγησης όχι λόγιας και αποστειρωμένης, αλλά μπολιασμένης με τα λογοτεχνικά μοτίβα και γλωσσικά στολίδια της λαικής παράδοσης.
Ο αφηγητής λοιπόν, ξετυλίγοντας το κουβάρι της ιστορίας με την βοήθεια των μαρτυριών των ανθρώπων που βίωσαν ορισμένα γεγονότα από πρώτο χέρι, καταγράφει εμπειρίες και συναισθήματα, καταγράφει μνήμες που αν δεν υπήρχε ο ίδιος ο αφηγητής να τις 'κρατήσει στη ζωή' δεν θα είχαν ποτέ την ευκαιρία να διασωθούν και να ακουστούν σε πλήθος ανθρώπων. Με αυτόν τον τρόπο οι ιστορίες των προγόνων του ήρωα, ξεπερνούν το φάσμα του ατομικού και αγγίζουν το συλλογικό, κάνοντας παράλληλα και τους αναγνώστες μέτοχους της κοινής μοίρας. Η ήρωας ξυπνάει μνήμες, μνήμες μιας ζωής τόσο διαφορετικής, αλλά κατά έναν παράδοξο και περίπλοκο τρόπο και τόσο όμοιας μ΄αυτήν που διάγουμε σήμερα. Γιατί στις μέρες μας μπορεί να μην πεινάμε, με τον τρόπο που πείνασαν οι άνθρωποι στην ηρωική Χίο και σε όλη την Ελλάδα τα χρόνια των πολέμων, αλλά υποφέρουμε από έλλειψη κινήτρων, από έλλειψη στόχων, από έλλειψη πνευματικότητας, από την στέρηση της ελπίδας, πεινάμε για ζωή, πεινάμε για να ζήσουμε με μια πείνα όμοια ίσως και μεγαλύτερη από εκείνη των προγόνων μας. Και πολεμάμε. Μπορεί ο εχθρός μας να μην έχει όνομα και πρόσωπο, όπως είχε τότε, μπορεί να είναι αόρατος αλλά είναι πανίσχυρος και ανελέητος. Πώς λοιπόν θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, πώς θα υπερπηδήσουμε τα εμπόδια που μας υψώνουν οι άλλοι, και κάποιες φορές και 'οι δικοί μας', πώς θα βγούμε νικητές από αυτή την μάχη; Αυτά είναι τα ερωτήματα στα οποία προσπαθεί να δώσει απάντηση ο ήρωας με εργαλείο την μελέτη της ιστορίας. Γιατί ο ήρωας, όπως και η γενιά του, θέλει να ζήσει, δεν παραιτείται, δεν καταθέτει τα όπλα σε χαλεπούς καιρούς. Ό,τι έχει συμβεί ανήκει στο παρελθόν. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω. Το ζητούμενο είναι τί κάνουμε εντεύθεν. Τί κάνουμε δηλαδή από εδώ και μπρος. Εξού και ο τίτλος του βιβλίου. Ένας τίτλος που συνοψίζει σε μια λέξη την απορία μιας ολόκληρης γενιάς. Εντεύθεν. Τον τίτλο λοιπόν, αλλά και συνολικά το βιβλίο, τον νιώθω σαν μια παραίνεση του συγγραφέα στην ζωή, σαν μια προτροπή να συνεχίσουμε την προσπάθεια, κι ας μοιάζει αυτή μάταιη όπως η προσπάθεια του Σίσσυφου στον γνωστό μύθο. Μοναδικός χαμένος αγώνας, είναι αυτός που δεν δίνεται, λέει ένα ρητό.
Οι ιστορίες που καταγράφονται στο βιβλίο του Χατζελένη, μοιάζουν να είναι διαχρονικές και ατοπικές. Συνέβησαν μια δεδομένη χρονική στιγμή σε έναν τόπο, αλλά θα μπορούσαν να έχουν συμβεί παντού, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Σκιαγραφούν την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση, την τρωτότητα της, και αποδομούν συναισθήματα οικουμενικά όπως ο φόβος, η αγάπη, το μίσος, η απληστία. Σε μια εποχή σύγχισης και κρίσης, κρίσης όχι μόνο οικονομικής αλλά και αξιών, ηθικής και αισθητικής (όπως άλλωστε έχει πει ο Νίτσε 'Η αισθητική είναι η ηθική του μέλλοντος', ρήση που μάλλον ενστερνίζεται ο ήρωας, όπως καταλαβαίνει κανείς στο κεφάλαιο με την θεατρική παράσταση), ένας νέος άνθρωπος στρέφεται στο παρελθόν για να τον διαφωτίσει και να τον καθοδηγήσει, και κυρίως για να να μην επαναλάβει τα ίδια λάθη που έκαναν τότε, αυτοί που σήμερα θα βρίσκονταν ενδεχομένως στην θέση του, να αποφύγει το δις εξαμαρτείν, των αρχαίων ημών. Η ιστορία μπορεί να επαναλαμβάνεται, όπως διατείνονται πολλοί, αλλά κανένας λαός δεν μπορεί να έχει μέλλον, όταν δεν γνωρίζει το παρελθόν του και κανένας δεν μπορεί να κρίνει το παρελθόν, εκτός από αυτόν που χτίζει το μέλλον, παραθέτοντας πάλι τον Νίτσε.
Μια χαραμάδα ελπίδας ανοίγει λοιπόν το τρίτο βιβλίο του Γιώργου Χατζελένη στην μαυρίλα της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής αστάθειας που βιώνουμε σήμερα, μια λάμψη φωτός στο σκοτάδι της εσωτερικής ανασκόπησης, προσωπικής απομόνωσης και αυτοτιμωρητικής διάθεσης που μας περιβάλλει, ένα βιβλίο, γράμμα ναυαγού σε μπουκάλι στην θάλασσα, που λειτουργεί σαν μήνυμα ελπίδας πασχίζοντας να κρατήσει ζωντανή την αλήθεια, την α-λήθεια με την έννοια της μνήμης, της μνήμης ενός τόπου και των ανθρώπων του.
Κλείνοντας, ποιητική αδεία, θα έλεγα ότι το Εντεύθεν έχει για μένα την γεύση ενός παγωμένου λικέρ μαστίχας μια καυτή καλοκαιρινή μέρα, ενώ διηγούμαστε ιστορίες με την παρέα μου, σε κάποιο νησί του ανατολικού Αιγαίου.

Η καρδιά του πανευρωπαϊκού συλλαλητηρίου της 18ης Μαρτίου πρέπει να χτυπήσει δυνατά στο Β.Α. Αιγαίο

Στη πρόσφατη επίσκεψή μου στο νησί δέχτηκα ένα συγκινητικό δώρο από τον Γιώργο και την Κατερίνα. Ένα μαύρο λιτό εξώφυλλο με τον τίτλο «No Direction Home». Μετροφυλλώντας το, επανήλθαν στη μνήμη μου όλες οι εικόνες των τελευταίων ετών. Ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας, οι ισοπεδωμένες πόλεις, οι τρομοκρατημένοι κάτοικοι του Χαλεπιού που έτρεχαν στους άδειους δρόμους κι έπειτα η προσφυγιά. Ορδές εξαθλιωμένων ψυχών να πορεύονται στην Μικρά Ασία μέχρι τα παράλια. Εκεί τους περίμενες ένας ακόμη θάνατος. Ο βυθός του Ανατολικού Αιγαίου γέμισε πτώματα. Κάποιοι χάθηκαν στα νερά κι αρκετοί ξεβράστηκαν στις παραλίες μας. Άψυχα κορμιά ανάμεσα σε πορτοκαλί σωσίβια και μαύρες κουλούρες. Ποιος από μας θα ξεχάσει αυτές τις τόσο σκληρές εικόνες;
Κι όμως, μέσα στη κόλαση των θαλασσών μας, υπήρξαν αρκετοί πρόσφυγες που κατάφεραν να φτάσουν στα ελληνικά νησιά κι από εκεί να επιβιβαστούν στα πλοία της γραμμής για να ταξιδέψουν προς Πειραιά με τελικό προορισμό την Γερμανία. Σ’ αυτές τις στιγμές υπήρξαν αρκετά χαμόγελα που έσβηναν την θλίψη στα μάτια των προσφύγων. Ανδρικές προσευχές, γυναικεία δάκρυα χαράς και παιδικές ζητωκραυγές . Αξέχαστη κι εκπληκτική η φωτογραφία με το πιτσιρίκι που παίζει με μία κουλούρα.
Να όμως που ο Γολγοθάς των προσφύγων ξύπνησε τις σκοτεινές περιόδους της Ευρώπης. Ο φασισμός άρχισε πάλι να φουντώνει. Τείχη υψώθηκαν ανάμεσα στις χώρες κι η ακροδεξιά ρητορική στην πολιτική σκηνή έγινε καθημερινή μέχρι που φτάσαμε να ζήσουμε ντροπιαστικά πογκρόμ εναντίον των προσφύγων (όπως συνέβη τον Νοέμβριο στην Χίο). Επιστέγασμα της ακροδεξιάς στροφής ήταν η παράφωνη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία.
Με μία χειραψία στις Βρυξέλλες, όλα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου έγιναν φυλακές. Μόνο που στις φυλακές αυτές είμαστε εγκλωβισμένοι όλοι μας.
Η 18η Μαρτίου δεν είναι μία μέρα κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Η 18η Μαρτίου πρέπει να γίνει μία κραυγή ανθρωπιάς κι αξιοπρέπειας ανάμεσα στους δυο ακροδεξιούς πύργους που υψώνονται απειλητικά τα τελευταία χρόνια, του τουρκικού και του ευρωπαϊκού.
Στις 18 Μαρτίου καλό είναι να είμαστε όλοι στην πλατεία Βουνακίου. Το συλλαλητήριο είναι πανευρωπαϊκό αλλά η καρδιά πρέπει να χτυπήσει δυνατά στο Β.Α. Αιγαίο.

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr

Carpe fuckin’ diem

Υπάρχει εκείνος ο χιμαιρικός αφορισμός, εκείνος που λατρέψαμε απ’ τα χείλη του δικού μας Οράτιου, του oh-captain-my-captain Ρόμπιν Ουίλιαμς: Carpe diem, seize the day, άδραξε την ημέρα, ζήσε το σήμερα σαν να ‘ναι η τελευταία σου μέρα, YOLO!
Το πιστέψαμε όταν ήμασταν νέοι, το πράξαμε και το φωνάξαμε κάποιες μέρες, ειδικά σε στιγμές γλεντιού και αναπάντεχης ευτυχίας, το νιώσαμε όταν κάναμε τις μικρές μας επαναστάσεις, όταν παραιτηθήκαμε μεγαλειωδώς απ’ τη βαρετή δουλειά ή την τοξική σχέση, όταν αγοράσαμε ένα εισιτήριο χωρίς επιστροφή για κάπου, φωνάζοντας: Πουτάνα όλα!
Εκείνο το εκρηκτικό carpe diem της πρώτης νεότητας. 
Δεν είσαι νέος αν δεν τα ‘χεις κάνει πουτάνα-όλα μια φορά (και δυο και τρεις). Δεν λογίζεσαι ως άνθρωπος με συναίσθημα αν δεν έχεις τρελαθεί κάποτε, αν δεν έχεις αφήσει το σίγουρο και βαρετό για κάτι αβέβαιο μα νόστιμο, αλαλάζοντας: Α γαμηθείτε όλοι σας!
Θα μπορούσε να υπάρχει ένα τεστ, απ’ αυτά που βάζουν στα facebook ή απ’ αυτά που ρωτάει ο μπαρμπα-Πέτρος στις πύλες του Παραδείσου, για να δει αν θα σ’ αφήσει να μπεις ή θα σε στείλει στο limbo (αυτό είναι ένα βαρετό μέρος, σαν αίθουσα αναμονής οδοντίατρου ανάμεσα στην κόλαση και στον παράδεισο. Και κρατάει αιώνια).

QUIZ: Πόσες φορές τα κάνατε πουτάνα-όλα στη ζωή σας:
Ποτέ
Μία φορά
Δύο φορές
Πολλές φορές
Δεν θυμάμαι – Δεν απαντώ

Κι η επόμενη ερώτηση, ίσως η πιο σημαντική, θα ήταν: Πότε ήταν η τελευταία φορά που τα κάνατε πουτάνα-όλα;

~~ 

Ίσως να φανεί παράξενο στους νεότερους, αλλά καθώς περνάνε τα χρόνια τόσο μειώνονται οι πιθανότητες εμφάνισης αυτής της «τρέλας».
Η σχιζοφρένεια, λένε οι ψυχίατροι, εμφανίζεται ανάμεσα στα 20 και στα 30. Μετά μπορεί να πάθεις κατάθλιψη, κρίσεις άγχους-πανικού κι άλλα διάφορα, αργότερα αλτσχάιμερ, αλλά τη σχιζοφρένεια τη γλίτωσες.
Με τον ίδιο τρόπο οι άνθρωποι τρελαίνονται και τα κάνουν πουτάνα-όλα μέχρι περίπου τα τριάντα-φεύγα. Όχι ότι μετά δεν συμβαίνει, αλλά μειώνονται δραματικά οι πιθανότητες εμφάνισης τέτοιων yolo-επεισοδίων.
Με μια μικρή seize the day αναζωπύρωση στα σαράντα για τις γυναίκες και στα σαράντα πέντε για τους άντρες, αλλά και πάλι σπάνια πρόκειται για δραματικές καταστάσεις (κυρίως είναι μόνο βαμμένα κόκκινα μαλλιά και ύστατη σεξουαλική απελευθέρωση, παλιμπαιδισμοί και γερορόκ συγκροτήματα, μοιχείες και αθλητικά παπούτσια για δρόμους μεγάλων αποστάσεων).

~~ 

Κάποιος έγραφε ότι κάθε σαραντάρης ανήκει στην οικογένεια του και στο κράτος. Δεν έχει δικαίωμα να τρελαθεί, να τα κάνει πουτάνα-όλα. Πρέπει να δουλέψει για να μεγαλώσει τα παιδιά του, πρέπει να δουλέψει για να πληρώσει τους φόρους και τους λογαριασμούς.
Περιορίζει τα carpe diem του στις ελεύθερες ώρες, που συνήθως δεν είναι πολλές μες στη βδομάδα, και πριν αδράξει τη μέρα πρέπει να κανονίσει το πρόγραμμα του, να το ταιριάξει μ’ εκείνο του/της συντρόφου του, ν’ αφαιρέσει τις υποχρεώσεις των παιδιών, να προσθέσει τις δυνητικές δυσκολίες, να πολλαπλασιάσει με το κλάσμα των υπολειπόμενων χρημάτων, να διαιρέσει με τις επισυναπτόμενες ατυχίες, να υπολογίσει την τετραγωνική ρίζα κάθε κοινωνικής υποχρέωσης και να υψώσει στο τετράγωνο το θυμικό της ημέρας.
Αυτό που απομένει δεν μοιάζει καθόλου με το seize the day του φίλτατου Ουίλιαμς κι Οράτιου. Συνήθως ακούγεται περισσότερο σαν: «Να κάτσω για ένα λεπτό μόνος. Να μην κάνω τίποτα, να μην ακούω κανέναν. Για ένα λεπτό!»

 ~~ 

Η επανάσταση τελειώνει λίγο μετά τα τριάντα, στην καλύτερη περίπτωση. Τελειώνει όταν δεν μπορείς να είσαι όπως θες να είσαι, γιατί πρέπει να είσαι έτσι όπως πρέπει να είσαι.
Χώνεσαι ως τ’ αυτιά μες στη κατάσταση (πες τη και ρουτίνα αν θες) που σου παρέχει το φαγητό και τις διακοπές σου. Οι μικρές αποδράσεις σου γίνονται τα νέα YOLO. Πέντε μέρες κάτεργο για μισή μέρα μεθύσι κι έναν κυριακάτικο καφέ. Έντεκα μήνες κάτεργο για δέκα μέρες στη θάλασσα. Και πρέπει να λες κι ευχαριστώ αν σου τυχαίνει.
Καινούριο πλυντήριο (και στεγνωτήριο, τυχερέ;) Βραστήρας και ποτήρια απ’ το ΙΚΕΑ. Smart phone που είναι πιο έξυπνο από σένα αφού το κοιτάς όλη την ώρα, και tablet για το παιδί, για ν’ απασχολείται όσο κοιτάς το facebook.
Διακανονισμός για το αέριο και τη ΔΕΗ (είχαμε κρύο χειμώνα φέτος) και καλαμαράκια (κατεψυγμένα) τηγανητά στην ταβέρνα την Καθαρά Δευτέρα. YOLO!

 ~~ 

Κι ύστερα πέφτεις να κοιμηθείς. Κι όταν ξυπνάς… Στην καλύτερη περίπτωση δεν προλαβαίνεις να θυμηθείς τα όνειρα σου. Ή τα θυμάσαι και σε κάνουν να τσαντίζεσαι. Και ξυπνάς και βλαστημάς και συνεχίζεις. Βλαστημάς που ζεις, βρίζεις που ξύπνησες, αλλά αυτό δεν σου φαίνεται παράξενο, είναι μέρος της ζωής σου.
Βρίζεις που ξύπνησες; Βλαστημάς που είσαι ζωντανός;
Κάτι κάνεις λάθος, δεν μπορεί, κάτι κάνουμε λάθος. Προτού αλλάξεις τον κόσμο, προτού σ’ αλλάξει ο κόσμος, βρες τι δεν σ’ αρέσει στη ζωή σου, τι δεν σ’ αρέσει στον κόσμο. Ξεκίνα με τον εαυτό σου. Χωρίς yolo και carpe diem και seize the day και τους άλλους αφορισμούς.
Γιατί τελικά, κι ίσως λίγο πριν το τέλος, τόσο τελικά, ίσως τότε, τελικά, πέρα απ’ τις ρυτίδες τα περιττά κιλά και τις υποχρεώσεις, πέρα απ’ την κούραση και τ’ ανεκπλήρωτα όνειρα, μετά τους έρωτες που δεν έζησες έτσι όπως θα ήθελες και τα ταξίδια που δεν έκανες, μετά απ’ όλα εκείνα που περιμένεις και περίμενες να κάνουν τα παιδιά σου στ’ όνομα σου, μετά απ’ όλα όσα δεν πέτυχαν κι όλα όσα δεν προσπάθησες καν, μετά κι απ’ αυτά που κυνήγησες κι όσα άφησες να φύγουν, μετά από κάθε yolo και carpe diem και άδραξε τη μέρα που δεν κράτησαν, υπάρχεις εσύ, μπρος στον καθρέφτη, πιο γερασμένος από κάθε άλλη φορά, πιο κουρασμένος απ’ όσο αντέχεις, λίγο πριν το τέλος της παράστασης, και κοιτάς, και χαμογελάς με το φαφούτικο στόμα σου, και λες, ήσυχα, χωρίς εξάρσεις: «Yolo μαλάκα μου, άδραξε τη γαμημένη μέρα.»
Και λίγο πριν τα τινάξεις κάνεις κάτι που ποτέ δεν περίμενες, ούτε κανείς άλλος το περίμενε, ότι θα κάνεις.

Πηγή: Sanejoker

Υποψίες

Κι ενώ στην Ευρώπη ζούμε τον έντονο διπλωματικό πόλεμο της τουλίπας, εγώ προτίμησα μία πιο ήρεμη και πολιτισμένη οδό κι επέλεξα να παρακολουθήσω μία ενδιαφέρουσα κινηματογραφική πρόταση από Τουρκία η οποία δυστυχώς παίζεται σε μία μόνο σκοτεινή αίθουσα στην Αθήνα, στο πολυαγαπημένο μου Άστυ. Αναφέρομαι στην ταινία "Υποψίες". Η αλήθεια είναι πως μετά τους τίτλους τέλους ανέτρεξα στις πληροφορίες για να δω το έτος παραγωγής. Βλέποντας πως η ταινία είναι του 2015, έχω κάθε δικαίωμα να την χαρακτηρίσω ανατριχιαστικά προφητική γι' αυτό που βιώνει η Τουρκία σήμερα.
Η ταινία του Εμίν Αλπέρ τιμήθηκε με το ειδικό βραβείο της επιτροπής στην Βενετία. Προσωπικά η συγκεκριμένη ταινία αξίζει μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα για το ειλικρινές και το διορατικό της βλέμμα.
Μπορεί η Τουρκία να διαφημίζεται χρόνια τώρα για τα μνημεία της, τα υπέροχα τοπία της, τις γαλάζιες παραλίες της και την μέχρι πρόσφατα οικονομική της ανάπτυξη, αλλά όσοι την έχουν επισκεφθεί και την έχουν ζήσει από κοντά, γνωρίζουν πολύ καλά πως πίσω από την λαμπερή της βιτρίνα βρίσκεται μία χαβούζα δεκαοκτώ φυλών που στοιβάζονται σε παραγκουπόλεις απλωμένες κάτω από τις σκιές των γυάλινων ουρανοξυστών.
Ο σκηνοθέτης με αρκετή δόση ειλικρίνειας μας παρουσιάζει τη ζωή σε μία από τις παραγκουπόλεις αυτές έχοντας ως φόντο τους θεόρατους ουρανοξύστες της Κωνσταντινούπολης. Η κάμερα δε φεύγει από το εξαθλιωμένο αυτό αστικό διαμέρισμα, λες και μια "δύναμη" την κρατά εγκλωβισμένη ανάμεσα σε λαμαρίνες, λάσπες και σκουπίδια. Την ίδια αίσθηση έχουν κι οι κάτοικοι αυτών των περιοχών οι οποίοι προσπαθούν να επιβιώσουν περιορισμένοι σε κάποια αόρατα σύνορα που το ίδιο το καθεστώς τους έχει ορίσει.
Όσον αφορά την υπόθεση, ο πρωταγωνιστής της ταινίας αποφυλακίζεται με τον όρο να ρουφιανεύει στην αστυνομία, ανθρώπους που πιστεύει πως ανήκουν στον αντιεξουσιαστικό χώρο. Ως καμουφλάρισμα υποδύεται τον ρακοσυλλέκτη ώστε πέρα από τους υπόπτους να ψάχνει και για εκρηκτικούς μηχανισμούς μέσα στους κάδους. Προσπαθώντας να κερδίσει την εύνοια του προϊσταμένου του, θα αξιοποιήσει με ζήλο την ευκαιρία που του δίνεται. Ωστόσο ο πρώτος άνθρωπος με τον οποίον συναντιέται έξω από την φυλακή είναι ο αδελφός του, ο οποίος είναι ένας "δημόσιος υπάλληλος" με υπηρεσία να σκοτώνει τα αδέσποτα σκυλιά που κυκλοφορούν στην περιοχή. Τα δύο αδέλφια έχουν ένα χάσμα είκοσι ετών να καλύψουν. Αυτό το χάσμα όμως προκαλεί υποψίες. Και οι υποψίες σε περίεργα καθεστώτα, οδηγούν πολλές φορές σε επικίνδυνες καταστάσεις...

Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι εξαιρετικές αλλά προσωπικά ξεχώρισα τον αξιαγάπητο σκυλάκο που τραυματίστηκε από τον αδελφό του πρωταγωνιστή. Κι έχοντας παρακολουθήσει βίαιες σκηνές με θύματα τα αδέσποτα σκυλιά (πραγματικά το στομάχι μου έγινε κόμπος σε αρκετές στιγμές), η επιβίωση ενός στα χέρια του δολοφόνου ήταν χαρά θεού. Επίσης με εντυπωσίασαν τα βλέμματα των ηθοποιών και οι έντονες κινήσεις των χεριών τους καθώς μιλούσαν.
Σχετικά με το σενάριο, το βρήκα αρκετά έξυπνο αλλά σε πολλά σημεία ήταν εμφανής η αντιγραφή από άλλες ταινίες όπως για παράδειγμα η νυχτερινή σκηνή με τα σκυλιά που τρέχουν στο δρόμο μου θύμισε απίστευτα το εκρηκτικό ξεκίνημα του αριστουργηματικού "Βαλς με τον Μπασίρ" ή στο ξεκίνημα όπου ο πρωταγωνιστής ακούει μία έκρηξη και πάει να ανοίξει μία πόρτα η οποία όμως είναι αλυσοδεμένη, μου θύμισε το ξεκίνημα του θρυλικού "The Wall". Πέρα όμως από τις αντιγραφές ο σκηνοθέτης απέδειξε πως  περνάει εύκολα από το δράμα στο ψυχολογικό θρίλερ.
Επίσης η ταινία είχε αρκετούς συμβολισμούς. Το χάσμα των αδελφών συσχετίζεται με το χάσμα των κοινωνιών. Οι απανωτές εκρήξεις που ακούγονται στη ταινία υποδηλώνουν το επερχόμενο ξέσπασμα των λαών που τρέχουν με διαφορετικές ταχύτητες. Αυτή η έκρηξη ήδη πραγματοποιήθηκε στην Τουρκία λόγω του μεγάλου χάσματος των κοινωνικών τάξεων. Επερχόμενη είναι κι η έκρηξη μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Παράλληλα το ταρακούνημα του εδάφους συμβολίζει τη σαθρή επιφάνεια των σύγχρονων κοινωνιών. Ένα ράγισμα κι όλοι θα βρεθούμε στο ίδιο κενό.
Πέρα απ' όλα αυτά, η ταινία κατηγορεί με πολύ έξυπνο τρόπο τη δράση του παρακράτους στη γειτονική χώρα (όχι πως κι εμείς πάμε πίσω). Η αστυνομοκρατία, η τρομολαγνεία των Μ.Μ.Ε., η επαγγελματική ανασφάλεια κι η κοινωνική εξαθλίωση είναι οι βασικότεροι παράγοντες που θεμελιώνουν τα φασιστικά καθεστώτα. Κι όσο συντελείται αυτή η θεμελίωση, όλοι οι πολίτες είναι ύποπτοι!
Τέλος θέλω να αναφερθώ στο εκπληκτικό φινάλε της ταινίας. Το βλέμμα του πρωταγωνιστή γεμίζει συναισθήματα την οθόνη και μας προειδοποιεί πως όλοι μας μπορούμε να πέσουμε θύματα δημαγωγών και λοιπών καθαρμάτων που έχουν κάποια εξουσία στα χέρια τους. Ένα ισχυρό κατηγορώ!

Για μία ακόμη φορά η κινηματογραφική σχολή της Τουρκίας εντυπωσιάζει με την ορθή πολιτική της ματιά. Κι όπως ανέφερα εξαρχής, η ταινία αυτή είναι ανατριχιαστικά προφητική γι' αυτά που συμβαίνουν στην Τουρκία σήμερα.
Να το δουν οπωσδήποτε όσοι έχουν πολιτικές ανησυχίες.

Βαθμολογία: 9/10