Δυο φωτογραφίες

της Κυριακής Μπεϊόγλου

Μια από τις μέρες της μεγάλης βροχής, τις μέρες της μεγάλης οδύνης για όσα τραγικά συνέβησαν, κυκλοφόρησε μια φωτογραφία που νομίζω πως δεν θα ξεχάσουμε ποτέ. Η φωτογραφία ενός άνδρα που είχε προστατευμένα στην αγκαλιά του δυο κουτάβια.
Ενα σκυλάκι κι ένα γατάκι μέσα στο μαύρο μπουφάν του. Βρεγμένα και τρομαγμένα. Αγκαλιασμένα μέσα στην ίδια αγκαλιά. Μέσα στα χέρια του. Πίσω του, το καφέ της λάσπης, το γκρίζο του ουρανού, το θλιβερό τοπίο της καταστροφής. Μα να, που μέσα στα στενάχωρα συναισθήματα μπήκε σε πρώτο πλάνο η ελπίδα. Ενας άνθρωπος, ίσως κι άλλοι, νοιάστηκαν και για τα ζώα.
Νοιάστηκαν για τα πλάσματα που μόνα κι αβοήθητα επιβίωσαν από τη μεγάλη καταστροφή. Η φωτογραφία κυκλοφόρησε παντού κι έγινε εκείνη τη δύσκολη μέρα ένα σημείο αναφοράς. Μια συμβολική πράξη όταν άρχισαν οι κρίσεις και οι επικρίσεις. Ηρέμησε τα πνεύματα αυτή η αγκαλιά του ανθρώπου με τα ζώα.
Την επόμενη μέρα, μια άλλη φωτογραφία ήρθε και πάλι να καθαρίσει το τοπίο των διαφωνιών και των αντεγκλήσεων. Αυτή τη φορά όχι για τη μεγάλη καταστροφή στη Δυτική Αττική, αλλά για την 44η επέτειο του Πολυτεχνείου. Ποιοι έχουν δικαίωμα να το γιορτάζουν και ποιοι όχι; Τι έκαναν όσοι από αυτούς ήταν μέσα και τι δεν έκαναν;
Διαφωνίες και λογομαχίες στα μέσα κοινωνική δικτύωσης. Και ξαφνικά: Μια φωτογραφία του Μανώλη Γλέζου. Στον προαύλιο χώρο του Πολυτεχνείου, κάτω από τη δυνατή βροχή και τον βαρύ ουρανό. Με σηκωμένη τη γροθιά. Μόνος.
Απέδωσε στους νεκρούς τον δικό του φόρο τιμής. Σχεδόν εκατό χρόνων, ένα πλάσμα μυθικό. Ηταν η δεύτερη φωτογραφία που μας ένωσε. Μας έκλεισε μέσα στη δυνατή γροθιά του όλους. «Εδώ είμαστε, μαζί σας, δεν ξεχάσαμε, δεν ξεχνούμε». Κι ας έχουμε για λίγο αφεθεί μέσα στην παραζάλη του καιρού, ας έχουμε πιαστεί προσωρινά στο δίχτυ της απογοήτευσης.
Δυο φωτογραφίες που μας έκαναν να σιωπήσουμε και να ενωθούμε για λίγο. Να δούμε τον κόσμο γύρω μας. Μέσα στα χέρια του ανθρώπου που προστάτεψε τα μικρά ζώα, μέσα στη γροθιά του Μανώλη Γλέζου, κρύβονται τα καλύτερα μας αισθήματα. «Της ψυχής μας το ακριβότερο υλικό».
Η αλληλεγγύη και η ελευθερία. Δεν ξέρω πώς μπορούν να μας ενώσουν οι δύσκολοι καιροί για να αλλάξουμε ότι είναι καιρός να αλλάξει. Ισως χρειάζεται απλά μια απόφαση σαν την «Απόφαση» του Μπέρτολτ Μπρεχτ: Χρειάζονται πολλά, τον κόσμο για ν’ αλλάξεις. Οργή κι επιμονή.
Γνώση κι αγανάκτηση. Γρήγορη απόφαση, στόχαση βαθιά. Ψυχρή υπομονή κι ατέλειωτη καρτερία. Κατανόηση της λεπτομέρειας και κατανόηση του συνόλου. Μονάχα η πραγματικότητα μπορεί να μας μάθει πώς την πραγματικότητα να αλλάξουμε.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών