Η φύση σε ρόλο γκρεμιστή και χτίστη

Μετά από κάθε φυσική καταστροφή επαναλαμβάνουμε τη γνώριμη πλέον φράση «κάθε χρόνο τα ίδια». Ποτέ όμως δεν έχουμε αναλογιστεί τα αίτια των συνεχιζόμενων καταστροφών κι έτσι μετά από διάφορα ακραία καιρικά φαινόμενα, μετράμε υλικές ζημιές κι ενίοτε θανάτους.
Αυτό που μ’ εξοργίζει συνήθως σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές είναι η ηλιθιωδώς ευθυνόφοβη στάση που κρατούν αρκετοί λέγοντας πως «η φύση εκδικείται». Η φύση δεν έχει ανθρώπινη υπόσταση οπότε δεν είναι εκδικητική. Απλά εμείς έχουμε ξεχάσει να συνυπάρχουμε αρμονικά μαζί της. Κάποιοι πιο σοβαροί παρατηρητές συνήθως αναφέρονται στην έλλειψη αντιπλημμυρικών μέτρων κατά την υλοποίηση δημοσίων έργων αλλά κι ιδιωτικών πρωτοβουλιών. Κι ενώ πάντα θίγεται αυτό το λάθος, ποτέ δεν διορθώνεται σε νεώτερες κατασκευές.
Ακούγοντας ραδιοφωνικά την καταστροφή της Μάνδρας Αττικής, έπεσα πάνω σε δηλώσεις του ομότιμου καθηγητή Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημήτρη Παπανικολάου, ο οποίος ανέφερε πως την συγκεκριμένη περιοχή την είχε επιλέξει ως παράδειγμα σε μεταπτυχιακούς φοιτητές του, για να τους επισημάνει τις καταστροφικές επεμβάσεις σε ένα τοπίο. Μάλιστα την είχε επιλέξει ως περιοχή επικίνδυνη για πλημμύρες. Οπότε για κάποιους, η καταστροφή αυτή ήταν αναμενόμενη, κάτι που αποδεικνύει πως τίποτα δεν ήταν τυχαίο.
Ο ίδιος εξήγησε απλά και κατανοητά πως η παλιά εθνική οδός Αθηνών-Πατρών και κάποια στρέμματα που δόθηκαν από το δήμο για να χρησιμοποιηθούν ως χώροι αμαξοστασίων και σούπερ μάρκετ, στάθηκαν αφορμή να μπαζωθεί αλλά και να εμποδιστεί για πεντακόσια μέτρα, ένας χείμαρρος που δημιουργούταν από μικρά ρυάκια της ευρύτερης περιοχής. Αυτά τα πεντακόσια μέτρα μπαζώματος αρκούσαν για να γίνει η πρωτοφανής καταστροφή που παρακολουθήσαμε από τους τηλεοπτικούς μας δέκτες.
Αμέσως σκέφτηκα τις δικές μας επεμβάσεις στο νησί. Η Χίος μπορεί να μη φημίζεται για ποτάμια αλλά το ιστορικό της σε πλημμύρες είναι πλούσιο. Πέρα λοιπόν από το αντιαισθητικό κομμάτι των μπαζωμάτων, έχει αποδειχθεί πολλές φορές πως η επιλογή αυτή κρύβει αρκετούς κινδύνους.
Καλό είναι λοιπόν να αρχίσουμε να βλέπουμε τα πράγματα λίγο αλλιώς. Κι ας ξεκινήσουμε με το σκεπτικό πως η φύση δεν εκδικείται. Η φύση λειτουργεί ως γκρεμιστής αλλά κι ως χτίστης. Αν την ακούσουμε, ίσως καταφέρουμε να κατανοήσουμε επιτέλους τα λάθη μας. Κι αυτό θα είναι ένα σοβαρό βήμα για να μειωθούν οι βιβλικές καταστροφές που κάθε τόσο συμβαίνουν στη χώρα μας.

Πρώτη δημοσίευση: aplotaria.gr