Θράκη, τόσο κοντά, τόσο μακριά...

Αν δεν συναναστραφείς με τους Πομάκους, ποτέ δε θα καταλάβεις την ιστορία τους και την καθημερινότητά τους. Ένα από τα καλά της στρατιωτικής μου θητείας είναι ότι βρέθηκα για ενάμισι μήνα στην Ξάνθη. Εκείνη τη περίοδο συνάντησα αρκετούς. Αξέχαστοι διάλογοι σε γερμανικά νούμερα και λάντζα με πιτσιρίκια που δεν ήξεραν να μιλήσουν ελληνικά. 

Μία από τις περιπόλους μου, την μοιράστηκα μ' έναν Πομάκο. Δυστυχώς έχω ξεχάσει το όνομά του. Θυμάμαι όμως το όνομα της γυναίκας του. Την έλεγαν Φατμέ. Εκείνη τη μέρα έμαθα επίσης πως το Φατμέ σημαίνει Παναγιά. Μου μιλούσε για τη ζωή του στα Πομακοχώρια. Τις καπνοκαλλιέργειες που είχε με τον πεθερό του. Ανησυχούσε για την παραγωγή της χρονιάς, μιας και ήταν φαντάρος και δεν είχε το χρόνο και την πολυτέλεια να βρίσκεται εκεί. Μου ανέφερε τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη. Είχε σπουδάσει θεολογία. Τον ρώτησα αν τον ενοχλεί η παρουσία του σταυρού στο τζόκεϊ που αναγκαστικά φορούσε ως φαντάρος. "Αυτά είναι απλά σύμβολα σειρούλα, το θέμα είναι τι πιστεύει ο καθένας μέσα του. Αυτό προστατεύω..." . 

Όταν με στέλνανε στα μαγειρεία μου έδιναν και δύο Πομάκους για να με βοηθήσουν. Πολλές φορές ερχόντουσαν παιδιά.  Πολύ κλειστοί χαρακτήρες. Τους μιλούσα κι έσκυβαν το κεφάλι. Τότε δε μπορούσα να καταλάβω την περίεργη συμπεριφορά τους. Με κινήσεις τους έδειχνα πως να κόβουν τις πατάτες και πως να ετοιμάσουν τα πρώτα υλικά που θα χρησιμοποιούσε για το φαγητό ο μάγειρας.

Η ιδιαίτερη αυτή σχέση που ανέπτυξα με τους Πομάκους, με ώθησε να μάθω την ιστορία τους. 

Είναι μία αδικημένη φυλή. Όπως λένε οι ίδιοι "Στην Ελλάδα νιώθω Τούρκος, και στην Τουρκία Έλληνας". Ξεχασμένα χωριά στα σύνορα με την Βουλγαρία.

"Αγαπούν την Ελλάδα, την θεωρούν τόπο τους, απλά πιστεύουν πως οι Έλληνες τους έχουν ξεχασμένους" λέει η φωτογράφος Πέπη Λουλακάκη, η οποία ταξίδεψε στα απομακρυσμένα χωριά και γνώρισε καλύτερα αυτούς τους ανθρώπους, και συνεχίζει "Οι χριστιανοί με τους τουρκογενείς ζουν αρμονικά μεταξύ τους. Το καταλαβαίνει αυτό οποιοσδήποτε πηγαίνει στις μεγάλες πόλεις. Απλώς, όταν ξεσπάσει ένα επεισόδιο - ας πούμε πολιτικού χαρακτήρα - ξεσπάει και τρομερή εσωστρέφεια. Οι άνθρωποι κλειδαμπαρώνονται στα σπίτια τους, πολλές φορές για ολόκληρες μέρες". 

Συμφωνώ απόλυτα με την άποψη της φωτογράφου. Στην πόλη της Ξάνθης ζουν όμορφα οι χριστιανοί με τους μουσουλμάνους. Το βλέπεις ακόμα και με τους ναούς. Υπάρχει μία αρμονία μεταξύ καμπαναριών και μιναρέδων. Μαζί με την καμπάνα ακούς και τον ιμάμη που προσεύχεται. Κι αυτό δεν ενοχλούσε κανέναν. 

Κάθε μέρα ζούσα ένα υπέροχο πάντρεμα Ανατολής και Δύσης. 

Μια αυθεντική βαλκανική ύπαιθρος.

Από τις 27 Μαρτίου μέχρι τις 28 Απριλίου θα φιλοξενηθεί η φωτογραφική έκθεση της Πέπη Λουλακάκη, "Θράκη, τόσο κοντά, τόσο μακριά" στο Μουσείο Μπενάκη (κεντρικό κτίριο). Αξίζει να την επισκεφθούμε.