Πάνω σε μία συζήτηση είχα ακούσει πως οι Ιταλοί συνηθίζουν να λένε «Vedi Napoli e poi muori!», δηλαδή "να δω την Νάπολη κι ας πεθάνω". Στην Ελλάδα όσους ρώτησα για την πόλη αυτή μου συνέστησαν ιδιαίτερη προσοχή διότι υπάρχει μεγάλη εγκληματικότητα και φτώχεια.
Η αλήθεια τελικά βρίσκεται κάπου στη μέση και περιγράφεται πολύ εύστοχα από έναν ελληνόφωνο Ναπολιτάνο στο ντοκιμαντέρ "Black μπεεε" (το οποίο αξίζει να δείτε). Ο συμπαθής νεαρός εξηγεί πως η Ελλάδα και η Ιταλία (κυρίως η Νάπολη) έχουν εντυπωσιακές ομοιότητες, οπότε κάθε Έλληνας που επισκέπτεται την πόλη αυτή θα πρέπει να νιώθει απόλυτη οικειότητα με το ναπολιτάνικο αστικό περιβάλλον. Κοιτώντας την Νάπολη από το Καστέλ Σαντ' Έλμο, δηλώνει ότι ήταν η πιο πυκνοκατοικημένη πόλη της Ευρώπης και γι' αυτόν τον λόγο πολλές αρρώστιες και λιμοί ξεκίνησαν από εκεί. Παράλληλα δείχνει προς τον Βεζούβιο αποκαλώντας τον τέρας, αλλά του δίνει την ίδια στιγμή κι ένα κύρος, αναφέροντας πως το ηφαίστειο επιδρά πάνω στο χαρακτήρα των Ναπολιτάνων. Η επικινδυνότητά του αλλά κι η επερχόμενη έκρηξή του, έχει αναγκάσει τους κατοίκους της πόλης να ζουν την κάθε μέρα έντονα σαν να είναι η τελευταία. Κι αυτό φαίνεται από τη πρώτη στιγμή που πατάει κανείς το πόδι του στην πρωτεύουσα της Καμπάνια.
Γι' αυτό το λόγο σκέφτηκα να ξεκινήσουμε την φωτογραφική μας βόλτα από το Καστέλ Σαντ' Έλμο (00:07-01:12), διότι από εκεί μπορούμε να παρατηρήσουμε ολόκληρη την πόλη από ψηλά και να βρούμε πάνω στον επίγειο χάρτη τα σημαντικότερα αξιοθέατα και μνημεία της, όπως την στενή οδό της Σπακαναπολι (00:25), το ψηλό καμπαναριό της Σάντα Κιάρα, την γυάλινη οροφή της Γκαλερία Ουμπέρτο Α' (00:17), το Καστέλ Νουόβο (00:17), την τεράστια Πιάτσα ντελ Πλεμπισίτο με την εκπληκτική νεοκλασική εκκλησία του Σαν Φραντσέσκο ντι Πάολα (00:13) και φυσικά τον Βεζούβιο στο βάθος.
Το Καστέλ Σαντ' Έλμο (00:32-01:12) αξίζει να το επισκεφθεί κανείς για να θαυμάσει την θέα πίνοντας το καφεδάκι του στις γύρω καφετέριες ή βολτάροντας πάνω στα τείχη. Αξίζει όμως και σαν μνημείο για το περίεργο σχήμα του. Η πρώτη οχύρωση έγινε το 1330 αλλά την τελική του μορφή την έδωσε ένας από τους μεγαλύτερους στρατιωτικούς αρχιτέκτονες εκείνης της εποχής, ο Πέντρο Σκρίμπα. Περιπλανώμενοι στα τείχη του κάστρου συναντήσαμε και τον πρώτο ελληνόφωνο Ιταλό, ο οποίος μας έπιασε κουβέντα μόλις αντιλήφθηκε πως μιλάμε ελληνικά. Από τα λεγόμενά του διαπίστωσα πως κι εκείνος προσπαθούσε να μας πείσει για την ομοιότητα των Ναπολιτάνων με τους Έλληνες. Στο μόνο που διαφέρουμε έλεγε, είναι στην οδήγηση, θεωρώντας τους Ιταλούς πιο επικίνδυνος στους δρόμους. Και δεν είχε πολύ άδικο...
Στο κάστρο ανεβήκαμε με το οδοντωτό τελεφερίκ αλλά κατηφορίσαμε από τα σκαλιά των συνοικιών του Βομέρο. Τα στενά σοκάκια μας οδήγησαν στην εντυπωσιακή Πιάτσα ντελ Πλεμπισίτο (01:13-01:52). Η πλατεία αυτή εν μέρει προδίδει το κρυφό πόθο των Ναπολιτάνων να ξεπεράσουν την Αιώνια Πόλη σε μεγαλειότητα κι ομορφιά. Οι δυο σειρές δωρικών κιονοστοιχίων είναι μία "αποτυχημένη" αντιγραφή της πλατείας του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό ενώ η πρωτότυπη μορφή του ναού είναι αντιγραφή από το Πάνθεον της Ρώμης. Το τελικό σύνολο μας δίνει έναν επιβλητικό ναό ύψους 53 μέτρων με έναν ιδιαίτερα ψυχρό κι αυστηρό ρυθμό. Η όψη του, τόσο από ψηλά (στο κάστρο) όσο κι από κοντά, δίνουν την εντύπωση ενός κτιριακού συγκροτήματος που δεν έχει σχέση με την αύρα της υπόλοιπης πόλης. Παρ' όλα αυτά σε κερδίζει με τον όγκο του, ενώ η αμφιθεατρική του πλατεία σου δίνει την αίσθηση μίας ανοιχτής αγκαλιάς που είναι έτοιμη να σε φιλοξενήσει στους κόλπους της. Καθίσαμε αρκετή ώρα στα σκαλιά της εκκλησίας, έχοντας από την μία πλευρά μία παρέα παιδιών που παίζανε ποδόσφαιρο κι από την άλλη ένα τεθωρακισμένο με φαντάρους που φύλαγαν την κεντρική πλατεία από ενδεχόμενες τρομοκρατικές επιθέσεις. Παρά τους φόβους και τις υποψίες που πλανιόνταν πάνω από την Ευρώπη για ενδεχόμενο τρομοκρατικό χτύπημα, ο κόσμος απολάμβανε ανέμελα την ηλιόλουστη μέρα προσπερνώντας αδιάφορα τις χακί στολές. Είναι λογικό να γίνεται ο καθένας παράτολμος σ' αυτήν την πόλη, όταν μεγαλώνει έχοντας ένα ενεργό ηφαίστειο πάνω από το κεφάλι του.
Στο τελείωμα της πλατείας βρίσκεται η κομψότατη Γκαλερία Ουμπέρτο Α' (01:53-02:05), η οποία θυμίζει πολύ την αντίστοιχη του Μιλάνο. Η στοά κατασκευάστηκε το 1884 λίγο μετά την επιδημία χολέρας που έπληξε την πόλη. Την προσοχή του επισκέπτη κλέβει ο μωσαϊκός μαρμάρινος διάκοσμος και τα ψηφιδωτά στις όψεις των κτιρίων. Όμως την μεγαλύτερη εντύπωση την προκαλεί ο τρούλος και οι οροφές που είναι από σίδερο και γυαλί, αφήνοντας όλο το φως να περνάει στο εσωτερικό χώρο. Περπατώντας μέσα στη στοά, ένιωθα πως εκεί μέσα χτυπάει ο αστικός παλμός της πόλης. Παλιά στέκια με όμορφη διακόσμηση και καλλιτεχνικό ύφος κι έναν κόσμο τελείως διαφορετικό απ' αυτόν που συναντήσαμε στις άλλες γειτονιές της Νάπολης.
Βγαίνοντας από τη δυτική έξοδο, πέσαμε πάνω στο Κάστελ Νουόβο (02:06-02:35). Το οχυρό αυτό πήρε την συγκεκριμένη ονομασία για να ξεχωρίζει από το Καστελ Ντελ' Όβο και το Καπουάνο. Από το αρχικό του σχήμα (ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1279), έχει διατηρηθεί η Καπέλα Παλατίνα αλλά αυτό που κέρδισε το θαυμασμό μας είναι η υπέροχη Άρκο ντι Τριόνφο (Αψίδα του Θριάμβου) και οι πέντε επιβλητικοί πύργοι. Η πανέμορφη αψίδα είναι ένα σημαντικό δείγμα πρώιμης Αναγέννησης για την Νότια Ιταλία. Στην κορυφή της συναντάμε τις αλληγορικές φιγούρες των Τεσσάρων Αρετών, της Εγκράτειας, της Δικαιοσύνης, της Ευψυχίας και της Γενναιοφροσύνης, ενώ ακριβώς από πάνω τους στέκουν δύο ποταμοί κι ο αρχάγγελος Μιχαήλ (02:26).
Από το Κάστελ Νουόβο πήραμε τον παραλιακό δρόμο (02:36-03:08) για να βρεθούμε σε ένα άλλο πανέμορφο κάστρο, το Καστέλ Ντελ' Όβο, ή αλλιώς το Κάστρο του Αυγού (03:09-03:30), το οποίο είναι και το παλιότερο οχυρό της πόλης. Χτίστηκε πάνω στο νησάκι Μεγαρίδα από τον Ρωμαίο πατρίκιο Λούκουλλο. Τον 5 αι. μετατράπηκε σε μοναστήρι. Το κτιριακό συγκρότημα πέρασε από πολλούς κατακτητές οι οποίοι αλλοίωναν με επεμβάσεις τους την όψη του μέχρι που καταστράφηκε από την πολιορκία του Φερδινάδου Β' της Ισπανίας. Αν και ξαναχτίστηκε έπεσε σε αχρηστία μ' αποτέλεσμα να προταθεί η κατεδάφισή του. Ευτυχώς όμως το 1975 ξεκίνησε η αναστήλωσή του κι έτσι σήμερα κάτοικοι κι επισκέπτες μπορούν να θαυμάζουν από τις πολεμίστρες του τα ηλιοβασιλέματα της Δυτικής Μεσογείου.
Πριν πέσει η νύχτα επιστρέψαμε πάλι στο κέντρο της πόλης για να περπατήσαμε κατά μήκος του στενού δρόμου που ονομάζεται Σπακανάπολι. (03:30-04:41). Ο συγκεκριμένος δρόμος είναι μία από τις τρεις κεντρικές οδούς της ελληνορωμαϊκής Νάπολης. Εκεί συναντήσαμε και τις σημαντικότερες εκκλησίες της παλιάς πόλης. Πρώτη στάση στην πλατεία του Τζέζου Νουόβο με την ομώνυμη εκκλησία (03:49-04:11). Η τραχιά κι άσχημη πρόσοψή της αποτελούσε τμήμα του Παλάτσο Σανσεβερίνο (15ου αι.), το οποίο αγοράστηκε από τους Ιησουίτες, οι οποίοι και διατήρησαν όταν το μετέτρεψαν σε εκκλησία. Όσο όμως άσχημο δείχνει το κτίριο εξωτερικά τόσο εντυπωσιακός είναι ο εσωτερικός του διάκοσμος με υπέροχες νωπογραφίες και πολύχρωμα μωσαϊκά δάπεδα. Δίπλα στον Τζέζου Νουόβο βρίσκεται το μοναστήρι της Σάντα Κιάρα. Το κτίριο καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά το 1943. Μετά από προσπάθειες αποκατάστασης έχουμε σήμερα την λιτή του όψη η οποία ταιριάζει για φραγκισκανή εκκλησία. Σ' έναν παράδρομο της Σπακανάπολι βρίσκεται η Καπέλα Σανσεβέρο με την πολυτελή γλυπτή διακόσμηση. Δυστυχώς όμως δεν μας επέτρεψαν να φωτογραφίσουμε τα υπέροχα γλυπτά. Αξίζει όμως να την επισκεφθεί κανείς για να θαυμάσει τα "διάφανα" γλυπτά της.
Ο δρόμος μας οδήγησε στην Βία ντεϊ Τριμπουνάλι (04:18-04:44) με την ιδιαίτερη μοναστηριακή εκκλησία Τζερολάμινι, τον Σαν Πάολο Ματζόρε και την οδό Σαν Γκρεγκόριο Αρμένο με τα ερείπια της αρχαίας πόλης που βρίσκονται κάτω από τη συνοικία. Σ' αυτήν την γειτονιά κάποτε υπήρχε η ελληνική Αγορά και μετέπειτα το ρωμαϊκό Φόρουμ. Στη θέση του Σαν Πάολο Ματζόρε έστεκε ο ναός των Διόσκουρων, ο οποίος μετατράπηκε τον 8 αι σε χριστιανική βασιλική. Σήμερα έχουν μείνει μόνο δύο κίονες του παλιού ναού, οι οποίοι στέκουν στην πρόσοψη της εκκλησίας.
Τελευταία στάση της βόλτας μας είναι ο μεγάλος καθεδρικός που χτίστηκε τέλη του 13ου με αρχές του 14ου αι. (04:45-05:11). Το κτίριο είναι ένα σύμπλεγμα παλιότερων χριστιανικών κτιρίων, όπως της μεσαιωνικής βασιλικής της Σάντα Ρεστιτούτα και του βαπτιστηρίου Σαν Τζιοβάνι ιν Φόντε. Μεταγενέστερη είναι και η Κρύπτη η οποία χτίστηκε κάτω από την κόγχη τον 16ο αι. για να στεγάσει τα λείψανα του Αγίου Ιανουαρίου, προστάτη της πόλης. Πέρα από τα όμορφα βιτρό, αξίζει να θαυμάσει κανείς τα πανέμορφα ψηφιδωτά του βαπτιστηρίου, τα οποία ανάγονται στον 6ο αι.
Η Νάπολη είναι η τρίτη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Ιταλίας. Ξεχωρίζει όμως για την έντονη ζωή τόσο σε καθημερινή βάση όσο και σε νυχτερινή διασκέδαση. Τη μέρα επικρατεί το αδιαχώρητο στους στενούς δρόμους της Σπακανάπολι από τουρίστες, κατοίκους, οχήματα και μηχανάκια, ενώ τη νύχτα μετατρέπεται σε ένα υπαίθριο μπαρ γεμάτο νέους που πίνουν στις μικρές πλατείες και στα γύρω στενά. Εντύπωση επίσης προκαλεί κι η ψαραγορά της πόλης. Γι' αρκετή ώρα στάθηκα σε μία λευκή λεκάνη με νερό όπου μέσα ένα ζωντανό χταπόδι ξεφυσούσε με οργή το νερό περιμένοντας την επερχόμενη σφαγή του σε κάποια κουζίνα. Πήγα κοντά του και είδα το βλέμμα μου. Ένιωσα πως είχε συνείδηση της κατάστασή τους και σαν να εκλιπαρούσε κάπως να είναι σύντομος κι ακαριαίος ο θάνατός του. Γύρισα την πλάτη κι έφυγα με γοργό κι ενοχικό βήμα.
Από την άλλη, η πόλη φημίζεται για το πανεπιστήμιό της, το οποίο θεωρείται ως ένα από τα παλαιότερα της Ευρώπης. Αυτό δίνει μία επιπλέον ζωντάνια τόσο στους ρυθμούς της πόλης όσο και στις προσόψεις των κτιρίων, οι οποίες είναι γεμάτες από πολιτικοποιημένα γκράφιτι. Περιμετρικά του πανεπιστημίου υπάρχουν διάφορα μικρά μπαρ και κάβες ενώ οι γύρω πεζόδρομοι γεμίζουν το βράδυ παρέες για ποτό, πίτσα και ζωντανή μουσική.
Η πρωτεύουσα της Καμπάνια είναι ιδιαίτερη πόλη. Με το πέρασμα των αιώνων έχει διατηρήσει ένα κομμάτι της ιταλικής φινέτσας που έχει εξαφανιστεί στο βορρά. Έχει κρατήσει ζωντανό τον μύθο της κι αυτό την κάνει να παραμένει δεμένη με το μακρινό της παρελθόν, κάτι το οποίο έπαψε να ισχύει στη δικιά μας χώρα.
Γι' αυτό είναι έντονο το ελληνικό στοιχείο σε κάθε στενό της πόλης.
Ακόμη και στο όνομά της.
Η Νάπολη καταφέρνει και πείθει τον κάθε επισκέπτη πως είναι και θα είναι επάξια η ιστορική πρωτεύουσα της Magna Grecia.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου