Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω αναφέρει πως αρκετά κινηματογραφικά διαμάντια περνούν αθόρυβα από τις σκοτεινές αίθουσες, μ' αποτέλεσμα να μην τραβούν τη προσοχή και το ενδιαφέρον που τους αναλογεί. Δε θυμάμαι αν η συγκεκριμένη ταινία προβλήθηκε σε κάποιο κινηματογράφο, εκτός κι αν δεν βρήκε διανομή στη χώρα μας, μ' αποτέλεσμα να καεί άδικα όπως συνέβη και σ' άλλες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα το εξαιρετικό The Witch. Για την "Γέννηση ενός Ηγέτη" είναι διπλό το κρίμα διότι η σκηνοθεσία, τα πλάνα κι η μουσική σίγουρα αναδεικνύονται περισσότερο σε έναν κινηματογράφο παρά σε μια ιδιωτική προβολή.
Ένα ακόμη στοιχείο που κάνει τη συγκεκριμένη ταινία ξεχωριστή είναι πως πατάει πάνω σε πολλά επίπεδα καθώς ταλαντεύεται σε πραγματικά γεγονότα και σε μία αόριστη εξέλιξη, η οποία όμως δε διαφέρει μ' αυτά που ακολούθησαν εκείνη τη περίοδο. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος έχει πλέον λήξει με την Αντάντ θριαμβεύτρια στο πεδίο των μαχών. Ένας Αμερικανός διπλωμάτης εγκαθίσταται με την οικογένειά του στην Γαλλία, καθώς του έχει ανατεθεί να είναι ρυθμιστής σε μία συμφωνία παράδοσης της ηττημένης Γερμανίας. Η περίοδος είναι έκρυθμη καθώς κι οι δυο πλευρές μετρούν τις απώλειές τους και προσπαθούν ξανά να ορθοποδήσουν. Την ίδια στιγμή ο γιος της οικογένειες ζει ένα πρωτόγνωρο αδιέξοδο καθώς αποπροσανατολίζεται στο νέο περιβάλλον καθώς νέα πρόσωπα έχουν μπει στη ζωή του. Ο δυναμικός του χαρακτήρας προκαλεί προβλήματα στους γονείς του, οι οποίοι προσπαθούν να τον τιθασεύουν με άσχημες συνέπειες τόσο στους ίδιους όσο και στα πρόσωπα που τους περικλείουν. Οι εξελίξεις όμως τρέχουν. Οι διπλωμάτες σχεδιάζουν ένα μίνι πραξικόπημα, όπου κεκλεισμένων των θυρών μοιράζουν εδάφη, πόλεις και θρησκείες, την ώρα που η Γερμανία αποφασίζει να συνθηκολογήσει. Κι ενώ τα πραγματικά τους κίνητρα είναι να νεκρώσουν κάθε παράγοντα που μπορεί να επιφέρει ανάπτυξη (πολεμική, βιομηχανική, οικονομική κ.ο.κ.) στον εχθρό, οι αποφάσεις που παίρνουν, δεν είναι τίποτα παραπάνω από το σπέρμα του φασισμού που σκέπασε μετέπειτα την Ευρώπη.
Τόσο ο τίτλος της ταινίας όσο και το τρέιλερ που κυκλοφορεί, είναι παραπλανητικοί και το πιστεύω αυτό διότι ενώ έχεις προετοιμαστείς να παρακολουθήσεις τα βιώματα που δημιουργούν έναν δικτάτορα, τελικά γίνεσαι μάρτυρας της γέννηση του σκοταδισμού. Ωστόσο σου παρουσιάζει και το πρώτο σκέλος, στο οποίο η ολοκλήρωση της ηγετικής φυσιογνωμίας περνιέται σε δύο στάδια ταυτοχρόνως, κάτι που δίνει ένα ιδιαίτερο κύρος στο σενάριο. Την πολυεπίπεδη αυτή ανάλυση, διαπιστώνουμε λίγο πριν το χαοτικό φινάλε.
Είναι γνωστό πως η βάση που ξεκινάει το χτίσιμο της προσωπικότητας ενός ηγέτη, είναι τα παιδικά του βιώματα κι οι σχέσεις με τους γονείς. Το συναίσθημα που κυριεύει τον ήρωα και τον μετατρέπει σε ένα καταστροφικό κι αυτοκαταστροφικό ον, είναι ο θυμός. Γι' αυτόν τον λόγο, η ιστορία είναι χωρισμένη σε κεφάλαια-θυμούς. Ωστόσο, οι παρεμβάσεις των γονιών είναι κάπως ασαφείς, κάτι που στρέφει την προσοχή των θεατών κατευθείαν στον μικρό ήρωα. Αξιοποιώντας την ευκαιρία που του δίνεται, γίνεται ο ρυθμιστής του σπιτιού. Οι μεταβολές στη ψυχοσύνθεσή του, επηρεάζουν το κλίμα και τις αποφάσεις των γονέων. Όταν το συνειδητοποιεί αυτό ο πατέρας είναι πλέον αργά. "Δε θα αφήσουμε ένα παιδί να εξουσιάζει το σπίτι μας" δηλώνει καθώς μπαίνει με απειλητικές διαθέσεις στο δωμάτιο του μικρού για να τον τιμωρήσει. Όμως οι θυμοί κι η ισχυροποίηση της προσωπικότητας, έχουν στήσει ήδη τα θεμέλια ενός ανερχόμενου ηγέτη.
Το να γίνει όμως κάποιος ηγέτης, χρειάζεται υπομονή και διακριτικότητα. Οφείλει να χει το χάρισμα στο να ελίσσεται αθόρυβα ανάμεσα από σπουδαία πρόσωπα και να απορροφά κάθε πληροφορία που μπορεί μελλοντικά να του φανεί χρήσιμη. Χωρίς να τραβάει πάνω του την προσοχή, κάθεται στην άκρη του τραπεζιού ή σε μια σκοτεινή γωνία και συλλέγει κάθε συζήτηση που πραγματοποιείται κοντά του. Κι αφού αποκτήσει τα κατάλληλα εφόδια, ξεκινάει τις δημόσιες σχέσεις που θα τον βοηθήσουν στην προσωπική του ανάδειξη.
Αυτές οι δυο περίοδοι εξέλιξης, παρουσιάζονται ταυτόχρονα την ίδια ακριβώς στιγμή με μία εκπληκτική μαεστρία που σε βρίσκει απροετοίμαστο στο τελείωμα του έργου.Για να πετύχει όμως αυτό, ο νεαρός ηθοποιός Μπρέιντι Κορμπέτ πραγματοποίησε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, βασιζόμενος σε ένα εκπληκτικό καστ ηθοποιών. Η Μπερενίζ Μπεζό που την γνωρίσαμε στο The Artist ερμηνεύει την αινιγματική μητέρα του πρωταγωνιστή ενώ για τον Λίαμ Κάνινγχαμ έρχεται γάντι ο ρόλος του διπλωμάτη που προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ οικογένειας και καθήκοντος. Επίσης αρκετά ερωτεύσιμη η Στέισι Μάρτιν που υποδύεται την δασκάλα του μικρού πρωταγωνιστή ενώ έκπληξη της ταινίας είναι ο Ρόμπερτ Πάττινσον, ο οποίος φαίνεται πως επιλέγει καλύτερους ρόλους απ' αυτούς που τον είχαμε γνωρίσει. Η αποκάλυψη όμως στη ταινία είναι η ανεπανάληπτη ερμηνεία του πιτσιρικά Τομ Σγουίτ, για τον οποίον δεν έχω λόγια να περιγράψω τον ενθουσιασμό που μου προκάλεσε το παίξιμό του. Επίσης κι οι δεύτεροι ρόλοι είναι εξαιρετικοί, όπως της υπηρέτριας που φροντίζει τον μικρό αλλά και του παπά.
Ωστόσο, η μοναδικότητα της ταινίας στηρίζεται και στα εκπληκτικά της πλάνα. Μία μαγεία που σπάνια συναντάμε στον κινηματογράφο. Το συγκεκριμένο έργο ανήκει στην κατηγορία των ταινιών όπου κάθε πλάνο θα μπορούσε άνετα να είναι ένας πίνακας ζωγραφικής ή μία στατική φωτογραφία. Ο φωτισμός, τα χρώματα κι η ισορροπία των μορφών μέσα στο κάδρο, προσφέρουν ένα μοναδικό έργο τέχνης, το οποίο δένει απίστευτα με την υποβλητική μουσική του Σκοτ Γουώκερ.
Είναι εξαιρετική η ξεχωριστή παρουσίαση των προσώπων αλλά αυτό που κέρδισε την εκτίμησή μου είναι τα διπλωματικά παρασκήνια. Ο κυνικός τρόπος με τον οποίον κάποιοι άνθρωποι χαράζουν γραμμές πάνω στους χάρτες και μεταβάλουν το ρου της ιστορίας αλλά και της καθημερινής ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων, τη στιγμή που αδυνατούν να ρυθμίσουν την ίδια τους τη ζωή. Στο αρρωστημένο ημίφως της Κεντρικής Ευρώπης, προσπαθούν να κρύψουν τις αδυναμίες τους και τα σκοτεινά τους κίνητρα. Η ειρήνη εξάλλου δε συμφέρει κανέναν όσο κι αν την διαλαλούν οι περισσότεροι. Το τέλος ενός πολέμου δεν είναι τίποτα παραπάνω από τις βάσεις που θα πατήσει ο επόμενος πόλεμος. Η Γέννηση του Φασισμού είναι μια πραγματικότητα που όλοι γνωρίζουν με μαθηματική ακρίβεια στο που και πότε θα ξεπηδήσει.
Το φινάλε της ιστορίας προκαλεί ένα μούδιασμα λόγω της επικαιρότητάς του. Πάνω σ' αυτό το μούδιασμα πατάει ο δημιουργός και μας ρίχνει σε μία ατελείωτη δίνη που προκαλεί έντονη ζάλη. Λίγο πριν μπούμε σ' αυτόν τον ανεξέλεγκτο ίλιγγο, παρακολουθούμε την "ιεροτελεστία" της φασιστικής εδραίωσης. Ο τόπος κι ο χρόνος είναι ακαθόριστος, αν και θυμίζει έντονα την Δημοκρατία της Βαϋμάρης. Οι νέοι ρυθμιστές κατεβαίνουν τα σκαλιά, παρουσιάζοντας μ' αυτόν τον τρόπο την σταδιακή κατάπτωση της ηθικής, της δημοκρατίας και της ελευθερίας και προετοιμάζονται να προϋπαντήσουν τον νέο τους ηγέτη. Μέσα στο ξέφρενο πλήθος που εκφράζει τον θαυμασμό και την αγάπη του στο νέο σωτήρα, ένα κορίτσι αντιπροσωπεύει την αγνότητα της νέας γενιάς, καθώς μένει ατάραχο κι αδιάφορο, έχοντας το βλέμμα του στραμμένο προς άλλη κατεύθυνση. Πριν προλάβεις να βγεις από το σοκ που σου προκαλεί το πρόσωπο του ηγέτη, αρχίζει η βασανιστική δίνη, που σου αφήνει περιθώριο για μία μόνο σκέψη. Υπάρχει ελπίδα;...
Η "Γέννηση ενός Ηγέτη" είναι ένα σπάνιο διαμάντι που απευθύνεται σε μία περιορισμένη κατηγορία κινηματογραφόφιλων. Θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρηθεί ως μία ταινία-μουσείο καθώς αναδεικνύεται εντυπωσιακά η αύρα εκείνης της εποχής. Τα κτίρια, οι συμπεριφορές, τα κοστούμια, οι παραδόσεις αλλά κι οι ιστορικές συγκυρίες, είναι χαρακτηριστικά που σπάνια τα βρίσκουμε μαζεμένα μέσα σε ένα έργο. Επίσης η βουτιά στη ψυχοσύνθεση των προσώπων μαρτυρεί μία εξαιρετική μελέτη πάνω στη δημιουργία ισχυρών προσωπικοτήτων.
Παρόλο που είναι μία πολύ δύσκολη ταινία, την προτείνω ανεπιφύλακτα διότι βοηθάει αρκετά στην ερμηνεία των σημερινών εξελίξεων στην Ευρώπη και στην Μέση Ανατολή αλλά και των παρανοϊκών προσώπων που κυβερνούν ισχυρά κράτη.
Βαθμολογία: 9/10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου