Η Μορφή του Νερού

Πιθανότατα να διανύω τη χρονιά των κινηματογραφικών απογοητεύσεων, καθώς όλο και μεγαλώνει η λίστα των ταινιών που πλασάρονται ως αριστουργήματα αλλά τελικά με δυσκολία ξεπερνούν την μετριότητα, με τελευταία προσθήκη τη νέα ταινία του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο, "Η Μορφή του Νερού", η οποία παραδόξως βραβεύτηκε με το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας κι είναι υποψήφια για δεκατρία όσκαρ. Ευτυχώς που στα φετινά όσκαρ υπάρχει η Δουνκέρκη...
Η ιστορία είναι χιλιοπαιγμένη κι η ταινία επηρεασμένη από πολλές άλλες, τις οποίες θα αριθμήσω παρακάτω. Το θέμα είναι το εξής, ένα ερωτικό ειδύλλιο δημιουργείται μεταξύ μιας μουγκής κοπέλας κι ενός "τέρατος". Ο απαγορευμένος αυτός έρωτας όμως πέφτει σε πολλά εμπόδια. Ένα απ' αυτά είναι ο Ψυχρός Πόλεμος που καθιστά το "τέρας" ως ένα πολύτιμο όπλο για λόγους που δεν διευκρινίζονται στην ταινία. Παρ' όλα αυτά, η πρωταγωνίστρια καταφέρνει να φυγαδεύσει τον νέο της φίλο από το μυστικό κυβερνητικό εργαστήριο και το κρύβει για λίγες μέρες σπίτι της, μέχρι να 'ρθουν οι βροχές (δε καταλαβάίνουμε το γιατί), που θα την βοηθήσουν να το πάει μέχρι τις αποβάθρες του λιμανιού για να φύγει. Σε εκείνο το μεσοδιάστημα αναπτύσσουν ένα δικό τους τρόπο επικοινωνίας κι ερωτεύονται.
Καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας πίστευα πως έβλεπα μία παραλλαγή της Αμελί. Τα διαμερίσματα είχαν το χρώμα και την ατμόσφαιρα που είχαμε συναντήσει στην πολυαγαπημένη ταινία του Ζαν-Πιέρ Ζενέ, με παρόμοιους τονισμούς στο κόκκινο και στο πράσινο. Κι όλα αυτά ντυμένα με παριζιάνικη μουσική και τζαζ μελωδίες. Επίσης όπως η Αμελί έχει φίλο της έναν γέρο ζωγράφο που την συμβούλευε σε κάθε της πρόβλημα, έτσι κι η πρωταγωνίστρια έχει γείτονά της έναν... ζωγράφο που τον φροντίζει κι εκείνος την συμβουλεύει. Όλο αυτό μου προκάλεσε μία γλυκιά νοσταλγία κι έτσι αφέθηκα στη ροή της ιστορίας. Όταν όμως παρατήρησα κι άλλες εμφανείς αντιγραφές, κατάλαβα πως κάτι δεν πάει καλά με την ταινία.
Για παράδειγμα, η πρωταγωνίστρια έχει μία συνάδελφο που την "προστατεύει" στη δουλειά. Ο τρόπος που αλληλεπιδρούν κι η ομιλία της συναδέλφους της μου θύμισε μία άλλη ταινία, η οποία έγινε αισθητή όταν σε μια σκηνή η πρωταγωνίστρια προσπαθεί να ξεκολλήσει μία τσίχλα από το πάτωμα την ώρα που η συνάδελφός της την ζαλίζει στην πάρλα. Ποια ταινία μου θυμίζει εδώ; Μα φυσικά το Φόρεστ Γκαμπ όπου ο Τομ Χανκς γίνεται φίλος με έναν μαύρο φαντάρο, ο οποίος τον ζαλίζει με αερολογίες. Μιας κι ανέφερα τον Τομ Χανκς, η ταινία θύμιζε επίσης και στην "Γοργόνα" όπου παίζει μαζί με την Ντάρλιν Χάνα. Μόνο που εκείνη η ταινία ήταν πιο φωτεινή και δεν έκρυψε ποτέ το ανάλαφρο ύφος της.
Πάμε παρακάτω. Στην ιστορία μπλέκουν κι οι Σοβιετικοί καθώς η υπόθεση εξελίσσεται κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Ο σοβιετικός πράκτορας έχει ένα όνομα που ακούγεται συνέχεια και με τον ίδιο τονισμό όπως τον έχουμε συναντήσει σε ένα αξεπέραστο αριστούργημα του παρελθόντος. Το όνομα του σοβιετικού είναι Ντιμίτρι, κι εκεί που το είχαμε ξανακούσει πολλές φορές ήταν στο "SOS Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα". Προς το τέλος μπαίνει και μία σκηνή από το "The Artist" για να ολοκληρωθεί η σούμα.
Μέσα απ' όλο αυτό το κολάζ (πιθανότατα να υπάρχουν κι άλλες ταινίες που δεν αντιλήφθηκα) προσπάθησα να βρω την ουσία της όλης ιστορίας. Πέρα από δυο τρεις σκηνές που τσίτωσαν τα νεύρα μας (εξάλλου ο Ντελ Τόρο είναι άψογος σ' αυτά), όλη η υπόθεση πάτησε πάνω σε κλισέ κι εύκολες λύσεις. Σε κανένα σημείο δεν υπήρχε αγωνία, καθώς ήξερες εκ των προτέρων τι θα συμβεί. Εκτός από μία μικρή έκπληξη στο φινάλε, όπου κι εκεί δε ξαφνιάζεσαι ιδιαίτερα. Οπότε στο θέμα πλοκής δεν ενθουσιάστηκα.
Στις ερμηνείες βρήκα σχετικά καλούς τους ρόλους του κακού και του ζωγράφου. Η συνάδελφος της πρωταγωνίστριας μου φάνηκε κουραστική. Έχω βαρεθεί να βλέπω δεύτερους ρόλους που κάνουν αισθητή την παρουσία τους με δυνατές φωνές και γουρλωμένα μάτια. Όσο για την πρωταγωνίστρια δε μπορώ να δώσω μία σαφής απάντηση. Από την μία έπαιζε πολύ ωραία τον ρόλο της μουγκής αλλά από την άλλη υπήρχε μία επιτηδευμένη υπερβολή που ενοχλούσε. Οπότε ούτε σ' αυτό το σημείο ενθουσιάστηκα.
Στους διαλόγους έρχεται η μεγαλύτερη απογοήτευση. Ο δημιουργός προσπαθεί να μπλέξει την κοινωνία εκείνης της εποχής με θρησκευτικούς συμβολισμούς νηπιακού επιπέδου (όσον αφορά τον Σαμψών και την Δαλιδά κ.α.) ενώ τον ρατσισμό τον παρουσιάζει με τρανταχτά περιστατικά, μ' αποτέλεσμα να μην προσφέρει απολύτως τίποτα. Ο κακός αξιωματικός μειώνει την πρωταγωνίστρια λόγω του επαγγέλματός της και την συνάδελφό της λόγω της φυλής της, ενώ ένας μπάρμαν κάνει διακρίσεις σε ένα ζευγάρι μαύρων που μπαίνουν στο μαγαζί του και διώχνει τον ζωγράφο όταν διαπιστώνει πως είναι γκέι. Κατά τ' άλλα διάλογοι-κονσέρβα που μόνο βαρετοί ήταν. Που και που πετάγονταν διάφορες ανούσιες πληροφορίες όπως για παράδειγμα ότι τα δημητριακά βγήκαν στις αγορές για να χτυπηθεί ο αυνανισμός. Μάλιστα...
Η ταινία κερδίζει τις εντυπώσεις μόνο στα πλάνα και στην ατμόσφαιρα που δημιουργείται με το νερό, την υγρασία και το σκοτάδι. Αλλά τι να το κάνεις όταν όλα τα υπόλοιπα είναι κάτω του μετρίου. Δεν έχω κάτι παραπάνω να προσθέσω.
Παρ' όλα αυτά τον Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο εξακολουθούμε να τον αγαπάμε.

Βαθμολογία: 5/10