«Τώρα η ΕΕ πρέπει να παραδώσει την εξουσία στους πολίτες της»

της Ulrike Guérot

Ο Martin Shulz ζήτησε πρόσφατα να δημιουργήσουμε τις «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Αλλά αυτό που πρέπει να δημιουργήσουμε είναι μια ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που πιστεύουν στο σχέδιο της ΕΕ θα ήθελαν να βρεθεί ένα πραγματικά δημοκρατικό ευρωπαϊκό κοινοβουλευτικό σύστημα μια μέρα. Ένα σύστημα στο οποίο οι πολίτες της ΕΕ, και όχι οι επικεφαλής των κυβερνήσεων που συνεδριάζουν πίσω από κλειστές πόρτες, να λαμβάνουν τις αποφάσεις. Μια μεγάλη πλειοψηφία υποστηρίζει την ΕΕ, αλλά θέλει να λειτουργεί διαφορετικά: πιο δημοκρατικά. Και τώρα, καθώς η Ευρώπη εξετάζει το μέλλον της, το καθήκον της διαμόρφωσης των πολιτικών πρέπει να μεταβιβαστεί στα χέρια των ανθρώπων, όχι των κρατών μελών .
Φυσικά, για να επιτευχθεί αυτό, θα χρειαστεί μια σημαντική αλλαγή - με τους πολίτες, αντί για τα κράτη, να αναγνωρίζονται ως οι κυρίαρχοι παράγοντες της πολιτικής της ΕΕ.
Οι πολίτες έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία ως αποτέλεσμα των πολλών κρίσεων της Ευρώπης. Αυτό φαίνεται από τον αριθμό των λαϊκών κινημάτων που εμφανίστηκαν σε ολόκληρη την ήπειρο. Ο φόβος της κατάρρευσης της ΕΕ οδήγησε σε νέες προσπάθειες για την υπεράσπισή της. Ο Γάλλος πρόεδρος, Macron ζήτησε να οργανωθούν φέτος ασκήσεις διαβούλευσης με πολίτες σε όλη την Ευρώπη. Η ιδέα είναι να δημιουργηθεί ένα μανιφέστο των πολιτών για το μέλλον της Ευρώπης. Η ΕΕ αναζητά απαντήσεις σε μια βασική ερώτηση: Ποιος αποφασίζει;
Ποιος λαμβάνει τις αποφάσεις στην ΕΕ; Δεν είναι ποτέ ξεκάθαρο. Πρέπει να είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (το οποίο αποτελείται από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων) ή τις περιφέρειες; Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή το Eurogroup το οποίο εκπροσωπεί τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης; Και για τα ελληνικά προγράμματα διάσωσης, είναι η λεγόμενη οικονομική τρόικα, είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή πρέπει να είναι οι εκλογείς της ΕΕ που να αποφασίζουν με δημοψήφισμα; Από το Brexit έως το μέλλον της Καταλονίας, φαίνεται ότι το θέμα του ρόλου που πρέπει να διαδραματίζουν οι πολίτες είναι παντού.
Προκειμένου η ΕΕ να ξεφύγει από το σημερινό της αδιέξοδο, οι πολίτες - στο σύνολό τους, οι οποίοι δεν χωρίζονται σε εθνικές υποομάδες - πρέπει να έχουν πλήρη και άμεση συμμετοχή .
Αυτό θα συμβεί μόνο εάν ενισχυθεί με κάποιο τρόπο η έννοια της ευρωπαϊκής δημοκρατίας -res publica europaea- το ευρωπαϊκό κοινό καλό. Οι επικριτές θα υποστηρίξουν ότι αυτό θα σήμαινε περισσότερη «ευρωπαϊκή συγκέντρωση» ή την εμφάνιση ενός συντριπτικού «ευρωπαϊκού υπερκράτους». Αλλά μια ευρωπαϊκή δημοκρατία, αντίθετα, θα βασιζόταν στην κατανομή της εξουσίας, όχι στη συγκέντρωση.
Η οργάνωση της ΕΕ θα κερδίσει σίγουρα από έναν σαφέστερο διαχωρισμό των εξουσιών. Πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και να γίνει διμερές, με ένα ανώτερο τμήμα στο οποίο θα εκπροσωπούνται οι περιφέρειες.
Φανταστείτε πόση περισσότερη νομιμότητα θα έδινε αυτό στις αποφάσεις της ΕΕ.

Πηγή: The Guardian