Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013

Χίος και Σιένα, κοινές πορείες στην ιστορία και τον χρόνο...



Από τον πρόσφατο προορισμό μου στην Τοσκάνη, διαπίστωσα πως στην Γηραιά Ήπειρο, υπάρχουν πόλεις και περιοχές που έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά σε πολλούς τομείς. Πόσο όμορφο κι ενδιαφέρον θα ήταν αν ερχόντουσαν οι κάτοικοι των περιοχών αυτών πιο κοντά. Αυτό ίσως να βοηθούσε στη σύσφιξη των σχέσεων όχι μόνο των ίδιων των κρατών αλλά και των πόλεων. 
Η ιδέα αυτή ήρθε στο μυαλό μου όταν περιηγήθηκα στα σοκάκια της Σιένα (http://chatzelenisgeorge.blogspot.gr/2013/02/blog-post_9.html) και του υπέροχου χωριού Σαν Τζιμινιάνο (http://chatzelenisgeorge.blogspot.gr/2013/02/blog-post_2.html). Τρεις μέρες στην υπέροχη Τοσκάνη μου αρκούσαν για να συνειδητοποιήσω πως οι νότιες περιοχές της μοιάζουν με την Χίο. 
Ας τα πάρουμε όμως όλα από την αρχή, ξεκινώντας με το θέμα της ιστορίας. 
Τόσο η Σιένα όσο και η Χίος, είχαν  ένα ένδοξο παρελθόν με πλούσιους κατοίκους. Όμως και στις δύο αυτές περιοχές ήρθε το τέλος με μία μεγάλη καταστροφή. Στην Σιένα ήταν η πανούκλα, η οποία αποδεκάτισε τους κατοίκους της πόλης. Η μεγάλη αυτή επιδημία αφάνισε 70.000 κατοίκους από τους 100.000. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί και να πέσει κάτω από την κυριαρχία της Φλωρεντίας. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στην Χίο. Επί Τουρκοκρατίας το νησί ζούσε μία μεγάλη εμπορική και παραγωγική άνθηση. Η συμφορά ήρθε όταν ο Αντώνης Μπουρνιάς (μισθοφόρος του Ναπολέοντα) με διακόσιους άνδρες πήγαν στη Σάμο και ζήτησαν από τον Λυκούργο Λογοθέτη να συμμετάσχει στην επανάσταση της Χίου. Ο διαπληκτισμός του Μπουρνιά με τον Λογοθέτη, για ποιος θα ναι αρχηγός και ποιος υπάρχηγος έφεραν την αποτυχία της επανάστασης. Παρά την αποτυχία του κινήματος, η Τουρκία έστειλε 7.000 στρατιώτες στο νησί. Τότε ξεκίνησε η μεγάλη σφαγή του Χίου. Εκείνη τη περίοδο ο πληθυσμός ανερχόταν ανάμεσα στις 120.000 με 180.000 κατοίκους (Κατά τον ιστορικό Καστάνη που ήταν παρών στη σφαγή της Χίου ο πληθυσμός του νησιού έφθανε τις 180.000 ψυχές. Κατά τον ιστορικό Μαμούκα ο οποίος ήταν επίσης παρών στη σφαγή ο πληθυσμός ανερχόταν στις 140.000 με 150.000 ψυχές και κατά τα κιτάπια των Τούρκων ο πληθυσμός ανερχόταν στις 120.000 ψυχές). Το θέμα είναι πως μετά τη σφαγή έμειναν 1.000 με 2.000 κάτοικοι ενώ στα γύρω νησιά διέφυγαν 20.000 Χιώτες. Μετά απ' αυτές τις καταστροφές, ήρθε μία χρόνια παρακμή τόσο η Σιένα όσο και η Χίος. 
Ας συνεχίσουμε τα κοινά γνωρίσματα αυτών των δύο πόλεων στο αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό τομέα. Η παλιά πόλη της Σιένα έχει ανακηρυχθεί μνημείο τους Unesco. Θεωρείται η πιο καλοδιατηρημένη μεσαιωνική πόλη της Ευρώπης. Το ίδιο ισχύει και με τα Μαστιχοχώρια της Χίου. Τα Μεστά είναι ο πιο καλοδιατηρημένος μεσαιωνικός (και ζωντανός) οικισμός του νησιού (ίσως και του Αιγαίου). Τα στενά σοκάκια των Μεστών μοιάζουν πολύ μ' αυτά της Σιένα. Ήταν πόλεις-κάστρα κι αυτό είναι εμφανές από τις ενωμένες κατοικίες που μετατρέπουν τις δύο αυτές πόλεις σε οχυρά. Επίσης στην Χίο υπάρχει η Νέα Μονή, ένα μεσαιωνικό μοναστήρι που είναι κι αυτό μνημείο της Unesco. 
Όσον αφορά την παράδοση, είναι η πρώτη φορά που συναντώ μία άλλη πόλη όπου οι ενορίες της κοντράρονται σε παραδοσιακά έθιμα. Στην Χίο έχουμε κάθε Χριστούγεννα τα "καραβάκια", όπου κάθε ενορία ετοιμάζει το δικό της καραβάκι και την πρωτοχρονιά το περιφέρει στην πόλη λέγοντας διασκευασμένα τα κάλαντα, αφού πρώτα έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός στην κεντρική πλατεία της πόλης όπου βγαίνει ο νικητής της χρονιάς. Επίσης το Πάσχα έχουμε τον φημισμένο "Ρουκετοπόλεμο". Δύο ενορίες, η Παναγιά η Ερυθιανή και ο Άγιος Μάρκος έχουν τα δικά τους συνεργεία-στρατόπεδα, τα οποία όλο το χρόνο ετοιμάζουν αυτοσχέδιες ρουκέτες και μ' αυτές προσπαθούν κάθε Ανάσταση να στοχεύσουν το καμπαναριό της αντίπαλης ενορίας. Το έθιμο αυτό χρονολογείται από την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το ίδιο και η Σιένα χωρίζεται σε δεκαεπτά "κοντράντε", δηλαδή ενορίες. Δύο φορές τον χρόνο (2 Ιουλίου και 16 Αυγούστου) έχει το δικό της έθιμο. Το Πάλιο (Il Palio) όπου η κεντρική της πλατεία μετατρέπεται σε ιππόδρομο, οι ενορίες κατεβάζουν τα άλογά τους για να διεκδικήσουν το έπαθλο. Το έθιμο αυτό έχει ηλικία 700 χρόνων. 
Όσον αφορά την παραγωγή τόσο η Τοσκάνη όσο και η Χίος, είναι πλούσιες και φημισμένες περιοχές από τους καρπούς της γης τους. Η Τοσκάνη παράγει υπέροχο κρασί ενώ η Χίος φημίζεται για την μαστίχα, τα εσπεριδοειδή, το γιασεμί και το κρασί (στην αρχαιότητα). 
Στον αθλητικό τομέα η Σιένα έχει να αναδείξει μία ομάδα στο μπάσκετ που έχει μία αξιόλογη πορεία τόσο στο ιταλικό όσο και στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα όπως και η Χίος στο πόλο. 
Κι όλα αυτά τα κοινά γνωρίσματα τα συναντούμε σε δύο πόλεις που έχουν 50.000 κατοίκους...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου