Τρίτη 19 Μαΐου 2015

Περιπλανήσεις στη σύγχρονη πλευρά του Βερολίνου




Το Βερολίνο είναι μία πόλη με δύο όψεις, κάτι το οποίο έχει επιβληθεί από την πρόσφατη ιστορία της. Αναφέρομαι στο κομμάτι του ανατολικού και δυτικού Βερολίνου. Το δυτικό κομμάτι είναι σύγχρονο και πράσινο ενώ το ανατολικό αποτελείται κυρίως από την παλιά πόλη (και το νησί των μουσείων) η οποίο είναι αρμονικά δεμένη με τα απομεινάρια του παλιού καθεστώτος.
Για να γίνει πιο οργανωμένη η βόλτα στο δυτικό και σύγχρονο κομμάτι της πόλης, έβαλα σαν σημείο αναφοράς την Στήλη της Νίκης στο Tiergarten (00:14-00:26). Το μνημείο βρίσκεται στο κέντρο του μεγαλύτερου πάρκου της πόλης. Πάνω σε μία στήλη 62 μέτρων στέκεται το επίχρυσο άγαλμα (35 τόνων) της Νίκης. Πρώτα στήθηκε η στήλη προς τιμή της νίκης των Γερμανών απέναντι στους Δανούς το 1864. Μετά τις νίκες ενάντια στην Αυστρία το 1866 και Γαλλία το 1871 το μνημείο διακοσμήθηκε και με το γλυπτό. Στο τελείωμα της στήλης και κάτω από την επιβλητική σκιά του αγάλματος υπάρχει ένα μεγάλο μπαλκόνι από το οποίο οι θαρραλέοι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν όλη την πόλη, αφού πρώτα πάρουν μερικές ανάσες μετά την κοπιαστική ανάβαση των 285 σκαλοπατιών. Από κει πάνω μπορούμε να ξεκινήσουμε τη περιπλάνησή μας.
Πρώτος σταθμός είναι ο Μνημειακός Ναός Kaiser Wilhelm (00:27-00:58). Ένας υπέροχος ναός, ο οποίος κτίστηκε το 1895 για να τιμήσει τον Wihlelm Ι και καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς το 1943. Μετά τον πόλεμο αποφασίστηκε να διατηρηθεί ως μνημείο-σύμβολο του πολέμου, ενώ δίπλα του ανεγέρθη μία νέα μοντέρνα εκκλησία μαζί με το καμπαναριό της. Η αρχιτεκτονική των νέων κτιρίων είναι όμως αταίριαστη με το μνημείο κάτι που προκάλεσε τον χλευασμό των Βερολινέζων οι οποίοι αποκαλούν το καμπαναριό ως κραγιόν και την νέα εκκλησία ως θήκη πούδρας. Δεν έχουν άδικο. Από τον παλιό ναό έχει μείνει μόνο ο ένας πύργος ο οποίος είχε αρχικό ύψος 103 μέτρα ενώ τώρα έχει περιοριστεί στα 63 μέτρα. Στο εσωτερικό του έχουν διατηρηθεί όμορφα ψηφιδωτά που παρουσιάζουν με βυζαντινό ύφος ένθρονο τον αυτοκράτορα Heinrich I και τον Wihlelm I. Στον εσωτερικό χώρο εκτίθεται και το μεγάλο άγαλμα του Χριστού το οποίο σώθηκε από τους βομβαρδισμούς κι ο Σταυρός του Coventry φτιαγμένος από παλιά καρφιά που βρέθηκαν στον Καθεδρικό του Coventry ο οποίος καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς της γερμανικής Luftwaffe το 1940. Ο νέος ναός είναι λιτός και σκοτεινός. Στο εσωτερικό του όμως δημιουργείται μία όμορφη ατμόσφαιρα απ'το απαλό φως που διαπερνάει τα μπλε γυαλότουβλα ενώ το χρυσό άγαλμα του Χριστού με εμφανή λυπημένη έκφραση, σχεδόν αιωρείται πάνω από τα κεφάλια των πιστών.
Στο τελείωμα της δυτικής πλευράς της πόλης βρίσκεται και το Ολυμπιακό Στάδιο (00:59-01:07) όπου διεξήχθησαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Βερολίνου. Ένα γεγονός που στάθηκε αφορμή για τον Χίτλερ να δείξει στα υπόλοιπα κράτη την αίγλη του ναζιστικού καθεστώτος, σε μία σκοτεινή περίοδο που όλοι σχεδόν οι ηγέτες του δυτικού κόσμου, έβλεπαν με καλό μάτι το "πείραμα" του ναζισμού στην Γερμανία.
Νότια της Στήλης της Νίκης συναντάμε ένα μεγάλο μέρος του πάρκου της πόλης, το φημισμένο Tiergarten, την πλατεία Potsdamer, το Kultuforum καθώς κι ένα μεγάλο κομμάτι του Τείχους στην διάσημη περιοχή του Checkpoint Charlie (01:07-03:30). Σε εκείνη τη πλευρά της πόλης βρίσκεται το κτίριο της Γερουσίας (01:11) δίπλα στο τελευταίο ναζιστικό κτίριο της πόλης όπου σήμερα στεγάζεται το Υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας!
Η Potsdamer Platz είναι η πιο σύγχρονη πλατεία της πόλης. Εδώ συναντάμε τα πρώτα φανάρια (πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία) για την κυκλοφορία αυτοκινήτων (01:19) και τον γνωστό κόκκινο Πύργο Kollhoff (01:22). Πίσω από τα ψηλά κτίρια της πλατείας απλώνεται η Kultuforum όπου χτυπάει η πνευματική καρδιά της πόλης με βιβλιοθήκες, αίθουσες μουσικής και μουσεία (01:28-01:34). Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο αυτής της πλατείας είναι πως χωριζόταν στη μέση από το Τείχος (02:19-02:26).
Κοντά σ' αυτήν την πλατεία βρίσκεται το φημισμένο Checkpoint Charlie (01:35-02:06). Σ΄αυτό το σημείο ξεκινούσε η αμερικανική ζώνη ελέγχου της πόλης. Στη διασταύρωση που χωριζόταν το ανατολικό κομμάτι με το δυτικό παραλίγο να ξεκινήσει ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος καθώς βρέθηκαν αντικριστά τα αμερικανικά με τα σοβιετικά τανκς, στις 27 Οκτωβρίου του 1961. Για λίγα λεπτά η ανθρωπότητα παρακολουθούσε τις εξελίξεις με κομμένη την ανάσα. Ο πόλεμος αποφεύχθηκε αλλά στάθηκε η αφορμή για να χτιστεί το Τείχος (02:07-02:58). Πέρα από τα υπέροχα γκράφιτι που διακοσμούν τα απομεινάρια αυτού του μνημείου, μου κέντρισε την προσοχή ένα ξεθωριασμένο γκράφιτι με τη λέξη Madness (02:09-02:18).
Ξεκινώντας μία βόλτα από το Τείχος του Checkpoint Charlie και της Potsdamer Platz κάνω κι ένα γρήγορο πέρασμα από ένα άλλο κομμάτι του Τείχους που βρίσκεται νοτιοανατολικά της πόλης. Εκεί μπορούμε να θαυμάσουμε ορισμένα από τα πιο φημισμένα γκράφιτι αυτού του μνημείου (02:27-02:58). Και σ' αυτήν την γωνιά της πόλης συνάντησα υπαίθρια πάρκα με όμορφες μουσικές εκδηλώσεις και πολύ κόσμο απλωμένο στο γρασίδι, να απολαμβάνει τα χάδια του ήλιου. Η βόλτα καταλήγει πάλι στο Tiergarten (03:00-03:30). Οι περίπατοι σ' αυτό το πάρκο σε πείθουν πως βρίσκεσαι μακριά από κάποιο αστικό περιβάλλον. Όμορφο, ήρεμο, ασφαλές και καθαρό κομμάτι μιας πόλης που σέβεται τους κατοίκους της.
Η τελευταία ματιά από τη στήλη της Νίκης πέφτει στο ανατολικό κομμάτι της πόλης. Εκεί συναντάμε το Ράιχσταγκ, το γιγαντιαίο σοβιετικό μνημείο και το καταπληκτικό μνημείο του Ολοκαυτώματος (03:31-05:21). Όλα αυτά πολύ κοντά στη διάσημη πύλη του Βραδεμβούργου.
Πρώτη στάση στο Ράιχτσαγκ (03:39-03:54), το επιβλητικό παλιό κοινοβούλιο της χώρας, το οποίο ανεγέρθη το 1884-94 ως υπερήφανη επίδειξη της δύναμης του Ράιχ, καταστράφηκε από εμπρησμό το 1933 και βομβαρδίστηκε στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1995 ανακαινίστηκε και σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο μοντέρνα κτίρια κοινοβουλίου στον κόσμο. Στην πρόσοψη του κτιρίου κυματίζει μία τεράστια γερμανική σημαία η οποία υψώθηκε στις 3 Οκτωβρίου του 1990, στον εορτασμό της επανένωσης της Γερμανίας.
Λίγο πιο κάτω από το Ράιχσταγκ βρίσκεται ένα πάρκινγκ το οποίο κρύβει ένα μυστικό (03:55). Σ' αυτό το σημείο βρισκόταν το καταφύγιο του Χίτλερ, όπου κι αυτοκτόνησε. Το κτίσμα καταστράφηκε ολοσχερώς και στη θέση του υπάρχει πλέον το αδιάφορο πάρκινγκ. Μία πινακίδα μόνο θυμίζει το σκοτεινό του παρελθόν.
Κοντά στο Ράιχσταγκ βρίσκεται ένα όμορφο μνημείο αφιερωμένο στα θύματα του Ολοκαυτώματος (03:59-04:07). Μία τεχνητή λιμνούλα περικυκλωμένη από πλατιές πέτρινες πλάκες όπου αναφέρονται μαρτυρικές πόλεις του πολέμου. Ο χώρος είμαι περιστοιχισμένος από ματ γυαλί, ενώ μία γαλήνια κι απόκοσμη μουσική απλώνεται από κρυμμένα ηχεία μέσα στα δέντρα.
Εκεί κοντά βρίσκεται και το γιγάντιο σοβιετικό μνημείο (04:07-04:22), το οποίο εγκαινιάστηκε στις 7 Νοεμβρίου του 1945 (επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης). Στοιχίζεται από δύο τανκς (υποτίθεται τα δυο πρώτα που μπήκαν στη πόλη). Το μνημείο τιμά τους 300.000 στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού που σκοτώθηκαν στον πόλεμο. Λέγεται πως τα μάρμαρα του μνημείου τα πήραν από την κατεστραμμένη χιτλερική καγκελαρία. Πίσω από το μνημείο βρίσκονται οι τάφοι 2.500 στρατιωτών. Μεγάλη αίσθηση μου προκάλεσε το χέρι του Σοβιετικού Στρατιώτη, το οποίο είναι τόσο αληθοφανές που νιώθεις πως θα σε αρπάξει και θα σε συνθλίψει με μία μόνο κίνηση.
Στην ίδια περιοχή βρίσκεται ένα υπέροχο κι άκρως ενδιαφέρον μνημείο. Είναι το γνωστό μνημείο του Ολοκαυτώματος (04:35-05:20)το οποίο εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 2005 στους εορτασμούς των 60 χρόνων από το τέλος του πολέμου. Το μνημείο αυτό αποτελείται από 2.711 τσιμεντένιους πλίνθους και τιμά τους δολοφονημένους Εβραίους του Ολοκαυτώματος. Ένας περίεργος κυματισμός δημιουργείται σε μία μεγάλη επίπεδη επιφάνεια. Ελεύθερα μπορεί ο καθένας να περπατήσει στα στενά μονοπάτια που δημιουργούνται ανάμεσα στους πλίνθους τόσο την μέρα όσο και την νύχτα. Σε κάποια σημεία το βάθος είναι μεγάλο (κοντά στα τρία μέτρα). Μέσα εκεί νιώθεις τη μοναξιά, τον πόνο, την έλλειψη επικοινωνίας και την απουσία κάθε ελπίδας. Ένα δέος ανυπαρξίας σε κυριεύει ενώ τα στενά ανοίγματα προς τον ουρανό πετυχαίνουν μία τεχνητή ασφυξία στον επισκέπτη. Περπάτησα μέσα εκεί τόσο την μέρα όσο και την νύχτα. Δυνατή κι αξέχαστη εμπειρία.
Μία μικρή παρένθεση της βόλτας είναι ο σιδηροδρομικός σταθμός της οδού Friendrichstrasse, όπου λειτουργούσε ως πύλη μεταξύ του δυτικού και του ανατολικού κομματιού της πόλης (03:37). Άξιο σημείο αναφοράς στην κεντρική και πιο ακριβή οδό της πόλης.
Η βόλτα καταλήγει σε μία υπαίθρια έκθεση μπροστά από την Πύλη του Βραδεμβούργου (04:22-04:31). Από εκεί που θα ξεκινήσει η βόλτα στην ανατολική πλευρά του Βερολίνου...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου